MIDDELBIRGSCHE COURANT.
N0. 123.
141" Jaargang.
1898.
Vrijdag
27 Mei.
Middelburg 26 Mei.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Frgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 1-
Afzonderlyke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 26 Mei 8 n. vm. 54 gr. 12 u 67 gr.,
av. 4 o. 56 gr. F. Yarw. zw. N.W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd, zijn,
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke rogel moer 20 oent. Reclames 40 cent per rogolj
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectassen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Enkele bijzonderheden uit een
ii.
(Slot.)
Dat drankmisbruik zijn invloed ook doet
gevoelen op den leeftijd, dien de menschen
bereiken, is te algemeen bekend om daarbij
lang stil te staanal geldt ook hierbij dat
er geen regel is zonder uitzondering. Een
sprekend voorbeeld van dien invloed is wel
de langere levensduur der Israè'lieten,die matig
zjjn in 't gebruik van spijs en drank. Bij
een onderzoek, in Frankfort a/M. ingesteld,
bleek dat de Joden gemiddeld 48 jaar en
maanden, de Christenen 36 jaar en 11
maanden oud wordenalzoo een verschil van
nagenoeg 12 jaar.
Hetzelfde geldt ook van de ziekteduur.
Bij eene vergelijking der ziektegevallen
bi) 17354 alcohol drinkende en 9340 absti
nente soldaten, kwamen van de eersten op
elke 7.28 en van de laatsten op elke 14.47
man een in het hospitaal. Op 100 man ont
houders kwamen 3.64, op 100 man der
drinkenden 10.20 ziektedagen voor; dus
ongeveer het drievoudige.
Wèl hem, die de lessen der ervaring tijdig
in practijk weet ta brengen, en, prijs stel
lende op een lang leven, in deze de matig
heid betracht of zooveel mogelijk zich ont
houdt De duur van zijn leven zal er niet
slechts door worden vermeerderd, maar het
zal ook aan inhoud en beteekenis winnen.
In het laatste hoofdstuk van het boekje
dat ons aanleiding gaf tot onze opstellen,
wordt besproken het gebruik van alcohol
bij zieken en zwakken.
Over dat punt heerscht onder mannen vaü
het vak, ouder medici verschil van meening.
De een ziet in alcohol medicijn, de ander
vergif. Nu is iu sommige ziektegevallen
vergif zelfs nuttigen uit dat oogpunt kun
nen voor- en tegenstanders op dit terreiD
elkaar toch ontmoeten.
In het werkje van den heer Schmidt
wordt daarom geen bepaald oordeel uitge
sproken over de waarde van alcohol al?
medicijn. Er wordt alleen gewezen op het feit
dat in het London Temperance hospitaal, waai
zoo goed als geen alcohol als geneesmiddel
wordt aangewend, uitstekende resultaten zijn
verkregen. In vergelijking met andere hos
pitalen gezamenljjk had men daar meer
herstelden en stierven er minder patiënten.
Het percentage der genezenen en gestorvenen
bedroeg reep. 67.1 tegen 54.4 en 5.6 tegen
8.6 in de andere inrichtingen.
Opmerkelijk is in onze oogen hetgeen op
de laatste bladzijden geschreven wordt over
het gebruik van stout en over eeu reclame,
die daarvoor in het leven is geroepen.
Op gevaar af dat wij meehelpen die
reclame te verspreiden, geven wij aan betgeen
daarover wordt gezegd, hier openbaarheid,
omdat dit o. i. de algemeene aandacht
verdient
Het aanbevelen van bierproducten, o. a.
door 700 1000 doktoren, vindt natuurlijk
alles behalve sympathie by den schrijver
van het bewuste boekje. Wanneer door ben.
die den strijd aanbinden tegen den Bterken
drank, ook gewezen wordt op bet gevaar, dat
aleohol bevattende bieren oplevert, en zij
hun waarschuwende stem daartegen doen
hooreu, dan is het natuurlijk dat eeue aan
beveling door een groot aantal mannen van
gezag aan hun pogen veel afbreuk doet.
Toch ziet de heer Schmidt daarin ook een
gelukkig teeken.
