MIDDELBURGSCHE COURANT.
w
N°. 24.
1898.
Zaterdag
29 Januari.
FEUILLETON.
141" Jaargang.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen.
Prps, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 28 Jan. 8 u. vm. 40 gr. 12 u. 4
av. 4 u. 40 gr. F. Verw. Z. W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertontiên20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel,
Grooto letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op vooröeeüge
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Zierikzee: A. C. de Moon, te Tholen: W. A.
van Nieuwenituijzen.
Middelburg 28 Januari.
EEN DUPLIEK?
Op de geestige repliek van de Zutph. Crt.
aan het adres van dr Kuyper, die een blunder
maakte, antwoordt De Standaard
„De Zutph. maakt bet nu nog erger.
Als prof. H. de Vries hoogleeraar in de
meetkunde was, zou ze zwichten. Nu hij prof.
in de Botanie is, niet.
Natuurlijk voegen we onzerzijds aan zulk
een dupliek geen woord toe.
De slagpenveer ligt naast den vogel
Men kan gerust zeggen dat het blad zich
met een Jantje van Leiden afmaakt van die
kwestie.
ATJEH.
De correspondent der N. R. Crt. te Batavia
seint onder dagteekening van Donderdag:
„Toekoe Oemar is naar de vallei van Djantoi
teruggekeerd.
Morgen gaat kapitein Van der Maaten met
twee compagnieën daarheen om Djantoi te
bezetten."
Het blad teekent hierbij aanwat wij vrees
den, is dus geschied. Toekoe Oemar laat er geen
gras over groeien, en dwingt ons nu, naar een
vrijwel waardeloos valleitje twee compagnieën
af te zenden, om daar positie te nemen en er
wellicht «enige dooden en gewonden te krijgen,
terwijl wij .het punt, waar wij wezen moesten,
dat is Ran tja of beter gezegd Baroe op de
grens van Pedir, wel hebben bezocht maar niet
vastgehouden. Oemar kan nu terugwijken naar
de Westkust of wel naar Pedir, naar verkie
zen. Laat ons hopen dat hij maar voor korten
tijd genoegen zal beleven van het strategisch
voordeel, dat hij op ons heeft behaald.
LECTUUR OP ATJEH.
In verband met de mededeeling, in ons vorig
uommer dat jhr. J. J. Sandberg, te Haarlem
gaarne tot 15 Febr. boeken in ontvangst wil
nemen voor hét leger op Atjeh, dient wel ge
meld te worden, dat daartoe aanleiding heeft
gegeven een oproeping in de Indische bladen
van de heeren dr. K. A. W. Snethlage, dr.
Fiebig en J. C. Fapelard te Panteh Perak,
waarin zij er op wijzen, dat bij de mindere
militairen op de verschillende posten in de
ziekeninrichtingen op Atjeh en Onderhoorig-
hedengroote behoefte bestaat aan lectuur (vooral
dagbladen, tijdschriften en illustraties). Ten
einde daarin te voorzien, hebben zich eenige
ingezetenen van Kota Radja onder het motto
„Lectuur" vereenigd, om daartoe het noodige
te verrichten. De voorziening in lectuur ia
echter alleen dan mogelijk, wanneer vele inge
zetenen van Nederlandsch-Indië en ook van
Nederland zich genegen toonen, tot bovenge
noemd doel mede te werken, door dagbladen,
tijdschriften, illustraties, enz. aan den gedele
geerde van het „Roode Kruis" te Atjeh ge
regeld toe te zenden, door wien voor de verdere
verzending zal worden zorg gedragen.
Aangezien de mindere militairen hierdoor ten
zeerste zouden worden gebaat, hopen bovenge
noemde heeren dat hun beroep niet tevergeefs
zal zijn.
LOO.
Uit het ihif/eisch) vm BASIL MARNAN.
S.
BMOEMDTGEN ENZ.
