MIDDELBHRGSCHE COURANT. N°. 231. 1416 Jaargang, 1898, Zaterdag 1 October. Dexe courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- es Feestdagen. Prijs, per kwartaal, xoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p,p.. 1. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 30 Sept. 8 u. vm. 51 gr. 12 u 63 gr., av. 4 u. 60 gr. F. Verw. tam. kr. Z. O. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór éée* «ar aan het bureau bezorgd zijn. Advertentïün20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 17 rogels 1.50; elke regel meer 20 cent. Beolames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die - ij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis- aan bet bureau te bekomen. Agenten^ Te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholcnW. Al van Needweneuijzen. Middelburg 30 September. DE NATIONALE TENTOONSTELLING VAN VROUWENARBEID, te 's Gravenhage gehouden, heeft tot heel wat geschrijf aanleiding gegeven. Gelukkig, zouden wij zeggen, want daaruit komt wrijving van gedachten voort, en dit getuigt voor deze goede zaak. En geen wonder tevens, want het is geweest een grootsche onderneming, die pleit voor den ondernemingsgeest, het heilig vuur, welke haar bezielden, die de tentoonstelling hebben onder nomen. Van al het voor en tegen, in deze aange voerd, kunnen wij natuurlijk geen melding maken. Dit gedoogt onze ruimte niet en zou onze lezers ook vervelen. Wij weten dat er voorstanders zijn geweest, die zich hebben teruggetrokken, maar ook tegenstanders, die bekeerd zijn. Opmerkelijk is echter eene polemiek, die in de jongste nommers van den Nederlandschen Spectator is gevoerd; vooral ook opmerkelijk in verband met de stoute bewering van dr Cox. Professor P. J. Blok heeft de pen opgeno men om in dat weekblad te wijzen op de schromelijke overdrijving, die zich hij deze goede zaak voordoet, ea aan te sporen op matiging, opdat de heillooze propaganda, vooral uit de kringen der onderwijzeressen, onge trouwde fcn moderne vrouwen voortgekomen cn met echt vrouwelijke passie, met ware be- keeringsijver aangevat, binnen de perken worde gebracht. Een goede zaak geldt het zeker hier, want wie zal nog ontkennen, dat ook meisjes de gelegenheid moeten kunnen vinden om den ook voor haar moeilijken strijd om het bestaan zoo goed mogelijk te voeren Door den geest des tijds alleen zijn wij echter reeds zoover. Wel zijn er personen en kringen die van dit alles in 't geheel niets willen weten, maar juist die zal men meer afschrikken door de overdrij ving, dan dat men hen tot medegaan overhaalt. Reeds heeft een lid van 't hoofdbestuur haar ontslag ingediend, anderen hebben zich be schroomd terug getrokken, terwijl de congres sen geregeld minder bezocht werden. Dit kon ook volgens prof. Blok moeilijk anders. De overdrijving moest tot teleurstelling leiden. 't Is echter niet de overdrijving, die de meeste afkeuring verdient. Het schadelijke is z. i. voornamelijk elders te zoeken. Er was nl. op de congressen een streven merkbaar om, op radicale wijze te werk gaande, het onderscheid tnsschen man en vrouw zooveel megelijkuittewisschen. 't Onderwijs moet zoo veel mogelijk gelijk zijn, wat mannen doen moeten ook vrouwen doen kunnen, enz. Is er grooter onzin denkbaar? vraagt prof. Blok. Lichamelijk en geestelijk komt het onderscheid ieder oogenblik aan den dag en het denkbeeld van co-educatie, consequent doorgezet, strijdt met de natuur zelf. Daarom is dit streven als onnatuurlijk, als tegennatuurlijk af te keuren. Men wake er voor onze meisjes te maken tot nagemaakte jongens, om ze voor te bereiden voor de valsche positie der „derde sekse." Er is nog een ander gevaar. De „beweging" heeft zich uitgebreid onder jonge meisjes, te jong om zich reeds met