MIDDELBURGSCHE COMMIT.
N°. 67.
141e Jaargang.
1898.
Maandag
21 Maart.
m
0
LAATSTE BERICHTEN.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen 111 Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer'
Middelburg 19 Maart 8 u. vm. 41 gr. 12 u50 gr.,
»v. 4 0.48 gr. F. Verw. tam. kr. Z.W. wind, regen
By deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 19 Maart.
De grootste schat.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags véér één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel moer 20 eent. Reolames 40 cent per regel}
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zyn grafcis
aan het bureau te bekomen.
Het is eeu goed boekje, zooals de Maat
schappij tot nut van 't algemeen er in den
laatste» tijd meerdere in het licht gaf.
Over het geheel meenen wij dat op die
nuttige, practische boekjes nog te weiuig de
aandacht wordt gevestigd. Alleen het voor
laatste geschriftdr A. C. Hartevelt, Waarom
lijkverbranding verboden? wekte belangstel
ling bij een der afdeelingen, doch in eene
onzes inziens verkeerde richting. Men heeft
daartegen geprotesteerd; omdat men het
partijkiezen in deze afkeurde en meent dat
dit niet ligt op den weg der Maatschappij.
Alsof wij hier niet staan voor een vraag
stuk, waarin juist een Maatschappij, die het
nut vau 't algemeen zeker ook wel op hy
giënisch gebied, moet beoogen, partij mag,
ja moet kiezen
Tot beden vernamen wij dan ook geluk
kig niet dat het protest veel instemming
vond.
Op het terrein der algemeene gezondheid
beweegt zich ook het boekje, dat wij nu op het
oog hebben; want, al richt het zich meer
tot het individu, diens gezondheid werkt
van zelf mee aan het welzijn van het geheel.
En toch wordt er, gevolg van allerlei
verkeerde begrippen en toestanden, nog heel
wat gezondigd tegen de eerste regelen der
gezondheidsleer.
Dat weten wij trouwens al reeds lang.
Alles is een kunst en zoo ook om gezond
te leven. Om die knnst te leeren, moet men
voorlichting hebben; en als zoodanig, als
handleiding, kan het hoekje veel nut stichten.
Wij willen daarom hierop nog eens de
aandacht vestigen; eenigszins uitvoeriger
dan wjj reeds deden.
Het geschrift verloochent zijn oorsprong
niet; vrij naar het Engelsch als het is, be
vat het zeer practische wenken. Op het
gebied der gezondheidsleer, en vooral waar
het 0. a. geldt de reinheid van het mensche-
lijk lichaam kunnen wij trouwens nog veel
leeren van onze overburen op dat groote
eiland. Die doen alles om, gedachtig aan
het bekende gezegde dat alleen in een ge
zond lichaam een gezonde geest kan huizen,
de reinheid, door goede lichaamsbeweging
de gezondheid te bevorderen.
Voorkomen is het wachtwoord dat door
het gansche boekje weerklinkt. Voorkomen
vau ziekten moet hoofddoel zijnl En toch
denken de menscheo er meer aan hoe ze
eeu ziekte znllen genezen, dan hoe haar te
voorkomen.
Drie goede geneesmiddelen geeft de schrij
ver aan de hand, die niet in een apothe
kerswinkel te krijgen zijn, n.l.lo. zuivere
lacht, bij nacht en dag2o. zeep en water
voor het geheele lichaamen 3o. afwisse
ling van rust en beweging.
Wat het eerste punt betreft, er zijn men-
Bchen die slechte lucht niet eens meer van
goede kunnen onderscheiden, doordien ze
Van jongs af in slechte lacht geleefd hebben.
En boevelen zijn er die als 't ware bang
zijn voor lrissche lucht!
Let maar eens op als gij over straat gaat.
Met eene onbegrijpelijke angstvalligheid
heeft men in de meeste huizen de ramen
een heel klein eindje open gezet.
