MIDDELBDRGSCHE COURANT.
BUITENLAND
N0. 148.
141s Jaargang.
1898.
Maandag
27 Juni.
Middelburg 25 Juni.
DE OORLOG.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 1.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent.
Thermometer
Middelburg 25 Juni 8 u. vm. 58 gr. 12 u 54 er.,
av. 4 u.61 gr. F. Verw. tam. kr. W. wind, buiig.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan bet bureau bezorgd zijn.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- on alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regol meer 20 cent. Reclames 40 oent per rege)|
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op
voorwaarden. Prospectussen daarvan rijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten!
Te Terneuzen; M. de Jonqe; te Rotterdam:
Nijgh van Ditmar.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Tegen Woensdag a. zijn in de districten
Vlissingen en HulBt de kiezers weêr opge
roepen, om hun burgerplicht te vervullen.
Het mag verwonderlijk heeten, dat in laatst
genoemd district twee aftredende katholieke
leden nog in herstemming moeten komen.
De macht van hunne partijgenooten is daar
toch sterk genoeg om de zege in eens te
behalen. Dat dit nu niet geschiedde, is
meer dan waarschijnlijk het gevolg van den,
van ultra-katholieke zQ'le gegeven raad, om
bij eerste stemming op een der anti-revolu-
tionnaire candidaten stemmen uit te brengen.
Dit geschiedde om den heer Van Deinse
zooveel mogelijk afbreuk te doen.
Die toeleg, zeker, blijkens den uitslag
der eerste stemming, niet in den geest van
tal van gematigde katholieken, is echter
niet gelakt.
Het gevolg is geweest, dat de stemmen
waren verdeeld en dat ten slotte de heer
Van Deinse er meer verwierf dan de heer
Moerdyken dat beide liberale candidaten
in herstemming komen.
Men heeft zich dus misrekend.
Thans is het zaak dat alle 1750 kiezers,
die Vrijdag 17 Juni hun stem op den heer
Van Deinse uitbrachten, vooral niet ver
zuimen dit ook a. Woensdag te doen.
Dit aanzienlijk cijfer bewijst hoezeer de
heer Van Deinse door velen van uiteenloo-
pende richting wordt gewaardeerd.
Dat verder zij, die toen thuis bleven, zich
thans beijveren dit aantal stemmen te ver
meerderen en tevens om ook aan den heer
J. Nelemans een goed getal te verschaffen.
In het district "Vlissingen is de
keuze der onzen thans niet moeilijk.
Zij dienen zich dé ernstige vraag te doen.
of zij al of niet wenschen mee te werken
om in de Provinciale Btaten het getal anti-
revolutionnairen te vermeerderen, vooral
thans nu dezen reeds een tweetal zetels
veroverden.
Op die vraag zal voor hen het antwoord
niet moeilijk zijn.
Zij, die dat niet wenschen, hebben natuur
lijk geen andere keuze dan te stemmen op
den heer W. A graaf van Lijnden.
Ons gevoelen over dit aftredend lid der
Staten als politiek persoon mogen wij vrij
wel bekend achten. Maar er zijn voor ons
bijzondere redenen, waarom wij hem ditmaal
bij deze herstemming aanbevelen, zonder
eenige verbinding voor het vervolg.
Graaf Van Lijnden waardeeren wij als
persoonhij is een man, wiens verdiensten
op verschillend, niet het minst philantropisch
en maatschappelijk, gebied in onze streek
algemeen bekend zyn. Hij is een bekwaam
lid van Gedeputeerde staten.
Om al die redenen staat hij verre boven
zyn tegenstander, van wien wij alleen weten
dat hij anti-revolntionnair is.
En evenmin als ieder liberaal, louter om
dat hy vrijzinnig is, geschikt mag heeten
voor lid der Staten, evenmin is elk anti-
re volutionnair in dat college op zijn plaats.
