HiielMe Courant
FEUILLETON.
BIJVOEGSEL
VAN DE
VAN
Maandag 27 Juni 1898, no. 148.
Woensdag a., tusschen 's morgens 8 en
's middags 5 uur, moet eene herstemming
plaats hebben voor leden der Provinciale
Staten in de districten Vlissingen en
Hulst.
Op de gronden, vermeld in ons opwek
kingswoord in de courant zelve, dringen wy
bij de kiezers, die met ons éen zijn van
gedachten, waar het geldt de belangen der
Provincie, aan hun stem uit te brengen in het
DISTRICT VLIISIIVGE1II
op
W. A. graaf van Lijnden.
DISTRICT HULST
op
Mr J. G. van Deinse
eu
J. Nelemans.
Middelburg 25 Juni.
Geneeskundige raad voor Zeeland en
Westelijk Noord-Brabant.
Aan de in de heden gehouden vergadering
van dezen raad waarvan het gewone verslag
in de courant zelve is opgenomen gedane
mededeelingen van de handelingen van het
geneeskundig staatstoezicht is het volgende
ontleend:
In de provincie Zeeland kwamen in 1897
voor de volgende gevallen van besmettelijke
ziektenEoodvonk 20 in 8 gemeenten (in
Middelburg 10); Mazelen 1373 met 20 sterfge
vallen in 43 gemeenten (Breskens 73, Kapelle
78, Middelburg 312 met 5 sterfgevallen, Nieuw
en St. Joosland 195, Schoondijke 72 met 1
sterfgeval, Vlissingen 92 met 1 sterfgeval en
Wissekerke 145 met 1 sterfgeval); Typhus en
feb ris typhoïdea 46 met 19 sterfgevallen in 27
gemeenten; Diphtheritis 160 met 34 sterfge
vallen in 24 gemeenten (Hontenisse 72 met 14
sterfgevallen). In de gemeente Hontenisse zijn
de scholen herhaaldelijk gesloten moeten worden
en steeds met goed gevolg. Bij opzending van
pathologische producten uit de keel, van lijders,
waarvan een in hevige mate aan de ziekte
leed en de andere slechts eene aandoening der
onsillen vertoonde, werden alleen hij het eerste
geval de diphtheriebacillen (Loeffler) en strep-
tococcen aangetroffen.
Van croup kwamen 13, van kinkhoest 06 en
van kraambedziekten 12 gevallen voor.
In Westelijk Noord-Brabant kwamen voor
van: Roodvonk 49 gevallen met 1 overlijden;
mazelen 236 gevallen met 14 overlijdenstyphus
en febris typhoïdea 69 gevallen met 21 over
lijdens diphtheritis 141 gevallen en 24 over
lijdens; croup 24; kinkhoest 50 en kraam-
vrouwenzielcten 18 gevallen.
Met betrekking tot den afvoer van vuil vin
den wij vermeld dat klachten over vuilnis
bakken in het gehucht Othene (gemeente
Zaamslag) ongegrond bleken.
Telkens bij de verwisseling der betrekking
van rijks-sluismeester te Veere komen klachten
in omtrent den stank van het nabij de sluizen
te Veere gelegen reservoir voor berging van
Middelburgsch vuil. Telkens wordt het ge
meentebestuur van Middelburg hierop gewezen
en worden maatregelen ter verbetering aanbe
volen, vooral hierin bestaande om het reservoir
van zijn veel bezinksel te ontdoen, daar dit
bij lagen stand van het vloeibaar gedeelte bloot
komt en een afschuwelijken stank verspreidt.
Volgens peilingen van den gemeentebouw-
DE LIEFHEBBEK VAN KEVERS.
I. Uit het Engelsch.
VAN
OONAN DOYLE.
„Een zonderlinge ervaring?" zeide de
dokter. „Ja vrienden. Ik heb een zonderlinge
ervaring gehad, zooals ik waarschijnlijk nooit
weer hebben zal, want het is in strijd met alle
kansberekeningen dat iemand tweemaal in zijn
leven zoo iets beleeft. Misschien gelooft gij mij
niet, maar het geval heeft zich precies zoo
toegedragen, als ik het u vertel.
