MIDDELRllRGSCHE COURANT.
N°. 109.
141e Jaargang.
1898.
Dinsdag
10 Mei.
FEUILLETON.
DE MIJNWERKER.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prfjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 9 Mei 8 u. vm. 51 gr. 12 u 64 gr.,
av. 4 u. 56 gr. F. Yerw. W, wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorto- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regelj
Groote letters naar de plaats die zjj innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Zierikzee: A. C. de Mooü, te Tholen: W. Ai
VAN Nieuwhkkuijzbn.
Middelburg 9 Mei,
BENOEMDTGEN ENZ.
Bij kon. besluit:
is benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau H. J. R. G. Theesing, emeritus
predikant te Rotterdam
ia aan L. E. Th. Anderegg, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als hoofdcommies bij
het dep. van justitie, en zijn benoemd aan dat dep.:
tot hoofdinspecteur van het gevangeniswezen
mr J. Simon van der Aa, thans referendaris bij
gemeld dep.; tot adjunct-inspecteur bij het
gevangeniswezen mr L. P. Prins, thans inspec
teur van politie te 's Gravenhageen tot
hoofdcommies S. I. Jacobson, thans commies
bjj gemeld depart.;
is aan den heer jhr G. J. van Tets, hoofd-
commies-tit. bij het dep. van koloniën, op zijn
verzoek, eervol ontslag uit 's lands dienst
verleend.
Aanstaanden Woensdag verleent de minister
van justitie geen audiëntie en a. Donderdag
de minister van oorlog ook niet.
Door de arr.-rechtbank te Haarlem is, ter
verkilling van eene vacature van rechter in
dat college, opgemaakt de navolgende alphabe-
tische lijst van aanbevelingjhr mr J. H. J.
C. Martens van Sevenhoven, rechter in de arr.-
rechtbank te Zutphenmr C. G. von Reeken,
rechter-plaatsvervanger in de arr.-rechtbank,
advocaat en procureur, alsmede commies-chef
ter provinciale griffie van Noord-Holland, te
Haarlem, en mr I. W. Losecaat Vermeer, rech
ter in de arr. rechtbank te Tiel.
een nieuwe en vruchtdragende regeling van de
vertegenwoordiging van handel en nijverheid
in ons vaderland.
Het schema zal aan H. M. de koningin wor
den ingezonden door de leden der commissie
van voorbereiding.
TWEISDE KA!HEB,
KAMERS VAN KOOPHANDEL.
Zooals Zaterdag door ons in het kort gemeld
is, had in den middag te Amsterdam in het
lokaal Eensgezindheid de aangekondigde bijeen
komst plaats van afgevaardigden van kamers
van koophandel, ter bespreking van het be
kende schema tot reorganisatie.
De vergadering werd geleid door den heer
Aug. Hendrichs, voorzitter van de K. v. K. te
Amsterdam en van de commissie. Twee en
dertig kamers waren vertegenwoordigd. Enkele
belangrijke plaatsen ontbraken, o. a. Rotterdam.
Bij de beraadslaging bleek over het algemeen,
bij alle waardeering van het geleverde werk,
ook instemming met den inhoud ervan. Uit
den aard der zaak kon de discussie niet over
de önderdeelen loopen, en bepaalde zij zich in
hoofdzaak, naar aanleiding eener door de kamer
van 's Hertogenbosch ingediende motie, over
deze vraag, of men bij de reorganisatie aan de
tegenwoordige kamers al dan niet de bevoegd
heid ontnemen zoude zich over de algemeene
belangen van handel en nijverheid te doen
hooren. Nadat door de commissie was verklaard,
dat het systeem, in het schema gehuldigd, niet
hoofdzakelijk gepaard ging met een verbod
voor de plaatselijke kamers om zich met de
algemeene belangen te bemoeien en door som
mige kamers van deze reserve was nota geno
men, werd ten slotte de motie Den Bosch
verworpen met 26 tegen 6 stemmen, waarop
het schema aanvaard werd met 29 tegen 3
stemmen. Met applaus werd deze uitkomBt
begroet en met volle instemming der aanwe
zigen sprak de voorzitter de hoop nit, dat deze
vergadering het uitgangspunt zonde zijn van
Uit het Fransch,
VA*
MARIUS RÉTY.
