MIDDELRIIRGSCHE COURANT.
N°. 220.
1898.
Maandag
19 September.
141e Jaargang.
Deie courant verschgnt dagelijks, met uitzondering Tan Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., 2,-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Therm ometer
Middelburg 17 Sept. 8 n. vm. 70 gr. 12 u 8
av. 4 u. 81 gr. F. Verw. Z. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn,
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regol meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Grooto letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bi) abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.'
Te Zieribzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A.
van NlEtrWENffüIJZEN.
Middelburg 17 September.
Een anti-nationale reclame.
Wij hebben gemeend op het vertrek, ten
minste op het officieele afscheid van de bui-
tenlandsche journalisten te moeten wachten,
met eenige critiek te oefenen op de regeling
der ontvangst, aan deze vreemdelingen ten
gevallen.
Natuurlijk zullen wij daarbij niet het voor
beeld volgen van eenige bladen, die huishou
delijke kwesties in het openbaar behandelen,
maar wel is het noodig te wijzen op een leemte,
welke het algemeen belang raakt.
In de maand Maart heeft zoowel de ontvangst
zelve als de regeling daarvan blootgestaan aan
een strenge critiek van een der leden van den
Kringdie onder vele grieven o. a. deze aan-
voerdde, dat de nationale reclame, welke
door den Nederlandschen Journalisten
Kring met een R ij k s subsidie zou wordeD
ingericht, alleen door Amsterdammers werd
In die woorden werd uiting gegeven aan
de vrees, dat de inrichting te eenzijdig zou
zijn en deze vr8es is helaas niet ij del ge
bleken er is in ons oog zelfs zwaar gezondigd.
Immer3 in Het N. v. d. D. van Vrijdag 9
dezer lezen wij
„De eerste berichten (vooral in de Daily
Telegraph) gaven den indruk dat de schrijvers
in het bijzonder uitgezonden waren, om de lijn
van Harwich naar Hoek van Holland te adver-
teeren."
Uit deze mededeeling van het Amsterdam
sche blad blijkt dus, dat de persfeesten, welke
als een nationale reclame werden voorgesteld
en op dien grond voor een zeer belangiijk
rijkssubsidie aanbevolen, in dit opzicht hebben
gewerkt als een anti-nationale reclame, d. w. z
als een reclame voor een buitenlandsche maat
schappij, welke concurreert met een by uit
stek nationale onderneming.
Het comité had dit, dunkt ons, moeten be
letten. Nu het door het aanvaarden van een
rijkssubsidie de taak op zich had genomeneen
nationale reclame te maken, had het de Engel
sche collega's te Vlissingen feestelijk moeten
ontvangen, en daardoor het verkeer over onze
Koninklijke lijn moeten leiden.
Dat kon te gemakkelijker, omdat de Maat
schappij Zeelanddie nu de dupe der historie
werd, het comité allen steun had toegezegd,
En zou geen enkel lid van het comité hebbei
geweten, dat de daartoe geroepen bewoners var
Walcheren niet onbereid waren mede te wer
ken, om den reclametocht door Nederland te doen
aanvangen met een rit door ons fraaie eiland?
Maar de Amsterdamsche heeren hebben het
niet noodig geacht te letten op belangen, welke
buiten hun onmiddellijken gezichtskring lig
gen. Waar hierdoor een groot nationaal belang
is geschaad, wordt dit, hun verzuim, een ernstige
grief, welke in het openbaar dient te worden
besproken.
BENOEMINGEN ENZ.
By kon. besluit:
is benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw J. A. Franken, hoofd
commissaris van politie te Amsterdam
is tydelijk benoemd tot leeraar aan de R. H.
B. S. te Zwolle dr J. Heinsius, aldaar
is benoemd tot ontvanger der directe belast,
enz. te Loppersum c. a. W. Duns, hoofdcom
mies ter directie der dir. bel. enz. te Groningen
is aan den O.-I. hoofdambtenaar met verlof
dr Chr. Eykman, laatstelijk directeur van hei
laboratorium voor onderzoekingen op het ge
bied vzn pathologische anatomie en bacterio
logie te Batavia, op zijn verzoek, eervol ont
slag uit den Indiachen dienst verleend, met
ingang van den dag waarop hy het hoogleeraars
ambt aan de rijks-universiteit te Utrecht zal
aanvaarden.
