MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 306. 140" Jaargang. 1897. Woensdag 29 December. Verschillende Berichten. Daze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.— Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 28 Dec. 8 u. vm. 39 gr. 12 u. 39 gr., av. 4 u. 39 gr. F. Verw. tam. kr. Z. W. w^ reg. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één nor aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiön20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Yli8singenC. N. J. de Vet Mestdagh te Goes: A. C. Bollutt, firma Wed. de Jonge. ZATERDAG, NIEUWJAARSDAG, ver schijnt de Middelburgsche Courant niet. Middelburg 28 December, Eene voorname bakermat van de Zeeuwsche oesters in gevaar? In de jongste aflevering van de Mededee- Uiig en over Vitacherij, een Tijdschrift onder redactie van den Nederlandschen weten- schappelljken deskundige in visscberij-zaken bij uitnemendheid, dr P. P. C. Hoek, vond ik aangekondigd het, volgens dien geleerde, belangrijke werk van Georges Roché, Inspecteur général des péches maritime8 in Frankrijk, getiteld: La Culture des uiers, In dit werk, dat 328 bladzijden groot ie, wordt ongeveer de helft gewijd aan de oe8tercultnur in het algemeen en die van Frankrijk in het bijzonder. Maar ook aan gaande die cultuur in andere landen, o. a. in Nederland, worden belangrijke mededee- lingen gedaan. Met groote waardeering getuigt de schrijver van de onderzoekingen, ingesteld door dr Hoek op de oester en de oestercultunr en gepubliceerd in diens rapport van 1883, speciaal omtrent de voortplantingsorganen van dat dier. My trof by vernieuwing o. a. het besluit, waartoe dr Hoek komt, dat waarschijnlijk een groot deel van den aanslag, welke op de Oosterschelde wordt waargenomen, niet afkomstig is van de zich op de in exploitatie zijnde perceelen bevindende oesters. In aanmerking nemende, dat nagenoeg alle viscbpJaatsen in de Oosterschelde aan de teelt van oesters en mosselen worden dienstbaar gemaakt, moet dan ook aanstonds de vraag rijzen, van waar dan in hooldzaak die aanslag wel afkomstig is. Roché wijst er op, dat in Italië en Frankrijk overal, behalve in de rivieren van Auray en van Trioité, het oest6rbroed wordt gepro duceerd door middel van larven, geleverd door gecnltiveerde oesters, die op- en in de nabyheid van collecteurs (dakpannen, tak- kebossen enz worden gebracht. Aan ge noemde rivieren in Frankrijk, op enkele plaatsen iu Engeland, waar kunstmatige oestercnltuur wordt gedreven, en in Zeeland echter nijn de broedjes afkomstig van de natuuriyke banken. In Zeeland van de 500 meter breede strook aan den voet der waterkeerende dijken waar het visschen verboden is Le naissainzegt Rocbé, de Zélande est en fff et émis pour la plus grande partie par des gisements naturels d' Huitrn situés au pied des diguet de I' Escaut oriental. Des lois anciennes, êdictées pour la protection des digues, et qui interdisent tout dragage a moins de 500 metres de celles ci ont e u pour r suit at de crier lè une vaste hai trire Een groot voordeel voor de Zeeuwsche oestercnltunr boven die op plaatsen ais Arcachon en elders. Zeer te recht wijst daarop de Hoofdopziener van het bestuur der Fisscherij op de Schelde en Zeeuwsche stroomen in zijn, aan dat bestuur uitgebracht verslag op blz. 7 en volgende, opgenomen in het verslag van dat college over 1896, en kenmerkt hij het verschijnsel, dat in de bevolking der Zeeuwsche oesterbanken door de oesters zelve (zonder kunstmiddelen) wordt voorzien, als een van de hoofdfactoren, waarmede de Zeeuwsche oestercnltunr in haar tegenwoordigen