BUITENLAND.
LAATSTE BERICHTEN.
duiven los te laten, die uit de verschillende
plaatsen van ons land daartoe zullen worden
bijeengebracht- Men schat dat 5 a 6000 duiven
daarvoor beschikbaar zouden zijn. In het bui-
tenlaud heeft een dergelijke loslating, o. a. in
1897 bij de onthulling van het standbeeld van
Wilhelm I te Coblenz, veel succes gehad.
De werkstaking aan de fabriek van den
heer Hedeman te Almeloo, die onlangs uitbrak,
is geëindigd. Maandag begonnen 5 en heden
15 werklieden den arbeid, waarop zich ook de
overigen op de oude voorwaarden aanmeldden.
Te Schiedam had een 7-jarig meisje Za
terdagmiddag hot ongeluk, met don gloeionden
pook, waarmede zij in den kachel had staan
porren, over haar broertje, 15 maanden oud,
die op den grond scharrelde, te vallen en dezen
met het gloeiende gedeelte in het rechteroog
te treffen. De moeder was vóór de woning
bezig met haar werkzaamheden en daarom moest
het meisje op haar broertje passen. De kleine
is liet rechteroog onherroepelijk kwijt.
Te Vreeswijk is een schipper uit Ameyde
over boord gevallen en verdronken.
Te Heerenvecn werd Zondagavond te
ongeveer 8 uur een vuurbol waargenomen,
welke aan den Zuidelijken horizon verscheen
ruim 20 graden boven den gezichtseinder. De
bol bewoog zich van Zuid tot Noord ongeveer
2 seconden lang, om toen uiteen te spatten.
Een lichtblauwe streep bleef eenige oogenblikken
de baan aangeven, door den bol afgelegd.
Te Tilburg is bij een twist een der
vechtenden zoo gewond dat zijn toestand
levensgevaarlijk is; de groote slagader inden
nek werd hem doorgesneden. De daders zijn
in arrest.
De Soir meldt dat het plan voor een
vaste Schelde-o vergang bij Antwerpen, hetzij
brug of tunnel, is opgegeven. Het II. v. A-
hecht aan dit bericht geen geloof.
Dechesne, de bariton van de opera co-
mique, is benoemd tot directeur van den ko
ninklijken schouwburg te Antwerpen.
De Belgische minister van oorlog heeft
een vervolging doen instellen tegen een woeke
raar, die aan officieren tegen hoogen intrest geld
had geleend.
Vrijdagavond heeft het hof te Montpellier
uitspraak gedaan in de „zaak van Mostanagem."
Wellicht herinnert men zich hoe in Mei van
het vorige jaar eene wielrijdersvereeniging
van die stad door zekeren Isaac Sarfati en
andere joden zou zijn lastig gevallen, omdat
dc heer Irr, gemeenteraadslid van Oran en
vroeger lid van eenen anti-semitischen bond,
onder hunne gasten was. Er ontstonden oploo-
pen, messen werden gebruikt, een paar perso
nen werden gekwetst en nu is, nadat- de zaak
uit Algerië naar een hof in Frankrijk verwe
zen was, Isaac Sarfati tot 5 jaar gevangenis,
en een zestal anderen tot straffen van 5 dagen
tot 10 maanden veroordeeld.
An toon van Rooy heeft Zondag avond te
Berlijn in een hof-concert voor den Duitschen
keizer gezongen.
Vrijdagavond liep te Kaldenkirchen, ver
moedelijk tengevolge van een verkeerden wis
selstand, de sneltrein KeulenHoek van Hol
land bij het binnenrijden van het station al
daar op een rangeerenden trein. De schok was
geweldig. De rangeermeester werd gedood, ter
wijl nog twee treinbeambten bedenkelijk ver
wond werden. De materieele schade is zeer aan
zienlijk. Na een uur vertraging kon de snel
trein, al was het dan ook met een andere loco
motief, zijn weg vervolgen.
