MIDDELBURGSCHE COURANT. BUITENLAND. N°. 93. 1416 Jaargang. 1898. Donderdag 21 April. a Deze courant versobijnt dagelijkB, met uitzondering van Zon- on Feestdagen. Ptjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 20 April 8 u. vm. 54 gr. 12 u 6 av. 4 u. 54 gr. F. Verw. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. W Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reolames 40 cent per regelj Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelïge voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te YlissingenC. N. J. de Vet Mestdagh te GoesA. C. Botmrr, firma Wed. de Jonge. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 20 April. Onvruchtbaar debat. Wanneer nog een bewijs noodigwas om aan te toonen, hoe onvruchtbaar het bespreken van sommige vraagstukken in een openbare ver gadering is, dan is dat, dunkt ons, Maandag avond weêr gegeven, toen de heer H. Pierson, de warme strijder tegen de ontucht, in het Schuttershof te Middelburg als spreker op trad om zijne bekende theorieën te verkondigen. Met zijne groote welsprekendheid, den hem kenmerkenden gloed der overtuiging, op eene zijn gehoor wegslepende wijze, heeft hij weder om getuigenis afgelegd van hetgeen hij in deze teere kwestie noodig en nuttig oordeelt. In belangstelling voor het vraagstuk doen wij voor heul niet onder; in tal van opzichten scharen wij ons beslist aan zijne zijde, en niet het minst beamen wij al wat hij zeide over de ellende en de schande, die de ontucht teweeg brengt. Maar zijn dergelijke onderwerpen wel geschikt om ze als uitgangspunt te kiezen voor een steekspel in woorden, voor een debat ten aan- hoore van een overgroot publiek, dat meer zich laat meeslepen door schoone woorden dan door degelijke argumentendat voor het grootste deel meer het hart laat spreken dan het hoofd; dat hem gelijk geeft, die het fraaist spreekt en het gevatst is in het debat Aan wederzijdsche welwillendheid heeft het Maandagavond bij den spreker en hem, die met hem in het strijdperk trad, niet ontbroken; heuschheid kenmerkte hun optreden en hun spreken. Maar daarom juist te meer vinden wij aanleiding om te wijzen op eene zwakke zijde van dergelijke samenkomsten. Niettegenstaande die welwillendheid, die heuschheid, kon toch de spreker van den avond niet nalaten een ja zeker handig, maar daarom bij zulke kwesties toch o. i. niet goed gebruik te maken van een minder gelukkig gekozen woord van hem, die eigen meening stelde tegenover die van den heer Pierson. En dit is, dunkt ons, vooral in zulke geval len niet te verdedigen. De kwestie is te ernstig, van te groot belang voor onze maatschappij om haar onder geestig heden te begraven; het systeem van elkaar, figuurlijk gesproken, „vliegen af te vangen", of de lachers op zijn zij te krijgen, moest bij dergelijke besprekingen niet in toepassing "wor den gebracht. Het leidt de aandacht van het auditorium af van de hoofdkwestieeen audi torium dat toch al voor het grootste deel bestaat uit in deze onmondigen. Bovendien dergelijke aardigheden hebben steeds plaats ten koste van de zwakste paTtij, want hoe sterk in zijne overtuiging een oppo nent ook moge wezenhoe flink en degelijk zijne argumenten ook mogen zijnhij staat altijd, en vooral in deze was dit het geval, tegenover iemand, wiens „getuigen" dagelijksch werk is; wiens woorden herhaaldelijk zijn gespro ken wiens optreden zoo sterk is geworden omdat hij, leider en bestuurder van een philan- tropische inrichting, de zaken van een met 1 als 't ware een geworden standpunt