MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 219, I41a Jaargang, 1898. Zaterdag 17 September. Sombere toekomst? Deie courant verschijnt dagoJijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 1-^i Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm ometer Middelburg 16 Sept. 8 u. vm. 72 gr. 12 n 87 gr., av. 1 0.80 gr. F. Yerw. Z. wind. Advertentiën voor bet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentlSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentlSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten.' Te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. j VAN NiEÜWENSÜIJZEN. Middelburg 16 September. Dr Bronsveld ziet de toekomst van ons land maar donker iu. In zijne Stemmen wijdt hij een opstel aan de troonsbestijging van onze Koningin. Met vertrouwen en met goeden moed ziet hij in deze ernstige tijden onze Koningin de teugels van het bewind in handen nemen. Want ernstig zijn de tijden! En waarom? Omdat de levenszorgen voor velen steeds grooter worden? Omdat de sociale nooden toenemen? Neen, dr Bronsveld en velen met hem wor den verontrust door het afnemen van het plicht besef, van de bereidwilligheid om te dienen, van den eerbied voor het menschenleven, van de vreeze Gods. „Duizenden omhelzen een materialistische wereldbeschouwing, welke de dood is van alle poëzie, van alle geestdrift, van alle zelfver loochening. In hoe veel gezinnen, door hoe vele jonge menschen wordt niet meer gebeden, niet meer geloofd aan de eeuwige dingen! Utiliteit wordt meer en meer de drijfveer van veler handelen." Dr. Bronsveld is in deze vrij eenzijdig, meenen wij. Hij maakt zich schuldig aau de tegenwoor dig in de mode komende zucht om allen, die niet meegaan met de kerkelijke menschen, en in 't bijzonder met hem en de zijnen, over êen kam te scherenen hun alle poëzie te ontzeg gen. Hg vergeet het goede woord van De Genestet Poëzie schuilt overal. Overalmijn vrindent H Is de vraag maar wie haar al, Wie ze niet kan vinden. En danOnder ben die wél bidden, die wèl gelooven, vinden wij duizenden, wier daden ook niet getuigen van zelfverloochening, poëzie, geestdrift, maar die slechts voor eigen mate- rieele belangen oog en oor hebben. Voordeel te behalen of hun eigen belang te bevorderen, is hun streveneen goed en ge makkelijk leven te hebben hun eenig doel. En dat geschiedt dan onder het masker der z.-g. vroomheid. Daar schuilt de ware poëzie stellig niet. En juist het toenemen van dien geest van schijnheiligheid oefent een verderfelijken in vloed op ons maatschappelijk leven uitdaarin ligt het groote gevaar voor de samenleving. Hierop mochten dr Bronsveld en vele van zijn ambtgenooten wat meer letten. Wij begrijpen niet waarom, zooals hij beweert, de troon onzer Koningin niet vast zou staan als zy alleen steunen moest op den trouw der door hem bij voorkeur gestempelde „materia listen." Bij hen vindt men evengoed poëtische, brave, goede menschen; met een hart voor hun medeschepselenbezield met liefde voor het algemeen, met warmte voor het goede. Als dr Bronsveld en de zijnen eens minder eenzijdig waren; de eenheid, bg verschil van gevoelen, trachtten te bevorderen, het zou er vrij wat beter in de wereld uitzien. Van zelf zouden dan de goed-gezinden, die nog gevoel hebben voor algemeene menschen- liefde, hetzy zij bidden of niet bidden, óf zy gelooven of niet gelooven aan andere dan wereldsche dingen, elkaar meer en meer vinden en leeren waardeeren. En dit zou bet algemeen zeker ten komen. Die