MIDDELRIRGSCHE COURANT.
N°. 180.
141s Jaargang.
1898.
Woensdag
3 Augustus.
FEUILLETON.
De wandelende Jood.
Deie courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 2 Aug. 8 n. vm. 71 gr. 12 u 75 gr.,
»Vé 4 u. 74 gr. F. Verw. Zw. W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nnmmer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd z^n.
Advertentïën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per rogel.
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh; tö
Goes: A. C. Bolluyt, firma Wed. de Jonge.
By deze courant behoort een Bij'
Middelburg 2 Augustus.
P E D I R.
Het N. v. d. D. ontving uit Indië het vol
gende telegram
Zaterdagavond is Toekoe Bentara Peleué,
met zijn gezin door de marechaussee verrast
en naar Segli overgebracht.
Luitenant Van der Molen heeft bij het af
vallen van een hooge rots den voet verstuikt.
„VOORTREKKERS".
Ook de militaire medewerker van de N. R.
Ct wijdt een beschouwing aan de lessen uit
den jongsten oorlog te trekken, welk stuk,
wellicht zonder zoo te zijn bedoeld, een ant
woord is op de bekende opmerkingen van dr
Kuyper over hetgeen de oorlog leerde met
betrekking tot het materieel.
Óok dit oordeel stemt overeen met de kant-
teekeningen welke wij en het Hbld. bij het
opstel van dr K. plaatsten.
„De uitkomsten van den zeeoorlog zijn be
langrijk geweest. Maar men moet hier
voorzichtig zijn met het trekken
van conclnsiën, ook omdat vreemde
officieren geen vergunning gekregen hebben,
den strijd van dichtbij waar te nemen en men
zich dus met een eenzijdige voorstelling moet
vergenoegen, terwijl de rapporten van de
Spaansche vlootvoogden voorshands wel niet
openbaar gemaakt zullen worden, en mis
schien nooit. De voornaamste gebeurtenis
sen van den oorlog ter zee kunnen wel-is-
waar niet betwist worden, maar een enkele
omstandigheid: deze, dat de Amerikanen
beter geschoten hebben dan de
Spanjaarden, kan zooveel invloed hebben,
dat andere kwestiè'n die zich daarneven voor
doen de zwaarte van het pantser, het kaliber
van het geschut, enz. bezwaarlijk na te gaan
zijn. Het is moeilijk, precies te zeggen, hoe
goed de Amerikaansche kanonniers geschoten
LEERPLICHT.
Door eenige besturen van gemeenten, in den
omtrek van Alkmaar gelogen, zal een adres
aan de Tweede kamer worden gericht, ter zake
van het ontwerp van wet tot invoering van
den leerplicht. Zij vragen dat, bij aanneming
van het wetsontwerp, art. 45 der wet zóó worde
gewijzigd, dat de bijdrage van het rijk in de
kosten van het onderwijs worde verhoogd
naar evenredigheid van de meerdere kosten
welke die aanneming zal veroorzaken.
ZoetwatervisscheriJ.
Door het hoofdbestuur der Vereeniging ter
bevordering van de ZoetwatervisscheriJ in Over-
ysel, is aan H. M. de Koningin-Regentes een
adres gezonden, waarin erop gewezen wordt
dat de binnenwateren sedert enkele jaren wor
den leeggevischt, wat doet vreezen dat zonder
ingrijpende maatregelen daartegen, de visch-
stand spoedig zoo goed als geheel vernietigd
zal zijn en een tak van volkswelvaart zal ver
loren gaaD. De oorzaak daarvan moet, volgens
adressanten, voor een aanmerkelijk deel gezocht
worden in de onvoldoende wettelijke bepalin-
I. Uit het Fransch.
VAN
TIRGILE JOSZ.
Ik houd van Clermont, niet het groote
Clermont in Auvergne, de stad der Concilies
en der Groote Dagen, maar van het kleine
Clermont, in Beauvoisis, de stad der ruste,
der stilte en der vergetelheid. De spoorweg
gaat er slechts langs en heeft verzuimd er
zich een weg doorheen te banen, omdat het
geen fabrieks-, wevers- of smedenstad isen dat
maakt haar voor mij des te aantrekkelijker.