beziet en op een terrein zich beweegt, waarop bij vol komen thuis iseen terrein dat het groote publiek beter kan begrijpen dan dat van hem, die als tegenstander optrad. Het is al jaren geleden, dat de heer Pierson voor het eerst te Middelburg optrad, Wij meenen bijna twintig jaren. Vergissen wij ons niet, dan geschiedde dit in 1881. Ook toen is tegen hem en zijne theorieën oppositie gevoerd; en al moge in sommige opzichten meer toenadering zijn getomen, ii een paar hoofdzaken is de opinie a\an beide zijden onveranderd gebleven. Ook onze inzichten, o. a. wat betreft de regle menteering der prostitutie, bleven onveranderd. En zoo ontmoeten de voorstanders van de reglementeering, onder wie tal van wetenschap pelijke en tot oordeelen even bevoegde man nen als de heer Pierson over de door 1 geschetste toestanden, hem na zoovele jaren -wederom, even sterk in hunpp overtuiging als J$ in dé zijne» Wat baat 't nu die meeningen te onder werpen aan het oordeel van een menigte, die, hoe groot ook, daarom tot oordeelen nog niet altijd bevoegd is Wij weten het welin verkiezingsdagen is het honden van openbare vergaderingen een noodzakelijkheid om de kiezers voor te lichten en ook in andere gevallen hebben dergelijke samenkomsten haar nut. Maar kwesties als die welke Maandag werd besproken, leenen zieh, dunkt ons, beter tot behandelen in klein comité, onder mannen, die der zake kundig zijn, en met allen ernst zijn bezield om hun gevoelen te toetsen aan dat van anderen en om, zonder aan het oordeel van het algemeen zich te storen, een teere kwestie op te lossen in het belang van de maatschappij en van hen, die als slacht offers kunnen vallen van een, ook in onze oogen toch nog altijd „noodzakelijk kwaad." UIT STAD EN PROVINCIE. Men schrijft ons: Naar aanleiding van het bericht in het nummer van Dinsdag jl. van dit blad betrek kelijk het verzoek van het gemeentebestuur van Hontenisse aan de besturen der ge meenten, behoorende tot het kiesdistrict Hon tenisse, om te vergoeden de in 1897, over eenkomstig art. 70 der kieswet, toegezonden stembiljetten mag zeker wel eens gewezen worden op de toelichting tot de kieswet door mr H. Goeman Borgesius, den tegenwoordigen minister van binnenl. zaken, waar o.m. staat: (Art. 70 bladz. 152). „Naar aanleiding van de opmerking in het Y. V., dat het niet billijk is de kosten van het drukken der stembiljetten te brengen ten laste van de gemeente, die hoofdplaats is van het kiesdistrict, antwoordde de minister: „dat eene verdeeling dier trouwens igeringe kosten tusscben de verschillende gemeenten van het district niet van genoeg zaam belang is om haar bij de wet in te iVoeren." Dat die kosten werkelijk zoo gering zullen zijn, kan niet zoo voetstoots worden toege geven, en de vraag oi de billijkheid niet mede brengt, dat ieder der tot het kiesdistrict behoo rende gemeenten voor haar deel dient bij te dragen in die kosten, waarbij dan het getal kiezers tot maatstaf kon worden genomen, moet o. i. bevestigend worden beantwoord. Erkend moet bovendien worden, dat uit het antwoord van den minister niet is te lezen, dat de gemeente, die hoofdplaats is van het kiesdistrict, verplicht zou zijn die bosten alleen te dragen, en niet bevoegd is, aan iedere ge meente van het district, b. v. naar gelang van het aantal kiezers, een zeker bedrag in reke ning te brengen. Alleen achtte de minister de zaak niet belangrijk genoeg, om daaromtrent eene bepaling in de wet op te nemen. Ook het artikel verzet zich niet tegen die hande ling, want de verplichting