Ik was net in de medicijnen gepromoveerd,
maar had mij nog niet aan de praktijk gewijd
en woonde op kamers in de Gowerstreet, in
het eenige huis dat destijds een rond venster
had, aan de rechterhand, als gij van het Metro-
politaan-station komt. Het behoorde aan de
weduwe Murchison, die drie studenten in de
medicijnen en een ingenieur als huurder had.
Ik bewoonde de bovenste kamer, omdat zij
de goedkoopste was, maar hoe goedkoop ook,
zij werd mij toch te duur.
Mijn klein vermogen smolt weg en het werd
met de week noodzakelijker, dat ik iets te doen
kreeg, en toch was ik afkeerig vaffde gewone
praktijk, daar ik veel meer zin had in weten
schappelijke studies, vooral in de Zoölogie,
meester is in den laatsten tijd de bovenkant
van den modder in den rioolboezem of het reser
voir aanmerkelijk afgenomen en volgens zijn
gevoelen zal dit nog meer bevorderd worden,
als, in verband met de uitbreiding van het
rioolstelsel te Middelburg, de duiker bij de
Bellinkbrug zal gereed zijn om daardoor eene
meer sterke en meer drukke spuiing te doen
plaats hebben.
Met den hoofd-ingenieur van den waterstaat
werd overleg gepleegd omtrent de te nemen
maatregelen bij de oprichting van een abat
toir nabij de buitenhaven te Vlissingen door
de Koninklijke Maatschappij de Schelde, vooral
in verband met den afvoer van verschillend
soort vuil, dat een dergelijke inrichting oplevert.
Bij het onderzoek der apotheken in Zeeland
bleek dat, wat die der geneeskundigen betreft, er
51 voldoende en 3 onvoldoende waren, van drie
der apothekers 21 voldoende en 2 onvoldoende
en van de drogisten 1 voldoende.
In Zeeland hadden 5345 vaccinatiën plaats, en
wel bij 416 personen beneden het jaar; 2037
van 13 jaar, 5202 van 3—6 jaar, 369 van
6—12 jaar en 21 boven 12 jaar.
Op 1 Januari 1898 waren in Zeeland geves
tigd 9 medicinae doctores met algemeene en 1
met beperkte bevoegdheid, 6 artsen tevens
med. doet., 43 artsen, 21 plattelandsheelmees
ters, 1 stedelijk heelmeester, 1 eerv. ontslagen
off. van gezondh. Samen 80 met algemeene en
2 met beperkte bevoegdheid.
In dezelfde provincie waren 3 tandmeesters,
36 vroedvrouwen, 25 apothekers, 1 drogist en
24 apothekersbedienden 11 m. en 13 vr.
Provinciale staten van Zeeland.
Met betrekking tot de aanvraag van het
bestuur der vereeniging School voor hand- en
bouwkundig teelcenen te Tholen, om voor een
tijdvak van vijf jaren een jaarlijksch s ubsidie
van 275 uit de Provinciale fondsen te mogen
ontvangen, deelen Gedeputeerde staten mede,
dat dit adres te laat is ingekomen, om nog
vóór de zomervergadering de noodige inlich
tingen in te winnen voor het ontwerpen van
een voorstel. Daarom geven zij in overweging
de behandeling aan te houden tot de najaars
vergadering.
De gemeenteraad van N i s s e vraagt een
subsidie ad/" 225 uit de provinciale fond
sen in de kosten van bestuur dier gemeente
over 1898.
Het blijkt, dat de genoemde gemeente is eene
hulpbehoevende, die sedert jaren wordt gesub
sidieerd voor de kosten van het lager onder-
wys, in den laatsten tijd ook voor die harer
huishouding.
Gedeputeerde Staten stellen voor de helft
van het tekort op de gemeente-begrooting voor
rekening der Provincie te nemen en aan de
gemeente Nisse voor 1898 een subsidie van
222,50 in de kosten harer huishouding te
verleenen, onder voorwaarde, dat daarvan voor-
loopig slechts vijf zesde gedeelten zullen wor
den uitbetaald en dat het resteerende een zesde
eerst zal worden uitgekeerd, nadat aan Ged.
Staten uit een overzicht van de inkomsten
en uitgaven der gemeente zal zijn gebleken,
dat daaraan werkelijk behoefte bestaat.