geest dringt trouwens al, zij het ook langzaam, meer en meer door. Wij zien daarom de toekomst niet zoo somber in als dr Bronsveld van zyn eenzydig stand- pnnt. even onverklaarbaar in eens terug. Maar bet eindresultaat van de 8 maanden is gunstigbij alle directe belastingen is een stijging waar te nemen en wel grondbelasting f 102.000, per soneel f 1.120.000, bedrijfsbelasting f 200.000, vermogensbelasting f 26.000, zoodat het totaal anderhalf miljoen hooger is. De invoerrechten, die de laatste maanden wat ap waren, gingen weer vooruit en gaven f 26.000 meer, zoodat zy 97.000 hooger staat. Van de accgnzen spant natuurlgk de suiker weer de kroon. Er werd zonder aftrek van premiën meer ontvangen f 456.000 of netto bijna 3 miljoen meer in de acht maanden. Wgn is zoowel in deze maand als in de 8 aanden stationnair. Daarentegen ging het gedi8telleerd bij uitzondering eens in de hoogte. f 134.000 meer wijst op een grooteren uitslag, vermoedelgk in verband met de feesteD, welke, door de grootere uithuizigheid, natuurlijk op het drankverbruik werken. Van de andere accijnzen gaf het zout f 10.000 meer, het bier f 6000 en het geslacht 35.000. Het totaal- generaal der groep is nu 31 ton hooger. De indirecte belastingen toonen in de maand een kleinen vooruitgang, alleen de successie vloeide bijzonder mild en gaf f 263.000 meer. De posterijen en de telegraaf bleven stggende, de eerste f 35.000, de laatste ruim f 20.000, dat is meer dan de gemiddelde stgging in de zeven eerste maanden, die f 120.000 bedroeg. De bekende tariefverlaging heelt het rijk dus niets gekost, en weldra zal de stygiDg aan- zienlgk genoeg zijn, om tegemoet te komen aan de behoefte aan personeel, welke voort vloeit uit de toeneming der werkzaamheden. Dat de maand zoo mooi was, is vooral op vallend omdat de naderende feesten een slapte van zaken in het leven riepen. Ook de loodsgelden gaven iets meer en wel f 11.000. Gedaald zijn alleen de domeinen f 27.000, die echter nog 21.000 boven de 8 maanden van 1897 staan, en de jacht-akten, die f 8000 minder gaven en het cijfer van 1897 niet be reikten. De eindcijfers zijn als volgt Augustus 1897 f 8.717.773 id. 1898 f 9.855.239 Acht maanden 1897 f 73.427.178 id. 1898 f 78.347.416 Or SCHAEPMAN. Het bericht dat dr Schaepman zich na de inhuldigingsfeesten uit de Tweede Kamer en het politieke leven zou terugtrekker, is, volgens Centrum en Maasbodeuit de lucht gegrepen. De afgevaardigde van Almelo denkt er in geenen deele aan, zijn mandaat als volks vertegenwoordiger neer te leggen. Het zou niet onaardig zijn eens te weten te komen, waaraan dat bericht zijn ontstaan beeft te danken. BENOEMINGEN ENZ. Bij kon. besluit: is, met ingang van 16 September 1898, be noemd tot surnumerair der posterijeu eu tele graphie P, Hoekstra, te Wommels. g H. M. besluit zijn benoemd tot officier iu de orde van Oranje-Nassau de kapitein ter zee A. G. Ellis en de kapitein-luitenants ter J. H. M. Jansen en H. G. J. Wolterbeek 3 verleend de zilveren eeremedaille der orde van Oranje-Nassau aan den opperschipper W. van der Roost en den schipper C. J. F- Denker. DE RIJKSMIDDELEN i zich ook in Augustus goed gehouden. Alle middelen van eenige beteekenis gaven meer, enkele belangrijk meer dan in dezelfde maand in 1897, zoodat heteindcyfer der maand bijna 11 ton hooger is. De directe belastingen blijven onderhevig aau een sterke schommeling iu de afbetaling over de verschillende posten. Het eene mid del springt onverwacht omboog, het andere Verhooging