MIDDELRllRGSCHE COURANT. N°. 196, 140' Jaargang 1897, Zaterdag 21 Augustus. Jhr Mr A. A. VAN DOORN. Middelburg 20 Augustus. Deze courant verschijnt d n g e 1 g k amet uitzondering van Zon- en Feestdagen^ Pijjs, per kwartaal, soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p*m 2.^( Afzonderlijke nummers Kosten 5 cent Middelburg 20 Aug. 8 u. vm. 64 gr. m. 12 u 38 gr., nr. i n. 64 gr. F. Ynrw. tanJcr. Z. W. w.onw AdvertentiSn voor het eeritvolgtnl nummer moeten des middags vóór éém uur ann het bureau besorgd zjjn, AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bj abonnement op voordeelige voerwaarden. Prospectussen daarvan ijjn gratis nan bet bur ca a te bekomen. Afentea. Te Ylissingen P. g. de Vet Mestdagh ft Zoon, te Goes: A. C. Boltjit, firma wed. A. C. de Jonge. Voor de herstemming op Vrijdag aan staande, den 27en Augustus, zij allen, die met ons den strijd aanbinden tegen de clericale partij, ten zeerste aanbevolen te stemmen op Dwaze en valsche redeneering is het om, xooals thans geschiedt, nu het brood in prjji opsloeg, siaspelingen te maken op het ongerijmde der vroegere bewering dat het brood duurder zou worden bjj invoering van graanrechten. Het een heeft met het ander niets te maken. De aanjevzUen bewering slaat onwederleg- baar vast. Maar dit sluit niet nit, dat ook om andere oorzaken de broodprijs welstjjgen kan, zooals thans, nu Amerika speculeert en den oogst van dit jaar inhoudt, of deze, naar men zegt, tegenvalt. Hit is slechts een middel om dea oppervlak- kigen lezers zend in de oogen te strooien, wanneer men geheel versohillende zaken invoering van graanrechten, mislukte of min der voordeelige oogsten en speculatie), waar aan het publiek op elk gebied iedir oog en- blik blootstaat, met elkaar verwart. De eenvoudige waarheid is deze hadden wjj graanrechten, dan was de prjjs van het brood nog meèr opgeslagen. Graanrechten, speculaties om den prjjs kunstmatig hoog te houden, mislukte oogsten alles oefent dezelfde voor het algemeen berang nmdeelige oeooaomiaohe werking uit: koogere graanprijzen, duurdere broodprij zen. Alt twee of meer dier factoren samen werken, tjja de gevolgen natuurljjk des te sterksr merkbaar. Voor een eenvondlg mensohenverstand is een en ander zoo duideljjk mogeljjk. De Katholieken en de pers. Ia zjjne beschouwingen over de nederlaag der olerioalem bjj den jongiten verkiezings strijd in ons land wees dr Sohaepman op de groote hulpmiddelen, waarover de liberale pers beschikt. Dit gaf dr Bronsveld aanleiding tot de volgende opmerking in sjjne jongste Kroniek in de Stemmen voor waarheid en vrede: »Hoe kan dr S. zeggen, dat de liberale pers zoo veel beter diessten bewjj«t aan haar partjj dan de Roomsch-katholieke Zjjn de Roomiche bladen niet alles, wat de geeste lijken kuanen verlangen? Wat deert het hun, dat de liberale couranten voortreffelijk geredigeerd worden Zjj en hun »geloovigea" lezen immers alleen >goed-katbolieke" blade». Ik d«oht dat De Tijd, De Maa.bode en hun collega's in hun soort onverbeterlijk waren. Misschien hebben zjj minder voortreffiljjke handelsberichten en correspondenten doch indien dit een kwestie is van geld mist dan de R-jomsofae kerk deze »xenuw van den oorlog?" Dat zal dr S. toch kwaljjk kannen beweren. Ik dscht, dat het zjjn geloofsgenooten, wanneer het aaskomt op de bevordering van een kerkelijk balang, nooit ontbrak aan geld. Is hetgeen de heer dr S. hier zegt, niet een gelegenheids- of liever nog een ver legenheids-argument Waar bouwt