„Werkelijk aldus schrijft hij aan het einde
van zyn boekje stuit men by de bespreking
van de nadeelen van bier gebruik voortdurend
op de bekende reclame van de firma Van Vollen-
hove. Het heeft ongetwijfeld zijn nut, daarvan
hier iets mede te dealen. Af en toe maken
we gebruik van de mededeeliugeu en de woor
den daaromtrent van Dr. B. te S. in de Volks
vriend van April 1896. Voor hem, die even
dóórdenkt, is het een gunstig teeken, dat voor
het bekende stout de aanbeveling van genees
heeren moet worden ingeroepen. Het is een
bewys, dat de stemmen tegen dat bier alreeds
werden gehoord en dat ze eenigen invloed
kregen. En nu verschuilt de liefhebber van
'n glas alcoholhoudenden drank zich achter de
medische adviezen, die, vooral wat 't Stout be
treft, nogal gunstig zyn. Men behoeft echter
maar te weten op welke wjjze die aanbeveling
Agenten.
Te ZIerikzee: A. C. du Mooij, te Tholen: W. A.
VA» NmrwENHuuzE».
is gekomen, om haar inééns op
de rechte waarde te schatten. De zaak is zeer
eenvoudig. Op zekeren tijd werd aan alle ge-
neesheeren van Nederland een kistje toegezon
den, inhoudende twee fleschjes Stout, met een
begeleidend schrijven, waarin zeer, zeer beleefd
gevraagd werd bijgaand monster te willen be
proeven en dan een bijgaande briefkaart te
onderteekenen. Op deze briefkaart nu staat de
aanbeveling van het Stout gedrukt, die later
in het reclameboekje dienst zal moeten doen.
Eenvoudige beleefdheid brengt den meesten
ontvangers er toe, de briefkaart aan den vrien
delijken afzender terug te sturen de inbond,
dat „Stout versterkend is" ïykt trouwens on
schuldig. Had één der medici een Bpeciaal
onderzoek ingesteld, de firma zou niet hebben
nagelaten dit ook speciaal te vermelden, zoo
dat men op vrij goede gronden mag veronder
stellen, dat een speciaal onderzoek is uitge
bleven. Dr. B. vervolgt„Talleyrandbeweerde
indertijd„geef mij twee regels schrift van
iemand en ik zal er een bewijs uit putten om
hem te laten hangenDe hedendaagsche
fabrikant zegt op dezelfde manier„geef mij
den naam van een geneesheer op welke wijze
ook in verband met mijn fabrikaat en ik maak
er eene reclame van 1"
Het eenvoudig uit beleefdheid „versterkend"
genoemde Stout, wordt, evenals ware ook dit
door al die honderden geneeskundigen verklaard,
in hetzelfde boekje en zonder nadere uitlegging
op een andere pagina genoemd als
„„geranricvOrd 'dit de bésts gronde.tofi^n
„„bevattende eene groote hoeveelheid voe
dende be8tanddeelen
„„ten sterkste aanbevolen door de geneeskun
dige faculteit in Nederland, Frankrijk en
België, voor zwakken, bloedarmen, maaglgders
En al bewijst aan do andere zijde de ge
maakte opmerking boe lichtvaardig mannen
van naam en positie met hunne handteeke-
ning handelen en hoe voorzichtigheid in deze
niet genoeg kan worden aanbevolen, een
maatschappij ale de daarbij betrokkene moest
toch zich wachten om op die wijze daarvan
gebruik of liever misbruik te maken en die
als middel aan te wenden voor eene reclame,
welke meer onder kwakzalvers thuis behoort.
Zoolang die maatschappij zich tegenover
deze beschuldiging, geuit van onverdachte
zyde en gedekt door den naam van eene
vereeniging die haar vaandel hoog hondt,
niet heeft gerechtvaardigd, blijft ^ïj onder
eene verdenking welke haar aanzien stellig
niet kan verhoogen. Zelfs zij, die niet op
éen lijn staan met de bestryders van het
bekende fabrikaat, zullen toch meenen dat
dergelijke groote lichamen, aan wier hoofd
mannen geplaatst zijn die een gezaghebben-
den naam hebben op te houden, de zucht
naar reclame niet zoover mogen drijven dat
daarbij als het ware „het doel heiligt de roidde
len" woidt gehuldigd.
