MIDDELRDRGSCHE COURANT. N°. 165, 140' Jaargang. 1897. Vrijdag 16 Juli. t Deze coaraat verschgvt d a g e 1 ij k 8met uitzondering vu Zon- en Feestdagen! Pr§8, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.m Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Middelburg 15 Juli 8 u. ra. 66 gr. m. 12 u. 71 gr., av. 4 u. 68 gr. F. Verw. tam. kr. w. en onw. Advertentië* voor het eerstvolgend nummer moeten dea middag* vóór éém uur aan het bureau bezorgd zgn. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdverteatiSa bg abonnement op voordeelige voorwaarden. Proapectuzzen daarvan «fin graf' aan het bureau te bekomen. i|*a<e*. Te 's Gravenhagede Gebb. Belinfahtb te Amsterdam: A. de La Mab Azk. Middelburg 15 Juli. WAT NÜP Oader dit opsohrift bevat Het Vad. bet volgend sobrgven, onderteekend T. v. P., initialen, die het vermoeden wettigen, dat het atkouutig ia va* een. bekend ataatama*. Het luidt al* volgt: Nadat de atembu* bad geiproken, openbaarde aioh in de voor uitstreven da liberale bladen allerwege de wensoh of de aandrang, meer of minder itellig, dat de teugels van het bewind door da meest verwante geesten nouden wor den in handen genomen. Die wenaoh en aandrang is ten volle natuur lek, maar kan ze op dit oogenblik ook den toets doorstaan van hoogerea politieken sin ragna inziens niet, en wel om de volgende redenen: Wanneer t h ams een kabinet wordt gevormd, bestaande geheel of voor een overwegend groot deel uit vooruitstrevende liberalen, dan zal, over een kort tgdsbestek, door de partggenooten veel, zeer veel worden gevergd, meer, veel meer dan het zal kunnen leveren. De wetsontwerpen van dat kabinet, sioh aansluitende aan het programma der Liberale Unie cf misschien dat nitbreidende, zullen al dadelgk met eeaigen argwaan worden begroet door de nnti-revolutionnairen en de clerioalen. Wellicht voegen zioh daar ook nog bg de ohristelgk-historischen, ja, zelfs kan men daaibg niet onvoorwaardelgk rekenen op den steun van alle oud-liberalen, vooral niet wan neer de wetsontwerpen eenigscins het kenmerk dragen van den spoed, waarmede zg zgn ver vaardigd en ingediend. Door een toevallige oombinatie van minder heden kan het eerste ingrijpende wetsont werp worden verworpenhet ministerie treedt dan af.de oud-liberalen voelen zich dan te zwak om de terfgela in handen te nemen enhet bewind valt den clerioalen nis rgpe vruchten in den schoot en daarmede is de geheele strgd aan de stembus, die dit maal zoo moeizaam is gevoerd, ongedaan gemaakt. Aangenomen voor een cogenblik, dat de liberalen van versohillende nuanoer, vereen»gd met alle anti-clerioalen, dam in staat zullen sgn om alle officieel kwaad te keeren, niet zoo met datgene wat achter de schermen gebeurt, om slechts een voorbeeld te noemen, hoe menige openbare school kan in alle stilte worden doodgedrukt, zonder dat er eenige aanleiding bestaat tot aanmerking. Geheel anders zal het zgn, wanneer het tegenwoordige kabinet voorloopig kan behouden big ven. Ook voor de tegenwoordige ministers is niet verloren gegaan de uitspraak van de stembus, die in éen com ma» do kan worden samen gevat, hamelgk: >Zweak naar links l" Met de chriatelgk-historisohin kan door den heer fiöjll eenige verstandhouding big ven bestaan. De heer Van Houten is, als man van groote veelsgdigheid, te handig en te bekwaam staatsman, en tegelgk te veel democraat en klass'eker, om niet te heohten aan het be kende Vox populi, vox Dei. Van de groote werkkiaoht, toewgdiag en bezadigde gevatheid van den heer Sprenger van Egk kan nog zooveel en zulk goed werk worden verwacht, dat het jammer zou zgn wanneer diens ministerieele loopbaan