MIDDELRIRGSCHE COURANT. N°. 256. 140" Jaargang. 1897. Zaterdag 30 October. Het Tooneel. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 29 Oct. 8 n. vm. 46 gr. 12 u. 57 gr., av. 4 u. 57 gr. F. Verw. zwakke N. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van l-~7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan bet bureau te bekomen. Agenten. Te Terneuzen; M. de Jonge; te Rotterdam: NlJGH VAN DïTMAÏl. Middelburg 29 October. VOLKOMEN JUIST. Onder dit opschrift schrijft De Standaard heden „DeNederl. van mr Brooshooft heeft er zich, en terecht, aan geërgerd, dat in ons blad ge sproken is van „enkele warme liberalen die zich het lot van den heer Van Gilse aan trokken." Zoo toch gelezen, konden deze woorden allicht den indruk maken, alsof de heeren Kerdijk c. s. hunne bedenkingen tegen de conclusie der com missie opperden, zonder naar recht en billijk heid te vragen, alleen om er den heer Van Gilse door te helpen. Nu zeggen we niet, dat dit de bedoeling van onzen verslaggever is geweest. Eer ver moeden we het tegendeel. Maar de gekozen woorden konden dien indruk maken, en dit ware te vermijden geweest. Dat elke partij, die een zetel van een barer leden bedreigd ziet, zich tot het uiterste toe inspant, om het dreigend gevaar af te weren, is vaste usantie in alle parlementeneii hierin steekt niets onbetamelijks. Eer is het plicht matig te achten. Immoreel wordt zulk pogen dan eerst, indien men, tegen recht en billijkheid in, van zijn meerderheid gebruik maakt, om de keuze der kiezers te vervalschen. Van zulk pogen echter is tot dusver, zoomin bij Amsterdam VI als bij Sneek, iets te mer ken geweest. En voor de eer van ons parlement mag de hoop gekoesterd, dat ook bij het nu komende debat elke zweem van zulk pogen zal worden vermeden. De Midd. Cour., die zich in dit debat mengde, zal wel, evenals De Nederl., van deze onze verklaring nota willen nemen". Wij brengen gaarne deze verklaring onder de oogen onzer lezers ook omdat zij zoo veel juister en eerlijker is dan menig ander betoog over deze kwestie, waarin men allerlei drog redenen aanhaalt om de houding der anti-libe rale commissie van onderzoek-De Savornin Lobman te verdedigen. Eens zijn wij het echter niet, dat er bij haar van een pogen, waarop De Standaard doelt, niets te merken was. Wij toonden het tegendeel aan. De commissie had juist het adree-Feenstra en het daarin geopperde bezwaar du bbel streng moeten onderzoeken, al ware het alleen om allen schijn van partijdigheid te veionijden. VERKIEZING SNEEK. Uit het kiesdistrict Sneek schrijd men aan de N. Kott. Crt: Het kan raar loopen in de wereld!; de com missie uit de Tweede kamer tot onderzoek der stembriefjes uit het kiesdistrict Sneek verklaar de in haar rapport, dat zij het bij het adres- Feenstra gewraakte stembiljet in het pakket- Woudsend niet had kunnen vinden, de heer Kerdijk bracht bet evenwel te voorschijn en thans thans kent het publiek hier zelfs de geschiedenis van dat onsterfelijk geworden Zoo hebben dan ook. Vlissingers en Middel burgers kennis gema.ikt met De Zwerver, het drama, dat zoo vele pennen in beweging zooveel beroering in. de tooneelwereld heeft gebracht. Een wedstrijd is daarmee gehouden tusschen tooneelgezelschappen, waarbij een hunner, nog wel de Koninklijke vereeniging Het Neder- landsch Tooneel, die het eerst had moeten en ook, zijn wij goed ingelicht, had kunnen zijn, het spoedig opgaf. Zoo'n wedstrijd kan geen kwaad; hij prik kelt de ambitie, hij wekt op om het beste beentje voor te zetten. Bij de schaarschte aan goede tooneelstukken is "het niet te ver wonderen, wanneer tal van gezelschappen zich tegelijk meester