MIDDELRIRGSCHE COllRANT.
N°. 136.
141® Jaargang.
1898.
Maandag
13 Juni.
Middelburg
Vlissingen
Goes
Hulst
Sluis
Deio courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en feestdagen.
Fr|js, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/1.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 11 Juni 8 u. vm. 69 gr. 12 u 74 gr.,
av. 4 u.68 gr. F. Verw. zw. N. O. wind.
AdvertentiSn voor het eerstvolgend
nnmmer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau 1
AdvertentiSn: 20 cent por regel. Geboorte- dood- en allo andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel)
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te
Agenten^
Te Terneuzen; M. de Jonge; te Rotterdam:
Nijgh yam Ditmar.
i deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 11 Juni.
Zoo zijn wij van zelf genaderd tot
Cnza Candidaten.
Onze taak tegenover hen is ditmaal al
bijzonder gemakkelijk.
Over mannen als J.H. Snijders, J. M. Kake-
beeke, B. G. van der Have, mr J. C. van
der Lek de Clercq, mr A. J. F. Fokker, W. C.
de Smidt, mr P. C. J. Hennequin en mr
J. G. van Deinse kunnen wij gevoegelijk
zwijgen.
Het lange verleden, dat zij, op éene uitzon
dering na, achter den rug hebben, is den
kiezers bekend en getuigt voldoende voor
hun geschiktheid als lid der Staten.
Ons rest alleen op enkele bijzonderheden
omtrent eenige hunner of op de nieuwe
candidaten te wijzen; en onze houding
eenigszins nader te ontvouwen.
In het district:
is onze partij ditmaal zeer gelukkig in de
keuze van hare candidaten.
In den heer Herman Snijders hebben wij
een voorman, iemand die een beginsel ver
tegenwoordigt, van wien men weet, uit zijne
woorden en uit zijne daden, wat men aan
hem heeft, n de politieke geschiedenis van
ons district der laatste jaren is hij steeds op
den voorgrond getreden, niet omdat hij uit
zich zei ven dit deed, maar wijl men hem
daartoe drong, overtuigd als men algemeen
is dat men op hem rekenen kan, jong man
vol ijver en trouw, als hij is, nooit zich
onttrekkende, waar bij voor de liberale partij
iets doen kan terwijl hij ook steeds door de
macht van het woord veel invloed uitoefent-
Bij hem zit het ijveren voor de zaak van
den vooruitgang in het bloed.
Over zijn kennis en zijn streven in het
algemeen belang, op sociaal gebied behoeven
wij zeker niet uit te weiden.
Voor het overige zijn de verdiensten van
dezen candidaat op uitmuntende wijze ge
schetst door den voorzitter der kiesvereeni-
ging Eendracht maakt macht.
Naast hem is candidaat gesteld de beer
mr. F. J. Sprenger.
Nu de heer D. A. Dronkers, de voor
zitter van den polder Walcherenom te
billijken redenen, het besluit nam zich
terug te trekken, een besluit dat in elk
geval te betreuren is, nu kon men geen
betere keuze doen dan die van den grif
fier vau dien polder. Die polder neemt een
voorname plaats in ons district in; een
vertegenwoordiger daarvan in de Staten,
vooral een die goed op de hoogte is van
alle bijzonderheden, dit belangrijk lichaam
rakende, kan stellig meewerken om hetzij
wederzijd8che belangen tot elkaar te bren
gen, óf de leden der Staten voor te lichteD
over eiscben, welke die polder tegenover
de provincie kan en mag Btellen-
Bovendien is mr. F. J. Sprenger geboren
en opgevoed in den kring, waarin hij thans
nog een eervolle positie inneemt.
Daarbij wijzen wij er nadrukkelijk op dat
de heer F. J. Sprenger steeds lid is geweest
en gebleven van de liberale kiesvereeniging
Eendracht maakt macht, zoodat ook uit politiek
oogpunt de keuze van dezen candidaat zeer
goed mag beeten.
Waarlijk, voor allen, die prijs stellen op eene
flinke vertegenwoordiging van het district
Middelburg in onze staten provinciaal, is het
wel de moeite waard om zich te beijveren
de candidaturen van de heeren Herman
Snijders, J. H. Snijders en F. J. Sprenger
te doen slagen.
Voor het district
bevelen wij met allen aandrang aan den
heer H. P. den Bouwmeester.
Indertyd is door een der raadsleden van
Men verwarre toch niet den in het district
Middelburg gestelden candidaat van dien naam
met dit liberale lid der Staten. Reeds bij de
vorige verkiezing is menigeen daardoor op
gen dwaalspoor gebracht.