Ook de raad der gemeente Veere vraagt om
dezelfde reden een subsidie van 500.
Ook hier meenen Gedeputeerde Staten dat
termen bestaan om het verzoek in te willigen
en stellen zij voor dit toe te staan tot een
bedrag van 500 op dezelfde voorwaarden als
aan Nisse zijn gesteld.
Door regenten van het geneeskundig gesticht
voor krankzinnigen te Dordrecht werd bij
schrijven van 11 Nov. 1897 aan Ged. Staten
mededeeling gedaan van het besluit van den
raad dier gemeente, tot opheffing van dat
gesticht.
Tengevolge daarvan werd de op 22/24 Juni
1892 gesloten overeenkomst tot opneming van
armlastige krankzinnigen uit dit gewest opge
zegd tegen 1 December 1898.
Bij de daarop met bestuurders van andere
gestichten aangeknoopte onderhandelingen ver
klaarden burg. en weth. van Delft zich bereid,
aan den gemeenteraad eene vergrooting van
het gesticht Eet St. Joris Gasthuis voor te
stellen, tot de opneming van 50 patiënten uit
Zeeland, zooveel mogelijk gelijkelijk over de
beide geslachten verdeeld.
waarvan ik reeds zeer veel afwist. Ik was
echter op bet punt van het op te geven en
mijn levenlang praetiseerend geneesheer te
worden, toen er onverwachts een keerpunt in
mijn leven kwam.
Op zekeren morgen nam ik de Standard op
en keek de kolommen doorvolslagen gebrek
aan nieuws, en ik wilde het blad juist weg
leggen, toen mijn oog viel op een advertentie,
in de volgende|bewoordingen„Gevraagd, voor
een of meer dagen, de hulp van een medicus.
Een eerste vereischte is dat hij sterk gebouwd
is, sterke zenuwen en een vastberaden karak
ter heeft. Hij moet een dierkundige zijn en
bij voorkeur keverkenner. Aanbiedingen in
persoon Brookestreet 773, heden vóór twaalf
uur".
Ik heb reeds gezegd, dat ik veel op had
met Zoölogie en van al de onderdeelen van
dat vak trokken de insecten mij het meest
aan en van alle insecten de kevers. Vlinder-
verzamelaars zijn er genoeg, maar er zijn on
eindig meer variëteiten in de kevers en torren
en op ons eiland zijn die veel gemakkelijker
te bereiken dan de vlinders. Dat had juist
mijn aandacht op hen gevestigd, en ik had zelf
een verzameling gemaakt, die eenige honder
den soorten bevatte. Wat de andere ver-
eischten van de advertentie betreft, wist ik
dat ik mij op mijne zenuwen kon verlaten en
bij menigen wedstrijd had ik den prijs voor
lichamelijke kracht gewonnen. Ik was dus de
De daarop gevolgde briefwisseling en eene
bespreking der zaak hebben geleid tot het
ontwerpen eener overeenkomst, waarmede
regenten van het St. Joris Gasthuis te Delft
zich hebben vereenigd en tot het sluiten waar
van Gedeputeerde staten machtiging verzoeken.
Ten einde voorts bij toeneming van het
getal krankzinnigen of bij andere onvoorziene
omstandigheden eenige vrijheid tot handelen
te hebben, geven zij in overweging, hun voor
het vervolg machtiging te verleenen tot uit
breiding der bestaande overeenkomsten of tot
het sluiten van nieuwe op daarmede overeen
komende grondslagen.
MIDDELBURC IN 1897.
{Vervolg.)
Wat de medische politie betreft, valt te ver
melden, dat de reiniging van straten, goten en
riolen regelmatig geschiedde.
Evenals vorige jaren, heeft het burgerlijk
armbestuur zich weder belast met het doen
wieden en schoonhouden van alle straten,
grachten en pleinen, voorzoover dit niet door
particulieren moet geschieden. Het bedrag der
abonnementen van hen, die de zorg van het
schoonhouden van dat gedeelte straat of plein,
hetwelk zij volgens de politieverordening ver
plicht zijn schoon te houden, aan het burgerlijk
armbestuur overdroegen, was in 1896 1605.63
en in 1897 1609.30.