Geen woord van dit alles komt voor in
uniforme verklaring door de medici ondertee
kend en vooral niet van hetgeen ten sL
wordt beweerd:
„„Vermengd met licht tafelbier is ook voor
kinderen stout een zeer versterkende drank.'
„Dit laatste is ergerlijk bovenmate, om als
't ware zulk een verzekering den geneesheeren
in den mond te leggen, wier namen men op
listige wijze beeft weten te verkrijgen."
Tot zoover over de bekende aanbeveling van
Van Vollenhoven's Stout, den „meest verster
kenden drank."
Wij wijzen erop, er staat niet, dat de hon
derden geneesheeren óok de laatste vier uit
spraken voor hun rekening nemen, maar even
min staat er, dat ze dit volstrekt niet doen.
En juist dat is het gevaarlijke. Het groote
publiek vereenzelvigt die aanbevelingen met de
eerste en maakt zoodoende zich geheel ver
keerde voorstellingen.
Waarlijk, als de reclamezucht zich op die
wijze gaat vertoonen, dan kan 't nog lang
duren, eer de verbreiding van de ideeën der
niet-belanghebbenden algemeen geworden is.
Zeer druk wordt door ouders gebruik ge
maakt van alcoholhoudende dranken voor hun
zwakke of ziekelijke kinderen. Ofschoon men
geen autoriteit of gewoon practiseerend genees
heer zal vinden, die het eigenmachtig geven
van alcoholica dagelijks weer, aan kinderen
zal goedkeuren of verdedigen, wordt deze
misdaad aan menig kind gepleegd. Direct
krijgen vele kleinen den alcohol in allerlei
vorm, indirect wordt hij hun verstrekt met de
melk van de moeder of min, die gedurende de
periode, waarin ze haar eigen of anderer kind
voedt, meent een ruim gebruik te moeten
maken van wijn en bier, liefst stout. Zoo
krijgt 't kind heel wat alcohol binnen tot
0.95 is in de moedermelk geconstateerd.
Voor zuigelingen is dit reeds een hoog gehalte,
want 1 gram dagelijks voor ieder jaar leeftijd
heeft voor een kind merkbaar nadeelige ge-
Met verbazing namen wij van deze op
merking kennis; ware het niet dat zij
voorkwam in een boekje, uitgegeven en dus
goedgekeurd door de Nederlandsche Veree
niging tot afschaffing van sterken dranken
ware zij niet gedekt door den bekenden dr B.,
wy zonden niet gaarne hebben meegewerkt
om baar verder te verspreidenomdat zij dan
allicht zon hebben doen denken aan eene
verdachtmaking nit ganach niet zuivere bron.
De daarin geuite beschuldiging toch is
niet gering.
En men brengt haar in tegen eene maat-
schappy, aan het hoofd waarvan als direc
teur staat een man als de heer W. Hovy,
iemand die in Amsterdam een goeden naam
heeft en een eerste plaats inneemt in de by
uitstek zich cbristeiyk noemende kringen
Allerminst mag men van die zijde prak
tijken verwachten, waarop hierboven wordt
gewezen.
Revue over de oorlogsvloot.
Van welingelichte zyde verneemt het Hbld.,
dat na de inhuldiging, omstreeks half Septem
ber, door H. M. de Koningin eene revue over
onze oorlogsvloot zal worden gehouden. Deze
revue zal niet, zooals in 1894, ter reede van
Tessel, doch op een onzer zuidelijke reeden
plaats hebben.
HrMs stoomschoener Zeehond, belast met het
politietoezicht op de visscheri), zal voor die
gelegenheid tot koninklijk jacht worden inge
richt, aangezien het stoomjacht Valk daartoe
niet meer geschikt wordt geacht.
Zou de reede van Vlissingen daarvoor
ook in aanmerking komen?
Het zou zeker niet onaardig zijn.
