MIDDELRURGSCHE COURANT. M N°. 308. 140" Jaargang. 1897. Yrijdag 31 December. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 30 Dec. 8 u. vm. 45 gr. 12 u. 47 gr., av. 4 u. 44 gr. F. Verw. tam. kr. Z. W. w.; buiig w. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zjj innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Vlissingen: C. N. J. de Vet Mestdagh; te Goes: A. C. Bolluyt, firma Wed. de Jonge. ZATERDAG, NIEUWJAARSDAC, ver schijnt de Middeiburgsche Courant nfet, Middelburg 30 December. KIESRECHT. De minister van binnenlandsche zaken heeft aan de Tweede kamer doen toekomen opgaven van het aantal kiezers in elke der gemeente en in elk der kiesdistricten (voorloopig met uitzondering van Amsterdam, Rotterdam, 's Gravenhage en Utrecht), alsmede een verza- melstaat betreffende de provinciën in het rijk, een en ander met bijvoeging van gegevens omtrent den omvang en de grondslagen der kiesbevoegdheid. Uit den verzamelstaat blijkt, dat, naar een bevolkingscijfer van 4,928,016 zielen, het aan tal kiezers bedraagt: Voor de Tweede kamer, krachtens arti kel la der wet, 513.833, waarvan ambtshalve, 502.512krachtens art. 16lo. wegens be woning van éen huis 15.234 (allen eigen aan gifte) wegens bewoning van twee huizen 756 (allen eigen aangifte)wegens bewoning van een vaartuig 729 (eigen aangifte); krachtens art. 16 2o. wegens dienstbetrekking 30.773; als inwonende zoons 10.243; wegens pensioen 298 (eigen aangifte); wegens dienstbetrekking en pensioen 225wegens als inwonende zoons en pensioen genietenden 16krachtens art. 16 3o wegens inschrijving Grootboek 16 (eigen aangifte)wegens spaarboekje 2035 (eigen aan gifte) krachtens art. 16 4o. wegens examen 2895 (eigen aangifte). Totaal krachtens art. 16 63.226. Totaal krachtens art. la en 16 577.059. Ten vorige jare bedroeg het totaal kiezers 302.015. Voor de Provinciale Staten krach tens art. 1 in verband met art. 6 der wet 575.322, tegen 30.174 ten vorige jare. Voor den Gemeenteraad, krachtens art. la der wet 511.280, krachtens art. 16 8731totaal krachtens art. lo en 16 beide in verband met art. 7 der wet 520.011, tegen 301.438 in het vorige jaar. heden over de twee jaren gelijkmatig te verdeelen. Ten slotte zijn de verschillende hoofdstuk ken der Indische begrooting goedgekeurd; alsmede bet wetsontwerp tot invoering der opiumregie op Java, Madura en Lombok, na eene korte gedachtewisseling tusschen de hee- ren Van den Biesen, Sehimmelpenninck enden minister. EENE UITNOODIGINC. De heer S. M. Hugo van Gijn, afgevaardigde der Tweede Kamer voor Dordrecht, is eerst door „Een kiezer", maar daarna, toen hij ver klaarde niet op de ongeteekende advertentiën of stukken te antwoorden, door een ander, die met zijn naam voor den dag komt, ge vraagd naar de politieke gronden, die hem be wogen mede te gaan met de gecombineerde an- tirev. en katholieken en de oud-liberale fractie- Goekoop, Hennequin, Bastert en Van Kerkwijk en enkelen anderen, door wier votum de minister van marine genoodzaakt is geworden zijn portefeuille neer te leggen, en dat niet tegenstaande de heer Van Gijn door zijn ver klaringen op de laatste lezing-Smeenge (waar door hij de stemmen heeft gehad der Lib, Unie-kiezers, radicalen, democraten enz.) zede lijk verplicht was het ministerie, dat uitvloeisel der verkiezing zou zijn, te steunen. De schrijver meent dat de oud-liberale partij-veete niet vreemd is aan het echec, dit ministerie bezorgd. BENOEMDrGEN ENZ. Bij kon. besluit: is benoemd tot notaris binnen het arr. 