nu reeds sou worden afgebroken. De wetsvoorstellen van het tegenwoordig Kabinet, indien dat met volle zeilen zweiken wil naar links, zullen den steun blgven hou den der oud-liberalen en zullen toejuiohing ondervinden van de vooruitstrevende liberalen. Dit Kabinet zal in vele opsiohten niet te lel worden afgebroken door de anti-revolu tionairen en olerioalen, om te verhoeden dat hun sohrikbeeld, een stellig vooruit- trevend libernal Kabinet bet roer yam Staat moet ter hand nemen. Zonder tekort te doen aan beginselen, kan het tf geawoordig kabinet, of minstens het meerendeel der ministers daarvan, nog een namtal wetten indienen, in de riohting van denkbeelden der Liberale Unie en zal voor loopig met meer vrucht werkzaam kunnen sgn dam een vooruitstrevend liberaal kabinet, zelfs dan wanneer dat uit de beste elementen is saamgesteld. Het vorenstaande, dat aan het publiek en aas de maohthebbende* ter overweging wordt aanbevolen, geeft de denkbeelden weer van een eoht vaderlander en eoht liberaal. Het Vad. kan zioh met dit advies niet ver eenigen. Zgn redactie vindt in het boven staande een bewgs, dat men, met de beste be- bezield, een al Ier verder felgksten raad kan geven. Wg zgn zoosohrgftsg volkomen overtuigd, dat de geachte schrgve» 'i goed meent met de liberale beginselen e» een toepassing daarvan in vooruitstrevende riohting weasoht, maar de door hem aange wezen weg komt ons voor te zgn absoluut verwerpelgk en niet te zullen leiden naai het doel. Als voor de tegenwoordige ministers, gelgk de inzender vermoedt, niet is verloren gegaan de uitspraak van de stembus, dan zullen zg alt mannen van overtuiging niet willen zwenken, maar willen heengaan. Hun aanvankelgke taak is afgedaan. Zg zouden daarom wel een nieuwe taak kunnen beginnen, maar de meerderheid, waarop zg nu eenmaal steunden, isaietmeer, en de nieuwe meerderheid ziet niet in hen de maaien, die eg bg voorkeur met haar vertrou wen zou vereeren. De eiaoh der parlementaire beginselen it, dat zg wgken. En zeker zal het belang des lands het best gediend worden, hier als altgd, waaneer dien beginselen geen geweld wordt aangedaan. Hoe toch kan iemand, eenigszins met de parlementaire verhoudingen vertrouwd, onder- •tellen, dat het kabinet, zwenkende, in de kamer vertrouwen en steun zou vinden Hoe bv. is het aan te nemen, dat de minister van oorlog bg de meerderheid steun zal vinden, nu het behoud der plaatsvervanging is veroor deeld? Hoe, dat de minister van binnen- landsche zaken, dien de katholieken tot nu toe slechts noode geduld hebben, die niets heeft gedaan om da kloof tussohen hem en de geavanoeerden te overbruggen, en die voor de oud-liberalen altgd min of meer verdaaht is gebleven, nu plotseling bg alle partgen persona grata zal worden? En zoo konden wg voortgaan met vragen. Wel zou het mogelgk zgn, dat sommige ministers, in wie minder de eigenaardige politiek van dit kabinet belichaamd was, in een nieuwe combinatie werden opgenomen, en het vertrouwen der meerderheid zouden kunnen winnen, maar een eerate vereiBohte is, dat het kabinet, zooals het thans is samengesteld, wordt ontbonden. Ook is, naar ome meening, de opneming van kraohtige, geavanceerde elementen 'n eisoh van 't oogenblik. De vrees, dat 'n geavan ceerd kabinet zich zelf zal afbreken en dan de olericale reaotie aan 't bewind zal komen, dunkt ons al zoo hersensch'mmig mogelgk. Een spoedig zegevieren der olerioale reaotie ware eerder te wachten van 'n continuatie van 't tegenwoordige bewind, waarvan voortdurend gespannen politieke toestand met licht uitbrekende oiisis 't gevolg zou zgn. Als zoo'n vooruitstrevend kabinet opti esdt, zul