MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 237. 141s Jaargang, 1898, Zaterdag 8 October. Dexe courant ferschQnt dagelijks, met uitzondering ran Son- en Ifeectdagec, Pry's, per kwartaal, xoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franc* p*p., f.— Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometor Middelburg 7 Oct. 8 u. vin. 49 gr. 12 u 55 gr., av. 1 u. 54 gr. F. Verw. tam. kr. 0. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd rijn. AdvertentiSn s 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 eent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die xjj innemen, Advertentiën bij abonnement op voordeelige Voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten! Te Terneuzen; M. de Jonge; te Rotterdam: Nijgh van Ditmab. Middelburg 7 October. EENZIJDIGHEID. De Tijd, een deel van ons betoog tegen den heer Troelstra, ter bestrijding van zijn eenzgdig standpunt, met instemming overnemende, voegde daarbij „Inderdaad, men is zeer eenzijdig, als men den staat geroepen acht, bij voorkeur en al leen als werklieden-protector op te treden, om dat enkel onder „dien" stand stoffelijk gebrek zou heerachen. In een levensschets van den heer "Wertheim, geleverd door prof. Quack in de jongste önüs-aflevering, vertelt de hoog leeraar o. a. van een klein kamertje, gelegen naast het werkvertrek van den bankier, die, behalve de mondelinge aanvragen om onder steuning er wekelijks gemiddeld vijftig per post ontving. „In dat kamertje", zegt prof. Quack, „kwamen eiken ochtend binnen, schoorvoetend of dringend, de telkens afgebroken reeks der vragenden, der smeekenden, der ware poveren, der armen in zwarte, kaal gedragen jasde man wien 't niet meeliep in 't leven, de pro letariër van den geest, de door 't leven ge broken halve artiest, de behoeftige weduwe en de verlaten wees." Lieden als de heer Troelstra schijnen er nooit van te hooren, dat er bovendien onder degenen, die nog niet in dergelijke kamertjes van andere menschenvrienden verschijnen, ook duizenden en tienduizenden ongelukkigen zijn, die voor het oog der wereld een zekere welvaart ge nieten, maar inderdaad vau den eenen dag in den anderen in de grootste angst en verlegen heid voortleven en in stilte gebrek lijden, om een uiterlijken glimp van fatsoen op te hou den, zonder welken zij geheel tot de décavèa zouden behoor en, en die hun nog de eenige kans biedt, om er ooit weer eens bovenop te komen. Kleine patroontjes, winkeliers, ambte naren, honderlei soort van scharrelaars door het leven. Komen zij allen by den heer Troelstra, om hem te belasten lotsverbetering aan te vragen van den staat Of om te vertellen, dat hun netelige positie wordt veroorzaakt door het koningschap Immers neen. Maar dat is ook zeer begrijpelijk. Het socialisme vindt in ons land, waar het nuchter, gezond verstand zelfs het gros der misdeelden niet verlaat, een slech ten bodemmen kan zeggen, dat het hier wordt overgelaten aan de dommen." Met „het socialisme", wordt zeker hierbij bedoeld het genre dat overslaat tot allerlei uitersten en tot buitensporige eenzijdigheid. MISPLAATST. In hetzelfde katholieke dagblad vinden wij nog, onder bovenstaand opBcbiift, het volgende, eigenaardige stukje: „Aan het Dagblad voor Zuid-Rolland werd van „geachte zyde" een artikeltje ter plaatsing toegezonden, waarin den heer Kerdyk, president der coöperatieve broodbakkerij Do Toekomst, te 's Gravenhage, er een zoo goed als persoonlijke grief van wordt gemaakt, dat in deze inrichting des nachts wordt gewerkt, niettegenstaande genoemd Kamerlid in 1897, gesteund door een dames-comité, tegen het nachtwerk agiteerde. Uit vorm en inhoud van dit stukje blijkt dat het afkomstig is van iemand, die