maken van e en succes-stuk, in de hoop daarmede, uit financieel en artistiek oogpunt, voordeel te behalen. Maar zulk een wedstrijd in het goede moet van alle kanten het kenmerk i Iragen van een waardig pogen daarbij dient alles vermeden, wat maar eenigszins zou kunne ra doen denken aan, wat men in het dagelijkse h leven „brood nijd" noemt. De kunst moet d; aarvoor te hoog staan. En al zijn ook tal van h are beoefenaars niet altijd daarboven verhevenal blijven ook zij gewone menschen; al laten de eischen vpn de maag zich evengoed geldeni Us bij anderen, stembriefje, thans weet het de hemel weet hoe zelfs den vader van dat kattebelletje aan te wijzen. Volgens dat alwetende publiek beeft niemand minder dan de voorzitter van het op 25 Juni jl. fnngeerende stembureau te Woud- 1 aan dat twee keer zwartgemaakte briefje het leven geschonken. Toen deze nl. op dien dag ook als kiezer zijn plicht wilde vervullen, jiste hij zich en maakt het witte krin getje voor den naam van Van Gilse zwart. Dit nog tijdig bemerkende, vroeg hij niet om een ander biljet, maar wendde hij zich tot zijne medeleden van het stembureau en zij„Kijk, heeren, ik vergis me hoorMaar nu zal ik het andere kringetje wel beter zwart maken." Daar op voegde hij de daad bij het woord en tracht te zelfs het eerst zwartgemaakte kringetje met een natten vinger weer wit te maken, docli die manipulatie scheen de zaak niet beter te maken. Evenwel, onder algemeen goedvinden ging het biljet zóó de bus in, en zeer natuurlijk werd het daarom later, toen het er weer uitkwam, geldig verklaard: men wist immers, en petit comité, van wien ,het was en dat het goed be doeld was Ja, het kan raar loopeneerst was het heele ding niet te vinden en nu meent ieder hier zelfs de geschiedenis ervan te kennen, welke toch, volgens de wet, eeuwig een geheim had moeten blijven. EEN ERNSTIG WOORD. lij alles wat in onze dagen wordt gedaan de armoede te voorkomen en te verlichten is er één middel dat door velen uit het oog verloren wordt het tijdig betalen van reke ningen, vooral aan de kleine luiden. In het algemeen ware het wenschelijk, dat er niet op rekening werd gekocht; het zou velen voor noodelooze uitgaven bewaren. Maar allertreu rigst is het, dat er zijn, zelfs onder hen, die met koets en paard door onze straten rijden, die het betalen hunner rekeningen twee, drie, soms vier jaren uitstellen en dan den leveran cier, die hen zeer heseheiden om betaling ver zoekt, nog zeer onvriendelijk afwijzen.Wie groote zaken doen, werken met een groot kapitaal en hebben overal crediet. Misschien zullen zij dat langdurig uitstel ook wel op hunne klanten verhalen. Maar de kleine winkelier, of ambachts man, de naaister, die geen kapitaal ter hunner beschikking hebben, komen door dat uitstel van betaling in de grootste verlegenheid. Zij moeten hunne werkstoffen inslaan en contant betalen, want zij hebben geen crediet. Zij dur ven niet op betaling aandringen, uit vrees van hunne klanten te verliezen. De gevolgen l&geo voor de hand. Daarom richten wij tot allen, die aan het genoemde euvel mank gaan, ons ernstig woordZiet bij het begin van den win ter uwe rekeningen eens na en houdt een flinke opruiming. Misschien hebt gij er nooit aange dacht, dat anderen door ons verzuim schade lijden. Dit woord zij een aanleiding om u daarop opmerkzaam te maken. (Arnh. Crt.) Congres goedkoope woningen. In de Staatscourant van Donderdag is opge nomen het verslag, uitgebracht door de gede legeerden der Nederlandsche regeering op het congres over goedkoope woningen, in Juli te Brussel gehouden. De afgevaardigden onzer regeering, de heeren E. Fokker en J. van Hasselt, besluiten