men dan kerken en allerlei stichtingen van Dooh al ware het alles waar, wat hier is aangevoerd, het wordt alles te niet gedaan door het feit. dat de roomsoh-katholieken te beschikken hebben over een organisatie, waaraan andere partijen in de verste verte niet kannen denken. Dr Sohaepman weer ons tot den laatsten man toe te zeggen, hoevele, dus ook welke room- sohe kiezers hun stem hebben uitgebracht op den heer Van Deinae. Bljjkt hier niet uit, welk een tucht heersoht in een leger, dat zoo nauwkeurig appèl houdt Hoe groot de ijver en de wakkerheid van andere part gen ook wezen moge zjj zullen in één opzicht altjjd aohter moeten staan bjj de roomsoh-katholieken zjj missen de kerkeljjke organisatie hulpmiddelen. »De biechtstoel staat aohter de stembus". Hoe juist deze opmerkingen op zioh zeiven mogen zjjn, zjj raken, dunkt ons, de hoofd taak niet, Ia de esrate plaats behoort, naar wjj meenet, hot stiohten van kerken en liefdadigheids instellingen tot de »goede werken", waarroor de katholieken steeds gaarne bereid sjji te ff er en. Voor politieke doeleinden, voor het oprich ten of steunen van oourante* zjj a zjj dit ligt voor de hand, dunkt ons niét zoo grif in het offeren; zulke zuivermaterieelezaken, van zoo weinig poëtisch karakter, trekken de katholieke geloovigen niet bjjzomder aan. Zjj werken niet zoozeer op het gevoel. Et daarin zien wjj juist de zeer verklaar bare reden, waarom de katholieke pers zelfs oider geloofsgenooten lang niet altjjd den gswensohten steun vindt. De klaoht van dr Sohaepman staat niet op zioh zelve. Herhaaldelijk is en wordt door die p8is geklaagd over gebrek aan steun onder de katholieken nelven, die veel liever boven dien de liberale couranten lezen. Dit bewjjst dat zeer velen, hoe goed katho liek ook, hoe veel liefde zjj ook koesteren voor hun geloof en hun kerk, nog niet altjjd geneigd zjji, hun politieke leiders of hen die zioh daartoe opwerpen, te volgen op een terrein, waar naar hun meening kerk en geloof niet thuis behooren. Zjj zjjn nog verstandig genoeg om een juist onderuoheid te maken tussohen geloofszaken, waar bjj in hum oog hoogere belangen zjjn be trokken, en kwesties, die eenvoudig dienen om eenige politieke leiders en drgvers op het kuisen te helpen. De groote massa der katholieken is kalm, prettig, vrooljjk van natunr. Als men haar met rust liet en niet opzweepteals olericale voorvechters hen niet lastig vielen met hua dwang en drang, men zou eens zien hoe nauw velen zich aansloten bjj de liberalen, veel liever dan bjj de steile Calvinisten, met wie zjj niets gemeen hebben. Daarin ligt, naar onze meening, de sleutel van het geheim, waarnaar dr Bronsveld vorsoht en de oplossing van het raadsel, dat de Katholieke pers laig nog niet dien invloed uitoefent, dien velen zouden wenschen, en tevens de verklaring van het feit, dat vele Katholieken op mr Yan Deinse hebben gestemd. Yoor ons zjjn dat vreugdevolle teekenee. Zjj pleiten voor het gezond verstand van het gros der Katholieken, en van hun eerbied voor hun geloof, dat zjj in hooge eere houden, maar liefst niet willen ontwjjden door allerlei politiek gesoharrel. Zelfs het verzet, dat bjj de jongste stem mingen voor de Tweede kamer en Gemeente raden zioh in streng katholieke districten openbaarde, b. v. ia Maastricht, 's Hertogen- botch enz., pleit voor onze meening. Tal van katholieke kiezers hebben zich verstandiger getoond dan hunne leiders en niet zoo volg zaam als men wel eens beweert dat zjj zjjn. OIZK OOIT. It het