van de accijnzen op gedistilleerd en wijn. Ingediend is een wetsontwerp om den accgns per hectoliter gedistilleerd ad 50 percent sterkte, thans bepaald op 63 gulden, te verhoogen met f 3. De verhooging betreft alleen accyns, die betaald wordt na het in werking komen dezer wet. Zg is echter niet verschuldigd wanneer de betaling geschiedt tot aanzuivering van documenten, vóór dat in werking komen afge geven. De accijns op wijn, thans bepaald op f 20 per hectoliter, wordt verhoogd met f 5. De verhoogde accijns is verschuldigd van den wijn: a. Die op of na 1 Januari 1889 wordt in gevoerd of uit entrepot ingeslagen. b. Die blijkens aangiften volgens art. 17 der wet van 20 Jali 1870 bg het einde van het vierde driemaandeiyksche tijdperk van 1898 voorhanden is in de bergplaatsen, bedoeld artikel 14 dier wet. Waarvoor accyns is te betalen ingevolge aangiften, volgens art. 3 der wet van 7 Mei 1878 ingeleverd op of na 1 Januari 1899. Voorgesteld wordt deze wet in werking te doen treden met 1 Januari 1899. ÜIT STAD EN PROVINCIE. Het bebouwen van onze SiDgels met woningen, die gansch niet tot sieraad van Het bebouwon op zich zelf mishaagt omdat het tal van heerlijke vergezichten ons ontneemt. Maar waar dit niet is te beletten, omdat de grond, waarop gebouwd wordt, particulier eigendom is, of wijl hij is gelegen in een andere gemeente, daar is berusten het eenige wat ons te doen valt. Want het is onmogelijk om voortdurend grond zich toe te eigenen, alleen om een vry uitzicht te behoudenstel dat dit practisch uitvoerbaar zou zijn. Koopt men met dat doel een stuk grond, daarnaast bouwt meu allicht toch. Maar wat in sommige deelen wel te doen is, bet isbeproeven het bouwen van onooglijke woningen beletten. Een dergelijk plan hangt, naar wij vernemen, thans in de lucht. Het bekende buitenverblgf Soos en Doom, met zijn heerlijken tuin en prachtig bosch, is te koop. Jammer genoeg, dat de huidige eigenaar het niet voor zichzeiven tot zomersch lustoord inricht Nu het echter uit handen wordt gegeven, bestaat er zeer veel kans, dat het in eigendom komt van een, die, eenvoudig op speculatie, zonder te letten op welstand of verfraaiing van den heerlijken Singel, waaraan het is ge legen, zal overgaan tot het bouwen van wo ningen, wie weet van welk soortOm dat te voorkomen heeft een ingezetene, die de schoon heden vau Middelburg zooveel mogelijk wil behoudeD, zich gehaast te trachten zulk een bouwerij te beletten. Het is hem gelukt het geheel voor een korten tgd in handen te krygenen hg wendde daarop pogingen aan om steun te verwerven, teneinde te bevorderen dat het prachtige hosch, sieraad van onze wandelingen, voor bet publiek gespaard blijve. Hoewel eenige, jammer genoeg slechts enkele, ingezetenen hem voor dat doel hun financieelen steun toezegden, ontmoette hg zoo weinig medewerking en zooveel onver schilligheid dat hij, hoe ooode ook, besloot geen verdere pogingen iu die richting meer aan te wenden. De vraag ryst thans bij pus, of het misschien ook mogelijk zou zgn in deze den steun van den raad te krijgen, indien de gemeente daar door ten minste geen risico of te groote finan- tieele offers op zich nam. Wij meeneu dat dit college daartoe wel gerechtigd is en het niet onverantwoord zou zgn wanneer dit in deze de behulpzame hand bood in het belang van de schoonheid van Mid delburg. Onze stad heeft in bare naaste omgeving op eigen terrein geen andere, zoo fraaie terreinen, wier behoud gewenscht is, dat in deze een voor het vervolg