om voor eene zaak te zorgen, brengt niet noodzakelijk mede, dat men haar ook bekostige. Trouwens, die verplichting wordt aan den Burgemeesteren niet aan het gemeentebestuur opgelegd, en het artikel beslist niets omtrent het dragen of verdeelen der kosten. Te oordeelen naar de uitnoodiging, deelt het gemeentebestuur van Hontenisse blijkbaar de bovenaangehaalde meening, in het voorloopig verslag der Tweede kamer geuit. Bij koninklijk besluit is toegekend de bronzen eeremedaille (met gekruiste zwaarden) de orde van Oranje-Nassau aan do marecbans- sées A. A. Adam en I. van der Waal, beiden van de lste divisie koninklijke marechaussee en behoorende tot de brigade te IJzendijke. Op het programma van de feestelijkheden, die 31 Aug. en 1 Sept. te Middelburg plaats hebben, komt men ban het in ons bijvoegsel lezen ook voor een historische optocht. Zal die in alle deelen slagen, dan moeten in de eerste plaats daaraan hun steun verlee- nen jongelui, die een werkzaam deel eraan kunnen nemen. Daartoe zal weldra eene oproeping worden gedaan, maar wij meenen onzerzijds wel hierop uitdrukkelijk de aandacht eens te moeten vestigen. Reeds zegden ook een paar jonge dames hare medewerking toe, wanneer anderen haar voorbeeld volgen. Dit is een goed idee, hetwelk navolging verdient. Bij een feest ter eere van een koningin, die de teugels van het bewind in handen neemt, mag toch zeker wel het vrouwelijk geslacht het zich tot een eer rekenen dat te helpen verhoogen, door, zich verheffend boven allerlei vooroordeel, zelf daarbij handelend op te treden. Dit kan niet anders dan strekken tot ver- booging der schoonheid van zulk een stoet. - Heden bezocht de commissaris der konin gin in Zeeland de gemeenten Koudekerke, Biggekerke, Zoutelande en Westka. peil e. Blijkens eene in de ZNbdc van Dinsdag op genomen advertentie, verlangt ook de heer B. G. van der Have te Ouwerkerk bij de aanstaande verkiezing geen herbenoeming als lid der Provinciale Staten van Zeeland. Hij, een trouw aanhanger der liberale beginselen, had sedert 4 October 1870 in dat college zitting en zijne adviezen op het gebied van landbouw en veeteelt werden daarin steeds op hoogen prijs gesteld, terwijl hij ook door zijn aangenamen omgang zich vele vrienden verwierf. Door ingelanden van het waterschap Poortvliet is, ter vervanging van den heer P. Daane van Stapele, die als dijkgraaf bedankt heeft, opgemaakt een voordracht, bestaande uit de heerenJ. van Gorsel Jz. die 82, J. E. van der Slikke die 77 en C. Hage Dz. die 74 stemmen verkreeg. Tevens werd een voordracht opgemaakt voor een gezworene van bovenoemd water schap, waarop geplaatst werden de heeren N. A. Bruijnzeel, W. J. Gakeer en Anth. van der Slikke, die reap. 90, 79 en 65 stemmen ver kregen. Te Bruini8se werden in 1897 aange voerd en geplant 4.000.000 Zeeuwsche oesters ad f 28, 19 en f 9 per 1000 stuks naar kwaliteit. Daarvan werden in den handel gebracht 3.000.000 stuks tot verschillende prijzen. An dere soorten kwamen niet voor. De aanvoer van mosselzaad bedroeg 220.000 tonnen gemiddeld ad 75 cents per toD, waar van 115.000 tonnen mosselen in den handel werden gebracht, tegen een gemiddelden prijs van f 1.50 per ton. Gedurende de vorige week werden van daar nog verzonden naar Holland, België, Frankrijk en Engeland 1100 ton mosselen ad f 2 tot f 1.50 per ton. De aanvoer van mos selzaad was als volgtvan Ameland 1100 ton, van Engelands banken 500 en van Zeeuwsche gronden 600 ton. De prijzen waren van het Zuiderzeesche en Engelsche zaad f 1.10 per