Eu dan wordt het binnenstroomen van de
frissche lucht nog belemmerd door de vele,
vaak al te overvloedige bloempotten, die men
Voor de ramen zet. Bloeroen en planten in
de kamer, ze zijn heel aardig, maar ook met
mate 5 en ze mogen geen beletsel zijn om
een ter wille van de gezondheid goeden
maatregel te nemen.
Zoo handelt men met vertrekken, waarin
men dag en nacht vertoeft.
En zij, die het voorrecht hebben een af
zonderlijk slaapvertrek te bezitten, doen
daarmee niet veel beter. Nauwelijks zijn
die een oogenblik gelucht, of ze worden
weer voor den ganschen dag gesloten.
De kunst om gezond te leven. Vrij, naar
ét Engelsch, door E. S. Bienfait.
Agentori
Te 'b GravenhageDe Gbbr. Belinfante te
AmsterdamA. di La Mas Azk.
Als er geld door de ramen werd gestrooid,
men zou eens zien hoe hoog en hoe ruim
men ze zou open zetten.
Welnu, frissche lucht is evenveel als, zoo
niet nog meer waard dan geldzij schenkt
eene goede gezondheid, die men met geen
geld kan koopen en waarvoor menig rijkaard
een deel van zijn schatten zon willen afstaan.
Frissche lacht verlengt het leven.
In deze heeft een mensch zelf de macht
in handen.
Ook 's nachts vooral late men die frissche
lucht toe, zelfs in slaapkamers.
In steden is de nachtlucht gezonder dan
de lucht overdag, om de eenvoudige reden
dat de lucht des daags onzuiver gemaakt
wordt door den rook, die uit de schoorstee-
nen van huizen en fabrieken naar boven
stijgt, terwijl ook voetgangers, rijtuigen en
karren groote wolken stof opjagen.
In deze dient men natuurlijk rekening te
houden met de plaats waar men woont.
Als men een verblijf heeft in een straat of
op een gracht, waarbij de atmosfeer la be
dorven doordat er van hoogerhand gespot
wordt, uit onwil of uit onmacht, met alle
regelen der gezondheidsleer, laat dan gerust
uwe ramen aan die zijde dicht en tracht een
ander middel te vinden, al ware het door
eene opening op eene andere plaats in uwe
woning om de lucht vrijen toegang te ver-
leenen.
Het is daarom juist te meer zoo'a dure
plicht voor gemeentebesturen om ook in het
algemeen belang mee te werken tot ver
betering van de atmosfeer in de steden.
Reinheid in woning en vooral op uw
lichaamdaarop is de tweede ernstige ver
maning vau aen aoUiy gaiiuuu
Er was eens een klein jongetje, die een
engel moest voorstellenen daarom zijn ge
heele lichaam met goudvernis had bestreken.
Na afloop van het feest giog de jongen naar
bed, zonder zich af te wasschen. Den
anderen morgen werd hij dood gevonden.
„De goudverf had alle openingen van zijn
huid verstopt, het vergif kon dus geen weg
uit zijn lichaam vinden en zoo moest bij
wel sterven." Aldus luidt het in het boekje.
Er zijn menscben, die bijna hetzelfde doen
als die knaap en voor een gedeelte de ope
ningen in hun huid willekenrig laten ver
stoppen. Geen wonder dat zij zich dienten
gevolge loom en onwel gevoelen.
Welnu, wascht u zelf ter dege, maarniet
lleen uw gezicht en uwe handen, maar uw
geheele lichaam l
Gelukkig begint ook op dat gebied de
volksmeening te veranderen.
Het zwemmen en baden wordt niet meer
aan de eéne zijde beschouwd alleen ais een
eisch voor hen die aardeche goederen bezitten
en aan den anderen kant als iets onfat
soenlijks, dat deze of gene bekrompen me
vrouw voor hare dochters niet passend vindt.