Blijkens van den gouverneur-generaal van
N'.-I. ontvangen telegraphische berichten zijn
by de jongste in Atjeh geleverde gevechten
gevaarlijk gewond de cavalerist W. Mensen,
en licht gewond de eerste-luits der infanterie
van het N.-I. leger A. J. Gooszen en H. A.
Schadee.
in ons vorig nommer melding maakten, zegt
de regeering onder anderen In de Mem.
Toel. van het op 11 Sept. 1896 ingediende
wetsontwerp tot regeling der financieele ver
houding tusschen Rijk en de gemeenten en her
ziening der algemeene regelen ten aanzien dei
plaataeiyke belastingen, is de verwachting uit
gesproken, dat na aanneming van dat ontwerp
de uitkeering van het Rijk aan de gemeenten
zoude stijgen met eene som van f 2.600.000,
welke som, door aanwas van de bevolking,
ieder jaar met f 150.000 zou vermeerderen.
Volgens nadere berekeningen moest het cijfer
van f 2.600.000 klimmen tot f3.316.000. Dien
tengevolge werd het bedrag, bedoeld bij de
van 26 Juli 1885, zijnde f 8.571.457.20,
verhoogd met deze f 3.316.000 en wegens aan
was der bevolking met f 300.000 en alzoo
gebracht op f 12.187.457.20, zoodat voor de
uitkeeringen aan de gemeenten op die begroö
ting werd gebracht eene som van f 12.190.000
De minister van financiën is nog niet in staat
nauwkeurig aan te geven hoeveel in 1898 de
uitkeeringen werkelijk zullen bedragen.
Intusschen wijzen de beschikbare gegevens
aan dat het bedrag der uitkeering voor de
groote meerderheid der gemeenten hooger za'
zijn dan verwacht werd, ja, soms aanmerkelijk
hooger. Zoo voor Amsterdam f 580.693 meer:
voor Rotterdam i 243.063 meervoor Utrecht
f 44.031 en voor Groningen f 29.025 meer.
De oorzaak der misrekening is eensdeels
dat men voor de raming der huurwaarde vast
staande gegevens miste en ten andere dat dt
cijfers, welke de gemeentebesturen verstrekt
haddeD, te laag, dikwijls veel te laag wareD
De minister durft zich niet vleien met de
hoop dat de uitkeering over 1898 noemens
waardig beneden f 13.412.000 zal zijn en vooi
1898 zou een lager ramiDg dan t 13.560.000
hem onvoorzichtig schynen. Dat is f 1.370.000
meer dan voor 1898 is uitgetrokken, welk be
drag jaarlijks met f 150.000 zal toenemen.
Onverwijld zijn maatregelen noodig. Vandaai
doao mt. w
tarief van invoerrechten of wijziging der suc
cessierechten te veel aanleiding zou geven
tot breedvoerige beschouwingen. Van accijns-
verhoogiDg wordt eene jaarlijkache inkomsten
vermeerdering verwacht van 16 a 17 ton 's jaars.
Verhooging van de accijnzen op gedis
tilleerd en wijn.
In de memorie van toelichting óp het ont
werp, betreffende die verbooging, waarvan wy
waarvoor men een kleine, stevige bok, staande
op een hei bom, gebruikt. Toen men Donder
dag bezig was met lichten, is een der boka-
beenen gebrokeneen man raakte beklemd en
heeft vermoedelijk een rib gebroken.
Vrijdagmiddag, na lekker zijn gewone
boterham te hebben gebruikt en flink te hebbeD
gepraat, zeeg te Zout «lande, onder hei
draaien aan den windmolen, plotseling ineen
een bijna 39-jarig jongeling. Hy werd dood
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
De uitgever F. P. Dhuij alhier zond
ons ter kennismaking eene door hem in dei.
handel te biengen serie lichtdrukken van den
historischen allegorischen optocht, 2 Septembei
te Middelburg gehouden.
