MIDDELRIRGSCHE COURANT. BUITENLAND. N°. 245. 140" Jaargang. 1897. Maandag 18 October. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzondetlijke nummer» kosten 5 cent. Thermometer Middelburg 16 Oct. 8 u. vm. 60 gr. 12 u. 64 gr., av. 4 u. 65 gr. F. Verw. tam. kr. Z. W. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberiohteti en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regei, Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op vóordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Terneuzen; M. db Jonge; te Rotterdam: Nijgh van Ditkak. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 16 October. Die verkiezing te Srieek brengt heel wat moeite on last met zich. Nog is men weet het Vrijdag over het lot van inr Van Gilse niet beslist. Bij de behandeling in de Tweede kamer van de conclussie der commissie om genoemden heer niet toe te laten, draaide ten slotte de kwestie niet om 't ge val-Cnossen, zooals een ieder, die 't rapport der commissie gelezen bad, moest vermoeden. De mededeeling der commis sie, dat zij in 't pakket van Wondeend geen briefje gevonden had, als waarover't adres van Feenstra had geklaagd, namelijk een waarop Heemskerk, aan wie bet biljet was toegewezen zwarter was dan Van Gilse, bad zoo schrijft Het Vad. het speurtalont der heeren Kerdijk en Drucker aan 't werk gezet, en 't gevolg was, dat de heer Kerdijk triomfantelijk kon verkla ren, dat zij het brielje wel gevonden hadden. Om den coup de thédtre te volmaken, had hij 't eigenlijk in de hoogte moeten steken met een „hier heb j'em Een raar geval t Ja, kwam nu de heer Lohman, eigenlijk heb ben wij da: biljet ook wel gezien, en als wij alleen dit pakket onderzocht hadden, dan zou den wij gezegd hebben „'t is van onwaarde"» maar zulke rare briefjes waren ook wel in andere pakketten en dan hadden wij er zooveel van onwaarde moeten verklaren. Dit maakte de zaak niet beter, al voegde de heer Lohman er dan ook bij, dat Heemskerk zoo verschrikkelijk veel zwarter was dan Van Gilse, dat 's kiezers voorkeur duidelijk was. In elk geval had de commissie in haar rapport dienen mede te deelen, dat zij een aantal kwes tieuss biljetten had gevonden en daaronder ook een in 't pakket Woudsend. Zooals het er nu stond, was het alsof die adressant Feenstra maar een praatjesmaker of een leugenaar was, die koren aanbracht op 's heeren Lehmans molentje voor diens beweriag, dat het niet aanging notitie te nemen van dergelijke laat- komende klachten. Bovendien, wat nu te doen na de openhar tige bekentenis der commissie? De voorzitter vond er op, dat het Woudfiender biljet ter griffie moet worden gedeponeerd om allen in de gelegenheid te stellen er kennis van te nemen, evenals van drie andere, die, naar men zoo ten loops vernam, door de commissie waren gedeponeerd. Nu, dit geschiedde in de pauze, maar men kwam daar niet verder mee. De vraag bleef, hoeveel quaestieuse brieves er boven dien nog waren. En er zat niets anders op dan de eommissie op te dragen haar werk nog eens over te doen, gelijk de voorzitter voorstelde. Daarop gaven verschillende leden eenige welwillende wenken, wat de commissie zoo al in acht heeft te nemen. De heer Kuyper vond. dat de commissie moest sorteereneenerzijds de biljetten, die niets anders inhouden dan de zwarte stip voor éen der candidaten, anderzijds die welke iets anders of meer inhouden. De commissie zal zeker dankbaar zijn voor dit ei va» Columbus. Ongelukkig toonden de daarop volgende opmerkingen van de heeren Pijnappel en Drucker aan, dat de vraag zelf, wat een bijvoeging of aanduiding is (zie art. 89 der wet), maar niet zoo gemakkelijk is te beant woorden. Zoo heeft men vuile vingers en nagelkrassen. Hierbij opent