dergelijke gevalleD bezig te honden, meisjes van 14,15 en 16 jaar, die nu reeds denken en praten over zaken, waarvan zij op hun leeftijd nog geen denk beelden hebben of moesten hebben. Tegenover degenen, die hem na deze uiteen zetting zullen aanduiden als „de geboren con servatief," antwoordde hij: „Weg met alle over drijving." Hij heeft gesproken ter wille van het huisgezin, en hij hoopt, dat het Neder- landsch volkskarakter zich zal blijven keeren tegen de schromelijke overdrijving, de afgoderij, dezen zomer met de vrouwenbeweging gepleegd In het nommer van deze week van hetzelfde blad beantwoordt, behalve mevrouw A. van Leeuwen-Francken te 's-Bosch, mevrouw C. A. Worp-Roland Holst te Groningen den heer Blok. Eerstgenoemde uit het vermoeden dat de schrijver op zijn weg achtervolgd is door eene overdreven en vervelende propagandiste, die allicht veel bederft. Elke, ook de vrouwen beweging, heeft hare overdrijving, maar daarom mag men haar niet, zooals prof. Blok doet, geheel afbreken. Verder bepleit zij het goed recht van de meisjes, om hetzelfde onderricht te ontvangen als de jongens, om ten slotte nog den handschoen voor de tentoonstelling zelve op te nemen. Mevrouw Worp-Roland Holst begint haar beschouwing met de opmerking, dat zij indertijd haar ontslag als bestuurslid der tentoonstel ling heeft genomen, niet om de socialistisch- jadicale tint der congressen, die daar gehouden zijn, maar omdat zij door gezondheidsredenen gedwongen werd zich niet herkiesbaar te stellen, toen zij in November '97 volgens rooster moest, aftreden. Daarna komt zij op de „overdrijving," den bekeeringsijver, met eebt vrouwelijke passie aangezet," al het praten over „de vrouwenbe weging, enz. enz., dat prof. Blok ergert. „Ik kan zoo schrijft zij zoo goed begrijpen, wat prof. Blok als wetenschappelijk man en als huisvader geleden moet hebben in dezezomer- vacantie, onder al dat gepraat, waar ook ik zelfs zoo dikwijls gevoeld heb hoe afmattend, hoe vervelend, hoe weerzinwekkend het is, als allen en iedereen maar durft medepraten, overal in ieder gezelschap over de grootste, ernstigste vraagstukken, en ik uitte reeds iets van dat gevoel, toen ik onlangs in Vrouwen arbeid, het orgaan onzer Vereeniging, het vol gende schreef: „Als ik denk aan alles wat de verschillende rubrieken te zien en te denken geven, of op de congressen den stortvloed van woorden hoor ruischen, dan komt er iets als bede op in mijn hart om beperking en zelfbeheersching voor ons allen, die wakker geschud en opgewekt zijn. Dat wil zeggen, ik hoop, dat ieder onzer uit het vele, uit de groote massa zal kiezen het werk, dat het beste past bij aanleg en karakter en zich daar met onverstoorbaren moed aan zal geven." Want, waarde Spectator, er is werkelijk veel, heel veel te zien geweest op onze tentoonstel ling, en, al hebben de congressen ook velen ontstemd, het bestuur heeft streng vastgehou den aan het beginsel, dat in de congreszaal elke eerlijke, ernstige overtuiging, van welke richting ook, zou mogen worden uitgesproken en eerbiediging zou vinden. De overdrijving zal verdwijnen en het zal blijken, dat de beste onder ons, vrouwen, alleen zijn opgewekt om moediger, maar ook met vaster, ernstiger overtuiging op te treden dat de moeders onder ons hare dochters, even als hare zoneD, zullen leiden in de richting, die het meest bij aanleg en karakter past, om een zelfstandig, financieel onafhankelijk bestaan te veroveren. En zou dat ook niet de ge trouwde vrouw en het huisgezin ten goede komen Mevrouw Worp herinnert ten slotte aan de volgende woorden, door de presidente der ver eeniging, mevrouw GoekoopDe Jong van Beek en Donk gesproken bij het sluiten der tentoonstelling„Elke hooge gedachte, wanneer zij eens doordringt tot de groote