Middelburg, die meermalen ongezocht een
jaiste opmerking maken kan, onze wet
houder een Bismarck genoemden tegelij
kertijd hem groote lof toegebracht voor zijn
doortastend en ijverig optreden.
Met dien lof gaan wij geheel mee.
De heer H. P. den Bouwmeester is een
man uit éen stuk, een man van de praktijk,
en een man van zeldzame werkkracht.
Wij tarten zelfs zijn ergsten vijand om
dit te ontkennon.
Dat hij tegenstanders heeft, spreekt van
zelf. Welk man van karakter heeft die niet
Dat is juist hun roem
Voor Vlissingen, dat na het vertrek van
den heer Arie Smit te meer behoefte beeft
niet aan personen alleen om te getuigen,
maar aan mannen om te handelen, om van
zich af te spreken als het noodig is, om,
zooals Arie Smit dat deed, zich te doen
geldeneen man, met handel en de eischen
der scheepvaart bekendjuist voor Vlissingen
is de heer H. P. den Bouwmeester de aan
gewezen persoon.
En in het overige deel van dat district,
trouwens in geheel Walcheren is hij goed
bekend en dat kent hij eveneens ten volle.
Tot ons leedwezen kannen wij van ons
standpunt den heer W. A. graat van Lijnden
niet aanbevelen.
Hoeveel waardeering wij gevoelen voor
dat lid van het Gedeputeerd college, de
ervaring, by de verkiezing voor een lid der
Eerste Kamer en voor Gedeputeerde Staten
opgedaan, heeft ons niet de overtuiging ge
schonken dat wij, liberalen, daarby steeds
vast op hem kunnen rekenen.
Dat belet ons ditmaal hem aan te bevelen.
Aan de kiezers in deze de uitspraak; dat
de liberalen in het district Vlissingen hem
stellen, daarvoor znllen zij zeker hnnne goede
redenen hebben.
In het district
heerscht weer dezelfde stryd als steeds.
Met den sympathieken Jacob Kakebeeke
hij zal ons die familiare betiteling wel
ten goede houden treden drie warme
aanhangers van de Kuyperiaansche politiek af.
Was er geen beginsel in het spel; ware
der Provincialen Staten niet de keuze voor
de Eerste Kamer opgedragen, wij zouden,
om de practische kennis, waarvan die
aftredende heeren meermalen getuigenis
afleggen, willen overwegen of wij hen ook
zonden kunnen stennen.
Maar thans moet beslist gestreden worden
tegen hen. De noodzakelijkheid daartoe is
u liberalen opgelegd.
Tot den laatsten man moeten de vrij
zinnigen op de bres staan om te trachten
een of meer zetels te verwerven. Er heerscht
onder hen eene te waardeeren eenstemmig
heid en zy waren zeer gelnkkig in de
keuze der candidaten.
De heeren J. A. P. Geill, W. F. K.
Lenshoek en W. F. J. Wagtho zijn mannen
die eene eervolle plaats in de Staten zullen
innemen. Zy zijn in verschillende deelen
van het district gevestigden niet, zooals
nu met de aftredenden het geval is, meeren-
deels in Goes en een in Middelburg. Zij
hebben das geregeld voeling met de kiezers
en de bewoners van bet platteland.
Over het district
Zierikzee
en zijne candidaten hebben wij bijna niets
te zeggen. Onze partijgenooten zullen wel
al hunne krachten inspannen, om zich voor
eventueele verrassingen te vrijwaren. Zij
tellen den tegenstander niet licht! Zonder
eenige hoop heeft hij stellig den strijd niet
aangebonden.
In het district Tholen is geen strijd. De
aftredende anti-revolutionnaire leden kun
nen hnn zetel weer iDnemen. Niemand heeft
zich daartegen verzet.
Onze partij genooten in het district
deden verstandig naast het aftredend lid,
den heer mr J. G. van Deinse, slechts éen
candidaat te stellen en wel den beer J.
Nelemans, ingenieur.
De welwillendheid der katholieke kies
vereeniging tegenover den aftredenden heer
Van Deinss pleit zoowel voor haar als voor
hemen steekt eigenaardig af tegenover de
houding der anti-revolutionnaire mannen.
Daarom deden de onzen zoo goed dat
voorbeeld te volgen en geen onbegonnen
strijd aan te vangen tegen twee veteranen
der katholieke partij.
Maar dat zij zich nu ook beijveren om
èu mr Van Deinse zyu zetel te doen be
houden èa den heer J. Nelemans, een, naar
men ons schreef, bekwaam en flink man,
een goed figuur te laten maken.