dit verslag als volgt „Wanneer wij van het geheele congres onzen indruk willen teruggeveö, dan zouden wij zulks het best doen door de mededeeling dat, hoewel sommige onderdeelen uit den aard der zaak anders werden behandeld, het daar ge hoorde in het algemeen geen andere gezichts punten heeft opgeleverd omtrent het woning vraagstuk, dan uitvoerig zijn behandeld in de beide, van wege de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen uitgegeven rapporten over het bouwen van arbeiderswoningen en over het woningvraagstuk. Wat ons echter vooral trof, was de blijkbaar algemeen heerschende opvatting, dat het wo ningvraagstuk zonder inmenging van wetgever en overheid niet tot behoorlijke oplossing kan komendat medewerking van de overheid een onmisbare voorwaarde is om de zoo wensche- lijke, ja noodige verbetering in de wonings- toestanden aan te brengen. Eindelijk zouden wij nog bepaaldelijk de aandacht willen vestigen op het besluit van het congres om een internationale commissie te benoemen. Wordt hieraan uitvoering ge geven, en vat zulk een commissie haar taak ernstig op, terwijl zij tevens in elk land een kern van mannen om zich verzamelt, die haar helpt, dan schijnt het ons toe, dat zulk een commissie van groot nut kan wezen en aan spraak mag maken op de sympathie en mede werking van de overheid in de verschillende landen." Pensioneering Werkman. De staatscommissie, welke zich sedert Juli 1895 bezig houdt met een volledig onderzoek betreffende pensioneering van den onden werk man met geldelijke hulp van den staat, hield naar men aan de N. R. Ct. schrijft Za terdag j.l. hare eerste vergadering na de zomer- vacantie. In deze vergadering werd de eind uitslag ter kennis gebracht eener berekening op de basis van ouderdomspensioen, gecombi neerd met invaliditeitspensioen. De vraag werd in stemming gebracht, of men op de verkregen uitkomst zou voortbou wen, ja dan neen. Met het oog echter op de zeer aanzienlijke som gelds, welke de staat als kapitaal van aanleg zou hebben te storten, be antwoordde de overgroote meerderheid der commissie de vraag ontkennend. Het denkbeeld werd aan de hand gedaan om de storting van staatswege over een tijdperk van 50 jaren te verdeelen, doch vond geen bijval. Ten slotte zijn nu de wiskundige adviseurs der commissie, de heeren Landré en Kluyver, uitgenoodigd eene nieuwe berekening te ont werpen voor ouderdomspensioenen alleen. In dit pensioen zullen betrokken worden de werklieden, wier jaarlijksch inkomen minder dan f 1000 bedraagt, en met dezen gelijk te stellen personen. Het aantal der belanghebbenden is geschat op 100.100. UIT STAD EN*PROVINCIE. Naar wij vernemen, is thans een zeer ernstig plan in overweging om te trachten niet te krijgen in hoofdzaak een atoomtram- verbinding tusschen Ylissingen en Domburg, beide als badplaats, maar eene aansluiting van de verschillende dorpen op westelijk Walcheren met het spoorwegnet, en vooral de onder linge verbinding van die verschillende gemeen ten. Met dit onzes inziens zeer goede doel voor oogen, heeft zich gevormd een comité, dat zich al gaan ze soms boven die der kunst; wie haar werkelijk lief heeft, houdt haar vaan zoo lang mogelijk hoog en vermijdt zelfs den schijn van het meest alledaagsche. Daarom vonden wij het zoo jammer, dat de directie van het wakkere ÏVvoK-gezelschap, dat van zooveel liefde voor de kunst, van zooveel artistiek gevoel en goeden smaak blijk geeft, de verleiding niet beeft weerstaan, om op zijn programma's een oordeel over te nemen uit een Dordtsch blad, waarin vergelijkender wijze werd geschreven over de opvoeringen van het stuk door dit gezelschap en