Het wieden der straten en pleinen begon den
29 Maart en eindigde den 18 December; het
hield onafgebroken aan gedurende 38 weken
door gemiddeld 21 personen per dag, waarvan
enkelen anders zeker geheel zouden moeten
worden bedeeld, doch nu enkel in de winter,
maanden eene geringe bedeeling ontvingen.
Aan werkloon is uitbetaald 3841,82*. Ver
der werd 564,70' uitgegeven voor uitkeering
bij ziekte aan de vegers, voor het aanschaffen
van materialen en gereedschappen, kleeding
voor de vegers en administratiekosten.
De ontvangsten bedroegen, met inbegrip van
het saldo van het vorige jaar, 4812,25'. Deze
bestonden uit een bijdrage uit de gemeentekas
2600aan abonnementsgelden 1609,30
opbrengst van verkochte onbruikbaar gewor
den materialen en saldo vorig jaar 602,95®.
De drie in de gemeente aanwezige begraafplaat
sen voldoen aan de wettelijke eischen en geven,
met betrekking tot den openbaren gezondheids
toestand, geene aanleiding tot opmerkingen.
In 1897 zijn begraven 296 lijken op de ge
meente-begraafplaats, 3 op die der Israëlieten
en 31 op die der katholieken.
Omtrent de gast- en ziekenhuizen meldt het
verslag, dat het getal verpleegden op 31 Dec.
1897 bedroeg 22 mannen en 17 vrouwen tegen
18 mannen en 11 vrouwen in 1896. Gedurende
het jaar werden opgenomen 89 m. en 97 vr.
of 186 personen, waardoor het totaal der ver
pleegden komt op 107 m. en 108 vr. Daarvan
zijn 74 m. en 78 vr. hersteld en 11 m. en 13
vr. overleden.
Onder het getal verpleegden zijn begrepen
115 voor rekening van het burgerlijk armbe
stuur met 10.159 verpleegdagen, 88 voor reke
ning van particulieren met 2412 dagen en 12
uit andere gestichten met 1209 dagen, alzoo
te zamen 13.780 verpleegdagen of 41 meer dan
het vorige jaar.
Van particulieren werd ontvangen ƒ2628.25,
zijnde ƒ417.25 meer dan in 1896.
In de chirurgische afdeeling werden in 1897
verpleegd 58 patiënten (26 mannen en 32
vrouwen^; van deze waren 36 patiënten uit
Middelburg.
Door dr Bijlsma werden 57 patiënten met
1179 verpleegdagen, lijdende aan oog- en oor
ziekten, behandeld.
Er werden voor dit gesticht 8214 recepten
gereedgemaakt of 1746 meer dan in 1896,
waarvan de kosten 1642.80 bedroegen, terwijl
voor de verbandmiddelen 479.72 werd uit
gegeven.
Door verschillende personen, niet in het
gasthuis verpleegd, werden in de badinrichting
van dit gesticht 160 gewone baden genomen
of 26 minder dan het vorige jaar. Andere
baden werden niet genomen.
Evenmin als het vorig jaar bestond er in
1897 behoefte om de cholerabarak van het
Roode kruis op te slaan.
Wat betreft den geneeskundigen dienst bij
de armen, verpleegd in hunne woningen, blijkt
dat door het burgerlijk armbestuur genees- en
man dien men noodig had en vijf minuten na
dat ik de advertentie gelezen had, zat ik in
een cab en reed naar Brookstreet.
Onder het rijden trachtte ik my een denk
beeld te vormen van de soort van betrekking,
waarvoor zulk een zonderlinge oproeping ge
daan werd. Een sterk gestel, een flink karak
ter, geneeskundige opleiding, kennis van kevers
en torren, welk verband kon er tusschen
al die dingen zijn En dan was het ontmoe
digende van het geval, dat het geen vaste be
trekking was, maar van den eenen dag op
den anderen opgezegd kon worden. Hoe meer
ik er over dacht, des te onbegrijpelijker
vond ik hetmaar de slotsom mijner over
peinzingen was altijd dat ik er niets bij
te verliezen had, wat er ook van kwamdat
ik toch ten einde raad was en er licht een
paar goudstukken mee kon verdienen. Ik was
als een speler, die platzak is en gerust zijn
geluk mag beproeven met de anderen,
No. 778, Brooke street, was een van die
deftige, sombere huizen, met lage verdiepingen
en bet ontzettend degelijke aanzien, dat de
bouwmeesters uit het Georgische tijdvak ken
merkt. Toen ik uit het rijtuig stapte, kwam
er een jongmenseh den stoep af en liep haas
tig de straat door. Ik zag dat hij mij in het
voorbijgaan een vorschenden, nijdigen blik toe
wierp en dit vatte ik op als een goed voor
teeken, want hij zag er uit als een afgewezen
sollicitantdus had ik kans dat de plaats nog
heelkundige hulp verstrekt werd aan 379 gezin
nen of eenloopende personen, zijnde 17 meer dan
in het vorige jaar. Hiervan werden 58 bedeeld.