vorm staat of valt. Maar daarmede gaarne instemmende, zal dan toch de Zeeuwsche oesterinduatriëel met zekere ongerustheid de neiging hebben be speurd van dien ambtenaar om te trachten de voorname bakermat van het oesterbroed (en waarschijnlijk ook wel van het mossel- broed, want ook de mossel plant zich onge veer op dezelfde wijze als de oester voort), nl. de vorenbedoelde 500 meter breede Btrook, aan de eigenlijke visscherij dienstbaar te maken. Immers, reeds van de resultaten van een „nu en dan 's nachts en tersluiks visschen" op oesters binnen de 500 meter wordt gewaagd zonder dienaangaande eenig afkeurend woord te reppen. Integendeel, de hoofdopziener en het bestuur zelf jnerkt daartegen nergens iets op —spreekt met waardeering over eene „medewerking" vaa den Rijks waterstaat ten aanzien van het verkrijgen van vergunningen om binnen dien afstand te moven visschen, in tegen stelling van den Provincialen waterstaat, van wien bij zulks „om den wille van het groote belang dat de Zeeuwsche visscherij er bij heeft" tot zijn leedwezen niet kan zeggen. Het maken van slib voor oesters en mos selen daargelaten, iets waarover overigens in het werk van Roché belangrijke mededeclin- gen, ontleend aan de in 1892 gepubliceerde onderzoekingen van Henri Viallanes, voor komen; eveneens daarlatende het nadeel, dat met het visschen binnen de 500 meter al dan niet kan worden teweeggebracht, komt mij hetgeen ik in het aangehaalde werk van Roché las, in verband met het voorkomende in het verslag van de visscheryen op de Schelde en Zeeuwsche stroomen, belangrijk genoeg voor om daarop eens de aandacht te vestigen van industriëelen en autori teiten, wien de Zeeuwsche oester- en mosselcultuur ter harte gaat. Middelburg, 24 December 1897. A. DE VULDER VAN NOORDEN, secretaris der Fereeniging ter bevordering tan de belangen der Zeeuwsche Oester, industrie. Nieuwe scheuring onder de socialisten. Dat de natuur sterker is dan de leer, is wederom op het socialistencongres der laatste Kerstdagen gebleken. Onder de sociaal-demo craten, die van deelneming aan de verkiezingen niets wilden weten, en van wie zich daarom de Soc.-Democratische Arbeiderspartijonder leiding der heeren Troelstra en Van Kol, heeft afgescheiden, is thans weder een scheu ring gekomen. De „verkiezingsbacil" heeft een groot aantal van hen aangetast. Zij zien geen heil in enkel agiteerenzij willen ook hunne Troelstra's, Van Kols en Van der Zwaags in Kamer en Gemeenteraden brengen, om aldus te trachten aan hun beginselen meer bekend heid te geven en de bestaande maatschappe lijke regeling af te breken. Reeds bij de ver kiezingen in den laatsten zomer waren er vele afvalligen, die o. a. in Schoterland den anti parlementairen Van der Zwaag in de Kamer hielpen brengen, alleen „om Kees f 2000 te bezorgen", gelijk de heer Domela Nieuwenhuis verklaarde I Dezen revolutionnairen leider is het niet ge lukt het troepje by een te houden, dat hem ge trouw was gebleven na de uittreding der par lementairen. Een vrij groote meerderheid heeft zich Zondag verklaard vóór de vrijheid van de leden, om elk voor zich al dan niet aan de verkiezingen deel te nemen, en heeft alle be sluiten van vorige congressen, die hiermede in strijd zijn, herroepen. Daarmede was de ont binding van den Socialistenbond der niet-par- lementairen feitelijk uitgesproken. De heer Domela Nieuwenhuis toonde dit te begrijpen door zijne weigering om opnieuw een verkie zing als redacteur van Hecht voor Allen, het orgaan van den Bond, te aanvaarden. De socialistische strooming heeft aldus ook hier te lande den weg gevolgd, dien