dat der Vereenigde tooneelisten (Le Gras en Haspels). Dat een courant aldus vergelijkt, is haar zaak en zij heeft daartoe het recht. Wij keuren echter het opzetten van twee gezelschappen tegen elkaar, zooals dit hierbij geschiedde, sterk af en verkiezen een anderen toon. Maar het eene gezelschap moest, uit respect, uit collegialiteit tegenover het andere, aan halingen uit dergelijke beoordeelingen vermijden en vooral dezulke laten rusten, waarin ge schreven wordt over een man als Van Zuylen, die als kunstenaar hoog staat en ook als zoo danig door de collega's moet worden en ook wordt gewaardeerd. Deze opmerking moest ons even uit de pen voor wij over stuk en opvoering onze indrukken Het is dit zg de aanvang van ons oordeel reeds bezig hield met onderlinge besprekingen en nu zal trachten de medewerking te verkrij gen van de verschillende gemeentebesturen, en de bij deze gewichtige zaak belanghebbende vereenigingen en maatschappijen. Donderdag avond te zes uur vertrok van Middelburg de heer dr B. H. Steringa Kuyper, om zijne nieuwe betrekking te Schiedam te aanvaarden. 1 Sept. 1880 alhier benoemd tot leeraar, was hij, met een tusschenpooze van Juli--December 1881, ruim zeventien jaar aan gymnasium alhier werkzaam en gaf hij daar zijn zoo hooggewaardeerde lessen. Nadat hij Donderdag voormiddag afscheid genomen had van leeraren en leerlingen, vond hij in de wachtkamer van het station een groot aantal leerlingen van klassen IV, V en VI vereenigd, om hem hun laatsten af scheidsgroet te brengen. Door den leerling der hoogste klasse Borgerhoff Mulder werd mevrouw Kuyper een prachtige bloemruiker aangeboden. Een laatste hartelijk vaar wel op het perron was weder een bewijs, hoezeer de heer Kuyper door zijn humaniteit en welwillendheid veler sympathie had ver worven, niet het minst van zijn leerlingen. - Te 's Gravenpolder is heden door twee veldwachters gearresteerd een klassiaan, die Woensdag uit Vlissingen was gedeserteerd. Hij werd vervolgeus naar het depót van dis cipline teruggebracht. het is Donderdagavond in den schouwburg te Middelburg een avond van zeer groot kunst genot geweest. Dat durven wij met gerustheid, zonder vrees voor tegenspraak, verzekeren! Het talrijk aanwezige publiek legde daarvan, door warm en herhaald applaus, een duidelijk sprekend getuigenis af. Dat na de drie laatste bedrijven het scherm tweemaal moest rijzen, is bewijs genoeg van de sympathie, die spel en stuk hebben gewekt. Zullen wij ons nu verdiepen in vermoedens, wat Richepin, „een dood goeie, ruwe kerel", zelt een zwerver, heeft bedoeld met zijn werk Het ligt zoo voor de hand dat hij, met zijn beweeglijke, gevoelige, rustelooze natuur, grepen heeft gedaan in het leven, zooals hij dat kent. Dat hij daarin zijn liefde voor de natuur open baarde; den zwerver schetste in al zijn lucht hartigheid, lichtzinnigheid, onbezorgdheid; den man die „hoofd en hart" zoo weinig vaak spreken laat en altijd snakt naar vrijheid en natuur. Maar hij heeft ook willen doen zien dat er bij zoo'n zwerver een goed hart schuilt; dat bij hem, als dat hart ontwaakt, als zijn gevoel gaat spreken, toch even goede eigenschappen zijn aan te treffen als bij anderen. Dan wij zagen het toen hij stond tegenover zijn zoon toont hij zich in al zijn liefde, in al zijn deugden. Altijd dezelfde strijd ook bij hem tusschen gevoel, plicht en natuur! Beeld van honderden, ja? duizenden levens. Zijn plicht volbracht bjj In de Donderdag te Terneuzen ge houden raadszitting werd de heer D. J. Dees, nieuwbenoemd lid, geïnstalleerd en nam deze zitting. Nadat de raad eenigen tijd in comité-generaal was vergaderd geweest, werd goed voorziene