MIDDELRURGSCHE COURANT. 141° Jaargang. Dinsdag 11 October. N". 239. 1898. Deae courant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Son- i Prgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p«p., 1.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 10 Oct. 8 n. vm. 50 gr. 12 n 58 grii av. 4 o. 55 gr. F. Verw. zw. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nnmmer moeten des middag* vóór óén nor aan het bnreau bezorgd zijn. AörertentiSn2ö cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige ▼oorwaardon. Prospectussen daarvan zijn gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten. Te Terneuzen; M. pe Jonge; te Rotterdam: Nijgh van Ditm. Middelburg 10 October. Een juichtoon, die wat te denken geeft. Dezer dagen bevatte De Graafschappereen anti-revolutionnair weekblad uit Gelder land's Oosthoek, de volgende opmerking „Onze vrienden te Franeker hebben een prach tige overwinning behaald. Daar ia terstond reeds bij eerste stemming, deze week ter vervanging van een liberaal lid der Staten een anti-revolutionnair, de heer H. Kamstra gekozeri, en wel met 2346 stemmen tegen 2184 op den heer H. de Koe (liberaal). Indien in Franeker dezen zomer even goed gestemd was geworden, zouden Frieslands Sta ten „om" geweest zijn. Thans is er de verhouding 26 liberalen 22 anti-revolutionnairen. Nog 3 zetels en ook Friesland is om. In Zuid-Holland nog 5 zetels en Zuid-Hol land is om. De liberale meerderheid in de Eerste kamer kan tegen een stootje; doch een van die alle moet toch het laatste zijn." Dit gaf den redactie van De Nederlandsche Werkman aanleiding het volgende te schrijven „Wij gelooven niet te veel te zeggen, wan neer wij opmerken, dat dit bericht veel te denken geeft. 't Ia volkomen waar, dat de liberale meer derheid in de Eerste kamer tegen een stootje kan, maar even waar is het, dat van die stootjes toch een het laatste moet zijn. Wat is toch de reden van die verliezen, die de vrijzinnigen telkens lijden Verliezen, die elk op zich zelf wel niet zoo groot mogen schijnen, maar die te zamen het gebouw van den vooruitgang onder mijnen en eindelijk doen instorten. Wat is daarvan toch de reden? Voor een goed deel is het een gevolg van de betere organisatie der kerkelijke partgen en vooral van den invloed hunner pers. Tal van kleinere en grootere blaadjes be werken jaar in, jaar uit de schare, die lang zamerhand, onder den invloed van het daar geschrevene komt en het verdere behoe ven wij niet eens te vermelden. Wat moeten wij daartegen doen Niets ligt meer voor de hand I Ook wij moeten door populair geschreven, goed gere digeerde volksblaadjes onze beginselen verde digen, onze vijanden bestrijden. Op ieder onzer rust de plicht, daartoe Daar vermogen mede te werken. Men vergete dat geen oogenblik I" Naar aanleiding van deze zeer juiste tegen- opmerking meenen wij ook in onzen kring bijzonder de aandacht te moeten vestigen op dit geïllustreerd VolksbladDe Nederlandsche Werkman. Dat besturen van liberale kiesvereenigingen de verspreiding van dit blad eens bevorderen De kosten daarvoor zijn gering en gemakkelijk te dragen. Zij zouden daardoor onder het volk gezonde ideeën kunnen verspreiden, bij wijze van tegengif tegenover al het geschrijf van anti-revolutionnaire blaadjes wier invloed niet zoo groot zou zijn, wanneer zelfs liberalen niet, zonder aan het gevaar te denken dat voortkomt uit de versterking van hunne positie, zich daarvoor interesseerdenen, mis leid door het geroep van daarbij belanghebben den of eigengeziodeo, dit op allerlei wijzen steunden, in de gedachte dat zij daarmee voor deel zullen behalen. Onze tegenstanders zijn op dit