massa, wordt een mode zaak, d. w. z. er komt onder de be lijders een groot aantal, dat niet langer uit diep doorvoelde overtuiging handelt, maar ge- dachtenloos volgt en napraat wat anderen zeg gen. Maar laat ons hierover niet angstig zijn. Wanneer de gedachten, die ten grondslag lig gen aan de vrouwenbeweging in haar nobelste beteekenis, ooit een mode-zaak zullen zijn ge worden, zullen degenen onder ons, die zuiver voelen en uit waarachtige overtuiging werken, er niets minder om zijn; wij zullen dan alleen iets minder tijd en kracht hebben teverspilleD om, zooals wij thans nog hebben moeten doen, tegen den ouden sleurstroom op te roeien." vanger in het kanton Middelburg: mr C. de Witt Hamer J.Gz., advocaat en procureur te Middelburg. In de St. Ct. zijn opgenomen de statuten van do muziek vereeniging Voorwaarts te Koudekerk e. Haar doel is de beoefening der muziek door het bespelen van muziekinstrumenten, het geven van uitvoeringen, waarop, behalve muziekstuk ken, ook zangnummers en voordrachten ten gehoore kunnen worden gebracht, om op die wijze den leden genoegen te verschaffen. De vereeniging is aangegaan voor 29 jaar en het eerste bestuur zal bestaan uit de heeren J. A. Contant, president; J. C. de Koster, secretaris-penningmeester; G. A. Roode en P. Maas Wz., bestuursleden, en J. Christiaanse^ directeur. p,0f. Blok heeft zeker het oog gehad op eene andere, naar wij meenen, katholieke dame die, op grond van de nltra-radicale richting, welke zich op sommige congressen openbaarde, bezwaar had verder hare mede werking aan de tentoonstelling te verleenen. Of deze bestauralid was, weten wjj niet; wij vermoeden dal aan een der afdeelingen als, leidsvrouw meewerkte. Red Door eene vergissing in het ons zonden telegram, meldden wij in ons vorig nommer, dat de voorstellen van wet betreffende de vaderlijke macht en de voogdij, het onder zoek naar het vaderschap en de berechting van jeugdige personen, reeds waren gesteld in handen eener commissie van voorbereiding. Dit is niet zoo. De voorzitter heeft daartoe het voorstel ge daan, dat Dinsdag in behandeling zal komen. De heer Veegens, ongerust over het uitblijven der opgaven van het aantal kiezers in elke gemeente, mocht zich in de toezegging ver heugen, dat hij ze tijdig genoeg op zijn tafel zal vinden om hem stof te geven voor een rede bij de Staatsbegrooting. UIT STAD EN PROVINCIE. Morgen, Zaterdag 1 October, vangt op de spoorwegen de winterdienstregeling aan. De opgaaf omtrent den loop der treinen, in dit nommer opgenomen, is daarmede in overeen stemming gebracht en daarbij tevens eenigs- zins uitgebreid. Er zijn in den gewonen dienst bijna geen veranderingen. Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer is gemeld, is bij kon. be sluit benoemd tot kantonrechter-plaatsver- Even na half negen stelde Donderdag avond het muziekkorps der dd. schutterij, dat zich voor het raadhuis alhier had vereenigd, zich in beweging, om de reeds lang voorgeno men serenade aan zijn kapelmeester, den heer Jan Morks, te brengen. Op de Markt hadden zich vele honderden ver eenigd, die van de manifestatie getuigen wilden zijn en nu voor en achter de muziek de Lange- viele vulden, 't Was van de Markt af gezien een aardig gezicht die golvende massa, waartusschen de muziek, omringd door fakkeldragers, wier flambouwen veel rook en een rossigen gloed over het geheel deden opgaan. Voor de woning van den heer Jan Morks hield de stoet stand, en werd allereerst de Festival-Marsch uitgevoerd. Daarna werden de muzikanten binnen ge- noodigd en daar sprak een hunner, de heer C. van Karssen, den luitenant-directeur toe. In hoofdzaak zeide hij dat het muziekkorps zich reeds lang gedrongen gevoelde om eens uiting te geven, hoe het den arbeid van den