Wy hebben dan ook nog geen enkel prac-
tisch motief gehoord ter aanbeveling van
den candidaat, die nu iu herstemming komt
Trouwens, dit feit staat niet op zich zelf
Er worden aan de zyde onzer tegenstan
ders meer negatieve leuzen aangeheven, dan
argumenten aangevoerd, om de waarde der
gestelde personen te doen kennen. Zich
anti-revolntionnair te noemen, lid van eene
Kuyperiaansche kiesvereeniging te zyn,schijnt
daar al sedert jaren voldoende aanbeveling
te wezen om voor een zetel in de verte
genwoordiging voor gemeente, provincie of
land in aanmerking te komen.
Den nu aanbevolen anti-revolntionnair ver-
geiykende met een man als graaf VanLynden,
die een eervol verleden achter zich heeft
als lid der Provinciale en van Gedeputeerde
Staten, valt zelfs voor ons, die, wat politieke
overtuiging betreft, zijnerzijds wat meer be
slistheid zouden wenschen, de vergelijking,
De Scheliebode in zyn nommer van 14 Juni 11.
zonder eenigen twijfel, uit ten gunste van
W. A. graaf van Lijnden.
Het is daarom, dat wij met aandrang
onzen geestverwanten in het district Vlis
singen verzoeken Woensdag op hem te
stemmen.
UIT STAD EN PROVINCIE.
By Kon. besluit is de ^heer J. G. Ger
ritsen herbenoemd tot kantonrechter-plaatsver-
vanger te Oostburg.
Verder is, zooals Vrijdagavond nog door
ons is bekend gemaakt, de luit.-kol. J. F.
Meijer, van het 3e reg. inf., op zijne aanvrage,
op pensioen geBteld ad f 1800 's jaars en is
benoemd tot kapitein bij het 3e reg. inf. de
le-luit. J. C. Sommer van het 7e reg. inf.
De monitor Krokodil, kommandant de
kapt. luit. ter zee B. Brutel de la Rivière,
kwam Vrijdag namiddag te Middelburg
aan. Het oorlogsvaartuig, dat aan de Loskade
ligt, blijft hier tot Maandag a.
De heer M., oud-secretaris van de ge
meente Bergen op Zoom, had Vrijdag naar
men ons uit Tholen schrijft de onvoor
zichtigheid uit de in beweging zynde stoomtram
van Tholen naar Bergen op Zoom te stappen,
met het noodlottig gevolg dat één been onder
de knie werd afgereden.
Te S t o p p e 1 d ij k is bij herstemming
tot lid van den raad gekozen de heer J. C. de
Wit met 78 stemmen. De heerP. A. Vereecken
behaalde er 62.
Volgens Het Hulsterblad had een der be
woners van den PauZwspolder, de heer F. van
Kruysen, in Holland aan 'twerk, het ongeluk
met eene automobiel in aanraking te komen,
waardoor hij een arm verloor.
Geneeskundige raad voor Zeeland en
Westelijk Noord-Brabant.
Vergadering van heden, Zaterdag,
namiddag te 1 uur.
Voorzitter de heer dr A. van der Loeff,
inspecteur van het geneeskundig staatstoezicht.
Tegenwoordig 13 leden.
De voorzitter opent de vergadering en noo-
digt den secretaris uit lecture te geven van de
notulen der vorige vergadering. Deze worden
goedgekeurd.
Daarna de mntatiën nagaande, die in den
Geneeskundigen raad zijn voorgekomen, zegt
de voorzitter, dat hij met groot genoegen hier
als leden ziet de heeren Holster en Martin, die
gedurende een zestal jaren als plaatsvervan
gende leden tot den raad behoorden. Hij hoopt
dat zij met evenveel ambitie als tot dusver in
het belang van den raad zullen werkzaam zijn.
Verder zegt de voorzitter, dat het hem genoe
gen doet als nieuwe leden en plaatsvervangend
lid te mogen begroeten de heeren mr A. P. L
Nelissen, rechter te Breda, H. J. Spitzen, apo
theker aldaar, en drH. A. H. van der Heijden,
geneeskundige te Tilburg.
De voorzitter stelt er prijs op hier te ver
klaren, dat hy hunne benoeming een aanwinst
acht voor den raad. Hy twyfelt niet of zij
zullen de belangen van den raad zooveel mo
gelijk behartigen.