punt veel practischer. Zij doen alles om den invloed van eigen orgaan te versterken; maar tevens andere bladen tegen te honden. Vele liberalen doen dit niet. Zij werken liever hun bestrijders in de hand. Dit alles is voor ons een reden te meer om eens met nadruk te wijzen op de roepstem van De Nederlandsche Werkman en op het gevaar dat dreigt tengevolge van de houding, die vele liberalen, gedreven door een al te groote vrijzinnigheid, aannemen tegenover bladen, welke hen en hnnne beginselen steeds bestrijden. de overwinst (reserve) dier spaarbanken worde aangewend om, tegen voldoend hypothecair onderpand, in leen te worden gegeven aan een of meer soliede bouwvereenigingen; en 2o aan het hoofdbestuur optedragen, in overleg te treden met andere vereenigingen, die belang stellen in de verbetering der volkshuisvesting, teneinde met deze in het leven te roepen een centrale commissie tot het geven van adviezen van juridischen, economischen en ook algemeen technischen en financiëelen aard betreffende het woningvraagstuk aan departementen der Maatschappij en aan zoodanige vereenigingen, maatschappijen of personen, welke te dezer zake op aanstichting van of in overleg met eenig departement handelen in het belang van het volk. Aan die opdrachten is voldaan door eene uitvoerige circulaire aan de departementen, terwijl bovendien het hoofdbestuur een adres heelt gericht aan H. M. de Koningin met ver zoek, dat zoodanige bepalingen betreffende belegging van fondsen der rijkspostspaarbank, van het pensioenfonds voor burgerlijke ambte naren en van eventueel op te richten verze keringskassen door H. M. worden voorgesteld, waardoor de mogelijkheid zal geboren worden om, nevens andere geoorloofde geldbeleggingen, ook, onder de noodige waarborgen, gelden te leenen aan soliede corporatiën tot het bonwen en verhuren van goede en goedkoope volks woningen hier te lande, met de haar toebe- hoorende huizen als onderpand. volkswoningen. Door de Maatschappij tot Nut van 't Alge meen is in hare jongste algemeene vergadering beslotenlo hare departementen (308 in aan tal) aan te sporen, dat zg het initiatief nemen tot het in 't leven roepen van soliede vere gingen tot het bouwen en verhuren van goede en goedkoope volkswoningen, en met de be sturen der departementale spaarbanken overleg plegen ten aanzien van de vraag, of en in hoeverre bet wenschelijk is, dat een deel vau Bij het kegelrijden was winner de heer W. Be 3i bidt. De beide prijzen hestonden in sportartikelen. Zondag hield de handboogschutter^ Eens gezindheid alhier, in de baan op het Zand, een huishoudelijken wedstrijd ter gelegenheid van het doelsluiten. De prijzen, bestaande uit luxe-artikelen, wer den behaald als volgt: meeste punten door J. P. de Rijk, meeste rozen door C. M. J. Gem ier, meeste vieren door A. van Leerdam, in kampstrgd met J. F. Koeleman. Verder waren prijswinners voor de meeste drieën A. Andriesse, meeste tweeën J. J. N. van Baarle en meeste eenen J. Heering. Ook werd nog een prijs verschoten on der de leden, die geen prijs in den wedstrijd hadden gewonnen. Deze viel ten deel aan P. L. van Miert met 16 punten in 6 schoten. De president, de heer J. Heering, reikte de gewonnen prijzen met eene toespraak uit. Het te VlisBingen gebouwde stoomschip Koning Willem I, van de maatschappij Neder landzal einde dezer week hier komen om te dokken. BEVOEMIIVUEM MZ. Bij kon. besluit: is H. P. J. Tutein Nolthenius, burgemeester van Apeldoorn, bevorderd tot officier in de orde van Oranje-Nassau zijn bevorderd tot commies der posterijen 2de kl. J. van Essen, thans commies 3de kl. tot commies 3de kl. de commiezen 4de kl. J. Brandon