MIDDELBIIRGSCHE COERANT.
N°. 162.
141° Jaargang,
1808.
W oensdag
13 Juli.
Een mededeeling.
k
Dese courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg ala voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 12 Juli 8 u. vm. 04 gr. 12 u 73 gr.,
av. 4 n.68 gr.F.Verw. W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór éési uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentïSn20 cent per regol. Geboorte- dood- en allo andere familioborichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Bij deze courant behoort een Bij
Middelburg 12 Juli.
Het weekblad De Vooruitgang deelt mee, dat
in de vergadering der liberale staten-club.
waarin de verkiezing van Ged. Staten van Zuid-
Holland en het verzoek der anti-liberalen, om
een hunner in dat college te benoemen, wer
den besproken, de vooruitstrevenden het ver
zoek der anti-liberalen ondersteunden, dat zij
overstemd werden en toen aan het besluit der
meerderheid zich gebonden achtten.
De redactie van genoemd blad betuigt daar
over haar leedwezen. Zij begrijpt hare vrienden
in het college der Provinciale Staten niet, die
toch sterk genoeg waren, om de schaal teD
gunste van den billijken wensch der clericalen
te doen overslaan.
Immers, er behoefden'zich slechts 6 stemmen
by de 36 der clericalen te voegen, om de ver-
eischte helft plus een te krijgen.
Wij kunnen ons dat standpunt zeer goed
begrijpen, al verbazen wij ons wel eenigszins
over deze mededeeling omtrent het voor
gevallene in eene vergadering die toch een
besloten karakter droeg.
Wij wenschen echter toch er nog eens op te
wyzen dat, blgkens het in de Staten van
Zeeland onlangs voorgevallene, de Kuyperianen,
die in dat college zitting hebben en van wie
juist altijd de groote roep uitgaat om recht
vaardigheidsbetrachting in zulke zaken, De
Standaard doet dit nog eens uitdrukkelijk in
zyn nommer van heden tot voldoening aan
dien eisch niet hebben willen meewerken.
De historie leert dan ook dat bij hen de
woorden fraaier klinken dan de daden getui
gen. En tevens dat de vrijzinnigheid der
liberalen op zulke punten hun menigmaal duur
te staan is gekomen.
Men denke in de eerste plaats eens aan den
toestand in de Nederduitsch Hervormde kerk.
Nadat de liberalen daar begonnen waren met
den orthodoxen een vinger te geven, hebben
dezen zich langzamerhand van de geheele hand
meester gemaakt.
In de tweede plaats heeft menige instelling
en onderneming juist haar bloei en opkomst
te danken aan den steun van vrijzinnigen,
die niet vragen van wie deze uitgaan, maar
steunen wat hun goed lijkt. Toch kon
in deze wel eenige meerdere reserve in
acht worden genomen. De tegenparty wikt
en weegt alles op een goudschaalvraagt
vooral of hare belangen er door gebaat kun
nen worden en wil wel van de liberalen pro-
fiteeren, doch zoo min mogelijk hen steunen.
De „huisgenooten des geloofs" staan bij hen
altijd op den voorgrond.
Zoo niet by de liberalen.
Wij zouden niet willen dat zg handelden als
hunne tegenstanders, maar toch konden zij wel
eens meer overwegen, of zij hunne eigen partg -
genooten niet beter en meer konden steunen
dan zy nu doen.
De invloed hunner tegenstanders zou in de
laatste jaren op velerlei gebied niet zoo zijn
toegenomen, wanneer zij daartoe zijdelings niet
zeiven hadden meegewerkt door hen krachtiger
te maken.
Op politiek gebied is de toestand iets
anders; wil men tegenover de minderheid de
rechtvaardigheid betrachten, men doe het, mits
men zeker zij dat dit als algemeenen regel door
alle partg en geschiede.
Maar in elk geval hebben de Standaard-
mannen geen recht zich in deze te doen gelden,
nu zy in Zeeland juist in tegenovergestelden
geest handelden.
■et een kluitje in het riet gezonden.