niet zoozeer schrijft uit afkeer van nachtwerk in broodfabrieken, als wel omdat hij een grief heeft te uiten tegen den heer Kerdijk, wijl deze in 1897 door zijn agiteeren „een fabriek in moeiiykheden wikkelde." Het stukje van het Dagblad hinderde ons ntusschen, omdat de schrijver, deze moeilijk heden als geleden schetsend, verklaart dat bedoelde fabrieks-directie nu zeer bigde is, „wyi zy door die ongehoorde beweging bevrijd is geworden van werklieden, die volgens mgn (zyn) overtuiging het beginsel zgn toegedaan van ni Dieu ni maitre. Deze uitdrukking schijnt ons in booge mate misplaatst. Indien wy ons goed herinneren, was de „on gehoorde beweging" in 1897 alleen gericht tegen de warme cadetjes aan de ontbgttafel tegen niets meer, en tegen niets anders. Zy is mislukt, en het nachtwerk in de Haag- sche bakkeryen bleek zoo dringend noodig, dat zelfs de Coöperatie-Kerdijk voor de con currentie heeft moeten bukken. Inconsequen ties, als door hem begaan, zijn alleen goed om eruit te leeren, dat men nooit een patroon of fabrikant op ruwe wyze moet aanvallen, dat hij niet individueel optreedt als afschaffer van misstanden men mag nooit over het hoofd zien, dat hy zeer dikwyis, zelfs meestal tegen zijn zin, door de algemeene toestanden in zgn vak tot handhaving van die misstanden ge dwongen wordt. In dat geval verkeerde waarschynlgk in 1897 gnepige Haagscbe bakker, verkeert blijkbaar ook nu de beer Kerdijk, als president eener fabrieksonderncming. Misstanden als deze zijn enkel door gemeenschappelijk optreden nit den weg te ruimen. Maar juist daarom gaat het niet aan, een op zichzelf zeer verklaarbare en zelfs zeer men schelijke beweging tegen nachtarbeid als een soort rebellie te qualificeeren. Ook arbeiders, die van het ni Dieu ni maitre, „geen God, geen meester", een afschuw hebben, begeeren niets liever dan op den dag werlc en bg nacht rust. En zij hebben gelijk, als zij dit door eensge zind optreden kunnen verkrijgen, ook al zou meester publiek daardoor om 8 uur in den morgen geen verschgebakken brood kunnen eten. Wat niets anders is dan een ziekelijk en schadelgk uitwas van moderne weelde of een woekerplant op den boom der hedendaagsche industrie, die alleen met de behoeften der machines en niet met die der mensehen reke ning houdt, mag niet door een fabrieksman tot een eisch van Gods wil worden verheven." Wij noemden dit stukje eigenaardig, niet omdat de inhoud ervan ons aldus toesehgnt, neen, om het bijzondere van het feit dat dit door de redactie van De Tijd is geschreven. Wij zouden haast zeggeneen liberaal blad had niet anders zich kunnen uitlaten. Maar de redactie van dit katholieke hoofd orgaan heeft ons meermalen verrast door hare gezonde en practische redeneeringen, die, vooral van haar standpunt, des te meer te waardeeren zijn. BMOEMlNitEl« ENZ. Bij kon besluit is tijdelijk benoemd tot leeraar aan de R. H. B. school te Sappemeer J. de Korne, te 's Gravenhage is de kapitein-luit. t./z. J. C. van Wessem op pensioen gesteld ad f 2850 'sjaars zgn bevorderdtot kapitein t./z, de kapit.- luit. ter zee C. F. A. Gregory en H. Velthuyzen tot kapitein-luit. t./z., de luits. t./z. 1ste kl. J. C. Cramer, P. A. R. Hennequin en J. M. Noorduyn; en tot luit. t./z. 1ste kl., de luit. t./z. 2de kl. G. W. de Leur, W. H. C. Hoog en L. F. H. Tuckermann. De Paus en H. M. de Koningin. Het gerucht, dat Z. H. de Paus voornemens zou geweest zgn aan onze koningin de gouden roos te zenden, wordt door den ïtomeinsehen correspondent van de Poll. Corr. geheel onge grond genoemd. Ondanks de sympathie van den grijzen kerkvorst voor het jonge konings kind van het Noorden, kan de Heilige Vader er geen oogenblik aan gedacht hebben, aan