agenda vervolgd en aller eerst goedgekeurd de begrooting voor het burgerlijk armbestuur voor 1898, waarbij van wege de gemeente eene subsidie wordt verleend van f 4850, zijnde weer f 350 meer dan voor '97 is toegestaan. De gewone opmerkingen en klachten over dit steeds stijgend subsidie bleven natuurlijk niet uit, maar er bleek een voudig niets aan te doen zijn. Daarna werd goedgekeurd de begrooting voor den grindweg TerneuzenHoek, waaraan eerst- :>emde gemeente een derde, of voor '98 f 330 bijdraagt. Alsnu kwam in behandeling de gemeente- begrooting voor 1898, die, na langdurige discus- sie's, op een eindcijfer van f 55.295.13 werd vastgesteld. Evenals het vorig jaar is de hoofde lijke omslag uitgetrokken op f 16.700; zijn de opcenten op het personeel gehandhaafd op 50, waardoor zij circa f 2000 minder opbrengen dan vroeger. Van de regeering zal een subsidie gevraagd worden, krachtens art. 49 der onder wijswet ten bedrage van f 6000. Voor kosten van het lager onderwijs is ruim f 22.000 uit getrokken, terwijl de opbrengst van het school geld slechts op 1700 is geraamd. r heerschte weer een sterke bezuinigings- geest en op kleine posten, groote zijn er niet, werd dan ook hier en daar wat beknibbeld, wat niet belette dat ook andere weer verhoogd moesten worden. De voornaamste beslissing was wel het schrap pen van de toelagen aan de muziekgezelschap pen f 175), waarover reeds meermalen strijd gevoerd is, en die men er nu doorgehaald heeft. Toch ie de meening wel gewettigd, d&t het in deze bij de thans in de meerderheid zijnde anti-revolutionnaire leden meer een principe toen hij zijn zoon gelukkig maakte, toen hij het leed van Toinette zooveel als hij kon bad gelenigd en goedgemaakt wat hij eenmaal tegenover haar misdreef, op het oogenblik dat by haar verliet, niettegenstaande hij wist wat er gebeurd was. Maar toen men hem wilde verdenken van het vuigste eigenbelangtoen boer Pierre, bij wien, met zijn schraperige natuur, alles berekening was, hem den weg aanwees om zich van Toi nette meester te maken, omdat de kans daartoe zoo gunstig stond, nu haar man Francois toch spoedig zou sterven, toen kwam alles wat in hom was daartegen optoen snakte hij weer naar de vrije natuur, waar hy aan zijne opge wektheid, zijn zucht naar vrijheid weer bot kon vieren. En in den Kerstnacht maakte hij de arme, en toch zoo rijke, de arme, voor wien het Kerstlied met zijn Vergeet op 't Kerstfeest de armen niet niet te vergeefs werd gezongen zich weer los van de banden, die hem eenigen tijd aan bet gezin van zijn vroegere liefde en van zijn kin deren had gekluisterd, en weêr aanvaardde hij den tocht om te zwerven. Heerlijke poezie is er in het stuk te vinden; on tal van schoone tooneelen. De intrigue moge vrij alledaagsch zijn: zij dringt op den achtergrond bij het schoone kleed, waarin het geheel is gestoken; bij de warmte van gevoel? die ons uit zoo menig dan bezuinigings-kwestie gold, hoewel er onder de voorstemmers ook nog een lid was, dat men niet tot de principieele tegenstanders kan reke nen, maar dat meer van het idee uitging, dat particuliere zake» slechts door particulieren moeten worden gesteund. Verder werd de post voor de Kamer van Koophandel, die verleden jaar eerst geheel was geschrapt en later op aandrang van Ged. Staten op 125 werd bepaald, thans vermin derd tot f 100. Verworpen werd een voorstel om voor de aanstaande kroningsfeesten een post voor me morie uit te trekken, waartegen werd aange voerd dat dit meer een zaak van particulier initiatief was en het ook wenschelijker ware de feestviering een volksuiting te doen zijn, dan haar een officiëel karakter te geven. De