ton en van het Zeeuwsche zaad ƒ1.20 tot 0.35 per ton naar kwaliteit. Het Zuiderzeezaad is grootendeels bedorven aangekomen, tengevolge van de lange reis wegens stormweer. Het is ook daardoor dat de visscherij op Amelandsch gronden moet worden opgegeven en op ver kenning van nieuwe zaadperken in de Zuider zee gezocht wordt en bovendien nog omdat zoomin het Zuiderzeesche als het Engelsche aan de eischen van goed zaad voldoet. Op de Zandberg te G r a a u w werd Dinsdag de jaarlij ksche tentoonstelling van vee gehouden. Er was niet veel volk. Aan de lijn stonden een flink aantal koebeesten en ander hoornveeook vormden de paarden een aardige reeks. Prijzen vielen ten deelaan Chr. Diele- man te Graauw de eerste voor 't schoonste paard van 3—6 jaar (no 2 aan J. Verbist al daar) de le en 2e voor het schoonste tuig paarden, de prijs voor kalkoenen, hennen met haanaan A. Volleman en J. d'Haens de le en 2e voor de schoonste tweejarige vaars, aan J. Bauwens en E. Boenne, id. voor 't jaar ling, aan E. Boenne en J. d'Haens le en 2e voor baatgevende of kalfdragende koe, aan J. Verbist le en 2e voor kalfdragende vaars, E. Boenne en J. d'Haens le en 2e voor 't schoonste drietal koeien, E. Boenne en J. Verbist voor het schoonste tweejarig rund, J. d'Haens le en 2e voor springstieren, J. Verbist leen2evoor 't vetste stuk hoornvee, E. Boenne voor de schoonste bokkeling zonder tanden. Verdervoor de schoonste geitP. de Boen, vetste varken en grootst aantal V. d'Haens, voor de eenden J. Verbist, duiven Th. Kint, konijnen wed. Mulder, ganzen E. Boenne, schapen, le J. v. Laer, 2e P. Mahu; en voor het grootst aantal paarden E. Boenne. In een der gemeenten in Zeeland werd met eenige plechtigheid de eerste steen gelegd voor een brandspuithuis. De burgemeester vond zelfs aanleiding, om daarbij een toespraakje te houden, waarbij hij er o. a. op wees, dat het voor ieder inwoner een eere moge zijn in het vervolg te kunnen wijzen op ons brandspuithuis. Onder al de gelegenheden, die wij telkens en telkens weer zien aangegrepen om festivi teiten te organiseeren, vergaderingen te houden en welsprekendheid te luchten, verdient de bovenbedoelde plechtigheid zeker een eervolle vermelding wegens hare originaliteit. In de Dinsdag jl. te Schoondijke gehouden raadsvergadering werd o. m. besloten om het huis van de weduwe M. Verplanke niet aan te koopen voor onderwijzerswoning en gemeentehuis, daar, naar gebleken is, het schoolgebouw op het dorp nog groot genoeg en de bestaande onderwijzerswoning voor eerst nog niet ingenomen moet worden voor vergrootiug dier school. Door burgemeester en wethouders aldaar is bepaald, dat bij gelegenheid van kermissen, koopdagen en dergelijke feestdagen geen dans tenten meer mogen geplaatst worden anders dan op eigen terrein in de kom, het Molen einde en de Dam van die herbergiers of bier huishouders, die minstens een jaar dat bedrgt uitoefenen. ONDERWIJS. Door den commissaris der Koningin in Zeeland zijn benoemd in de commissie tot afnemen van het eindexamen der Hoogere Bur- ïrscholen in deze provincie tot lid en voorzitter de heer dr Z. Th. Diehl, directeur der H. B. S. te Goes; tot leden de heeren dr H. Japikse, directeur van, W. O. Swaving, H. L. de Leeuw, H. Snij ders en dr A. D. van der Harst, leeraren aan R. H. B. S. te Middelburg; G. Kok Jr, directeur van, F. F. Leupen, J. A. de Bruyne en U. H. E. Huber Noodt, leeraren aan de H, B. S. te Zierikzee, en M. C. J. de Visser, R. A. Hugenholtz en L. van Bruggen, leeraren aan de H. B. S. te Goes. De