MIDDELRURGSCHË COURANT.
Zaterdag
4 September.
N°. 208.
140* Jaargang
1897.
Deze oourant versch§at d a g e 1 y b amet uitsondering van Zoa- em Feestdagen!
PtQb, per kwmrUml, zoowel voor Middelburg aln voor alle plaatsen im Nederlmmd franoo p.p*t &4M
Afzonderlijke mummers Koeten 5 cent.
Middelburg 3 Sept. 8 u. vm. 60 gr. m. 18 u
67 gr., av. 4 u. 65 gr. F. Verw. tam. kr. W. w. g. w.
Advertentiën voor het eerstvolg aal
mummer moe tea dee middags vóór éém
uur aam het bureau bezorgd s|a.
AdvertemtiSm20 cemt per regel. Geboorte- dood- em alle andere familieberichten em
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters maar de plaats die zij innemen.
Advertemtilm bQ abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan afin gratia
aan het bureau te bekomen.
Areatea.
Te ZierikseeA. C. na Mooi/, te Tholen
A. VAH NEB UWENH'TJI/ZHK.
w.
Middelburg 3 September.
Tegenover da Revolutie het
Evangelie.
Die leuze wordt maar altijd door van
zekere zijde met veel ophef verkondigd.
Het is een van die machtspreuken, of laat
ons maar zeggen van die dooddoeners, die
telkens en telkens weer, op bepaalde tijden
worden herhaald en, trots tegenspraak en
afdoende weerlegging, bij sommige gelegen
heden op de gebruikelijke wijze aan den
man worden gebracht. Men weet nu een
maal: zulk eene banaliteit, zulk eene niets
zeggende phrase is uitmuntend geschikt om
indruk te maken op de onontwikkelde mass:;.
Daarom wordt zij voortdurend gebezigd, als
middel om der groote menigte zand in de
oogen te strooien.
Want wat is die bewering anders dan
een groot woord?
Wat toch is de revolutie?
Wat is het Evangelie?
Revolutie, omwenteling, de wereldge
schiedenis getuigt daarvan op elke bladzijde
van haar begin af. Altijd door werd
gestreefd naar verandering, naar verbetering;
op actie volgde steeds reactie, op onder
drukking eene poging om zich het juk af
te schudden, om vrij of vryer te zijn. Voort
durend spreekt de historie van misbruiken die
moesten worden tegengegaan; van tyrannic
die men wilde fnuiken; van verzet tegenover
schijnbare of wezenlijke onrechtvaardigheid j
van worsteling tegen hen, die met kracht
en geweld anderen onder hun juk wilden
brengen.
Revolutie trof men steeds aan op elk
gebied.
Zij ging meest altijd gepaard met gewel
dige schokken en ongerechtigheden.
En zoo zal het blijven ten eeuwigen dage
Hun, die voortdurend met zulk een by-
zonderen angst of geveinsde ergernis vervuld
zijn voor de revolutie, zouden wij wel eens
willen vragenhoe zij dan wel denken
over de hervormers op godsdienstig gebied,
een terrein waarop die quasi vreesachtigen
zich jniat by voorkeur bewegen.
Om te beginnen met den stichter van den
chriateiyken godsdienst, die de grootste re
volutie teweeg bracht, welke er ooit in de
wereld is ontstaan en waarvan de gevolgen
nog altyd merkbaar zijn. Hij zelf was
echter zoo verstandig om te begrijpen, dat
al die beroering in staat, in kerk, in ge
meenten, in bet gezin volgen moest, want
daarvan getuigt zijn uitspraak in Mattheus
10 vers 34 en 35.
En danboe denken zij, die steeds met
die woorden schermen, over den revolution-
nair Luther, die in de R. katholieke kerk
eene omwenteling teweegbracht? Over de
revolutionnairen, die in ons land den strijd
tegen Spanje voerden, aan welken strijd de
Calvinisten toch stellig wel een weikzaam
deel namen, en die uitliep op de afzwering
van, het opzeggen der gehoorzaamheid aan
den wettigen souverein? Over den vromen
en godvreezenden revolutionnair Cromwell
zijne Independenten, die den troon der
Stuarts in Engeland omverwierpen en den
koning op het schavot brachten; een voor
beeld, later door de veelgesmade Fransche
revolutie slechts nagevolgd?