Hierna noodigt hij de drie genoemde heeren
uit den vereischten eed af te leggen.
Verder deelt de voorzitter mede dat met
kennisgeving afwezig zijn de heeren JanseD te
Wissekerke, Wijnne te Middelburg en Beynen
te Breda.
In hunne plaats zijn opgeroepen de heeren
dr Van der Heijden, L. K. van der Harst J.Jzn
en dr J. P. Berdenis van Berlekom.
Vervolgens doet de voorzitter mededeeling
van ingekomen stukken en van de handelingen
van het geneeskundig staatstoezicht.
Voor de laatste verwijzen wij naar het by-
voegsel.
Hierna wordt voorlezing gedaan van het
rapport der commissie, die in eene vorige verga
dering uitgenoodigd is een onderzoek in te
stellen naar den toestand der bibliotheek.
Daaruit blijkt dat die bibliotheek verre van
volledig is, terwijl van verschillende periodie
ken gedeelten ontbreken en er heel veel boeken
zijn, die zonder bezwaar kunnen gemist worden.
De commissie wenscht daarom, en ook omdat
de gelegenheid voor goede berging ontbreekt,
vereenvoudiging der boekerij.
De voorzitter geeft in overweging de niet
meer gebruikt wordende boeken niet weg te
doen, maar die in kisten te pakken, wyl zy
zoodoende minder plaats innemen.
De heer dr J. C. de Man vraagt of, waar er
uitzicht bestaat dat de provinciale bibliotheek
naar een goede ruime gelegenheid zal worden
verplaatst, er geen mogelijkheid zou zijn daar
ook een deel der boekerij van den Raad een
1 plaats te doen vinden.
Aan het bureau wordt overgelaten om ter
bekwamer tijd pogingen daartoe aan te wenden.
Daarna opent de voorzitter de bespreking
over het door hem op de agenda geplaatst
onderwerp
Lucifersfabrieken.
Hij herinnert aan het vele, dat in den laatsten
tijd over die fabrieken in de bladen is ge
schreven, en deelt mede dat hy in het begin
van dit jaar aan den minister van binnen-
landsche zaken een uitvoerig rapport heeft
ingediend over de twee te Breda bestaande
lucifersfabrieken.
Spreker heeft dat rapport niet publiek ge
maakt, maar meent, waar het vermoedelijk
binnenkort in de inspecteurs-vergadering zal
behandeld worden, er den geneeskundigen raad
niet onkundig van te mogen laten. Hij doet
er daarom nu mededeeling van.
Sedert zijn 10-jarig verblijf in Noord-Bra
bant heeft de voorzitter herhaaldelijk de beide
lucifers-fabrieken te Breda bezocht en daar
nooit patiënten met necrose aangetroffen. Dit
is geen wonder, want het fabrieksvolk geeft,
wanneer het door die ziekte wordt aangetast,
daarvan geen kennis, omdat het dan de fabriek
moet verlaten. Men draalt zoolang totdat men
niet meer zwijgen kan en eene operatie
noodig is.
De voorzitter doet mededeeling van ver
schillende gevallen, die hem zijn bekend ge
worden, maar wijst er daarbij op, dat het niet
gemakkeiyk is daaromtrent inlichtingen te
verkrijgenook niet van de medici.
Met waardeering maakt hij melding van het
geen door de phosphorlucifersfabrikanten ge
daan wordt om het kwaad te weren, zooals
vergrooting van lokalen, het aanbrengen van
meer ventilatie, het verschaffen van meer licht
en het bevorderen van meer reinheid bij de
arbeiders.
In den laatsten tyd schijnen de geneeskun
digen te Breda door een plotselingen angst
voor de lucifersfabricago bevangen te zijn en
hebben zij hunne bezwaren daartegen per adres
aan den minister van binnenlandsche zaken
kenbaar gemaakt.
De heer dr Van der Loeff meent, dat de
fabricatie van Zweedsche lucifers niet het ge
vaar oplevert, dat men er van ducht, mits de
veiligheidswet stipt worde opgevolgd.
Hy zou er echter de voorkeur aangeven, dat
de Staat deze fabricatie ter hand nam.