mondelinge examens zullen te Goes wor den Bij beschikking van den minister van binnenland8che zakeu is aan O. S. Jeronimua te Utrecht, op zijn verzoek, met ingang van 1 Mei, eervol ontslag verleend als assistent aan 's rijks veeartsenijschool. Verknopingen enz. Door burg. en weth. van Ellewouts- dijk werd heden ten gemeentehuize aanbesteed: het afbreken en wederopbouwen van den be- kleedingsmuur, langs de Oostzijde van de ha venkom en het uitvoeren van de daarmede in verband staande werken. Hiervoor werd het minst ingeschreven door den heer J. Lindenbergh te Wemeldinge voor f 2250. Hem is het werk gegund. Voor het Algemeen Overzicht zie men het bijvoegsel). Beknopte Mededeelingen. Hoe vreeselijk het militairisme in Frank rijk voortwoekert, bleek in de eerste vergade ring van de Maandag weder bijeengekomen generale raden. Die van de Hautes Alp es en die van Gers ver vielen in de gewone fout het leger met den ge- neralen staf te vereenzelvigen en besloten, zon der dat de ernstige beschuldigingen tegen de staf zijn onderzocht, tegen die beschuldigingen op te komen. De eerste deed dit door een motie van sym pathie voor het leger, de laatste door een protest tegen de aanvallen op het leger, en een betuiging van vertrouwen in de aanvoerders. In Lot et-Garonne drong men aan op krach tiger maatregelen tegen de agitatie, welke den goeden naam van het leger en dien van de justitie bedreigt. Het allerdwaast handelde de algemeene raad van Mayenne, daar deze met algemeeoe stem men een motie aannam tegen de herziening van bet proces-Dreyfuss. Dat zulk een her ziening in bepaalde gevallen een door de wet gewaarborgd recht van den veroordeelde is, daarover schijnen deze gekozenen des volks zich niet te bekommeren. De Fransche justitie beeft geweigerd de dagvaarding van Dreyfuss verder te behan delen. De veroordeelde heeft, naar zij meent, alle burgerlijke eu burgerschapsrechten ver loren en kan dus niet als getuige worden gehoord. Het blijkt gelukkig onwaar, dat Manau zijn ontslag had „gevraagd" als procureur- generaal bij het hof van cassatie. Salisbury is weer zoover hersteld, dat hij reeds hoopt spoedig naar Londen te kunnen komeD, om de leiding der zaken te hervatten. Het Lagerhuis kwam Maandag weer bijeen. Onmiddellijk deed Balfour het voorstel het groote politieke debat tot 29 April uit te stellen, daar Cnrzon, de onder-minister van bui- tenlnadsche zaken ziek is. Een groot deel van de werkstakers in Zuid Wales heeft den arbeid hervat. Maar de anderen zijn het nog lang niet eens met de patroons. Zij verklaarden zich tegen elk schaal- tarief, en weigerden hun afgevaardigden vol macht te geven voor de patroons onmisbare voorwaarde» om te onderhandelen. - Volgens de Times zal de Engelsche gezant te Konstantinopel sir Philipp Currie van Rome worden overgeplaatst. Toevallig is ziju Russische collega hem in deze overplaatsing voorgegaan. De Engelschen rukken niet terstond naar Khartoum op, maar zullen de operaties tot het najaar staken. Naar aan de Times uit Berlijn gemeld wordt, heeft Duitschland weer een nieuwe con- cesBie gekregen van China. Ditmaal voor eene 8poorweglijn van Itsjau naar Tsi-nan, hoofd plaats der provincie Sjantoeng. Deze lijn zou dienen om de lijuen Kiao-TujauTsi nan en Kiao-TsjauItsjau met elkaar te verbinden. Voor deze lijnen heeft Duitschland reéds vroeger concessie verkregen. Keizer Frans Jozeph ontving deze week in audiëntie den burgemeester van Praag, hem uit naam van de gemeente kwam vragen, ten minste een maand in die stad zijn residentie