Hoe denken die jammerende bestrijders
van de revolutie om een voorbeeld van
meer recenten datum te nemen over den
Tevolutionnair dr. A. Knijper, die de Ned.
Hervormde kerk wilde revolutioneeren, om
dat zij naar zijne waarachtige overtuiging
verbetering behoefde, en die daarin door
zyn optreden de grootste beroering teweeg
bracht
Zy, die nu steeds den mond vol hebben
over de revolutie, moesten de goê gemeente
over dit alles eens inlichten.
Dan zonden zy en hunne volgelingen van
zelf leeren bedenken, dat zij de geestelijke
nazaten en medewerkers zyn van heD, die
door revoluties bestaande kerkgenootschap
pen hebben verscheurdtronen hebben om
vergeworpen, koningen hebben onthoofd,
wel is waar ad majorem Dei gloriammaar
dan toch door revoluties I
Zy zullen dan misschien inzien dat de
partijnaam: anti-revolutionnair" eene zin
ledige klink-klank is; dat elke revolutie op
zichzelf dient beoordeeld en geoordeeld te
worden, in verband met de omstandigheden,
die daartoe aanleiding gaven, en het doel,
waarmede zij werd begonnen, en dat de
leuze: tegenover de revolutie even onjuist als
onoprecht is.
Want zelfs wanueer eenvoudig ge
doeld wordt op de revolutie van 1789, dan
nog is de stelling: „tegenover de Revolutie
het Evangelie" een nietszeggende phrase.
Wie toch uitsluitend het ongeloof schuld
geeft van de Fransche revolutie verkondigt
eenvoudig eene onwaarheid.
Er waren heel andere oorzaken in het
spel. De ongerechtigheid van een vorstelijk
geslacht, van de hoogere standen, die toch
heulden met kerk en godsdienst; de ver
dorvenheid en lichtzinnigheid van den gees
telijken stand, die zelf den eerbied voor den
godsdienst ondermynde, gelijk ook in onze
dagen tal van bedienaren van de kerk door
hun woorden en optreden alles behalve res
pect afdwingen, ziedaar de voornaamste
redenen, waarom het volk, tot het uiterste
gedreven, en toen elke poging om langs
wettigen weg verbetering te verkrygen,
werd verijdeld door hof, adel en geestelijk
heid, zich ging verzetten en, zooals gewoon-
ïyk, tot wandaden oversloeg.
En zelfs voor een oogenblik aannemende
dat die revolutie zoo gevaariyk en zoo slecht
is geweest, wat beteekent dan nog de leuze
om tegenover haar te stellen het Evangelie
Wat is daarvan de beteekenis?
Zeker, wij kennen de ehristeiyke leer;
de beginselen, die daaraan ten grondslag
liggen. Het Evangelie, waarop die leer is ge
grondvest, zou een heilzame kracht kunnen
zijn.
Maar in de praktijk kan men niet van het
Evangelie spreken.
Er zyn honderd en meer kerkgenootschap
pen en secten; en in elk kerkgenootschap
en in elke secte zyn weer tal van rich
tingen. Ieder aanhanger van die verschil-
le ideën houdt zijn opvatting, zijn uitleg,
zijn toepassing van de beginselen van het
Evangelie voor de wareen verkettert
vaak hen die anders denken.
Zulk eeu leuze biedt dus door hare vaag
heid geen vasten grondslag aan voor een han
delend optreden in de maatschappy. Maar
bovendien is zij onoprecht in den mond en
uit de pen van velen, die vaak wel het
woord op de lippen nemen maar de begin
selen van het Evangelie niet in het hart
hebben, wier woorden wel maar wier wer
ken niet getuigen van het Evangelie.
Vooral zij, die in dagen van verkiezingen
i stembusstrijd met onedele wapenen tegen
standers bestrydendie door verdachtmaking,
insinueeren, kwaadspreken en bet zaaien
van verbittering de overwinning trachten
te behalendie, om het „heilige" doel te
bereiken, haast geen middel onbeproefd
laten; zij mogen zichzelven wel eens af
vragen of het niet een jammerlijk profa-
neeren is om, terwijl zij aldus handelen,
toch altyd met zalving dergelijke valsche
leuzen den volke te verkondigen.