gevaarlijk antecedent in 't leven zou worden geroepen. Dat echter eerst vermogende ingezetenen hun schouders eens zetten onder deze goede zaak! De Singel by de Noordpoort is een der heer lijkste plekjes rond onze stad. Moet het bosch verdwijnen, dat er dan lieve villa's verrijzen, geschikt om door gewone menschen, die nog geen kapitalisten behoeven te zijn, te worden bewoond. Woningen iu harmonie met de prachtige laan, die zich daarvoor bevindt. Het zou een treurigen aanblik opleveren, wanneer daar van die bekende buisjes werden gezet, die het schoonheidsgevoel geweld aan doen. Wij hopen daarom dat, dank zy den steun van velen, er uit de plannen, die nu aanhangig zijn, iels tot stand kome, dat onze fraaie stad tot sieraad verstrekke. Door den keurmeester der visch alhier, L van der Sluis, zijn hedea morgen afgekeurd 41 stuks groote en kleine grieten en tarbot, aangevoerd van Arnemuiden, Dit geeft ons aanleiding om nog eens de huismoeders vooral op te wekken om, vóór zij visch koopen, het bewijs van keuring aan de vischvrouwen te vragen. Het is allicht moge lijk dat dezen zonder zulk een bewijs haar waar rondventen, Blijkens een aankondiging in het nommer van heden zal bij den beer K. Ie Cointre, uit gever te Middelburg, een gedenkboek verschij- ven van de inhuldigingsfeesten in de voor naamste en in 't kort, van kleinere in Zeeland. De feesten te Goes. Omtrent de bijeenkomst in de Ned. Herv. kerk wordt ons gemeld, dat bet gebouw natuur lijk zoo vol was, dat het haast geen menBchen meer kon bevatten. Als uitgangspunt van zijne rede had de beer W. Earners gekozen de plechtige inhuldiging van H. M. in de Nieuwe Kerk te Amsterdam; waarna hy verder wees op de groote ver knochtheid tusschen het Nederlandsche volk en het Huis van Oranje, waarvan dezer dagen, ook in Goes, zulke ondubbelzinnige bewijzen waren gegeven. Na het eerste deel van zijne rede werd, met begeleiding van het orgel, door 170 zangers uitgevoerd de cantate Nederland en Oranje muziek van Verhey, woorden van Van Dochera. De samenkomst werd geopend en gesloten door het staande zingen vau het Wilhelmus, oude toonzetting, woorden van Nic. Beets, door alle aanwezigen. Nog werden gezongen gezangen 259 en 171. Te half een uur gaf de Harmonie Hosanna op de Markt een uitvoering. Te twee uren trok de groote optocht uit. Hij maakte een uitmuntenden indruk. Hij bestond uit vertegenwoordigers van verschillende vereenigingen, vaandeldragers te paard, triumfwagens, o. a. een van de Gastel- 8cbe beetwortelsuikei fabriek, een met het borst beeld der KoningiD, en vier wagens van de landbouwvereeniging in den Wilhelminapolder, op den eerste waarvan het beeld van Ceres prgkte. Verder was er een groep van twintig per sonen, voorstellende den intocht van prins Fcederik Hendrik binnen 's Hertogenbosch in 1629. Nog was vertegenwoordigd het klompen- makersbedrijf, en zag men o. a. nog een gede coreerden wagen met landbouwgereedschappen, een versierden wagen van de werkverschaffing en een snelpersdrukkerg in werking van den heer G. M. Klemkerk. De oestereultuur, hoewel die was opgegeven, was niet vertegenwoordigd. De heeren H. A. Hanken, directeur van den Wilhelminapolder, en I. F. Vlekke, directeur van genoemde suikerfabriek, hadden hunne medewerking zonder mededinging naar de premiën verleend en schoone groepen gevormd. Voor en achter den Btoet reden twee ma- rechausees om de orde te bewaren. Alle groepen kregen een berinneringsmedaille. Verder werden toegekend de volgende pre