MIDDELBIRGSCHE COUHAIVT. N°. 92. Woensdag 20 April. a. Ml6 Jaargang. 1898. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prj)8, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzondorlijke nummers kosten 5 cent. U1JJ ti Thermometer Middelburg 19 April 8 n. vm. 46 gr. 12 u 57 gr., av. 4 u. 58 gr. F. Verw. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentien*. 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 oent. Reclames 40 cent per rege>| Groote lotters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeeligc voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Middelburg 19 April. De heer Fahius over leerplicht. Zooals wij reeds met ingenomenheid meld den, leverde de heer J. C. Fabius, inspec teur van het L. O., van huis uit anti- revolutionnair, in De Nederlander, het orgaan van jhr mr A. F. de Savornin Lobman, een pleidooi voor het thans aanhangige wetsont werp tot invoering van den leerplicht. Zijn meening omtrent enkele punten, die hij daarbij aanvoert, verdient wel de aandacht, omdat zij zoojuist en van zijn standpunt juist zoo merkwaardig is. Hij wees er dan op dat de school tiet meer is wat zij het begin dezer eeuw algemeen was, nl. „eene vaardigheidsschool"; waar de kinde ren niets leerden dan lezen, schrijven en cijfe ren, benevens veelal het opzeggen van onzen Heidel berger. Maar onze jongens hebben am- bachts- en landbouwonderwijs noodig. En schoolverzuim is de dood voor vakonderwijs. Om dit laatste te kunnen volgen is het noo dig, dat de leerling geregeld lager onderwijs heeft. De leerling der ambachtsschool moet op de lagere school al geleerd hebben te tee kenen, en „eene teekening te lezen"; de leerling der landbouwschool moet al heel wat kennen van natuurlijke historie; beiden moeten wat aan physica hebben gedaanbeiden moeten hebben geleerd waar te nemen en op te mer ken, moeten eenigszins gewend zijn aan ver standelijken arbeid. Met dat alles heeft, naar de schrijver aan merkt, in de volksschool eene volkomen om keering plaats gehad, welker beteekenis nog aan velen ontsnaptde overgang ni. van hoofdelijk tot klassikaal onderwijs. En, vraagt hij, wat moet er woraen van" nee Ktas.ii8.aai onderwijs in eene school, waar feitelijk vrijheid is van komen of wegblijven Van geregeld aaneensluitend onderwijs is daar geen sprake en dus ook niet van behoorlijke voorbereiding voor later vakonderwijs. Trouwens, voegt hij er by, wie ai op de lagere school de plooi van het verzuimen beet krijgt, is voor goed bedorven en dus voor voortgezet onderwijs ongeschikt. De schrijver weet wel, dat dit schoolverzuim vaak de dekmantel is, waaronder verzuim van den schoolmeester zelf wegschuilt. Maar hij vraagt of de man, die nu het kalmpjes aan legt, niet eenmaal met vuur begonnen, doch sedert verflauwd is, omdat hij steeds met het verzuim te worstelen had. In ieder geval zal door leerplicht de school winnen. Een ander teer punt raakt de schrijver aan, als hij de tegenwerping ontmoet, dat de onderwijzers der bijzondere scho len toch niet zoozeer over school verzuim klagen of omleerplicht roepen. Daarvan zegt hij „Ik zal maar niet spreken van mijne erva ring, vroeger als bestuurder van bijzondere scholen opgedaaneen zeer vurig bewonderaar van de patria protestas ben ik er niet door geworden en of de onderwijzers der bijzondere scholen dat zoo algemeen zijn, betwijfel ik ook. Intusschen er zijn er, voor wie het geraden is te zwijgen ze mochten eens worden aangezien voor niet zuiver in de leer. Voorts meen ik, dat er zijn, die opzien tegen meer administra tieven arbeiddat er anderen, niet onbegrijpe lijk maar toch m. i. ten onrechte, bedacht zijn voor te nauwe aanraking met het rijksschool- toezichtdat weer anderen te