De serie betaat uit negen stuks, die zijn
saamgevoegd in een zeer netten omslag en tot
betrekkelijk lagen prys in den handel worden
gebracht.
Menigeen zal zeker ook in dezen vorm eet
herinnering aan dit glanspunt der Middelburgsche
feestviering willen bewaren.
Voor het vierde en in dit seizoen laatste
Zondagavond-concert, morgen in het Schutters
hof alhier te geven door het muziekkorps
der d.d. schutterij, luidt het programma als
volgtManoeuvre Munch Stenz, Jubelouvertun
Bach, La Tzigane Gsnne, Fantaisie Militaire
Morks, Tendresse Valse, Waldteuffel, Festival-
Marsch Morks, Ouverture de l'opéra Zampa
Hérold, a. Scherzo Volstedt, b. Trot de Cavalerie
Grossman, Lustige Brilder, Wals (op verzoek)
Vollstedt, a. Kroningslied A. J. Scholte, b.
Mijn Nederland R. Hol, c. Vlaggelied W. Smits,
Wij leven vrij J. Wilms, e. Oud Wilhelmus.
Marnix van St Aldegonde, f. Wien Neerlands
bloed J. Wilms.
De zes laatste nommers, evenals de Ouverture
Zampa door den heer Morks gearrangeerd,
wordt het publiek verzocht mee te zingen
Een naklank dus nog op de feesten!
Om nu juist den Zaterdag te nemen om
strike te maken, wordt der Vlissingsche
duinwaterleiding erg kwalijk genomen. Wat
er de oorzaak van mag zijn, was niet bekend,
maar gebrek aan water was van morgen zoo goed
als algemeen. De regenbakken n. m. zijn, door
de langdurige droogte, bijna overal leeg.
Naar men ons nader meldt was een lek in
de hoofdleiding oorzaak van het ongerief. In
den loop van den morgen werd het hersteld.
Naar men ons uit V 1 i s s i n g e n meldt,
herdacht daar Vrijdag de heer Joh. Anemaet,
machinist le kl. bij de Mij. tot Expl. van St.
spoorw., den dag waarop hij 25 jaar geleden by
die maatschappij in dienst trad.
De jubilaris, die meermalen bij dienstorder
eervol vermeld werd, en zeer populair is in
Vlissingen, ontving tal van blijken van
belangstelling, ook in Btoffelijken vorm.
Door de Staatsspoorweg-maatschappij is
o.a. een eervolle vermelding toegeketd aan P.
Brasser, machinist 2e kl. te Vlissingen,
wegens betoonde oplettendheid.
'i- Mén is te V e er e bezig om de kleine
sluisdeuren van de schutsluizen te verwisselen,
Men scbryft ons uit Goes:
Vrijdag werd gemeld dat aan de schoolkin
deren in de Prins van Oranje een boekgeschenk
werd uitgereiktdat was eerst het plan, doch
met het oog op de drukte in de stad en de
kans op verliezeu werd die uitreiking op Maan
dag bepaald.
iet planten van de Wilhelmina-lindé
werkten slechts zes kinderen meeéen van
iedere school.
's Avonds om zeven uur gaven Euphonia en
Hosanna een concert in den muziektempel op
de Groote Markt. Om negen uur betrad het
hoofdbestuur voor de feestviering de tent en
hield de heer Z. D. van der Bilt la Motthe
eene toespraak, waarin hy mededeelde dat een
goede gever een som beschikbaar had gesteld,'
om de mooiste straatversieringen te bekronen.
Er waren nu uitgeloofd de volgende pry
zen een van f 25een van 15twee van
10zeven van f 5 en vier van f. 2.50.
Toegekend werdf 25 aan de Lange Kerk
straatf 15 aan de Langevoratstraatƒ10 aan
de Magdalenastraat en Oprei Markt met Keizer-
en Koningstraat, als buurt, en aan de Ganze-
poortstraatbenevens 5 aan de St. Adriaan
straat, Kade, 's Heer-Hendrikskinderenstraat,
Nieuwstraat, Korte Kerkstraat, Wijngaardstraat
en Molendijken 2.50 aan de Beestenmarkt,
de Voorstad, Stationsweg met L. P. v. d.
