MIDDELBIIRGSCHE COllRANT. N°. 104. 141e Jaargang. 1898. W oensdag 4 Mei. FEUILLETON. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Teeatdagen. per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., 2.- Afzonderlijko nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 3 Mei 8 u. vm. 60 gr. 12 u 69 gi av. 4 u.64 gr. F. Verw. tam. kr. Z. W. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. w Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 reg9ls 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel; Grooto letters naar de plaats die zij innemon. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Middelburg 3 Mei. Spijkers op laag water. Die te zoeken schijnt tegenwoordig de groote lieihebberij van de tegenstanders van den leer plicht. Nu zij bemerken dat er zelfs onder eigen partijgenooten zijn, die hen niet willen volgen in hun strijd tegen een zoo nuttige en heilzame instelling, weten o. a. Standaard en Nederlander niets beter te doen dan allerlei argumenten aan te voeren die met de hoofd zaak niets te maken hebben. Verschillende grieven tegen het onderwijs, oud en versleten, komen wêer te berde. Waar om Wij vermoeden om de aandacht af te leiden van de kwestie waarom het eigenlijk gaat. Nog dezer dagen wees Het Vad. op die afkeurenswaardige methode. „Het is" schreef zijne redactie het is merkwaardig, hoe de bestrijders zich in alle bochten wringen, om, waar zij in beginsel het wetsontwerp met fatsoen niet kunnen afkeuren, nu aan indivi- dueele gemoedsbezwaren op afdoende wijze is tegemoet gekomen, toch maar bezwaren op be zwaren te stapelen tegen het stelsel en de toe passing, bezwaren aan 't wetsontwerp zelf ont leend, en niet minder bezwaren, geheel buiteD het wetsontwerp gelegen, ten einde het onder een overstelpend wicht van grieven te begra ven. Men kan zoo gissen, hoe het loopen zal. Al die artikelen vol grieven hebben reeds een eerbiedwaardigen stapel bereikt, en nog moet het sectie-onderzoek eerst aanvangen." Het stelsel van obstructionisme zal men er op toepassen, teneinde de aanneming ervan te vertragen. „Er is trouwens," zoo zeide dezelfde re- daetie zeer terecht, „er ia iets verbazend kunstmatigs in de beweging, die men nu sedert 1889 weder tegen ons onderwijs op touw zet. Toen was men al heel big wat. subsidie te erlangen voor de vrije school en was men bereid aan de voorwaarden van de wet te voldoen om die subsidie te krijgen. Ja, men vond niet alles opperbest, maar van de enorme grieven, thans zoo breed uitgemeten, werd weinig vernomen. Maar dit geloovemen: ook vele voorstanders der openbare school hebben op het onderwijs wel bet een en ander aan te merken, en zijn zelfs genegen toe te geven, dat er in de denk beelden van de voorstanders der vrije school, zooals die zich thans ontwikkelen, wel iets bruikbaars kan zijn. Maar het is allerminst noodzakelijk, om ter verwezenlijking daarvan ons gansche stelsel 't onderstboven te keeren. Waarom zou men, zoo dit gewenscht is, den invloed der ouders op de school niet kunnen uitbreiden? De wraak van den gevangene. 