In Hamburg is dezer dagen in de open
lucht een zwemwedstrijd gehouden. De
winter mag nu niet gekomen zijn, voor de
illusie dat de zomer er al is bestaat toch weinig
reden. Do temperatuur van het water was
2° boven 0, en die van de lucht 1° benoden 0
(Reaumur.) De baan was dan ook niet lang,
niet meer dan 33'/a meter, zeker om de deel
nemers niet te doen verstijven. Want er
waren werkelijk nog liefhebbers genoeg, acht
seniores en zeven j uniores.' Een groot publiek
woonde dit verkleumende waterfeest bij.
De boot Legislator, van Liverpool naar,
Colombo, is verbrand. 6 personen kwamen
om het levende kapitein en 31 man werden
door een boot te Boston aangebracht.
Het- Ned. stoomschip Rotterdam heeft te
New-York 10 manschappen van de Fransche
mailboot Champagne aangebracht, die in een
boot waren uitgegaan om hulp voor hun schip
te zoeken, dat ontredderd was. De mannen in
het bootje hadden erg van de hevige vorst
geleden van enkelen waren zelfs de handen of de
voeten bevroren. Zij werden terstond naar
een gasthuis gebracht.
Uit hun mededeelingen bleek, dat de schroefas
van de Champagne den vijlden dag na het
vertrek uit Havre was gebroken, en dat alle
pogingen om het ongeluk te herstellen mis
lukten. Daarop was een officier met negen
manschappen in eon boot uitgezonden; deze
dreef zes dagen rond eer zij door de Rotterdam
werd opgepikt.
Inmiddels is de Champagne te Halifax bin
nengesleept.
Het groote eiland Tasmania, vroeger van
Diemensland, staat sedert meer dan 14 dagen
geheel in brand. Hoe deze brand is ontstaan,
weet niemand, maar de hevige Noordenwind
heeft de bosschen op de bergen in vlammen
gezet en alles wordt een prooi van 't vernie
lend element. Tot hiertoe wordt ook van 54
personen, die bij de ramp zjjn omgekomen,
gewag gemaakt.
Een Engelsche fabrikant van hondenvoed-
sel outving een zonderling verzoek uit Sierra
Leona (Afrika). Men vroeg haar namelijk of het
haar niet mogelijk zou zijn om haar hondenca
kes te vermengen met iets dat, onschadelijk voor
de honden zijnde, een onaangenamen smaak
voor menschen had. De inboorlingen van Sierra
Leona toch waren zoo verzot op hondenvoed-
sel, dat er geen dag voorbijging of belangrijke
hoeveelheden daarvan werden door hen gesto
len en genuttigd.
Veere Tot lid van den raad is heden geko
zen met 64 stemmen de heer C. Maas (A i van
de 122 geldige stemmen.
Coes. Heden werd in do Prins van Oranje
alhier eene vergadering gehouden van de af-
deeling Heinkenszand der Zeeuwsche Landbouw-
maatschappij.
Ter voorzieu'mg in de vacature van oen
lid van het bestuur, ontstaan doordat de
heer K. J. Labrijn zijn ontslag heeft, ge
nomen, werden, nadat de voorzitter, de
heer E. van den Bosch, een waardeerend woord
aan den afgetreden vice-voorzitter gewijd had,
als candidaten genoemd de heeren 1. G. J.
Kakebeeke en H. A. Hanken.
De laatste verzocht niet in aanmerking te
komen, waarop de heer Kakebeeke met 34
stemmen benoemd werd. Hij nam de betrek
king aan.
Als afgevaardigden naar de hoofdbestuurs
vergadering werden gekozen de heeren E. van
den Bosch en O. Zuidweg en als hunne plaats
vervangers de heeren M. de Bokx en M. Bogerd.
De rekening over 1897 werd goedgekeurd in
ontvang op f 653.10 en in uitgaaf op f 529.42,
dus met een goed slot van f 123.68.