Door de gemeentegenees- en heelkundigen
werden voor het verleenen van bedoelde hulp
2023 schriftelijke bewijzen afgegeven, of 174
meer dan in het vorige jaar.
Voor rekening van het burgerlijk armbe
stuur werden in de gemeente-apotheek bereid
en afgegeven 13034 recepten, te weten 1298
voor bedeelden en 11736 voor-niet bedeelden,
of te zamen 1168 minder dan in het vorige
jaar. De kosten, berekend tegen 0.20 het
recept, bedroegen 2606.80 of 233.60 min
der dan in 1896.
{Wordt verolgd.)
Een waar woord
De uitslag der in Noord-Holland, Friesland
en Overijsel gehouden herstemmingen voor de
Provinciale Staten gaf der redactie van Het
Vad. de volgende opmerking in de pen
Ook deze herstemmingen hebben wederom
bewezen, dat, als het volk begrijpt dat het er
op aankomt, de meerderheid beducht is voor
de toepassing der anti-liberale beginselen. Bij
herstemmingen weten de liberalen doorgaans
wel te zorgen, dat zij, zooal niet het verloren
terrein herwinnen, dan toch geen verdere
verliezen lijden.
In Overijsel is, naar men ziet, feitelijk niets
verlorende vervanging te Almeloo van een
liberaal door een radicaal schaadt natuurlijk
de liberale beginselen niet. In Friesland moe
ten de liberalen éen plaats aan een anti-revo-
lutionnair afstaan, doch hier waren minder
de politieke beginselen in 't spel, dan wel de
kwestietram- of locaalspoov, die in 't N. W.
van dat gewest de gemoederen bezig houdt.
Dokkum evenwel kan nog een teleurstelling
geven.
In Noord-Holland weegt tegen de verkiezing
van een anti-revolutionair, te Enkhuizen, waar
de partyen elkander altijd vlak op de hielen
zitten, de vervanging te Haarlem van een
katholiek door een liberaal op. En in Amster
dam hebben de liberalen zich veel beter ge
weerd dan bij de eerste stemming, zoodat hun
verliezen hier niet groot zyn.
Naar het Hbld verneemt, is tegen den
uitslag der verkiezing in district VII te Am
sterdam, waar met een zeer kleine meerderheid
twee anti-liberalen zijn gekozen en de twee
aftredende liberale leden der Provinciale staten
gevallen, protest aangeteekend, op grond dat
in de verschillende stembureelen niet eenstem
mig is gedacht over het al of niet van on
waarde verklaren van biljetten.
In zake de, in ons vorig nommer gemelde,
in district VI aldaar gepleegde „leelijke kies-
manoeuvre", deelt het N. v. d. D. mee dat de
aangifte ervan bij de politie is gedaan door
een niet-liberaal kiezer, den heer L. Vogelen
zang, hoofd eener school. En door den aan
gever èn door de politie is met zulk een
vaardigheid gehandeld, dat even over 9 uur de
leelijke coup was mislukt. Den eigen dag
reeds werd de zaak voorloopig onderzocht.
Het achtste district aldaar is al zeer onbe
paald van kleur.
Voor de kamer koos het een er gen radicaal,
voor den gemeenteraad drie liberalen, niet eens
erg vooruitstrevend, en voor de Staten gaf het
de voorkeur aan een katholiek en een anti-
revolutionnair.
Fabrieks- en Handwerksnijverheid.