zich een wijd veld voor juridische, etymologische en ook techni sche onderzoekingen, 't Is toch zoo zeker niet, of 't volgend jaar om dezen tijd die Sneeksche verkiezing is beslist. En de menscbelijkerwijs gesproken volmaakte kieswet stek de Kamer wel voor diep ingrijpende vragen, tot welker oplossing al de scherpzinnigheid van de élite der natie noodig is. En hoe staat het nu met Wiebe Cnossen, die tot nog toe Heemskerks lot in handen scheen te hebben Ook de vraag, of hem ten onrechte •en kaart niet is uitgereikt, blijft nog altijd onopgelost. Met de wet in de hand, beweerde de heer Veegcns op ongeveer dezelfde gronden als door ons Donderdag zijn ontwikkeld, dat hier do voorwaarden niet aanwezig waren, waaronder de verplichting om een kaart uit te reiken ge boren wordt. De heer Lobman was hier al even faciei als bij het van waarde verklaren van stembiljetten, en wist met de bepalingen der wet, die zeer streng zijn, aardig de hand te liehten. Ware de heer Heemskerk tegenwoor dig geweest, hg zou allicht den geachten afge vaardigde verzocht hebben „zijn geïmproviseerd discours nog eens te herzien". De •pmerkingen, die de heer Troelstra hierby in het midden bracht in zeer ingewikkelde en stootende volzinnen, die den hem voorafgeganen roep van welsprekendheid weinig rechtvaardigen had den ongetwjjfeld haar waarde. Het schijnt in derdaad, dat by deze verkiezing de waarbor gen ontbroken hebben, dat wie zijn kaart ver loren had er een nieuwe kon bekomen. Ook zou beter aan de bedoeling der wet zyn be antwoord als de voorzitter van het stembureau Wiebe Cnossen en er zijn onder de kiezers vele Wiebe Cnosseus op zijn gemak gesteld had en liem aangewezen bad, hoe hij moest handelen. Intusschen kon de conclusie der rede neering alleen deze zijn, dat een aanschrijving van den minister van binnenlandsche zaken over deze dingen haar nut kon hebben, geens zins dat deze verkiezing uit dien hoofde nie tig moest worden verklaard. Waarschijnlijk komt nu de kamer niet voor half November terug, om dan met ietwat ge wichtiger arbeid aan te vangen. Tot zoover Het Vad. en de bespreking in de Tweede kamer. Naar aanleiding daarvan kwam bij ons ech ter een vraag op. Er is nu gebleken hoeveel afwijkingen en eigenaardige opvattingen om trent het geldig verklaren van stembiljetten in het district Sneek te constateeren zyn geweest. Biljetten met twee geheel of half zwart gemaakte stipjes, met krabbels of andere bijzondere teekenen zijn geldig verklaard. Er is in het eene stemdistrict klaarblijkelijk goed gekeurd, wat in het andere ter zij werd gelegd. Dit is thans aan het licht gekomen. Hoe is het nu echter in andere districten gegaanin tal van plattelandsgemeenten, waar het doen en laten van een stembureau verhor- gen is gebleven? By het begin van den verkiezingsstrijd dezen zomer raadden wij den leiders der partijen aan overal controle uit te oefenen en geest verwanten te doen tegenwoordig zijn bij de opening der biljetten. In hoever dat geschied weten wij niet. mj ucnvyn,»*-». «."o of die wank is opgevolgd. Maar nu rest toch de vraag of het niet gewenssht zou zyn dat de wet in dien zin word» gewyzigd dat kiezers van verschil lende richting, als controleurs, konden aan gewezen worden om bij de opening der briefjes tegenwoordig te zijn en na te gaan of dezen te recht of ten onrechte'geldig zyn ver klaard en aan den bedoelden perBoon zijn toegekend. Bij het verschil van gevoelen, dat er zelfs heeft bestaan over de vraag of een stipje goed of niet goed zwart wasof de bedoelde persoon duidelijk is aangewezen; met de feiten, in het district Sneek voorgekomen, voor oogen, is een dergelijke controle, onzes inziens, dub bel noodig. Het is nu te meer te