's Gra venhage, ter standplaats de gemeente Delft, J. Edelman, candidaat-notaris te Hillegom; is mr. F. Was, burgemeester der gemeente Leiden, benoemd tot ridder in dé orde van den Nederlandschen Leeuw zijn benoemd bij het pers. de mil. adm., en wel bij de intendanten, tot generaal-majoor, de kolonel E. van Gendt, hoofdintendant; bij het wapen der inf., bij den staf van het wapen, tot gener aal-majoor, comm. der 1ste divisie, de kolonel jhr. H. Laman Trip, comm. van het reg. gren. en jagerstot generaal-majoor, comm- der 2de divisie, de kolonel G. L. Langguthi comm. van het 4de reg.; tot generaal-majoor, comm. der 3de divisie, de kolonel W. G. F- Snijders, comm. van het lste reg.bij het reg. gren. en jagers, tot comm. van het korps, de kolonel J. L. de Bock, thans comm. van het 7de reg.; bij het lste reg. tot comm. van het korps, de luit.-kolonel E. D. H. Mac-Leod, van het reg. gren. en jagers; bij het 4de reg., tot comm. van het korps, de luit.-kolonel W. B. J. Duyker, van het reg. gren. en jagers; bij het 7de reg., tot comm. van het korps, de luit.- kolonel P. R. Goudschaal, thans comm. van het instt.-bataljon is G. F. Haak, op zijn verzoek, eervol ont slag verleend als onderhavenmeester van de visschersbaven te IJmuiden en is W. A. van Keulen, te IJmuiden,. benoemd tot onderhaven meester van de visschershaven aldaar. EERSTE KAMER. Bij de beantwoording der verschillende spre kers deelde Woensdag de minister van kolo niën, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer is gemeld, meê dat ook voor nieuwe Indische spoorwegen eventueel geleend worden. Verder dat tegenover de verschillende ge zindten, ook tegenover de zendelingen, vrijheid en neutraliteit zullen betracht worden. Voorts dat voortzetting der Atjeh-politiek tot het gewenschte doel zal leiden en dat ver sterking van het corps marechaussee zal strek ken tot aflossing van een gedeelte der troepen op Atjeh. Ook deelde de minister mede, dat de bestuurs organisatie in Nieuw-Guinea, welke volledigis voorbereid, eerder conflicten zal voorkomen dan uitlokken. Eindelijk dat de koffieveilingen te Batavia zul len behouden blijven en dat de grootere koffieoogst van dit jaar en de kleinere oogst, in het volgend jaar te verwachten, zullen worden gecombineerd, ten einde de te veilen hoeyeel- king en zijn zeker van plaatsen, voor hoevelen zij ook inteekenen. De voorstelling zal zoo tijdig geëindigd zijn dat ingezetenen van Vlissingen zeker met de tram van elf uur nog kunnen huiswaarts keeren. Aan het einde der zitting van den ge meenteraad te Vlissingen vroeg in een deel van het verslag in ons vorig nommer konden wij dit nog melden de heer mr Bak ker of er iets vernomen was omtrent de con cessie, die is verleend voor het bouwen van villa's aan de badplaats, welke concessie 31 Dec. a. afloopt. De burgemeester antwoordde op die vraag ontkennend. Nadat de voorzitter den leden een goed einde van dit jaar had gewenscht, werd de zitting UIT STAD EN PROVINCIE. Met groote belangstelling zal zeker door velen in en buiten Middelburg begroet zijn het bericht, dat wij in Januari weêr het voor recht zullen hebben de Koninklijke vereeniging Het Nederlandsch Tooneel in den schouwburg alhier te zien optreden. Na de voorstelling van De Kleine Lordin November 1892, is dit niet meer gebeurd. Trouwens, die vereeniging komt niet licht den weg naar Zeeland uit; en het is wel een toeval, dat ditmaal de gelegenheid bestaat haar in ons midden te zien met hare beste krachten, in een klassiek stuk. De voorstelling gaat uit van de afdeeling Middelburg van het Nederlandsch tooneelverbond^ wier leden persoonlijk vrijen toegang hebben. Hoewel nog beproefd is om, met het oog op andere plannen, de opvoering van Antigone te vervroegen of later te stellen, was dit on mogelijk; en