Hbld. wordt in een Van dag tot ig erop g-iweze», dat de Indiiohe rekening over de jaren 1891—1893 nog al is meege vallen, niet minder dan f 39.000.000. In 1883 is de toen bestaande achterstand van 45 millioen door leening opgeruimd. Ondanks de ongunstige omstandigheden, waarin Indië sedert verkeerde, heeft men elf of twaalf jaar lang alle uitgaven uit de ge wone middelen kunnen bestrjjdenl Men heeft in die jaren: suikercrisis en koffiebladziekte beleefd; lagere prjjzen voor de gouvernemontspro- duoten gezien, dan men vroeger mogeljjk had geacht oorlog gevoerd in Atjeh; een opstand bedwongen in Bantam Lombok veroverd; irrigatiewerken gemaakt spoorwegen aangelegd op Java en op Sumatra; groote teleurstelling ondervonden in de op brengst der opiumpacht; sedert 1888-89 de landrente zeer belaigr jjk verminderd En ondanks dat alles was er, aan het eind van 1895, over de verloopen 12 jaar tezamen slechts een tekort van 6!/j millioen. Ea daartegenover staat eene buitengewone uitgaaf, in hetzelfde tjjdvak, van bjjnanepen- tig millioen gulden voor spoorwegen en irri gatiewerken. Wanneer het Bbld. begin en einde van het tien-jarig tjjdvak 188695 met elkander vergelijkt, dan ziet het: d.t de landrente o». 2 million miidor opbresgt maar de in- en u'tcoerrech'en evenveel meer; dat de winsten uit de gouvernement! «ui- kercuUuuroa. 2l/« millioen, vervallen zjjn, maar dat ds accijnzen ditzelfde bedrag meer opleveren; dat voor betere gemeenschap over zee (de paketvaart), voor Europeeiche en inlaidach onderwijs te zamea een millioen gulden meer gevorderd wordt doch dat dit millioen wordt opgewogen door de grootere winsten op het zoutmonopolie dat voor traktementen, peotioenen, verlofs traktementen enz. oa. 2 millioen meer noodig maar dat da hoogere netto-opbrengst der spoorweg» dit ojjfer ruimsohoots heeft gedekt dat de winsten op de gouvernemeatspro' dueten (koffie, tin, kina) gaandeweg, sjj het zeer onregelmatig, verminderen maar dat daartegenover staan galeideljjk stjjgende in komsten uit verschillende belastingen, uit pesten telegraphic, botohweeea enz., te samen thanB oa. zes millioen meer bedragende dan tien jaar vroeger. Het Hbl. ziet den fi aan cieelen toestand van ladië niet too pessimistisch in als velen doen, mits men zorge, dat de verhoogde uitgaven door nieuwe of verhoogde middelen worden gedekt. Bjj kon. besluit i is aan L. G. Vernéi, op zjjn daartoe ge daan verzoek, tegen 1 Oct., eervol ontslag verleend als commissaris van politie te 's Gra- venhage en als oommissaris van rijkspolitie is benoemd tot hoofdcommies bjj het depar tement van jastitie mr J. G. van Blom, thans commies bjj gemeld departement; i», met ingang van 21 September 1897, aan dr Th. W. Eagelmann, op zjjn verzoek, eer vol oatslag verleend als hoogleeraar ia de faculteit der geneeskunde aan de rijksuniver siteit teütreoht, m8t dankbetuiging, en is ia zjjne plaats benoemd tot hoogleeraar om oiderwjjs te geven in de pbyiiologie dr H. Zwaardemaker Czv., offioier van gezondheid der le klasse aldaar; spa tegen 1 S >pt. benoemd tot leeraar aan de Rjjkdandbonwschool te Wageningen B. Gentil, thans tjjdeljjk leeraar, en K. H. Klein, aldaar zgm de volgende ingezetenen van Dordrecht gedecoreerden wel als ridder in de orde va* den Nederlandschen Leeuw mr H. A. Nebbanu Sterling, burgemeester; offioier in de orde 7an Oranje-Nassau U, A. Csnter Cremers, majoor- oommaadant der dd. schutterjj en mr A. de Bandt, voorzitter van het ooilege van kerk voogden ridder in dezelfde