len de partggenooten niet de onzinnige eisohen stellen, die de inzender verwacht. Zg zullen er mee rekening houden, dat zg de meerder heid niet hebben en dat dus zeemanschap zal moeten gebruikt om het schip van Staat niet op klippen te laten stooten. Zg zullen geen onmiddellgke uitvoering van 't gansohe pro gram der Unie vorderen, en niet voor over haast en oargp werk zioh dankbaar toonen. Maar zg zullen er hun leiders voor dank weten, als die de kunst verstaan met behulp van andere elementen eenige gewiohtige sociale hervormingen tot stand te breiger. Gouverner c'est prévoir, ongetwgfeld, maar men vergete niet, door te veel vooruit te zier, de eisohen van het oogenblik. Er kunnen fou ten worden begaan, maar terugdeinzen voor de taak, die de uitspraak der Stembus oplegt, ware de grootste fout en de zegepraal der reac tie daarop de gerechte straf. Wanneer men echter durft aanpakken, is er te minder reden voor een olerioaal bewind beducht te zgn, om dat de verkiezingsstrgd voldoende heeft ge toond en de voortgezette houdisg van den heer Lohmam blgft toonen, dat een eensgeziid optreden van alle anti-liberale elementen bgna ondenkbaar is. Om te kunnen aanpakken eohter, is een eerste vereisohte, dat men daartoe in de ge legenheid gesteld worde, m. a. w. dat de kroon of wie met het vertrouwen van de kroon vereerd wordt, zioh wendt tot hen, die door de uitspraak der stembus zgn aangewezen. Het mag verwondering wekken, dat men nog steeds niets hiervan hoort, en dat de crisis, naar 't scbgnt, slepende wordt gehouden. Dat er een beslissing valle, is in 's lands belang hoogst gewensoht. De onzekerheid werkt ver lammend op 'slaad* zaken en reeds voor de voorbereiding van den parlementairen arbeid is het spoedig optreden van een kabinet aller- noodzakelgkst. Deze polemiek achtten wg belangrgk ge noeg, om in haar geheel onder de oogen te brengen van onze lezers, omdat beide, dn T. v. P. èa de redactie va* Hef Vad., op po litiek gebied zioh geheel bewegen in dezelfde lgn als wg en het staidpunt der Liberale Unie innemen. Afgescheiden van de appreoiatie van som mige leden van het tegenwoordige ministerie, die gevoegelgk buiten bespreking blgven kan, staan wg in deze meer aan de sgde van T. v. P. dan aan die van het Haagsohe blad. Wie keanis nam van hetgeen wg schreven omtrent eene oplossing van de ministerieele crisis zal onze sympathie voor hetgeen T. v. P. sohrgft kamen begrgpen. Om du*kt dat Het Vad. ee* zeer voornam puat ia deze over het hoofd zieten wel het gevaarlgke voor de vooruitstrevende liberalen eelven van een optreden als ministerie op dit oogenblik. Over eene kraohtige meerderheid kunnen zg in de kamer niet beiohikke*. Bg het minste verschil va* gevoelen kan er dus strgd ontsta» een strgd, noodlottig voor een ka binet. Mag vragen wg eene jonge par tg, waaromtreit velen groote verwaohtingen koesteren maar die, aan den anderen kaït, ook ernstige bestrgdera heeft, r'ch daaraan wagen O at dunkt van *iet. Yoor haar toekomst zou dit zeer gevaarlgk zgn het zou haar voor langen tgd onmoge- lgk kannen maken. Daarom meenen wg dat de behoedzaamheid meebrengt nofc eene afwaohteide houding aan nemen, totdat in de kamer zelve blgkt welke strooming daar de heersobende ia en wat er van de andere elementen, bniten de vooruitstrevende liberalen, ia te wachten voor een vruohtbaren arbeid in hun geelt. En met dit Btreven voor oogen zien ook wg seen andere, geen betere oplossing dan dat, zooals wg vroeger schreven, den tegen woordige* premier worde opgedragen het ministerie, zoo noodig, «a k vullet', wanneer een of meer zgner collega's meenen dat zg niet langer hun zetel