Het verheugt mij dat dit hoekje van het Oise-
departement, dat overal door de nijverheid zoo
veranderd is, als het ware vergeten en veronacht
zaamd wordt. De huizen liggen stevig gebouwd
op den heuvel, langs de helliDg geschaard, de
kleinere van dén zolder tot den kelder door
de hooge muren der grootere gesteund. De
stad verandert niet van aanzienwant de
gebouwen uit den tijd van Lodewgk. XIV
vervallen langzaam, onmerkbaar; de steenen
van de vesting en de kerk slijten elk jaar met
de sneeuw -wat af, zonder dat er eensklaps
scheuren in ontstaan. Zij wordt van lieverlede
puder, geiyk een achoone vrouw van edelen
gen op de visseherij, die, in éen wet vereenigd
met de jacht, geen goede regeling der vis
seherij kunnen bevatten.
Adressant geeft o. a. in overweging de kos-
telooze vergunningen te doen vervallenpre-
miën in te stellen op het dooden van voor de
visschen schadelijke dierente verbieden bij
visschen onder ijs, den vrijen doortocht der
visch te beletten; te onderzoeken of in te
voeren is een verbod om visch beneden zekere
maat te vangen, d. w. z. gevangen visch bene
den zekere maat, dadelijk weder te water te
werpen.
Adressanten verzoeken daarom dat H. M. de
Koningin-Regentes, zoodra eenigszins mogelijk,
bij de Tweede Kamer een afzonderlijk ontwerp
op de visseherij aanhangig zal
BEAOEMIAÜLA MZ.
Bij kon. besluit
is aan den eervol ontslagen referendaris bij
het dep. van marine S. Wolfson, een pensioen
verleend ad f 2580 'sjaars;
benoemd tot adelborst lste kl. bij de zee
macht, de adelborsten 2de kl., lste afd., van
het kon. instituut voor de marine te Willems
oord, L. M. J. Gregory, H. Bisschop van Tui
nen, A. Seret, W. E. Wolterbeek Muller, M.
van Neck, W. J. Janssens, D. baron Mackay,
B. J. Heilbron, P. H. Bussemaker, W. Brandt,
R. van Ameyden van Duym en N. T. Warnsinek:
is de kolonel C. L. van Pescb, van den staf
der art., op zijne aanvrage, op non-activiteit
gesteld, en die hoofdofficier in verband daar
mede, op de meest eervolle wijze ontheven uit
zijne betrekking van gouv. der kon. milit.
academie
is benoemd bij den staf van het wapen der
inf., tot gouverneur dier academie, de kolonel
J. T. T. C. van Dam van Isselt, commandant
van het 8ste reg. van dat wapen, die in ver
band daarmede op de meest eervolle wijze
wordt ontheven van zijn tegenwoordig .bevel.
is de titulaire rang van majoor verleend aan
den ritmeester E. F. C. H. J. baron van Tuyll
van Serooskerken, van den grooten staf, adju
dant van H. M. de Koningin
is bevorderd tot officier in de orde van
Oranje Nassaude referendaris bij het dep.
van koloniën J. M. Meeteren toegekend de
zilveren eeremedaille der orde van Oranje-
Nassau aan den kamerbewaarder bij genoemd
dep. C. L. Molenbroek.
Door den minster van koloniën zijn de hee-
ren C. R. S. R. van Eek, A. J. van Deventer,
W. F. C. van Bosse, C. S. Lugt en J. H. Boer-
rigter gesteld ter beschikking van den Gouv.-
Gen. van N.-I., om te worden benoemd tot
technisch ambtenaaar bij het boschwezen daar
te lande.
UIT STAD EN'PROVINCIE.
Allerwége was heden alhier ter eere van
den jaardag van H. M. de Koningin-Regentes
de vlag uitgestoken.
Het garnizoen hield op het Molenwater een e
groote parade, onder bevel van den kapitein
J. H. N. Bernelot Moens. De troep werd ge
ïnspecteerd door den majoor J. A. Roeloffs,
voor wien ook gedefileerd werd.