H. M. Wilhelmina een onderscheiding toe te kenneD, welke slechts aan Katholieke vorsten wordt verleend. UIT STAD EN PROVINCIE. Herhaaldelijk ontvingen wij verzoeken om mededeeling te doen van telegraphiscbe of schriftelijke dankbetuigingen, namens de Ko ningin ontvangen, in antwoord op H. M. onlangs gezonden gelukwenschen of blijken van hulde. Wij hebben die geregeld ter zg gelegd; en maakten slechts melding van enkele, die inde raadszittingen van een paar hoofdplaatsen in onze provincie werden meegedeeld. Het is eenmaal een voor de hand liggende gewoonte, dat een vorst of eene vorstin zoo beleefd is op zulke gelukwenschen te antwoor den meestal geschiedt dit in éen en denzelfden vorm. Buitengewoon zijn zulke antwoorden dus niet; en evenmin bevatten zij iets anders dan de gewone phrases. Hoe gelukkig menig persoon of menige cor poratie met zulk een dankbetuiging ook moge zijn, voor het publiek heeft, dunkt ons, de vermelding ervan weinig of geen waarde. Omdat echter tal van vereen igingen daarby betrokken zijn geweest, onder wie ook enkele uit onze provincie, willen wg bij uitzondering wel melden dat de voorzitter van het comité van 191 Nederlandsche dilettant harmonie- en fanfarengezelschappen van den particulieren secretaris van de koningin eene dankbetuiging namens H. M. ontving voor de aanbieding van het adres van hulde. Aan de patroons te Middelburg is de volgende circulaire gezonden „Mijnheer. Ingevolge een door den Middel- burgschen Bestuurdersbond genomen besluit tot het in het werk stellen van pogingen hier ter stede een arbeidsraad op te richten, bedoeld bij het onlangs door de Tweede kamer der Staten-Generaal aangenomen en verder be krachtigde wetsontwerp, hebben wij de eer u uit te noodigen ia samenwerking met boven- genoemden Bond te tredeD, ter bereiking van dit doel. - Mocht onze uifnoodiging uwerzijds sympathie ontmoeten, zoo verzoeken wy u aan een der ondergeteekenden daarvan schrifteiyk te doen blijken. Bij voldoenden steun van de zijde der patroons, kan dan op nader te bepalen datum een ge- meenschappelijke samenkomst plaats hebben, waar eene commissie zal worden benoemd, staande uit patroons en gezellen, tot het doen van de noodige stappen bij den betrokken minister. Namens den Bond hebben wij de eer te s Uw Dv. D. Bimmel, voorzitter, Oude Arnemuid- sche voetpad; Th. Rozemond, secretaris, Teer- pakhuizenstraat." De kapitein F. W. G. Nieuwland, die ge durende vijf jaren gedetacheerd is geweest bij het leger in Oost-Indië, heeft heden het bevel over de 2e compagnie van het 2e bataljon alhier op zich genomen. De eerste-luitenant J. A. Snoek van het gar nizoen te Middelburg is met ingang van 15 November a.s. overgeplaatst bg het 7 regiment infanterie te Amsterdam. In het vervoer van rundvee naar België langs den steiger te Borssele is eenige ver andering gekomen. Tot vóór eenige dagen ging het vee met een Prov. stoomboot naar Terneuzen, doch thans voorziet een particuliere stoomboot .in de behoefte. Dit vaartuig ver voert het vee van Borssele rechtstreeks naar Gent. De veehandelaars regelen nu zelf meer den tijd van transportoverladen te Terneu zen heeft opgehouden en financieel is de zaak voor de kooplieden vermoedelijk beter geregeld. Uit St. Annaland schrijft men ons Als een gevolg van een alhier gehouden vergadering der atd. Tholen van den Neder landschen Bond van Onderwijzers, heeft een der onderwyzers ook in deze gemeente, in navolging van andere plaatseD, evenmin daarbg direct betrokken, een adres van aesie aan de plannen voor een stoomtram-ver binding Stavenisse—Tholen doen circuleeren. Ofschoon deze gemeente bg een eventueel tot stand komen van zoodanige verbinding waarop nu zoo direct niet valt te