orde mr W. van der Eist, voorzitter van het bestuur van het vereehigd wees- en nieuw-armhuis; A. C. Zoethout At., voorzitter der vereeaiging Vak en Kunst, en Hidde Njjland. Yerder is bjj kon. besluit tegen 1 Sept. beioemd tot oorreotor bjj de Ned. Staatscourant, E. Popma, thani f jjdeljjk corrector is, voor het tjjdvak van 1 Oct. tot en met 30 April 1898, benoemd tot onderwjjzeres aan de rijkskweekschool voor onderwijzeressen te Apeldoorn mej. J. A. E. Houbolt, aldaar; is, voo' het tjjdvak van 1 Sept. tot en met 31 Aug. 1898, benoemd tot leeraar aan de :jjkslaxdbouwBchool te Wageningen, mr G.J. Grashuis, leotor aan de rjjks-uaiversiteit te Leiden is tegen 1 Sept. aas mr J. E. Heerei, op zjjn verzoek, eervol ontslcg verleend alt adjunct-archivaris bjj 'b rjjkt algemeen archief te Gravenhage is, met ingang van 1 Sept., tan dr E. Dene- kamp, op zjja verzoek, eervol ontsla? verkend als leeraar aan de R. H. B. scholen te Z alt- Bommel en te Bergen op Zoom; is, met ingang van 16 S:pt. de directeur van het telegraafkantoor te Oud-BejjerUnd L. W. den Broeder eervol ontheven van zjja tegenwoordig b3heer en voorloopigwerkzaam gesteld op het telegraaf kante or te 'i Graven hage; en is benoemd tot directetfr van het post- ea telegrnnlkintoor te Oad-BejjerUnd A. J. C. Beghey», thans in geljjke betrekking te Yooriohoten is de heer F. Nobel Az. benoemd tot ig lol jjk adjunct-ingenieur bjj het aan het departement vtn koloniën verbonden Technisch bureau. UIT STEP EK PROVINCIE- Hoewel het w«ë: Donderdag niet gun stig was voor een oonoert in de open lucht, had het vjjfde Schuttershof-ooicert des avonds plaats. Zeer overwegende redenen maakten uitstel onmogeljjk. Die minder gunstige weersgesteldheid in aanmerking genomen, mooht het oonoert goed bezocht heeten; en zjj, die er waren, hebben aieh seker hun gang derwaarts niet beklaagd. Os uitvoering van het met zorg gekosen program was. bjjtoader goed. Hat muziek; korps onzer dd. schutterjj kweet zioh zeer lcffdjjk van zjja taak; en zjjn luitenaat- üreoteur, de heer Jan Morks, zal zeker met tevredenheid terugtien op den avond van Donderdag. Zmdag geeft het korps eene uitvoering ia Oud-Dordt, op de tentoonstelling te Dordreeht. Moge het daar ook niet aan belangstelling waardeering ontbreken I Het voorloopig besfunr der aldeeling Middelburg van den National en bi van handelten kantoorbedienden in Neder land bestaat uit de heeren G. Freai, Joh. van Goosen, J. H. Ie Clercq, K. J. Wejjamam en G. H. van Soest. Op de ljjst der geslaagden bjj het ex une» oor surnumerair der belastingen, eerste ger deelte, dat ia Juli en begin Augustus te 's G;a- 'enbage werd afgeaomea, komen o. a. voor als no. 2 H. J. Yoorea, no. 16 W. J. Sturm, an als no. 20 B. Moolanburgh. Ia eea Donderdag avoad door den raad van I e r s e k e gehouden korte zitting werd besloten voor de vergrooting van school 2 ra» het burgerljjk armbestuur ongeveer 166 Ma grond aan te koopea, tegen 80 cent de M3. De verordening op de heffing van opcenten op de personeele belasting, welke door de wet op de fiaantieela verhouding tasschen rgk en gemeente vervallen is, alsmede de veror dening op de inning dier opcenten werden vernieuwd en het aantal opcinten weder op 50 bepaald. Yan het bargerijjk armbestuur waren inge komen de rekening 1896 en de begrootiag 1. De geuuentebegrootieg werd den raad sa «gebod en en 14 dagen ter visie gelegd. - De huurkoetsier L. te 's-G ra venpolder, die met ajjn rjjtuig naar Oudelande ge reden was, werd