zij elders reeds vroeger heeft genomen. De aanhangers zien allengs meer en meer het vruchtelooze in van enkel ophitsen en opzwepenen zien meer heil in het navolgen van 'tgeen andere staat kundige partijen doen, trachten meester te worden van het parlement en aldus op de wetgeving invloed te oefenen. Deze juiste opmerking ontleenen wy aan het Hbld. Het is trouwens in de laatste jaren al vol doende gebleken hoe het stelsel van ophitsen en opzwepen in ons land geen succes heeft. Daar voor is ons volk te kalm en te practisch. Het huldigt de meening, dat men veel beter langs den kalmen weg van overleg en bespreking, ook in de vertegenwoordiging, de oplossing van kwesties kan bevorderen, dan door per soonlijke aanvallen en opzweperij. „Oorlog en Marine" één. De oud-minister Van Houten pleit in De Avondpost voor ineensmelting der diensten van oorlog en marine in een departement van defensie met een politieken minister aan het hoofd en met directeuren-generaal voor de twee onderdeelen. „Samenwerking van die onderdeelen der de fensie", zegt hij o.a., „zou voor goed zijn ver zekerd. De permanente administratie zou onaf- hankelijk worden van politieke eventualiteiten en van al of niet overeenstemming van inzicht van den directeur-generaal met ministers en Kamers. Evenals een gewoon ambtenaar zou een directeur-generaal daarin geen reden van aiet-aanvaarding of ontslag zied. B0 de woordige indeeling yan de ministeriën zal men nu eens een goed administrateur moeten laten gaan, omdat hij omtrent het een of ander voor hem gewichtig, maar uit^ een algemeen politiek oogpunt onbelangrijk onderdeel van zgn taak geen steun vond bij den ministerraad of de Kamer, dan weder zal men op grond zijner homogeniteit met- of toegevendheid aan eene Kamermeerderheid een ongewenscht administra tief hoofd moeten voordragen of in functie laten." De koffiecultuur op Java. In het week-overzicht van het Soer. Hbl. schrijft de heer Kennis, waarnemend redacteur „De koffiecultuur op Java staat voor een herhaling der crisis 1887-88, tengevolge van dezelfde oorzaak, welke toenmaals werkte, de bijzonder groote productie van Brazilië. Evenals toen, kan men ook thans verwachten dat de crisis van korten duur zal zijn, maar daarentegen zal haar uitwerking greoter zijn» omdat het aantal ondernemingen en cultuur maatschappijen talrijker is dan toen." Schrgver wijt den tegenwoordigen toestand van de cnltuur aan het slechte beheer, dat over tal van koffie-ondernemingen wordt ge voerd, aan de slechte keuze der terreinen en aan vele andere omstandigheden, waarvan mis lukte oogsten en slechte qualiteit van de koffie het gevolg zouden zijn, en noemt de gedele geerden, superintendenten en directiën, de erg ste vijanden van de koffiecultuur. Ten slotte nog dit. Hoopvol zijn volgens schrijver de vooruitzichten voor de koffiecul tuur in haar geheel op dit oogenblik niet. Tal van ondernemingen zullen moeten worden op geruimd of in handen van andere eigenaren overgaan. Maar voor de goede ondernemingen en ook voor de thans goed geëxploiteerde, welke over voldoende fondsen kunnen beschik ken, behoeft geen vrees te bestaan. Metterdaad komen die na afloop der crisis in betere om standigheden dan te vorende goede naam van haar product en die van de Javakoffie in het algemeen zullen mmdef hebben te lijden door de inferieure koffie, welke thans in veel te groote hoeveelheid haar weg naar de Europeesche markten vindt. BENOEMINGEN ENZ. Bij kon. besluit: is aan den off. van adm. 2e kl. J. van Rijn van Alkemade vergunning verleend tot het in Oost-Indië waarnemen van eene particuliere