rekenen geen genot of voordeel kan hebben, omdat i te ver van de lgn zal zgn, is toch een voldoend aantal namen op het adres verkregen. Daaruit blijkt dat de ingezetenen toch ook de belangen der betrokken gemeenten willen helpen voorstaan. Zeer wenschelgk ware het echter, indien het daarheen kon geleid worden dat de lgn dichter langs onze gemeente werd gebracht. Men moet daarmee dan wel een omweg maken, maar wg zouden er zeer veel mee gebaat zijn en de tram zou er niet slecht bij varen. Men mag toch waarlijk ook wel eens denken aan eene gemeente als de onze, waar zoo veel handel op allerlei gebied ge dreven wordt. DE KOOKCURSUS. Zooals onze lezers kunnen weten, herhaalde- Igk werd er reeds meldiug van gemaakt, is te 3r stede, door de samenwerking van het be stuur van Ons Ruis met het departement Middelburg der Maatschij. tot nut van H alge meen, een inrichting tot stand gekomen, die, naar 't ons dunkt, wanneer zy meer nog dan nu bekend zal zijn geworden, zich iu veler sympathie zal kunnen verheugen. Wg bedoelen den kookcursus, die in een daartoe gehuurd en ingericht perceel in de Nieuwstraat wordt ge geven door mejuffrouw A. C. van der Dassen uit Rotterdam. Men had ons reeds eenigen tgd geleden uit- genoodigd om, tijdens de lessen gegeven werden, 3 in te loopen, en Donderdag avond gaven wij aan die invitatie gevolg. Wg werden welwillend ontvangen en gelaten in een klein kamertje, waar aan een een voudige withouten tafel acht meisjes waren gezeteD, de deelneemsters aan den cnrBus. Die meisjes hadden, evenals de onderwgzeres, heldere, witte, coquette keukenmutsjes op en waren van eveneens witte morsmouwen en witte schorten voorzien. Toen wg binnenkwamen, was de les reeds aan den gang en de onderwyzeres bezig met de leerlingen de kosten en de voedingswaarde van het menu te verklaren. Ditmaal gaf de spijskaart aanwitte boonen met appelen en aardappelen en ryst met ka neelsaus na. Besproken werd de hoeveelheid van elk dezer ingrediënten, die noodig is om een werkman een voedend, tevens smakelijk maal te kunnen voorzetten, zonder dat de kosten daarvan zijn budget overschrijder, waarvoor nagegaan werd het gehalte aan eiwit, aan vet en aan zetmeel van elk der bovengenoemde artikelen. Daarbij viel natuurlijk nog al te rekeneD, wijl de, op een in het kamertje hangende gehalte-schaal aangegeven, cijfers moesten herleid worden in evenredigheid van de te gebruiken hoeveelheid. Dat was voor sommigen der meisjes een heele toer, evenals opvallend bleek hoe weinig men in bet gewone leven in onze stad met kilogrammen en onderdeelen daarvan rekent. Een ons en een lood toch leek den meesten leerlingen heel wat duidelijker dan een hecto gram of decagram. Toen die rekencursus had plaats gehad, werd door de onderwijzeres de bereiding der spijzen behandeld en dit den leerlingen, die ook hoeveelheid en het voediogsgehalte met den prgs hadden genoteerd, gedicteerd, zoodat zij in bet bezit waren van een volledig recept. Na de theorie volgde de praktijk. Aan het leakamertje grenst een niet overgroote, maar door de praktische inrichting voor het doel toch uitstekend geschikte keuken. In het midden ervan stond een groote keukenkachel fcerwyi in de meerdere behoefte aan vuur door petroleumtoestellen werd voorzien. Onnoodig zeker te zeggen, dat het in die keuken kraakzindelijk was, maar misschien wel noodig dat voor het gereedmaken der spyzen alleen gebruik wordt gemaakt van geëmailleerd keukengerij, want dat laatste ontbreekt nog al eens bij menige burgerkokerij. In die keuken nu vonden aller handen werk. De een schilde de appels, de ander bad toezicht op de boonen, een derde woog de ver- eischte hoeveelheid vet af, een vierde hield een oogje op bet