De voorzitter bespreekt verder nog de oor
zaak van necrose, die door sommigen wordt
gezocht in de inademing van phosphordampen.
Hij is van een andere meening. De bedoelde
ziekte komt uitsluitend voor in den mond en
hy meent, dat in de veelvuldige aanraking van
den mond en de wangen met de handen de
oorzaak te vinden is.
De voorzitter vraagt hieromtrent het ge
voelen der leden en, indien zij het met hem
eens zijn, geeft hij hun in overweging by de
regeering pogingen aan te wenden, opdat de
bewerking van phosphor lucifers in Nederland
worde verboden, of, mocht daartegen bezwaar
bestaan, alsdan wettelijke bepalingen in het
leven worden geroepen tot verplichte aangifte
door de medici van gevallen van necrose.
De heer dr Bolle wijst erop, dat hij totaal
onvoorbereid is om over deze zaak te debat-
teeren en het hem gefrappeerd, heeft dat de
leden niet te voren op de hoogte zyn gesteld
van dit onderwerp.
Hy doet den voorzitter verschillende vragen
met betrekking tot den leeftijd der arbeiders
en arbeidsters in de lucifersfabrieken, betrek
kelijk het toezicht enz.
Mocht er niet te veel haast by een beslis
sing zyn, dan wil de heer Bolle in overweging
geven deze zaak aan te houden tot eene vol
gende vergadering, opdat de leden zich van
het onderwerp op de hoogte zouden kunnen
stellen.
De voorzitter zegt, dat het niet publiceeren
in de Handeling en van zijn rapport zijn oor
zaak hierin vindt, dat hy eerst niet voorne
mens was deze zaak op de agenda van dezen
raad te brengen. Eerst in de laatste dagen is
door hem daartoe besloten.
De voorzitter betuigt zijn spijt, dat het'rap-
port niet is gedrukthij meent echter dat er
voor de leden geen bezwaar behoeft te bestaan
om, zonder dat zy op de hoogte zijn van de
lucifersfabricatie, zich er over uit te spreken
of phosphordampen de oorzaak zijn van necrose
dan wel infectie.
De heer Bolle zegt dat, van hoe hooge
waarde de meening van den voorzitter voor
hem is, hij toch daaraan niet de hoogste waarde
hecht. Hij kan zelfs op de thans door den
voorzitter gestelde vraag geen beslist antwoord
geven. Hij blijft voor aanhouding d6r zaak
pleiten, vooral omdat hy die zeer belangryk acht.
De vooizitter zegt zich wel bij dit voorstel
te kunnen neerleggen, ofschoon hij vreest dat
dan de raad zyn meening over dit onderwerp
niet zal kunnen zeggen vóór de zaak geregeld is.
De heer dr J. P. Berdenis van Berlekom
sluit zich aan by den heer dr Bolle.
De voorzitter verklaart dat, wanneer de
raad dit gevoelen deelt, hij het wenschelijk
acht dat het rapport voor kennisgeving worde
aangenomen.
De heer dr Bolle beweert alsnu pertinent dat
volgens zyne meening de voorzitter het mis
heeft, wat betreft de oorzaak van necrose;
wat hij bereid is hem uit de litteratuur over
dit onderwerp te bewijzen.
De voorzitter antwoordt, dat het bem ver
wondert dat de heer dr Bolle zoo kras durft
spreken, waar hij beweert van het onderwerp
in den laatsten tijd geen bijzondere studie
gemaakt te hebben.
De heer dr J. C. de Man bespreekt vervol
gens, in verband met een bericht in een der
bladen, dat te Sluiskil een vrouw door een
vreemden, van dolheid verdachten hond zou
gebeten zijn, nog het gebrek aan internationale
maatregelen tusschen naburige rijken inzake
de hondsdolheid, vooral met het oog op België.
Hij vraagt of daartegen niets is te doen.
De voorzitter deelt mede, dat de vrouw te
Sluiskil gebeten is door een kwaadaardigen
hond. Het dier is opgezonden naar Utrecht
en spreker heeft de overtuiging gekregen, dat
het dier niet dol was.