Bij kon. besluit zijn de met verlof in Europa
aanwezige kapitein der infanterie van het leger
in Nederlandsch-Indië H. 's Graeuwen, en de
lste-luitenant bij dit wapen J. L. L. M. Wit-
tioh, ter zake van lichaamsgebreken, het gevolg
van verwonding in den strijd, met ingang op
1 Febr. eervol uit den militairen dienst ont
slagen, met toekenning van pensioen
is tegen 1 April, op zijn verzoek, eervol ont
slag verleend aan H. Witte, als hortulanus
aan de rijks-universiteit te Leiden.
UIT STAD EN* PROVINCIE.
Bij kon. besluit is aan J. D. Wetsels,
thans te M i d d e 1 b u r g, op zijn daartoe ge
daan verzoek, eervol ontslag verleend als kan-
tonrechter-plaatsvervanger in het kanton Slie-
drecht, met dankbetuiging voor de in die be
trekking bewezen diensten.
Woensdag a. een dag vroeger dan
oorspronkelijk bepaald was heeft de vijfde
abonnementsvoorstelling plaats in den schouw
burg te Middelburg, te geven door de
Nederlandsche Tooneelvereeniging
Dan zal worden opgevoerd het bekende
blijspel van Lodewijk Muller De kiesvereeniging
van Stellendijk.
Naar men ons verzoekt te melden, zijn
de leden der commissie voor de huldigings
feesten te Middelburg uitgenoodigd tot
eene vergadering op Dinsdag a., 's avonds te
acht uur, in de kleine Schuttershofza&l, o. a.
voor het verkiezen van de leden van het bureau.
Naar wij vernemen, is door het bestuur
der sociëteit Unitas te Vlissingen de
meubeleering van de nieuwe sociëteit opge
dragen aan den heer B. Neelmeijer te Middelburg.
- Naar men ous meldt, vaart de eenige nog
dienstdoende stoombarge tusschen Middel
burg en Vlissingen deze week voor het
atst.
De dienst wordt dan voor goed gestaakt;
de barges zijn verkocht.
Wij betreuren dat dit, vooral 's zomers zoo
aangename, vervoermiddel op die wijze is moe
ten eindigen,
-Dinsdagavond, omstreeks elf uur, werd de
legrambe8teller A. J. F. alhier, komende
van Nieuw- en St Joosland, langs den Nieuw-
landschen weg, ter hoogte van de hofstede van
Reijnierse, plotseling staande gehouden door
een persoon, die hem wat tabak vroeg. De
besteller weigerde dit, waarop de vrager hem
een paar stompen op de borst toebracht. De
besteller verweerde zich met den stok, dien hij
bij zich had, waarop de aanvaller hem in den
baard greep en eenige krabben in het gezicht
toebracht en zijn jas scheurde.
Daarop wist de besteller te ontkomen.
De aanvaller was als burger gekleed, had
een pet op en leek van ongeveer 30-jarigen
leeftijd te zijn.
Een reden voor den aanval weet de bestel.
Ier nietvermoedelijk dacht de aanvaller dat
de man geld bij zich had, wat echter niet het
Naar men ons uit Bruinisse meldt
heeft de nieuwe eigenaar van het op den 14
Dec. jl. gestrande Belgische pleitschip Vier
gezusters den mast daaruit gevloeid, terwijl de
rest reeds zoo erg verzand is, dat hij er van
af zal zien om het reeds gebroken casco en
de lading te redden.
- Door het AWsdepar temen t te Zierikzee
is aan commisarisseu der Nutsspaarbank de be
voegdheid verleend om, zoolang de reserve
grooter blijft dan 10 pet. van het aan de in
leggers verschuldigde, een vierde gedeelte van
de ieder jaar gemaakte winst te bestemmen
voor uitkeering aan werklieden, die door ziekte,
ongeluk of den ouden dag verhinderd zijn in
hun onderhoud te voorzien.
Door den minister van waterstaat is aan
burg. en weth. van Borssele voor een jaar
vergunning verleend om zand uit den voor
oever van den polder Borssele te laten graven
voor verbetering van wegen en verschaffing
van werk.
Terwijl Donderdag aan het kanaal te
Wemeldinge de werkman C. F., op zijn
knieën zittende, bezig was met het teven van
schuiven voor de groote sluis, kreeg hij een
dier zware schuiven op zich, doordat de palen,
waar tusschen deze op haar kant geplaatst
was, atbraken. Een geneeskundige, die toe
vallig op de plaats van het ongeval aanwezig
was, constateerde, dat bij den man drie ribben
gebroken waren.