Laat hen liever gezonder begrippen helpen
verbreiden.
Laat hen het volk eerlijk verkondigen
dat de geschiedenis zich telkens herhaalt;
dat men steeds omwenteling en beroering
zal kunnen waarnemen op elk gebiedmaar
bet ergst daar waar de godsdienst in het
spel is, omdat men daar juist zoo licht tot
overdryving, tot fanatisme overslaat.
Laten zij daarom eindigen met eeuwig en
altijd revolutie en ongeloof naast elkaar te
stellen.
Zeker, hervorming langs wettigen weg
moet allereerst worden nagestreefden revo
lutie is altyd in menig opzicht een kwaad.
Maar laat hen tevens eerlijk erkennen dat
revolutie toch ook hare goede zyden heeft,
omdat zij de lncht zuivert van vele onreine
dampen en voor de toekomst heilzame
vrachten kan dragen, die der vryheid en der
'rijzinnigheid ten goede komen.
Wil men haar nu alleen beschouwen als
een kwaad, omdat zij aanleiding geeft tot
buitensporigheden, welnu, dat zy, die daarop
bij voorkeur het licht laten vallen, zich het
eerst afvragen of zij zeiven niet met vuur
en, waar zy zoo dikwijls „godsdiensthaat"
prediken, een haat die van oudsher de aan
leiding was tot de meest ernstige, de meest
feite, de meest gruwelijke revoluties.
En laat hen vooral niet nit het oog ver
liezen, dat wie de ontwikkeling van het volk
tegenhoudt; wie bekrompenheid enbygeloof
helpt verbreiden, meewerkt om het volk
ongeschikt te doen blijven voor eene Kalme,
eene vreedzame oplossing van tal van be-
langryke kwesties; en de verantwoordeiyk-
heid draagt voor de treurige uitersten, waartoe
het dan allicht in dagen van beroering
overslaat.
IVaanehawlsg au gemeeate*
beitaiea.
Mr H. Ph. de Kaïter heeft ia Het Vad.,
onder herinnering dat op >üa voorstel de
Tweede kamer besloot tot 1901 aan de ge
meenten den tijd te laten, om de verordenin
gen op de hoofdelijke omslagen in overeen-
•temming te brengen met de wet, genoemden
besturen aangeraden die hertieaing onmid
dellijk ter hand te nemen. »Niet om de ver
ordeningen nu reeda vait te «teilen, maar om
bgtjjds het materiaal te verzamelen, dat de
minister Van Houten niet had, toen bjj de
wet verdedigde, ea dat 1 jj had moeten hebben,
om de kamer een insioht te geven van de
werking der wet en haar gevolgen voor die
gemeenten, waar nu progressie wordt» geheven."
Hg raadt aan de gemeentebesturev, zich
onmiddellijk aan het werk te zetten, nieuwe
verordeningen te ontwerpen; de gevolgen
daarvan onder ojjfers te brengen en ze nnn
de gemeenteraden te doen sieir. Deze sullen,
vermoedt hg, wel zoo voorzichtig sjjn ze niet
aan te nemen. In al die gemeenteraden aal,
naar bjj vsiwaobt, er allioht éés lid opstaan,
die een motie voorstelt als volgt:
»De raad der gemeente.
>Gezien het voorstel van burg. en weth.
tot het wjjcigen van de verordening op de
heffiag va» den hoofdeljjkea omslag;
•Gezien de Toelichting, wnaruit bljjkt vnn
de gevolgen, die de afschaffing der progressie
sal hebben, speciaal op de aanslagen der min
vermogenden
•Besluit, onder overlegging vnn het than*
ingediende ontwerp, zioh te wenden tot het
ooilege van Gedeputeerde Staten met eerbie
dig verzoek den Raad te willen toelichten over
de wjjze, waarop het toepassen van de nieuwe
wet sou kunnen plsats hebben, zonder de
sohadeljjke gevolgen, die, nsar sjjn oordeel,
au voor de aanslagen in de laagste klasse der
belastingschuldigen niet kunnen uitbljjven.'
Dan sullen, gelooft mr. De Kanter, Ged.
