MIDDELBURGSCHE COURANT.
B
O
N°. 192.
140' Jaargang
1897.
Dinsdag
IT Augustus.
Elk op zijn; post
Deze cour»»t verschelt'd a g e 1 ij k smet uitzondering va* Zoi- ea Feestdagen!
Prja, per kwartaal, aoowel voor Middelburg ale voor alle plaatsen in Nederland fraaoo p.m 2^Ü|
Afzonderlijke Hummers sostea 5 coat.
Middelburg 16 Aug. 8 u. vm. 70 gr. to. 12 u
78 gr., aT. lu. 70 gr. F. Verw. tam. kr._ W. wind.
Advertentiëa voor het eeritvolgead
mummer moetea deo middags vóór één
uur aaa het bureau bezorgd zjja.
AdvcrteaÖSa: 20 ceat per regel. Geboorte- dood- ea alle andere familleberichtea ea
Daakbetttigiagea vaa 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent Reclames 40 eeat per regtl,
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Adverteatië* by aboaaemeat op voordeelige
voorwaarden. Proepeotuuea daarvan sjja gratis
aaa het bureau te bekome*.
Te Ylisaingen P. G. de Vet Mestdagh Zoo*,
te Goes: A. C. Boluit, firma wed, A. C. de Jonge.
zij het parool morgen (Dinsdag) voor
allen, die met ons overtuigd zijn, dat ook
in onze Provinciale Staten het vrijzinnig
element dient versterkt te worden!
Vooral nu zoovelen afwezig zijn in dezen
stillen, vacantietijd, dient ieder, die slechts
«enigszins kan, door niets zich te laten weer
houden van zijn kiezersplicht.
Men rekene niet te veel op eene herstem
ming!
En dan nog blijft de groote vraag wie er
in herstemming komt.
Voor onzen candidaat ijvere
men daarom met alle kracht nc
reeds zooveel men kan.
Van acht tot vijf uren is er gelegenheid
te stemmen.
Men brenge vooral zijn ojproepingskaart
mee en volle zijn stembiljet aldus in:
bezig de kaaien op benoeming, too hp
ooit gehad of gewenscbt heeft, totaal te be
derve* door zgn taotlooi optrede* met de
Zoadats wet. Nu ia eitze voorraad va* waar-
«chgalgke, ik wil «iet zegge*gewemiohte,
maar genoemde osnditaten weder op; de
miaiitera moeten 't au zelf maar weten.
WaatBobpnlgk krjjgen we na iemand tot bur
gemeester, aaa wien niemand nog gedacht
heeft.
M
I-s
2
<i
NAMEN.
voob-
letters.
yan Doorn.
A. A.
Bp koa. besluit
zg* tot leeraar aaa de rgks- hoogere bur
gerschool te Utrecht benoemd J. G. de Jo*gh
ea dr. W. va* Geer, beide* thaas tg delg k
leeraar aa* die school
voor het tgdvak van 1 September 1897 tot
e* met 31 Augustus 1898, tot leeraar aa*
die school benoemd L. G. J. G. Landry te
Utrecht, dr. D. J. Jaasea, leeraar aaa het
gymaaiium te Utrecht, ea B. Gonggrgp te
Utreoht
dr. A. Döderleia op zgn verzoek, eer-
is bevorderd tot oommiea ter direotie vaa
is beaoemd tot directeur vaa het post- ea
De St. Ct. bevat eea koa. besluit houdende
Daarbg wordt de minister van fia&noië'a ge-
Men doe dus weer hetzelfde als bij de
Kamerverkiezingmen make het eerste witte
puntje zwart. En goed swart ook.
bedrag van f 15.000.000.
Middelburg 16 Augustus.
iTIl KHo
Volgens een telegram uit ladiS aan de
N. R. Crt. is de expeditie naar Segli ten
einde gebracht en zgn oaze troepen in Kota
Radja teruggekeerd.