2. Uit het Engelsch. VAN VICTOR WHITECHÜRCH. „„Wel Davis"", zei de aanvoerder, na eenig beraad, „„als gij dan eens naar Westmoor gingt. Het is altijd te probeeren. Dan moes ten wij in de richting van Hartwell gaan. Wat vindt gij er van „„Ik ben bereid te doen wat gij zegt. Het kan in geen geval kwaad om den station chef te waarschuwen"," antwoordde ik. „„Heel goed. Ga dan maar gauw, Davis. Ik geloof dat gij het best doet met de lijn te houden, dat is de kortste weg". „Daar ging ik dus, langs de lijn. Het was bijna donker, ofschoon de mist opgetrok ken was, en het dnurde een poos eer ik het spoor goed kon volgen. Weldra kwam ik echter goed vooruit, tusscben de naar het Zuiden loopende rails aan de rechterzijde, zoo dat ik de lichten kon zien van eiken trein, die mij tegemoet kwam. Ik was nog niet heel ver gekomen voordat iets heel dwaas deed. Ik wierp mijn geweer over den schouder, teneinde mijn handen vrij te hebben. Toen ik nog een eind verder was kreeg ik een sterk verlangen naar een pijp. Ik had den heelen dag niet gerookt Cn daar gij z&f rookt, zult gij begrij- Agenten. Te Zierikzee: A. C. de Moov, te Tholen: W. A. VAN NmrWESHtJIJZEN. Zoo 't onderwijs te „schlablonenartig" is, gelijk De S'andaard meent, waarom zou men bet niet meer aan de omstandigheden kunnen aanpassen Zoo 't er op aangelegd is „halve geleerden" aan te kweeken, eene uitdrukking niet vrij van eenige overdrijving (een 12jarige kleuter, die van de openbare school komt, 'n halve geleerde!), wat Iet ons bet practischer in te richten? Zoo, gelijk de Nederlander wil, meer heil gezocht moet worden in voortgezet onderwijs, vakopleiding, ambachts- en landbouw onderwijs, in welk opzicht staat de inrichting der openbare lagere school aan die wenscben in den weg Maar wat ter wereld heeft dit alles nn met de quaestie van den leerplicht te maken Wij waren, zucht De Nederlander, in 1889 zoo goed op weg Welnu, wij kunnen zeer wel op den goeden weg blijven, en en pas sant eventjes den leerplicht aannemen. Die behoeft ons volstrekt niet van den goeden weg af te leiden. Wat er aan ons onderwijs mag ontbreken, geen kind wordt er beter op, door het de vrijheid te laten er zoo ongeregeld als het zelf wil van gebruik te maken." Van haar standpunt zju dit betwist kannen worden Da vrije schaal, thans haar ideaal, werd in 889 minder vrij. Geneeskundige hulp ten plattelande. Iu de 49e algemeene vergadering der Neder- landsche Maatschappij tot bevordering der Ge neeskunst komt ook in behandeling het rapport van de commissie tot onderzoek naar de be hoefte aan geneeskundige hulp ten plattelande, waarvan de behandeling tot deze vergadering is uitgesteld. Als conclusie geeft de commis sie te kennen, dat volgens haar meening door de onderstaande maatregelen in het gebrek aan geneeskundige hulp ten plattelande zou kunnen worden voorzien Er worde ingesteld een rijkscommissie tot Er worde aan Gedeputeerde Staten opgedra gen het gemeentetraktement van den gemeente geneesheer vast te stellen in de door de be doelde commissie aan te wijzen gevallen. Het rijk en de provincie kennen daarna eveneens subsidiën toe. Er worde zoo noodig een beperkt aantal staats-geneesbeeren aangesteld. BESfOEMIJTGES! EJfZ. Bij kon. besluit: is benoemd in de orde van den Nederland- schen Leeuw, tot ridder, de kolonel F. M. van Panthaleon baron van Eek, van den staf der genie, hoofd der Vde afdeeling van het dep. van oorlog, met ingang van 1 Mei benoemd tot comm. in het 2de geniecommandement. Verder is een pensioen verleend aan H. van Eek ad 2667, H. J. Massink ad 1702 en C. J. Gerrits ad 1529. In de St. Ct. zijn opgenomen verschillende mededeelingen van de ministers van buiten- landsche zaken, van justitie, van marine en van oorlog betrekkelijk de in acht te nemen bepalingen ter handhaving eener volkomen on zijdigheid den oorlog tusscben Spanje en de VereeBigde Staten. pen hoe het mij te moede was. Ik haalde onder het loopen mijn tabakszak