bejammeren dat men het huidige stelsel van stemmen heeft aange nomen en niet het vroegere behouden, dat elk kiezer den naam op het biljet moet schryven; maar dan op het stembureau zelf, in bet hokje, waarin men thans den begeerden candidaat moet zwart maken. UIT STAD EN PROVINCIE. In het verslag der Woensdag te Mid delburg gehouden raadszitting men zie ons nommor van Donderdag wordt mede gedeeld dat, op voordracht van het burgerlijk armbestuur en het beBtunr der godshuizen, goedgevonden werd den heer J. Meijers te benoemen tot gemeente-geneeskundige, prac- tiseerende buiten de gestichten. Dit besluit werd genomen met algemeene stemmen; 1 briefje was blanco. Doordat een paar woordjes uitgevallen zijn was de zin niet zoo duidelijk als die had moeten zijn. Wanneer men tusschen de woorden „praetiseerendc" en „buiten" voegt „in en" dan is dit deel van het verslag ook correct. Volgens heden ontvangen bericht is hot thans zeker dat het gezelschap der Vereenigde Rotterdanische tooneelisten (Le Gras en Haspels) b'y zyn optreden in don schouwburg te Mid delburg, Donderdag 4 November, De Zwerver zal geven. had te V 1 i s s i n g e n op de al- begraafplaats de teraardebestelling plaats van den bij de jongste ramp omge komen sloeproeier P. de Jong. Door het personeel van het loodswezen werd het lijk grafwaarts gedragen en gevolgd door den inspecteur en den commissaris. Ten teeken van rouw woei de driekleur halfstok van de woning van den inspecteur en van het kantoor van het loodswezen. Vrijdag avond gaf de zangvereeniging Eendracht maakt macht te 0«stkapelle hare eerste uitvoering in de school, die door eebige leden der vereeniging netjes versierd was. In een woord vooraf deelde de directeur, de heer P. Meulblok, aan het zeer talrijk publiek mede, dat de vereeniging, in het begin van dit jaar opgericht, zich niet zoo vroeg aan eene uitvoering zou hebben gewaagd, indien zijn aan staand vertrek uit de gemeente hem niet nood zaakte, zijne betrekking 'neer te leggen. Een twaalftal nommers, afgewisseld door orgelspol werd ten gehoore gebracht. De heer jhr. W. Z. van Teijlingen, burge meester der gemeente, dankte ook uit naam der aanwezigen voor het gehoorde, bracht den di recteur hulde voor de wijze, waarop hij zich van zijne taak had gekweten, en uitte de beste wenschen voor de zangvereeniging. Na afloop der uitvoering bleven de leden en genoodigden nog eenigen tijd gezellig bijeen. Den vertrek- kenden directeur werd als blijk van dankbaar heid voor zijn ijver en toewijding een barome ter Men schrijft ons De peeschippers zijn alles behalve ingeno men met de wijze, waarop tegenwoordig de suikerbieten in Zuid-Beveland worden scheep gevoerd. Tengevolge van de maatre gelen, genomen door den fabrikantenbond, moeten de bieten rechtstreeks in de vaartuigen worden gebracht. De eene landbouwer heeft gecontracteerd op suikergehalte en de ander weer niet. Er zijn derhalve voor elk schip verschillende partijen, welke uit elkander moeten gehouden worden. Door een en ander gaan de aanvoeren van het land naar de schepen zoo langzaam en met tusschen- poozen, dat de schippers vele dagen moeten liggen voor het verkrijgen van den last enz. mitsdien hun geduld en voordeel van de reis verliezen. In een gehouden vergadering van de voor- loopige commissie voor het vieren van een feest ter gelegenheid der huldiging van H. M. de Koningin te Terneuzen is definitief be- tate door leerlingen der verschillende scholen. De uitvoering zon plaats hebben onder leiding van den heer Bouwmans, mnziekonderwljzer aldaar, terwijl verschillende onderwijzers hunne medewerking zullen verleenen voor het in- studeeren der cantate door hunne leerlingen. Yolgens bericht uit Terneuzen