MIDDELllIROSGHE (101 KANT. N°. 228. 141° Jaargang. 1898, Woensdag 28 September. De Troonrede. Deie courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Son- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franse p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 27 Sept. 8 u. vm. 59 gr. 12 u 67 gr., av. 4 u. 63 gr. F. Verw. tam. kr. Z. wind. Advertentiön voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór dén uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorto- dood- en alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die »ij incemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te ZierikzeeA. C. de Mooxj, te Tholen: W. A. VAM NrEUWENHDIJZEN. Middelburg 27 September. Tot sluiting van on3 overzicht willen wij bier nog onze lezers op de hoogte brengen van het oordeel, over die rede uitgesproken door een drietal weekbladenVooruitgang, de Amster dammer en de Kroniek. De redactie van het eerste blad is natuurlijk weêr in het geheel niet tevreden; dan volgt de groene, die reden tot voldoening maar ook tot misnoegen heeftterwijl het laatstge noemde het meest optimistisch gestemd is. Vooruitgang, dat niet veel verwachtingen koestert van dit kabinet, had toch eigen aardige inconsequentie! veel ingrijpender voorstellen verwacht. Groote vraagstukken, die naar oplossing schreien, raakt de regeering zelfs niet met den vinger aan. Als bewijs daarvoor wijst het blad o. a. op het ontbreken eener definitieve oplossing der kiesrechtkwestie en het niet noemen van de oudedag-pensioenen. Men stelle zich eens voor dat de regeering nu weêr eens met een kiesrechtkwestie kwam aandragenEn wat baat al dat „noemen" van „groote vraagstukken", als toch vooruit te zien is, dat eene oplossing ervan in dit jaar onmogelijk is, nu nog zoovele andere zeer be langrijke, reeds ingediende voorstellen op afdoening liggen te wachten? Het zou veel hebben van eene huisvrouw, die alles te gelijk over hoop haalt en niets weer in orde brengt De redactie van de Amsterdamnier wijst, evenals wij deden, op het weglaten van eenige geijkte phrases. Vooral vindt zij het zoo goed dat de stereotiepe lof van leger en vloot uit,de troonrede is verdwenen. Tegen de speoiale ophemeling van den krijgsmansstand in eeD burger land is het blad meermalen opgekomen en 't verheugt zich dat de eerste troonrede van Koningin Wilhelmina met die gewoonte heeft gebroken. Ook is het blad van oordeel dat de nuchtere mededeeling der feiten terecht hoofdzaak is gebleven. Aan oratorio heeft men in zulk een rede geen behoefte. Dat de sociale wetgeving, tot dusver zoo achterlijk, hoofdzaak is, en het ministerie die eenigszins vooruit wil brengen, wordt mede met genoegen vernomen. Na deze vriendelijke woorden komen drie kolommen vol minder aangename opmerkingen. Vooreerst begrijpt het blad niets van de hou ding der regeering, die zegt de maatschappelijke toestanden te willen verbeteren, maar de pen- sioneering van oude en invalide werklieden en de armenwet laat rusten. Ten anderen zet de redac tie uiteen dat het geld, voor deze noodzakelijke verbeteringen noodig, alleen is te krijgen door bezuiniging; een bezuiniging, waarop zij reeds een vorig jaar wees: opheffiüg van het Militair Huis, vermindering der uitgaven voor leger en vloot, hervorming en vereenvoudiging van hooger en middelbaar onderwijs, opheffing van gezantschappen, verlaging van hooge trakte menten, beperking der pensioneering tot hen die 't noodig hebben. En daarover zwijgt de troonrede geheel. Ten slotte doet het weekblad uitkomen dat voor handel, ng verheid en landbouw de materieele belangen des lands veel te weinig wordt gedaan. In de Kroniek erkent de heer P. L. Tak dat het ministerie niet achterblijft bij de toezeg