Heden en Vrijdag is te Amsterdam ge
houden de jaarlijksche algemeene vergadering
der Vereeniging tot bevordering van fabrieks- en
handwerksnijverheid in Nederland.
Zij werd door den voorzitter, mr E. Fokker
geopend met eene uitvoerige critische be
schouwing over het tegenwoordig tarief van
invoerrechten.
De afdeeling Middelburg was ter vergadering
niet vertegenwoordigd.
Na afdoening van eenige huishoudelijke aan
gelegenheden kwam aan de ordede bespreking
der vraagwelke zijn de gevolgen van den
speculatiebouw in onze groote steden uit een
hygiënisch, sociaal, oeconomisch en aesthetisch
oogpunt. De commissie, welke hierover rap
port had uitgebracht, was tot de conclusie ge
komen, dat die bouw leidt tot ontsiering der
stad door aanleg van smakelooze nieuwe wij
ken, die uit een aethetiseh oogpunt dikwijls
niet vervuld was. Vol hoop klom ikdebreede
trappen op en liet met kracht den zwaren klop
per vallen.
Een gepoederde lakei in liverij deed open.
Ik had blijkbaar te doen met lieden van
aanzien.
„Wat is er van uw dienst, mynheer
„Ik kom naar aanleiding van de adver
tentie."
„Heel goed, mijnheer. Lord Linchmere
zal u terstond ontvangen in de bibliotheek."
Lord Linchmere! Ik had dien naam wel
meer gehoord, maar kon er mij voor het
oogenblik niets van herinneren. Een lakei
volgende werd ik gelaten in een groot vertrek,
rondom met boeken bezet, en zag achter een
schrijftafel een kleinen man zitten, met een
aangenaam, glad geschoren gelaat, wiens lang
grijs haar naar achteren gestreken was. Hij
nam mij van top tot teen op, met een zeer
schranderen, doordringenden blik, terwyi hy
mijn kaartje in de hand hield. Daarop glim
lachte hij en ik voelde dat mijn uiterlijk althans
aan de vereischten beantwoordde.
„Komt gij naar aanleiding van myn
advertentie, mynheer Hamilton?" vroeg hy.
„Ja, mijnheer."
„Voldoet gij aan de voorwaarden, die
daarin gesteld zijn?"
„Dat geloof ik wel."
„Gij zijt een krachtig man, naar uw
uiterlyk te oordeelen."
alles te wenschen overlaten, terwijl geen ge
schikte woningen worden gebouwd voor den
kleinen werkman, hoewel juist voor hem uit
een hygiënisch en sociaal-economisch oogpunt
groote behoefte aan zoodanige woningen be
staat. Eerste eisch voor verbetering isbeper
king van het eigendomsrecht van gronden in
en nabij groote steden, en voorts om met geld
uit de Rijkspostspaarbank en verzekeringskas
sen het euvel te bestrijden.
Na discussie werden door den voorzitter de
volgende conclusion gesteld
De zoogenaamde speculatiebouw heeft na-
deelige gevolgen uit hygiënisch, sociaal, oeco
nomisch en aesthetisch oogpunt.
De overheid behoort, met het oog op de
hygiëne, door wyziging der wet in staat te
worden gesteld tot krachtiger optreden tegen
de bouwers van huizen.
Ter bestrijding van de schadeiyke gevolgen
van den speculatiebouw komt voornamelijk in
aanmerking, dat de gemeenten door de wet in
staat worden gesteld tegen billijken prijs den
eigendom der terreinen rond de kom te ver
krijgen.
De vergadering acht het ten zeerste gewenscht,
dat de wetgever de rijkspostspaarbank in staat
stelle, een deel van haar bezit te beleggen
door geld ter leen te geven, onder voldoend
onderpand, tot het bouwen van goedkoop»
woningen.
Deze conolusiën werden door de vergadering
bekrachtigd.