Sfie Residentiebode in 'tnuw,
De redzotie van bovengenoemd blad ver
klaart in het jongste nommer van haar blad
niet feg maehte te ajjn, het liberale blad te
noemen, waaraan het bericht omtrent een
Cbristelgk-Historisohen dominee, die door een
-waschvrouw zou zgn onder handen genomen,
ontleend ia. Zg heeft gezocht ea nog eens
gcaooht, maar tevergeefs. Wel echter staat
het feit, dat het verhaal niet door De Resi
dentiebode ia de wereld werd gezonden en
uit oen der bladen ii overgeaomen, als een
paal boven water.
Rest de vraagwas dit een liberaal blad
Zooals elkeen, die in het nauw zit, eindigt
die redactie met op hooge* toon tegenover
ons op te treden.
Een schitterend figuur maakt z| alles be
halve 1
De lei, die wS haar gaven, is ook hard ge-
weeit, maar verdiende zg ten volle.
Burgemeester van Dan Haag.
Omtrent de benoeming van dien nieuwen
titularis hooren we in de laalste dagen niet
veel, zegt de Haagsohe brieiechrg ver der Arnh.
Crt. Zoodra mr Roeit zgn burgemeestersrok
voor dien van commissaris der Koningin ge
ruild bad, hoorde men verschillen de opvolger»
noeme*, maar die er meer van heetten te
kunne* weten, schudden het hoofd en beweer
den dit een demissionair ministerie, want
onze regeering was zoetjesaan in dien toesta»d
gerankt, tot zulke gewichtige benoemin
gen niet kon overgaan. Nu, 'tis dan cok
aiet geschied maar toen nu 't nieuwe minis
terie optrad, soheea men te verwaohten, dat
de nieuwe minister van binnenlandsche zaken
wel een burgemeester voor Dei Haag uit den
mouw sou schudden. Om 'them gemakkelgk
te makei, wees men al dadelijk twee afgetre
den ministers, Van Houten en Köall, ali goede
oandidaten aan. Ook al mis; Van Houten
heeft dat, voor zooveel hem zelf aangaat, al
verteld, en de gewezen minister van buiten-
landzobe zaken, die, sohoon lid van den raad
van voogdg, lang niet bien en cour is, en
vooral niet gezien bg de militaire kriigen
die aan het Hof de lakens uitgeven (wegens
het bekende struikelblok van de promotie
der militaire hcfheeren in den werkelgken
dienst bg het leger) is uit dien hoofde voor
tenten magistraat van de resideitie zeer wei
nig de aangewezen man. Dus zgn er al twee
der door de publieke opinie aangewezen oan
didaten van de btan, en een deide, de tegen
woordige burgemeester van Haarlem, ii druk
UIT STAïJ EN PROVINCIE
Door de anti-revolutionnaire kiesvereni
gingen in het district Middelburg is, in
verband met de verkiezing op morgen (D i n i-
dag), een cizoulaire verspreid, die overvloeit
vai het gewone geredeieer over abstracte
zaken, over het geloof; redeneeringen, die
geheel op jb* mr A. A. van Doom van
toepassing zgn.
Maar over zaken, het praetisch beleid van
de provincie betreffende, bevat die oiroulaire
weinig of niets.
Bgzonder trof ons alleen de verzekering,
dat hna candidaat >als landeigenaar zelf er
belang bjj heeft, dat de zaken der Provincie
goed en voordeelig behartigd worden."
Curieus dat men het eigenbelang van den
candidaat op den voorgrond durft stellen!
Alsof daarvoor iemand tot vertegenwoordiger
wordt gekozen I
Maar dit daargelaten, als de kieners de
provinoie xgoed en voordeelig" willen beheerd
zien, dat dan den heer "Van Doorn stem
men en. vooral denken om hetgeen wg schreven
over het bestuur der amtirevolutionnairen die
niets bezuinigd hebben, eenvoudig SS opcen
ten op de personeele belasting wilden doen
betalen en niets anders deden dan het werk
van de liberalen voortzetten, dat dus uit
muntend is gebleken.
Maar toch moest eei Van der Bilt, een
Van Trylingen uit het Gedeputeerd ooilege
worden verjaagd. Hun anti-liberale plaats
vervangers bleven hun voetstappen drukken,
deden niets tot verandering, eenvoudig omdat
zg het werk hunner voorgangers aiet konden
verbeteren.