Bravo en J. P. Weiman; de Earopeesche fuselier J. M. Ronken als nog, ter zake van zijn gedrag bij de krijgsver richtingen in Atjeh en onderboorigheden ge durende het tijdvak van medio November 1896 tot en met Augustus 1897, benoemd tot rid der 4de klasse der Militaire Willemsorde is de beer mr A. Loudon, waarnemend re ferendaris, chef der afdeeling Al. aan het dep. van koloniën, aangewezen als commissaris, be doeld in het tweede lid van artikel 110 der Grondwet, met opdracht om den minister van koloniën bij te staan bij het behandelen van het ontwerp eener Indische mijnwet in de ver gaderingen der Staten-Generaal. WEST INDIË. Aan het Koloniaal Verslag van 1898 is omtrent West Indië het volgende ontleend: De getalsterkte der bevolking op einde 1897 was als volgtCuraijao 29,260Bonaire 4,677 Aruba 9,191; St Martin (Ned. ged.) 3,984; St Euatatius 1,440; Saba 2,153; totaal 50,705, waarvan 7,927 Hervormden, 41,946 Roomsch- Katbolieken en 831 Israëlieten. Van de geboorten waren in 1897 in echt: op CaraQao 374, Bonaire 111, Aruba 200, St. Martin (Ned. ged.) 53, St Eustatiu3 22, Saba 45, buiten echt: resp. 678,117,109,89,33 en 12. Orde en rust bleven in 1897 in de kolonie ongestoord. In 1897 viel op de eilanden Curagao, Bonaire en Aruba weinig regen, op de bovenwindsehe eilanden daarentegen was de regenval over vloedig. In de maand Februari 1897 deed de Gouver neur eene inspectiereis door het 4de en 5de districtde wegen en de gesubsidieerde scholen der zusters van liefdadigheid werden bezocht. De wegen werden in goeden staat bevonden i de scholen gaven alle reden tot tevredenheid. In 1897 werd de haven van Coragao niet door vreemde oorlogschepen bezocht. Het aantal schoolgaande kinderen opCuragao bedroeg bij het einde van 1897: 3582, dat op de andere eilanden der kolonie te zamen 1973- UIT STAD EN PROVINCIE. Zooals onze lezers zich zullen herinneren, bleven bij het ter gelegenheid der inbuldigings- feesten alhier gegeven sportfeest op het Molenwater een tweetal prijzen, door de wiel- rijdersvereeniging T. A. V. E. N. U. uitgeloofd, wegens gebrek aan tijd, onverreden. Het waren die voor het langzaam en voor het kegelrijden. Zondagmorgen nu heeft daarvoor tusschen de leden van genoemde vereeniging, op de wielerbaan bij den heer Gilde, een wedstrijd plaats gehad. Aan het langzaam rijden namen negen deel en aan het kegelrijden een gelijk getal. Winner was in eerstgenoemde man rijden de heer A. Bliek, die voor den afstand van 75 meter 2 m. 38% seconde behoefde. Zijn opvolger, de heer W. Heeröldt, had het tot 2 m. 29% seconde gebracht. De Raad van Borssele vereenigde zich Zaterdag met het vastgestelde verdeelingsplan van de commissie tot voorbereiding van bet afkoopen der tollen op Zuid-Beveland en be* sloot gedurende 25 jaren een bedrag van f 20.928 beschikbaar te stellen. Verder stelde de raad de begrooting der in komsten en uitgaven voor 1899 vast op een bedrag van f 9629.21'. Aan het burgerlijk armbestuur werd een subsidie van f 100 voor 1899 toegestaan. Het bekende adres van het bestuur der af- deeling Zeeland van den Algemeenen Ned. Politiebond om verhoogiDg der jaarwedde van den veldwachter werd, als ongezegeld, voor kennisgeving aangenomen. Het ligt voor de hand, dat uit alle ge meenten op het eiland T h o i e n adressen wor den gezonden aan de Provinciale Staten in zake het plan voor het aanleggen van een tram. Afzonderlijke vermelding is dus vrijwel overbodig. Zaterdag avond had in het kanaal bij het spoorwegstation te Terneuzen een aanvaring plaats tusschen de van Gent komende vracht boot der firma Braakman Co. te Rotterdam en een van Roosendaal komend, met melasse