gingen, gedaan door de politieke partij die er de meerderheid in heeft. Het komt voor den dag met een behoorlijke hoeveelheid werk in de sociale richting, waarin het beloofde te zul len arbeiden, en het laat zich voorzien dat na de vier jaren door de jong-liberale sociaal politici aan het volk zeer deugdelijke diensten zullen zijn bewezen. Over de maat kan ver schil bestaan, maar het aan de orde stellen van de beperking der arbeidsuren ook voor den volwassen man en van het woning vraagstuk, zijn ernstige daden, daar de eerstgenoemde wet de veelgeprezen vrijheid van het individu, om zich, naar de omstandig heden het gebieden, te laten uitzuigen en afbeulen, zal beperken, terwijl bij de tweede bet heilig eigendomsrecht van woekeraars en huisjesmelkers niet ongeschonden kan blijven. Beide voorstellen plaatsen de twee fractiën der liberale partij tegenover elkander en het wordt voor de oud-liberalen een keuze mede te g met hun jongere broeders of in 1901 goeddeels uit de Kamer te verdwijnen. Twee vraagstukken had de heer Tak nog vermeld willen zien: de penaioneering van oude en invalide arbeiders en de armenwet. Maar heide zullen veel geld kosten en de zwakste stee van onze sociale politici is, dat ze nog geen geld kunnen krijgen van de burgerij. En dat PierBon reeds nu voor een betrekkelijk luttele som zijn toevlucht moet nemen tot verhooging van het vergunningsrecht acht de heer Tak karakteristiek en beslist af te keu ren, gelijk hij nader uiteenzet. TM'UË»i) Hl. AM ICR, Het Oatwerp-Adres van Antwoord op de Troonrede, dat heden in behandeling komt, luidt als volgt „Mevrouw 1 De inhuldiging van Uwe Majesteit was de aanleiding tot eene indrukwekkende openba ring van de gevoelens van vaderlandsliefde en gehechtheid aan het Huis van Oranje, welke het Nederlandsche volk bezielen. De her nieuwde bevestiging van den band tusschen vorst en volk verlevendigde het besef der nationale eenheid. Diep werd gevoeld, hoeveel Nederland verschuldigd is aan het doorluchtige stamhuis, dat die eenheid vertegenwoordigt. De Tweede Kamer der Staten-Generaal stemt ten volle in met de geestdrift en het blijde vertrouwen, door de natie betoond. Het is onze begeerte Uwe Majesteit in de vervulling van hare roeping getrouw ter zijde te staan. Moge Uwer Majesteits regeering, onder Gods zegen, strekken tot heil van het Koninkrijk! Aangenaam was ons de verklaring., dat de toestand van land en vplk in menig opzicht bevredigend is en dat de betrekkingen met de buitenlandsche mogendheden zeer vriendschap pelijk blijven. Met groote belangstelling namen ook wij kennis van het voorstel van Zijne Majesteit den keizer van Rusland tot het houden eener conferentie, waarin door vertegenwoordigers van alle mogendheden zal worden gehandeld over beperking der krijgstoerustingen. Met ingenomenheid vernamen wij, dat de in Atjeh verkregen uitkomsten het vertrouwen op duurzame verbetering van den staat van zaken in die landstreek wettigen. Van harte stemmen wij in met de hulde, door Uwe Majesteit aan het beleid, de volharding en de heldhaftigheid van het Nederlandsch-Indische leger en de vloot gebracht. Nieuwe, hoogst gewichtige voorstellen van wet worden door Uwe Majesteit, naast die, welke reeds aanhangig zijn, aangekondigd. Belangrijk en veelomvattend is de arbeid, die ons wacht. Door Uwe Majesteit zal niet te vergeefs een beroep zijn gedaan op onzen ijver en toewijding." (Men zie Laatste berichten.) BEHOEM1NGEA EJfZ. By kon. besluit is benoemd tot notaris binnen het arrondis sement Utrecht, ter standplaats de gemeente Utrecht, E. van Beusekom, thans notaris te Loenen zijn de heeren C. W. Koenderink en R. H. Brouwer, tegen 1 October, benoemd tot bui tengewoon adelborst bg de koninklgke Neder landsche