De klerk der posterijen en telegrafie 2e
klasse W. B. F. A. Fruyt van Hertog, van het
telegraafkantoor te Rotterdam, is van 16
Januari jl. tot 31 Mei a. s. geplaatst te
Hansweert.
In de Donderdag te Terneuzen gehou
den vergadering van den gemeenteraad werd
vastgesteld de instructie voor den bouwmees
ter. Daaraan werd toegevoegd de bepaling dat
hij belast is met het toezicht op de behoorlijke
uitvoering der bouwverordening, terwijl hij,
waar het uitvoeren van werken buiten de ge
meente hem geheel is verboden, binnen de ge
meente slechts werken voor particulieren mag
uitvoeren na verkregen toestemming van den
raad.
Door den heer J. de Bruyne was een schrij
ven ingezonden, meldende dat hij bedankt voor
de benoeming tot lid van het burgerlijk arm
bestuur.
RECHTSZAKEN.
An'Ondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, deed bovengenoemde recht
bank uitspraak in de zaak van H. A. K., 24 j.,
schoenmaker, zonder bekende woon- of verblijf
plaats, thans alhier in hechtenis, waarvan wij
bij de behandeling, in ons nommer van 22 dezer,
breedvoerig melding maakten. Beklaagde werd
ter zake van vier feiten van diefstal en wegens
landlooperyj veroordeeld tot 1 jaar gev.straf,
met vermindering derjpreventieve hechtenis, en
tot 6 d. heehtenisstraf.
De met deze zaak in betrekking staande N.
V., 56 j., wed. A. P., te Goes, van wiens rechts
geding eveneens in genoemd nommer van 22
dezer breedvoerig melding is gemaakt, werd
wegens vier feiten van heling veroordeeld
tot 1 jaar gev. straf.
Voorts zijn nog veroordeeld wegens
drie feiten van diefstalE. d. J., 39 j., hvr.
van P. G., barbierster, Wemeldinge, tot 2 m.
gev. straf;
mishandeling J. V-, 20 j., arbeider, Hoede-
kenskerke, tot 3 m. gev. straf, en W. R., 17
j., werkman, Schore, tot f 5 b. s. 5 d. h.,
L
Zoo rammelde Loo voort en overblufte den
airmen Morris, die geslingerd werd tusschen
den lust om haar te. kussen tot zij stil was en
begreep wat hij meende en het besef dat hij
Wachten moest totdat de jaren haar wijzer
Zouden maken. Zoo werd het een soort van
stilzwijgende verloving, die gedurende acht
tien maanden bleef voortbestaan.
Doch een paar maanden geleden toen Floyd
met zijn familie een paar dagen te Mont Fr ere
doorbracht, was er iets voorgevallen dat een
hevige vijandschap veroorzaakte tusschen Scan-
lan en zijn gast. Nason had een bond meegebracht,
een trouwen, gelieikoosden hond, die zijn
meester overal volgde. Scalan had een doo-
delijken afkeer van alle honden. Want gelijk
vele Ieren, die een eenzaam,zwervend leven geleid
hebben, was hij erg bijgeloovig.
Behalve in zijne echt vroolijke luimen was
Morris een Bomber man; hij meende altijd dat
men hem wilde beleedigen, was onverzoenlijk,
bitter en geneigd om kwalijk te nemen en toch,
ondanks dat alles, zeer beminnelijk; want hoe
pnheusoh h\) ook kon wezen voelde men toch
altijd dat hij in den grond zeer gevoelig was
en zijn ziel wonden verborg, welke door de
wereld waren geslagen.
Zijn ergste bijgeloof was dat zijn booze geest
den vorm van een hond aannam, die, wanneer
hij behoefte had zich te uiten, dit deed door
's nachts onder zijn raam te janken.