Voor den hoefsmidscursus is van het hoofd
bestuur f 40 subsidie ontvangen de afdeel ing
besloot gelijke som beschikbaar te stellen, wat
met de f 15, door het Ned. Paardenstamboek toe
gezegd, f 95 maakt.
De cursus is weer aangevangen; de heer
Van der Müeen leidt de practische en de heer
Van Vliet de theoretische lessen.
De heer I. Gr. J. Kakebeeke bepleitte voorts
nog de omwiseling van boerenzoons tusschen
Groningen en Zeeland; de ondervinding heeft
de goede resultaten ervan aan het licht ge
bracht.
Aan het einde der vergadering deelde de heer
E. van den Bosch mede dat hij, die ongeveer
15 jaren als bestuurslid der afdeeling fungeerde,
om geheel buitengewone oorzaken zijn mandaat
wenscht neer te leggen.
De heer Van Reigersberg Versluijs, secretaris
penningmeester, vermoedende dat het besluit
van den heer Van den Bosch vaststaat, wilde
daarom hem niet verzoeken erop terug te ko
men. Hij bracht hem hulde voor al hetgeen
hij voor de afdeeling deed, welke hulde de ver
gadering met applaus bezegelde.
's Cravenhaga. Door de Provinciale Ötaten
van Zuid-Holland is tot lid der Eerste Kamer,
gekozen de oud-minister Rüell met 52 van de
71 uitgebrachte stemmen. Baron Van Brienen
van de Groote Lindt verkreeg er 17.
De Tweede kamer hervatte heden hare
werkzaamheden. De heeren Mees en Van Delden
namen zitting.
Ingekomen zijn, behalve de reeds bekende,
wetsontwerpen tot definitieve vaststelling der
marinebegrooting en tot regeling der borgstel
ling voor rijksambtenaren.
Tot leden der centrale sectie zijn door de
vernieuwde afdeelingen gekozen de heeren
Mackay, Balhmann, Kerdijk, Tak en Harfogh.
Morgen heeft in de afdeelingen plaals het
onderzoek onder anderen van het ontwerp be-
treklcel ijk de afschaffing van de plaatsvervanging.
Verzending en iaatste buslichting der MAIL
aan het postkantoor te Middelburg.
(Alles plaatselijke tijd.)
Oost-Inclië.
Amsterdam (Nederl.). 4 Maart 6.30's avonds.
Brindisi (Eng. dienst) 4 Maart 1.05 's nam
Napels (Duitsche dst.). 7 Maart 1.05's naiu.
Marseille (Lloyd) 8 Maart 6.30 's avonds.
Brindisi (Eng. dienst). 11 Maart 1.05 's nam.
Rotterdam (Lloyd)11 Maart 6.30 's avonds.
Marseille (Fr.dienst). 12 Maart5.45's morgens.
Genua(Nederl.)15 Maart 6.30 's avonds.
Met deze gelegenheid wordt alleen ver
zonden de correspondentie voor Atjeh en de
Residentie Sumatra's Oostkust.
P a d a n g wordt aangedaan door de booten
der Maatschappij Nederland en dien der Rot-
terdumsche Lloyd.
Over Brindisi, Britsche booten, heeft
daags te voren eene voorloopige verzending
plaats te 1.05, ten einde de aansluiting met
den vandaar vertrekkende booten verzekerd zij.
Over Napels, met Duitsche booten, uitslui
tend voor de correspondentie, waarvan de ver
zending met deze gelegenheid op de adressen
is aangewezen, alsmede voor Atjeh, Deli en
Langkat.
Met de Nederlandsche booten via Genua
en Marseille en per Fransche mailbooten wordt
geen correspondentie verzonden voor Atjeh en
de residentie Sumatra's Oostkust.
Algemeen Overzicht.