koken van de melk, weer een ander mengde meel met kaneel enz., en intus- schen was telkens mej. Van der Dussen de vraagbaak. Zij hielp allen terecht en wist zoo nu en dan in haar antwoorden menige nuttige wenk te laten vloeien. In betrekkelijk korten tijd was het maal gereed en werd in het leakamertje gedekt, want regel is dat de deelneemsters het door haar bereidde ook verorberen. Wg hebben aau dat souper geen deelgeno- en, en kunnen dus alleen zeggen dat hetgeen as gereed gemaakt er zeer apetijtelijk nifzag. Bijzonder viel ons op de prettige toon, die tusschen de onderwyzeres en de leerlingen heerschte, en de vriendschappelijke verhouding die er tusschen beide bleek te bestaan, twee zaken die zeker van zeer grooten invloed zgn op het onderwijs. Werkelgk alleraardigst was het èn de theoretische èn de practische les bg te wonen, zelfs voor een man die in de verste verte geen keukenpiet of potkijker is. Zooals reeds werd medegedeeld, telt de kook cursus thans ongeveer 30 deelneemsters, ver deeld in 3 groepen. Elke groep heeft tweemaal 's weeks les, des avonds van 7'/s tot 10 uur, waarvoor slechts vgf cent per avond behoeft betaald te worden. RECHTSZAKEN. Arrondissemems-Ttechtbank te Middelburg. Heden (Vrijdag) deed bovengenoemde recht bank uitspraak in de zaak tegen J. W. v. D., 34 j gewezen keurmeester van vee en vleescb, te Vlissingen, thans alhier in hechtenis, van wiens zaak bij de behandeling breedvoerig ons nommer van 1 dezer is melding gemaakt. Beklaagde werd ter zake van lo knevelarij en 2o het als ambtenaar opzettelijk boeken of registers, uitsluitend bestemd tot con- tróle van de administratie, vervalschenveroor deeld tot 1 jaar en 6 maanden gevangenisstraf met in mindering brenging der doorgebrachte hechtenis. Voorts zijn nog veroordeeld wegers: mishandelingA. Z., 19 j., en J. P., 19 j., werklieden, Kruiningen, beiden tot 14 d. gev. straf, en J. M. D., 18 j koopman, Cortgene, tot f 3 b. s. 3 d. h.; diefstal: W. D., 12 j., zonder beroep, We- meldinge, tot 7 d. gev. straf; wederspannigheid en beleediging van een ambtenaarP. B., 32 j., werkman, Hansweert, tot 1 m. gev. straf; en landlooperij P. d. W., 30 j., zonder vaste woonplaats, thans alhier in hechtenis, tot 3 d. hechtenis. Door Leo Miloen, alhier gedetineerd, is thans, zooals wy mededeelden dat zijn voor nemen was, hooger beroep aangeteekend tegen de ten zynen laste gewezen vonnissen, waarbg hij respectievelijk tot 2 jaar en 2 maanden gevangenisstraf werd veroordeeld. De rechtbank te 's Hertogenbosch heeft n landbouwer en diens knecht te Best, we gens het openlijk geweldplegen tegen drie wielrijders uit Oirschot, elk tot acht maanden gevangenisstraf veroordeeld. LANDBOUW. Te oordeelen naar den aanvoer van sui kerbieten aan de haven te Borssele, "jnen de moeilijkheden, verbonden aan het rooien door hardheid van den grond, niet overal even groot geweest te zijn. Bij herhaling worden aldaar honderd wagenvrachten per dag geteld. Tengevolge der droogte zijn de bieten niet diep gegroeid. Groote en zware peën worden weinig aangetroffen. De verhouding van (suikergehalte tot bryto gewicht zal den fabrikant meer bevoordeelen dan den land bouwer. Het officieuse Journal de Bruxelles zegt uit goede bron te weten, dat de openstelling der Belgische grens voor ons melkvee eerst tegen den löden zal plaats hebben. Voor andere vee soorten blgft vcorloopig het tegenwoordige stel sel van kracht. De invoer zou niet volkomen vrg zijn, doch het volgende stelsel worden aangenomen „Hetvee, dat uit Nederland komt en niet voor de slachtbank bestemd is, zal aan een quarantaine van tien dagen aan de grenzen onderworpen wezen. Tweemaal per maand, op vaste data, mag het in België binnen