marine-reserve is voor den tijd van twee jaren gedetacheerd bij de landmacht in West-Indië de kapitein J. A. A. Lodewgks, van het 7de regiment infanterie is in zijnen rang overgeplaatst bij het regi ment grenadiers en jagers de kapitein R. Fro" ger, van het 4de regiment infanterie; en zyn met 1 Oct., bevorderd tot hoofdcommies bg het departement van koloniën de commie zen P. R. Beukers, C. G. Corporaai en J. J. Groenemeijer. In sommige landen, beboorende tot de Ver- eenigde Staten van Noord-Amerika, zyn in den laatsten tijd wettelijke bepalingen vastgesteld, krachtens welke geene plantenzendingen aldaar mogen worden ingevoerd, dan vergezeld van een certificaat, afgegeven door een officieelen deskundige in het land van herkomst, waaruit blijkt dat die planten geheel vrij zgn van ge vaarlijke insecten of gevaarlijke plantenziekten Naar aanleiding daarvan is door de Neder landsche regeering aangewezen, op tgdelijken voet, als officieel deskundige voor het onderzoek van plantenzendingen, bestemd voor een der landen, behoorende tot de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, dr J. Ritzema Bos, bui tengewoon hoogleeraar aan de gemeentelijke universiteit en directeur van het phytopatho- logisch laboratorium te Amsterdam. Voorts is genoemde hoogleeraar gemachtigd om ten aanzien van zendingen, welke door hem vrij worden bevonden of krachtens een onder zoek der betrokken tuinbouwinrichting vrij kunnen worden geacht van de vorenbedoelde insecten of ziekten, aan de betrokken afzenders certificaten af te geven, waaruit zulks blijkt, Kweekers van en handelaars in planten verwijzen wij voor verdere mededeelingen naar de Staatscourant van heden (Dinsdag 27 Sept.) Enkele grepen uit de staatsbegrooting voor 1809. De wedde van den nieuw te benoemen com mies-griffier der Tweede kamer is bepaald 1800 's jaars. Verder zijn verboogirgeD voorgesteld voor het personeel der griffie van die kamer en voor den bode bij de stenographic. Voorgedragen wordt eene rangsverhoogiDg van den commies en den adjunct-commies bg den Raad van State met een tractementsver- hooging van 200 voor ieder. Bij de Algemeene rekenkamer zal worden aangesteld een tweede klerk op 500, terwijl 1800 wordt aangevraagd om de positie dei- lager geplaatste ambtenaren (adjunct-commiezen en klerken) althans eenigszins te verbeteren. Buitenlandsche zaken vraagt 3000 voor het herstel van een bezoldigd vice-consulaat te Antwerpen. Justitie stelt voor: aanstelling van twee adjunct-inspecteurs voor het gevangeniswezen: eene reorganisatie van het korps gevangenis- ambtenaren Daar rangschikking der gestichten in klassen en met periodieke traktementsver- hooging in verband met den diensttijd en de dienstvervulling; aanvulling van het personeel van het gerechtshof te Amsterdam met één raadsheer en der rechtbank met één rechter. In den loop van dit jaar zal worden inge steld eene commissie van deskundigen, ten einde van advies te dienen in zake van ge- vangenisarbeid, in 't bijzonder wat de verhou ding van dien arbeid tot de particuliere nij verheid betreft. Coöperatief Congres. Zondag had te 's Gravenhage in den foyer van het Gebouw voor kunsten en wetenschappen het eerste Nationaal Congres van Coöperatie plaats, uitgaande van den Ned. Coöperatkven Bond, onder leiding van den voorzitter van dien Bond, den heer G. D. C. Goedhart, die, na een woord van welkom, het doel van het congres uiteenzette voor de goed bezochte vergadering, welke ook door dames werd bggewoond. Nadat de heer Peereboom Voller had aan- gedrong' n op handelen er zijn woorden ge noeg gebezigd en door hem hulde was ge bracht aan het optreden van prof. Treub, bij het verleden jaar te Delft gehouden congres, drong hij aan op het oprichten