IHIDDËLRURGSCHE COURANT.
N°. 277,
14Ge Jaargang.
1897.
Woensdag
24 November.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pr,J8» Per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer
Middelburg 23 Nov. 8 u. vm. 36 gr. 12 u. 46 gr.,
av. 4 u. 44 gr. F. Verw. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regelj
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te 's GravenhageDe Gebb. Belinfante; te
Amsterdam A. pe La Mab. Azn.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel,
Middelburg 23 November.
Daling In de koffieprijzen.
De minister van koloniën had in de Kamer
twee ongunstige mededeelingen te doen, zegt
de Haagsche briefschrijver der Zutph. Crt.1*
dat de raming van kosten voor de werken in
de Solo-vallei veel te laag is geweest en dat
die werken verscheidene millioenen meer zul
len kosten dan waarop eerst gerekend was 2°.
dat bij de laatste koffieveiling ongeveer 10
cent per pond beneden de raming is gebleven
en dat dit, als de prijs zoo laag blijft, een
winstderving voor de schatkist zal geven van
ongeveer vijf millioen gulden per jaar.
Dat zijn tegenvallers, die men niet gemakke
lijk te boven komt. Hoeveel de irrigatiewerken
boven de begrooting zullen kosten, werd wel
niet gezegd, maar ik hoorde het cijfer van tien
millioen noemen. Dat zou dus een misrekening
zijn van ongeveer 50 pet. Hoe is het toch moge
lijk, vraagt men zich af. De Min. heeft medege
deeld, dat een onderzoek naar de oorzaken en
de schuldigen wordt ingesteld. Het is zeer ver
klaarbaar, dat men er op het Plein meer van
wil weten, maar in den regel geven toch zul
ke onderzoekingen bitter weinig. De schuldigen
liggen gewoonlijk reeds in het graf of zijn ge
pensioneerd, en het einde van de boodschap is
betalen. Ware terstond het juiste totaalcijfer
genoemd, dan is het de vraag of de volksver
tegenwoordiging haar goedkeuring zou hebben
gegeven, maar nu de werken eenmaal begon
nen zijn en er reeds eenige millioenen aan zijn
besteed, moet men er natuurlijk mee voortgaan.
Laat ons echter over de Indische ontwerpers
en plannenmakers niet te hard oordeelen. Ook
in Nederland, waar zooveel gemakkelijker con
trole kan worden geoefend, zijn misrekeningen
van 50 pet. bij het aanleggen van groote werken
niet onbekend. Wat niet wegneemt, dat het be
richt uit Indië voor den minister een groote
teleurstelling moest zijn. Men zal nu óf jaar
lijks een paar millioen meer voor de Solower-
ken moeten uittrekken, óf de totaalsom over
meerdere jaren moeten verdeelen.
Een veel grootere ramp acht ik de groote
daling in de koffieprijzen, vooral omdat er
weinig kans is, dat het in den eersten tijd beter
zal worden. Onverwachts kwam trouwens die
daling niet. Mannen van het vak hadden reeds
gezegd: Als de daling in de Santos-koffie door
gaat, dan zal ook de Javakoffie daarvan den
terugslag moeten ondervinden, want zoo groot
is het verschil in qualiteit niet, dat de handel
bij voortduring voor Javakoffie 120 pet. meer
zou willen betalen. En dat is uitgekomen. Het
vorige jaar was de verhouding 46 en 24. Thans
is de Braziliaansche koffie tot beneden 18 ge
daald. In de laatste veiling kon zelfs geen 17
bedongen worden. Onder, die omstandigheid
werd de verleiding groot om ook hier te lande
koffie uit Brazilië te laten komen en ze als
Javakoffie te verkoopen wat in den laat-
sten tijd op groote schaal schijnt te zijn ge
schied. Het natuurlijke gevolg moest zijn, dat
ook ons artikel uit de Oost gedeprecieerd werd.
Zeker, dat zal weer anders worden als de prijs
van het concurreerende product weer omhoog
gaat, maar daarvoor is de kans voorloopig
zeer gering. De oogst in Brazilië is zoo over
vloedig, dat men daar nog lagere prijzen ver
wacht.