be trekking buiten het zeewezen, voor den tgd van ben jaar, ingaande den len Januari 1898, onder Btilstand van non-activiteitstraktement en zon der opklimming in de ranglgst, en metgelgken datum bevorderd tot off. van adm. 2e kl. de adjunct-administrateur E. A. O. Vervooren zijn benoemd tot buitengewoon adelborst bij de kon. Ned. marine-reserve de heeren A. G. M. Bruyns, C. B. F. Boekholts, N. J. Vermeulen, J3. Reitsma en C. A. Noorduyn is de officier-machinist le kl. A. Jengkees, die als lid der commissie, bedoeld in art. 7 der Stoomwet, met 1 Januari 1898 moet aftreden, met ingang van dien datum opnieuw als zoo danig benoemd. EERSTE KAMER. De Kamer kwam Maandag avond bijeen tot hervatting der werkzaamheden. De voorzitter deelde mede, dat waren inge komen de laatstelijk door de Tweede Kamer aangenomen wetsontwerpen en begrootings stukken, waarna werd overgegaan tot het trekken van de afdeelingen, die onmiddellijk bgeenkwamen tot het kiezen van voorzitters en onder-voorzitters. De vergadering werd hierop verdaagd tot heden middag twee uren. Men zie Laatste berichten. UIT STAD EN PROVINCIE. Bij kon. besluit is, zooals in een deel der oplaag van ons vorig nommer is gemeld, benoemd tot officier van justitie bij de arron- dissements-rechtbank te Zierikzee mrJ.E. ij. M. van der Kun, thans sabstitnut-officier van justitie bij de arrondissements-rechtbank te 's Hertogenboschen is aan B. W. de Jong, op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als kantonrechter-plaatsvervanger in het kanton Oostbnrg, onder dankbetuiging voor de in die betrekking bewezen diensten. Toen Maandagavond de voerman R. te Oostkapelle met zijn rijtuig keerde, had den een of meer personen de onvoorzichtigheid een duw tegen den wagen te geven, waardoor deze omviel. Het paard rukte zich los, ging er van door en kwam in eene sloot terecht, waaruit het echter spoedig werd opgehaald. De voerman en een passagier kwamen er ge lukkig ongedeerd af. Tengevolge van het in werking van een nieuw reglement voor het burgerljjke armbestuur in E11 e w o n t s d ij k, waarbij o. a. bepaald wordt dat ditcollegie uitö, in plaats van zooals tot beden uit 3, leden zal bestaan, vergaderde de gemeenteraad Maandag tot het benoemen van het vereischte getal leden. Ge kozen werden de heeren E. A. van der Bent, A. Huijseu, J. Nieuwenhuyse, A. Smallegange Jz. en P. C. van Strièn, door welke keuzen het. college uit geheel nieuwe leden zal bestaan. Nadat het lichten van het reeds maste- looze tjalkschip Hoop op Zegen door assura deuren was opgegeven, is, naar men onB uit B r n i n i s s e meldt, Zaterdag het wrak door de tjalkschippers A. Joele te Willemstad en Viergever te Oosterland, ingevolge bekomen machtiging van den waterstaat, voor eigen rekening, boven water en op de slikken vóór Bruinissé gebracht. Maandag avond zou het by gunstige gele genheid in of bij de haven of bij de scheeps werf aldaar gebracht worden. Naar men zegt, is het gelichte wrak aan de lichters afge staan, provisioneel, ter gedeeltelijke vergoeding van gemaakte kosten en tijdverlies. Of het nog in de vaart gebracht zal kunnen worden, is nog een open vraag, maar waarschijnlijk is het niet. De rederijkerskamer Jacob van Lennep te Biervliet gaf Zondag jl. een openbare opvoering, die in alle opzichten welgeslaagd mocht heeten. De ruime zaal was overvol, ruim 250 personen waren aanwezig, waartoe de vele vreemde bezoekers, o. a. een paar phaetons met zestien personen uit Zuidzande, het hunne bijdroegen. Hoe gewaagd het ook voor dilettanten was, om met een drama als Eerloos van W. G. van Nouhuijs