Het oudje kwam met haar kruik in de hand
van de put terug, en ging het huisje binnen.
Het was heel eenvoudig en klein, doch netjes
en zindelijkhet koper blonk als goud en in
de steenen van den vloer weerkaatste het
kolenvuur, dat in de gegoten kachel brandde.
De oude vrouw zette haar kruik neer en
ging zitten rustenzjj was moede. Het was
wel een kwartier loopen eer zij bij de put
was en zy was al zestig jaar.
Na verloop van een paar minuten stond zij
op om het vunr op te stoken. Op datzelfde
oogenblik kwamen de twee jonge kinderen
binnen stormen en vielen grootje om den hals.
Zy kwamen uit de school, welke zij sedert
een maand bezochten. Grootmoeder kuste de
kinderen, die begonnen te spelen, al zingende
en springende en alles omverwerpende.
Intusschen viel de avondde oude vrouw
atak de lamp aan en maakte het eten klaar.
De kinderen staakten hun spel en gingen bij
4e kachel zitten. De avond is altyd somber
Nieuw Pantserschip.
By genoemde kamer is thans ingekomen het
door den minister van marine aangekondigde
wetsontwerp tot verhooging van de marine-
begrooting voor 1898, waarbij gelden wor
den aangevraagd om nog in dit kalenderjaar
een aanvang te kunnen maken met de voor
bereiding tot den aanbouw van een nieuw
pantserschip voor den Indischen en den alge-
meenen dienst van plus minus 5000 ton water
verplaatsing met een diepgang van 57 dM.,
een proeftochtsnelheid van gedurende 4 uur
16 mijl en waarvan de kosten worden geraamd
op f 4.300.000.
De vaststelling van dit typeschip steunt op
de overtuiging der regeering, dat, hoewel onze
personeele en financieele krachten niet gedoo-
gen dat onze vloot eene andere dan zeer secun
daire plaats inneemt onder de oorlogsvloten
der zeemogendheden, Nederland enkele krach
tige, zeewaardige schepen moet bezitten, wil
zijn vloot bij machte zijn de rechten en be
langen van het rijk in en buiten Europa op
die wijze te beschermen en te doen eerbiedi
gen als met het oog op oas uitgebreid en be
langrijk koloniaal bezit mag gevorderd worden.
Bg de erkenning van de noodzakelijkheid in
onze vloot eenige krachtige oorlogsschepen op
te nemen, zgn hun aantal en hunne afmetin
gen echter van 's lands finantieele krachten
afhankelgk. Een som van ongeveer 4.2 mil li-
oen, zooals door den laatst afgetreden minister
daartoe was aangevraagd, rekent de minister
voor het oogenblik onze uiterste krachten aan
te geven.
De gronden, waarop het nieuwe type berust
en waarop de noodzakelijkheid steunt van den
aanbouw van een dergelijk schip, later door
4 schepen van hetzelfde type te volgen, zijn,
wat den dienst in Indië betreft, dat naar
's ministers meening, een eskader uitsluitend
bestaande uit pantserdekscbepen, in vele ge
vallen zal te kort schieten ten opzichte van
hetgeen van de zeemacht aldaar in oorlogstijd
en by handhaving van de neutraliteit moet
worden gevorderd en daarom eene samenstel
ling van het auxilair eskader als in het orga
nisatieplan van 1896 werd aangegeven, niet
geacht kan worden in de behoeften op vol
doende wijze te voorzien.
De minister blijkt in te stemmen met de
formatie van het auxilair eskader, omschreven
in art. 1 van het koninklijk besluit van 4 Juni
1897, maar meent dat de 6 krachtige oorlogs
schepen niet alle pantserdekschepen moeten
zgn, maar dat daarbg ook eenige zwaarder
bewapende en meer beschermde schepen moe
ten voorkomen.
Rijwielbelasting.