uit, stopte mijn pijp en zocht naar een lucifer in mijn zak. Eindelijk vond ik nog een enkelen waslucifer. Er was nog al wind en vreezende dat mijn eenig ooilam zou uitwaaien, wachtte ik met hem af te strijken, totdat ik eenige beschutting zou vinden. Die doomde weldra in de duisternis op, in de gedaante van een wegwerkers hutje, aan dezelfde zijde van de lijn als waar ik liep, met de deur naar de rails gekeerd. Ik ging tegen de deur staan, streek mijn lucifer af en wilde juist mijn pijp aansteken, toen tot mijn verbazing en schrik, de deur door mijn gewicht naar binnen open ging en ik op den grond viel. Voordat ik weer op de been was, verlichtte mijn waslucifer het leelijke gezicht van 36, die zich in die hut verscholen had. Met een sprong was hij boven op mij en greep my bij den keel. „Dit alles ging zoo gauw dat ik geen tijd had om te begrijpen wat er gebeurde, voordat ik merkte dat ik plat op den grond lag met dien ruwen kerel boven op mij. Ik deed natuur lijk krachtige pogingen om los te komen, maar ik was geheel machteloos. „„Zoo!" riep hij met een vloek, „ben jij dat Ik heb nog een oude rekening met je te vereffenen en ik zal deze schoone gele niet laten voorbijgaan."" „„Laat los I"" riep ik en trachtte mij aan zijne vuisten te ontworstelen. „„Neen, nog niet, oppasser Davis. De bordjes zijn verhangen, nu zijt gij mijn ge- De officier van adm. Ie kl. M. C. Hazen berg wordt met 6 Mei a. s. eervol ontheven van de fanctie van fimgeerend fiskaal bij den zeekrijgsraad aan boord van Hr Ms wachtschip te Willemsoord, on op non activiteit gesteld. Schoolverslag 1896—1897. Middelbaar Onderwijs. Het aantal leerlingen voor volledig onderwijs aan de Hoogere burgerscholen is toegenomen met 253 en dat voor enkele lessen is vermin derd met 59. De 20 rijks scholen telden te zamen 1580 leerlingen, waarvan 79 of 5 voor enkele lessen. De overige scholen hadden 5450 leerlingen, waaronder 98 of ongeveer 1,8% voor enkele lessen. De maatschappelijke bestemming der geslaag den aan de eindexamens is o. a.: voor de mili taire academie 35; voor de polytechnische school te Delft 89idem buitenlands 7arts 42; Oost-Indisch ambtenaar 30 leeraar middel baar onderwijs 4; gymnasium 7; handel 27; universiteit 41Indische instelling te Delft 5 Z. Afrikaan8clie spoorwegmaatschappij 8 pos terijen 8 onderwijzer 7belastingen 16regi stratie 5; apotheker 21; handelskantoor 9; landbouw 5; militair 5. Aan de Nederlandscho school voor nijver heid en handel te Enschedé legden 12 jongelie den eindexamen af; 9 gaan van hen in den handel, 3 in de nijverheid. Het aantal leerlingen, kosteloos op de Am bachtsscholen geplaatst of voor wie door an deren schoolgeld werd betaald, bedroeg 717, tegen 726 een jaar te voren. Het getal leerlingen, aan alle Ambachtsscho len te zamen bedroeg einde 18962496, tegen 2373 'tjaar te voren. Onder deze 2496 waren 793 timmerlieden211 meubelmakers952 smeden en 278 ververs. Van de overige 262 oefenden zich 64 in koper-, zink- en loodbe- werking, instrumentmaken, modelroaken, beeld houwen, steenhouwen of teekenen, en wel aan de scholen te Arnhqm, 's Gravenhage en Rot terdam de dan nog restende 198 waren leer lingen der Ambachtsavondschool te Enschedé, die voor een groot gedeelte onderwijs ontvan gen in textiele vakken. Het aantal leerlingen uit gemeenten, waai en ambachtsscholen gevestigd zijn, bedroeg op 31 Dec. 1896525 of 5 meer dan 't jaar te voren. UIT STAD ES PROVINCIE. Tot klerk der posterijen en telegrafie le kl. is o. a. benoemd de heer