En nu traoht men dit alles te bedekken door
te schrgven over allerlei zaken, die met het
bestuur van een gewest in geen verband staan,
Waar dus de leuze van bezuiniging niet
is verwezenlijkt
waar men, zonder dat daartoe dringende
;oodzakeljjkbeid bestond, de belastingschul
digen 9 opoentea meer op het personeel heeft
willen doen betalen;
daar houden wg ons overtuigd dat de
kiezers praotisoh genoeg zullen zgn om niet
te luisteren naar het onzuiver gefluit der
bestrijders van onzen oandidaat, maar wel
stemmen zullen op
Ihr Mr A. A. VAN DOORN.
Naar men ons meedeelt is ook in Mid
delburg de prjjs van het brood in de laatst»
weken bg enkele bakkers successievelijk opge
slagen en bedraagt dit thans by de brood
fabriek 12, de bakke/g de Broederband 13,
bg eenige bakkers 14 e* bg zeer enkele 16
cent.
Ook te Goes sloeg het brood op met én
oent en is gebraoht va* 12 op 13 oe*t. Toob
wordt daar door ees depothouder va* eea
Vlissisgiohe* bakker steeds voor éen oent
beneden des door de bakkers gestelden prjj»
verkocht.
Ook in Amsterdam zjja de prQzen van
brood en meel met 1 cent verhoogd e* be
dragen die van gebuild brood, al naar gelang
van qualiteit, 8, 12 en 16 cent.
Naar men beweert staat de verhoogisg in
verband met een speculatie in Amerika, waar
men den oogst van dit jaar niet ter markt
wil bresgen.
Het derde Zondagavond-concert, dat door
het muziekkorps onzer dd. sohutterg gisteren
avond in het Schuttershof alhier gegeven
werd, was, niettegenstaande het minder gun
stige weder, goed bezet. En onder de veranda,
i it de kolfbaan èn in de groote zaal wa
ren veel hoorders, dia zioh bg de muziek en
met het gezioht op den geï'lumiseerden tuin
kostelgk amuseerden.
Het laatste concert is voorloopig bepaald op
5 September a.
Voor den pleiciertrein, die morgen
(Dinsdag) uit Zeeland naar Ngmegen en
Arnhem rgdt, zgn genomen teV li tain-
gen 35 kaarijes naar Arnhem en 20 nanr
NgmegenMiddelburg resp. 52 en 12,
Goes IS en 19-, Biezelinge 4 e* 5;
Krniningen 8 en 28 en K r a b b e n d jj ke
8 en 7.
Zondag avond is een te Middelburg
wonend knaapje van eea jaar of tien, dat te
voet naar Vlissingen gegaan was en zonder
oenten op sak met eeaigè kameraadjes met
de tram huiswaarts keerde, nabjj Souburg,
toen de conducteur om passage vroeg, van het
rgtuig gesprongen. De kleine viel en ver
wondde zioh aan de hend en aan het gelaat.
De tram stopte en reed terug om het knaapje,
dat op den weg bleef liggen, op te nemen en
naar Middelburg te vervoeren.
De verwondingen zgn gelukkig niet ernstig
het jongetje liep heden reeds weder op de
straat.
Gedurende den tgd dat de veld-bataljomB
van het 3a regiment infanterie het kamp bg
Rgen betrekken en deelnemen aan de divisie-
manoeuvres worden de le luit.-ndjudnnt H. J.
Wonaik en de le luits. M. J. Kaaaar en E.
J. M. Oohseadorf met detachementen van het
5de bataljon van dat korps te Bergen op Zoom,
resp. gedetaoheerd te Ylisaingen, Mid
delburg en Terneuzen tot het ver
richten van garnizoensdienst.
De heer H. Vermaas te Vlissingen,
adjunot-iigenienr 2e kl. by de Staatsspoor
wegen, is benoemd tot le klasse.