Nu er verdeeldheid is onder de bondge-
nooten, valt niet vooruit te zeggen hoe de
loop der stemming zijn zal.
Dat de heeren mr P. 0. J. Hennequin
en W. C. de Smidt wederom als leden der
Staten voor het district
zullen optreden, spreekt van zelf.
Maar het is niet hetzelfde op welke wijze
dit geschiedt. Een eervolle herkiezing
worde hun bereid.
Over de keuze, ter voorziening in de
vacature-Van Houte, wenschen wij ons van
advies te onthouden. De kiezers zeiven
oordeelen in deze.
Waar er strijd is over personen, en beiden,
zoowel de heer mr F. J. N. van Dam ala
de heer J. G. Gerritsen, tot de liberale partij
behooren, is er voor ons geen reden in deze
party te trekken.
Aan de kiezers zij overgelaten de beslis
sing wie van beiden zy het meest vertrouwd
achten met de belangen van het district
wie hunner de meeste aanspraken kan en
mag maken om de eer te genieten het dis
trict in de Staten te vertegenwoordigen.
Zoo zij de strijd dan Vrydag a. waardig
en ernstig 1
Hy worde overal ook gestempeld tot een
strijd om een beginsel.
Nu wij het voorrecht hebben een mini
sterie te bezitten, met mannen als Pierson en
Goeman Borgesius aan het hoofd, dat toonde
krachtig de hand aan het werk te willen
slaan tot bevordering der belangen in het
algemeen en der sociale politiek, nu is het
zaak dat ministerie te steunen door ook als
leden der Eerste Kamer mannen gekozen te
krijgen die het in zijn loffelyk streven
znllen ter zij staan.
Zeeland is nog dezer dagen zoo zeer ge
prezen door De Standaard.
Op dien lof zijn wij, liberalen, niet gesteld.
Wij wenschen het liever anders!
Als straks de stembus ous roept,
dan zullen wij als éen man weer gereed
staan om tegen de partij van dat blad te
strijden.
Wij doen dat met goeden moed en in de
overtuiging dat er voor ons veel kan ge
wonnen wordenmaar ook uit plichtbesef
dat wij alle krachten moeten inspannen om
personen te behouden, die, der vrijzinnige
beginselen getrouw, in onze Provinciale Staten
eene eervolle plaats innemenen anderen
te kiezen die daar zeker niet minder de
belangen der provincie op degelijke en
practische wijze zullen behartigen.
MEEL VAN HOUT.
Nu, door eene vergissing van éen blad, ach
tereenvolgens tal van couranten het vaderschap
van het bericht omtrent die vervalsching ons
toekennen, en men ons zelfs inlichtingen daar
omtrent vraagt, meenen wij, ook uit het oog
punt der billijkheid, te moeten opmerken dat
die mededeeling, zooals trouwens duidelijk
daaronder vermeld stond, door ons was ont
leend aan het Weekblad voor Zeeuwsch-Vlaan-
deren (W. D.), redacteur de heer G. A. Vor-
sterman van Oyen te Aardenburg.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Bij kon. besluit is een pensioen toege
kend. van f 1030 aan A. Qollestelle, opzichter
le kl. van 's rijks waterstaat.
Blijkens het verslag van den hoofd-inge-
nieur voor het stoomwezen over 1897 waren
op 31 December 1897 hier te lande in gebruik
10.230 stoomketels, geplaatst in 4375 fabrie
ken, 488 watergemalen, 1623 zeeschepen en
rivierbooten, 1292 locomobielen, stoomkranen
enz., en 295 tramlocomotieven.
In de provincie Zeeland waren 130 stoom
ketels, geplaatst in 98 fabrieken, 10 iu 5 wa
tergemalen, 99 in 47 zeeschepen en rivierboo
ten, 33 in locomobielen, locomotieven, kranen
enz. en 83 in tramlocomotieven.
Wie een oproepingskaart ontving of nog
mocht ontvanger, denke er om die te be
waren, daar hij die kaart Vrijdag, op den stem
mingsdag voor leden der Provinciale Staten,
moet vertoonen.
In de Vrijdagavond door de Roomsch
Katholieke kieBvereeniging te Middelburg
gehouden vergadering is besloten de door de
antirevolutionnairen gestelde candidaten voor
het lidmaatschap der Provinciale staten te
Naar wij vernemen, vindt dit besluit bij
eenige katholieken geen instemmingzij had
den het waardiger geacht de gedragslijn te vol
gen, die de kiesvereeniging te Vlissingen aan
neemt.