Vervolgens kwam het ambachtsonderwijs ter
sprake. Het vraagstuk werd ingeleid door den
heer De Groot, directeur der ambachtsschool
te Alkmaar. Het debat leidde tot de volgende
conclusiën De programma's der burgeravond
scholen voldoen niet aan de behoefteeen doel
treffende reorganisatie dier scholen is onmogelijk
zonder wetswyzigingzij behooren omgezet te
worden in inrichtingen waar de ambachts
man zich in zijn vak theoretisch kan be
kwamen burgeravondscholen moeten overal
gevestigd worden waar, hetzij voor de hoofd
ambachten, hetzij voor een speciaal plaatselijke
industrie, voldoende leerkracht en een voldoend
aantal leerlingen wordt gevonden. Een regeling,
volgens welke het onderwijs niet uitsluitend in
de avonduren behoeft gegeven te worden, is
uitvoerbaar; noodzakelijk is de benoeming van
een rijksinspecteur voor het onderwijs der am
bachtslieden.
Heden is de vergadering voortgezet.
NACHTARBEID.
Het hoofdbestuur van den Bakkersgezellen-
bond heeft aan een aantal doktoren advies
verzocht omtrent de al of niet schadelyke uit
werking van den nachtarbeid, waarvan De
Bakkersbode de volgende uittreksels publiceert.
Dr Piepers schrijft o.a.
„Gedurende ruim 40-jarigen tijd, dat ik de
practyk uitoefende onder de Haagsche burgerij
waaronder natuurlijk meerdere bakkers, heb ik
nooit eenig nadeelig gevolg gezien van nacht
arbeid voor de bakkers, altijd toch als het
overigens gezonde personen betrof; ziekelijke
mensohen behooren rentenier te zyn. Het heeft
my meermalen opgevallen,dat by bakkers groote
gezinnen aanwezig waren, zeker geen bewys
van zwakte, vooral in de laatste jaren
De heeren dr Evers, dr Snoeck Henkemans,
dr Van Wely en dr Josselin de Jong maken
zich zoowat van de kwestie af. Een paar wa
ren niet voldoende toegerust, enz.
Tot nu toe, schrijft De Bakkersbode, waren
speciaal Haagsche deskundigen aan het woord
geweest; een Rotterdamsche arts legde zijn
meening kort en veelzeggend in de volgende
conclusie neer:
Ondergeteekende is in zijn geneeskundige
practyk maar al te zeer getuige geweest van
de schadelyke gevolgen van nachtarbeid, vooral
bij bakkers, wier beroep toch al zooveel na-
deelen voor de gezondheid meebrengt. Hij be
schouwt 't afschaffen van nachtarbeid als een
van de voornaamste eischen der hygiène.
Dr J. Rutgers."
Dr Menno Huizinga (inspecteur v. h. Gen.
staatstoezicht voor Znid-Holland) zond een zeer
uitvoerig rapport, waarin hij het geheele vraagt
stuk van den nachtarbeid logisch en helder
behandelde. Nadat de heer Huizinga gewezen
heeft op de gunstige en ongunstige invloeden,
die altyd op den mensch inwerken, zegt hy
„Dat zeker geen enkel deskundige zal aar-
„Ik geloof dat ik vrij sterk ben".
„En vastberaden?"
„Dat geloof ik wel".
„Weet gij wat het is om aan een groot
gevaar blootgesteld te zyn
„Neen, dat heb ik, zoover ik weet, nooit
ondervonden".
„Maar gelooft gij dat gy in zulk een ge
val flink en koelbloedig zoudt zyn?"
„Ik hoop het".
„Nu, ik geloof het zeker. Ik heb des te
meer vertrouwen in n, omdat gij niet beweert
zeker te weten, wat gij zoudt doen in een voor
u nieuw geval. Mijn indruk is dat gij, wat
uw persoon betreft, juist de man zyt, dien ik
zoek. Dit vastgesteld zijnde, kunnen wij tot
het volgende punt overgaan".
„Wat is dat?"
„Dat gij met mij over kevers praat".
Ik zag hem aan en meende dat hij schertste,
maar integendeel, hij leunde over zyn lesse
naar met een uitdrukking van groote spanning
in zijne oogen.
„Ik vrees dat gij niets van kevers af
weet", riep hij uit.
„Integendeel, mijnheer, het is het eenige
wetenschappelijk onderwerp, waarvan ik op
de hoogte ben."
Ik begon te praten. Ik zal niet beweren
dat ik niets over het onderwerp gezegd heb,
maar ik gaf een korte schets van de eigen
aardigheden der kevers, ging de meest gewone