Tot buitengewoon opzichter bg de wer
ken van den Rotterdamschen Waterweg is
benoemd jhr W. M. de Branw; en bg het
verrichten van peilingen en opnemingen in
de Westei-Sohelde A. K. Zweeds.
Uit Vlissingen sohrgft men ons:
Zoo ooit, dan blgkt wel bg eene langdu
rige droogte, van boe groot nut eeno goede
waterleiding it. O/er het ongerief, dat eene
regenbak zonder water en gemis aan aanslui
ting aan die leiding veroorzaakt, kunnen de
bewoners der nieuwe wgkeu hier ter slede,
meêprate*. Voor hen is 'tte hopen, dat hun
pogen om aansluiting te verkrggem met goe
den uitslag worde bekroond. Want mexige
bak of ton moge tengevolge va* den regen,
die Zondag bjj stroomen nederviel en tal van
Zondsgiohe pakjes benadeelde, uit hun droo-
goa toestand verlost zgn, bg a.s. droogte is
'tweêr het oude liedje!
Of de uitvoering, die Zondagmiddag do or
de muziekafdeeling vaa de* N. R. K. voIVb-
boad St. Cat cilia aan 't stedelgk badhuis
gegeven werd, wel byzoader genietbaar was,
valt te betwgfele*. Wg hoorden vertellen
maar van geen kenners dat bet wel een
beetje hard klonk, iels wat bg vroegere ge
legenheden, toen vanwege de minder gunstige
wc êrsgeateldheid ook niet buiten koa gespoeld
worden, eveneens het geval was.
Aan het Weener solisten-orkest, dat de
vorige week, onder leiding van mej. Henriatte
Düraberger, zioh aan 't groote badhuis hooren
liet, viel bgna eiken avond een druk bezoek
te* deel. De dames kweten zioh byzonder
goed van hare taakmen kon er zioh best
amuseeren.
De matinee Zondagmiddag, door de Weener
dames kapel, directrice mevrouw Wilstedt,
aan 't badhuis gegeven, was, ook al met het
oog op 't weer, aiet druk bezooht.
YERKOOPÏNGEN ENZ-
Door het bestuur der waterkeering van
den calamiteusen polder Anna Friso werd
Zaterdag te Wissekerke herbesteedbet
aitvoeren van buitengewoae werken totdgks-
vetbeteriag aa* de water keering va* boven-
geaoemde* polder, dienst 1897/8. (Raming
f 6070.99.)
Minste insohrgvei was, sooait in ons vorig
nommer is gemeld, de heer H. de Jong Pz.
te Ammerstol, voor f 6346.
Verder schreven ia de heerea J. M. vt*
Bitmars ea Zs, Middelburg, ad f 7320; Piater
Viak, Noordgouwe, adf 7300; P. S. Be an ges,
Duiveadjjke, ad f 7297Abr. Holleitelle,
Colgasplaat, ad f 7200J»n Duinhouwer,
Soherpenisse, ad f 7200; Wm Dekker, Veere,
ad f7199; Corns Bolier Cz., Bruiaisse, ad
f 7129H. J. Romegn, Burgb, ad f 7116 en
C. vnn Boven, Amsterdam f 7098.
schet Theater te Bïrign gegeven met Kaias
als Johannes en mevr. Sorma als Salomé.
LANDBOUW-
Ia de St. Ct. zgn opgenomen de ver
wachtingen omtrent dem oogst over 1897 in de
provincie Zeeland.
Zg luiden:
»De tarwe ea rogge Uiten, behoudens
gunstige uitzonderingen, een zeer middelmatig
beschot verwaohtenvooral van later gezaaide
«al de opbrengst gering zgn en algemeen zal
weinig stroo worde* verkregen.
De winter- en somerger it beloven
grooteadeels slechts eea matig besehot.
De haver is voor het meereadeel goed
ontwikkeld en laat een vrg ruim beschot e*
iwaren korrel verwaohten.
De erwten staan tot dusver gunstig, met
goede peulzettiag en weinig of geen luizen-
plaag.
Dat geldt ook meerendeels, voor de
paarden- en stamboonen.