De voorzitter is het echter eens, dat maat
regelen, zooals de heer De Man bedoelt, wen
schelijk zouden zijn. Oi België geneigd zal zyn
mede te werken kan spreker niet zeggen.
Hierna wordt de openbare vergadering ge
sloten. De leden biyven echter nog in comité
bijeen.
LANDBOUW.
Prijsvraag Veeverloskunde.
De vereeniging tot ontwikkeling van den land
bouw in Hollands Noorderktvartier vraagt eene
beknopte handleiding, waaruit de veehouder
zal kunnen leeren
lo welke maatregelen hy kan nemen, om het
veelvuldig voorkomen van moeielijke verlos
singen of van verwerpen der kalveren in zynen
veestapel te vermijden
2o hoe hij vóór, tijdens en na eene verlos
sing heeft te handelen, ten einde de bereikbare
zekerheid te hebben, dat deze zonder nadee-
lige gevolgen zal plaats hebben, en wat hij
daarbij zal kunnen doen, om mogelijke gevaar-
lyke besmetting of verwonding van moederdier
en vrucht te voorkomen, of om de gezondheid
van beide te bevorderen;
3o hoe hy kan beoordeelen, of de vrucht
eene normale dan wel eene abnormale ligging
heeft, en hoe hij ook, bij verschillende abnor
male liggingen, eene goede verlossing zal kun
nen bewerkstelligen.
Voor deze prijsvraag wordt een bedrag van
f 100 beschikbaar gesteld. De al of niet toe
kenning behoudt het bestuur zich voor.
Antwoorden worden ingewacht vóór 1 Mei
1899, bij den secretaris der Vereeniging, den
heer W. Teengs, te Alkmaar. Zij moeten ge
schreven zijn in de Nederlandsche taal, met
een andere hand dan die van den inzender,
niet onderteekend worden en voorzien zijn van
een kenmerk, dat zich ook bevindt op een
begeleidend, verzegeld couvert, bevattende den
naam van den inzender.
(Voor het Algemeen Overzicht zie men het
bijvoegsel).
Beknopte Mededeelingen.
Over den groothertog van Luxemburg zijn
minder gunstige tydingen ontvangen. De
rechterlong is aangedaan.
Professor Angerer uit Munchen acht den
toestand gevaarlijk.
Rocheforts blad heeft weer een nieuwe
motie van hulde aan den patroon openbaar
gemaakt. Maar de andere bladen hebben heel
spoedig bewezen, dat alles een mystificatie was,
en het stuk als plaats van afzending, den naam
van een krankzinnigengesticht droeg.
Chamberlain spreekt het bericht van zijn
aanstaande aftreden tegen.
De Engelsche pers verraadt een Bteeds
toenemende ontevredenheid over de buiten-
landsche politiek.
Er is sprake van voorstellen tot beëin
diging van de werkstaking in Zuid-Wales.
Door den nationalen raad van Zwitserland
is een motie tot invoering van proportioneel
kiesrecht voor den nationalen raad verworpen
met 115 tegen 15 stemmen. Weldra zal nu
gestemd worden over een motie om de bonds-
regeering door het volk te laten kiezen.
Zelle is als opperburgemeester van Berlyn
vervangen door het raadslid Kirschner.
De Italiaansche kamer heeft met 198
tegen 41 stemmen besloten de regeering een
crediet voor 1 maand te verleenen.
Bij het Palacky-feest te Praag zijn, geiyk
wij reeds mededeelden, allerlei Pan-SlaviBtische
redevoeringen gehouden, welke in de Hongaar-
sche en Duitsche kringen veel aanstoot gaven.
Vooral was dit het geval met de woorden van
een Russisch generaal, die in groot UDiformde
feesten by woonde. Dit is zoo ver gegaan, dat
de politie den generaal verbood in zijn mooi
pakje op straat te loopen en hem verzocht zyn
woorden wat te matigen.
De generaal was van plan over Weenen naar
Petersburg terug te keeren. Maar de Russische
gezant daar lichtte hem in over de stemming in
de regeeringskringen, en toen gaf de generaal
er de voorkeur aan met stille trom af te trekken.