kumen innemen. Dat gereconstrueerde kabinet zal dan wel spoedig genoeg te weten komen, hoe de nieuwe kamer denkt over zgn aanwezigheid en over de richting, die het inslaat. ■AAtlCHAPPIJf IUVKBHEID. Op de dezer dagen te Breda, onder voor zitterschap van den heer J. F. W. Gonrad, door de Nederlandsche Maatschappij tot be vordering van Nijverheid gehouden 120ejanr- lgksohe algemeene vergadering kwam ter tafel een versoek van het departement Almeloo om het vraagstuk >Beioherming of Vrghaidel" in het vooijaar van 1898 in een oongres te doen behandelen. Directeuren stelden aan de vergadering voor, een zoodaiig oongres te beleggen te Utrecht op nader aan te geven datum. Aan de vergadering werd voorgesteld hier toe een crediet vat f 500 te verleenen. Na ampele bespreking en kraohtige bestrg- ding werd het voorstel van directeuren, om reeds nu te bepalen dat een congres zal ge houden worden, verworpen met 126 tegen 26 at- Onder de behandelde voorstellen was er o. a. een van de directeuren omtrent samenwerking der Maatsohsppg met de kamers van koop handel en fabrieken. Het denkbeeld was een bond te sluiten tussohen beiden, maar alvo- rets dit uit te werken wilden de directeuren de meening der algemeene vergadering hooren. werden bezwaren geopperd tegen dezen bond va* tffioieele en partiouliere liohamen. Het voorstel werd daarna aangehouden. Het voorstel van Haarlem om zioh tot de regeering te wenden met het verzoek in te trekken het aanhangige wetsontwerp op het gebruik van namen of firma's en te ontwerpen eene wettelgke regeling tot besoherming van het uitsluitend gebruik van den, overeeakom- ■tig daarvoor in de wet te stellen voorschrif ten, gekozen bedrgfsnaam, leidde tot bet be noemen van een commissie, die deze zaak zal onderzoeken. Naar aanleiding van een voordraoht van dea heer B. Dingen van Lanteren om de ont ginning van woeste gronden door den staat en staatsboachoultuur, werd besloten aan de regeéring te vragen een statistiek op te maken van de woeste gronden, toebeboorende aa* gemeenten, en voorts organisatie en wetgeving ▼oor boBchcultuur. In zgn openingswoord vestigde de voorzitter de aandacht op den toestand der kolonie Suriname en deelde hg mêe welke planten het bestunr van het Koloiiatl museum te Haarlem heeft gemaakt, om hetgeen deze kolonie oplevert en kan opleveren door een tentoonstelling van Ned. W. ladiè' meer be kend te maken. Tot eereleden der Maatsohsppg zgn be noemd de heeren Salomoason, te Almeloo Van Heek, te EnschedeVan Leersum, direc teur der kina onltures op Java; mr Toaoken», gouverneur van Suriname en dr P. J. H. Cuypers, te Roermond. De aftredende direoteuren, de heeren C. Bosman Alkmaar,A. W. Stortenbeker 's Graven- hage en G. Visser Bsn. Sohiedam, werden vervangen door de heeren M. Symons va* Rotterdam, Armand P. T. Sassen van Amster dam en dr H. Yssel de Schepper van Gouds. De jongste mail nit Oost-Indë braobt ons ditmaal geen tgdingen van aanbelang. Uit een paar oorreapöndeatiën van het oorlogster rein in Atjeh bleek, dat de kolonne Yan Hentss den 21sten Mei, dus zes dagen na de bloedige affaire bg Glieng, een waren zege- tooht door het gebied van Polim heeft gemaakt. De vgand vluchtte overal bg de nadering en liet de nog aanweaige beatings onverdedigd aohter. Ze werden opgeruimd. Het versltg der voornaamste gebeurtenissen, loopeade van 23 Mei tot en met 5 Juni, meldi dat te Lspong (Groot Atjëb) op nienw benden van Toekoe Oemar aanwezig zgn, die door ome troepen werden vetjtagd. In de overige deelen van Atjeh hadden nu en dan sohermntzelingen plaats van weinig beteekeais. Er woei af en toe ee* kraohtig doorstaande