Zeelands afgevaardigde in de Eerste kamer,
jhr mr Van Asch van Wijck, heeft zich Maan
dagavond op een leuke wijze met een kluitje
in het riet laten sturen.
Men weet dat deze afgevaardigde opkwam
tegen de bepaling, dat men, om als aspirant-
administrateur der kon. Ned. marine te worden
toegelaten, het einddiploma H. B. S. moest
hebben.
Dat heette bevoorrechting van deze scholen.
Vergeefs werd hem aangetoonddat ook niet-
leerlingen dier scholen dat examen konden
afleggen. De heer Van Asch van Wijck bleef
er bevoorrechting in zien en handhaafde zijn
motie.
Nu heeft de minister ons schrander kamer
lid gerust gesteld. Ook zij, die examen A,
bedoeld in de wet op het M. O., hebben afge
legd, zullen kunnen mededingen naar een plaats
als adspirant-administrateur.
Maar examen A heeft volgens art.
der wet op het M. 0. denzelfden omvang als
het eindexamen.
Daarom wordt het door niemand afgelegd,
wijl zij, die diploma A wenschen, als extra
neus aan het eindexamen H. B. S. deelnemen.
En daar zich geen examinandi aanmeldden,
heeft de regeering reeds sinds lang geen
examinatoren benoemd. Feitelgk bestaat er
dus geen gelegenheid om diploma A te krijgen
en de toezegging, dat bezitters van dat diploma
kunnen worden toegelaten, beteekent dus niets,
Niemand (behalve misschien ouderen van dagen)
heeft dat diploma.
En dat iemand de gelegenheid zal eischen
dat examen af te leggen, is niet waarschijnlijk,
daar diploma A niet bekend is en dus in het
maatschappelijk leven niet die waarde heeft,
als het daarmede overeenkomende einddiploma
H. B. S.
Maar Zeeland's afgevaardigde was met de
belofte van den minister tevreden.
Hij trok zijn motie in.
Een treurige taktiek.
ij de vermelding van de candidaten voor
de provinciale staten in het district Brielle
drukten wy ODze verbazing nit, dat tegenover
den beer Goekoop van liberale zijde nog een
candidaat werd gestelden wel de heer D.
Op het stellen van deze candidatuur werpt
de N. R. Crt een eigenaardig, alles behalve
gunstig licht.
Haar gewerd daaromtrent de volgende mede
deeling
De heer D. Breeanee is candidaat gesteld door
een partytje werklieden op 's rgks wert te Hel-
levoetsluis onder leiding van het bestuur
der antirevolutionnaire kiesvereeniging.
Datzelfde bestuur heeft in het eiland alle moeite
gedaan om een liberalen candidaat tegenover
mr Goekoop te krijgen, zooals nu blijkt naast
den heer Maurisse. Ter elfder ure is het ge
lukt buiten het district bij den heer D. Breesnee
te Nienwe-Tonge. Hetzelfde bestuur bewerkte
dus het stellen van twee candidaten van ver
schillende kleur.
Ziedaar de mededeeling die ons gewerd, zegt
het blad. Zg is voor de antirevolutionaire
partg in bet district zoo compromitteerend, dat
wij, zoo het bericht als juist moet erkend wor
den, niet twgfelen, of de antirevolutionnaire
pers zal deze handelwgze naar verdienste brand
merken. Welk een treurige rol de candidaat
Breesnee hierbij speelt, zullen wij wel niet na
der behoeven bloot te leggen.
De heer Van Beekum Maurisse, de eigenlijke
anti-revolutionnaire candidaat, is fatsoenlijker
dan sommige zijner partijgenooten. Hij ver
zocht den kiezers dringend geen stemmen op
hem uit te brengen.
VADERSCHAP.
De minister van justitie heeft thans aan de
Tweede kamer ingediend het wetsontwerp tot
wijziging en aanvulling van de bepalingen in
het Burg. Wetboek betreffende de erkenning
en wettiging van natuurlijke kinderen en
daarmede samenhangende artikelen, alsmede
van eenige bepalingen betreffende het vader
schap en de afstamming van wettige kinderen.