op te treden, toch had de vereeni- ging, biykens verschillende uitingen, bepaald succes met haar pogen, om iets degelijks te vertolken. Het tweede stuk Genezen, een blijspel van Leonard kon natuurlijk met het voorafgegane niet wedijveren. Aan de muzieknommers der Harmonie was blijkens de uitvoering veel zorg besteed. - De rederijkerskamer Nut en Genoegeu te W aterlandker kj e gaf Maandag harego- wone openbare uitvoering. Voor eene vry wel bezette zaal werden vertoond Pierre de Galei boef en Sergeant Kwelgeest. Het eerste, een drama in 5 bedrijven, dat een zwaar stuk is en wel boven do krachten eener dorpsvereeni- ging gaat, werd niettemin goed gespeeld. Den verschillenden spelers komt, volgens onzen berichtgever, een woord van lof toe voor de wijze, waarop zij hunne rol vervulden. Met onverdeelde aandacht toch werd het stuk tot het einde toe gevolgd. Sergeant Kwelgeest, blijspel in een bedrijf, viel bijzonder in den smaak en deed het pu bliek herhaaldelyk lachen. Ook hier werden de rollen goed vervuld. ONDERWIJS. Het feestje, door den nieuwen burge meester, jhr W. C. van Panhnys, den school kinderen van Vrouwepolder bereid, is Vrijdag zeer goed geslaagd. Te elf uur kwam de burgemeester in het schoolgebouw, waar de feestviering reeds in Vollen gang was. Nadat het hoofd der school, de heer A. van Honte, hem welkom had ge- heeten, en de belangen van het onderwijs hem op het hart had gedrukt, welke toespraak door den burgemeester met eenige hartelijke woor den werd beantwoord, zongen de kinderen hem een welkomstlied toe. Nog menig lied werd tU8schen het gebruik van eenige ververschingen gezongen. Ten slotte dankte den heer Van Honte den burgemeester voor het gulle onthaal der kinderen, waarna het schoolfeest met een lnid hoera voor den burgemeester eindigde. Aan do gemeente O u d e 1 a n d e is, bo ven en behalve de bijdrage, bedoeld bij art. 45 der wet op het L. O., een som van ƒ4325 verleend als subsidie in de kosten van het onderwijs, hoofdzakelijk voor de kosten van den bouw eener onderwijzerswoning. LETTEREN EN KUNST. Het Nederlandsch Tooneelverbond telt thans 1449 ledenhiervan heeft de afdeeling Rotterdam het grootst aantal, nl. 491, Har- lingen het geringste (4). De afdeeling Mid delburg telt er 40. Het verbond heeft in het geheel 11 Noord- Nederlandscheen 1 Zuid-Nederlandsche afdeeling, nl. Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Dord recht, Utrecht, Middelburg, Groningen, Delft, Tiel, Haarlem, Harliogen en Gent. Alge- meene leden zijn er 10. Het hoofdbestuur is thans samengesteld uit de heeren Mare. Emants, 's-Gravenhage, voor zitter jhr mr H. Smissaert, secretaris; dr C. J. Vinkesteijn, Schiedam, penningmeesterM. Mendee da Coots} or L. J, Plemp van PajreUsd, Rotterdammr J. Kalft' Jrmr A. Fentener van VlissingenJ. Post van der Burg, Delft en mr W. G. F. A. van Sorgen te Utrecht. De heeren, bij wier namen geen woonplaats is vermeld, wonen te Amsterdam. De Arnh. Crt bevatte in zijn Zondagnom- mer een opstel van G(erard) K(eller): Een Kerstavond van een oud man. Dit aandoenlijk stukje trof vooral door zijn eenvoud en als een gevoelsuiting van een bekwaam en werk zaam man, die met eere kan terugzien op een roemvol verleden. Volgens Het Vad. heeft het wetsont werp op de ouderlijke macht en de voogdij het departement van justitie verlaten. Naar de Dordr. Crt meldt heeft jhr H. M. van der Wijck, de vorige minister van marine, geweigerd de opnieuw hem aange boden portefeuille van marine te aanvaarden. Door het hoofdbestuur van de Friesche Maatschappij van Landbouw is aan den minis ter van financiën