Z.W. wind, het was drukkend warm, met weinig regen in de beneden streken. Ia bet militair hospitaal kwamen de navol gende choleragevallen voorrestant op 22 Mei 2 Europeanen, hg gekomen 1, overleden 1 en hersteld 2. Uit de IY Moekims werd bericht, dat daar eenige gevallen dezer ziekte zioh hadden voor gedaan. □IT STAD EK PROVINCIE- Prov. blad no. 90 bevat een besluit va* Gedeputeerde staten van Zeeland omtrent het rgden met aan elkander gekoppelde onbe laden voertuigen. Beschikkende op het veraoek van de afdee- liig Zierikzee der Maatschappij tot bevorde ring van landbouw en veeteelt in Zeeland, om onth< ffiag van het verbod in 1 van art. 87 van het Reglement op de wegen en voetpaden ▼oor de wegen in Sohouwen en Dniveland, is door Ged. Staten beslote* krachtens 2 va* att. 87 tot wederopzegging onthef flag te verleenen van het verbod in 1, voor wat betreft de wegen in de eilanden Schouwen en Duiveland, uitgezonderd dea weg van Zierikzee naar Brouwershaven, zoodat die wegen mogen worden bereden met twee aan elkaar gekcp- pelde onbeladen voertuigen, mits alsdan de onderstellen atevig aa* elkaar verbonden zg*. Bg kon. besluit zgn benoemdtot dgk- graaf voor den polder Kramente St. Philips- land, H. Geelhoed; en tot lid van het bestuur der waterkeering »ai het calamiteuse water schap EUewoutsdijk en den calamiteuse* pol der Horstele J. Smallegange Az. Donderdag 22 Juli loopt van de Zeeuw- sche stations een plcitier trein, bestaande uit rgtuigen derde klasse, naar Ngmegen en Arn hem en terug. De prgzen der voor dezen goedkoopem trein uit te geven ip:oiale retourkaarten bedragen van V1 i s i n g e n naar Ngmegen f 1.90, naar Arnhem f 2.05, van Middelburg f 1 85 e* f 2, van G o e s f 1.65 e* f 1 80. Het vertrek is bepaald op 420 *s morgens van Ylissingen aankomst te Ngmegen 9.40 en Arnhem 10.04. De trein vertrekt va* Arn hem 's avonds te 7 uur en van Ngmegen te 7 32, om te 11.54 te Ylissingen aan te komen. De verkoop der kaarten, waarvan een be perkt aantal wordt uitgegeven, vaagt aa* Donderdag 15 Juli 1897 en wordt geslote* Woensdag 21 Juli d. a. v. om 3 uren des na middags, of vroeger indien het vastgestelde aantal zal zgn uitgegeven. - De dief, die ia den nacht van Zondag op Maandag nit de eendenkooi van den heer Kraamer aan het bolwerk alhier vier stuks eenden stal, is gezien, maar nog niet gesnapt. Twee politiemannen, die in dea naoht van Dinsdag op Woensdag in die bnurt surveil leerden, sagen in de kooi een groote visch- otter opduiken, die probeerde weer een houtje meester te wordèa, doch die op het hooren van voetstappen spoedig weer verdween. In versohillende bladen komt een berioht voor, ontleend aan een Engelsob blad, omtrent de arrestatie te Londen van zekeren G., vroeger hotelhouder teYlissiagen, welke arreztatie in verband wordt gebracht met de treurige saak van den postbeambte T. Dit kunnen wg beslist tegenspreken. Met die zaak heeft de gevangenneming vat G. seker niets te maken. In hoever de arrestatie ia verband staat met de zaak tegen den Eagelsohman, die onlangs te Yliuingen werd gearresteerd en nog in hechtenis zich bevindt, weten wg niet. Maar vroeger reeds ia melding gemaakt van de arrestatie va* een medeplichtige in Engeland. Heden viert het Comité tot wering van schoolverzuim te Gees met de leerlingen der o. 1. scholen aldaar, die zioh door getrouw schoolbezoek ondersoheidden, het gewone jaar- lgksch feest. De kinderen, met de Harmonie Euphonia aa* 't hoofd, trokken te 1 ure in optooht naar het station om per extra-trein naar VliBsingem gevoerd te worden en aan het strand een aangename* middag door te bretgen. Euphonia voerde op het terras