De uitvoerige memorie van toelichting be
gint met er op te wijzen, dat in de laatste
jaren de openbare meening krachtig is opge
komen tegen het bestaande verbod van het
onderzoek naar het vaderschap, en het volks
geweten verzet heeft aangeteekend tegen een
wettelijke regeling, die het onschuldige kind
verongelijkt. Uit naam der gerechtigheid en
uit naam der zedelykheid heeft men gevraagd
recht ook voor het buitenechtelijke kind.
Aan die vraag naar recht te voldoen, is het
doel van het wetsontwerp. Het strekt uitsluitend
om het buitenechtelgke kind de rechtspositie
te verschaffen, die in overeenstemming is met
ons zedelgk bewustzgn, dat eenerzijds de ou
ders als de natuurlijke verzorgers hunner
kinderen aanwijst, anderszijds verlangt dat
iedereen verantwoordeiyk zij voor zijne daden
en hare gevolgen.
Om het recht van het kind is het te doen,
niet om de vrouw aanspraken te geven tegen
hem, die met haar gemeenschap heeft gehad,
of die de oorzaak is van haar moederschap.
Agenten.
Te 's GravenhageDe Gebr. Beukt ante te
Amsterdam A. be La Mar Azn.
Het ontwerp staat geheel op den grondslag
van het geldende familierecht, waarin geen ver
andering wordt gebracht. De invloed, dien het
huwelijk der ouders heeft op hunne verhou
ding tot hunne kinderen, is intact gelaten.
Volgens het ontwerp dragen dan ook alleen de
buitenechtelijke, door den vader erkende kinde
ren diens naamde door den vader niet erken
de kinderen voeren den geslachtsnaam der
moeder en allen staan zij onder voogdij.
Met betrekking tot het erfrecht der buiten
echtelijke kinderen worden geen principieele
wgzigingen voorgesteld. Het wetsontwerp
stelt zich op hetzelfde standpunt als de geldende
wet. Alleen bij erkenning kunnen aan het kind
familierechten worden toegekend. De minister
wgst er op, dat de toestand ten aanzien van
het buitenechtelgke kind in vele opzichten on
bevredigend is en dit kan verbeteren door
aan dat kind recht te verschaffen, en door
den onwettigen vader voor de gevolgen van
zgn daad aansprakelijk te stellen. Grondslag
eener nieuwe regeling behoort te wezen, dat
de afstamming zelve rechtsbetrekkingen tus-
schen de ouders en het buitenechtelijke kind
in het leven roept, omdat zij is de natuurlijke
bron dier betrekkingen.
Gelijkstelling van het buitenechtelijke kind
met het wettige in zijne betrekking tot de moe
der, ligt echter geenszins in de bedoeling.
Het stelsel van het ontwerp is, dat door het
feit der buitenechtelijke geboorte rechten en
verplichtingen ontstaaD, zoowel voor den vader
en de moeder als voor het kinddat het niet
erkend buitenechtelijke kind niet meer zal zijn
een rechteloos wezen, doch dat het integendeel
aan de afstamming zelve rechten ontleent. Deze
rechten worden meer uitgebreid, naarmate het
kind nader tot het familieverband wordt ge
bracht, door de erkenning worden de hoogere
rechten geschonken, die het ontwerp in zijne
verschillende bepalingen omschrgft.
Met het geheele begrip onderzoek naar het
vaderschap moet worden gebroken. De wet
heeft slechts te omschrgven welke verplich
tingen uit de afstamming voortvloeien en hoe
dit feit desnoodig kan worden bewezen.
De verdediging van het verbod naar het onder
zoek, of van de regeling, welke aan het buiten
echtelijk kind rechten toekent tegen zijn vader,
besprekende, betoogt de minister dat de be
zwareu ernstiger schgnen dan zij inderdaad
zijn, en in geen enkel geval knnnen zg recht
vaardigen, dat aan het buitenechtelgke kind
nog langer onrecht worde aangedaan; dat de
vader nog langer van alle plichten jegens zgn
kind worde vrijgesteld.