Neen, de overtuiging wint meer en meer
veld dat het baden gemeen goed moet en
kan zijn.
In tal van gemeenten, groote en kleine,
helpen besturen en corporaties dan ook mee
om onder het publiek betere begrippen op
dit punt te verspreiden. En als straks in
Middelburg de badinrichting zal ver
rijzen, zal, naar wij hopen en vaat ver
trouwen, ook in deze eene schrede in dc
goede richting zijn gezet.
Zindelijk dient gij ook te zijn in uwe
kamer, op uwe vloeren, op uwe kleeren,
Dat is waarlijk zoo veel moeite, zoo'n
kunst niet-
Er zijn huismoeders genoeg die dit be
grippen; maar nog treft men er aan die
liever een praatje maken met de buren dan
uuttig werk in buu woning te verrichten.
Over den eisch van voldoende voeding,
dien de schrijver stelt, zullen wij maar niet
te veel zeggen. Hij doet ons denken aan
de voorschriften van den dokter, wiens
plicht het is in deze wenken te geven, al ib
hij zelf overtuigd hoe moeiiyk het dikwijls
valt ze op te volgen.
Bij de toepassing van die wenken stuit
men vaak af op de onmogelijkheid.
Maar dit neemt niet weg, dat op dit punt
ook met menig vooroordeel nog kon wor
den gebroken en het b. v. beter ware dat
men, in plaats van aardappelen, erwten en
boonen gebruikte*
Maar alweer dachten wij bij het lezen van
dit boekje: hoe gelukkig dat aan de volks
voeding meer en meer de aandacht wordt
gewijd dat men ook op dit gebied het aan
practische wenken en daden niet laat ont
breken en men ten minste tracht, zij het
onzes inziens nog op eene gebrekkige wijze,
een deel der jengd te vergoeden wat haar in
deze te kort komt.
Beweging in de open lucht, maar ook met
overleg; zorg voor de kleeding die niet
kostbaar behoeft te zyn, zelfs hoe eenvou
diger hoe beter, maar vooral zindelijk, niet
stijf, zoodat zij geen der organen belemmert
ook dat alles raden schrijver en bewerker
van het boekje ons aan.
Het zijn dus al te maal zeer eenvoudige,
zeer alledaagache, zeer bekende wenken die
zy ons daarin geven.
Allemaal waar!
Maar ze zijn tevens goed en practiscfa.
Zij betreffen den grootsten schat, dien een
mensch heeft: zijne gezondheid. Zij zijn
geschikt om den mensch zeiven te helpen
zyn levensduur te verlengen.
Daarom kan dat alles, hoe bekend, hoe
ond het is, niet genoeg herhaald worden en
gebracht onder de oogen van het publiek,
dat grootendeels op het gebied van zijn
eigen gezondheid nog, willens en wetens of
onbewnst, zondigt.
'ij weten niet hoe bet gaat met de ver
spreiding vau die volksgeschiiften.
Wordt daarvan veel werk gemaakt
Als een daarvan voor eene ruime ver
breiding in aanmerking komt, dan is het
wel dit over de kunst om gezond te leven.
Het is eenvoudig en begrijpelijk geschreven.
Dat departementsbesturen daaraan hunne
asUUKUUl UUO GxJiio t.il <1^1 iVUU OV-WH.U
in tal van woningen. De kosten zijn niet
velevoor 1.50 heeft men 50 exemplaren.
Lezen zal men het wel.
Het volk leest gaarne.
En wie er kennis van nemen, zullen wel
het een of ander opvolgenen allicht blijft
er dan iets hangen van het nuttige dat in
het boekje wordt gezegd en aangeraden.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Bij kon. besluit is benoemd tot dijkgraaf
voor het waterschap Oud-Vosmeer W. H. van
Gorsel.
Door de Nederlandsche stenografen-veree-
niging Stolze-Wéry is diploma A toegekend
aan mejuffrouw Boudewine C. Giljam te Mid-
elbur g.