In de eerste plaats is de daling natuurlijk
een ramp voor de Indische financiën, die nog
altijd voor een deel op de kurk van de koffie
drijven, maar de ramp is te grooter, omdat
ook de koffiecultuurmaatschappijen, die zich
in den laatsten tijd zoo goed ontwikkelden,
gevoelig zullen worden getroffen. Met de sui
kercultuur ging het reeds jaren slecht, maar
de koffiecultuur was nog een lichtpunt. Is
het niet te vreezen, dat er een débacle komt
als straks ook de koffieplanters met verlies
zullen moeten werken En zullen niet ook
de credietgevende Indische bankinstellingen,
die toch in de laatste jaren geen beste zaken
maakten, van dit alles den terugslag onder
vinden
Samenwerking tusscheri patroon en gezel.
Beter dan de bakkersgezellen met de afschaf
fing van den nachtarbeid, schijnen te 'sHage
de typografen te zullen slagen met de „loon-
beweging" in hun vakzoo schrijft men aan
het Utr. Dbld..
„Eenige dagen geleden zijn de drie voorzitters
der typographische vereenigingen endrukkers-
patroons bij elkander geweest. Door bedoelde
voorzitters werd de wenschelijkheid betoogd
van invoering van een uniformloon. De patroons
hadden wel eenige bezwaren daartegen, doch
stemden ten slotte er in toe, dat er een com
missie zou worden benoemd, uit patroons en
gezellen bestaande, die de mogelijkheid der
invoering van een uniformloon zou hebben te
onderzoeken.
Dus samenwerking tussehen patroon en ge
zel, bravoDoor deze wijze van handelen wor
den beide partijen gebaat en zal Den Haag,
naar we hopen, bij de treurige geschiedenis
der bakkersbeweging, gespaard blijven voor een
zelfde geschiedenis uit de typografenwereld.
Moeen beide partijen én ae patroons en ut;
gezellen, leering trekken uit de staking der
bakkersgezellen
Een staking is altoos een tweesnijdend
zwaard, waarmede diepe wonden worden toe
gebracht, wie er ook als overwinnaar uit den
strijd komt, 't zij patroon of gezelbeiden zul
len door de scherpte van dat zwaard worden
gewond.
In een regel wordt er door staking aan
de eene zijde bittere armoede geleden, aan de
andere zijde is er enorm verlies aan kapitaal,
terwijl 't nadeel, dat de maatschappij lijdt
door de verbittering die er 't gevolg van is,
niet onder cijfers is te brengen. De kloven
tussehen patroon en gezel zullen een dusdanige
wijdte aannemen, dat er aan overbruggen niet
meer te denken valt.
Kapitaal en arbeidzijn er twee factoren te
bedenken, die elkander meer noodig hebben dan
juist deze Wie zal 't verlies aan productie onder
cijfers brengen, dat er aan de samenleving wordt
toegebracht door 't vijandig tegenover elkaar
staan van deze twee zaken? Zou het thans
heerschende wantrouwen niet plaats kunnen
maken voor vertrouwen en waardeering? We
hopen van harte, dat de aanvankelijke pogin
gen tot samenwerking tussehen de Haagsche
De StoombontzagerU „Walcheren".
Ouder dezen naam willen wij samenvatten
de industrie, die hier ter stede door de firma
G. Alberts Lz en Co. gedreven wordt, want
wilden wij die volledig omschrijven, dan dien
den wij, naast de zagerij, de stoomschaverij,
de kuiperij en den houthandel te noemen.
Met belangstelling zullen onze lezers in de
stad den laatsten tijd de groote bouwwerken
hebben nagegaan, die op de terreinen van de ge
noemde firma werden uitgevoerden wij meenen
hun geen ondienst te doen, door hun het een
en ander mede te deelen, dat wij bij een, op
uitnoodiging der heeren Alberts en Co., aan
hare, thans geheel vernieuwde en naar de laatste
eischen ingerichte fabriek gebracht bezoek,
zagen en vernamen.
Naast de oude zagerij, die in 1874 gesticht
werd en uit een houten gebouw op steenen
voet bestond, zijn langs de straat achter de
Houttuinen een tweetal nieuwe inrichtingen
gesticht, waarin de stoommachine en de ketels
geplaatst zijn.
De compound stoommachine van hetSulzer-
stelsel heeft een hoogen-druk-cylinder van 440
diameter bij 900 slag en een lagen-druk cylin
der van 650 diameter van dezelfde slaglengte.