laDg zonder lei ding aan zich zeiven zijn overgelaten geweest om daaraan nog te kunnen wennen, dat er ook in gunstige omstandigheden verkeeren ten aan zien van verzuim door belangstelling der ouders, door de krachtige hulp van den pastoor, een enkele maal ook van den predikanten einde lijk, dat er velen zijn, die ondanks alles tocb in stilte het oogenblik zegenen zullen, waarop het schoolverzuim niet meer hunne kracht verlamt." Voorts gewaagt de schrijver van een hope loos mislukte poging, door hem gedaan om daar, waar 's zomers ten platten lande het verzuim groot was, eene „vroegschool" in te voeren. Toen heeft hij begrepen, dat, evenals by het tegengaan van overmatigen kinderar beid, hier slechts de wet zal kunnen helpen. En hij gelooft ook de bevolking op het platte land genoeg te kennen om te zeggenzij helpen; als het eenmaal een „moet" is, dan gebeurt het wel. Bn voorts pleit de schrijver, juist omdat hij zoo van harte beaamt, dat karaktervor ming meer waard is dan het verkrijgen van kennis, voor beteugeling van het schoolverzuim. Hij doet uitkomen, dat de tuchteloosheid in vele gezinnen toeneemt en de knaap eenvoudig niet naar school gaat, omdat hij het niet ver kiest. Naar des schrijvers oordeel, kan alleen de wetenschap dat er straf op schoolverzuim staat, hier baten. En hij vraagt verder ook „Zonden dat ooit mannen worden, „mannen" in de volle beteekenis des woordsdat ooit kloeke en krachtige „huisvrouwen"; die kin-, deren die nu om dit dan om dat uit school blijven zonder eerbied voor hun leermeester, die er toch maar wezen moet? Gewenning, tucht, regel, orde, gehoorzaamheid, onderda nigheid, eerbied voor de gestelde machten en in de school, voor het kind, is de meester ook eene gestelde macht dat zijn voor ka raktervorming de onmisbare elementen." Ook gewaagt de schrijver nog van de bal dadigheid der straatjeugd en besluit zijn opstel aldus: .Waarlijk liever dan te waarschuwen tegen overheidsbemoeiing tot beteugeling van een erkend kwaadeene bemoeiing, welke plichts getrouwe ouders niet den minsten overlast behoeft aan te doenbehoort men te ijveren tegen de voortwerking van eene tuchteloosheid die straks naast heïllooze gevolgen ook heel wat harder maatregelen brengen kan." Wij hebben in dit overzicht, dat wij ont leenden aan de Opr. Haarl. Crt, eenige woor den, die de punten aangeven, welke de beer Fabius behandelt, duidelijker doen zetten. Wij deden dit om de aandacht onzer lezers daarop in het bijzonder te doen vallen. En wij vragen bun: is het niet belangwek kend vooral van die zijde over die onder werpen een oordeel te vernemen als de heer Fabius uitspreekt? Tegenover zijn betoog vallen alle bezwaren, door andere anti-revolutionnaire hoofd- of bij mannen te berde gebracht en als 't ware met een loup gezocht, in het niet. Wat de heer Fabius thans schrijft en de flinke wijze waarop hij dit doet, tegen den stroom van een groot deel van eigen partijge- nooten in, verzoent ons grootendeels met zijne dertijd ernstig bezwaar hadden. T W Hfi Bfl K 84* VI KR, Maildienst Vlissingen-Queenborough of andere Engelsche haven. Bij de kamer is een wetsontwerp ingediend, strekkende om de overeenkomst met de stoom vaartmaatschappij Zeeland wegens het uitvoe ren van een maildienst tusschen Vlissingen en Queenborough of eene andere Engelsche haven weder met tien jaren te verlengen. In de Memorie van toelichting uit de regee ring als hare meening, dat waar de Maat schappij Zeeland zich van hare verplichtingen te dien opzichte gekweten heeft op eene wijze, welke allen lof verdient, de uitvoering van den poststoombootdienst op Engeland voor een tienjarig tijdvak opnieuw ten volle aan die Maatschappij mag worden toevertrouwd. In hoofdzaak