De Boheemsche Landdag heeft ditmaal het
aangekondigde programma eens trouw afge
speeld. De stadhouder had zich tegcu de
onverwijlde behandeling van het adres aan de
kroon verklaard en de Duitschers zouden, zoo
het adres voor de begrooting werd geschoven,
heengaan. Toen nu de Czechische meerderheid
haar zin doordreef, en werkelijk een sterk
autonomistisch adres aan den „koning" in behan
deling bracht, hebben beiden getoond op hun
standpunt te blijven. De Duitschers verlieten
onder den kreetleve de Grondwet de zaal,
zoodra de landmaarschalk prins Lobbowitz het
adres aan de orde stelde. Oogenblikkelijk nam
toen de stadhouder, graaf Couwenhove, wiens
ontslag de laatste weken om den anderen dag
was aangekondigd, het woord om namens de
Rijksregeering zich te verzetten tegen een
adres dat zoo wijde strekking had. Maar deze
tegenstand baatte niet, en de kamer, waarin
de minderheid afwezig was, nam met over-
groote meerderheid het adres aan.
Te Praag achtte men dit zoo groote over
winning dat men het kabinet daarmede ver
slagen achtte. Hoewel het niet waarschijnlijk
was, dat Von Gautsch zou wijken voor een
stemming in een klein deel van het Rijk, welks
bestuur hem is toevertrouwd, vinden de crisis
geruchten te Weenen geloof.
Het kabinet zou zich terugtrekken, waarschijn
lijk omdat het uit de houding der Duitschers mag
afleiden, dat zij op hun oude standpunt blijven
en ook in de nieuwe zitting van den Rijksraad
hun obstructionisme zullen voortzetten. Immers
als de Rijksraad, die over veertien dagen
bijeenkomt, een soortgelijk tooneel oplevert
als in December, in de dagen welke aan den
val van Badeni voorafgingen, dan zou de
toestand voor Von Gautsch bedenkelijk wor
den. Vooral omdat de premier niets gedaan
heeft om uit den toestand te komen, waarin
het land door de schuld van Baileni was
geraakt. Hij heeft getracht over de taalver-
ordeningen overleg te plegen met de Duit
schers, hij heeft nieuwe verordeningen van
veel gematigder strekking beloofd, maar uit
gevaardigd zijn deze niet.
In hoever de zaken anders zouden zijn
geloopen, als de Duitschers wel tot overleg
bereid waren geweest, is natuurlijk niet te
bepalen. De eerste indruk van de weigering
tot deelneming aan het overleg was natuurlijk
geen gunstige. Maar de houding van de leiders
kan zijn gerechtvaardigd door omstandigheden
welke aan de waarnemers op een afstand
ontgaan.
De toestand is voor Von Gautsch dubbel
moeilijk, omdat bij feitelijk tusschen twee
stoelen is gaan zitten. De Czechen zullen het
hem natuurlijk niet vergeven, dat hij zoo
krachtig positie ging nemen tegen het adres
aan de kroon, waarin de Landdag zich op het
standpunt stelde van de vertegenwoordiging
van een onafhankelijk koninkrijk Bohemen,
De toestand blijft met dat al zoo verward
mogelijk, en tot dusver is bet niet te zien, dat
de verdaging van den Rijksraad tot iets anders
heeft geleid, dan dat de regeering aan het niet
bijeen zijn van dat lichaam de bevoegdheid
ontleende bij keizerlijk besluit te doen wat
des Rijksraads was.
Toch moet voor Mei de beslissing over de
regeling met Hongarije in orde zijn, daar het
niet te verwachten is, dat de regeering na de
vroeger door haar afgelegde verklaringen een
verlenging van den fatalen termijn van 1 Mei
zal verkrijgen. En juist dat legt Von Gautsch
den plicht op den rijksraad bijeen te roepen
Anders bad men dat lichaam kunnen thuis
laten of ontbinden.