moest men besluiten den aange geven datum Dinsdag 18 Januari aan te nemen of de schoone gelegenheid om in ons midden iets degelijks en zeldzaam schoons te doen zien, te laten voorbij gaan. Groot is de lof, die aan de opvoering van Antigone wordt toegebracht door totoordeelen zeer bevoegde personen. Vooral Louis Bouw meester wordt algemeen bewonderd als Kreon koning van Thebe. Met hem treden op zijne zuster mevrouw Brondgeest-Bouwmee8ter als Antigone, mevrouw Holtrop-Van Gelder als Isméne, mej. A. de Leur als Eurydiké, koningin van Thebe, en verder de heeren Henri de Vries, Van Schoon hoven en Clouè, artisten van veel talent. Het ia dus een zeldzaam geheel Daarbij wordt het stuk opgevoerd, zooals, dit in Amsterdam geschiedt; en komen ook de figuranten en het koor van aanzienlijke Thebi- aansche grijsaards uit de hoofdstad meê. Men zal dus een uitBtekend geheel aanschouwen, waarvan de indruk niet verstoord zal worden door personen, die, nit onzen eigen kring geroepen, op het tooneel zich niet thuis gevoelen of, zonder het te willen, de aandacht afleiden. Van alle tragedies van SophocleB dweepten de Grieken het meest met AntigoneIn Athene was men na de eerste opvoering daarvan zoo opgetogen, dat men den dichter de hooge waar digheid van veldheer verleende, 't Volk van Athene verdrong elkaar voor den schouwburg om de Antigone te zien. In Amsterdam was er Woensdag zeer groote belangstelling om zooals R., de bekende recensent van het N. v. d. D., schrijft Bouw meester in zijn „weergaloos spel" als Kreon in Antigone te gaan zien. Reeds om 12 uur waren stalles, parquet en parterre uitverkocht, terwijl de vestibule voor het plaatsbureau nog geheel gevuld was met hen, die de voorstelling wilden bijwonen. Alle rangen waren's avonds dan ook geheel bezet. En hoe zal het in Middelburg zijn, waar men in geruimen tijd niet het voorrecht had talenten als Bouwmeester en zijne zuster te bewonderen? Aan groote belangstelling zal het wel niet ontbreken. Daarom was het zeker eene goede gedachte, om nu reeds gelegenheid te geven zich plaatsen te verzekeren. Men kan dit doen door te teekenen op eene lijst, die bij de firma J. C. W. Altorffer ligt. De inteekenaars daarop hebben het recht van voorkeur bg de bespre-, Nadat de zangvereeniging Uitspanning door Inspanning te Oost- en West-Sou burg Vrijdag eene bijeenkomst had gehouden voor donateurs en geïntroduceerden, gaf zij Dinsdag hare gewone jaaflijksche uitvoering- Beide mogen goed geslaagd heeten. Een tiental zangnommers werden op ver dienstelijke wijze uitgevoerd, terwijl nog wer den opgevoerd Het graf onder de Meidoom en De luitenant en zijn oppasser of soldatenlist. In de pauze gaf een der leden een paar aardige voordrachten ten beste. Een en ander viel zeer in den smaak van de aanwezigen; en de geheele uitvoering droeg duidelijk blijken van lust en ijver der mede werkenden. Directeur en leden mogen met voldoening op beide avonden terugzien. De stoomboot KoophandelDinsdag van Zierikzee vertrokken, is door de dikke lucht op de Vondelingen aan den grond ge varen en eerst 's avonds, met avondgetij, met assistentie van vaartuigen, zwaar lek weder te Zierikzee binnengebracht. De lading, granen en ajuin, direct gelost, is zwaar beschadigd. De raad der gemeep+e Aarden burg besloot in zijne Woensdag voormiddag gehou den zitting niet toe te geven aan het verzoek ivan Gedeputeerde Staten, om de jaarwedden van den burgemeester en den secretaris te bren gen op f 730. De gemeente-begrooting zal nu ongewijzigd worden teruggezondèn. Dit zal eveneens geschieden in de gemeente t. Kruis, waar bedoelde jaarwedden van f 175 op f 200 zijn gebracht, terwijl Ged. Staten die wenschen gesteld te zien op f 230. Voor de eerste maal werd Woensdag morgen te A ar den burg gehouden de weke- lijksche veemarkt. 