De Commissie tot voorbereiding voor de
oprichting van een diaconnessenhuis voor Zee
land tot christelijke verpleging van kranken
in eene stichting, deelt in de N. Zondagsbode
mee, dat zij eenige pogingen deed om gelde-
lijken Bteun te verkrijgen. Door sommigen
werd er echter op gewezen, dat de tijd niet gun
stig was en dat de te Middelburg bestaande
vereeniging van kranken alleen gesteund moest
worden. De leden der Commissie besloten een
parig te wachten en te zien of de drang der
christelijke vrienden en vriendinnen hen nood
zaakte voort te gaan.
Dezer dagen ontving de heer De Ligt uit de
gemeente Serooskerke een gift van f 561be
halve eene van duizend gulden en van eenige
kleine garen, reeds vroeger gemeld.
Woensdag herdacht de heer C. B. Oort-
huys, predikant bij de N. H. gemeente te Rot
terdam, zijn 25-jarige ambtsvervulling. Hij
ontving vele blijken van belangstelling. De
jubilaris was indertijd in 1876 ook werkzaam
'a Heer Abtskerke,
Te Biervliet is Dondernamiddag, terwijl
de molen van de wed. Mollet in matigen gang
was, onverwachts de pestel gebroken, waardoor
twee wieken weggeslingerd werden, die heel
wat averij te weeg brachten. De galerij werd
voor een derde deel weggenomen, de wieken
zijn zeer beschadigd. Een der wieken nam een
hoek van een schuur van den heer De Bats
weg.
De totale schade bedraagt minstens een paar
honderd gulden, altijd wanneer de wieken niet
te zeer geknakt zijn.
Verkoopingen enz.
Te Cats is Vrijdag door het bestuur van
den calamiteusen Leendert Abraham-polder,
onder nadere goedkeuring, aanbesteedhet
doen eencT Bteenbestorting bij het noordelijk
oeverwerk des polders. Begrooting f 6780.
Laagste inschrijver was, zooals in ons vorig
nommer reeds is gemeld, de heer P. A. v./d.
Velde te Terneuzen voor f 5887.
Verder schreven nog in de heer J. Roskam Cz.
te Sliedrecht voor f 6055, de Basalt My. te
Rotterdam voor f 6027 en de heer Jac. Jansen
te Terneuzen voor f 6000.
Het bestuur van den polder Nieuw-Noord-
Beveland heeft Vrijdag aanbesteed dedyksver-
hooging tusschen de dijkpalen 0—2.
Ingeschreven werd door de heerenChr.
Franke voor f 350, A. Schrier voor f 446 en
A. Hollestelle voor f 467, allen te Colijnsplaat.
Aan den laagBten inschrijver is het werk ge
gund.
HANDELSBERICHTEN.
IJzendxjke, 19 Maart. Ter graanmarkt
m heden was de aanvoer ruim met goeden
omzet.
Men besteedde voor: jarige tarwe f
f a f nieuwe f 7.30 a f 7.50 a
f 8.—; rogge f a fnieuwe
dito 5.—, 5.25 a wintergerst
f a perlOOK.G.; nieuwe dito
9.—, 9,20 a zomergerst
fa nieuwe dito 8.50
a haver 6.50 6.75 a 5
paardenboonen 5.50 5.60 groene
erwten 6.— 6.20 a per H.L.koolzaad
a per H.L.
Gent, 18 Maart. Ter veem ar kt van heden
(Vrijdag) werden te koop geBteld: 73 schapen,
14 lammeren, 65 kalveren, 345 vette var
kens, 23 loopers, 332 biggen, 53 melkkoeien,
5 groote ossen, 116 jonge ossen, 133 vaarzen,
143 vette koeien, 75 stieren, 216 magere dieren.