Veel zouden nieuwe verkiezingen natuurlijk
niet geven, want bij den heftigen partijstrijd
gaat het niet zoo gemakkelijk de kiezers naar
de hand te zetten als in Spanje, waar elke
regeering die de Cortes ontbindt, zeker is een
meerderheid te zullen verwerven.
Dat de Cortes op dit oogenblik ontbonden
zijn, zal wel eenige verrassing baren. Voor
eenige weken toch werd beweerd dat de
regeering met dezen maatregel zou wachten tot
de internationale betrekkingen verbeterd waren,
en zoover is men nog niet.
Een machtige partij in de Vereenigde Staten
blijft op oorlog aandringen, en de regeering
der Unie gaat, hoe weinig zij ook naar oorlog
verlangt, voort het land, vooral de kust, en de
vloot in staat van verdediging te brengen.
Officieele berichten over de oorzaak van de
ramp zijn nog niet bekend, hetgeen een kwaad
iets is. In de eerste plaats omdat aan deze
geheimzinnigheid een ongunstige beteekenis
wordt gegeven.
Immers als het onderzoek gunstig ware afge-
loopen, dan zou men de rapporten wel terstond
openbaar hebben gemaakt, in plaats van daar
mede te wachten. Bovendien is het uitstel be
denkelijk, omdat de pers nu vrij is de beden-
kelijkste berichten de wereld in te zenden.
Het laatste sensatiebericht is van de New-
York Heraldwelk blad niet tot de militante
pers behoort, maar toch mededeelt dat het on
derzoek der duikers aan het licht bracht, dat
de platen van de Maine over een lengte van
11 voet en 4 duim naar binnen waren gebogen,
zoodat de ramp aan een ontploffing buiten het
schip en dus aan een misdaad zou zijn toe te
schrijven.
Wordt dat bevestigd, dan zal het Mac Kinley
moeilijk vallen de openbare meening tegen te
streven.
Beknopte Mededeelingen.
Zondag had te Brussel een vergadering
plaats van den algemeenen raad van de Alliance,
waarin de dezer dagen door ons medegedeelde
beginselverklaring met een onbeduidende wijzi
ging werd goedgekeurd.
De beweging in Vlaanderen tegen het
uitstellen van dc wet-Coremans-De Vriendt,
neemt steeds grooter omvang aan.
Volgens de Figaro zouden de kamerver
kiezingen in Frankrijk reeds 8 Mei plaats
hebben.
Bij de senaatsverkiezing in bet dep. Var
is de overleden republikeinsche senator Anglis
door een socialist vervangen.
De Fransche kamer heeft een voorstel
om de lijvige rapporten over 't Panamaschan
daal na afdoening van de begrooting aan de
orde te stellen met een meerderheid van 21
stemmen verworpen. De minister-president
Móline had opgemerkt, dat er allerlei dringender
zaken te doen waren. Vermoedelijk zal men
er dus, indien ooit, vooreerst wel niet meer
van hooren.
Te Blois had Zondag het 3e congres der
jeunesse royaliste plaats, onder voorzitterschap
van den hertog van Luynes. Deze drong er
op aan met open vizier te strijden en vooral
de eendracht te bewaren.
De wraakneming van Méline op Grimaux
enz. wordt ook door de ministerieele groote
bladen afgekeurd.
De Temps ontkent dat de regeering voor
nemens is maatregelen te nemen tegen vreemde
journalisten.
Gelijk men weet hadLalance, deElzassen
als getuige voor het hof van assises gewaagd
van de onverdraagzaamheid van den ouden
heer Sandherr en van de antisemitische ge
voelens van zijn zoon, den kolonel.
Een paar dagen later bevatten de anti-Drey-
fuss bladen een brief van den moeder van den
kolonel, die alles tegensprak wat Balance over
haar man en haar zoon had medegedeeld. Zij
kon wel vijftig getuigen aanwijzen, om deze
tegenspraak te bevestigen.