geladen Brabandscb tjalkscheepje. Daarbij be kwam laatstbedoeld vaartuig aanmerkelgke schade en werd daarvan ook de mast gebroken. Nu de campagne aan de suikerfabriek te Sas van Gent en in de Belgische suikerfa brieken is aangevangen, beeft men weer veel stervende visch in het kanaal van Terneuzen boven Sas van Gent. De fabrieken voeren hun afvalproducten meest in het kanaal, waar door bet water wordt verontreinigd, zoodat het vooral 's morgens vreeselijk ruiken kan. Hoogst wenschelijk ware het dat hieraan een eiude gemaakt werdschrijft onze correspondent. Te Philippine heeft zich een con sortium gevormd met. het doel het aanleg gen en exploiteeren van oesterputten. Hiertoe zal, na vergunning van betrokken bestureD, een oesterput met spuikom nabij die gemeente gegraven worden in het aan den heer P. F. Wijne, die aan het hoofd staat, toebehoorende schor. Dit voorjaar werden er als proef 10.000 isters in eenige killen gezaaid, welke proef uitnemend is geslaagd, zoodat de hoop op wel slagen met de nieuwe onderneming gewettigd is. In de jongste raadszitting te Biervliet werd de gemeentebeg rooting vastgesteld. Op voorstel van het dagelijksch bestuur werd de bezoldiging ad f 275 van den heer J. L. I. de Bats, gemeente-ontvanger, tot f300 verhoogd. Dit meerdere bedrag is, volgens de voor stellers, Bleehts een. deel van de verhooging, waarop die ambtenaar, volgens de provinciale regeling, sedert jaren aanspraak kan maken. Alleen het raadslid, de heer Lij baart, verzette zich tegen de wijziging en stemde tegen. Het verzoek om verhooging van salaris door den heer AmeluDxen, onderwijzer met hoofd akte en akte Fransche taal, werd van de hand gewezen met 6 stemmen tegen en 1 stem voor, die van den heer Wadde van Roon. De volgende jachthistorie verhaalt het Weekbl. voor Z. VI. (W. D.) als voorgevallen in het kanton Oostburg. Een onbezoldigd rijksveldwachter vergezelde een jagenden Franschen heer, die door bleef jagen, al was de zon ook onder gegaan. Dit werd gezien door een liefhebber van de jacht, wiens liefhebberij zoo groot is, dat hij 't vorig jaar door dien rijksveldwachter gesnapt was, omdat hij joeg zonder akte. Dankbaar voor de gelegenheid om zich te wreken, wist hij zich eenige getuigen te ver schaffen, om te coustateereu, dat de rijksveld wachter geen verbaal opmaakte tegen den Franscbman en deed van bet feit aangifte bi) de politie. Men is erg benieuwd, hoe deze zaak verder zal afloopen. ONDERWIJS. Op de Zaterdag jl. te Oost burg ge houden laatste onder wijzers vergadering in dit jaar leidde de heer C. Hack, hoofd der school Zuidzande, het teekenouderwljs op de lagere school inhij gaf daarbij eenige wenken boe dit onderwijs vruchtdragend kan zijn. De vijf- jaarlijksche bespreking der wetswijziging was voorafgegaan. De schriftelijk ingekomen voorstellen van den heer Van Ham te Ooatburg, waarop gunstig was geadviseerd door het bestuur, werden met algemeene stemmen aangenomen. De belang rijkste verandering is de bepaling, dat de be stuursleden, secretaris en penningmeester uitgezonderd niet meer onmiddellijk her kiesbaar zijn bij periodieke aftreding. De beer Den Toom te Sluis weuschte de vergaderingen door gezang op te luisteren. In een volgende bijeenkomst zal een beBlissiDg genomen worden. De betaling van contribution a 75 cent en absentieboeten wordt nader geregeld. Tot leeraar aan het gymnasium in de scheikunde te Utrecht is benoemd de heer dr J. J. Convee aldaar. Volgens de N. Sprokk. heeft het hoofd bestuur der Vereeniging voor Christelijk volks onderwijs zich per adres tot de Tweede kamer gewend met het verzoek om het wetsontwerp op den leerplicht niet tot wet