aldaar, toen hjj uit zjja jjtuig stapte, door een span hollende paar den overreden. Hem werden drie ribben gebroken; zjjn toestand is ernstig. RECHTSZAKEN. Arrondittementi-rechtbank te Middelburg. Heden, Yrjjdag, zjjn veroordeeld wagens: mishandelingC. A. 8., 33 j., vrachtrijder, Terneuse», tot 14 d. gev. straf diefstal: Pb. v. M., 29 j., en A. F., 22 j., varensgezellen, Ylissiagen, de le tot 45 d. en de 2 a tot 2 na., en A. L. v. d. B., 15 j., zonder beroep, Stekene (Balgië), en L. N., 31 j., zonder beroep, Kemzeke (België), beiden tot 7 d. ger. straf, en P. d. B., 30 j., klom- penmakerskaeoht, Hulst, tot f 8 b. s. 8 d. h., en bedelarijPb. H.t 48 j., werkman, Middel burg, tot 2 X 5 d. h. Vrijgetprokeni A. P., 20 j., schipper, J. P., 33 j., en P. P., 25 j., schippersknechts, allen Ierseke, beklaagd m diefstal. LANDBOUW- In Westeljjk Zui d-B e v e 1 a n d beeft men hier en daar een aanvang gemaakt met het rooiea van blauwe winteraardappels voor eigen gebruik en in 't klein voor den handel. De ondervinding, die daarbjj wordt opgedaan, is eene geheel andere dan die van verleden jaar. Destjjis waren de groote knol len zoo sterk vertegenwoordigd, dat zjj uit de geveilde pxrtjjen verwjjderd moesten worden, terwjjl thans zooveel kleine worden aange troffen dat de leverbare eetaardappels niet de grootste helft tullen uitmaken. De ziekte neemt toe en de bloemrjjkheid verliest het een aantal procenten tegen den oogst van 1896. Onder St. Annaland is door den distriotveearts mond- en kis uw* eer geoostts- teerd bjj het vee van vier lnndbouwers. Te Oud-Vosmeer deden sioh reeds 25 gevallen vnn vlekziekte voor met doode- ljjken efl jop, terwjjl enkele varkens uit nood werden geslacht. Tot heden bleef de kom der gemeente vrjj> terwjjl bjjna alle gevallen zioh bepaalden tot den Eikke- en Eollare polder. Da heer Job van der Have, directeur der maatsohappjj Frederik-oord, is gekoien tot lid van het Landbouw comité. Da Belgische veestapel. Ozze Nederlandsohe veefokkers verkeere» in de laatste jaren niet in bjjzonder gunstige omstandigheden. Tengevo'ge van allerlei in- voer-werende maatregelen door het buitenland moesten zjj vaak met hunne beste exempla ren, verkregen na een dure methode va» aanlokking en voedering, big ven zitten of moesten hun vee met te weinig winst aan de bianenlendsche consumptie prjjtgeve». Toch wai er nog altjjd een belangrjjke af- net over de greize», omdat het Qollaidsohe vee, gewonnen op den puikstei grond der wereld, zjjn eigenaardige bekoring houdt bjj de fi iproevers; ook omdat de Hollaadsobe fokdieren onmisbare elementen zjjn in de baitenlandache veestallen, waarin ze de lang zame verschrompeling van het kusstdier tot zga oorspronkelijke» natuurstaat op de beste wjj ze helpen tegengaan. Zoo bleef b. v. alleen België nog. jaarljjks 80 A 90.000 stuks van o*s beste rusdvee van markt nemen en betaalde de geleverde waar met goed geld, omdat men ze noodig bad. Bekend is nu, dat vooral de Belgische regeering met afwifselend tuoces eon strjjd beefc aangebonden tegen de Hollandeohe vee boeren een strjjd die meestal met voorwend sels en g<fi«geerde alarm-berichten werd ge voerd, maar waartegen weinig of niets te doen was, daar, zooals de eigen bladen schre ven, de heer De Bruyt, minister van land bouw, in zjjn hart een groote plaats heeft ingeruimd aan den »rundotiweek" en bjj op dat punt telfi niet vrjj is van »ministerieele nartstochteljjkheden," al slaat zjja eigenljjbe hartstocht eigenljjk meer op paarden dan op