Nu wilde het ongeluk, dat twee dagen vóór
de komst der Floyds in het Residentiehuis,
Scanlan 's nachts door een jankenden hond
gestoord was en hij was overtuigd dat dit een
geest was geweest, die dood of onheil kwam
voorspellen, daar hij nergens een hond had
kunnen ontwaren en er 's morgens geen spoor
van een hond te vinden was geweest. Doch
tegen middernacht, nadat de Floyds waren
aangekomen, was het gejank weer begonnen
en Scanlan was weer met zijn geweer uitge
gaan om te zoeken en nu vond hij in den
maneschijn een grooten gelen hond zitten, die
met den kop omhoog wanhopig zat te janken.
„Jou leelijkerthad hij gemompeld en in het
volgende oogenblik knalde er een schot, zoo
dat de hond voor goed met janken ophield.
Maar 's morgens, toen Floyd ontdekte dat
zijn trouwe vriend zoo meedoogenloos ge-
J--* was door zijn gastheer, wilde hij
B. W-, 19 j., arbeider, Krabbendijke, tot ƒ1
b. s. 1 d. h.; en
dronkenschap en beleediging van ambtenaren
L. S., 33 j., arbeider, Heinkenszand, tot 3 b.
s. 3 d. h., en 7 d. gev. straf.
Vrijgesproken C. d. D., 22 j., arbeider, Hoe-
dekenskerke, beklaagd van mishandeling.
KERKNIEUWS.
Vroolijk ziet het er .op kerkelijk gebied
in Zeeland niet uit, altijd volgens den
Haagschen predikant J. Wisse C.zn, redacteur
van De Wekkerorgaan der Christelijke Gere
formeerde kerk in Nederland.
Men hoore deze verzuchting in het jongste
nummer van zijn blad
Ook in Zeeland ligt veel braak. Er komen
meer levensteekenen. Het Zeeuwsche China zal
ook op den duur zijn havens niet gesloten
kunnen houden voor den vreemde.
De waarheid zal zegevieren, omdat de waar
heid uit God is.
Geen politiek van menschen zal de kerk des
Heeren ooit vernietigen.
Moge het wolkje als eens mans hand de
voorspelling zijn van een krachtige werking
des Geestes in de vallei die vol doodsbeen
deren is
Wij beginnen nu te begrijpen waarom in
onze provincie op kerkelijk gebied zooveel
narigheden gebeuren 1 Zeeland gelijk aan China
en een vallei vol doodsbeenderen. Het is om
kippevel van te krijgen.
Maar welke waarheid bedoelt de heer Wisse?
Hij zegt wel dat de waarheid uit God is, maar
hij bedoelt eigenlijk de waarheid uit domine
Wisse en zijne kornuiten.
Edoch die is volgens dr Kuyper en de zijnen
wêer niet de waarheid.
Wat kunnen de menschen op dat gebied
toch zeuren en gekke dingen zeggen
ONDERWIJS.
In het gebouw van de Maatschappij tot
Bevordering der Bouwkunst te Amsterdam zal
op 22, 23, 24 en 25 Februari a. sdes mor
gens van 9 tot 12 en des namiddags van 1
tot 4 uur, een examen worden afgenonmn voor
het verkrijgen van het diploma van bouwkun
dig opzichter, ingesteld bij besluit van de al-
gemeene vergadering der maatschappij van 28
Mei 1891.
De candidaten moeten zich vóór 12 Febr.
schriftelijk aanmelden bij den secretaris van
die maatschappij, Marnixstraat 402 te Amster
dam, alwaar het programma van eischen voor
het examen, bevattende tevens de voorwaarde
om tot het examen te worden toegelaten, kos
teloos verkrijgbaar is.
De commissie voor het afnemen van het
examen is samengesteld uit de heeren C. B.
Posthumus Meijjes, voorzitter, H. van Dam,
G. van Arkel, J. N. Land ré, D. A. N. Marga-
dant, en L. J. Rijnink.
Dr A. A. Fokker, privaat-docent voorde
Maleiache taal- en letterkunde aau de univer
siteit te Amsterdam, opent zijne lessen met het
houden eener openbare les, op Maandag 31
dezer, des namiddags 3 uur, in het universiteits
gebouw.
Verschillende Berichten.