heer Morks als kapelmeester waardeert en boe het in het bijzonder diens werkzaamheden tijdens de afgeloopen feesten met bewondering heeft gade geslagen. Mocht er nog een lid van het muziekkorps aan de toewijding van den kapelmeester ge twijfeld hebben, na de feesten zal dat nimmer meer het geval zijn. Ook de goede geest, die thans in het korps heerscht, achtte de heer Van Karssen grooten- deels het werk te zijn van den heer Morks. Spreker eindigde met den wensch, dat het den heer Morks moge gegeven zijn nog vele jaren de leiding van het korps in handen te hebben. De heer Jan Morks, die aan den morgen van den dag door het muziekkorps reeds aan genaam was verrast door een kolossale mand met bloemen, versierd met linten in de Mid- delburgsche kleuren, welke als opschrift droegen de woordenTer herinnering aan 1 September 1898, betuigde zijne erkentelijkheid voor de hem bewezen eer. Verder gaf hij de verzekering dat, zoolang het hem mogelijk is, hij alle krachten zal big ven inspannen om het korps steeds meer en meer te doen vooruitgaan. Nadat nog een paar muzieknommers waren uitgevoerd, trad het muziekkorps weer in het gelid en maakte nog een muzikale wandeling over de Burgt, de Balans, de Wagenaar straat i de Noordstraat naar de Markt. Ook op die wandeling werd de muziek voor afgegaan en gevolgd door een ontelbare massa menschen, terwijl zich ook langs den weg, dien de stoet nam, niet weinigen hadden opgesteld, Deze eerbetoon ing aan den heer Morks bracht heel wat drukte, levendigheid, en opgewektheid weeg, waarbij menigeen iets verloor. Aan het politiebureau alhier was ten minste heden morgen eene collectie van verloren hoofd- en voetdeksels van allerlei soort aanwezig, die door de eigenaars respectievelijk werden terug gehaald. Des avondshad nog een voor den directeur i de manschappen van het korps aangenaam samenzijn plaats. De heer Morks had nl. deze gelegenheid aan gegrepen om een reeds vóór dien tijd gevormd plan uit te voeren, en wel om den manschappen een feestavond aan te bieden in de Kegelbaan der sociëteit De Vergenoeging. Na afloop van de wandeling door de stad, vereenigden zich daar dan ook alleD, terwijl de majoor-commandant der dd. schutterij en de leden der commissie van toezicht ook ge volg hadden gegeven aan de tot hen gerichte uitnoodiging om daarbij tegenwoordig te zijD. Een recht gezellig feest had daar plaats. Het kenmerkte zich door groote gezelligheid en een aangenamen, prettigen toon, en ge tuigde, evenals de serenade zelve, van den aangenamen geest, die er bij het muziekkorps heerscht, en van de uitmuntende verstandhou ding die er tusschen de leden daarvan en hun directeur bestaat. Aan den sergeant J. Hoekstra, van het 2e bataljon 3e regiment infanterie, te M i d- d el burg, werd heden op de gebruikelijke wijze de bronzen medaille voor twaalfjarigei- trouwen dienst uitgereikt. Heden middag sloegen in de SeisBtraat alhier een paar, voor een boerenwagen gespannen paarden op hol. De dieren vielen tegen den stoep van een aan het eind dier straat staanden winkel en de disselboom vaD den wagen beschadigde daar eenige ruiten, evenals in een nevenstaand gebouw. De landbouwer, te Domburg woonachtig, bekwam eenige kneuzingen en moest zich bij een geneeskundige laten verbinden. De wagen bekwam wat schade, de paarden niet. Op verzoek willen wij wel melden dat bij den vanwege Medioburgum alhier gehouden schietwedstrijd niet de heer M. de Visser maar de heer M. Visser van Vlissingen, lid van de scherpschuttersvereeniging Vlissingen, op de 5-schotsbaan den 9den prijs behaalde met 52 punten. In het afgeloopen seizoen zijn aan het strand te Vlissingen genomen 5514 baden, en wel 3907 door mannen en 1607 door vrouwen. Te Westkapelle heeft men weer veel last van