Het Spaansche hof gaat dit jaar niet als
andere zomers naar San Sebastien, maar zal te
La Granja of in het Escuriaal de warme maan
den doorbrengen.
Te Boecharest is de verjaardag van de
omwenteling van '48 feestelijk gevierd. De
voorzitters der beide kamers, de ministers en
andere overheidspersonen waren tegenwoordig
by de eerste steenlegging voor een monument.
Rusland moet de Porte hebben gedreigd,
als zij niet spoedig de achterstallige oorlogs
schatting betaalde, een oorlogsschip naar Smyrna
te zenden om daar het douanekantoor in beslag
te nemen.
Het Servische hof heeft bezoek ontvangen
van eeu Oostenrijkschen aartshertog. De beide
koningen ontvingen deu gast hoffelijk, maar
de bevolking was erg koel.
De Servische regeering heeft het orgaan
der radicale partij Odjeh opgeheven. Natuuriyk
zal onmiddellijk een nieuw blad worden opge
richt.
Ook te Londen gaat men zich ongerust
maken over de woelingen op de Turksche grens,
vooral gevaariyk omdat men er het brandpunt
niet van kent.
In Boelgarye acht men de gelegenheid
gunstig, om weer wat te agiteeren in Mace
donië. Maar vorst Ferdinand is daar tegen, vooral
met het oog op zijn aanstaande reis naar Peters
burg.
De Turksche politie heeft in een voor
stad van Konstantinopel in een huis van een Ar
meniër vier bommen gevonden. In verband
daarmede zijn vele Armeniërs aangehouden.
De Novosti betoogt dat de plannen van
Salisbury, om bet toezicht te krijgen over het
Cbinee8che leger en de Chineesche vloot, voor
China een gevaar zijn, en dat Frankrijk,
Duitschland en Rusland wel genoopt konden
worden, in China eenige strategische punten
te bezetten, om den Engelschen het voortdrin-
gen te beletten.
Aan den vooravond van den dag, waarop
de reeds vermelde motie-Schreiner door het
Kaapsche parlement werd aangenomen, had
een andere stemming plaats gehad, welke als
een overwinning der andere partij werd be
schouwd, en wel de aanneming in tweede lezing
van een wet tot verandering der districtenin-
deeling, waarbij de regeering de ook hier te
lande welbekende schaar had gebruikt.
De expeditie naar Khartoem telt 15000
man infanterie, 1500 man cavallerie, 28 stukken,
12 mitrailleuses en 700 kameelrijders.
Volgens een bericht aan de Pall Mall heeft
de Mahdi Khartoem ontruimd en de wyk geno
men naar El Obeïd en Kordofan.
OP CUBA.
Over het landingsleger zyn er twee berich
ten uit Amerikaansche bron, afgezonden van
de vloot voor Jiragua, een kustplaats waar
schijnlijk even ten Oosten van Santiago. Het
eerste bericht is voor de Amerikanen weinig
hoopvol. De troepen waren uitgeput door de
lange marschen en de groote hitte, en de ver
zorging van den troep liet veel te wenschen
Wel lagen er voor de kust Amerikaansche
transportschepen, maar deze konden noch de
rest van het leger, noch voedsel aan wal brengen.
Het tweede telegram, dat den volgenden dag
van de persboot verzonden werd, hield in dat
de troepen waren genaderd tot de rand van
de hoogvlakte, welke de haven van Santiago
omringt. Jiragua was door de Amerikanen bezet.
Een ernstig gevecht was nog niet geleverd,
daar de Spanjaarden steeds terug trokken.
Ook in een telegram van admiraal Sampson
wordt gemeld, dat er geen ernstig gevecht
werd geleverd.
Nog wordt uit Baiquiri gemeld, dat de ont
scheping van muilezels en levensmiddelen heeft
plaats gehad.
Te Madrid verblijdt men zich weer met be
richten, dat het Amerikaansche leger door de
gele koorts wordt geteisterd.
Hot eskader-Camara.
Dat officiëel in den Spaanschen senaat is
medegedeeld, dat het eskader Camara naar de
Philippynen gaat, klinkt vreemd, omdat tot