In zgn antwoord op het afdeelingsverslag
der Kamer betrekkelijk het ontwerp tot rege
ling der personeele belasting naar den grond
slag rijwielen, betoogt de minister andermaal
dat deze heffing past in het kader van het per
soneel, bestrijdt hij dat, ter versterking der
rijksmiddelen, een verhooging van het invoer
recht op rywielen beter zou zgn dan eene
buiten het dorp de vl akte en de valleien zgn
in donkere ineenloopende tinten gehuld; men
ontwaart niets dan boomen, wegen, kloven en
kuilen, en hier en daar een eenzame, vervallen
hut, met verlichte vensters, en een schoorsteen
die rookt.
Het huisje, waar de Wesstraetes woonden,
was gelegen aan den weg tusschen Braric
l'Allend en Mont Saint-Jan. Het was een
klein vierkant gebouwtje, van éen verdieping,
en bevatte twee rechthoekige kamers. Vader
Verstraete was mijnwerker een groote, forsche
man, met breede schouders, een zwart gelaat en
een zwaarmoedig karaktersedert den doodzgner
echtgenoot had men hem niet meer zien lachen.
Eiken morgen toog hij vóór dag en dauw naar
zgn werk, met zijn middagmaal onder den arm,
en keerde eerst lang na zonsondergang terug.
De oude moeder Verstraeten was een goede
vrouw, die hare kleinkinderen innig lief had.
In het dorp deed zij evenmin van zich spreken
als haar zoon.
Na het avondeten der kinderen bracht groot
moeder hen naar bed, stookte het vuur nog
eens op, ging zitten om de thuiskomst van
haren schoonzoon af te wachten, en verdiepte
zich in overpeinzingen.
Het was betaaldag de dag die met
belasting op dit vervoermiddel, aangezien de
binnenlands voortgebrachte rywielen dan aan
een soort van accijns zouden moeten worden
onderworpen, hetgeen de nijverheid zeer zou
belemmeren en aan de administratie veel om
slag en moeite zou veroorzaken ter wille van
een betrekkelijk weinig opbrengende belasting.
Het tijdstip der inwerkingtreding van de
wet is nader vastgesteld op 1 Januari 1899 in
plaats van op 1 Juli 1898.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Bij kon. besluit is benoemd tot lid van
het uitvoerend bestuur van het waterschap
der Sluis aan de WielingenJ. de Bruyne.
Zondagochtend waren op den Singel bij
het Zand, nabij deze gemeente, twee kin
deren van hier bezig met bloempjes plukken.
Het jongste kind, een ventje van een jaar of
vier, kwam te dicht bij het water en rolde
voorover erin. Het oudere broertje stond hui
lende aan den kant, maar kon geen hulp bie
den, omdat de drenkeling reeds te ver van den
wal was. Gelukkig kwam zekere L. uit Mid
delburg voorbij, die te water sprong en den
kleine, die al heel wat water geslikt had, op
het droge bracht en bijhielp.
- Uit de fraaiste collectie Engelsche krop-
pers van geheel Engeland, toebehoorende aan
wijlen den heer G. Ure te Dundee, zgn de zes
beste exemplaren gekocht door onzen bekenden
duivenlief hebber, den secretaris van Avicultura,
P. Polvliet te Middelburg.
Genoemde heer Polvliet deelt ons mede, dat
hem voor een der zes kroppers, den roodbon
ten Eng. kropper-doffer broed 1897, dezer da
gen door een liefhebber uit Schotland, 25 pond
sterling werd geboden doch dat het aanbod
geweigerd werd.
Aldus meldt Aviculturabijvoegsel van
Floralia.
Te Vlissingen zal spoedig met het
heien van palen voor de landhoofden van de
nieuwe schipbrug over het Marinedok worden
aangevangen. Heden (Maandag) werd het terrein
daartoe aan beide zijden van het dok afgeschut.
Wanneer alles meeloopt, dan kunnen de land
hoofden over een paar maanden gereed zyn.