18 paarden, 29 stuks rund vee, 55 schapen en 17 varkens waren ten ver koop aangeboden. Enkele dezer dieren werden verkocht, doch zoo schrijft men ons tengevolge der voortdurende sluiting van de Belgische grenzen vond het gros geen koopers. Vele Belgische kooplui waren aanwezig, evenals de veehouders, haken naar de opening van het grenskantoor Stroobrugge. ij opening van dit kantoor en wanneer de marktdag op Maandag wordt gesteld, bezit deze markt, volgens hunne bewering, levensvat baarheid. Laat ons dus hopen dat dit kantoor spoedig worde opengesteld waarvoor onze afgevaar digde ter Tweede kamer zooveel moeite doet; dan zal de handel in vee op de grenzen weder herleven en de landbonwstand gebaat zijn. Geneeskundige Raad voor Zeeland en westelijk Noord-Brabant. Vergadering vin Woensdag middag te 1 uur. Voorzitter de heer dr A. van der Loeff, in specteur van het geneeskundig staatstoezicht. Tegenwoordig 32 leden. Ter aanvulling van het verslag in ons vo rig nommer dient .het volgende nog gemeld te worden. Ter tafel komt het rapport der com missie in zake afvalwater van suiker-? fabrieken te Zévenbergen. De commissie, benoemd in de vergadering van 4 Juni, bestond uit de heeren H. Beker, J. C. van der Harst J.Jz. en A. J. Wijnne. Zij heeft zich den 4 November naar Zeven bergen begeven en daar, onder geleide van den inspecteur, verschillende monsters afvalwater van suikerfabrieken verzameld. Uit het ingesteld scheikundig onderzoek meent de commissie de volgende conclusie te kunnen trekken. lo. dat de absolute hoeveelheden der In de verschillende afvalwateren aanwezige stoffen gering kannen worden genoemdimmers niet belangrijk afwijken vaü die in onze, bodem- en oppervlaktewateren aanwefcig, hetgeen dns wijst op een voldoend klaringsproces. 2o. dat de wateren wel stoffen bevatten, die door ontleding aanleiding kannen geven tot het zwart worden van het havenwater, evenwel ook deze stoffen in geringe hoe veelheden voorhanden zijn en dat, ofschoon de quantiteiten water, dagelijks door de fabrieken geloosd, zeer aanzienlijk zijn en het totaal der in de haven komen bedoelde stoffen, dus toch nog een groot bedrag zal vormen, niet mag worden voorbijgezien, dat andere bronnen van verontreiniging van het haven water (menschelijke afval door riolen en scheep vaart) aanwezig zijn, die in nog ruimere mate aanleiding kunnen geven tot de vorming van zwavelwaterstof en daardoor van zwavelijzer. Ten slotte wijst de commissie erop, dat de zwarte kleur, eenige dagen voor het bezoek der commissie in de haven waargenomen, in ver band kan worden gebracht met het feit dat de wekelijksche spuiïng een keer was nagelaten zoodat zij dus met grond meent te mogen vermoeden, dat eene geregelde, meermalige yerversching van het havenwater alle reden tpt klachten zal wegnemen. De voorzitter maakt der commissie zijn com pliment over de samenstelling van het rap port, doch het spijt hem dat de heeren inhnn conclusie wel wat al te gedecideerd zijn op getreden. Zij vermoeden dat by meerdere spuiing het water in de haven zal verbeteren, maar de ondervinding heeft geleerd, dat ook bij her haalde verversching het water niet drinkbaar iB en de visschen er in sterven. De voorzitter stelt den toestand te Zeven bergen en de wijze van waterverversching in het licht, om aan te toonen dat die niet vol doende is. Hij heeft zijne bezwaren bij de bevoegde autoriteiten ingebracht, die echter niet bereid zijn bevonden daaraan tegemoet te komen. De bedoeling