Het vlas, hoewel goed opgekomen, bleef
vrjj algemeen te kort, en ook de zaadopbeengst
zal klein zgn ia een gedeelte der provincie
wordt het gewas mislukt genoemd.
Kool-ea karweixaad, slechts weinig
geteeld, geven bevredigende uitkomstenva*
het nomerkoolzaad is de opbrengst echter
gering.
De meekrsp, weinig meer verbouwd,
ondervond geen tegenspoed.
Van de a j u i n t e e 11, ia eea deel der
provinoie vrg algemeen, is slechts eene mid-
delmatige uitkomst te verwaohten.
De aardappelen, vrg goed opgekomen
en gegroeid, beloven eene guistige uitkomst,
zoo althans de ziekte, welke zioh reeds vrg
algemeen openbaart, die verwachting niet
vergdelt.
Ven de suikerbieten, maagelwor-
tels en paardepenen is deverwaohting
goed; een vrg ruim zg het ook niet hoog
besohot wordt verwacht.
Het grnsgewas behield een voldoenden
groei, de klavervelden gaven eene ruime
snede; de oogst van wei-, zoowel als van
klaverhooi was overvloedig ea is i*
goeden staat ingezameld.
Letteren en Kunst.
No. 21, dt. 15 Aug. van Belang en RecTU
redsotrioe mej. Henr. van der Mey, bevat
Compensatie ten minste door C. de
Vries Robté. De ontbinding vnn bet ge
zin. Het internationaal Feministen-Congres
te Brussel door A. W. Dogmatiek en rea
liteit door H. v. d. M. 11 (slot.) Iets over
critiek door Vera. Hersteld door M. v. B.
Afleiding van de benaming Sweating-sys-
teem. Verscheidenheden. Mededeeliagea,
Oane leestafel. AdvertentiSe.
- Orelio, die te Wsgeniagen vertoeft,
•preekt beslist tegen dat hg een concertreis
in Engeland en Amerika gaat maken; wèl
gaat bg naar Petersburg.
Thans is in de vestibule van den Hol-
landsohen Schouwburg in de Plantage te
Amsterdam ter herinaeriag anngebraeht een
vi g groote tegel, in Delftseh blauw, prjj kende
mat de welgelijkende beeltenis van Jaap
Haspels. Om de beeltenis zgn aangebracht
de attributen van treur- en blgspeh Bovenaan
its at op een schild 1838, op eea nader 1897.
Tussohen de schilden In Memoriam. Onder
de beeltenis leest men ia een 17de-eeuwsohe
kardoesArs longa vita brevis. Het geheel
maakt, volgens het N. v. d. D., ook om de
besoheidenheid, een zeer aamgenamem indruk.
De artistieke waarde is aiet gering. Met
eene liefde alsof het eea verwant gold, heeft
da heer J. Stqueira het kunstwerk geschilderd
en doen plaatsen.
Sudermaan heeft een nieuw stuk geschre
ven Johannes, waarin hg de geschiedenis
van Johannes den Dooper behandelt. Het stuk
eindigt met Jezus intcobt in Jeruzalem.
U October wordt het stuk in het Dwt-
ONDERWIJS
In de St. Ct is opgenomen de uitslag
van het in 1897 gehoude» vximea ter ver-
krSging van akten van bekwaamheid alt
oa der »y eer en onderwgzeres.
I* Zeeland kwamen op voor de akte
als oxdorwgier 66 maan. oaadidatea, waarvan
er ,14 werde* afgewezenvoor het vak j
kwamen op 35 oandidaten, waarvan zioh I
terugtrok e* 8 werden afgewezen.
Voor de akte als onderwijzeres kwamen op
27 vrouw, oandidaten, waarvan er 8 worden
afgewezenvoor vak j kwamen er 13 op ea
r@rden er 5 afgewezen en voor vak k 10
waarvan er 8 slaagden.