Ten aanzien van de erkenning door den
vader handhaaft het ontwerp het in de gel
dende wet bestaand verbod, echter met eenige
beperking. Wat de moeder betreft, laat het
wetsontwerp ook ten opzichte van de in over
spel of bloedschande verwekte kinderen de
fictie der erkenning voortduren.
benoemiagea ENZ.
Bij kon. besluitis aan den tweede-luit. der
art. H. Philippi, bestemd voor den dienst in
N.-Ithans h la suite van het koloniaal werf
depot, op zgn verzoek, eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend, en genoemde eervol
ontslagen officier benoemd tot tweede-luit. bg
bet wapen der cavalerie van het leger in N.-I
De ministers van oorlog en van waterstaat
verleenen deze week geene audiëntie.
TWK*CS»1S RAMKII.
Het voorloopig verslag der kamer over het
wetsontwerp op den Leerplicht is ver-
Terwijl vele leden met leedwezen de indie
ning ervan hadden gezien, verklaarden anderen
hunne ingenomenheid daarmede. Aan de eene
zijde werden de bekende bezwaren geopperd,
aan den anderen kant werden die bezwaren
weêr bestreden.
De financieele gevolgen van de invoering
van leerplicht, door sommige leden breed
uitgemeten, werden door anderen zeer over
dreven genoemd.
Alles wat naar aanleiding van dit ontwerp
in verschillende organen der pers is
wordt in dat verslag nog eens herhaald.
EERSTE KAMER.
In de Maandagavond door die Kamer ge
houden zitting deelde de minister van marine
mede, dat hij, na kennis genomen te hebben
van de tweede motie van den had Van Asch
van Wijck volstrekt geen bezwaar heeft om
te voldoen aan diens verlangen, om ook andere
personen, die niet in het bezit zgn van het
diploma eindexamen Hoogere burgerschool met
vijfjarigen cursus, toe te laten tot het examen
voor adjunct-administrateur bij de koninklijke
Nederlandache marine. Het is nooit 's ministers
bedoeling geweest om de Hoogere burgerscholen
voor te trekken en dus wenscht de minister
ook toe te laten die jongelieden die in het
bezit zijn van een diploma A der wet op het M. O.
De heer Van Asch van Wijk verklaarde dat
het nimmer zgne bedoeling is geweest door eene
motie te reageeren op vroeger genomen beslui
ten. Spreker trad daarop in eene historische
beschouwing, om aan te toonen[dat men ten allen
tijde iu het parlement is opgekomen tegen den
eisch om een examen voor de hoogere burger
school, of in het algemeen het voldoen aan een
examen aan de een of andere inrichting van
onderwijs, als eisch te stellen tot toelating
voor een ander examen. Spreker meende, waar
de minister van marine begon met een eisch
te stellen, welken geen ander minister doet en
die (nergens geldt, daartegen te moeten op
komen. Thans trok hij zijne motie in.
De vergadering werd daarna verdaagd tot
heden Dinsdag ten elf uren. Alsdan zgn aan
de orde de reeds medegedeelde onderwerpen.
(Men zie Laatste Berichten.)
ATJEH.
De correspondent der N. R. Crt. te Batavia
seinde onder dagteekening van Maandag
Men heeft vernomen, dat Panglima Polim
zich in de bergen bg Padang Tidji bevindt.
Luitenant-kolonel Willems gaat er met 2 batal
jons uit Segli heen. Een andere troepenmacht
gaat er heen van Reung-Reung uit.
Aan het met de jongste mail, gedagteekend
14 Juni, aangebracht verslag omtrent de voor
naamste gebeurtenissen in het gouvernement
Atjeh en onderhoorigheden, loopende van 24
tot en met 30 Mei, is het volgende ontleend
In de Sagi der XXII Moekim*, Groot-Atjeh
deden de vgandige benden meer van zich hooren.