miën: aan de ZaDgvereeniging Excelsior f 25; aan de historische groep f 15. Verder f 10 aan de drukkerjj van den heer Klemkerk, aan de Geheclonthoudersvereeniging en aan de sehippersvereeniging Eensgezindheid; benevens f 5 aan den gedecoreerden wagen met landbouwgereedschappen en aan de Werkver- trale commissie der feestviering alhier. Voor Goes en geheel Zuid-Beveland is 't eene vaste overtuiging, dat een feest slagen moet als de heer Z. D. v. d. Bilt La Mottho er de schou ders onder zet. Het initiatief tot de feestviering is uitgegaan van den heer mr P. L. van Eeten, terwijl de secretaris, de heer A. R. Breetvelt, en de pen ningmeester, de heer P. A. de Ligny, eDorm veel tijd en werkkracht aan het wélslagen van het feest hebben besteed. En het feest is geslaagd, buitengewoon zelfs: het heeft de hoogst gespannen verwachting verre overtroffen. Natuurlgk bad het hoofdcomité alleen onmo gelijk zulk een schoon geheel kunnen samen stellen het heeft zich alleen belast met de hoofdleiding: armenbedeeling, kinderfeest, mu ziekuitvoeringen, optocht en vuurwerk. De versiering der gemeente werd overgelaten aan de buurtcommissiën, en die waren er een paarl Woensdagavond vergaderden de voor zitters van de bnurteommissiën bij éen hunner, om tot overeenstemming te komen ten op zichte van de avonden waarop zou worden verlicht. Dus ook hier eenheid en samen werking. Algemeen is de opinie, dat in Goes nog nooit zulk een feest is gevierd, en men kan er zeker van zijn, dat bij een persoonlijk bezoek van H. M. de stad er niet schooner uitzien kan. Of er nu geen enkele wanklank is gehoord Och ja, men heeft iemand gedreigd (twee ge vallen zyn daarvan bekend) hem aan de kaak te stellen, omdat hij „onwillig" was bij te dra gen aan de feestcommissie en aan de buurt- vereeniging. Maar wie is oorzaak van dien wan klank Hg, die aanstellerig genoeg is, om eene uitzondering te willen maken, of gierig genoeg om kosteloos te willen profiteeren van wat anderen tot versiering en genoegen aanbrachten.*) Een enkel erkend socialist heeft niet gevlagd, maar is ook in het minst niet gemolesteerd de feestvierenden lieten hem met rust, maar omgekeerd deed hij ook niets om anderen te prik kelen. Dat was van beide zijden verstandig. Ik eindig zooala ik begonnen ben met een driewerf „Hoog" op de commissie, die ons zulk luisterrijk feest beeft doen vieren. Wij kunntn deze opmerking ui, t zonder eenig protest laten. Van dit «'andpuDt uitgaande zm men a'.tijd nel iemand kunnen dw'ng<n deel te nem;n aan een openbare feestviering, op straffe van van aanstellerij of gierigheid beschuldigd te worden. Dreigen in deie i», denkt ons, in geen geval geoor» loofd. Men late iedtr de volle vrijheid. Red. stad strekkeD, heeft ergernis gegeven. En geen wonder 1 Donderdag morgen vroeg zat in het nauw van Bath een onbekende zeeboot aan den grond, doch zij kwam circa half tien met den vloed weder vlot en stoomde daarna in de richting van Vlissingen weg. Naar men ons uit Sluis meldt, had de beer J. de Coorebyter uit Brussel, thans te Knocke verbiyvende, Donderdag, terwijl hij onder Sluis aan bet jagen was, het ongeluk dat hem bij het eerste schot de drie vingers der rechterhand verbrijzeld werden. Na door den geneesheer aldaar verbonden te zijn, werd hy, veel pijn lgdende, per rgtuig naarKnooke gebracht. Aan den Stationsweg teruggekeerd, reikte de ugemeester, de heer I. Ph.Wesselink, de pre mies uit. De heer Z. D. v. d. Bilt la Motthe, voorzitter der feestcommissie, voerde ook het