van coöperatieve bibliotheken en 't openen van cursussen om de coöperatie te bevorderen, ontspon zich eeD lange theoretische discussie, waaraan werd deelgenomen door den heer Tjeenk Willink, uit Delft, die vooral propaganda wenschte voor productieve coöperatie en copartnershipdoor den heer Jung uit Leeuwarder, die, evenals de vorige sprekers hulde brengende aan prof. Treub, eenige verschilpunten met hem uiteen zette. Hg gaf bijv. aan den vorm van naam- looze vennootschap de voorkeur boven coöp. vereenigiDgenbeval fusie van werklieden- en verbruiksvereenigingen aan en betoogde dat hier te lande wel een en ander op coöp. gebied is gedaan voor kapitaalvorming. Mr A. Slotenmaker wees op 't belang en de gunstige gevolgen van de consumtieve coöpe ratie als 't beste middel om de productieve te doen ontstaan en te bevorderende heer Bieleman brak voornamelgk voor de landbouw coöperatie een lans, terwijl mr Van Gyn, van 'sHage, vooral aandrong op de gezamenlgke optreding in de bestaande verbruiksvereeni gingen ook van werklieden en afzonderlijke werklieden coöp. bestreed en de heer Heldt, lid der Kamer, in de eerste plaats 't licht deed vallen op de wenschelgkheid van bonw- coöperatie, in 't belang eener goede woning voor den werkman. Nog verscheidene andere woordvoerders, de heeren Van der LindeD, Posthuma, Van Nop pen, De Jong en mevr. SchookHaver namen aan het debat deelde laatste om coöperatieve geneeskundige hulp en coöperatie in het huis houden, ter vereenvoudiging van den arbeid der vrouw, in de aandacht aan te bevelen. Daarna beantwoordde prof. Treub al de deelnemers aan 't debathg sprak zich ook met warmte uit voor coöperatieve geneeskun dige verpleging voor werklieden, bouw-coöpe- ratie, medewerking der vrouw op dit gebied en hij had daartoe verleden jaar juist een cursus voor vrouwen gegeven, voor behoor lijk loon en biliyken werktijd en verzekering tegen ongevallen van werklieden in de coö peratie. Vervolgens behandelde hg de tegenstelling van naaml. vennootschap en coöp. vereeniging en hij bleef ontkennen dat de eerste vorm ver kieslijker zou zijn. Wat co-partnership betreft, moest allereerst worden gestreefd naar verbruiks coöperatie, om later verder te gaan. Die ver bruikscoöperatie achtte hy voor de werklieden onder elkander geraden, want vereenigen zij zich met anderen, dan zal, zoodra er kapitaal is verkregen, de klassenstrijd ontstaan en eet der partijen toch moeten uittreden. Hij achtte de werklieden tegenwoordig even geschikt om de vereenigingen te besturen als „heeren". Ein delijk moest, meende hij, meer voor kapitaal vorming worden gedaan, terwijl bet denkbeeld van coöperatieve bibliotheken en cursussen bg hem krachtig steuu vond. Na dit debat werden, zoo lezen wij in het verslag in Bet Vad., twee motiën voorgesteld, lo. Van den heer Tjeenk Willink, luidende „Het congres, ovei wegende dat de toepassing der coöperatie voor alle klassen der maatschap pij, maar vooral voor die der werklieden, van het hoogste belang is dat met name de verbruiks- en de produc tieve coöperatie de strekking hebben den levensstandaard van den werkman te verhoogen en bem kapitaalvorming mogelijk te maken dat de verbruikscoöperatie bovendien een juiste systeem van productie, de productieve coöperatie een betere verhouding tusschen kapitaal en arbeid beduidt; besluit de propaganda, zoowel voor de ver bruiks- als voor de productieve coöperatie, met alle kracht aan te bevelen." 