Prijzen waren per kilog. voor ossen en
vaarzenvleesch fr. 1.12 a fr. 1.18; idem 2de
qual. fr. 1.00 A fr. 1.08; koeienvleescb fr. 1.08
a fr. 1.12idem 2de qual fr. 0.75 A fr. 0.95
stierenvleesch fr. 0.95 A fr. 1.10kalfvleesch
fr. 1.50 4 fr. 1.65; schapenvleesch fr. 1.25 A
fr. 1.35lamsvleesch fr. 2.— A fr. 2.10en
varkensvleesch fr. 1.00 A fr. 1.12.
Huiden. Vaarzen, ossen, koeien fr. 0.80
A fr. 0.82stieren fr. 0.67 A fr. 0.69kalveren
fr. 1.10 A fr. 1.15.
Versch roet fr. 0.25 A fr. 0.30.
PRIJZEN VAN EFFECTEN.
Staatsleeningen.
Koera va»
Per telegraaf Giatorea H«d«*
18 19
Maart Maart
NEDERLAND. püt. Bedrag Stakksa
Cert. N. W. 8cli. 81/, 1000 871/* 87
dito ObL8 1000 - 091/8
dito CertS 10C0 &78/4
HONQ. dito goudL 5 100
ITALIË. Ins. 98/81 5 Lir. 10C-100000
U08TENBJJK, Obl.
ONDERZOEK
van 2 monsters water uit de Duinwaterleiding te Middelburg,
door den heer A. J. "WIJNNE,
genomen 12 Maart 1898.
Vaste stoffen
Gloeiverlies
Gloeirest
Keukenzout
Ammoniak
Salpeterigzure verbindingen.
Salpeterzure
Hoeveelheid kaliumperman-
ganaat, noodig ter oxydatie.
Hardheid (Duitsehe graden).
IJzer
Water dat den cokestoren
helder,
kleurloos,
roukeloos,
koolzuurhoudend.
sporen
afwezig
sporen
9.8°
spoor
Water uit den Reinwaterkclder
helderj
kleurloos,
reukeloos,
koolzuurhoudend.
463
81
382
103
afwezig
19
9.8°
uiterst gering spoor
Mei-November... 5 fl. 1000
dito Jan.-TuLi6 1000
dito dito Good.. A 300 1000
POLEN. OW. 8. *4 4 ZJL 500
PORT. O. B. 5S/8
Wet ticket8
dito dito 1888/89
met ticket47, fr. 600
RUSLAND. Cen.
Ia*. S. 1854 5 SLR. 600
dito 80 gec. dito 4 135-686
dito 1889 dito 4 EL 186
dito 98 6e Sm. 4 GR. 186
dito 94 6e Sn. 4 R. 186
OU. L. 1867/68 4 #0-100
Cert. r. B. Asgn. 6 PJR 1000
dito 1884 goud 6 GA 185-1000 10Sty,
SPANJE. O. B.Per.4 Pet. 100Ü-34000 68%
dito biïu Pexpet. 6 Pr. 500-35000
TURKIJE. Geprir. 4 fr. 600-8600
Ceeoov. serie D. *0-3000
dito dito O.
EGYPTE. O. L. 76 4
dito up. dito 1876 SIR
BRAZILIË. Obl.
Louden 1888.... 4
dito Obl. 1889 4
VENEZUELA 1881 4 p
80-100
80-100
SO-IOO
8411/* 847/,
85 851/4
937/, -
881% 3%
- 78
- «8y«
983/, 98 6/8
981/4 -
997/, 1008/,
- 103J4
10813/,,
62 >4
817/, -
- 106 y.
56
SSL,
Indngtrieele en Finandeele
ondernemingen.
NEDERLAND. pCt.
N.W. eaPae.Pbr. 6 600-1000 60
Ned. Baud. Msch.