zijn thans, nadat het vee op de veemarkt te Sas van Gent wordt gekeurd, en ook nog vóór het in den trein wordt geladen, geene moeie- jijkheden meer met den invoer langs Selzaete ondervonden. Men meldt ons Het is tegenwoordig weder erg sukkelen met de tram SchoondijkeBelgische grens. Zeer dikwijls komt de tram, die te Schoondijke om 8.43 uur moet aankomen, te laat en wordt de correspondentie naar Oostburg gemist, en des namiddags 6.10 mankeert bijna geregeld iederen dag die naar Breskens. Door |den gemeente veldwachter is tegen die maatschappij proces verbaal opgemaakt wegens het te laat aankomen. Op de dienstregeling staat: De uren van aankomst der treinen te Schoondijke hangen af van de aankomsturen der Belg. treinen aan grens. (Zie Middelb. Cour. van 30 Sept.) Men is nieuwsgierig of de rechter met zulke be palingen genoegen neemt. Er is nog iets opmerkelijks: de dienstrege ling, zooals die aangegeven is in dit blad, ver schilt met de uitgereikte dienstregeling; b.v. in de een is vermeldaankomst te Schoondijke 8.43 en 3.15 uur, op de andere 8.50 en 3.16 nurvertrekt van Schoondijke 7.27, 11.55 en 4.45 uur, op de andere mede: 7.20,11.50 en 4.48. Waarom dit verschil Men kan toch moeie- lijk aan drukfouten denken. Algemeen Overzicht. Het schijnt een natuurwet te zijn, dat alles op aarde de zon in haar schijnbaren loop om de wereld volgt; de menschen, en de bescha ving, zelfs de besmettelijke ziekten, hebben de neiging zich steeds van bet Oosten naar het Westen te verspreiden, en met vele andere bewijzen zou te staven zijn, dat een natuurwet bestaat, welke, naar wij gelooven, door niemand nog verklaard is. Ook de geschiedenis der wereld is zoo rijk aan voorbeelden dat men het bijna als een tegennatuurlijk streven moet beschouwen, als een staat zijn zwaartepunt naar bet Oosten verlegt. Toch heeft Bismarck nu 30 jaar go- leden Oostenrijk daartoe veroordeeld. De staat, welke eens de machtigste was in mid den-Europa, en het Duitsche keizerrijk be- heerschte, is door Pruisen van den Duitschen bodem verdreven en van het Oosten naar het slavendom verwezen. Of déze stryd met de bovenbedoelde natuurwet oorzaak it, dat de Oostenrijksche monarchie zulk een be droevend schouwspel oplevert? Als dat zoo isals de huidige verwarring het gevolg ia van een tegennatuurlijk streven, dan wordt Oosten- ryk daarvoor zwaar gestraft. Want het wordt met den dag moeielijker eenig licht te vinden in de duisternis aan den Donau, en het treurigst is, dat de volksvertegenwoordiging het hardst medewerkt, om weerzinwekkende tooneelen in het leven te roepen on het gezag van het par lementaire stelsel te ondermijnen. Zelfs zij, die alle obstructie niet per se af keuren, zullen toch weinig gevoelen voor do Oostenrijksche Duitschers. Zij dienen een voor stel in om de regeering in staat van beschul diging te stellen, en als dat voorstel in be handeling komt, dan zorgen zij, door telkens stemming over ingekomen adressen uit te lok ken, dat de Rijksraad maar eerst laat in den middag met de dagorde aanvangt. Al zeer onheusch schijnt het ons dat men Badeni, die feitelijk beschuldigde is, niet aan het woord laat. De constitutioneele grootgrondbezitters kiezen gelukkig een anderen middenweg. Zij wenschen afkeuring van de gewraakte circulaire, maar daarbij moet het h. i. blijven. Het zonderlingste bij deze debatten is, dat de Rijksraad praat over den inhoud van een stuk, dat niet eens officieel bekendis. Eender bladen heeft het openbaar gemaakt en Badeni heeft het bestaan van zulk een schrijven aan de regeeringsambtenaren erkend. Maar officieel is aan de kamer geenerlei mededeeling gedaan. Vandaar dat de constitutioneel-grootgrondbe- zitters bij hun bovenbedoeld voorstel