Spiegelstraat en het Papegaaistraatje.
Nadat de toejuichingen, die hierop volgden,
bedaard waren, dankte de heer J. Donner namens
do An hB(.
bestuur voor zijne goede zorgen.
Te half acht ving in den geïllumineerden
tuin van de sociëteit V. O. V. het concert aan
van het muziekkorps der dd. schutterij uit
Middelburg.
Dit vond veel bijval bij het flink opgekomen
publiek.
De burgemeester voerde daar het woord om
het hoofdbestuur der feestviering te danken voor
wat het gedaan had, niet het minst den hoofd
leider, den heer Van der Bilt La Motthe. Ook
dankte spreker de burgerij voor hare mede
werking.
Hierop nam in de sociëteit het bal een aan
vang.
Op straat was intusschen weder de illumina
tie ontstoken, die echter, wyi een koele wind
blies, niet zoo goed tot haar recht kwam als
den vorigen avond.
De alphabetische voordracht voor hoofd
der openbare school te K a 11 e n d ij k e be
staat uit de heeren A. Arnolds teWilhelmina
dorp, F. Mays te Rotterdam, K. van der Slikke
te Wolfaartsdijk, J. Spek te Haamstede en
J. C. Visser te Schagen.
Deze week vond te N i s s e een schaap
herder des avonds een negenjarig knaapje,
schreiende op den dijk nabij zijne woning. Het
ventje beweerde te Vlissingen een paardenspel
ontloopen te zyn, na grove mishandelingen
ondergaan te hebben, doch eigenlijk thnis te
behooren te 's Gravenhage, waar hy door ker
misgaeten gestolen was. De schaapherder nam
hem mede en verzorgde hem zoo goed hij kon.
Den anderen dag bemoeide de gemeentepolitie
zich met de zaak, kwam door een gebeden
boekje op het spoor van het werkelijk adres
van den jongen, informeerde in zijne woon
plaats en bracht den volgenden dag het ventje
bij zijne ouders te Vlissingen. Zijne doorleefde
romantische avonturen, door zyne medelijdende
nieuwe vrienden vol belangstelling aangehoord
en natuurlijk verder verspreid, bleken allen
uit zijn jeugdig maar vindingryk brein gespro
ten te zijn.
In tegenwoordigheid van een talrijke
menigte, onder wie vele autoriteiten, werd
Vrijdagmiddag op het kerkhof te Eikerzee in
den grafkelder der familie het lijk van den
heer Jacob Schalkwijk bijgezet. Een hartelijk
woord werd namens de bloedverwanten ge
sproken door den heer W. C. Scbalkwyk van
Rotterdam, waarna door den heer M. Locker
de Bruijne hulde werd gebracht aan den over
ledene namens het waterschap Schotiwen en
door den heer A. de Joode, predikant te
Nieuwenhoorn, namens de vele vrienden een
diepsge voelden afscheidsgroet werd uitgesproken
Door den heer A. Schalkwijk werd ook
namens zyne zuster dank betuigd voor de eer,
den overledene
KERKNIEUWS.
Aangenomen het beroep naar de Gere
formeerde kerk te Oostkapelle door den
heer J. Visser, candidaat te Rijsonrd.
De heer G. Bruna, tot 1 September 11.
predikant der Lnthersche gemeente te Enter
bij Rijsen, verkondigt den volke dat hij „in de
katholieke kerk de ware door Christus gestichte
kerk gevonden en erkend" heeft.
Protestantscbe bladen vinden dit niet aardig
katholieke daarentegen zijn in de wolken
RECHTSZAKEN.
Voor den Hoogen Raad diende Vrydag
een cassatie-beroep, door den procureur-generaal
dat college in het belang der wet inge
steld tegen twee beslissingen van den kanton
rechter te Middelburg met betrekking tot
de kieswet, en zulks op verzoek van burge
ster en wethouders van genoemde gemeente,
die zeiven volgens 's Hoogen Raads jurispru
dentie in een cassatieberoep ten deze niet-
ontvankelijk zouden zijn.
ij bedoelde beslissingen van den kanton
rechter waren vernietigd twee beschikkingen
van burg. en weth. waarbij twee personen op
de kiezerslijst wareD gebracht, omdat zij had
den een inkomen van 400 's jaars. Zij had
den echter opgegeven resp. „minstens 400"
en „meer dan 400." En nu meende de kan
tonrechter dat dit onvoldoende was en zy het
juiste bedrag hadden moeten bepalen.