De zuigerstang van den laatstgenoemden is
van achteren verlengd en drijft een circulatie-
en luchtpomp, die verbonden is met een opper
vlakte condensor, waarin de stoom tot water
wordt gecondenseerd, welk water, na door
filtératie van vet ontdaan te zijn, tot voeding
boekdrukkers-patroons en hunne gezellen met
den besten uitslag zullen worden bekroond."
BUITENLANDSCHE JOURNALISTEN BIJ
HET INHULDICINGSFEEST.
In aansluiting van eendoor het bestuur van
den Nederl. Journalistenkring gevormde com
missie voor de ontvangst van buitenlandsche
journalisten in 1898 ia een eere-comité opge
treden, bestaande uit de heeren jhr mr J. Röell,
oud-minister van buitenlandsche zaken, eere
voorzitter; en voorts de heeren mr C. Pijnacker
Hordijk, oud-gouverneur-generaal van Ned.-In-
dië, lid der staten-generaaljhr mr T. A. J.
van Asch van Wijck, oud-gouverneur van Ned.
West-Indië, lid der staten-generaalmr S. A.
Vening Meinesz, burgemeester van Amsterdam,
lid der staten-generaalmr N. P. van den Berg,
president van de Nederlandsche bankB. Hel
dring, directeur van de Nederlandsche handel
maatschappij Aug. M. J. Hendrichs, president
van de kamer van koophandel te Amsterdam;
M. M. de Monchy, president van de kamer van
koophandel te Rotterdam mr L. P. M. H. baron
Michiel8 van Verduynen, regeerings-commis-
saris bij de Parijsche tentoonstelling in
1900, lid der staten-generaal; J. F. W.
Conrad, oud-hoofdinspecteur van den wa
terstaat, lid der Staten-Generaaldr H. J.
A. M. Schaepman, letterkundige, lid der Staten-
Generaal Joseph Israëls, kunstschilderH. W.
Mesdag, kunstschilder; dr P. J. H. Culjpers,
architect; mgr. L. C. L. Eijgenraam, hoofd
redacteur van De Tijd mr R. Macalester Loup,
hoofdredacteur van Het Vaderland; en dr J.
Zaaijer, hoofdredacteur van de Nieuwe Rotter-
damsche Courant.
H. M. de Koningin-Regentes, van een en
ander in kennis gesteld, heeft daarop ver
klaard, de pogingen, die worden aangewend
om bij gelegenheid van do inhuldigingsplech
tigheid van H. M. de Koningin aan de buiten
landsche pers een waardige ontvangst te be
reiden. v.eer te was^o»"""
chenalsmede dat iiet Hare Majesteit aan
genaam zal zijn de werkzaamheden voor dit
doel, die van den Nederlandschen Journalisten
kring zullen uitgaan, voor zooveel als zich
daartoe de gelegenheid aanbiedt, te kunnen
doen bevorderen.
Eene aanvrage om subsidie van regeerings-
wege voor deze aangelegenheid is aan den
minister van binnenlandsche zaken opgezonden.
BENOEMINGEN ENZ.
Bh kon. besluit:
is benoemd tot hoogleeraar in de faculteit
der geneeskunde aan de rijks-universiteit te
Groningen, om onderwijs te geven in de ver
loskunde en de leer der vrouwenziekten, dr.
G. C. Nijhoff, leeraar aan de rijkskweekschool
voor vroedvrouwen te Amsterdam
zijn de adjunct-ingenieurs bij het aan het
dep. van koloniën verbonden technisch bureau,
M. Westerbaan Muurling en H. Boljon, bevor
derd tot ingenieurs 2de kl. bij dat bureau.
De St. Ct. bevat een kon. besluit, houdende
vaststelling van bijzondere voorwaarden voor
benoembaarheid tot ingenieur voor het vak van
scheepsbouw bij het marine-etablissement te
Soerabaija, en regelen betreffende de uitzending
der ketels dient. De voeding geschiedt door een
pomp, door de machine bewogen, en kan ook
door een stoomduplexpomp geschieden, die
mede in de machinekamer is opgesteld. De as
der machine doet 82 omwentelingen per minuut
en draagt een vliegwiel van 4.400 M. diameter,
voorzien van 8 groeven voor touwen van
40 mM. diameter.