te verbeffan. De vereeniging gaat daarbij uit van de volgende overwegingen: 1. Dat het wetsontwerp in strijd is met de ouderlijke macht2. dat zij er in ziet een gevolg van het intellectualistisch drij ven van onze eeuw; 3. dat zij het eenenoode- looze kwelling acht; 4. dat er bij aanneming eene instelling door in het leven wordt ge roepen, die jaarlijks enorme sommen zal moe ten kosten5. dat de vrucht der aanneming zou zijn eene verlamming van de veerkracht onzer natie, en 6. dat zij hij aanneming er van het ontbranden van een nieuwen schoolstrijd voorziet. LETTEREN EN KUNST. Emile Fischer, den vrienden van wijlen de DuitBche opera te Rotterdam zeer goed bekend, zal nu in Wotan optreden als gast bij de Nederlandsche Opera. Siegfried Wagner's opera Der Bdrenhauter zal 10 Jan. te München worden opgevoerd. Mascagni zal in 1900 concerten te Londen en Parijs dirigeeren. In een concert van de Meininger Hofkapel te Berlijn, 28 Oct., zullen Joachim en Wirth het dubbelconcert van Mozart spelenin het concert van 31 Oct. zal het gamben-concert van Bach door 24 alten en 8 gamben worden uitgevoerd. KERKNIEUWS. WekeVjksche opgaaf betreffende de Ned. Mere. kerk. Beroepen naarWilhelminadorp B. R. Knott- nerus, cand.Scherpenisse J. A. Schouten te St Philipsland; Heeren veen A. Wunder te Noord- gouwe Haaksbergen W. H. Roobol te Oost- voorne; Hoenderloo (Geld.) J. Cramer, cand.; Dirksland G. Niihuijs te VeenendaalEngelen (toez.) dr G. J. Brutel de la Riviere te 's-Gra- venmoerWest- en Oost-Graftdijk A. Drost te Augerloo (Geld.); St. Authoniepolder A. J Bosman, cand.; Ottoland c. a. H. Feykes te DordrechtRijsoort H. J. van der Zee te Elburg; en naar Streefkerk dr C. A. Lingbeek te Ku baard. Aangenomen naarJoure door J. F. Geerlings te Medambliken naar Roden dooi G. A. Wumkus te Hoorn op Terschelling. Bedankt voorHeilouw door D. A. Krevelen te Haamstede; Berlicnm door J. A. Schulte te Aardenburg; Oost-en West Souburg door W. J. Aaldera te BuikslootNaarden door dr L. Knapper te AssenIJselmonde door dr W, J. M. Engelberta te BergschenhoekNieuwer- kerk aan den IJsel door J. Boss te Hendrik Ido AmbachtWouterswoude door N. C. Bakker te Wijngaarden (Z.-H.); Sliedrecht door G. Salomons te Wetsinge en Sauwerd Amers foort door P. S Meerburg te 'sGraveland; en voor Beets (Fr.) door L. Ingelse L.Wz. Qereform. kerken. Beroepen naarSaeek (A) J. H. Don n er te Nieuwdorp c. a.; en naar Makkum A. Kuyper Jr., cand. Aangenomen naar Rijswijk door N. Diemer, cand.; en naar St. Anna Parochie door G. Boekenoogen te Rozenburg. Bedankt voor Oosterland door A. Vogel te Gouda. naren en personeel van alle paleizen. Daaronder behoorde een groote bloemvaas, aan den vijver, tot blijvend aandenken aan haar regentschap. De koningin was bij de plechtigheid tegen woordig en het woord werd gevoerd door graaf Dumoncoau. Het bestuur der Vereeniging voor de Staat huishoudkunde en de statistiek koos tot voor zitter, ter vervanging van den heer Pierson, jhr mr G. de Bosch Kemper, nadat mr M. Mees voor de op hem uitgebrachte keuze had be dankt. Besloten werd voor de volgende alge meene vergadering aan de orde te stellen de vraag„Is het wenschelijk het tegenwoordige stelsel van exploitatie onzer spoorwegen te ver vangen door staatsexploitatie of door exploi tatie door éen maatschappij De Rembrandt-tentoonBtelling te Amster dam werd Zondag bezocht door 1380 betalende bezoekers, het grootste aantal tot dusver. Door de directie van de Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen is koste loos vervoer op hare lijnen toegestaan in de eerste klasse aan de officieren, in de tweede klasse aan de onderofficieren, voor de