's Middags werd door het muziekkorps onzer
dienstdoende schutterij, onder leiding van den
heer Jan Morks, in de Abdij een muziekuit
voering
bloede, met den zachten, weemoedigen glimlach
van grootmoeders die, dank zij de ongeloofe-
lijke kracht harer wijsbegeerte, niets van het
leven behouden dan de herinnering aan ge
lukkige uren.
Ik heb te Clermont mijne eerste vacanties
doorgebracht en er vele herinneringen aan
bewaard, die nog levendig en ongeschonden
zijn. Daartoe behoort onder anderen éen
voorval, dat onverklaard is gebleven, dat de
geheele stad in opschudding bracht, en dat
eenige oude lieden, zooals ik, zich zeker nog
wel zullen herinnerenik bedoel de verschij
ning van den Wandelenden Jood, in den herfst
van 1820, een geheimzinnige zaak, die een
familie-treurspelverborg, dat niemand gekend
heeft, doch waarvan het toeval mij de eenige
getuige deed zijn.
Ik kwam bij een oom, den broeder mijner
moeder, die beneden in de stad, aan de zijde
van Agnetz, een zeer mooi huis bewoonde.
Al wie schrijft heeft gewoonlijk hier of
daar op de wereld een oom, een letterkundige
figuur, die gemakkelijk te plaatsen is, volgens
de overlevering begiftigd met een hart van
goad en een helder hoofd, onberekenbare dien
sten bewijzende aan de ongelukkigen, die in
nood zitten voor een novelle of een roman.
Ditmaal, ik vraag u nederig verschooning, is
de oom wel degelijk echten ik moet mij
verontschuldigen, indien het signalement, dat
ik u van hem geef, weinig verschilt van dat
De dir. off. van gez. 3de klasse W. H. L.
Borgerhoff Mnlder, chef van het mil, hospitaal
te Middelburg, wordt in gelijke betrekking
overgeplaatst naar Amersfoort.
- Maandagavond omstreeks half zeven ge
raakte nabij de Ylissingsche binnenbrug
lhier een jongetje van een jaar of zeven te
water.
Aangezien het kind reeds tot onder de brug
was weg gedreven, zou het zeker verdronken
zijn, indien niet een werkman, L. Cijvatgehee-
ten, gekleed te water was gesprongen en het
gered had.
De trein uit Berlijn kwam Maandag nacht
te Vlissingen 63 minuten te laat aan.
Dien dag kwam met den sneltrein daar aan
de prinses van Anholt, om met de mailboot
Koningin Regentes naar Engeland over te steken.
Heden, Dinsdag, morgen arriveerde aldaar per
nachtboot Koningin Wilhelmina, H. K. H. de
kroonprinses van Griekenland met gevolg,
waartoe o. a. behoorde de heer Pally, luit.-
kolonel bij het Grieksche leger, en echtgenoote.
In een Daitsch salonrijtuig werd de reis met
den aansluitenden trein naar Frankfort vervolgd.
Ter vervulling der gewone plichtplegingen
waren bij aankomst tegenwoordig de heeren
Lehman, consul-generaal van Griekenland te
Amsterdam, en P. Smith, consulair agent te
Vlissingen. Eerstgenoemde bood der Kroon
prinses, een flinke vrouw in gewoon reisgewaad
gekleed, een fraai bouquet aan.
De kroonprins blijft nog eenigen tijd in
Engeland.
Ter gelegenheid van den jaardag van de Ko
ningin-Regentes woei te Vlissingen van alle
openbare en vele particnliere gebouwen de vlag.
De op de Hooikade door het garnizoen ge-,
houden parade werd gecommandeerd door kapi
tein M. F. Stevens en geïnspecteerd door
majoor L. H. A. Boneöieijer. Hoogstwaar
schijnlijk wel voor 't laatst, werd ter eere.der,
Koningin-Regentes het carillon vail dén stads
toren bespeeld.
Heden avond maakt het muziekgezelschap
de Werkmansvriend, een muzikale wandeling
door de stad.