Staten wel worden overstroomd door zulke
aanvragen, en dan zullen deze colleges sicb
wel wenden tot de regeer» g. Dan komt op
deze wjjze het noodige materiaal in handen
van een ander minister dan mr. Yaa Houten,
die het zal willen gebruiken tot een door
hem zeker ook geweascht doel, aameljjk
houd van de progressie met voorschriften
omtrent een juiste toepassing. De drie jnren
sullen dan besteed zgn, zooals mr. De Kanter
gehoopt heeft, dat geschieden zou.
Moge," zoo besluit mr De Kanter >door het
dadelijk optreden van de gemeentebesturen
het dreigende onheil van de afschaffing der
progressie gekeerd worden, dan wordt bet doel
van mjja amendement volkomen bereikt"
Derde iainraatloaaal eoüperaiftf
eoHfies.
Op eene vergadering der centrale commis
sie voor dit congres, dat 13 Sept. te Delft zal
worden gehouden, blerk dat uit het buitenland
vele ciöperators te Delft zullen bjjeenkomen.
soodat van de meeste landen eerevoorsitters
sullen worden benoemd. Van Nederland
sullen eerevoorsitters zgn mr N. G. Pier soa,
minister van finanoiës, die tevens het congres
zal openende heer Pa. W. van der Sleyden,
oud-minister van waterstaat, terwjjl de verga
dering tevens nis zoodanig benoemde de heeren
mr A. Kerdjjk, die in Nederland tot de coö
peratie den stoot gaf, en J. Koyper, stichter
van Eigen Hulp,
Het oongres zal, behalve in algemeene ver
gadering, ook in vjjf oommiasieB bjjeenkomen,
nl. voor landbouw, wetgeving, internationale
handelsbetrekkingen, participatie en statistiek.
Het voornemen bestaat in het Agnetapark
te Delft een tuinfeest te geven, terwjjl sea
eenvondige gemeeniobappeljjke m&altjjd het
congres «al besluiten. Ook «uilen uitstapjes
worden ondernomen om de coöperatieve zui
velfabrieken te bezoeken en kennis te maken
met de coöperatieve bouwverenigingen, waar
in de Esgelsohen zeer veel belang stellen.
Zooveel mogelijk zullen alle rapporten te
voren in druk veisohSaen, meeren deels in hei
Fransoh en Engelsoh, zoodat er voor 4e.
debatten een vruohtbare grond zal gelegd sjjn.
Men verwaoht ook uit Nederland nog deel-
aeming van vele belangstellenden.
Dete week zal nog vanwege het comité het
eerste nommer verse hg sen van een bulletin,
waarin alle bijzonderheden omtrent bet oon
gres tullen worden opgenomen en dat gere
geld voor en tgdens het oongres zal worden
voortgezet.
Het oongres is niét alleen toegankelijk voor
leden van den Internationalen Ccöperatieven
Bond, en voor vertegenwoordigers van oi opera
tieve bonden, die bjj den internationalen bond
,jja aangesloten, maar ook anderen kunnen
congreslid worden tegen betaling van ten
minste f 2.50.
S wart maken
Door den gemeenteraad van Stad Almelo
is de heer D. Meibergen Jz. niet als raadslid
toegelaten, op grond dat op eea der stem
briefjes \6or sjjn naam de witte stip niet met
een zwart, maar wat eerst meteen ver
grootglas kon worden ontdekt met een
donkerpaars potlood was bestreken. Dienten
gevolge werd een andere oandidaat gekozen
verklaard.
De gekozene heeft hiertegen zjja beklag
ingediend bjj Gedep. Staten. In zjjn verzoek-
aohrift wordt aangevoerd, dat tal van briefje»,
waarop slechts ten deele het wit met potlood
was bestreken, geldig sjjn verklaard, eveneens
die slechts gebrekkig grjjs waren gekleurd.
Waarom dan het donkerpaars ongeldig ver
klaard 1
De heer M. voert verder aan, dat het voor
schrift der kieswet niet naar de letter, maar
■aar den geest behoort te worden opgevat,
zooals met de vroegere kieswet ook het ge
val was.