eenig voorbehoud maken. Het lid Funke heeft voorgesteld de zittingen op te heffen, tot het aangevallen stuk door de regoering is overgelegd, maar dit voorstel werd met 161 tegen 134 stemmen verworpen. Op zich zelf zou het voor de regeering geen ramp zyn geweest, als zy op deze wijze van den Rijksraadware ontslagen. Maar men fehe§ö met Hongarije voor éen jaar te verlengen en dat voorstel moet er door. Toch beweert een blad te Praag dat de verwerping bijna zeker is. Ook vorst Ferdinand richt zich naar wat in Europa hot Oosten wordt genoemd, naar Turkije. De weinig vriendelijke wyze, waarop de Westersche vorBten dezen onbednidenden en ydelen prins behandelen, heeft hem reeds lang doen zoeken naar een ander steunpunt. Dat bij dit alleen in Turkije kon vinden, was dui delijk, en dat hij het daar ook wilde vinden, bleek door de jongste geheimzinnige reis naar Konstantinopel. Aanvankelijk is weinig bekend geworden van de resultaten dier reis. De verwachtte er kenning van een onafhankelijk koninkrijk Boelgarye bleef uit en niets toonde aan, dat iets veranderd was. Thans echter zyn te Londen berichten ont vangen over een of- en defensief verbond tus schen Turkije en Boelgarlje. De voornaamste punten van dit verdrag zouden zijn le Vorst Ferdinand wordt voor zijn leven gouverneur van Oost-Roemelië, welke waardig heid in zijn geslacht erfeiyk is. 2e Boelgarije erkent de volledige auzereini- teit des Sultans. 3e Turkije waarborgt de integriteit van Boelgarije. 4e De schatting van Roemelië aan Turkye wordt geregeld. 5e. Ingeval van oorlog zal Turkije 200.000 man onder de wapens brengen en Boelgarije de helft. Reden om aan de waarheid van dit bericht te twijfelen bestaat niet het kan zeer goed waar zijn. Maar hoe groot is dan de verandering op het Balkanschiereiland wel niet, als men thans, in de laatste dagen der 19e eeuw, nog moet beleven, dat de Sultan van Turkije, de zieke wiens kwaal nog beruchter was dan de ziekte van Cornelius Herz, de integriteit waar borgt van een der Christenstaten, welke door den loop der gebeurtenissen uit zijn rijk zijn ontstaan Dat eenige mogendheden de integriteit van Turkye waarborgen bet is een droevig iets, vooral als bewijs dat de staatsmanswysheid dezer dagen als haar hoogste doel moet erken nen het handhaven van een toestand, welke een voortdurende bron van gevaar voor den vrede van Europa is. Maar dat de rollen zoo zouden omkeeren, dat de sultan op zijn beurt aan het waarborgen gaat, dat is een „mislijek teeken." En toch is het geen wonder. Van het oogenblik dat keizer Wilhelm er heil in zag het Turksche leger door zijn officieren tot een geduchte macht te maken, is Turkije weer op den been gekomen, en na den steun, in den jongsten oorlog van dezelfde zijde ontvangen, is de zieke man er geheel bovenop. Het is daarom zeker een plicht der dankbaarheid, dat de sultan reeds nu groote toebereidselen maakt voor de ontvangst van den keizer, die wellicht op zijn reis naar Jeruzalem zijn grooten vriend san den Bosporui kont opzoeken, Bi; ontvangst moet schitterend zijn. Waarom ook niet Turkije heeft grooter verplichtingen aan Duitschland dan Frankryk aan den Czaar. Beknopte Mededeelingen. In de Belgische kamer is een interpellatie over de uitzetting van. Louise Michel aange kondigd. De debatten over de wet op do vakvereni gingen duren voort. De volgende week komen wij nader terug op hetgeen door de vele sprekers der laatste dagen is aangevoerd. De Panamacommissie zit zich weer boos te maken, dat men haar de brieven niet'geeft, welke de vroegere procureur-generaal Quesnay de Beaurepaire aan de kanselarij schreef. De door Brodrick voorgenomen versterking van het Engelsche leger zou op 11.000 man