koeien. Taans is de heer De Bruya tot het inzicht gekomen, dat er in België een geheel andere methode van ru*de:fokken moet worden toe gepast en dat daarop alle kraohten moeten worden ingespannen. Moest tot duiver de invoer van vreemd vee uit noodtakel jjkheid wel worden toegestaan, de minister en met hem, naar men zegt, de bloem der Bel gische veefokkers willen een algeheele verzetting der bakens ondernemen. Geen Ourbin-vee, ook geen Hollandsohe stieren en fokkoeien meent men meer noodig te hebben. Het wachtwoord is thans, dat kruising on- aood<g is geworden en eik slag het best ver edeld wordt in eigen blood en op zjj« eigen geboortegrond. Om dit stelsel door te voeren, heeft men in iedere streek van België een bepaald type vastgesteld, hetwelk versobilt naar gelang men met Cetselieb, Vearne-Ambiehter, Ltnd van Herver, Atdenner, Kempener of Condrez vee slag te maken heeft, of met het zoogenaamd Belgisohe ras, hetwelk in het hart des lands op half Ylaamsoh, half Waalsoh gebied ge zegd wordt thuis te behooren. Grootte, kleur en bijzondere eigenschappen van ieder slag moeten worden bepaald en met die kennis van het regionale type zal men nu aan het veredelen trekken, zooals gezegd is: in eigen bloed. De Belgisohe regeering is voornemens, om de twee jaar eene groote tentoonstelling te houden van runderen, en voor de best ge keurde hooge prjjzen en premiëa uit te loven, terwjjl van alle kanten de fokkersvereeni- giagen en melksyadioaten bun medewerking zullen verleenen. Onlang», in het begin dar vorige maand, is reeds te Terrueren een groote internatio nale monstering gehouden, waarbjj de slag- verdeelisg, die wjj boven saiduiddcn, werd in aoht genomen, en waarbjj van de 1100 ingezonden exemplaren bjjna 1000 uit het binnenland afkomstig waren. Hetgeen men daar zag werd door minister De Bruyt seen openbaring" genoemd ea moet hem in zjjn opvatting omtrent de richting van den >run- derkweek" in hooge mate hebben gesterkt, zoodat hg in den Senaat zjjn voornemen heeft te kennen gegeven, om deze wjjze van fokken krachtdadig te steunen. Yoor ons is nu niet de vraag, of de Belgen, indien zjj niet slagen, niet een sterk in inten* sieve waarde verminderden veestapel zullen bekomen; maar wel wat de Nederlandsohe fokkers, indien de proef want meer kan het niet heeten wel gelukt en beantwoordt aan de hooggestemde verwachtingen, mat de 90.000 stuks runderen zullen uitvoeren, die België thasa nog van ons nemen moet. Voor Nederland is alsoo hetgeen op dit stuk bjj onze zuideljjke naburen geaoaiedt van zeer veel belang, la België zelf «c'auiden velen ook nu nog over de optimistisohe uiting van hun minister van landbouw bedenkelijk het hoofdmaar wjj leven snel en er gebeurt veel. Ia elk geval zal men ïiea, dat de sterk geprikkelde foklast der Belgische boeremye- dioaten van invloed wordt op de beschikbare hoeveelheid ruxderenen al moge ook in sommige streken de qaaliteit dalen, zoodat men spoedig om buitenlandsoh fokvee zal schreeuwen als kinderen om de pap, dit ver hindert niet, dat onzen veehazdel een wjjzi- ging voor de deur staat, waarmede rekening t»l moeten gehouden worden. Eea middel om het op zich zelf zeer begrgpeljjke nationale streven onzer zuideljjke naburen te belem meren Gf te fnuiken bestaat er niet. Tee zjj men den weg visde om de b9trekkeljjke waarde van het Hollandsohe en Frieüche rundvee zoodanig op te voeren, dat men elders allen strjjd tegen de producten vnn

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1