2o. Van den heer Peereboom Voller, luidende „De vergadering, gehoord de beraadslaging, overtuigd dat de coöperatieve beginselen mede brengen dat een deel van de door hun toepas sing behaalde winst wordt besteed zoo aan maatschappelij ke als aan coöperatieve opvoeding; verzoekt het bureau al het mogelijke te doen om de coöperatieve vereenigingen hier te lande te brengen tot het navolgen in dit opzicht van de Engelsche coöperators en om alzoo het initiatief te nemen tot het inrichten in Nederland van leeszalen met bibliotheken Beide motiën werden bij acclamatie aange nomen, nadat de heer Tjeenk Willink aan den heer Heldt had verzekerd, dat onder verbruiks coöperatie de bouw-cuöperatie was begrepen. Nadat nog een lid was opgekomen tegen 't feit, dat een kroeghouder bestuurslid en baas bg de coöp. vereeniging De Hoop is en de werklieden verplicht worden bij hem te „drin ken" om hun positie te behouden, sloot de voorzitter met een woord van dank de ver gadering. UIT STAD EN "f'ROVlNCIE. Met genoegen kunnen wij meldeD, dat de heer Joh. Braakensiek thans nagenoeg geheel hersteld is van den erustigen val, dien hij onlangs met zijn fiets deed. Wij hopen nu begin der volgende maand de plaat: Der Zeeuwen groet aan Neerland''s Konin ginwaaraan bg thans begonnen is, onzen geabonneerden aan te bieden. Dit tot naricht ook aan hen, die voornemens zijn zich tegen 1 October op de Middelburgsche Courant te abonneeren. Naar wg vernemen, zal Donderdagavond door de leden van het muziekkorps der dd. schutterij alhier eindeiyk uitvoering gegeven worden aan het door hen geopperde plan om hun kapelmeester, den heer Jan Morks, door een serenade met fakkellicht, een blijk te geven van hulde en waardeering, tevens als geluk- wen8ch voor den goeden afloop van het, bij gelegenheid der inbuldigiDgsfeesteD, gegeven festival, waaraan de heer Morks vooral zijne zorgen heeft gewijd. Het oorspronkelijk plan om die serenade den len September te brengen, kon door ver schillende omstandigheden niet uitgevoerd wor den. Thans zal dit dus geschieden a. Donderdag, des avonds te half negen unr. Onze stadgenoot, de heer W. Chr. Noske, heeft op de tuinbouwtentoonstelling te Aken een zilveren medailie behaald voor zijn inzending eener verzameling van voor den tuinbouw schadelgke insecten. Ook in de te Aken verschynende bladen werd deze inzen ding zeer geroemd. Maandag avond ontstond te Baarland brand in de schuur van den landbouwer Traas De schuur werd in de asch gelegd en een be lendend schuurtje aangetast. De brandspuiten uit de gemeente zelf en die uit Hoedekenskerke en Oudelande werden te werk gesteld en vrg spoedig was men den brand meester. Het ver brandde is tegen schade door 't vuur verzekerd en de oorzaak is onbekend. Te 'sHeer Arendskerke is onlangs een meisje gevallen op een prikkeldraad, ge spannen langs een voetpad, waardoor aan een harer beenen eene wonde ontstond. Dit zwol op; men sprak van bloedvergifiieing, doch door geneeskundige hulp is het ernstige gevaar geweken. In de Maandag door den dijkraad van het calamiteuze waterecbap Oud en Jong- Breskens gehouden vergadering is de voor dracht opgemaakt wegens de periodieke aftre ding van het oudste bestuurslid, den heer J. van Male. Zij bestaat nit de heeren J. van Male, aftredend, A. A Becu en A. Lombaard. Het muziekgezelschap Apollo van Sluis maakte Zondag, vergezeld van eenige honoraire ledeD, eene pleizierreis naar Gent. Aan het station aldaar werden de Slnizenaars verwel komd door de muziek van De Vrije Bur- gersbond met het spelen van het Nederlandsche volkslied, welke beleefdheid door Apollo met de Brabangonne werd beantwoord. Hierna trok men, onder het spelen van vroo- lijke marschen door beide gezelschappen, in optocht naar het lokaal van het Gentsche muziekkorps, waar door den eere-voorzitter van bedoelden Bond en ook door dien van het gezelschap een hartelijk en sympathiek woord tot de vreemdelingen werd gericht. Natuurlijk werden de sprekers door den voorzitter van Apollo beantwoord. Van twaalf tot