Volgens ontvangen berichten uit Pedir zou
T. Mantroi Garoet zich nauw bij T. Oemar heb
ben aangesloten, en zouden iu die kampong
alsmede op den Boekit Gapoei versterkingen
aangelegd zgn. T. Oemar's strijdmacht zoude
versterkt zijn door 300 strijders uit Melaboeh,
langs Tamsih naar Pedir getrokken. Volgens
zijne uitlatingen zoude hy voornemens zijn even
tueel naar Pasangan en Pasei af te trekken
terwijl het naar Kemala in veiligheid brengen
van gelden en goederen op eene andere af-
toehtslgn zoude wijzen, te meer omdat Mela-
boehsche hoofden hen zouden aangezocht heb
ben, zich naar dat landschap te begeven.
De stemming in het Pedirsche moet zeer
tegen den strijd gekant zijn; een aaDtal 'Pedi-
reezen moet met vrouwen en kinderen naar
het grensgebergte tusschen Lam Toba en Pedir
zgn gevlucht.
Panglima Polim houdt zich met zijne Heden
nog steeds in de VII Moekims Pedir op.
Wat de weersgesteldheid betreft meldt men
van Groot-Atjeh kenterenden wind en geen
regen. Op de westkust zware regenbuien en
hevige winden.
De zware golfslag op het strand voor onze
vestiging te Poeloe Raja brengt bij voortduring
schade toe aan de tijdelijk aangebrachte zee
wering, zoodat èn het kantoor èn het gebouw,
bewoond door den gemachtigde van de Atjeh-
associatie, gevaar beginnen te loopen. Voor
ziening is dringend noodig.
Te Gleiëng en in het bivak van Lam Noh
was de gezondheidstoestand minder gunstig;
overal elders was zij vrij goed.
UIT STAD EN PROVINCIE.
By kon. besluit ia benoemd tot burge
meester van Sluis J. H. Hennequin.
Verder zijn, zooals nog ten deele in de tweede
editie van ons vorig nommer is gemeld, benoemd
tot dijkgraaf voor den Koudepo\der J. van
Wijck; tot dijkgraaf voor den Piersenspolder
J. de Feyter; plaatsvervangend dijkgraaf voor
den NieuwerhavenpoXder Th. Wgffels en tot ge
zworen voor het waterschap Baarland o. a., J.
Steketee Andrieszoon.
Benoemd tot kommies 4e klasse hij 's rijks
belastingen I. M. Looij te Bruinisse, A. Bod
derij te Sluis en J. van Goetbem te St. Jan
steen, die resp. te Hontenisse, IJ zen-
dij ke en Sas van Gent zullen worden
gestationeerd.
Vrijdag a. zal het muziekkorps der dd.
schutterij, luitenant-kapelmeester de heer Jan
Morks, op het Molenwater de volgende nom
mers uitvoerenMarche MilitaireGanne
Ouverture Zampa (arr. Morks), Hérold; Valse
de concert, WaldteufelEntr'acte de Lohengrin
Wagner; Cortège de Romfo et Juliette, (arr.
Morks), Gounod; Jubelouverture, Bach; a. In
termezzo, Montagne; b. Ungarischer Tarn (arr.
Morks), Brahms; en Manoeuvre-marsch, Stenz.
Aanvang te zeveD uren.
Zondag a. geeft hetzelfde muziekkorps in de
sociëteit Parklust te Zierikzee een mati
nee, ter gelegenheid van eene feestviering,
uitgaande van de Vereeniging tot bevordering
van het vreemdelingenverkeer te Zierikzee en
van de eilanden Schouwen en Duiveland.
Het programma bevat een tiental goed ge
kozen nommers.
Te Koudekerke waren Maandag
avond, op uitnoodiging van het voorloopig
comité, in de openbare school zeventig manne
lijke ingezetenen te zamen gekomen, om de
aanstaande huldigingsfeesten te bespreken en
een bestuur te kiezen.
De heer mr J. Loeff, voorzitter van het
voorloopig comité, deelde mee dat op eene de
vorige week door dat comité gehouden verga
dering tot deze bijeenkomst was besloten.
Hierna stelde de heer Loeff voor een voor
zitter te benoemen voor dezen avond. Op voorstel
van den heer J. Zyp, predikant, werd de heer Loeff
bij acclamatie tot voorzitter benoemd. Deze
zette hierna doel en strekking der vergadering
uiteen.