neerkomen, waardoor de jaarlijksche uitgaven met 605.000 pd st. zouden stijgen. Verder is er l'/j miljoen pd st. voor eens noodig. Tengevolge van de werkstaking in Engeland zal do Egyptische spoorwegadministratie een gedeelte harer bestellingen aan de Engelsche nijverheid moeten onttrekken. Volgens het Berl. Tageblgtt komt de Rijksdag in de eerste week van Deeember bijeen. De Berlijn8che socialisten komen in ver zet tegen de militairiBtiBche opvattingen, dia op het HaraburgBch congres aan het licht kwamen. In een vergadering daar ter stede werd beweerd, dat men op die wijze de slippen- dragers van de liberalen wordt. Ook het be sluit tot deelneming aan de Landdagvorkiezin- gen werd veroordeeld. Oostenrijk heeft thans officiéél een eisch tot schadeloosstelling voor de betrekkingen der te Hazleton doodgeschoten Oostenrijkers gevraagd. De Christenen te Scutari hebben een lateiidi lucwafle^OYnigr^.0 De Petit Bleu beweert dit nieuws uit Cettinje te hebben ontvangen, waaruit zou blijken dat hier het Montenegrijnsche Scutari wordt be doeld, en niet, zooals meer voor de hand ligt, de stad Scutari aan den Bosporus. Terwijl Frankrijk en Duitschland buiten Europa steeds liand aan hand gaan, beschul digt de Köln. Z. den Franschen de Mooren van het Riff op te stoken den aangeboden los prijs niet aan te nemen, maar de invrijheid stelling der gevangen zeeroovers te eischen, dus een voor de Mogendheden moeilijk in te willigen eisch. Het verhaal van de Köln. Z., in den regel waar het Frankryk geldt een niet te zuivere bron, is te vreemder omdat het zich niet laat aanzien, dat Frankrijk er be lang bij heeft de moeilijkheden in Marokko te doen toenemen. Uit den Congo, van waar anders zooveel Jobstijdingen kwamen, komt nu eens een goede tijding. De oproerige soldaten van baron Dhanis, die eerst het hoofd stootten voor een Engelseh fort, zijn door luitenant Henry vervolgd en uiteengejaagd. De 15 Juli had bij het Albert en Eduardmeer een gevecht plaats, waar Henry een volledige overwinning behaalde. Bijna alle door de oproermakers meegenomen geweren vielen in zijn handen. De opstande lingen vluchtten de bergen in, waar zij groot gebrek ïyden. Men rekent alle gevaren nu ge weken. Volgens de Ind. Beige heeft luitenant Henry de orde van de Afrikaansche ster gekregen. Een te Londen teruggekeerd Engelseh reiziger heeft een weinig gcloofwaai dig verhaal van de Oostkust van Afrika meegebracht. In het binnenland had hij het Somalihoofd Noor Bori ontmoet, die hem had verhaald, dat de Abyssiniërs, onder Ras Makonnen, een stroop tocht in een der Somalidiatricten hadden gehou den. Noor Bori had dezen vijand zoo lang bezig gehouden, tot hij al zijn munitie had verspeeld, en daarop den aanval begonnen. Van de 3000 Abyssiniërs waren er slechts 60 ontsnapt, en Ras Makonnen behoorde tot de dooden. Er was nu een Abyssinisch leger op weg om de Somalis te tuchtigen. Deze belangryke gebeurtenissen zouden dus voor eenige maanden zijn voorgevallen, toen de verhaler nog in het binnenland van Afrika was, en nu is het zeker merkwaardig, dat in de latere berichten uit Abyssinië met geen woord van dezen krijg wordt melding gemaakt, terwijl het niet minder vreemd is, dat de man, die dit groote nieuws had vernomen, met de verdere verspreiding wachtte tot hij weer goed en wel in Londen zat. Do Transvaalsche boeren houden van de ruimte, en van de oude trekkers is reeds ge zegd dat zij zich niet lekker gevoelen als zij uit hun woning den rook van eens anders schoorsteen kunnen zien. Van die eigenschap beeft Rhodes gebruik willen maken, om wat Transvaalsche boeren naar het gebied van de Chartered te lokken, wel evettnlfd, dat ees

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1