komen. Na het verblijf van dit vee in de stallen, wordt het eerst ambtshalve gezond gemaakt, ten einde alle mogelijke besmettingskiemen te vernietigen. „Het vette vee wordt, evenals nu, onmid dellijk naar de slachthuizen gezonden. „Weldra zullen beschikkingen worden getrof fen om de dadelgke slachting van dit vee aan de grens, op Belgisch terrein, te laten ge schieden". LETTEREN EN KUNST. Den 14den November zal mevr. De Boer- Van Rijk, verbonden aan de Nederlandsche Tooneelvereeniging, haar 25 jarige tooneelloop- baan herdenken. ene commissie heeft zich gevormd, om baar een big vend aandenken te vereeren. Op haar feestavond zal mevrouw De Boer optreden als de moeder in De verloren Zoon, welke rol zy reeds by kans honderdmaal, steeds met het meeste succes, vervulde. In onze omgeving is die bescheiden en toch zoo hoogst talentvolle vrouw ook goed bekend. Niet alleen is zg ook te Middelburg inder tijd opgetreden in die heerlijke pantomime, waarin mevrouw Rössing-Sablairolles destijds zoon en de heer L. B. J. Moor de vader speelde, maar in hoeveel stukken heeft zij door haar in en in natuurlijk spel ons komedielie- vend publiek bekoord en meegewerkt tot een uitstekend geheel Op het voorstel der vereeniging Oud- Dordrecht te Dordrecht, tot stichting van een Bond van Oudheidkundige vereenigingen en Beheerders van Musea zgn zoovele blijken van instemming ontvangen, dat het totstandkomen van dien bond nagenoeg verzekerd is. De bijeenkomst, waar het voorstel nader zal worden besproken, is bepaald op Zaterdag lödezer, in de vergaderzaal van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap Munt te Amsterdam. Aan den directeur der Kon. Mil. Kapel te 's Gravenhage, den heer N. A. Bouwman, is het eere-lidmaat&chap aangeboden van de Am* sterdamsche liedertafels Zanglust en Apollo van de eerste voor de bewezen diensten als jurylid, van de tweede als hulde voor de in strumentatie der verschillende werken, die wer den uitgevoerd by de aubade aan de koningin, door den zangersbond gebracht. De begeleiding instrumentatie, uitgevoerd door de Kon. Mil. kapel, de stafmuziekkorpsen van het 7o en 5e regt. infanterie, vielen zoo.in den smaak} dat het feestcomité Bouwman een prachtigen krans aanbood. Verschillende Berichten. Uit eene aanschrijving van het departe ment van oorlog dd. 26 September 1898 afd. nr. 63 blijkt, dat het niet in de bedoeling van het hoofdbestunr ligt, om langdurige verloven aan de miliciens te verleenen, en de verzoeken, door hen of ten hunnen behoeve gedaan, om zoodanig verlof te erlangen dus geen resultaat hebben. Hierdoor wordt niet te kort gedaan aan den inhoud van het koninkl. besluit van 1897, waarbij de eerste oefeningstijd van de miliciens der lichting 1898 der infanterie op 8 maanden is bepaald. Door de Kamer van koophandel te Dor drecht is aan de Tweede kamer een adres ge richt, waarin zg haar leedwezen betuigt, in de onlangs ingediende Staatsbegrooting voor 1899 geen post gevonden te hebben ter bestrijding van de kosten eener afdoende verbetering van den waterweg van Dordrecht naar zee. De Kamer acht de door de Staatscommissie becijferde kosten van verbetering van den wa terweg via Brouwershaven geenszins zoo hoog een beletsel te zgn voor eon verbetering van zoo ingrypenden aard, voor Dordrecht een levenskwestie. Ten slotte verzoekt de Kamer van koophandel dat de Tweede kamer haar invloed aanwende, opdat alsnog worde besloten tot verbetering van den waterweg van Dor drecht naar zee. De aanbeveling voor een leeraar in wis kunde aan de Hoogere burgerschool voor jon gens met 5-j. cursus te 's Gravenhage bestaat uit de beeren dr A. O. van der Harst, leeraar

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1