De kwestie zelve: In hoever dergelijke
alcoholische dranken voor zwakkeD, her
stellenden of zieken nuttig zijnof zij
het gebruik of misbruik van sterken drank
m ue^nSuu*wóraeQen vooX'
is dat zy een nadeeligen invloed op de
kinderen uitoefenen, laten wij ter beoor-
deeliDg over aan de mannen der wetenschap.
Vergissen wij ons niet, dan heeft nog
onlangs prof. Stokvis, die niet tot de strijders
voor onthouding behoort, zyn standpunt
nader ontvouwd; en zyn oordeel legt zeker
geen gering gewicht in de schaal.
Maar hoe men denke moge over het
gebruik, het misbruik zal stellig wel
algemeen worden afgekeurd door allen die
een open oog hebben voor het welzijn van
het algemeen.
Dat juist maakt het zoo driDgend nood
zakelijk voor dit gewichtig vraagstuk de
algemeene belangstelling levendig te houden;
de nu nog op dit punt heerschende, maai
gelukkig toch ook meer en meer verdwij
nende begrippen te helpen uitroeien of wij
zigen en bij jong en oud betere, gezonde
ideeën voort te planten.
Vooral op het jonge geslacht zij onze
hoop gevestigd en op den invloed, dien de
onderwijzer in deze kan uitoefenen.
Men behoeft nog niet eens heil te zoeken
in wijsneuzige theorieën; het dagelijkse!» leven
geeft helaas 1 nog genoeg te aanschouwen
dat tot waarschuwend voorbeeld Btrekken
kan. Daarop te wyzen is plicht.
En dan: op het gevoel van eigenwaarde,
op het gezond verstand doe men een be
roep.
Wil men dit doen door middel van ver-
eenigingen; zyn er die behoefte hebben zich
zeiven een band aan te leggen door zicb
aan te sluiten by gelijkgezinden en, door
verplichtingen op zich te nemen en na te
komen, anderen tot voorbeeld te strekken of
zich zeiven voor vallen te behoeden wij
zien dat alles met waardeering aan.
Het kwaad kan niet genoeg bestreden
worden. En al mogen de wegen om dat te
doen, niteenloopen, een en hetzelfde doel
bezielt toch allen die daaraan willen mede
werken.
Die gemeenschappelijke overtuiging zal
meer en meer wederzydsche waardeering van
de stryders onderling tengevolge hebben,
waardoor de strijd beter vruchten zal dragen.
Zij zal de oogen openen voor de gebreken,
die de maatschappij aankleven en het mis
bruik van sterken drank in de hand werken,
en voor de middelen, welke tot verbetering
kunnen strekken.
Op dat gebied vooral dienen alle strijders
tegen het kwaad elkaar de hand te reiken
want naast het verspreiden van kennis om
trent de heillooze gevolgen, die drankmis
bruik na zich sleept, is het beste wapen tot
bestryding van dezen vyand: het verhoogen
van het levensgeluk door maatregelen tot
verbetering van ongezonde toestanden, tot
veraangenaming van het leven, tot verdrij
ving van de verveling en de ellende, die
menigeen voeren in de armen van den drank
duivel.
BENOEMISGEA' MZ.
Bij kon. besluit:
is de kapitein der artillerie G. J. Nieszen,
thans op non-aetiviteit, op pensioen gesteld ad
f 773 's jaars
is de off. van gezondh. 2de kl. A. Klein, van
het pers. van den geneesk. dienst der landmacht,
voor den tijd van éen jaar, op non-activiteit
gesteld, buiten bezwaar van de schatkist
is eervol ontslag uit 's ryks dienst verleend
aan M. Lavies, adjunct-commies aan het dep.
van waterstaat, enz.
die het huis bood, is handig partij getrokken,
zoodat een flinke uitstalkas is gevormd en
daarin, zoowel als in het magazijn, de uit
edele metalen vervaardigde kostbare artikelen
goed tot hnn recht komen.