Men wil dat er door het bestuur der kies
vereeniging overleg gepleegd is met de leiders
der nltra-antirevolutioniiairen, die, ouder ge
woonte, zeker weder met schoone beloften voor
de toekomst den steun der katholieken hebben
weten te verkrijgen.
Wat die beloften waard zijn, hebben wij reeds
herhaaldelijk in het licht gesteld.
Het Donderdag, wegens het ongunstig
weder, uitgesteld zomer concert in het Schutters
hof alhier is nu bepaald op a. s. Dinsdag
avond.
Te Vlissingen had heden middag
ten raadhuize, onder voorzitterschap van den
heer mr W. J. Snouck Hurgronje, de jaarlyk-
sche algemeene vergadering van aandeelhouders
in de Hollandsche Scheepvaart-Maatschappij
plaats. Vertegenwoordigd waren 57 aandeelen,
recht gevende tot het uitbrengen van 51
stemmen.
De balans en de winst- en verlies-rekening op 31
December, benevens het verslag over 1897, dat
van verbetering van den toestand der maatschij.
getuigt werden met algemeene stemmen goed
gekeurd.
Voor het gehouden beheer werd der directie,
den heer mr C. Bakker Czn., dank betuigd.
Naar aanleiding van het aan de Holland
sche bladen ontleend bericht omtrent het post
vervoer over Vlissingen, meldt men ons
van daar:
Dat er laatst 4 postrij tuigen in den trein
aanwezig waren, is in zoover iets nieuws, dat
't nog nimmer voorkwam. Daaruit evenwel af
te leiden, dat er zoo'n groot postvervoer plaats
heeft, zou verkeerd zijn't aantal zakken met
post bedroeg toen ongeveer 350, hetgeen nu
zoo bijzonder groot niet is.
De Duitsche postmannen verrichten echter
liever hun werk in een postrijtuig, dan in een
bagagewagen, die gewoonlijk, althans dikwijls,
voor berging der post gebruikt wordt.
Dinsdagmiddag te half twee houdt de
gemeenteraad van Vlissingen eene open
bare zitting.
Daarin zal plaats hebben de benoeming van
Verder komen ter tafel de volgende voor
stellen van burg. en weth.tot onderhandschen
verkoop van gemeentegrond aan W. L. Huson
en P. v. d. Hof en tot ruil van grond met J.
Ravia; tot aanwijzing van grond voor den
bouw van een nieuw burger weeshuistot het
vaststellen eener pensioen verordening voor
gemeente-ambtenaren; tot het indienen van
een adres om vrijstelling van verplichting tot
oprichting eener burgerdagschooltot goed
keuring der reglementen van orde voor regen
ten en regentessen van gast- en weeshuis; tot
wijziging instructie voor de gemeente-genees
kundigeninzake adres W. P. de Boer om ver
gunning tot 't plaatsen van stoelen en tafels op
den Noordzee-Boulevardtot goedkeuring der
rekening over 1897 van de Bank van Leening
inzake de opneming van M. J. Kwist in het
Gasthuis en tot het verleenen van vergunning
aan A. Dobbelaar tot het plaatsen van een
tent op het strand.
Voorts tot 11e wijziging gemeente begrooting
1897 en tot le wijziging gemeente-begrooting
1898 tot het verleenen der vergunning, bedoeld
bij art. 36 der algem. verord. van politie aan
J. Bos; tot het geven van namen aan straten;
tot het verhuren van grond aan de directie
der tram Vlissingen—Middelburgtot het ver
leenen van vergunning tot bet maken van
twee lichtgaten aan L. C. Donsen en van een
voetbrugje aan A. de Bree.
De burgemeester van Goes heeft tegen
Dinsdag morgen te half twaalf al de burge
meesters van Zuid-Beveland uitgenoodigd
tot eene bijeenkomst ten raadhuize, teneinde
voorloopig den afkoop der tolheffing op de
rijks- en provinciale wegen te bespreken en
eene commissie te benoemen voor de verdere
regeling dezer zaak.
Aangezien enkele gemeentebesturen zich
willen onttrekken aan deze hoogst nuttige en
doelmatige uitgave, die nu trouwens reeds 25
jaren een post der gemeentebegrootingen en
rekeningen uitmaakt, zal de regeling niet voet
stoots getroffen worden.
Te Haamstede is, zooals wij nog in een
deel der oplaag van ons vorig nommer mede-
Iden, de heer W. Vis tot lid van den ge
meenteraad i
Woensdagavond, omstreeks elf uur, werd
aan den tolboom te Zandberg, gemeente
Graauw de hondenkar van P. B., boodschap
per van Graauw op Hulst, onbeheerd gevon
den. B. was met een der honden spoorloos
verdwenen, terwijl het andere dier bij de kar
de wacht hield.