Men schrijft ons uit Veere:
Zaterdagavond werd hier bericht ontvangen dat
een tjalk van Sliedrecht, met steen voor den
Vlietepolder, Vrijdagmiddag in het Engelsche
vaarwater ter hoogte van de zwarte ton 1 B
gezonken was en de bemanning zich met de
roeiboot aan boord van een ander steenschip
had begeven.
De Coöperatieve bergingmaatschappij alhier,
waarvan de heer J. J. van Beveren voorzitter
is, ging er onmiddellijk met de hoogaarts V. E.
7, schipper J. F. de Bliek, op uit en bracht in den
namiddag eenige stukken zeilen en rondhout
van de tjalk hier aan.
Het schip zit 150 M. buiten het vaarwater:
met laag water is de achtersteven nog boven
doch de voorsteven een meter onder water, de
mast staat ook nog, zoodat het wrak geen ge
vaar voor de scheepvaart oplevert.
Men schrijft ons uit Goes:
De behoefte aan werkmanswoningen blijft
hier, niettegenstaande er heel wat aangebouwd
worden, voortduren.
Alle beschikbare hoekjes grond in de be
bouwde kom zyn reeds voor den bedoelden
ongeduld door de armen verbeid wordt; de
eenige misschien waarop er een weinig wel
vaart in huis heerscht.
Sedert eenige jaren had deze familie, ten koste
van allerlei ontberingen, twee of drie goud
stukken verzameld in de lade van de groote
eikenhouten kast.
De mijnwerker had altijd gewenscht een
stukje grond achter zyn huisje te bezitten en
op dezen betaaldag, waarop hij zich al zoo
lang verheugde, zou een kieine som, gevoegd
bij de goudstukken in de lade, hem in staat
stellen om dien aankoop te doen.
De oude vrouw bebouwde al in hare ge
dachten het land, en zag den oogst van het
volgend jaar reeds voor haar. Geheel ver
vuld van hare bespiegelingen, wiegde zij zacht
jes heen en weer, op de maat van de klok,
die in den hoek stond te tikken. Zij wiegde
net zoo lang tot zij in slaap viel en schrikte
eensklaps op toen het tien uur sloeg.
„Wat! tien uur! En is Verstraete nog
niet thuis 1" mompelde zg.
Eensklaps vielen er regendroppels tegen de
ruiten en weldra stortregende het.
Alsof zij dit afgewacht had om haar onge
duld te doen losbarsten, stond de oude vrouw
op en op gevaar af van de kinderen te wek
ken begon zy hardop te praten.
aanbouw ingenomen en nu gaat men er ook
buiten.
De Molendijk is bereids gereed gemaakt voor
het bouwen van woningen en de Westwal,
waar thans nog een graanpakhuis staat, dat
voor afbraak verkocht is, zal ook worden be
nuttigd.
Het vorige jaar was de werkmansvereeniging
Help u zeiven in onderhandeling over den aan
koop van een tuin aan den Oostsingel; die on
derhandelingen sprongen af, maar thans moet
die tuin in andere handen zijn overgegaan, ook
al om er een twintigtal huizen te plaatsen.
Wanneer al die plannen zijn uitgevoerd, dan
zal de woningnood wel voor een poos geëindigd
zijn. Thans is die zoo groot, dat de op ver
schillende plaatsen in aanbouw zijnde huizen
reeds verhuurd zijn alvorens ze zgn afgewerkt.
Zaterdag namiddag omstreeks vijf uur is
te Zierikzee het zevenjarig zoontje van den
loods Van Duin Jr, dat bij het Kasteel met
een kameraadje speelde, in de Nieuwe haven
gevallen en verdronken. Het ongeluk had
plaats, zonder dat dit door iemand was opge
merkt. De moeder vernam het van den knaap,
met wien de verdronkene gespeeld had. Toen
het ongeluk ontdekt werd, was het reeds te
laat om nog den drenkeling te redden.