G. H. Fijn te Zierikzee. Met 1 Juni worden verplaatst de commiezen der telegrafie D. Bijlo van Helmond naar Middelburg (inspectie), de telegrafistP. van Tol van Middelburg (inspectie) naar Rot terdam (telegraafkantoor) en de klerk der posterijen en telegrafie 2e kl. C. C. den Decker van Goes (telegraafkantoor) naar Grave. Maandag lGdezer en volgende dagen wordt in het gebouw Concordia op het Koor kerkhof alhier onder den hamer gebracht een uitgebreide verzameling boeken in ver schillende talen en wetenschappen, alsmede partij staalgravures, etsen, muziek etc., afkomstig van verschillende bibliotheken. vangene. „Op dat oogenblik viel er iets uit mijn zak dat in het starrelicht flikkerde, en met een rammelend geluid op de steenen viel. „„Heel goed,"" zei 36 en raapte het op die handboeien waren zeker voor mij bestemd. Misschien passen zij ook wel om jon polsen; wij zullen het althans probeeren. En daar we geen cel bij de hand hebben om je op te slui ten, zullen wij je aan iets stevigs vastmaken, hoort je - „En al zijne krachten inspannende, sleepte hij mij, ondanks mijn wanhopig verzet, naar de rails vlak bij ons. Neerknielende op mijn borst, duwde hij mijn rechter hand onder den rail, tusschen de leggers, en mijn linker arm over den rail, terwijl hij met een grijns de boeien om mijne beide banden sloeg. Toen begreep ik wat hij gedaan had. Ik lag geboeid aan den rail. Hij sprong zegevierend over eind, zocht in mijn zak en baalde er den sleutel van de boeien uit, dien hij ver weg slingerde - „„Hoe voelt je, je nu, schobbejak? Ik zou je kunnen vermoorden met éen slag op. je kop, als ik dat verkoos; maar ik wil geen moord begaan, o neen Ik lever je over aan den sneltrein I Begrijpt ge mij Als die op zijn tijd vertrekt, dan is hij omstreeks elf uur hier, en ik vrees dat bij van avond over een kleine hindernis heen zal moeten. JaIk zal je nog een beetje vaster binden vriend, alleen voor de securiteit weet je."" „Dit zeggende ging hij in de hut en keerde terstond terug met een eind touw, dat In den catalogus vinden wij een aantal zeer belangrijke nommers, o. a. op Zeeland betrek king hebbende en tal van rechtsgeleerde werken. Deze veiling wordt gehouden door den heer K. Ie Cointre, boekhandelaar alhier. Het verslag der Nwtespaarbank te Zie rikzee van bet vorige jaar getuigt wederom van toenemende belangstelling. Er hadden ge durende dat jaar 2373 inlagen en 1278 uitbe talingen plaats. De eersten beliepen te samen 161.764.26, en de laatsten 145.239.96, zoo dat meer werd ingebracht dan teruggehaald 16.524.30. De inlagen waren verdeeld alsvan beneden f 1: 16, van 1 tot beneden 10: 699, van f 10 tot beneden 100: 1239, van 100 tot beneden ƒ1000: 397 en van 1000 euhooger: 22, samen 2373. Aan rente werd bijgeschreven 21.419.77*. De rente bedraagt van alle inlagen 3 percent. Op het einde des jaars bad het kapitaal der bank eene waarde van 841.514.02, terwijl aan de inleggers slechts verschuldigd was 752.863.61®, zoodat er eene reserve is van 88650.40s. Het getal inleggers was toen 3043, en wel beneden f 1: 25, van f 1 tot beneden 10: 185, van 10 tot beneden 100: 1128, van 100 tot beneden 1000 1581 en van 1000 en hooger: 124. Van Bruinisse werden gedurende de vorige week verzonden 220 ton mosselen naar België, a 1.80 per ton en aangevoerd 700 ton mos selzaad van Ameland, 150 dito van Enkhuizen, pi. m. 500 dito van Engelse he en 100 ton van Zeeuwsche banken. Het Zuiderzeezaad kost plus minus 1. Het Zeeuwsche, vermengd met veel schelpen, 30 tot 