is de nieuwe overeenkomst gelijk aan die in 1888 aangegaan. Aan de Maatschappij wordt opnieuw een jaarlijksch bedrag van f 300.000 verzekerd. Alleen is voor het vervoer van de pakketpost gemakshalve een uniformtarief van 6 cent per overeengekomen. De omvang van de Nederlandsche brievenmalen zal, te rekenen van l Mei e. k., eenige vermindering ondergaan, omdat van dien datum af de Engelsche avond post uit Londen voor enkele plaatsen in Ne derland langs den weg Harwich-Hoek van Holland zal worden verzonden. Het vervoer van de overige brievenmalen van en naar Ne derland, dat over Vlissingen- Qneenbonrough zal blijven gaan, zal dan nog een bedrag van on geveer f 50.000 per jaar vertegenwoordigen. Na de verlaging van het vervoer-tarief, aan genomen op het Postcongres te Washington, zullen de ontvangsten der Nederlandsche post administratie, berekend naar den tegenwoórdi- gen omvang der brievenmalen, jaarlijks nog f 297.815 beloopen. Het aangaan van eene nieuwe overeenkomst gaf aanleiding om daarin op te nemen de ver plichting tot verzekering van het betrokken iel der Maatschappij tegen gevolgen van ongelukken op de wijze, bij onderscheidene in de laatste jaren door het rijk gesloten con tracten gevolgd. A T J E H. Zooals Maandagavond nog in onze stad werd bekend gemaakt, zijn, volgens een dien dag door de regeering ontvangen telegram uit Atjeh, by een marschoefening in de Atjehrivier ver dronken de le luitenant der artillerie E. J. H. Vree en de gedetacheerde 2e luitenant der ar tillerie J. J. Hocke. Laatstgenoemde, die voor twee jaren gede tacheerd was bij het leger in Ned.-Indië, was geboren in 1870; hij genoot zijne opleiding bij de Kon. Militaire Academie te Breda, en werd den 21 Juli 1892 aangesteld tot 2e luit. De detacheering bij het Ned.-Ind. leger was inge gaan den 20 Juni 1896. UIT STAD EN PROVINCIE. Naar wij vernemen, heeft de heer D. A. Dronkers, voorzitter van het bestuur over den polder Walcherente kennen gegeven, dat hij bij de a. verkiezingen voor leden der Provin ciale Staten in Zeeland geen vernieuwing van zijn mandaat meerwenscht. In zijn plaats moet dus, tegen den eersten Dinsdag in Juli, het tijdstip waarop hij aftreedt, in het district Vlissingen, dat hij thans ver tegenwoordigt, een nieuw lid der Staten wor den gekozen. Met leedwezen zullen velen zeker dit besluit van den heer D. A. Dronkers vernemen. Sedert 22 Mei 1874 nam hij een zetel in onze provin ciale Staten in; waar hij zeer gewaardeerd werd om zijne adviezen, terwijl hij om zijn kennis, zijn ijver en zijn trouw aan de liberale beginselen door zeer velen werd hooggeacht. Dit bleek trouwens uit zijne herhaalde her kiezing. Zooals onzen lezers uit een advertentie in ons vorig nommer kan gebleken zijn, wordt Donderdag a., des namiddags te twee uren, in een der zalen van de sociëteit St. Joris te Middelburg eene bijeenkomst gehouden met het doel eventueel in onze omgeving eene afdeeling op te richten van de Nederlandsche Vereeniging tot bescherming van dieren. Of dit plan slagen zal, hangt natuurlijk af van de belangstelling, die ten deel valt aan deze samenkomst, welke gepresideerd zal worden door jhr L. J. Quarles van Ufford, onder voorzitter der Vereeniging. Wij vestigen daarom de aandacht van alle ilangstellenden, die hart gevoelen voor de dieren en hen beschermd willen zien tegen wreedheid en mishandeling, op deze vergadering. Dat zij, wanneer hun de tijd en de gelegenheid daartoe is gegeven, die samenkomst bijwonen of in tegenovergesteld geval op andere wijze van hunne sympathie doen blijken zij bedraagt f 1.25en kan dus voorzeker geen beletsel zijn om als lil toe te treden. Maandag avond zoo schrijft men ons vergaderde te G o e s in de Prins van Oranje