De procureur-generaal bij den Hoogen Raad
achtte die beslissing onjuist en concludeerde
dus tot vernietiging van 's kantonrechters be
slissing in het belang der wet (zonder wijziging
dus van deze beslissing in de onderhavige zaak.)
Uitspraak 30 Sept.
Vrydag deed de Rotterdamsche rechtbank
uitspraak in de zaak tegen de 21 jarige dienst
bode A. v. d. V., die baar kiud, waarvan zij in
de Rykskraamzaal bevallen was, in den Cool-
polder met graszoden bedekte, waardoor het
volgens de gerechtelijke schouwing door hon
Overeenkomstig den eisch van het O. M
werd bekl. tot tien jaar gevangenisstraf ver
oordeeld.
LANDBOUW.
Volgens de Pr. Gr. Ct. zijn dit ja .r best
geslaagde proeven genomen met den verbouw
Duivendaalscbe tarwe. Ook in de Veen
koloniën, in de gemeente Veendam, beeft de
verbouw van deze tarwe tot de beste uitkom
sten geleid. Ze werd uit Zeeland betrokken
nit den bekenden WilheIm inopolder en door krui
sing uit roode dikkop en witte Zeeuwsche ge
kweekt. Men weet, dat het ditmaal een uiterst
slecht tarwejaar is. Dit graan vooral wil niet
„muddeD," terwyl het natuurgewicht laag is. Nu
oogste de heer L. Boer te Veendam b. v. per
deimt 22 HL. van genoemde variëteit bij een
gewicht van 79 KG. De kwaliteit is boven
dien uitstekend, de zaadhuid zeer blank van
kleur.
'tLigt dus voor de hand, dat, voor het vol
gende jaar met de Duivendaalsche tarwe èn in
de Veenkoloniën èn op onze zwaardere gron
den, meerdere proeven zullen genomen worden,
wat zeker ook aanbeveling verdient.
Verschillende Berichten.
Na Vrijdag een bezoek gebracht te hebben
aan Rotterdam en daar de havenwerken te
hebben bezichtitd, zijn heden de meeste vreemde
journalisten uit Amsterdam naar Lissabon ver
trokken, tot bijwoning van het internationaal
journalistencongres.
't Was na de vlootrevue. Te Dordrecht
kwam een boot aan met kamerleden en
andere autoriteiten en o, blijde verrassing
op de kade stonden vele rijtuigen gereed.
Dat was den heeren wat aam?enaam. Ving
ingestapt en voornit koetsier! Wat aardig hé!
om daarvoor te zorgen. Wie zou dat wel ge
daan hebben
Een kwartiertje later kwam de persboot op
dezelfde plaats. Verraste gezichten van het
comité, geheimzinnig gefluister onder elkander,
't Was vreemd. Alles was toch zoo goed afge
sproken met de koetsiers, maar de rijtui
gen voor de binnen- en buitenlandsche journa
listen waren er niet.
Hier en daar eens geïnformeerd. Ja de
voertuigen waren er wel geweest. Toen ging een
liebt op en weldra moest de voorzitter aan de
gasten mededeelen, dat er kapers op de kust
waren geweest en alle rytaigen der pers had
den geannexeerd.
Lang niet prettig voor de journalisten
De hoofdredacteur van de Siècle heeft te
Amsterdam een aai dig blijk gekregen van
de sympathie, welke zijn stryd voor waarheid
en recht in ons land heeft gewekt.
Hij had zijn visitekaartjes thuis gelaten, en
wilde nieuwe laten maken, maar door de feesten
vras geen enkele drukkerij open. Hier en daar
werd aangeklopt, overal vergeefs. Maar een
van de drukkers, die ook weigerde op den
feestdag te arbeiden, zag ter loops het model
in van het door den Franschman begeerde
kaartje.