Uit St. Annaland schrijft men ons
„Zuster Anna! ziet gij nog niets komen
Deze vraag van wijlen mevrouw Blauwbaard
werd jl. Vrgdagavond, zy het dan ook onder
andere woorden, gedaan in de vergadering van
aandeelhouders der bijzondere telegraaf-ond er-
neming St. AnnalandTholen. Men moet
weten, dat wegens het overiyden van den con
cessionaris-telegrafist Theunissen in October
van het vorige jaar door aandeelhouders be
sloten was, de onderneming op te heffen en
tot liquidatie over te gaan, omdat toen reeds
met verlies gewerkt werd, wat nog erger zou
worden, omdat men voor 't salaris, dat de
overledene genoot, geen ambtenaar zou kun
nen krggen.
Vóór dat men echter tot sluiting van 't kan
toor zou overgaan, wilde men eerst trachten
alhier een telephoon-kantoor van gemeente
wege gevestigd te krijgenen omdat ontegen
zeggelijk het bestaan van zulk een kantoor in
deze gemeente, waarin zoo veel handel op
allerlei gebied gedreven wordt, onmisbaar is,
nam de gemeenteraad die taak op zich. Er
werd dan ook een verzoek gedaan om een
telephoonkantoor voor eigen rekeniüg te mogen
exploiteeren, maar hierop werd afwijzend be
schikt. Wel beschikte men goedgunstig op
het verzoek om een rgkstelephoonkantoor,
waarvoor reeds in December door den gemeen
teraad het personeel benoemd en de lokaliteit
aangewezen werd.
Sinds dien ging het den slakkengang, want
nu eerst zijn de palen gezet en is de draad
gespannen. Maar wanneer wordt het kantooi
nu geopend? Hierover kon de voorzitter geen
inlichting geven; en omdat het voor de hand
ligt, dat dit nog niet zoo spoedig zal gebeuren,
en ook omdat aandeelhouders het moede worden
zich verder offers te getroosten, daar het nadee-
lig saldo reeds zeer groot is, werd nu in boven
bedoelde vergadering besloten het kantoor met
15 dezer te sluiten. Noode werd hiertoe over
gegaan, want dan eerst zal men het gemis
gevoelen. Gewenscht is het alzoo, dat de
autoriteiten, daarmede belast, spoedig tot ope
ning van het telephoonkantoor overgaanmaar
of die wensch vervuld zal worden Ochop
- „Die mannen, die drinkebroers big ven
altijd dezelfden. Zy hebben hem zeker mee-
gesleep. Tien uurHij weet toch wel hoe
ongerust ik altgd ben als hij zich verlaat.
God weet of zij hem geen jenever laten drin-
van die gloeiende jenever, die hem
gek maakt. Als hg den weg naar huis maar
vinden kan".
Zij keek den weg op en hernam„Het re
gent. Ja wel, het regentmaar dat ia juist
een reden om gauw thuis te komen. Hij zal
doornat zijn en wie weet? Als hij maarthui8
komt Zal hij het huis kunnen vinden
De klok sloeg half elf, zij ging naar het
bedje van de kinderen, kuste hen op het voor
hoofd en vervolgde: „Hg drinkt toch nooit
het zijn die anderen, die werkloozen, die afge
stompte kameraden Het is van daag be
taaldag en morgen zal al het geld op zijn en
vaarwel mijn akkertje!" Zg barstte
in tranen uit bg het uiten van die woorden
en ging weer voor de kachel zitten, die nog
maar flauw brandde.
Het sloeg elf uur. Daar klonk een stap voor
i deur en er trad een man het huisje binnen.
Dit was Verstraetehg scheen niet dronken
te zyn, zyne kleeren dropen en hij droeg iets
in den arm dat hij terstond naar de achter
kamer bracht; daarop kwam hy by de tafel
vlugge handeling in deze en andere aangelegen
heid kan men hier niet roemen. Reeds twee
maal is door den gemeenteraad een verzoek
gedaan, om betere regeling in den postdienst,
omdat we hier zeer stiefmoederlijk bedeeld
zijn en deze gemeente, in vergeiyking met de
andere in het eiland, in zeer ongunstige con
ditie verkeert. Op het eerste verzoek is een
voorstel, door de postadministratie gedaan,
aangenomen, maar daaraan is nimmer uitvoe
ring gegeven, doch het tweede verzoek ia
eenvoudig doodgezwegen, zoodat de onge-
wenschte toestand blijft voortduren.