De Temps deelt thans mede, dat de dame, die
dezen brief zou hebben geschrevenreeds
5'/i jaar dood is
Ter beoordeeling van de waarde der zich
uitende „Stemming van het Fransche volk",
kan het volgende dienen
Bij een onzer ingezetenen, zegt de Dordrecht-
sche Courant, is een brief ontvangen van een
kennis, in functie bij een der groote manufac-
tuur-magazijnen te Parijs, waarin o. a. wordt
medogedeeld, dat tijdens het Zola-proces niet
minder dau 400 bedienden van een dergelijk
magazijn gelast waren te manifesteeren tegen
Zola en ten gunste van het leger.
Ja, dan krijgt men die „indrukwekkende" mani
festation, waarvan men een oogenblik do dupe
is, al gauw. Intusschen, evenmin als een claque
een slecht tooneelstuk kan redden, evenmin
zullen deze onbezoldigde quasi-geestverwanten
voor de geschiedenis de eer van dengeneralen
staf en van Frankrijk kunnen ophouden.
Salisbury is licht ongesteld.
De gedelegeerden der Zwitersche socialis-
tengroepen hebben eenstemmig een motie aan
genomen om aan de Bondsvergadering te vragen
dat de Bondsraad door het volk worde ge
kozen en toepassing van evenredig kiesrecht
van den Nationalen raad.
De socialisten achten deze maatregelen
noodig als tegenwicht tegen de toenemende
macht van het centraal gezag door den aan
koop der spoorwegen.
De Oostenrijksch-Hongaarsche delegaties
zullen tegen het laatst van April worden bijeen
geroepen.
De verkiezingen voor de Cortes zijn nu
definitief vastgesteld op 27 Maart voor de
Kamer en op 10 April voor den Senaat. De
nieuwe Kamers zullen den 25 April bijeen
komen.
Volgens de Imparcial had Bismarck ver
klaard dat het geschil tusschen de Vereenigde
Staten en Spanje door een scheidsgerecht moet
worden opgelost, anders zou een oorlog on
vermijdelijk zijn.
Sagasta, wien dit werd medegedeeld, ant
woordde, dat Spanje liever alles op het spel
zet dan zijn onbetwistbare rechten op Cuba
aan een scheidsgerecht te onderwerpen.
Als Bismarck zich heeft uitgelaten gelijk men
zegt, zoo zeide Sagasta, dan miskent hij
den toestand en de heerschende stemming.
Een van de twee mannen, die den aanslag
op koning George pleegden is gevangengenomen,
't Was een ondergeschikt gemeenteambtenaar
Karditzi, die bekende op den koning te hebben
geschoten. Hij weigerde beslist zijn medeplich
tige te noemen.
Karditzi is 35 jaar en leidde een slecht leven,
terwijl hij min of meer anarchistische denk
beelden was toegedaan. Vooral de artikelen
tegen het koninklijk huis, welke de laatste
weken in de bladen verschenen, hebben zijn
hoofd op hol gebracht.
Welke betrekking bij bekleedde is niet dui
delijk. Wij lezen alleen dat hij niet veel meer
deed dan zijn salaris opstrijken.
De Asty verzekert, dat reeds voor twee
maanden door een geheime vereeniging was
besloten den koning te dooden op bet oogenblik
dat de wet op de internationale controle werd
aangenomen.
De besluiten dezer club werden behoorlijk
gearresteerd en den koning medegedeeld. Maar
deze had er geen waarde aan gehecht.
De Sultan heeft er op aangedrongen dat
liet Kreta-vraagstnk worde opgelost voor de
Turksche troepen Thessalië ontruimen.
Te Yokohama loopt het gerucht dat
Korea een eiland aan den ingang van de haven
Fusan aan Rusland heeft verpacht.
Deze haven ligt vlak tegenover Japan en
wordt gevormd door twee armen, in welker
midden het hier bedoelde eiland ligt. Men
brengt het besluit van Rusland in verband met
Japansche plannen om een spoorweg van Fusan
naar Seoul te bouwen.