De ketels zijn van het multitubilaire stelsel,
hebben ieder 70 M1 oppervlakte en worden
op 8 atmospheeren overdruk gestookt. Voor
het stoken wordt uitsluitend zaagsel en
krullen gebezigd, die machinaal worden aan
gevoerd door een jacobsladder, welke in be
weging wordt gebracht door het drijfwerk van
den transporteur, waarop wij later terugkomen.
De ovens, waarin de krullen en het zaagsel
verbranden, bevinden zich voor en onder de
ketels. Achter deze zijn 4 ruime vonkenkamers
aangebracht, waardoor het opvoeren van von
ken tot een minimum is teruggebracht.
De schoorsteen, die zich tussehen de von
kenkamers tot 25 Meter boven het terrein ver
heft, is boven het dak van expresse lijk ver
vaardigde profilsteen opgetrokken en heeft
eene inwendige voering, waardoor de buiten
wanden minder heet kunnen worden. De schoor
steen werd geheel zonder steiger opgetrokken
en is van binnen voorzien van ijzeren klampen
voor de noodige reparatie en het schoonmaken.
De zagerij, die thans geheel van steen is
opgetrokken, bestaat uit een middengebouw,
35 M. lang en 10.90 M. breed, met zijgebouwen
van dezelfde lengte «n ieder 8.50 M. breed.
van personeel voor die betrekking uit Neder
land.
Aanstaanden Vrijdag verleent de minister
van marine geen audiëntie.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Een Amsterdamsch ingenieur schijnt te
gaan strijken met de eer van een onzer stad-
genóoten.
In de N. R. Crt althans lezen wij het volgende
„De heer L. Jonker Czn., werktuigkundig in
genieur te Amsterdam, heeft een munt-water-
meter uitgevonden.
Thans is vanwege de directie der gemeente
lijke waterleiding aldaar een dergelijke meter
aangebracht aan de standpijp der duinwater
leiding van de le Spaarndammerstraat, tegenover
de Houthaven. Indien men aldaar éen cent in
den meter duwt, levert deze daarvoor twee
emmers duinwater."
Men schijnt er niet op bedacht te zijn,
het is toch genoeg bekend gemaakt, ook in
Hollandsche bladen dat de heer P. Polet,
de directeur onzer gasfabriek en waterleiding,
reeds vóór eenige jaren dergelijke munt-water-
meters deed vervaardigen, en in gebruik nemen,
o. a. op het Molenwater en aan den Singel
hoek Veerschen weg.
Of en in hoever het toestel van den inge
nieur Jonker afwijkt van die, welke men hier
heeft, weten wij natuurlijk niet, maar in geen
geval komt hem de eer toe iets oorspronkelijk
te hebben gevonden.
Wie een ideetje van den zwaren mist,
die in de laatste dagen der scheepvaart vooral
slechte parten speelt, wenscht te verkrijgen,
zorge bij aankomst van de mailbooten op de
ponton te Ylissingen aanwezig te zijn
aldus schrijft men ons van daar.
Geen kwestie er van, dat de ingang der
haven te zien is; men hoort de wielen in
't water slaan, zonder zelfs het schip te zien.
aankomst der mailbooten bij zulk een mist..
Integendeel, hij is eerder geneigd te vragen:
hoe komt men er nog zoo spoedig
De Nederland had Maandag erg met den mist
te kampen, terwijl de Prins Hendrikhoewel
reeds ongeveer te half zeven uur op de reede,
eerst te half aclit uur aan de ponton lag.
Mail en passagiers vertrokken per extra-trein
te 7.47 uur. Door te late aankomst der treinen
vertrok de dagboot Prinses Marie heden mor
gen ongeveer een half uur te laat.
Van B r n i n i s 8 e zijn de vorige week
verzonden 1900 ton mosselen naar Holland,
België, Frankrijk, Duitschland en Engeland,
tot vorige prijzen. Ten gevolge van het aan
houdend mooie weder en daardoor grooten
aanvoer van zeevisch, zijn de mosselverzen
dingen 75 minder dan eenige weken te
voren, in weerwil van de betere kwaliteiten
dan in 1896.