half twee nur had in ge noemd lokaal eene muziekuitvoering plaats, die ook door vele Gentenaars werd bijgewoond. Daarna werd gedineerd en zocht ieder zich zooveel mogelgk te vermaken, tot 's avonds het nur van vertrek sloeg. Voorafgegaan door eenen met kleurrijke lampions versierden wagen, werd de tocht naar het station aange vangen en weder was het geheele bestuurder Gentsche maatschappij aanwezig om van de vreemdelingen afscheid te nemen. Het was een prettig reisje, dat zeker aange name berinneringen zal achterlaten. HET NUT. Onder voorzitterschap van den heer L. K. van der Harst JJz. werd Maandag avond in een der lokalen van de sociëteit de Vergenoe ging alhier eene vergadering gehouden van leden van het departement Middelburg der Maatschappij tot Nut van 't algemeen. Als gewoonlijk was de opkomst Diet druk. Na lezing en goedkeuring van de notulen van het verhandelde in de vorige vergadering deelde de voorzitter mede, dat de heer C. L. van Woelderen de benoeming tot bestuurslid heeft aangenomen. Nog deelde de voorzitter mede, dat de kook cursus geopend is en 24 deelneemsters telt en dat op 26 November de heer Smits en echt- genoote uit Amsterdam zullen optreden in eene vergadering met dames. Onder de ingekomen stukken behoorde een schrgven van de commissie voor de Volksbi bliotheek, waarin mededeeling werd gedaan dat de bediende Delzenne haar onlangs 50 jaar heeft terzgde gestaan en zij hem by die gelegenheid eene gratificatie van 10 heeft toegekend. Daarna kwamen de voorstellen van het be stuur aan de orde betreffende De Badinrichting. In het reglement voor de bezoekers van die inrichting is bepaald dat de tijd, die met in begrip van uit- en aankleeden beschikbaar wordt gesteld, is voor een vrouw kuipbad 40, regenbad 30 minuten, voor een man 30 en 20 minuten. De badinrichting zal geopend zijn van 1 Mei tot 15September: voormannen iederen dag, ook Zondag, 's morgens 6—9 unr Maandag, Dinsdag, Donderdag, Vrijdag, 'snam. 3—9 u.Woensdag 'snam. 5—9 u. en Zater- 's nam. 510 u.voor v r o n w e n Maan- Dinsdag, Donderdag, Vrijdag 's morg. 10—'snam. I1/», Woensdag en Zaterdag 'smorg. 1012, 'snam. 1—4. Van 16 September tot 30 April: voor man nen iederen werkdag 'smorg. 8—9u., Zon dag '8 morg. 7'/»—9Vs u-; Maandag, Dinsdag, Donderdag, Vrijdag 's nam. 3—8 u., Woensdag 's nam. 5—8 u. en Zaterdag 's nam. 510 u. voor vrouwen Maandag, Dinsdag, Donderdag, Vrijdag 'smorg. lO'/s'snam. I1/, u., Woens* en Zaterdag 'smorg. 107a—12 u., 'snam. 1—4 u. Des Woensdags, 's nam. na 3 uur en des Donderdags 's nam. na 4 uur zal de lie klasse uitsluitend geopend zijn voor kinderen boven de 9 jaar, die aan de scholen voor lager onder- wgs in deze gemeente kosteloos onderwijs ontvangen deB Woensdags voor jongens, des Donderdags voor meisjes. Het tarief is voor leden van het departement en hun ge zin een kuipbad 0.40, abonnement voor 40 kuipbaden 12.50, een regenbad le kl. ƒ0.20, abonnement 40 regenbaden 6; voor niet leden: een kuipbad ƒ0 50, abon? nement 40 kuipbaden ƒ16, een regenbad le k). 0.22s, abonnement 40 regenbaden 7.50 een regenbad He kl. met handdoek en zeep 0.06, tien kaarten ƒ0.50. Bij ieder bad wordt een handdoek verstrekt, in de He kl. bovendien een stukje zeep. Twee kinderen beneden 10 jaar, mits onder behoorlijk geleide, kunnen op éen kaart een bad nemen. De beraadslaging over een en ander geopend zijnde, vroeg de heer jhr mr L. Schorer of het a aanbeveling zou verdienen om de benoe ming van de commissie voor de badinrichting te doen voorafgaan aan de bespreking van het reglement, de tarieven, de instructies enz., op dat die commisBie gelegenheid hebbe de verschillende voorstellen van het bestuur tc overwegen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1