Een telegram uit Kaapstad meldt, dat
Vrijdag uit de gevangenis van Salisbury
(Masjonaland) 51 inlanders zijn ontsnapt, die
aldaar wegens moord in hechtenis waren en
hun proces afwachtten.
INGEZONDEN STUKKEN;
Ingezonden stukken worden in geen geval teruggezonden.
De Rijkslandbouwschool te Goes.
Van de bereidverklaring om nader in debat
te treden, uitgesproken in het ingezonden stuk,
opgenomen in no 49 uwer courant, door den
heer Ter Haar, wien (om in diens woordekeus
te blijven) de Rijkslandbouw-winterschool te
Goes de eer beeft als leeraar te herbergen, zal
ik geen gebruik maken.
De beer Ter Haar toch grondt zijn' aanval
op de bewoordingen van een verslag, waarvan
hij erkent, niet te weten of het juist is, hij
bouwt daarop voort de beschuldiging dat ik
„de winterschool te Goes zoude af
breken," „de Hooge Regeering niet
genoeg waardeer", dat uit wat hij zelf
erkent dat ik niet heb gezegd, mijne raeening
zoude moeten worden afgeleid dat de
leerlingen van eenen wintercursus
bet er onderlegd dezen zou den ver lat en
dan zijne leerlingen zijn school.
Een debat of gedachtenwisseling in den
trant als de heer Ter Haar die geliefde aan
te vangen, is niet van mijn smaak en ik doe
daar het zwijgen toe.
Ik meen zelfs nog een stap verder te kunnen
gaan en twijfel te mogen opperen of het in het
algemeen wel in het belang der betrokkene
winterscholen zoude te achten zijn, bij bet be
staande verschil van meeniug daaromtrent in
den lande, om daarover eene gedachtenwisseling
in zeer mimen kring te openen.
Omtrent hetgeen door mij te Oostburg werd
gesproken, wensch ik slechts dit te zeggen.
Toen ik het bezoeken van de winterschool
te Goes voor jongelieden uit de streek, waarin
ik de eer heb geherbergd te zijn, te duur
noemde (want inderdaad ik heb dit gezegd, al
staat het in het verslag niet te lezen), had ik
niet het oog op schoolgeld en leermiddelen,
maar natuurlijk op de kosten van huisvesting
enz., waardoor het onderwijs aan de winter
school te Goea in verreweg de meeste gevallen
buiten het bereik van de zoons der landbou
wers valt, al noemt de spraakmakende gemeente
deze nog zoo welgesteld.
Dat ik het onderwijs op de school te Goes
te hoog heb genoemd, is volkomen waar, alleen
met deze toevoeging dat ik in het alge
meen rekende dat het onderwijs aldaar te
hoog ging voor de gewone ontwikkeling onzer
landbo uwerszonen
Natuurlijk zullen in iedere gemeente jonge
lieden zijn te vinden, die het onderwijs aan de
winterscholen kunnen volgen, maar moet dit
de richting van ons lager landbouwonderwijs
blijven, dat aan enkelen de gelegenheid wordt
geopend om de theoretische kennis van het
landbouwvak op te doen, of dient niet de toe
komst te zijn aan de winteroursussen zóó
algemeen mogelijk verspreid en on
der ieders bereik gebracht, al mogen
de leerlingen daarvan iets minder goed onder
legd het bedrijf gaan beoefenen dan de leer
lingen der winterscholen.
In welken zin spraken zich in onze provin
cie de landbouwers zelf reeds uit?