75 c. per ton, naar qualiteit. Zaterdag middag werd de 13jarige zoon van een schoenmaker te Axel, die voor zijn vader schoenen had weggebracht, op den ka naaldijk aldaar door twee jongens op den grond geworpen en van zijn portemonnaie met ƒ2.50 beroofd. De aanvallers bedreigden daarbij den beroofde met den dood. Een der daders, een jongen van 14ja?r, is reeds in voorloopige bewaring, terwijl de andere, die in België woont, aldaar in verhoor is ge- nomen. Blijkens te Groede gedane waarnemin gen viel in de maand April jl. 14 m.M. regen tegen 84.7 m.M. in dezelfde maand van 1897. De wind was op 12 dagen N.-O., 8 das en Z.-W., 4 dagen Z. O., 4 dagen N.-W., 1 dag N. en 1 dag W. De hoogst waargenomen thermometer stand was 56° Fahr. den 26, 27 en 28-ten, de laagste 36° Fahr. den 6den, de hoogste baro meterstand 773 m.M. den 6den, de laagste 753 m.M. den 12den, alles 's morgens te 8 uren. De thermometer bereikte den 27sten te 2 uur 's namiddags 68° Fahr. KERKNIEUWS. De heer B. Veenstra, predikant der Geref. kerk te Vlissingen A, herdacht Zaterdag, onder vele blijken van belangstelling, zijne 35- jarige ambtsbediening. Hij was vóór 1863 zen- deling-leeraar en reizend predikant in Zeeland. bij daar zeker opgemerkt had. „„Ge zoudt nog gemakkelijker liggen als ik je voeten ook vastbond, niet waar zei bij met een grijns en sloeg het touw om mijn rechterbeen, trok het onder den binnen- rail door en maakte het einde vast om mijn linker enkel, boven de rail. Dus was ik over de heele breedte van de baan vastgebonden en het scheen onmogelijk om aan den meest af schuwelijken dood te ontkomen. „„Je zoudt nog kunnen roepen, dus zal ik je mond toe stoppen. Gij kunt uwe gebe den evengoed opzeggen met een dichten, als met een open mond, en hoe eerder je begint hoe beter, want je bebt er nooit zooveel be hoefte aan gehad als nu."" Hij stopte mijn zakdoek gedeeltelijk in mijn mond en bond hem vast met een ander eind touw. Daarop ging bij mijn zakken nazien. „„Klein geld bij je? Dats mooiIk zal hot voor je bewaren, want je hebt er nu toch niets aan en dan bebt je ook stervende de voldoening dat je mij geholpen hebt om naar Londen te komen. En nu, jou schurk van een oppasser, vaarwel 1 Ik heb je wel gezogd dat ik je den dood zou aandoen, maar ik heb nooit durven denken, dat ik zoo mooi met je zou kunnen afrekenen. Je zult de lichten van den trein een heelen tijd van te voren zien. Het is een mooie wraak, niet waar Ik zou wel willen blijven om den afloop te zien, maar ik heb geen tijd. Goeden nacht! ver vloekte cipier „Met een brutalen schop tegen mijne weer- Maandag jl. had te Hoofdplaat de teraardebestelling van pastoor Koenraadt plaats. Do lijkdienst werd door bijna alle geestelijken uit het land van Cadzand bijgewoond. Bijna al de zes jaren van zijn verblijf was de pastoor lijdende geweest, zoodat do gods dienstige en kerkelijke functiën door een, den lijder toegevoegden assistent werden verricht. Te Haarlem is Maandag de nieuwe kathe draal met groote plechtigheid ingewijd. Be halve tal van hooggeplaatste geestelijken wa ren aanwezig o. a. de burgemeester van Haar lem met familie, de echtgenoote van den com missaris der Koningin, de griffier der Prov. Staten, de gemeente-secretaris enz. De kerk was stampvol. De plechtigheid eindigde met een korte toespraak, die zich wêer kenmerkte door groote verdraagzaamheid en echt christe- lijken zin, waardoor monseigneur Bottemanne zich steeds doet kennen. Herinnerend aan de glorie aan God in den hooge, dat de