Maandagavond werd te Nieuw- en St
Joosland, in het schoolgebouw, eene open
bare vergadering gehouden, ter bespreking van
het vieren van het inhuldigingsfeest. Ruim
zestig personen kwamen op en benoemden eene
commissie van 15 personen, tot het opmaken
van een programma en het inzamelen van
De burgemeester, die de vergadering leidde,
werd tot eere voorzitter benoemd.
Ook te Goes werd heden ter gelegenheid
van den jaardag van H. M. de Koningin-
Regentes algemeen gevlagd.
Onder commando van den luitenant S. Drijf
hout hield de schutterij eene parade op de
groote Markt.
Heden avond geeft de Harmonie Euphonia
een concert in de tent op hetzelfde plein.
Te Hansweert is een wielrijdersclub
opgericht die den naam draagt, Scheldezonen en
reeds 14 leden telt. Het bestuur bestaat uit
de heeren C. C. van den Brink, J. van Rompn
en A. H. de Booij.
van den brommigen weldoener, dien men zoo
vaak ontmoetik moet mij ter wille van de
waarheid aan die alledaagscbheid onderwerpen.
Het was voor mij altijd een groot feest om
bij oom te mogen komen. Vooreerst de reis,
per diligence, die men besteeg voor le Lion
Argent, in den faubourg St Denis, de aan
bevelingen die mijn vader aan den koetsier
gaf, de buitengewone drukte van het vertrek,
de opgewondenheid bij het zien der eerste
akkers en de kaaskoeken, die men te St
Denis at, en te Luzerches de goudkleurige
ommeletten met den lichten wijn aan het
ontbijten eindelijk de aankomst tegen den
avond, met frissche paarden van de laatste
pleisterplaats, meegesleept door het vroolijke
zweepgeklapde groepen van nieuwsgierigen
en slenteraars, die ons stonden op te wachten
op het plein van moeder Maucomble, en de
kreet van den bok, te midden van al het la
waai en geschreeuw: „Hij is er! hij is er! uw
neef is er, mijnheer Vibert!" 0, wat was de
goede man bigHij kuste mij hartelijk op
beide wangen, en zonder ons opAe honden door
de buren goeden avond te zeggen, gingen wij
naar huis, waar het avondeten gereed stond,
bij een vroolijk vnur aan den haard, gevolgd
'door dien grappigen knecht uit les deux Epées,
met mijn koffer op den rug. Dan moest ik
honderden vragen beantwoordenover mijn
vader, over Parijs. Dikwijls kwam hjj
halen, voordat hij zijne hooge slobkousen nog
De oproeping voor directenr van het
postkantoor te Sas van Gent is gewijzigd
in een oproeping voor directeur van bet post
en telegraafkantoor op een jaarlijksch tracte-
ment van f 1600 met vrije woningde pensioens
grondslag is f 1850.
Ofschoon aan de ambtenaren van de beide
dienstvakken vrijheid wordt gelaten, om zich
aan te melden, hebben toch ingevolge de be
palingen van het kon. besluit van 21 Maart 1894
de postambtenaren den voorrang. Sollicitaties
in te zenden vóór 15 Augustus a. s.
De werkzaamheden aan den keiweg van
Zuiddorpe naar Selzaete vorderen goed.
Ongeveer 1500 M. lengte van de 2628 M. zijn
voltooid, alsmede de afweg naar het gehucht
Oudestraat ter lengte van 220 M. In het
midden der volgende maand hoopt men het
werk voltooid te zien.
De openstelling van den weg zal dan met
eenige feestelijkheden gepaard gaan.
RECHTSZAKEN.
Door de arrondissements-reebtbank te
Zierikzee is P. van der W., onderwijzer,
wonende te Sta.venisse, die gedetineerd was in
het hnis van bewaring te Zierikzee, beklaagd
van misdrijf tegen de zeden, gepleegd bij kin
deren die aan zijn onderwijs en leiding waren
toevertrouwd, bij beschikking van 30 Juli 11.
buiten vervolging gesteld en zijne invrijheid
stelling bevolen. (Z. Nbde
LETTEREN EN KUNST.