Daarna sprak de heer G. ten Brink, hoofd
der christelijke school, zyn leedwezen uit over
ingezonden 6tuk, in het te Goes verschij-
d anti-revolutionnair blad opgenomen, waar
in op ergerlijke wijze de handelingen van het
vooiloopig comité werden verdacht gemaakt.
Hij noemde die handelwijze zeer hatelgk,
onchristelijk en in hooge mate afkeurens
waardig. Met dat woord van protest betuigde
vergadering luide hare instemming.
De heer Zijp, die na het door den heer G.
ten Brink gesprokene, het onnoodig achtte
meer te zeggen aan het adres van den inzender
van het bewuste stuk, stelde eene motie voor
waarin de vergadering, saamgekomen in de
openbare school ter bespreking van de feest
viering bij gelegenheid van de troonsbestijging
onzer geliefde KoningiD, in hooge mate hare
verontwaardiging uitspreekt over de handel
wgze van den schryver.
Allen betuigden door luid applaus hunne
instemming met deze motie.
Hierna werd overgegaan tot de benoeming
van 15 leden der feestcommissie.
De burgemeester en de thans waarnemende
burgemeester werden bij acclamatie tot eere
leden benoemd, en de heer mr J. Loeff tot
voorzitter der feestcommissie.
Het voorloopig plan der feestviering bevat
te negen uur klokluiden, onthaal schoolkinde
ren en der armen, een optocht waatbij landbouw
en veeteelt en verschillende ambachten zullen
worden voorgesteld, muziek- en zanguitvoering
in een op te richten muziektent, illuminatie
van het gemeentehuis en vuurwerk. De dag
der feestviering zal nader worden bepaald.
Hierna sloot de voorzitter de vergadering.
Bij de benoeming van de leden der feestcom
missie bleek algemeen, dat met alle richtingen
was rekening gehouden.
- Op 31 Aug. a. s., verjaardag van H. M.
Koningin, zal in de groote zaal van het
Grand Hótel te Vlissingen de Oranje-
Nassau Cantate van Catharina van Rennes ten
gehoore gebracht worden door de leerlingen
der koorklassen onder leiding van mej. Jacoba
Pisuisse. Het is hetzelfde werk dat, bij den
terugkeer van H. M. na hare huldiging te
Amsterdam, in de residentie als aubade zal
worden uitgevoerd.
Ter vervulling eener vacature in den
raad van Grijpskerke, ontstaan door het
overlyden van den heer P. Francke, had Za
terdag eene verkiezing plaats gehad.
De eenig opgegeven candidaat, de heer A.
Geschiere, werd door den burgemeester benoemd
verklaard.
Te We8tkapelle is Maandag zooala
in een groot dtel der oplaag van ons vorig
nommer reeds is gemeld tot lid van den
raad gekozen de heer W. Minderhoud Pzn met
120 van de 163 stemmen.
Op den heer H. de Kam waren er 43 uit
gebracht.
Eenige inwoners gaven het nieuw gekozen
lid door een soort serenade blijk van instem
ming met de keus der meerderheid van de
kiezers.
Aldaar is de kermis in de beste orde en tot
veler genoegen afgeloopen. Ongeregeldheden
hadden niet plaats.
Uit Goes schrgft men ons
29 Juli a. 8. herdenkt het Comité tot wering
van schoolverzuim alhier zijn dertigjarig bestaan.
Welke van de vele vereenigingen,dieinden
laatsten tijd alom als paddestoelen nit den
grond verrezen, kan zich in zulk een langdurig
bestaan verheugen
Van de oprichters is nog alleen de heer Z.
Dv. d. Bilt La Motthe in levenwy meenen
dat genoemde heer gedurende de laatste 25
jaar voorzitter is.
Twee rereenigingen mogen zich alhier in
buitengewone sympathie verheugendie voor
spijsuitdeeling n.l.en het bovengenoemde comité.
Het Comité tot wering van schoolverzuim ia
in die dertig jaren er bijna volkomen in ge
slaagd het schoolverzuim, niet alleen bet be*