voor het badhuis eenige muziekstuVken nit, terwgl de kinderen zioh uitstekend amuseerde*. Behalve het feestje, ontvingen de kinderen van sobool C en D deze week ieder nog op hun spaarbankboekje een insohrgving, de eersten va* f 0.75 de tweeden van f 1. Gemeentebelang. Onder voorzitterschap van den heer J. de Yos werd Woensdag avond op de kleine bovei - zaal van de scoieteit De Vergenoeging alhier eeae vergadering gehouden van de bovenge- noemde liberale kiesvereeniging. De opkomst was niet drukbehalve het bestuur waren slechts 16 leden trgenwoordig. Mededeeling werd gedaan va* een schrgven van den heer Herm. Sigders, houdende berioht dat hg bedankt voor het lidmaatsohap der vereeniging, wegens een bg hem besta»»d prinoipieel bezwaar tegen art. 6 van het reglement en de oandidaatstelling van den heer Koole bg de laats'e verkiezing. Het bestuur achtte het schrgven van dea heer Sngders niet juist. Yooral was het bestuur verbaasd erover, dat de heer Sngders nu be swaar maakt tegen het genoemd art. 6, waar hg vroeger zelf ee* voorstel deed in den geest als thazs door het bestuur gedaan is. Yan den heer L. Baart was een ichrgvea ingekomen, waarin hg, verhinderd agade ter vergadering tegenwoordig te sga, de vrgheii neemt den heer M. G. Boassom als candidaat aan te bevelen. Daarna braoht de vo wzitter den uitslag der laatstgehouden verkiesing in herinnering, die op een enkele uitsondering na een succes voor de vereeniging te noemen is. Die uitsondering is een gevolg van het op treden van een paar leden deser vereeniging tegen de candidature*, door haar gesteld. De verwarring, die bestaan heeft, is ook ten- deele te wgten aan den beer M. G. Boaison, die in twee districten zich eene oandidatuur liet welgevallen. Hierna werd overgegaan tot het noemen van candidate* voor de keuse van een ge meenteraadslid in district III. Achtereenvolgens werden genoemd: door den heer Pb. Boudewgmse de heer I. H. C. Heg se, door den heer Yan Sorge de beer F. M. Wibaut, door den heer J. A. Steinz de heer J. Borsiu», door den heer C. F. Diesoh de heer P. Dumon Tak en door het bestuur de heer A. Y. A. Looyea. De heer Boudewgnae achtte het niet noodig de oandidatuur van den heer Hegse in dea breede aa* te bevelen. Dese is voldoende be kend; alleen kan spreker mededeelen dat de heer Hegse zich een oandidatuur wil laten welgevallen. De heer Yan Sorge verdedigde de oandida tuur Wibaut, vooral met bet cog op onder- wgsbelangen en de sooiale kwestie. De voorzitter wees erop, dat de oandidatuur Wibaut gewogen maar te licht bevonden is. Alle pogingen sga aangewend om hem ver kozen te krggen, maar dat is mislukt. De heer De Waal herinnert dat de heer Wibaut in het eerste kiesdistrict, waar hg candidaat was, 145 stemmen verkreeg, tegen 117 op den candidaat der vereeniging. De heer F. Bo&isoa stelde in het licht dat bg de vorige verkiezing de heer Wibaut stoad tegenover twee aftredende leden, terwgl het thans een vrge verkiezing geldt. De heer Steinz bevnl den heer Borsius aan als groot industrieel, die weet wat het publiek noodig heeft. De gemeenteraad behoeft niet alleen te bestaan uit advccaten en geleerden. Bg de laatste verkiesing heeft de heer Bor sius een vrg groot aantal stemmen op zioh vereenigt. De beer F. C. Diesoh, ter aanbeveling van sgn oandidaat het woord verkregen hebbende, wees op de groote verdiensten van den vader van den heer P. Dumo* Tak; hg meent dat deze de voetstappen van zgn vader waardig zal drukken. De beer Yan Karssen merkte op dat het motief van den heer Diesoh niet klemt. De keer Diesoh meent dat de beer Dsme*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1