te vestigen. De keizer beloofde dit vaderlandslievende voorstel te zullen overwegen. De zaak van Brazzafolio, den Oostenrijk- schen Lloyd-agent, die in Turkije gevangen was genomen, beschuldigd van het aanstoken van woelingen, en die na heel wat diploma tieke moeite weer op vrije voeten kwam, is eindelijk uit. Men besloot hem niet te ver volgen. - Vorst Ferdinand van Boelgarije gaat de volgende week met de vorstin en den kleinen prins Boris naar Petersburg. Ook Stoïloff gaat mede. Door het slechte weer is de afbakening der nieuwe Turksch-Grieksche grens weer tot volgende maand uitgesteld. Volgens Daily News wacht de benoeming van prins George tot gouverneur van Kreta slechts op den afloop van eenige besprekingen tusBchen Petersburg en Weenen. Volgens de laatste berichten uit Belgrado heeft de Servische regeering nu werkelijk be vel gegeven Pacbitch, den leider der radicalen, gevangen te nemen. De onderhandelingen tusschen Rusland en Japan over een nieuwe conventie betreffende Korea, hebben een bevredigend verloop. BRIEFWISSELING. Aan II. te Middelburg. Het feit, dat gij aanhaalt, hadt gij al sedert langen tijd kun nen opmerke». De bewuste persoon heeft heC werk op de nu gestelde voorwaarden eenmaal op zich genomen. Is hij niet tevreden met de vergoeding, die ook wij voor den gevaarvollen arbeid gering vonden, dat hij dan zich met een verzoek om verhooging wende tot het dagelijksch bestuur. INGEZONDEN STUKKEN. Ingezonden stukken worden in geen geval teruggezonden. Aan de heeren K. de Kraker, J. van de Ree, L. J. Geelhoedt, C. van Dixhoorn Lzn., F. de Ruijter en W. de Mul, te Zaaraslag. Mijne Heeren In de Middelburgsche Courant van Woens dag 13 April, staat een uitvoerig stuk, door u onderteekend. Vergunt mij, daarop meteen enkel woord te repliceeren. Ik heb mij verbaasd, dat gij een stuk, als het uwe, hebt onderteekend. Voor hetmeeren- deel, zijt ge toch menschen, die godsdienstig wilt zijn, die den Bijbel gebruikt in uw huis, en u gaarne door dit boek der boeken laat leeren, het willende hoog houden als het woord van God. En nu gaat gij den Bijbel raakeü tot een kluit slijk, met welk gij een ander tracht te raken. Maar gevoelt ge niet, dat gij aldus niet een ander bevuilt, maar u zelf? Mij dunkt, gij zelf moet bij nadere lezing vau uw stuk, spyt hebben, dat hetgeen gij zeggen wildet in dien vorm is gekleed. Mijne over tuiging is, dat gij het zelf niet geschreven hebt; een ander deed dit voor u, en gij hebt onder teekend. Ik zeg dit niet als eene hatelijkheid. Al kan niemand uwer zulk een stuk schrijven, dat verandert niets aan de waarde van uw persoon in het maatschappelijk leven. Ik zeg dit slechts, omdat ik daarin eene verontschul diging vind voor uw stuk, voor zoover het u zelf betreft. Gij hebt niet volkomen begrepen, wat er geschreven was. Hebt gij dat wel dan zou ik het een bedenkelijk verschijnsel vinden. Want het ongeloof lacht, als het zietdatgods- dienstige menschen zoo met hun Bijbel om springen. Verbaasd ben ik ook hierover, dat gij zoo op de hoogte zijt van hetgeen ik weet. Want hoe is dat mogelijk? gij ontmoet mij zelden of nooit. Wellicht zijt ge op gissingen afgegaan, maar die gist kan zich vergissen. Ik moet u toch zeggen, dat ik niet weet, dat de door u genoemde heeren zoo gaarne lid van den raad zouden zijnzij hebben het mij nooit gezegd. Gij vergist u ook, als gij meent, dat ik de candidatuur van een der genoemde heeren steunde. Als gij het nog niet weet, zal ik bet

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1