In tegenspraak met een in ons vorig
nommer opgenomen, aan een ander blad ont
leend bericht, als zou bij het bekende geval
te Belgisch Koewacht van geen misdaad
sprake zijn, meldt onze correspondent aldaar
dat dit bericht zoo niet onjuist dan toch zeker
zeer voorbarig is.
Voor het in Juni te CI i n g e te houden
festival hebben zich reeds een vijftien muziek
gezelschappen i
LETTEREN EN KUNST.
In de Mei-aflevering van De Gids komt
voor een opstel van mej. M. W. Maclaine
Pont, onder den titel Oud-Zeeuwsche gastvrij'
heid.
De schrijfster behandelt daarin het verblijf in
onze provincie, voornamelijk in Zeeuwsch-Vlaan
deren, van de Hervormde emigranten uit Salzburg,
die het slachtoffer waren van de uitdrijving in
1731 en 1732. Zij brengt ten slotte hulde aan
de gastvrijheid der Zeeuwen, in het bijzonder
in het land van Cadzand. „De vreemdeling"
zoo eindigt zij haar opstel „wordt er
met ongemeene hartelijkheid ontvangen, huizen
en archieven staan voor hem open, hy kan er
vinden waar zijn hart naar uitgaat. Als ia
de dagen van ouda leeft de oud-Zeeuwsche
gastvrgheid, en is de spreuk van kracht, die
mijn oog trof in het eerste huis, dat ik in
Groede binnentrad, en die de leensprenk van
het land mag heeten „Herberget gerne."
Mej. Maclaine Pont brengt openlijk hulde
aan den heer Hennequin, burgemeester van
Sluis, aan de heeren Rust en Loman, predikan
ten te Groede en te Amsterdam, en aan den
heer Heybroek, kerkmeester aldaar, die haar
met groote vriendeiykheid inzage vergunden
van de archieven, aan hunne zorgen toever
trouwd.
Von Brucken Fock's Seleneia zal Don
derdag s. a. te Arnhem opgevoerd worden,
evenals te Utrecht en te Amsterdam onder
leiding van den componist.
ONDERWIJS.
Tot onderwyzer aan de O. L. school te
Colijnsplaat is benoemd de heer G. Fran-.
coys te Kruiningen.
De52ejaarl. vergadering der gewestelyke
vereenigingen Zeeland van het Ned. Ondertoijzer»
Genootschap zal gehouden worden te Goes
in de Prins van Oranje op Dinsdag 31 Mei.
Natuuriyk zullen verslagen uitgebracht en
commissiën benoemd worden. Uit de heeren
L. A. E. v. d. Ley, M. M. Blankert en J. van
Tooren zal eene keuze gedaan worden voor afj
gevaardigde naar de algemeene vergadering
van het Genootschap.
Daar by besluit eener voorgaande algemeene
vergadering de gewestelyke vereenigingen zullen
staan, welke de oude vrouw bezig was te
dekken.
- „Kom moeder", zei hy, „klaag niet td
veel dat ik u heb laten wachten. Ik ben
moeten blgven om hulp te verleenen; Er id
van daag een gang ingestort, waarby vier van
de makkers zijn omgekomen. Huibert, de
weduwnaar, is dood
„Genadige goedheidriep zy uit, de
handen vouwende, „en zyn kind Al weer een
wees
Verstraete antwoordde niet; maar bracht
zijn moeder in het andere vertrek en zei, haar
zijn geld ter hand stellende, „Moeder, daar is
ons geldmaar wg zullen geen akkertje koo-
later misschien. Gij moet mijn soep
maar wat aanlengen. Huibert de weduwnaar
is dood en
„En
Verstraete ging naar het bed toe, waarop
hij het voorwerp, dat hy onder den arm droeg,
neergelegd had, sloeg den doek weg, die het
bedekte en vertoonde het gezichtje van den
kleinen Huib.
- „O, ik begrijp het", zei grootmoeder, „wy
zullen drie kinderen aan tafel hebben in plaats
van twee".
E I N D Ei