kapers, d. w. z. van visschers, die met een schuitje op het strand komen en aan de paalhoofden mosselzaad afsteken, zonder dat zij daartoe het recht hebben; zeer ten nadeele van hen, die dat recht van het bestuur van den polder Walcheren hebben gepach'. Voor hen vooral, maar ook voor de politie, zijn die haaien op de kust een ware plaag. Dag aan dag verschijnen ze plotseling op het strand, met 4, 6, soms 9 schuitjes tegelijk; nu eens op het Zuiderstrand, dan weer op het Noorder- strand. Zoodra de politie echter nadert, sprin gen zij in hunne roeibooten en steken van wal. Het nummer van hunne schuitjes is zorgvuldig bedekt. En al verschijnen ze ook wel op klaar lichten dag; in den regel verkiezen zij toch den nacht en den maneschijn. Het is zoo jammer dat doorloopend, stren ger toezicht zeer kostbaar is. Het feit staat anders niet op zich zelt. Wij he: inner en ons een paar jaren geleden hetzelfde te Cadzandop klaarlichten dag gezien te hebben. Te Nieuw- en St. Joosland kwam Donderdag een schoolknaap, die met een kame raadje aan het Bpelen was, zoo ernstig te val len, dat hij een been brak. Volgens voorloopige regeling zullen in den afkoop van tolrechten op 's rijks grooten weg op Zuid-Beveland door acht polders worden bijgedragen eene som van 1192.43' per jaar. De afkoopsom is bepaald op 2175 'sjaars gelijk aan die van den loopenden 25jarigen termijn, zoodat een restant overblijfr. van 982.56s, welk bedrag is verdeeld over 25 gemeenten naar gelang van het zielental en de hectaren-grootte. In de afkoopsom ad 800 'sjaars voor den tol op den Provincialen weg van Goes naar 's Gravenpolder zullen bijdragen de Breede watering bewesten Ierseke en het waterschap 's Gravenpolder f 386.46 en bedoelde gemeenten 413.54. Door de flinke bijdragen der polders, waar onder in de eerste plaats de Breede watering mag genoemd worden, zullen vele gemeenten voortaan belangrijk minder hebben te betalen, indien de ontworpen verdeeling goedkeuring mag verwerven. De gemeenteraad van Ierseke stelde Donderdagavond de verordeningen vast op de heffing eD invordering van haven- en kaai- rechten en van begrafenisrechten een en and r geheel volgens voorstel van burgemeester wethouders. Grondslag der wijzigingen in de haven- en kaairechten was verhooging der inkomsten wegens meerdere behoeften tengevolge van de haven vergrooting. Er zal noodig zijn f2654.50, terwijl de haven slechts opbracht in 1894— 1896 gemiddeld f 1767 en in 1897 f 1500. Het havengeld werd verhoogd van 5 tot 6 cent per ton, het abonnement van 75 tot 90 c. per ton en per jaar. Ook met de nieuwe verordening op de begrafenisrechten was de bedoeling versterking der inkomsten. Alleen het luiden der klok werd verminderd (van 6 tot 5.) Het gebruik van den pas aangeschaften lijk wagen is in 4 klassen verdeeldle kl. 10 2e kl. ƒ5; 3e kl. ƒ2; 4e kl. kosteloos. Bij de laatste rondvraag gaf een der leden in overweging bet nieuwe, groote havenlicht te vervangen door een lantaren van wit, gesle pen gla» met petroleum als brandstof, omdat dit tegen minder kosten minstens even vol doende zal zijn. Daar de brandstof van het tegenwoordige licht vrij duur is, verklaarde do voorzitter den wenk bij burgemeester en wet houders ter tafel te zullen brengen. Het toelaagfonds der werklieden te Re- nesse hield Woensdagavond 'zijn 14e jaar vergadering. Het fonds telt thans 46 leden en bezit een kapitaal van f 642.97. In het afgeloopen vereenigingsjaar werd f 144 aan zieke leden uitgekeerd. Te Haamstede, waar men ook zulk een fonds wil oprichten, hebben zich aanvan kelijk een 30 personen als lid aangemeld. Zoo zijn nu op hot platteland van Schouwen reeds 5 zulke fondsen, nl. te Renesse, Noordgouwe, Noordwelle, Zonnemaire en Haamstede. Door wijlen den heer