De adressant aoht de bewering van den ge
meenteraad een spitsvondigheid in strjjd met
bedoeling van de wet, »die aan zulk een
uitgebreide en onontwikkelde menigte het
•temreoht verleent, en daarom aog milder be
hoort te worden verklaard dan haar voorgang
ster." Hjj vraagt dus van Gedep. Staten ver
nietiging van het randsbesluit en tga toelating
nis raadslid.
Door den heer J. H. Donner, predikant
j de Gereformeerde kerk te Nieuwdorp
(Z.-Bavel), ie bedaskt voor het beroep naar
de Geref. kerk te Middelburg (B).
Met 1 October a. s. is op zjjn verzoek
van Weitkspslle naar Domburg verplaatst
de heer B. B. Louis, lichtwaohter op den
Steenea toren te Westkapelle.
Wjj ontvingen een beriobt omtrent ren
weegburg in Zuid B e v e 1 n a d, die »on-
deizooht en ia de beste orde bevonden is".
Voordat andere correspondenten dit voor
leid soms volgen, wilden wjj eten opmerken
dat zjj zich die moeite kuaaen besparen. Wjj
nemen die beriohte» niet op. Eerst wanneer
van offiüeele of cffioieuse zjjde ons voor het
publiek belangrijke mededeeliagen omtrent cit
ozderwerp worden gedaan, zullen wjj over
wegen of opname daarvan ons geweaioht voor
komt.
Door de politie te Philippine is
een onderzoek ingesteld naar een geval van
dierenmishandeling. Een rund van eea land
bouwer aldaar is Donderdagmorgen dood
gegaan, aaar vermoedt wordt, tengevolge van
de vele stokslagen, die het arme dier den
vorigea dag van een paar koewaohters ge
kregen heeft.
Te St Kruis overleed Donderdag, in
den ouderdom van 84 jaren, de heer A. van de
Putte, de eeaige persoon in die gemeente
die gerechtigd was tot het dragea van het
Metdien Krui».
In den naoht van 1 op 2 Sept. 11. werden
op de hofstede van J. B. v. d. H. onder die
gemeente vjjftien konjjnen gekaapt. De eige
naar verwittigde hiervan den gemeenteveld
wachter, die er dadeljjk op uittrok en na een
langdurig ondersoek met de Belgische politie
erin slaagde bjj zekeren A. L. op de wjjk
Hondieiader, tien dezer diertjes te vizde»,waar
van or zeven in eea hok en reeds drie in den
pot «aten. De dief B. S., een oude bekende
der politie, die deze daar had verkookt, was
inmiddels gearresteerd door de Belgische
douanier», by een der bruggen langs het ka-
i bjj St Laureyas.
DIT STAD EN PROVINCIE
Heden middag had alhier in het ge
bouw van het Gewesteljjk bestuur, in het
openbaar, de uitloting plaats van het volgende
aantal obligatiën ten latte der provincie Zee
land, aflosbaar op 1 Januari 1898, te weten
twee en twintig in de leening (1889) ad
f 490.000; acht in de leening (1891) ad f261.000
en tea in de leening (1893) ad f 120 000.
Uitgeloot werden
Van de 1 eening (1889) adf490.0C0de
nos. 5, 8, 26, 35, 40, 42, 56, 58, 88, 92, 107»
127, 136, 184, 275, 285, 289, 310, 325, 356,
387 en 399 ad f 1000 ieder.
Van de leening (1891) ad f 261.000
de not 77, 79, 155, 157, 164, 197, 208,
ad f 1000 ieder.
Van de leening (1893) ad f 120.000
de nos 18, 21, 36, 54, 110 ad t 1000 ieder e»
117a en 1175 ad f 500 ieder.
Tot binnenvader en binnenmoeder in
het Armweeshuia te Middelburg sjjn be
noemd de heer Pieter Meulblok en diens echt
genoot Cornelia vaa Tujjl, te Ooatkapelle.
Wat wjj in een vorig nommer meende»
in uitaioht te kunnen stellen zal geschiede»,
Door de mark!commissie te Middelburg
is besloten dat Zaterdagavond, warneer ten
minate weer en wind het toelaten, op
Groote Markt in de verlichte muziektent eea
concert gegeven zal worden door het muziek
korps der dienstdoende aohutterjj.