Do heer Van Gorcom, die hier reeds ruim
dertig jaren zijn zaak uitoefent, heeft, wat be
treft de levering van smaakvolle en deugdelijke
preciosa, een gevestigden naam, dien hy ook in
den nieuwen winkel hoopt te handhaven. Ook
daar heeft hy aan het magazyn een atelier
verbonden tot het repareeren van alles wat tot
zyn vak behoort.
De reserve-sergeant A. H. Hildernisse,
van het 3e reg. inf., heeft voldaan aan het
examen voor vaandrig.
Woensdag avond overleed hier ter
stede een gehuwde vrouw, meer dan waar-
schijniyk tengevolge van overmatig gebrnik
van alcoholischen drank.
De Ned. binnenloods J. C. Korteweg,
wordt met 1 Juni a. s. overgeplaatst van
Antwerpen naar Vlissingen, terwijl de Ned.
binnenloods C. J. de Groot van Vlissingen
gedetacheerd wordt te Antwerpen.
De Engelsche stoomschepen Kelvin, van
Antwerpen naar de Tyne, en Brotor, van Ant
werpen naar West Hartlepool, beiden in bal
last, zyn, naar men ons uit Vlissingen
meldt, in de Schardynkil met elkander in aan
varing geweest.
De Kelvin is met twee sleepbooten naar da
reede van Vlissingen gesleept wegens defect
- aan het stuurtoestel en roer en schade aan
ÏWEK
den boeg.
Beide stoomschepen liggen op de reede; de
Keivin zal vermoedelijk in de haven komen,
doch de Broror de reis naar zee voortzetten.
Zooals in een deel der oplaag van ons
vorig nommer is medegedeeld, werd jhr Van
Kinschot, te Domburg, voor zyne inzen
dingen van Nederland en Koloniën op de
internationaiepostzegeltentoonstellingte Utrecht
bekroond met 5 prijzen1 verguld zilveren,
3 zilveren en een bronzen medaille.
Heden morgen is met goed gevolg het
tjalkschip De vrouw Adriana, schipper H.
Lanser, dat sedert 10 dezer op het strand te
Westkapelle omhoog zat, afgebracht. Het
schip is volstrekt niet beschadigd.
Wat te verwachten was, is Woensdag in de
Tweede kamer geschied. Het amendement van
den heer Pyttersen om de vrystelling van den
dienstplicht voor geestelijken te doen vervallen
is verworpen met groote meerderheid79 tegen
15 stemmen.
Voor stemden de heeren Nolting, Ketelaar,
Staalman, Bouman, Smeenge, Smidt, Schepel,
Van der Zwaag, Troelstra, Van Kol, PytterseD,
Houwing, Kool, Kerdyk en Lieftinck.
Waar napleiten nu geen nut meer heeft,
zullen wy verder het zwygen doen ten opzichte
van eene beslissing, waarvan wij, zelfs na al
hetgeen door de regeering en de voorstanders
van die vrijstelling is gezegd, de rechtvaardig
heid niet inzien.
Aangenomen is, met 71 tegen 23 stemmen,
een amendement van de heeren De Visser en
Van Bylandt, om ook diaconen vry testellen.
Alzoo zijn nu voor de toekomst de onthef
fingen uitgebreid tot de ordebroeders, de zen
delingen en de broeders diaconen, eene Pro-
testantsche stichting, die zich aan de zieken
zorg der epileptici en anderen wydt.
Eenmaal dien weg willende vervolgen, is er
ook moeilijk een grens te trekken.
Verder was door den heer Troelstra een
nendement ingediend, na eenige wijziging
luidende
„Aan den ingelyfde by de militie, die geacht
wordt onmisbaar te zyn voor het gezin waar
toe hy behoort, wordt door Ons op zyn schrif
telijke aanvrage telkens voor éen jaar onthef
fing van den werkelijken dienst verleend.
Dit geval wordt aanwezig geacht indien dit
gezin zonder zijn aanwezigheid niet in zijn
onderhond kan voorzien".
Daarover staakten de stemmen: 47 tegen 47.
Voor brachten hun Btem nit de heerenSeret,
Kool, Kerdyk, Pynappel, Verhey, V. d. Velde,
V. Alphen, De Klerk, Willinge, Lieftinck,
Drucker, Lncasse, V. Bylandt (Gouda\ V.