Door Gedeputeerde Staten van Zeeland
is afwijzend beschikt op het verzoek van den
dijkraad van den calamitenzen Swzannapolder
in de gemeente St. Annaland, om, met het
oog op mogelijke stormvloeden in den komen
den winter, het herstelde dijkvak, dat bij den
Tussehen de midden- en zijgebouwen wordt het
dak gedragen door ijzeren kolommen en balken
en men heeft dus, zoodra men in de werk
plaats komt, een vrij overzicht over het geheel.
De vloer van het middengebouw bevindt zich
1.50 M. hooger dan die van de zijgebouwen,
waardoor onder den vloer een kelder wordt
gevormd, waarin zich de drijfwerken, de trans
porteur van bet zaagsel en de exhaustor van
de krullen bevinden.
Ter weerszijden van het middenplatform,
waarop de balken langs de helling worden
opgetrokken door een stalen reep, vindt men
twee nieuwe Zweedsche ramen uit de fabriek
van de heeren J. C. Bollinder Co te
Stockholm. Het eene links is 60 cM. wijd, doet
250 slagen per minuut en dient voor lichter
werkhet andere, 100 cM. wijd, doet 180 slagen
en kan de zwaarste balken opnemen en tot
planken of ribhout verwerken. De spoed, waar
mede het hout vooruit wordt gebracht door
getande rollen, varieert bij het kleine raam
van 0.80 tot 1.50 M. per minuut en bij het
groote van 0.18 tot 1.00 M. Door het ver
stellen van een handel wordt de snelheid
oogenblikkelijk veranderd, hetzij vóór of tijdens
den gang.
Het opleggen van het hout geschiedt zeer
eenvoudig, daar de balken op het verhoogde
platform juist gelijk liggen met den bovenkant
der drijfrollen. Het afnemen van het hout
geschiedt door een loopkraan, die over al de
werktuigen heen loopt door de geheele lengte
en tot 10 meter buiten de zagerij. Zoodra het
hout gezaagd is, wordt het opgenomen door
die kraan en weggevoerd, zoodat de zaag
machines onafgebroken haar wérk kunnen doen.
Ook dient dezelfde loopkraan óm zware balken,
die moeielijk te verplaatsen zijn, voor de zaag
machines te brengen. De loopkraan heeft drie
verschillende bewegingen, welke door electricl-
teit worden voorgebracht, het lichten, het ver
voeren dwars cn het vervoeren in de lengte
der zagerij. Voor iedere beweging dient een
afzonderlijke motor. Een klein hand wieltje
wordt door den bedienenden persoon bewogen
en zonder aarzelen, zonder geraas en schijnbaar
zonder krachtsinspanning wordt het werk als
door tooverkracht volbracht.
In hetzelfde middengebouw staat tussehen de
ramen in een circuleerzaag, hebbende een zaag
blad van 1.08 M. diameter, die het eenmaal ge
zaagde hout in ribben snijdt en zoodoende een
deel van het grove zaagwerk overneemt.
In het zijgebouw rechts staan meerdere cir-
culeerzaagbanken, bestemd voor het verwerken
van den afval, die langs de balken komt, en
voor het benuttigen van einden van balken
enz. Ieder dezer werktuigen is naar den aard
zijner bestemming min of meer gewijzigd. Zoo
kunnen op een daarvan damplanken, tot zelfs
de zwaarste soort, van groeven en messingen
worden voorzieneen andere dient speciaal
voor afkorten op lengteweer een andere zaagt
hoofdzakelijk duigen en ander klein hout enz.
Een kleine schaafmachine is ook aan deze zijde
opgesteld, die hoofdzakelijk dient tot het ge
reedmaken van bout voor de kuiperij, welke
storm van 19 Juni 11. zoozeer beschadigd werd,
door rijsbeslag te versterken, teneinde dat ge
deelte beter tegen beschadiging te waarborgen.
Alleen is toegestaan de krammat op bedoeld
dijkvak door te steken en een gedeelte te ver
nieuwen. NR. Crt.)
In eene Maandag te Groede gehouden
raadsvergadering, belegd naar aanleiding van
een schrijven van Gedeputeerde Staten waarbij
kennis werd gegeven dat dit college, behoudens
nadere goedkeuring van H. M. de Koningin
regentes, had besloten de jaarwedden van bur
gemeester en secretaris te bepalen op f 730 en
dus te verhoogen met f 180, met al gem eene
stemmen door den raad besloten nog niet
over te gaan tot wijziging der begrooting voor
1898, als een gevolg van die verhooging, maar
af te wachten de beslissing der regeering op
het besluit van bet Gedeputeerd College.