de Liberale kiesvereeniging. Na opening der bijeenkomst door den voor zitter, den heer J. M. Kakebeeke, werd voor lezing gedaan van een schrijven van het bestuur der pas opgerichte zustervereeniging Voor uit gang, waarin, onder toezending der statuten, mededeeling gedaan werd van die oprichting, tegelijkertijd den wensch uitsprekende tot on derlinge samenwerking. De oudere zuster ant woordde daarop, welk schrijven door de jongere zuster werd beantwoord. Het resultaat dezer correspondentie is, wat iedereen wensehte: samenwerking tusschen de beide liberale kies verenigingen is voor de verkiezing van de Provinciale staten mogelijk. Het aftredende bestuurslid, de heer C. Ris- seeuw, werd met op éen na algemeene stem men herkozen. Nog moest voorzien worden in twee vacatures, eene ontstaan door het bedan ken van den heer G. H. Kakebeeke, en eene door het zich niet langer beschikbaar stellen van den voorzitter, den heer J. M. Kakebeeke. Wel werd door den heer Van Eeden nog eene poging gedaan, om laatstgenoemde op zijn besluit te doeu terugkomen. Doch tevergeefs: de heer Kakebeeke achtte jongere krachten dan de zijne in het bestnnr hoog noodig. Tot stemming overgaande werden gekozen de heeren C. A. Sprenger, burgemeester van Kloetinge, en mr J. de Witt Hamer JGz., ad vocaat en procureur te Goes. Is onze vereeniging, samenwerkend met die op het platteland, sterk genoeg- om den strijd tegen onze tegenstanders voort te zetten Zul len wij den strijd aanbinden Zullen wij can- didaten stellen Deze vragen werden eenparig toestemmend beantwoord. Flinkweg zal de ver eeniging met vier candidaten in het strijdperk komen en dus een proef nemen met het nieuwe kiezerscorps. De candidaten zelf zullen later genoemd en besproken worden. Vermeld moet worden dat in eene voorloopige gecombineerde bijeenkomst der verschillende liberale vereenigingen g de heeren J. M. Kakebeeke (aftr.), C. Koert (burgemeester van Wolfaartsdijk), mr Wagtho (burgemeester van Colijnsplaat) en W. P. K. Lenshoek te Goes, J. A. P. Geill (burge meester van Ierseke) en A. Bruggeman (burge meester van Baarland). De heer I. D.Fransen v. d. Putte had bedankt. Vóór het sluiten der bijeenkomst werd de aftredende voorzitter, de heer Kakebeeke, door den heer J. J. Eamondt op de hartelijkste wijze bedankt voor alles wat hij voor deze vereeniging had gedaan. Mocht de Kakebeeke voor ons bestuur verloren gaan, voor de Provinciale Staten hopen wij hem te behoudenl Agenten. Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mesidagbta GoesA. C. Bollütt, firma Wed. de Jonge. Op de gebruikelijke wijze is ook te Westdorpe het eindexamen afgenomen der leerlingen, die aan den tweejarigen landbouw- cursus hadden deelgenomen. Van de 8 leerlin gen namen 5 aan het examen deelzij slaag den allen nl. de heeren H. van Waes, E. van Waes, A. Dashnan, O. Daeiman en L. Daelman. De duivenmaatschappij De gouden vleugel te Zuiddorpe hield Zondag haar eerste prijs- vlucht uit Doornik met 76 duiven. De eerst aankomende duif was van den heer Kamoen te Wachtebeke en had 935,6 M. per minuut In de heden (Dinsdag) te Groede ge houden jaarlijk8che algemeene vergadering van deelhebbers in de onderlinge brandwaarborg- maatschappij, aldaar gevestigd, waarin tegen woordig of vertegenwoordigd waren 77 leden, werd de rekening over 1897 met algemeene stemmen goedgekeurd in ontvang op f 5828.14s en in uitgaaf op f 2260.99, alzoo met een batig saldo van f 3567.156. De ontvangsten bestaan uitgoed Blot over 1896 f 1228.93inleg voor verzekerde gebouwen f 670.42opbrengst van den jaarlijkschen omslag/1256.17sen intresten van kapitalen f 2672.62. De uitgavenbrand schade f 1705; traktementen f 310 diverse uitgaven f 245.99. In plaats van