Naar bet Dagblad meldt, wordt bij de re
geering overwogen om de zoogenaamde griffie
rechten in het vervolg ten bate van den staat
te doen komen, in plaats van deze als emolu
menten voor de griffiers te doen strekken. Ver
kregen rechten zouden hierbij natuurlijk geëer
biedigd worden, doch bij benoeming van een
nieuwen titularis aan een der groote arrondis-
sements rechtbanken, zou alsdan daarmede ge
wacht worden, tot wettelijke voorziening ten
opzichte van nieuw benoemden zou zijn getroffen.
Op deze wijze zouden de geëmployeerden der
griffie hun lang gewenscht ideaal bereiken en
rijksambtenaren worden.
Op een drukkerij te Haarlem is dezer
dagen een oogenblik een werkstaking geweest,
die toen onderling overleg was toegezegd
spoedig eindigde. Thans is alles weer in
't reine. Na een zeer kort onderhoud tusschen
den patroon, twee zijner gezellen en een lid
van het looncomité, werd een loonregeling
vastgesteld, die beide partijen bevredigde.
Te 'sHage, in de Laan van Meerdervoort,
werd een uitgever uit Utrecht overvallen door
een persoon, die beproefde hem te ontlasten
van zijn gouden horloge en ketting. De aan
valler kreeg echter zulke klappen met een stok
dat hij op den grond bleef liggen.
Te Oudewater is Woensdagavond een
Utrecht8ch wagentje met vijf bruiloftsgasten,
tamelijk wel onder den invloed van sterken
drank, in den IJsel gereden. Allen werden ge
red, maar een hunner, vader van 10 kinderen,
verkeert in een bedenkelijken toestand.
De man, die verdacht wordt van de dub
bele vergiftiging te Lisse en Sassenheim, is ar
beider, 45 jaar oud en vader van negen kin
deren. De vrouw van den laatstoverledene, die
ook gearresteerd werd, is weder op vrije voe
ten gelaten.
Te Dreumel brandden Donderdag twee
huizen af, waaronder eene boerderij met paar
den en vee.
- Te Winschoten had een letterzetter een
kleine wond aan het tandvleesch. Hij schijnt
onder het werk met een zijner vingers, die
natuurlijk bevuild waren met loodoxyde van
letters, met die wond in aanraking te zjjn
gekomen, waardoor bloedvergiftiging schijnt
ontstaan te zijn, althans het hoofd zwol gewel
dig op en hoewel de patient dadelijk onder
geneeskundige behandeling kwam, is zijn toe
stand hoogst gevaarlijk. In dezelfde ge
meente is door een heer bij de politie aangifte
gedaan dat hem een trommel, inhoudende twee
effecten ter waarde van 5000, is ontstolen.
Het vreemde van de zaak is, dat zijne dienst
bode, met wie hij 9 jaren samenwoonde, sedert
heimelijk is vertrokken.
Te Oosterwijk verkeert een spoorweg
arbeider in zorgwekkenden toestand na het
eten van rauwe mosselen, waarbij hoogstwaar
schijnlijk een, minder voor de consumtie ge
schikt, schijnt geweest te zijn.
- We krijgen dit jaar geen vorst, ouwe
jongen
„'t Schijnt zooMaar men kan niet weten 1
„Neen toch nietIk heb een ontdekking
gedaan, waardoor ik weet, dat we dit jaar bef
paald geen vorst krijgen
„Wat blief?
dood
van geen verontschuldigingen of leedbetui
gingen hooren doch riep onmiddellijk zijn
vrouw en dochter en verliet zonder verdere
praatjes den verbaasden en berouwvollen ma
gistraat, die over zijn hek bleef staan turen
naar zijne vertrekkende gasten.
Die twist, die voor het oogenblik alle ver
keer tusschen de twee families voor goed scheen
te hebben verbroken, bracht echter zulk een
verandering te weeg, dat de kans op een zeer
intieme verbintenis grooter werd dan ooit.
Want nu Loo zichzelf moest gaan ondervragen,
kwam er een antwoord dat hare wangen deed
blozen, een nieuw licht in hare levendige oogen
bracht, een nieuwe uitdrukking aan de lippen
gaf, welke dien avond bedeesde vragen tot haar
moeder stamelden. Doch ondanks de moederlijke
vertroosting bleef de twist voortduren en of
schoon Floyd het feit reeds lang vergeven had,
wilde hij niet de eerste zijn om de hand ter
verzoening uit te steken.