engelen op de velden van Bethlehem zongen, wees de bisschop op de heiligheid en op de beteekenis eener kathe drale kerk, en legde er vooral nadruk op, dat men dezen tempel dient te beschouwen als een tempel van vrede en christelijke liefde. De Katholieke Kerk, gedachtig de woorden van haren Stichter„Bemint uwen vijand, doet wel aan degenen die u haten," is de Kerk des vredes en der liefde. Zich tot den plebaan wendend, drukte de bisschop hem op het hart: „Zorg, dat die gee3t van Christus heerscbe onder mijne parochianendring aan op vrede en liefde, op den preekstoel, in den biechtstoel, in de Christelijke leering, beschouw deze opdracht als den uitersten wil, het testament van uwen bisschop." Nu vervolgde Z. D. H. kan ik met den grijzen Simeon zeggen: Heer, laat nu uw dienaar gaan in vrede. De gebreken van den ouderdom maken het moeilijk een bisdom te besturen, dat bijna een half millioen katholie ken telt. Maar ook, met den 80-jarigen bis schop van Tours, den H. Martinus, zeg ik: Als ik noodig mocht wezen voor uw volk, Heer, schuw ik deu arbeid niet. Als God mij nog langer wil laten onder den drukkend en jast van zorg en arbeid en verdriet, om mij te louteren, Heer, ik onderwerp mij aan Uwen H. Wil: Non recuso laborem, fiat volmtas tua. ONDERWIJS. Wij ontvingen bet Jaarboekje van den Bond voor Nederlandsche Onderwijzers voor 1898—99. Daarin komt voor bet progr amma van den bond, het jaarverslag, het strijdplan en ver schillende opgaven voor de leden van de ver- eeniging van belang. Daaronder behoort bijv. een opgave van de salarissen in verschillende gemeenten. Blijkens het verslag sloot het jaar, dat met 126 afdeelingen begon, met 144. Het aantal leden en voorstanders vermeerderde van 4061 tot 5087. Het Nieuwe Schoolblad wordt nu bepaald het orgaaD van de Vereeniging van hoofden van scholen in Nederland. Prof. dr S- 8. Rosenstein te Leiden her* dacht Maandag zijn 25-jarige ambtsvervulling' looze beenen liep bij weg in de richting van Westmoor. Ik kon nog een poos zijne zwakke gedaante volgen en hoorde nog lang zijne voetstappen op het grint. Ik twijfelde geen oogenblik, dat hij op weg was geweest naar Westmoor en de wegwerkers hnt als een schuil plaats gebruikt had, totdat het tijd zou zijn om heimelijk in een van de treinen te klimmen* „Mijn toestand was vreeselijk. Hij had volkomen gelijkdie sneltrein kwam precies om elf uur te WestmoorHet was nu tieaj zoodat er slechts éen uur was tusschen mij en den afgrijselijken dood. Ik lag eenige «ogen blikken roerloos en trachtte te denken. Kon ik iets doen? Ja. Met groote inspanning kon ik uiij van mijn zakdoek, outdoen ik. bracht mijn hoofd zoover mogelijk over den rail en slaagde er in, met mijne geboeide handen den knoop los te maken en den zakdoek uit mijn niond te trekken. Dat was een verlichting, maar het gaf uiij toch niet veel, want ik begreep heel goed dat al gilde ik nog zoo bard, er niemand was, die mij hooren koD, op deze eenzame vlakte. Het was onmogelijk om mijne handen los te krij gen, maar er was miss-hien kans voor mijne voeten. Ik begon ze heen en weer te schoppen en te trekken en ontdekte dat de schurk het touw tussctien mijne enkels gelukkig maar eens om den rail geslagen had, zoodat ik het door beurtelings rechts en links te schoppen, voor- en achteruit over het ijzer kon trekken. Met de kracht der wanhoop werkte ik uit al mijn macht, om het touw kapot te snijden, m den rail en mjjne voeten te bevrijden,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1