den heer D. Eisaeeuw, die als directeur moest aftreden en niet meer in aan merking wenscht te komen, werd benoemd de heer P. van Houte, burgemeester van Schoon- djjke, met 72 van de 77 stemmen. Den afge treden directeur werd dank gezegd voor hetgeen hij in het belang der maatschappij had Een teer vraagstuk. De openbare vergadering voor mannen, uitgeschreven door den Christelijk nationalen werkmansbond en den Vrouwenbond, die Maan dagavond in het Schuttershof a 1 h i e r werd gehouden en waarin de heer H. Pierson van TJetten als spreker optrad, was zeer druk be- onbezet en velen vergenoegden zich met een staanplaats. De heer H. J. L. Poort opende de samen komst, door de aanwezigen welkom te boeten en gaf daarna het woord aan den heer Pierson, ter behandeling van het vraagstuk der prosti tutie. De heer Pierson besprak achtereenvolgens de wetenschappelijke, da maatschappelijke en de zedelijke wapenen, die in het arsenaal der bestrijders van de prostitutie beschikbaar zijn. Hij trachtte o. a. aan te toonon dat dit kwaad geen „noodzakelijk kwaad" behoefde te zijn, zooals men dit vaak hoort beweren dat de hartstochten moeten geprikkeld worden om ontembaar te wordende ondervinding toch leert het: wanneer men paasiea opwekt, dan worden zij over ons meesterlaat men ze rusten, dan blijven wij meester over haar. Spreker stelde in het licht hoe een onreine omgeving, een slecht voorbeeld, onknische ge sprekken en verkeerde lectuur zoovele factoren zijn om tot het kwade op te wekken. Over lectuur sprekende, nam de heer Pierson de gelegenheid te baat om een scherpe afkeu ring uit te spreken ov ïr de pennevruehten van den, z.i, verkeerdelijk door een groot deel der wereld op een voetstuk geplaatsten Euiile Zola, wiens roman3 hij over het algemeen walgelijk verplaatst,maar niet uitgeroeid, doch inl nog gevaarlijker gemaakt wordt. Verder be sprak de heer Bolle de zaak nog uit een medisch oogpunt, waarna de heer Pierson nog even re pliceerde. De heer Poort stoot daarop de samenkomst, de aanwezigen, waaronder ook verschillende autoriteiten, dankende voor hun belangstelling in deze gewichtige zaak. INHULDICINCSFEEST TE VLISSINGEN. Namens de feestcommissie waren togen Maan dagavond te Vlissingen alle bekende zangers uitgenoodigd, om tegenwoordig te zijn in eene bijeenkomst, waarin de zanguitvoering op 5 September zou besproken worden. De bijeenkomst werd geleid door den heer W. L. Winkelman, voorzitter der commissie voor de zanguitvoering. Na den aanwezigen het welkom te hebben toegeroepen, bracht hij de eerste samenkomst in herinnering, waarin tot eene feestelijke viering besloten werd en bij welke gelegenheid reeds door het voorloopig comité werd mede gedeeld, dat eene •anguitvoering niet op het feestprogramma mocht ontbreken. De daartoe benoemde commissie heeft zich daarna met dit punt bezig gehonden en is tot het besluit gekomen, dat de uitvoering zou moeten geschieden 's avonds vóór den eigen lijken feestdag. De heer W. van Kamer verklaarde zich be reid de leiding van het geheel op zich te ten, terwijl de commissie ook verzekerd werd van de medewerking van het muziekkorps der dd. schutterij te Middelburg, ouder directie van den heer J. Morks. Het ligt in de bedoeling der commissie de zanguitvoering te doen plaats hebben op het terras van het Orand Hotel des Bains, waar voor de heeren Meijer, Reuser en Go. hunne medewerking toezegden. Hot w-i- --- - 'De"eerste afdeeling wordt gevormd dooreen tiental nommers, uit te voeren door een 1500 tal leerlingen der verschillende scholen, die dan ook reeds met de oefeningen begonnen zijn. Indien de noodige samenwerking kon ver kregen worden, wilde de commissie in de tweede afdeeling een 5tal mannenkoren ten