Heemstra, Fokker, Nolting, Ketelaar, Macaré,
Hartogh, V. Gilse, Krap, Staalman, Bouman,
Smeenge, Veegens, V. Kempen, Groen van
Waarder, V. Dedem, Smidt, Tijdens, Schepel,
Tydeman, V. d, Zwaag, V. Kaalte, Thoott, Tak,
V. Asch van Wyck (Eede), Heldt, Troelstra,
V. Kol, Hesselink, Zyima, Pyttersen, Honwing,
De Boer, De Waal Malefijt.
Eene nieuwe stemming zal heden plaatsheb-
in. Men zie Laatste berichten.
De heer Van der Velde heeft eene inter
pellatie aangekondigd over hetgeen gedaan is
tot verbetering van den toestand van het
boezemwater van Delfland.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Door drie kiezers te Ter neuzen is bij
Gedeputeerde Staten van Zeeland een bezwaar
schrift ingediend tegen het besluit van den
raad dier gemeente tot toelating van den heer
P. A. van de Velde als raadslid.
Behoefte hebbend aan meer ruimte, ver
langend naar een beter aan de eischen des
tijds beantwoordende inrichting en wenschend
een nog drukkeren stand, heeft de heer C. C.
van Gorcom zijn magazijn van gouden-, zilveren
diamantwerken van de stillere zyde onzer
hoofdstraat naar den meer beganen kant over
geplaatst en den nieuwen winkel Woensdag
geopend.
Van de niet overgroote breedte en ruimte,
Te Borssele viel Woensdag voormid
dag een tweejarig meisje in een diepe sloot
aan den weg. Toen het ontdekt werd, scheen
het kind levenloos, maar by toepassiDg van de
gewone middelen voor drenkelingen bleek ech
ter gelukkig het leven niet geweken te zijn.
In verband met een onrustbarend bericht
van het kustlicht van Westenschouwen,
in andere bladen opgenomen, als zou Woensdag
den Roompot een Vlissingsche loodsschoe-
ner gestrand zijn en hulp verlangd hebben,
deelt men ons mede dat het geval zich hier
toe bepaalde dat de loodsschoener No. 13,
schipper Naerebout, op de bedoelde plaats wel
aan den grond gevaren, doch weder vlot ge
komen is. „Niet meldenswaardig", noemt onze
berichtgever het gebeurde.
Het provinciaal kerkbestuur van Zeeland
heeft benoemd tot lid van de algemeene synode
der Ned. herv. kerk dec heer A. Soholte, pre
dikant te Oostburg (classis IJzendijke), eö
tot secundus-lid den beer A. B. ter Haar Romenij
predikant te Middelburg.
ONDERWIJS.
Onder voorzitterschap van den heer Johs.
Luteyn werd Woensdagavond in een der
lokalen van het Schuttershof alhier eene
algemeene vergadering gehouden van de ver
eeniging De Ambachtsschool te Middelburg.
Als gewooniyk was de opkomst der leden
niet groot.
In de eerste plaats werd door den secretaris
het verslag uitgebracht over het afgeloopen
dienstjaar.
Daaruit bleek, dat de subsidiën van hetryk
de gemeente weder waren toegestaan. Toch
is er nog gebrek aan meerderen steun, zoo by v.
om in de Bmedery, met haar 20 leerlingen, den
onderwyzer de dringend noodige hulp te ver
schaffen.
Het onderwijzend personeel bleef met lust
en yver werkzaam en over gedrag, vlyt en
vorderingen der leerlingen viel niet te klagen.
Het verslag werd vastgesteld en zal gedrukt
worden.
Als leden der commissie voor het nazien der
rekening van den penningmeester werden aan
gewezen de heeren I. H. C. Heijse, L. G,
Kakebeeke en W. Middelveld Viersen en als
hunne plaatsvervangers de heeren J. W. Ver-
hulst, C. Turk en M. Fokker.
Daarna was aan de orde de vaststelling der
rekening over bet afgeloopen diensyaaj-,