Omtrent den uitslag van het onderzoek is,
wat Zeeland betreft, door de examencommissie
aai de regeering het volgende medegedeeld
De beginselen der Nederland-
sche taal
Het bleek zeer gewensoht, dat meer werk
gemaakt worde van het spreken, zoowel
wat betreft de duidelgke uitspraak dei letters
en woorden als de mondelinge uitdrukking
der gedaohte*over het algemeen spraken
de oanditaten flauw, soms met beweginglooze
lippen en tanden. Dit was ook merkbaar by
het lezen, waar bovendien vaak weinig oefe
ning bleek in het leggen van den juiBten
klemtoon, bet zeggen op veriehillende toon
hoogte, het in acht nemen van de* juiste*
duur en van de rusten. Zier vele opstellen
droegen de duidelgke blgken zoo maar neer-
gei obr even te zgnvan daar zonderlinge
aaneenknooping van gedaohte*. Vele oandi
daten bleken goed thuis in de grammatica,
het geven van regels enz., maar wisten zioh
i* de levende taal niet te bewegen en vaak
eenvoudige woorden niet te pas te brengen.
De beginselen van de kennis
der nntuur.
Het cgfer, dat voor kennis der natuur kon
worden toegekend, mag voorde meesteadepi-
rantem gunstig genoemd worden. Uit de afge
legde exameas bleek, dat de beoefening van
dit vak betere uitkoms-.e* oplevert dan inde
voorafgaande jaren het geval was. Opmerke-
ïyk is het echter, d&t de kennis zioh in den
regel bepaalde tot den inhoud van het leer
boek, dat bg de studie was gebruikt.
De beginselen der aardrgks-
kunde.
De adspiranten waren meerendeels goed
bekend met Nederland en xgme overzeesebe
bezittingen. Zoo gaven de opstellen over onze
West-Indische bezittingen (ligging, grond,
voortbrengselen, bevolking en bestuur) dan
ook reden tot tevredenheid. Intuasohen viel
daarbij op te met ken, hoe weinige eenig
begrip hadden van het bestuur dezer bezitting.
Telkens las men van den xgouverneur-gene-
raal", terwjjl de grootste verwarring heeriohte
waar het betrof de Koloniale Staten en de*
Raad va* bestuur voor Suriiame en de*
Kolo*iale* raad voor Curasao e* o*derhoo-
righede*.
Was de algemeese ke**is va* de opper-*
vlakte der aarde te* opzichte va* Eutepa e*
Azië voldoemde te noemen, minder was dit
het geval zoodra het de overige werelddeele*
betrof.
Door een leeraar te Groningen werd on«
langs een ciieulaire ontvangen, waarin een
directeur va* een particuliere sohoolte Wim-
bledom belooft drie pond sterling te betalen
voor eiken leerling, dies de leeraar hem met
een contract van minstens een janr aanbe
veelt.
De redaotie van de Londensohe Truthaa*
wie deae leeraar die oiroulaire zond, waar
schuwt ouders om, vójr zg hun kinderen naaf
dergelijke scholen zenden, tcch vooral goed
zich vsn alle zgde* van inliohtingea te voor
zien, waar getraoht wordt op dese wgze aan
bevelingen te verkrjjgem.
KERKNIEUWS.
Wekelyksche opgaaf betreffende de:
Nederd. herv. kerk.
Beroepen naar: Alm kerk (toes.) C. J. Mo*-
tgn TJz. te ChaamLoo* op Zand o. a. dr
E. J. W. Pozthumes Meyjes Iz.te Heinencord;
Vuren en Dalem J. B. Banders te Zgdervelö;
Hiadeloopen H. Sohokking, oand.; Wetep
(toes.) Ph. S. Niemeger te Jutphaas; Akker-
woude o. a. S. Moaama te Well Bommeler-
waardRozenburg L. Balk te RumptHoog
Blokland H, Sohokking, oand.; Ëurum o. a.
D. J. van Brommen te Haikerhorme e* naar
Oosterbaule H. Limpers te Akkrum.
Aangenomen nanr Weaternieuwland door
N. L. Picoardt C.Hz. te Wildervnnk.
Bedankt voerZuidzande door A. F. Cb.
Pogt te NineRuinen door dr N. de Jager