door hen te doene reizen naar plaatsen, waarheen zij zich hebben te begeven voor de opleiding van het reserve-kader. De heer dr D. J. Korteweg, hoogleeraar aan de Universiteit te Amsterdam, zal als ge delegeerde der Nederlandsche regeering eene conferentie te Londen bijwonen betreffende den ontworpen internationalen catalogus der natuurwetenschappelijke literatuur, welke con ferentie deze maand zal worden gehouden. Een graanweger te Rotterdam viel Zater dag van de trap zijner woning en bekwam eene herschenschudding. Zijn toestand is ern stig. Aldaar werd denzelfden dag een brievenbesteller door een tram aangereden. Met een gebroken rechterbovenarm en een af gescheurd linkeroog werd hg naar het zieken huis gebracht. Te Dordrecht is door een voorbgrijdenden goederentrein een conducteur, die vóór den trein de rails wilde overloopen, gegrepen en te pletter gereden. De man was onmiddellijk een lijk. De 90jarige oud-strijder te 's Gravenbage, die Zaterdag met zijne vrouw het zeldzame feest van hun 65jarig huwelijk vierde, heeft dien feestdag niet ten einde gebracht: de oude man stierf des avonds plotseling. De sigarenmaker te 's Bosch, die verdacht werd den 3en dezer iemand aldaar zoodanig ie hebben geschopt dat deze dientengevolge zoude zijn overleden, is weder op vrije voeten gesteld. Bij de lijkschouwing moet niet gebleken zijn, dat de man die nog eenige uren na het toe brengen van den schop geleefd heeft, aan de gevolgen daarvan is overleden. Vrijdagavond kwam een schippersknecht, geboren te Schiedam, aldus heeft hij aaa de politie nog kunnen opgeven te 's flertogen- boscb door het Boktaovenstraatje om zich naar het politiebureau te begeven, waar hij inlich tingen hoopte te krijgen omtrent zijn schipper, dien hij te 's Bosch te vergeefs zocht, toen hg door twee kerels plotseling werd aangevallen net een stok of knnppel zoo deerigk werd geslagen, dat hg buiten kennis in eene nabg- zijnde herberg en daarna in het gasthuis werd opgenomen. De knecht had de zich uit de voeten makende aanvallers hooren zeggen„'t is de verkeerde", maar hg had 't beet.. Tot nog toe bleven de daders onbekend en leeft de mishandelde nog. Door de marechaussee uit Tegelen is ge vankelijk naar Venlo overgebracht een 28-jarige dienstbode, verdacht het kind, waarvan zg is bevallen, gedood te hebben. Bg onderzoek ten huize harer meesteres is het lijkje in een haar toebehoorende kist gevonden. De uitvoering van een tooneelgezelschap van den zooveelsten rang liep ten einde. De verrader lag dood op 't tooneel en 't scherm zakte. Maar toen 't nog ongeveer een meter van den grond was, weigerde het verder te zakken. Alle pogingen mislukten, totdat ein delijk de doode op 't tooneel opstond en met somberklinkende stem klaagde: „Nergens rust zelfs niet in 't grat 1naar het scherm toeging en, dat in 't midden aanvat tend, 't zelf naar beneden trok. Verschillende Berichten. Zaterdag zgn den Koningin-Moeder op het lustslot Soestdgk geschenken aangeboden na- xneus de leden van de Hofhouding en ambte en waarschuwing tegen onze boter in Engeiand. Dezer dagen deed zich naar dr v. H. R. en H. achvyven in het Mbld. tegen Verval- schingen in Engeland het navolgende voor onzen boterhandel zeer interessante geval voor. Een Hollandsche boterfabrikant had zuivere natuurboter in Engeland geleverd, en deze was ia de derde hand, in een winkeltje, waar margarine en boter tegelgk naast elkaar ver- Kocht werden, door een inspecteur van den keuringsdienst onderzocht geworden en bevon den sterk margarinehoudend te zijn. Wij ge looven niet, dat één Hollandsche rechtbank deq

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1