van den voorzitter zou wezen dat het water bij Moerdijk werd ingelaten en door de Mark werd uitgelaten, wat ook het denkbeeld der commissie is. De voorzitter verklaarde verder dat z. i. de commissie te veel nadruk heeft gelegd op de verontreiniging van het havenwater door riolen. Hij meent dat het aanbeveling zon verdienen de Buikerfabrikanten voortaan te verplichten het afvalwater té klaren door middel van dam men met cokes. De heer Wijnne wijst er op, dat aandecom- jmissie alleen opgedragen i8 een onderzoek naar den aard van het afvalwater en haar niet zijn gevraagd middelen om het water beter te iklaren. Daarom is zij op dit laatste niet in gegaan. De heer Dautzenherg vraagt wat onder af valwater bedoeld wordt. Z. i. is dat niet het water dat dient om de peeën schoon te was- maar wel het diffusie water; en wanneer spreker nagaat dat, volgens de cijfers van het rapport, daarmee in een etmaal slechts 48 kilo eiwit in een rivier komt, kan hij niet aannemen dat de toestand zoo ernstig is ais de klachten doen vermoeden. De voorzitter wijst erop, dat toch het eiwit tot het waterbederf aanleiding geeft, vooral bij droogte. De heer Dautzenherg herinnert er aan dat ook buiten de campagne der fabrieken de rivier stinkt. De heer J. C. van der Harst J.Jzn vraagt ef het wel juist is dat het sterven van visch een gevolg is te noemen van het afvalwater. Kan die oorzaak niet hierin schuilen, dat er veel luchtvrij water in de rivier komt? De heeren Bolle en Wijnne wijzen op het feit dat het bewuste water plotseling zwart wordt en vragen of er geen kwestie kaa zijn van baeteriën en de fabrikanten dus gelijk hebben; dat z$ niet de schuld dragen van de waterverontreiniging. De voorzitter vraagt of het niet wenschelljk zou wezen de conolusies van het rapport weg te laten en eenvoudig de resultaten van hot' onderzoek te noemen. De heer Dautzenherg zet nader uiteen dat, tijdens de. campagne heel wat schepen in het bedoelde vaarwater liggen en door.menschelijken afval het water meer verontreinigd wordt dan door het afvalwater der suikerfabrieken. Met het oog op de gevoerde discussie meent de secretaris, dat nog een nader onderzoek noodig is. De voorzitter zegt positief overtuigd te wezen dat de suikerfabrikanten de schuldigen zijn. Op voorstel van den voorzitter waarmede de leden der commissie genoegen nemen wordt goedgevonden de conclusies weg te laten. Verder wordt voor een nader onderzoek van het havenwater de commissie diligent verklaard* Hierna komt ter tafel «en brief van de commissie voor maatschappelijke pharmaceuti- sche belangen uit de NedMij tot bevordering der pharmacie*), waarin,naar aanleiding van een in den geneeskundigen raad voor Zuid-Holland aangenomen motie, gewezen wordt op de tot beden gevolgde en naar de meening der com In ons veralag in hst vorig nommer achra?en wij abusievelijk dat dit eene commissie nit den genees kundigen ififtd Voor Zuid-Holland' missie verkeerde uitlegging der wet, regelende de uitoefening der artsenij-bereidkunst. De bedoelde motie luidde„De geneeskundige raad voor Zuid-Holland, van meening, dat het met zijn mandaat onvereenigbaar is de onbe voegde uitoefening van genees- en artsenij- bereidkunst zonder protest te laten voortwoe keren en bereid de middelen te beramen om daaraan een eind te maken, besluit van dit oordeel aan de andere geneeskundige raden kennis te geven en deze nit te noodigen dit onderwerp tegen de aanstaande winter-verga- dering in behandeling te nemen." Na een. uitvoerige toelichting wordt verzocht, om, met het oog op den pernicieusen toestand, waarin de pharmacie, ook tengevolge van de rprkeerde wetsuitlegging, verkeert, de noodigo stappen te doen om rechtspraak in deze kwes tie te verkrijgen. De commissie meent dat de volgende bepa lingen in de wet dienen te worden opgenomen. lo. De apotheker mag geen vennootschap tot het gezamentlijk drijven eener apotheek aangaan met onbevoegden. 