De aanvang der feativiteit ia bepaald op
half negen, terwjjl te zei uur over het nl oi
niet doorgaan er van zal beslist worden.
Het programma voor het concert is nla volgt
BamengeateldLa vie Militaire, pairedoublé,
8teenebrugeaOuverture Militaire, Kling
Valte de Concert, WaldtenfelSouvenir de
Vopera Tannhauter, WagnerConcert ouver
ture, BachHoagaarsohe dans, BrahmsTrot
de cavalerie, Grossman Arlequin, Fester
vier volksliederen, Marche Lorraine, Ganne.
De stoomketel, waarvan wjj in o»s
vorig nommer melding maakten, werd Don
derdagmiddag omstreeks zes uur, in éea zet,
van tóor de Kanaalbrug alhier daarover
en tot bjj de hooge brug verroerd. Vooral
de halve draai voor het atntion werd mooi
genomes.
RECHTSZAKEN.
Arrondissements-rechtbanfc te Middelburg.
Heden (Vrjjdag) deed bovengenoemde
rechtbank uitspraak in de zaak van H. V.,
oud 63 jaar, leurder te Ojstburg, thans alhier
m heohteni», van welke zaak, bjj de behan
deling, in ons nommer van 28deser breedvoe
rig melding is gemaakt. Beklaagde werd ter
s»ke van mithandeling, gepleegd tegen zijne
echtgenoote, veroordeeld tot eene gevangenis
straf van 18 maanden, met mindering van
den tjjd, in verzekerde bewaring doorgebracht.
De eiseh van het O. M. was 2 jaar gevan
genisstraf.
Verder ijjn veroordeeld wegens
mishandelingE. T., 24 j., paardenknecht,
Zande (België), tot 2 m. gev. atraf, en I. J. L„,
38 j., hvr. vnn A. M. F., zonder beroep, Vljs-
■ingen, tot f 10 b. 10 d. h., W. A.P.,33j.,
viaicher, Philippine, en U. V., 23 j., hr. van
A. W., herbergierster, Koewaoht, en J. L. V.,
33 j., zonder beroep, Middelburg, allen tot
f 5 b. 5 d. h.
diefstalA. Z., 27 j.,zonder beroep, Waarde,
en J. B., 17 j., dienstknecht, St Jaastee», en
J. H. H., 17 j., weikma», beiden Koewaoht,
allen tot 2 u., en H. O., 14 j., zonder beroep,
Axel, tot 14 d. gev. atraf;
beleediging van een ambtenaar: A.F.,22j.,
werkman, Vlissingen, tot 7 d. gev. atraf, en
J. J. W., 29 j., agent eener sleepdieastmaat-
aohappjj, Hoedekenakerke, tot f 10 b. s. 10 d. b.;
mishandeling van een ambtenaar I. H.,
r j., atraatmaker, O.- en W.-8ouburg, tot 14
d. gev. straf;
wedersponnigheidP. v. W27 j., en J. F.
B., 25 j., ich ppers, Bouohaute (2elg:ë) beiden
tot 4 m. gev. atraf;
beleedigingA. A. d. P., 33 j., werkmtn,
Axel, tot f 5 b. s. 5 d. b.; en
bedelarij, landlooptrij, wedertpann'ghtid
an beleediging van een ambtenaar: Tn. E.,
18 j., leurater, «onder vaste woosplaats, thans
alhier in heohteni», tot 2 X 7 d. heohtenis en
14 d. gev. atraf.
Door het gerechtshof te Arnhem is, ter ver-
valling van eene vaoature va» raadsheer in dat
eollege, opgemaakt de navolgende alphabeti-
sohe lgst van aanbeveling: mr. I. de Greve,
officier vnn jastitie by de arr.-reohtbink te
Zwolle; jhr. mr. G. A. Nahoys, officier van
justitie bg de arr.-reohtbink te Arnhem, en
mr. A. J. J. baros vas Styrum, reohter ia de
de arr.-reohtbaak te Hertogenbcsoh.
De reohtbank te Breda veroordeelde den
ontslagen directeur der «tedeljjke baak van
leeaing te Bergen op Zoom tot eene gevan-
gejwiitraf voor den tjjd van een jaar, wegens