Jb. Schalkwijk te Ellemeet is, naar men ons meldt, o. a. gelega teerd aan de gemeente Ellemeet 4 heet. bouwland aldaar, en 1280, zijnde het restant eener rentelooze geldleening voor den bouw van een gemeentehuis; aan het burgerlijk armbestuur en aan de diaconie-armen in die gemeente elk 1000; en aan de Ned. Herv. kerk te Eikerzee en Ellemeet evenzeer ƒ1000. In de Donderdag te St Maartensdijk gehouden raadszitting kwam ter tafel een schrijven van Ged. Staten, inhoudende kennis geving van eene aanvraag om concessie voor een stoomtram van Tholen, langs Poortvliet, irpenisse, St Maartensdijk, naar Stavenisse. Tevens werd het gevoelen van den raad ge vraagd, of dit college het totstandkomen van zulk een stoomtram in het algemeen belang zou achten. De voorzitter wees er op dat, al werd nu geen subsidie verzocht, toch later bij eene algemeen gunstige ontvangst dezer plannen, van de publieke kassen wel een offer zal ge vraagd worden, aangezien de totstandkoming •lezer zaak alleen met financieelen steun mo gelijk is. Ofschoon de leden wel enkele bezwaren meenden te moeten opperen, die zich bij de exploitatie zouden voordoen, spraken zij toch algemeen als hun gevoelen uit, dat het zeker in 't algemeen belang zou zijn, wanneer dit gemeenschapsmiddel tot stand kon komen. Onze correspondent verheugt zich over de houding van den raad in deze. Men mag nu verwachten dat dit college later, wanneer een beroep op zijne krachtdadige medewerking zal worden gedaan en het de waarborgen heeft dat de concessie in goede handen is en een richtige uitvoering der plannen is verzekerd, niet zal aarzelen het tot stand komen ervan op allerlei wijzen, ook door fiaancieelen steun, te helpen bevorderen. Te Stavenisse circuleert, inzake die zelfde tram, een adres aan den gemeenteraad en een aan Gedeputeerde staten met verzoek om het tot standkomen daarvan te willen be vorderen. Beide dragen reeds een groot aan tal handteekeningen. Uit die gemeente meldt men ons de zeld zaamheid, dat er in eene woning aldaar, die ds bewoond is geweest, in de laatste dertig jaar geen enkel sterfgeval voorkwam. Stukken van den Gemeenteraad van Middelburg. Aan dezen raad is het volgende adres gericht i „Geeft met verschuldigde achting te kennen de afdeeling Middelburg van de Sociaal Demo- cratische Arbeiderspartij dat, naar algemeen bekend is, een groot aantal der schoolgaande kinderen in deze ge meente, die de kostelooze scholen bezoekeD, in hunne gezinnen geen voldoende voeding kunnen ontvangen dat, zooals evenzeer hekend is, ook in een aantal gezinnen voldoende kleeding voor schoolgaande kinderen ontbreekt dat, naar de meening van adressante in het ontbreken van voldoende kleeding eene aan leiding ligt voor schoolverzuim en in het ont breken van voldoende voeding eveneens eene aanleiding voor schoolverzuim en bovendien een oorzaak die het onderwijs onvruchtbaar doet big ven, wijl hongerige kinderen onge schikt zijn om kennis in zich op te nemen dat, waar de gemeente voor het lager on derwijs zich zeer groote uitgaven moet ge troosten, de wenschelijkheid zal erkend wor den alle middelen te gebruiken om dit onderwijs goed tot zijn recht te doen komen, zoo vrucht baar mogelijk te maken dat met name art. 47 der wet tot regeling van het lager onderwijs het gemeentebestuur den plicht oplegt het schoolgaan der kinderen van bedeelden, onvermogenden en minvermo genden zooveel mogelijk te bevorderen; dat nu wel de maaltijden, die de vereeniging Kindervoeding althans gedurende de winter maanden, naar haar vermogen aan schoolgaande kinderen verstrekt, werken als prikkel tot en belooning voor trouw schoolbezoek en ook als middel om het schoolonderwijs beter tot zjjr» recht te doen komen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1