„Neen," zei hij, „dan zou hij denken
dat ik hem Loo wilde opdringen." En daar
Scanlan, gelijk alle Kelten, zeer koppig was,
wanneer zijn trots er mede gemoeid was,
bedankte hij er voor ten tweede male een hand
uit te steken, die eens geweigerd was. Zoo
kwam het dat Floyd er over tobde, dat de
Basoeto's zijn vriend onvoorbereid zouden
vinden; want Mont Frere was bijna alleen
bewoond door den magistraat en den koopman.
De Basoeto's hadden de overige bewoners reeds
verdreven naar de versterkte stad N'Fabankulu,
over de Pondorivier. Scanlan was feitelijk het
doel van den opstand, daar een besluit, dat
hij genomen had, ten opzichte van een grens-
quaestie, het lang smeulende vuur bad does
ontbranden. Floyd wist dat het juist de kop
pigheid van Morris was, die hem noopte op
zijn post te blijven, in plaats van heen te gaan
en met de militairen terug te komen. Hij keek
nu bezorgd naar de „Duivels spleet", een groote
hoekige V in het gebergte waardoor de kleine
pas naar Mount Fiére liep. Hij had er alles
voor willen geven om daarheen te snellen en den
magistraat mee te brengen. Zijn gelaat hel
derde op toen hij er aau dacht en hij was op
het punt van zijn vrouw te roepen, toen Urn-
sikilaki hem met den elleboog aanstiet en met
zijn speer naar de vlakte voor hem wees.
II.
De plaats te Mandclini was zooals men ze
overal in Afrika vindt, wat het uiterlijke be
treft. Een lage wal van aardkluiten omsloot
in het vierkant een bunder land en werd ten
zuiden en ten oosten versterkt door een drie
dubbele rij zwarte horden en calyptns, ln het
midden van deze omheining stonden vier of
vijf groote hutten bij elkaar, die samen de ei
genlijke woning vormden. Zij waren rond
gebouwd met riet gedekt, met ver overhan
gende luifels en kleine vensters en vormden
een schilderachtig contrast met de onoogelijke
bouwkundige pionier der beschaving, die in
de gedaante van een „ijzerwinkel" zijn leelijk
gegolfd ijzeren hoofd boven alles uitstak.
Want die „ijzerwinkel", zooals Floyd hem
was van steen en ijzer en gedekt met
die gegolfde platen, zooals er zooveel in de
colonies gebruikt worden. Het was een recht
hoekig gebouw, met een Bteenen stoep er voor,
aan den achterkant een pakhuis, waarvan de
gevel aan den eenen kant stuitte tegen de
woonhuizen en aan den anderen kant tegen
een hutje, gewoonlijk gebezigd als logeer-vor-
trek. Achter dit laatste bevond zich de stee-
nen veekraal, waarin een twintigtal trekossen
stonden, mooie zwarte dieren, met groote
horens die nu rondliepen op die doellooze,
rustelooze manier, welke het vee schijnt te
bezielen wanneer het in de kraal is opgesloten.
Tusschen den winkel en den lagen aarden wal
lag een tennisveld van kiezel, waarop het
net gespannen stond, want Loo was de eerste
tennisspeelster in dat deel van Transkii. Tus
schen de grootste der woonhutten en den win
kel was een gang van stevige blokken gebouwd,
met kijkgaten. Hierdoor waren de meisjes nu
bezig om, zoo gauw zij gevuld konden worden,
uit het reservoir, kleine vaatjes met water
te rollen. Anderen droegen, onder de bevelen
van mevrouw Floyd, den inhoud van de pro
visiekamer ia de keuken, die verderaf bij den
zuidelijken wal lag, naar de grootste hut.
Op: het oogenblik dat Umsikilaki de aan
dacht van Floyd vestigde op het veld, scheen
iedereen zoo druk mogelijk bezig en do twee
bedienden kwamen met verhitte gezichten aan-
loopeu om te laten zien wat zij verricht had
den. Hierop was Floyd bijzonder trotech, daar