Tot eersten onderwijzer te Yzendijke
is benoemd de heer P. J. Dellaert, die in 't
bezit is van hoofdakte en akteFransch. Al
daar overleed, op 81jarigen leeftijd, de heer
J. Bron, drager van het Metalen kruis.
LETTEREN EN KUNST.
De bekende Nederlandsche Almanak is
weer verschenen, nu natuurlijk voor 1898. Hij
bevat de gebruikelijke opgaven en o. a. een
bladzijde met veertien photographieën van H.
M. koningin Wilhelmina op verschillenden
leeftijd. Verder zijn daarin, zooals gewoonlijk,
opgenomen, portretten van in 1897 overleden
bekende personen en andere afbeeldingen, die
in den loop van dit jaar reeds in Eigen Haard
verschenen.
Het geheel is gevat in een sierlijken omslag,
waarvan het portret van onze koningin het
minst geslaagd is.
Bij denzelfden uitgever van dezen alma
nak, den heer H. D. Tjeenk Willink, te Haar
lem, verscheen Het Provinciaal Geneeskundig
Gesticht voor Krankzinnigen Meerenbcrg te Bloc-
over genoemd gesticht.
- Eenige onlangs in Het Vad. in een paar
hoofdartikelen verschenen Denkbeelden omtrent
eene reorganisatie van middelbaar en gymnasiaal
onderwijs door A. A. Beekman, directeur der
H. B. school met vijfjarigen cursus te Schiedam
zijn thans afzonderlijk uitgegeven door de firma
W. J. Thieme en Co te Zutphen.
Al zijn die denkbeelden niet nieuw, ze ver
dienen toch zeker wel gelezen en ernstig over»
wogen te worden.
- Van de volksuitgave van Justus van
Maurik's novellen en schetsen verscheen Am*
sterdam bij dag en nacht, waarin verschillende,
ook bekende, schetsen voorkomen, die ons een
blik doen slaan op het leven in die groote en
aangename stad. Dit is het laatste deel van
de verzamelde werken van dien gevierden
schrijver.
- Dan ontvingen wij nog een allerkeurigst
boek, het bekende Koningin Wilhelmina-Album,
onder redactie van Fiore della Neve, dat
sedert eenige jaren verschijnt bij de firma E.
J. Brill te Leiden.
Natuurlijk prijkt vooraan het beeld van onze
koningin. Dan bevat dit album vier keurige
gravuresAlleen op de Wereld van Jozef
door dezelfde firma wordt gedreven.
Links van het middengebouw staan drie an
dere werktuigen een viersnijdige schaafma
chine, geschikt voor allerlei werk aan planken
en platen tot 10 cM. dik en 30 cM. breed, en
een platenzaagmachine, en eindelijk een draai
bank voor bodems, die uit de aan elkander
geklampte strooken in eens een bodem van een
vaatje van den juisten vorm geheel afgewerkt
uitsnijdt.
Wanneer wij ons nu nog eens begeven naar
het gebouw aan de rechterzijde, doch gelijk
vloers met het middengebouw, dan vinden wij
daar de werktaigen tot het slijpen der zagen,
hetgeen door middöl van amarilsteenen ge
schiedt. Een der werktuigen, dat voor het slij
pen der zagen gebezigd wordt, is geheel auto
matisch, iedere zaagpunt wordt naar den eisch
gevijld in den vorm, die is vastgestelden
wanneer de zaag geheel geslepen is, kan ze,
zonder met een vijl te worden aangeraakt, da
delijk in het raam worden gespannen. Het is
verrassendste zien, hoe de amarilschijf bij el-
ken tand omwendt om de vereischte schuine
richting aan den tand te geven en zich weer
opheft wanneer die tand is afgewerkt.
Onder het middengebouw der zagerij bevindt
zich, behalve het drijfwerk, de reeds vroeger
gemelde transporteur van het zaagsel. Deze
bestaat uit een reeks van houten bakken,
waarin zich een soort vanjacobsladders bewegen.
De emmers van die toestellen zijn echter
vervangen door houten staven, die onophou
delijk het zaagsel onder alle zaagtoestelleij