gehoore doen brengen en de heer Winkel man deed dan nn ook een beroep op de aan wezigen, om zooveel mogelijk medewerking te Hij liet daarbij ook niet na, om zijn gehoor een beeld te schetsen van de Fransche zeden, zoowel op het platteland als in de groote ste den en Parijs; een beeld dat zeker allerminst geflatteerd mocht heeten. Daarna weder tot zijn onderwerp, wat ons land betreft, terugkeerende, wees de heer Pierson het verkeerde en onbillijke van reglementeering der ontucht en constateerde hij met voldoening dat, sedert bij als bestrijder daarvan optrad, het aantal zijner modestrij ders belangrijk is toegenomen en de regle- m inteering, die hij verderfelijk acht uit menigerlei oogpunt, maar vooral omdat men daarin eene wettelijke sanctie van het kwaad ziet, in een aantal steden is afgeschaft. Als zedelijke wapenen tegen de prostitutie noemde spreker aan bet slot van zijn betoog, dat wij hier uit den aard der zaak slechts kort kunnen resumeeren, in de eerste plaats barmhartigheid, in de tweede plaats kuisch- heid en in de derde plaats een gelukkig huwelijk. Na de met gloed en overtuiging uitgespro ken rede, die met veel aandacht gevolgd werd, hield men een oogenblik pauze om daarna ge legenheid te openen met den spreker in debat te treden. Slechts een der aanwezigen maakte daarvan gebruik, nl. de heer dr J. C. Bolle. Deze zette, na hulde gebracht te hebben aan den moed en de overtuiging, waarmede de heer Pier son den door hem aangebonden strijd strijdt, zijne bezwaren uiteen tegen de opheffing der reglementeering, daarbij met feiten uit onze stad aantoonende, dat daardoor wel bet kwaad Door den secretaris der feestcommissie, den heer A. L. A. vau Unen, werden daarop de namen der genoodigden afgelezen, waarbij dezen zich konden verklaren en tevens opgeven welke partij zij wen8chten te zingen. Het resultaat hiervan was, dat reeds een 150 zich bereid verklaarden, terwijl nog op een 50, die afwezig waren, mede gerekend wordt. Op voorstel vau den voorzitter werd nog be sloten, dat de eerste repetitie zal gehouden worden op Dinsdag 26 dezer. Hij sprak verder den wensch uit, dat allen zich zouden beijveren om trouw de repetition bij te wonen en daardoor te zorgen, dat de zanguitvoering gebeel tot haar recht kwam. Nadat nog door een der aanwezigen eene warme hulde gebracht was aan den heer W. van Kamer, die eenmaal het Mannenkoor aan voerde in zijn meest glorievollen tijd, werd de samenkomst gesloten. RECHTSZAKEN. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg Heden, Dinsdag, zijn veroordeeld wegens diefstalP. J. M., 25 j., dienstbode, "Vlis singen, thans alhier in hechtenis, tot 1 jaar gev. straf, met mindering van den tijd, in ver zekerde bewaring doorgebracht mishandeling: F. J. B., 20 j., en E. W., 21 j., arbeiders, Sas van Gent, de le tot 1 ui. en de 2e tot 14 d., en J. d. H., 38 j., bierbuis- houder, Vlissingen, thans zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande, tot 7 d. gev. straf; straatschenderijH. v. d. S., 19 j., bank werker, Vlissingen, tot 5 b. s. 5 d. h. beleedigingD. v. d. B., 48 j., koopman, Oost- en West-Souburg, tot f 3 b. s. 3 d. b. twee feiten van vernieling en beschadiging E. F. C., 41 j., koopman, zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande, tot 3 m. gev. straf; en oplichtingJ. v. L., 35 j., schilder, Nieuw en St. Joosland, tot 3 m. gev. straf. VrijgesprokenE. S., 44 j., hvr. vau A- W., Middelburg, beklaagd van smaad. Door den ambtenaar van het 0. M. bij de rechtbank te Leeuwarden is tegen een op passer in het krankzinnigengesticht te Franeker, die twee verpleegden mishandeld had, 14 dagen gevangenisstraf g

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1898 | | pagina 1