woord en bracht allen hulde, ook het publiek voor de goede orde. Ook de heeren Hanken en Vlekke ontvingen zonderïyke medaljes. Zij waren in de fabriek der heeren Van Kempen en Zoon te Voorschoten vervaardigd. Verder werden den commissaris van politie, den brigadier-majoor der rijksveldwacht en den brigadier der marechaussees ook ieder herinneriogsmedalje vereerd als huldebewys voor hunne goede zorgen in 't belang der orde, die geen oogenblik verstoord werd. a illuminatie maakte overal een zeer schoon effect. De eerepoorten in de Lange Kerkstraat, Lange Vosstraat en Ganzepoortstraat kwamen goed tot hun recht. Trouwens, overal, in alle buurten had men zich begverd iets fraais te leveren terwijl ook verlichtingen bij particulieren, o. a. binnens huis met kaarsen, een schoonen aanblik op leverden. Te acht uur gaf Euphonia een concert op de Markt in den versierden en geïllumineerden tempel; en te tien uren werd bet vuurwerk, geleverd door de firma Ruisch te Utrecht, ont stoken. Het voldeed uitstekend. De slot- decoratie, bestaande uit het portret van Konin gin Wilhelmina, omgeven door een krans van vuur, kardoezen en Chineesche bommen, was zeer fraai. Groot was, zooals in ons vorig nommer, is gemeld de stroom van bezoekers. Van uit Middelburg begaven zich dien dag per trein naar Goes 8 reizigers eerste, 81 tweede en 373 derde klasse. By het huiswaarts keeren 's avonds per extra- trein had er aau het station een ontzaglijk gedrang plaats. Iu verband met die feestviering schrijft men ous Een driewerf herhaald „Hoog" voor de een- ONDERWIJS. Voor de burgeravondschool te Middel" burg hadden zich op 9 Sept. jl. voor den cursus 1898/99 aangegeven 84 oud-leerlingen en 79 die zich hadden te onderwerpen aan een toelatings examen. Toegelaten zgn voor de tweede klasse twee, en wel L. Doornbos en J. K. van der Weeleen voor de eerste klasse 52, nl.P. J. van Aartsen, J. B. Adriaanse, A. J. Baan, C. J. de Bakker, J. B. Biondina, A. Blaas, A. A. ïL Bos, J. W. Bourdrez, R. J. C. T. Broeksma, C. N. P. Burgharde, A. van Dalen, J. C. Dek ker, J. Dorleyn, J. L. W. Endhoven, A. J. Flink, J. G. Hamakers, P. A. W. Harthoorn, J. J. A. Heeren, G. J. de Jager, J. J. van der Jagt, S. H. de Kat, G. J. Klaas- I. de Klerk, A. Kögeler, P. Kortekaas, W. N- Lameijn, P. A. van Setten van der r, J. Meerman, W. C. H. Merk, W. Meijers, J. van Miert, A. H. Mullié, M. de Munck, C. J. de Neef, J. A. M. Nel- H. Pasveer, A. Petiet, J. A. van der Plank, A, Reijers, G. H; Rjjkse, J. C. de Ruijter, H. C. A. de Rgk, J. J. Slaakweg, A. Geachiere, H. F. Snijders, M. J. J. Stemp, A. M. C. Thomassen, C. J. N. W. Vermeulen, J. Vreke, N. Willeboordse, P. de With, en A. Wgkbuijs. Twee waren niet opgekomen en éen trok zich gedurende het examen terug. De 20e jaarcolleete voor de scholen met den bijbel bracht, blijkens opgaaf in De Stan daarddit jaar op te Koudekerke (W.) met het Zand (Gerf. kerk) f 62.31 en Oosterland met Nieuwerkerk, Kapelle, Ouwerkerk,Vianen en Sir Jansland (Gerf. kerk) f 16.14. DE VLOOTREVUE. Gevolg gevende aan eene tot ons gerichte uitnoodiging van het bestuur der Middelburg- sche Maatschappij van Stoomvaart begaven wij ons Donderdagochtend tegen half acht aan boord van de stoomboot Middelburg II, van den dienst MiddelburgRotterdam, doch die nu een extra-reis zou maken naar het Hollandsch Diep, om baar paBsagiera gelegenheid te geven de daar voor H. M. de Koningin te houden vloot* revue te aanschouwen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1