Men brengt die verdwyning in verband met
een verboor, hetwelk bij tot in den laten avond
door de politie te Hulst heeft ondergaan, wegens
oneeriyke praktijken, die hy verdacht wordt te
hebben begaan met hem toevertrouwde belas
tinggelden, welke niet ter bestemder plaatse
zijn gebracht en waarvan door hem den last
gevers valsche quitantiën zyn te huis bezorgd.
Tot zoover bekend, zyn de bedragen gering,
doch het zijn arme Heden, die er door benadeeld
worden, lieden voor wie zelfs een gering be
drag een spytig verlies moet heeten.
De kar en goederen zijn onder beheer van
den burgemeester gesteld. Hulsterblad
LETTEREN EN KUNST.
Uit Vlissingen schrijft men ons:
Vrijdag avond hoorde ik voor 't eerst het
Fits sing's Mannenkoor, dat in het Badhuis al-
bier een flink bezocht concert gaf.
Het is nu eenmaal een axioma, dat men een
vak, liefst aan de hand van een deskundige,
grondig moet bestudeeren, wil men daarin later
proeven van bekwaamheid kunnen leveren.
Zoo gaat het natuurlijk ook op het gebied van
kunst. Om goed te kunnen zingen, moet men
dit hebben geleerd. Daar echter de leden van
vele zangvéreenigingen, tengevolge van allerlei
omstandigheden, vroeger weinig in de gelegen
heid zijn geweest, Solfège-lessen enz. te kry-
gen, kan het resultaat moeilyk anders zijn,
dan dat men op „toonvorming" blijft hin
ken. Het is daarom voor een directeur wel
een moeilyk, maar toch noodzakelyk werk,
hieraan de meeste aandacht te schenken. Dan
alleen zal de klank van het ensemble helderder
kunnen worden, om 't even of men piano of
forto zingt. Aan dit vereischte nu heeft het
Flissing's Mannenkoor niet geheel voldaan; de
klank was soms ietwat dof en de pianissimo's
waren niet duidelijk genoeg.
Ik haast me echter te verklaren, dat de direc
teur, de heer H. C. de Waal uit Middelburg,
veel relief en veel kleur aan de vertolking
heeft weten te geven. Het koor hield zich dap
per er werd con amore, enkele vlekjes daar
gelaten, zeer zuiver gezongen.
In Festgesang an die Künstler van Mendelssohn
mag een extra compliment voor het solo
kwartet niet ontbreken. Dit nnmmer en het
Marschlied bevielen my het best.
A capella zingen is moeilijk; men wil zoo
gaarne steun vinden by de instrumentatie. Ik
zou velen koren dien steun niet te dikwyia willen
ontnemen. Bij Becker's For der Schlacht had
den de koren soms meer gelyk kunnen zijn
ingevallen; overigens werd ook dit met veel
pathos gedacht nummer goed voorgedragen.
Beslist ontraad ik den directeur voorloopig
stukken als de Bhapsodie van Brahms. De
overschoone momenten in dit meesterwerk
weer te geven, iB slechts aan uitverkorenen
gegeven.
Mejuffrouw M. Verhage uit 's Gravenhage
bezit een heerlijk altgeluid. Vooral in het
lage register klonken hare tonen verrukkelijk
vol en rond. Met veel zeggingskracht en reli
gieus vertolkte zy o. a. het Ave Maria van
Franz, en Bchalks klonk Taubert's Vogel im
Walde. M. i. zong zij in juisten stijl de Alt
solo in de Bhapsodie van Brahma. Un été
si douz leek mij als compositie een weiuig
monotoon. Het vibreeren bij haar eerst ge
zongen lied zal wel een gevolg zijn geweest
van Bühnenfieber.
Zeer sympathiek klonk ook liet barytoa-
geluid van den tweeden solist, den heer J. de
Wuey uit Brussel. Met eene gloedvolle voor
dracht bracht hij Massenet's Arioso du roi de
Lahore en Ninon ten gehoore. Zyn solo in
Vor der Schlacht werdeveueeus goed gezongen,
dooh minder gelukkig was hij in de Prologue
de Paillasse, waar de zuiverheid soms te
wenschen overliet.
De pianist, de heer P. Hoff uit Bergen
op Zoom, had een zware taak te vervullen,
welke over 't geheel goed door hem is vol
bracht, vooral wat de begeleiding der koren
betreft, De solo's, o. a. de Poème d'amour van