„O bent u van het blad, dat zoo voor Drey-
fus8 strijdt?" vroeg hij. En op het bevestigende
antwoord, luidde het: „Nu, dan staat de zaak
anders. Voor u zal ik de kaartjes wel even
drukken."
En zoo geschiedde.
Ons dunkt dat zulk een eenvoudige attentie
van een eenvoudig man op den betrokkene een
tienmaal prettiger indruk zal gemaakt hebben
dan alle huldeblijken en feestdiners, welke men
anderen strijders in deze zaak wil aanbieden.
Voor de politie te Amsterdam is tot
heden by de verschillende commissiën ontvan
gen ongeveer 16.000.
De luitenant-kolonel W. G. L. F. F. van
Hoogenhuyze, chef van den staf in de stelling
van Amsterdam, die de groote manoeuvres in
Frankrijk bijwoont, is benoemd tot officier in
het Legioen van eer.
Taco Mesdag zal den 29 September zijn
70en jaardag viere®.
.„..—.Blijkens hetJa^rveplaeL.omtrent dentoe-
1897 zijn in dit jaar, in ronde cijf«rs, van het
Maandblad verspreiddoor de leden 14.040
ex., aan dag- en weekbladen gezonden 5160 ex.,
:-an koffiehuizen, cantines, brigades der mare
chaussees, politie-commissarissen, stations, mili
taire tehuizen enz. 11.400 ex., te 's Gravenhage,
Scheveningen enz., door bemiddeling van den
correspondent aldaar, 14.400 ex., te Dordrecht
2400 ex., derhalve een totaal van 47.400 ex.
Vervolgens werden er 64.C00 losse bladen
gedrukt, ingericht om als strooibiljet onder
de minder ontwikkelden verspreid te worden.
In deze bladen werden twee onderwerpen be
handeld, nl„Boerengeneesmiddeleu" en „Ge
nezing per brief."
In de Kalkhaven te Dordrecht is Donder
dag een werkman verdronken. Hij iaat een
vrouw met acht kinderen achter.
Donderdagnacht is te Delft de fraaie bal
dakijn versiering voor de woning van den pre
sident der feest-commissie in brand gestoken
en geheel verbrand.
Te 's Gravenhage wierp Vrijdag een vrouw
een persoon, met wien zij eenigen tijd had samen
gewoond, vitriool in de oogen. Het bijtend
vocht geraakte in het linkeroog en de man
werd naar het ziekenhuis gebracht.
Nu wordt weer het bericht dat Dinsdag
aldaar een man door de stoomtram een voet
zou zijn afgereden, onjuist genoemd.
Donderdagavond waren te Leiden by het
vertrek van den trein drie fuseliers van de
koloniale troepen zoo dronken, dat hun het
vervoer geweigerd werd. Hierover in woede
ontstoken, mishandelden zy een spoorwegar
beider, die hen van den trein verwijderde, en
daardoor ontstond een formeele vechtpartij,
welke tengevolge had dat een der soldaten
zwaar aan het hoofd verwond neerviel. Do
inmiddels geroepen politie en militairen hebben
ONDERZOEK
van 2 monsters water uit de Duinwaterleiding te Middelburg,
door den heer A. J. WIJNNE,
genomen 10 Sept. 1898.
Vaste stoffen
Gloeiverlies
Gloeirest
Keukenzout
Ammoniak
Salpeterigzure verbindingen.
Salpeterzure
Kaliumpermanganaat, noodig
ter oxydatie der organische
stoffen
Hardheid (Duitsche graden).
IJzer
Opmerkingen
Water uit den cokestoren.
helder,
licht geel getint
reukeloos,
koolzuurhoudend.
102
aanwezig
sporen
28.5
10.5
bevat yzer
zet ijzerhoudend bezinksel af
Water uit den Reinwaterkelder
helder,
nagenoeg kleurloos,
reukeloos,
koolzuurhoudend.
491
114
377
102
afwezig
10.5
uiterst gering spoortje
blyft helder^
De cijfers beduiden milligrammen per liter water*