De heer Ter Haar gelieve zich bij zijnen
ambtgenoot aan de rijkslandbouw-winterschool
te Goes eens te doen inlichten, wie van de
oprichting af aan in onze provincie zich mede
heeft beijverd om geene gelegenheid te laten
voorbijgaan om de aandacht te vestigen op
deze inrichting in ons midden, waaraan in de
besprokene vergadering nog wel mot nadruk
een woord van waardeering werd gewijd. Hij
zal dan vrienden van zijne school ontdekken,
waar zijne verhitte verbeeldingskracht hem
aibrekers deed zien, en misschien tot de over
tuiging komen, dat deze laatsten niet onmoge
lijk te vinden zijn onder het soort van pleit
bezorgers, hetwelk als onhandig, op de meest
verschoonende wijze, wordt omschreven.
P. C. J. HENNEQUIN.
Aardenburg, 28 Februari 1898.
Eene gewenschte bezuiniging?
Na te hebben gelezen 't geen voorkomt in
uw blad van 25 Februari, omtrent de voorge
nomen bezuiniging van den minister van bin-
nenlandsche zaken, ten opzichte van de eind
examens voor de Hoogere burgerscholen, rees
bij mij dadelijk de vraag, wie in dezen de
lijdende partij zou zijn.
De minister wint bij den voorgenomen maat
regel wel vijf examencommissies uit, maar
wanneer we in aanmerking nemen, dat ieder
lid vergoeding voor reis- en verblijfkosten plus
vacatiegelden ontvangt, dan komen de volgende
bezwaren op
de reiskosten der leden zullen vermeerderen
een lid, dat bv. vroeger van Middelburg naar
Goes of Zierikzee ging, moet dan van Middel
burg naar Maastricht of Venlo
terwijl het nu meermalen voorkomt, dat reis-
en verblijfkosten niet worden betaald, (nl. aan
examinatoren, wonende in de stad, waar het
examen plaats heeft,) zal dit na de wijziging
slechts bij hoogst enkelen kunnen gebeuren;
het getal examinatoren vermindert wel, maar
't aantal examendagen neemt evenredig toe,
waardoor vanzelf de som, aan vacatiegelden
besteed, gelijk moet blijven.
In 't geheel zou dus hieruit volgen, dat de
bedoelde bezuiniging zeer gering, ja misschien
wel geen bezuiniging zal zijn.
Tegenover den maatregel Btaat echter nog
een groot bezwaar. Onderstellen we slechts,
dat Zeeland, Noord-Brabant en Limburg onder
één commissie staan; het mondeling examen
zal dan achtereenvolgens te Maastricht, Roer
mond, Yenlo, Den Bosch en verder in iedere
stad, die een H. B. school bezit, plaats hébben
zoodat het moet voorkomen, dat de Middel
burgers verplicht zijn in Maastricht examen af
te leggen, of omgekeerd de Maastrichtenaars te
Middelburg.
Hieruit blijkt dus dadelijk wie de dupen van
de heele bezuiniging worden, nml. de ouders
der examinandi. Terwijl deze nu de geringe
kosten moeten betalen om hunne zonen naar
Goes of Zierikzee te zenden (en nog bij Goes
geen verblijfkosten hebben te betalen, aan
gezien men 's avonds terugkeert) zullen ze dan
gedwongen zijn de reiskosten naar 't ander
eindje van 't land te dekken (waar in ieder
geval verblijfkosten bijkomen.)
Vergelijken we ton laatste hierbij de bewo
ners van Noord- en Znid-Holland, van Gelder
land, deze komen dan in veel gunstiger conditie
zij toch betalen steeds weinig aan reiskosten
en zijn dikwijls vrij van verblijfkosten en zullen
dit blijven doen. Behalve dat de bezuiniging
zeer weinig bekeekent, zien we tevens dat de
Hollandsche en Geldersche ouders onrechtvaar
dig bevoordeeld worden boven de Zeeuwsche,
Brabantsche enz., en is het bijgevolg te hopen,
dat art. 57 van de wet tot regeling van het
middelbaar onderwas gehandhaafd blijft en dus
iedere provincie haar eigen examencommissie
beh oude.
Ontvang, mijnheer de Redacteur, mijn dank
voor de mij verleende plaatsruimte.
Middelburg, 27 Februari 1898. X