2o. De apotheker moet wonen in het huis, waarin hij zijn bedrijf uitoefent. Bij de toelichting zijn gevoegd de adviezen van mr K. M. G. de Meijier en mr W. Thor- becke. Beide zijn in het voordeel van de door de commissie aangegeven aanvulling der wet. De voorzitter zet de aanleiding tot deze kwestie uiteen. De inspecteurs-vergadering heeft de zaak be sproken en zich verklaard tegen de adviezen van de rechtskundige adviseurs, meesters K. N. G. de Meijier en W. Thorbecke. De voorzitter wijst erop, dat wel de motie ter kennis is gebracht van de geneeskundige raden, maar dat niet aangegeven worden de middelen om aan het bezwaar tegemoet te komen. De inspecteurs zijn van meening dat de apotheker niet verplicht is eigenaar te zijn van een apotheek, wat blijkt uit art. 19 der wet op de artsenijbereidkunst. De heer Wijnne wijst erop dat art. 19 be trekking heeft op reeds bestaande apotheken en herinnert eraan dat de beweging is op bet getouw gezet tegen onbevoegde personen, die, om geld te verdienen, eene apotheek opzetten zaak door een waarnemenden apotheker laten drijven. De heer Bolle geeft in overweging de zaak jmaar te laten rusten in deze vergadering en de kwestie door de apothekers zeiven te laten uit- jmaken. Algemeen blijkt men van oordeel te zijn, |dat den apotheker de verplichting niet kan worden opgelegd eigenaar te zijn van eene .potheek. De voorzitter vraagt of het niet wensehelijk te achten dat eene commissie zich bezig hield met nauwkeurig na te gaan de wet op de artsenijbereidkunst en tracht op te sporen de middelen, die in de wet moeten worden aan gebracht ter verbetering van den toestand. De heer mr A. P. Snouck Hurgronje ver klaart het geheel eens te zijn met de adviezen der heeren De Meijier en Thorbecke. Hij zegt niet bekend te zijn met de argumenten, daartegen ingebracht, en zou die eerst moeten kennen, om ze tegen de andere te wegen. Na nog eenige discussie van huishoudelijken aard, wordt de wenschelijkheid uitgesproken dit punt te laten rusten en aan den ge neeskundigen raad van Zuid-Holland te vragen welke middelen hij wenscht aan te wenden om verbetering te brengen in den bedoelden toestand en ook om dien geneeskundigen raad in overweging te geven in deze zaak eene rechterlijke beslissing uit te lokken. In laatstgenoemden zin wordt besloten. Daarna wordt de openbare vergadering ge sloten. De geneeskundige raad voor Zuid-Holland sprak, na discussie, bij eene motie, de wensche lijkheid uit, dat het beginsel „de apotheker eigenaar zijner apotheek", aan de beslissing van den rechter zal worden onderworpen, en noodigde den voorzitter uit daartoe de noo- dige stappen te doen. LETTEREN EN KUNST. Het Archief der stad Beimerswaal dool Mr. R, Fruin Th. Az. 's Gravenhage) Gebr. Nyhoff 1897. 4°. 126 bl. Reimerswaal, of, zooals men vroeger gewöofl was te zeggen, Romerswale was in ouden tijd in Zeeland op ieders lippen. Het stadje, een maal gunstig gelegen aan den Noord-oever van het zoogenaamde verdronken Zuid-Beveland; vlak tegenover het eiland Tholen, had die be ruchtheid minder te danken aan de dartelheid zijner inwoners, waarvan enkele kronieken ge wagen, als wel aan zijn treurigen en nooit op- houdenden achteruitgang, die eindelijk in de 17e eeuw hiermede eindigde, dat de eigendom men dier stad, die eenmaal de derde in rang

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1