Men schrijft ons uit Vlissingen:
Aangezien wij Zondag avond verhinderd
waren op het concert tegenwoordig te zijn, dat,
in het Badhotel, gegeven werd door het mu
ziekkorps der Middelburgsche schutterij, onder
directie van den heer J. Morks, is bet ons niet
mogelijk geweest daarvan een verslag te geven.
Wel weten wij, dat de tonen zich hebben voort
bewogen in de kalme stilte van een heerlijken
zomeravond en dan wordt er op het terras
dubbel geprofiteerd.
Maandag avond trad het Wiener Damen
Orchester, onder directie van mejuffrouw H.
Dürnberger, voor het eerst alhier op om tot
half September te blijven. Alhoewel afgewis
seld door een paar andere concerten, heeft een
dergelijk engagement altijd het voordeel, dat
de logées zich 's avonds kunnen vermeien in
eene gezellige drukte en de abonné's en andere
bezoekers een pied-a-terre vinden, waargoede,
vroolijke muziek eene opgewekte stemming
doet ontstaan.
De gunstige roep, die dit orchest vooruit
ging, is alleszins verdiend. Het samenspel is
zeer muzikaal en beschaafd en de klank in 't
geheel niet scherp. De melodie wordt door
de fluit en 4, soms door 6 violen verzekerd.
Men zou jaloersch kunnen worden op de ele
gante streek van sommigen dier violisten. Be
halve 2 cello's, 1 contrabas en het slagwerk,
dragen de pianiste en de organist zorg voor de
vervulling der verdere orchestrale bewerking.
Laatstgenoemde is zijn instrument zelts zeer
goed meester. Hij hoede zich echter voor een
te sterk forto. Ook mogen tegenmelodie eD
begeleiding wel iets meer bescheiden optreden
bij Bolotrekjes, zooals bleek bij de uitvoering
van de -Fausi-phantasie. Van hetgeen wij
hoorden, beviel ons genoemde phantaisie, Lehn-
losgegespt, noch zijn manteljas uitgedaan bad,
waarmede hij naar de hout ver koopingen ging
want hij was niet minder dan de opper
houtvester der domeinenbosschen van Hez.
De winter van 1786 was in de vallei de Ia
Bresche de vergulde vallei bijzonder
streng en moorddadig geweest en had den on
dergang voltooid van hen, die bij de langdu
rige en noodlottige orkaan van 1776 gespaard
waren. Tot die ongelukkigen hadden ook be
hoord Jean Remy Vibert en zijn znster Anna-
Elo8e, die op een avond onderloos en broode
loos werden, in de ouderlijke pachthoeve, van
Neuville. Een verre bloedverwante, door me
delijden bewogen, nam de wieg met het kleine
meisje mee; maar liet Jean Remy, die zestien
jaren telde, aan zijn lot over. In dien tijd moest
men vroeg op eïgen beenen kunnen staan.
Toen de knaap daar alleen stond; tegenover de
verwoeste akkers, de leege stallen en schuren,
liep hij wegop den straatweg trok juist een
troep koninklijke soldaten voorbijdaar sloot
hij zich by aan. Hoe kwam het nu dat hij, die
vertrokken was met de brigadierspruik van
het regiment d'Artois, in het jaar X der repu
bliek terugkwam met den vlecht, den steek en
den kapiteinsjas van het leger van Moreau?
Dat kwam omdat de arme jongen, die bang
was geworden voor nacht en stilte, tegenover
het dreigende gevaar dat men ziet, zooveel
moed en kalmte aan den dag had gelegd, dat
hardt's Schneidige Truppe en de Morgen-
blcttter van Strauss het best, maar niet min
der voldeden, zooals tronwens altijd, de
instrumentale en vocale toegiftjes; het applaus
maakt ons zulks duidelijk genoeg.
Wij twijfelen niet of deze concerten, die by
gunstig weer ook buiten plaats hebben, zullen
druk worden bezocht.
Ter nagedachtenis van wyien dr W. I. F.
Nuyens zal een monumentale koperen gedenk
plaat geplaatst worden tegen den zijwand der
kerk te Westwoud. Ontwerp en uitvoering
werden opgedragen aan den heer Jan Brom te
Utrecht.
ONDERWIJS.
Aan de gemeente Serooskerke (S.)
is, boven en behalve de bijdrage bedoeld in art.