een adres ingediend, hou dende verzoek te willen bevorderen het tot stand brengen eener wet tot regeling eener periodieke schatting van de belastbare opbrengst der onbebouwde eigendommen of, zoo daar tegen te groote bezwaren mochten bestaan, dan een wet tot herziening dier opbrengst. Bij het adres is overgelegd een vergelijkende staat, waarbij de wanverhouding van belast bare en getaxeerde waarde van ongeveer vijf tig boerenplaatsen wordt aangetoond. Aan mr J. A. van Gilse te Rotterdam is, bij zijn aftreden als arrondissements-schoolop- ziener, namens de gezamenlijke onderwgzers en onderwijzeressen, een fraai album aangeboden met gecalligrapheerde opdracht, „als een blijk van hulde voor de toewijding bij zijn ambt en zijne belangstelling in het onderwijs betoond." Het album bevatte de namen der gevers van een kostbare vaas, met de hand bewerkt en gemodelleerd en gevuld met palmen en staande op een marmeren voetstuk. Voorts werd hem een fraaie fauteuil aange boden voor de studeerkamer en een prachtig bloemstuk aan mevrouw Van Gilse. Naar men meldt zijn de plannen voor een overdekte gang, van het paleis op den Dam naar de Nieuwe kerk, bestemd voor de inhuldiging van H. M. de Koningin, reeds ontworpen, in teekening gebracht en aan de hooge goedkeuring onderworpen, -Zaterdagmiddag heeft mr Troelstra zich voor de Am8terdamsche afd. der „Sociaal Dem. Arbeiderspartij" verantwoord over de wijze, waarop hij zyn mandaat vervuld heeft. In de zeer rumoerige vergadering werd hij door verschillende revolutionairen aangevallen met beschuldigingen, dat hij de liberalen in de kaart speelde en dat hij in de zaak-Hoogerhuis met den minister gekonkeld had, en zoo meer. Ook Van Kol's rede bij de begrooting van oor log werd heftig aangevallen en daarop Van Kol op dit punt door T. gedesavoueerd. Hun houding in de Atjeh-kwestie verdedigde hij met de opmerking, dat het publiek nog niet ryp was voor het denkbeeld om uit Atjeh weg te gaan en dat het daarom door een commissie moest geprepareerd worden. Nabij het gebouw de Vereeniging te Haar lem is, op initiatief van den burgemeester, voor de wintermaanden een ruim vertrek gehuurd, dat verwarmd en verlicht wordt en uitsluitend ten gebruike der, bij uitvoeringen of concerten aldaar, in die straat stationeerende koetsiers moet beschikbaar blijven, die daar gratis een kop koffie kunnen bekomen. Op de Maandag te Utrecht door de Vereeniging tot bevordering van de vakopleiding voor handwerkslieden in Nederland gehouden vergadering bleek uit het verslag van dea secretaris over het afgeloopen jaar, dat de vereeniging met 144 leden is vooruitgegaan, zoodat het ledental thans 526 bedraagt, terwijl de rekening en verantwoording van den pen ningmeester sloot met een batig saldo van f 455.47'/s. De heer H. J. de Groot werd bij acclamatie als voorzitter en de heer C. Zander met 62 van de 64 stemmen als bestuurslid herkozen, terwijl als zoodanig gekozen werd de heer H. P, Priester Azn. De volgende vergadering zal te Deventer plaats hebben. In de wachtkamers van het centraal* station te Utrecht zijn wit geschilderde borden aangebracht, waarop met zwarte cijfers de ver trekuren der gewone en met roode cyfers.diö der sneltreinen zijn aangegeven van daar naar Amsterdam, 's Gravenhage, Rotterdam, Arnhem, 's Hertogenbosch, Amersfoort on Leiden. Door verschillende teekens is aangegeven of de trein bestaat alleen uit le en 2e of 2e en 3e klasse, of 't een doorgaande trein is enz. Dergeiyke borden zullen aan de voornaamstQ staatsspoor-stations worden geplaatst.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1