heer A. Begheijn werd op zijn verzoek onder dankbetuiging ontslagen als lid der keuringscommissie voor de veemarkt. In diens plaats werd benoemd de heer Jac. van Cadzaud, thans plaatsvervanger, terwijl als zoodanig werden aangewezen de heeren Jan Wolfert en Ed. de Moor. Ingekomen was een adres met 134 handtee- keningen, allen van landbouwers, tuiniers, ne ringdoenden en belanghebbenden, inwoners van Terneuzen en Hoek, waarin verzocht werd adhaesie te verleenen aan het aan den minister van Waterstaat, H. en N. gedaan verzoek be treffende het leggen van een brug voor voer tuigen over het binnensluishoofd der nieuw te maken sluis te Terneuzen, daar nu een brug is ontworpen op 650 M. afstand van het hoofd, waardoor een omweg van 1200 M. moet ge maakt worden om Terneuzen te bereiken. Na langdurige discussie, waarbij verschil lende bezwaren voor het verkeer te land, die door de kanaalwerken zullen ontstaan, werden geopperd, is het dag. bestuur opgedragen aan den minister een adres te verzenden, waarin gevraagd wordt het leggen van een brug voor voertuigen over de binnensluis en de thans op 650 M. afstand van dat punt geprojecteerde brug te leggen over de Zevenaarsche straat. Daardoor zou het verkeer het meest gebaat zijn. Verdere zaken werden uitgesteld tot de vol. gende week, waarin ook de benoeming van een gemeente-secretaris zal plaats hebben. In de, tengevolge van het overlijden van den heer J. Dieleman, in die gemeente vaceerende betrekking van secretaris-ontvanger van het burgerlijk armbestuur is benoemd de heer A. P. de Vos, klerk ter secretarie. Men schrijft ons uit S c h o o n d ij k e In tegenstelling met het bericht, voorkomende in het nommer van heden omtrent het uitbe talen door een agent van een suikerfabriek te Aardenburg aan landbouwers, kan ik u mel den dat alhier Donderdag morgen door denzelf den agent aan landbouwers is betaald, zonder sprake te zijn van inhouding van 2% voor grondverlies of eenige andere korting en deze uitbetaling zeer ter genoegen van de betrok ken personen plaats had. ONDERWIJS. De heer W. C. Windhorst van Hei li kens zand behaalde te Rotterdam akte vrije- en orde-oefeningen der gymnastiek. De heer W. Buitstra, onderwijzer met hoofdakte te Oudehorne, heeft voor zijne be noeming naar Poortvliet bedankt. tafereel als 't ware tegemoet komt. En dit alles kwam uitstekend tot zijn recht door het uitmuntend spel van de vertooners. Met recht is gezegd„Erfmann als de zwerver is ons geweest als de openbaring van iets, dat we niet in hem kenden"maar voegen wij erbij dat wij wel van hem verwacht hadden. Hij is een talentvol acteur, die met liefde en ernst doet wat hij aanpakt. En wij kunnen ons begrijpen de voorliefde, de sympathie, de lust, waarmee hij deze rol heeft gespeeld. Wat was hij prachtig, o. a. toen hij zijn zoon tot lachen aanspoordetoen hij met boer Pierre speelde als de kat met de muis en hem? den dommen, bekrompen, gierigon boer, geheel in zijn macht had, alleen omdat hij meerwisfy meer van de wereld kende dan de onverzette lijke vader van Alinel Wat speelde hij uitmuntend aan tafel, toen Toinet en Aline spotten met zijne liefde voör het iwerven Maar hoe goed, hoe innig, hoe vol gloed was daarbij ook mevrouw Mulder-Roelofsen Ook zij heeft ons doen gevoelen de warmte van haar talenthet juiste van haar zeggen het kalme en toch het aangrijpende van haar spel. Wij zouden alleen willen vragen, of zij zich niet wat al te oud had gegrimeerd? Of lag het misschien aan hare kleeding en meende zy, dat zij in haar gansche uiterlijk moest leggen de sporen van al het leed dat Toinette

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1