45 der onderwijswet, een subsidie verleend van
f 200, tot eene behoorlgke inrichting van
haar lager onderwgs.
Bg net examen in de Engelsche taal,
1. o., afgenomen te 's Gravenhage, zijn o. a.
geslaagd de heeren J. Jurry van Terneuzen
en M. A. de Man van Ierseke.
Verschillende Berichten.
Het station Wouw (N.-Br.), dat de vorige
week zwaar door brand geteisterd werd, moet
thans door een hulpstation vervangen worden,
daar de dienst in het oude station te veel be
lemmering veroorzaakte.
Maandag werd in een trein van Antwer
pen naar Amsterdam een in Friesch kostuum
gekleede dame, door een medegezellin, waar
mede zij van Rozendaal in een coupé gereisd had,
van haar koffertje, waarin zich een aanzienlijke
waarde aan goud en geld bevond, beroofd. Zy
bemerkte dit te Dordrecht, toen de medereizig
ster den trein reeds verlaten had. Een onder
zoek werd ingesteld, maar de vogel was ge
vlogen.
Maandag werden even voorby Gilze Rijen
door een trein van Brussel naar Amsterdam,
3 koeien overreden. Dit gaf een vertraging
van 50 minuteD, zoodat de aansluiting met
trein 69 Den BoschArnhem. werd gerni r. »?n
reizigers en post zijn a 'r
Bosch.
Te 's Gravendeel hadden Zaterdag twee
zoons van eene weduwe twee paarden voor een
wagen gespannen, waarvan een, dat nog maar
drie jaar oud is, door den jongsten zoon aan
de hand werd gehouden. Alles ging goed,
totdat de jongen opeens door een misstap
kwam te vallen en onder den wagen geraakte.
Hij werd hevig bloedende en erg gehavend in
het aangezicht thuisgebracht. Voor het behoud
van een zijner oogen bestond dadelgk groote
vrees en Maandag is het door een oogarts ge
heel verwyderd moeten worden, daar er wéinig
meer van over was dan een bloedende massa.
De termgu van de instructie in de zaak
van kapitein Vemer is andermaal met eèu
maand verlengd.
Aan het station te Haarlem zijn van een
vijftal dames de portemonnaies gerold. De
zakkenroller is niet gesnapt.
Terwijl Zondag het gezin van een land
bouwer naar de kerk was, ontstond brand op
eene hofstede in den Grooten F polder. Het
geheele perceel is afgebrand, doch van den in
boedel is het voornaamste gered. Maandagmid-
de stoutmoedigsten er verbaasd van waren en
omdat hij, ia weerwil van zijn boersche af'
komst, een zeer levendigen, vaardigeu geest
had; dat was meer dan by noodig had om
vooruit te komen in de wereld, in een tijd
toen men zijne galons moest betalen met
klinkende munt in persoonlijke hoedanighelen.
Ook zou mgn oom Remy bet tot een zeer
hoogen rang hebben kunnen brengen, indien
niet een Oostenrijksche kogel te Hohenlinden
zijn knie verbrijzeld had, een wond waar
van hij nooit geheel herstelde en die hem
noopte den dienst te verlaten.
Hij had dit gedwongen ontslag met des te
meer gelatenheid genomen, omdat het tijdperk
der groote gebeurtenissen voor goed afgeslo
ten scheen te zynmen had verdragen gesloten
met geheel Europade dageraad van den vrede
van Amiëns ging op over het landschap en
zou weldra de wonderen, door Bonaparte voor
zien, doen ontluiken, die echter weldra weer
in rook zouden verdwijnen, om zoo vreeselijk
drukkend terug te keeren in de droomen van
den overwonnen god van St Helena.
Remy Vibert, die vrg ongerust over zijn toe
komst terugkeerde, vond tot zijn groote ver
bazing nog eenige overblijfselen van zijn va
derlijk erfgoed, dat bij voor goed verloren
waande, terug. Er was te zgnen bate beslag
gelegd op eenige landerijen en bosschen, die
nu zijn redding waren. Hij verkocht genen,
ontgon dezen en na .eenige handig gevoerde