A. rescontr5 1000 ISM/4
N.-I. Hand. A.
dito dito Pr. dito
dito OW. 1886.. 8
DUITSCHLAND
Cert. Rijksbank
500
500
1000
83J4
OOSTENRIJK.
O. H. B
%M. 3000
fl. 600
Bpoorwegleeningen.
NEDERLAND. pC
HolL Spoor
ïioy,
Mij tot ExpLvwi
8t. Spy/. A Mid.
Nod. Cfcr. 8pw. A.
m
260
360
II68/4
dito Obligatie. -
1000
N.-I. 8pw. Aaad.
N.-B. Boxt. ObL
350-1000
3061/4
9061/,
gestemp. 1878,-80
iTAUE. Spoorw.
100
-
83 >4
leening 1887/89
Wiet. Em a-
OOSTENRIJK. F.
Lir.
600-3600
653/,
553/,
0. Spw. ObL 8
POLEN. W. W. A.
fr.
600
Z.R.
100
1587,
RUSLAND. Gr. 8p.
Maatwb. Obligatio 4D,
500
dito dito dito 4
1196
99
Balt. Spw. A and. 8
36-1960
Kerk Ch. A*. 0. 4
100
1021/*
Moak 'Ömol. 6
1000
103
AMERIK. Crt. P.O. 6
M
1000
dit. Calif. Org. dit. S
1000
Ohio. N.-W. Cert.
Aand
p
600-1000
171
dito le hypt. Cert. 7
dito Mad. Ex. Ob. 7
p
1000
500-1000
118
Menominio dito 7
p
600-1000
N.-"W. Union dito 7
p
600-1000
189
Win. 8t Peter dito 7
p
500-1000
dito S. W. Obl. 7
t
600-1000
MB
Illinois C. v. A. 7
600-1000
dit. Leas L. St. CL 4
0
500-1000
St-P.M.AM. ObL 7
0
800-1000
-
Un.Pac.HWl. dit. 6
JOOO
Premie-JLeeningen.
NEDERL. St. Am. s f
Stad Rotterdam.. 8
BELGIE. 3t. Antw.
1887 31/, r.
dito Brauel 1886 SU, r>
HONG. Staats!. 1870 fl.
OOSTENRIJK.
Stastaleening 1864 4
dito I860
dito 1864...... p
Cred. inat 1868 e
atJSL. Staat*]. 1864 6
dito 18666
SPANJE. St. Madr. S
TURKIJE. SpoonrL 8
100
360
100
100
100
100
400
1101/, -
1078/4 -
10% 10013/™
101% 1007/,
IWk -
I*»/, -
163
1603/4
36
«81%
'a-Cravenhage. Benoemd tot ambtenaar
van het Openbaar Ministerie te Middelburg
(voor de kantonB Oostburg, Terneuzen en Hulst)
mr D. J. Wolfson, rechter-plaativervanger te
Zierikzee.
Do cijfers geven aan het gehalte in milligrammen per liter water.
Yokohama. Uit Seoul wordt gemeld, dat
Rusland er in toestemde de militaire instruc*
teurs en den finaucieelen agent uit Korea
terug te roepen.
Petersburg. De Regeeringsbodt bevestigt
de terugroeping van de militaire instructeurs
en van den finantieelen adviseur uit Korea.
Dit besluit heet gerechtvaardigd door do
verklaring der Koreaaösche regeering dat höt
land door den terechtettijd verleenden steun
sterk genoeg is geworden vreemde hulp te
kunnen ontberen.
Van andere zijde ziet men hierin een tijde-
lijken terugtred, hoofdzakelijk met het doel
te beletten dat Japan zich nauwer bij Engeland
aansluit.
Boekarest. Na een vijtdaagseh debat over
do algemeene regeeringspolitiek, werd in de
Kamer van afgevaardigden een motie, aange
nomen, waarmede de regeering zich had ver-
eenigd. De beide vice-presidenten namen ont-
i slag, evenals die van dep Senaat,
