ZITTING VAN VRIJDAG 16 JULI 1897.
Transport 1.250
en door de polders
Lamswaarde tot een bedrag van 440
cal. Walzoorden 395
Stoppeldijk 125
Hengstdijk 100
Ser Pauius 75
Cambron 50
Hulster Nieuwland 20
Absdale 25
de Clinge 20
1.250
Totaal 7™27500
De gemeenten en de polders dragen in de subsidie
van t 2500, dus elk voor de heltt bij.
Wat de gemeenten betreft, is het voor mij niet mo
gelijk na te gaan, in hoeverre deze niet in staat zou
den zijn, door het verleenen van grooter subsidie, vau
hun belang te doen blijken.
Wat betreft de polders, kan worden opgemerkt, dat
aangenomen kan worden, dat de geheele streek, die
geacht kan worden bij den stoomtramweg belang ie
hebben, tot die subsidie mede werktals uitzondering
zouden wellicht te noemen zijn de polders Havik,
Oude Graauw en van den Langendam; doch daartegen is
aan te voeren, wat beide laatstgenoemde poiders betreft,
dat de een niet ver verwijderd is yan de haven aan
de Paal, en de andere niet ver van Hulst gelegen is, en
dus voor hun afvoer van producten niet zoo bijzonder
behoefte gevoeld wordt aan den ontworpen tramweg.
De verschillende subsidiëerende polders dragen, per
H. A. berekend, in zeer ongelijke mate bij oiteen-
loopende van f 0 356 door het calamiteuze waterschap
Walzoorden tot 0.015 a 0.01s door het waterschap
Absdale met Riet en Wulfdijk en den Clingepolder.
Omtrent de geringe bijdrage van deze laatste pol
ders is echter op te merken, dat deze door hunne
ligging nabij den spoorweg NeuzenMechelen in
minder groote mate behoelte aan den ontworpen
stoomtramweg hebben.
In het geheel dragen 9056 H. A. bij 1.250, of
gemiddeld nog geen 14 cent per H. A.
Zondert men uit het calamiteuze waterschap Walzoor
den, dan bestaat de bijdragende landstreek uit pol
ders, die slechts f 3.75, 5.75, 5.50, 3.50, f 2, 0.60
en f 2 per H.A. gescbot betalen.
Mag men dus aannemen, dat een hooger bijdrage
door de belanghebbende polders in het algemeen zeer
goed zou kunnen gedragen worden, daartegen zou zijn
aan te voeren, dat de bijdragen der polders aan de tot
stand gekomen of ontworpen tramlijnen in Zeeland in
het algemeen daarvan niet zooveel afwijken, behalve bij
BreskeusMaldeghem, waar doorgaande per H. A. 0.30
werd bijgedragen, doch waar tegenover staat dat aan
deze geheele lijn slechts 2153 H.A. bijdroegen. Het belang
rijkste deel der subsidie bij deze lijn werd door de ver
schillende gemeenten gedragen. Ditzelfde geldt ook voor
andere in Zeeland met subsidie gemaakte tramwegen.
Bij den tramweg HulstWalzoorden zijn nu onge
lukkigerwijs slechts weinige belangrijke gemeenten
betrokken, terwijl bovendien de gemeente Holst- reeds
aan een spoorweg is gelegen.
Bij de beoordeeling van de al of niet wenschelykheid
voor de provincie Zeeland tot toestaan van de aange
vraagde provinciale subsidie, moet niet worden uit het oog
verloren, dat de provincie, behalve het belang dat
zij heelt bij het tot stand komen van een verkeers
middel, dat tot de ontwikkeling van een belangrijk
gedeelte van haar gebied kan leiden, ook nog in
anderen zin financieel betrokken is bij het tot stand
komen van de stoomtramlij n HulstWalzoorden.
Uit de provinciale fondsen immers wordt thans
jaarlijks betaald een subsidie aan den wagen- en stoom-
bootdieust HulstWalzoordenHansweertVlake.
Komt de ontworpen stoomtramweg tot stand, dan
kan vervallen een deel van dien gesubsidieerden dienst
te weten de wagendienst HulstWalzoorden.
Komt deze stoomtramlijn niet tot stand, dan kan
aangenomen worden, dat de provincie bij voortduring
zal hebben te zorgen voor de instandhouding van be
doelden wagendienst, en daaraan een belangrijke jaar-
lijksche subsidie zal moeten ten koste leggen. Immers,
het is niet aan te nemen dat de provincie op een
gegeven oogenblik zal besluiten, door intrekking van
de subsidie, het eenig verkeersmiddel in de bedoelde
landstreek te doen vervallen.
Volgens hetgeen vermeld is in het verslag der
Statenzitting najaar 189L (zie blz. 25 en volgenden),
wordt voor genoemden wageudienst Hulst—Walzoorden
de subsidie gerekend te bedragen f 3000, gedurende
5 jaar, in te gaan 1 Jannari 1893 en alzoo eindigende
31 December 1897.
Blijkens den mij toegezonden afdruk van bet scbrij -
ven van uw college dd. 17 April 1897 no. 1066 130,
wordt aan de Provinciale Staten voorgesteld voor de vol
gende 5 jaren, alzoo ingaande 1 Januari 1898, eene jaar-
lijksche subsidie van 11 500 voor den dienst Hulst
WalsoordenHansweertVlake uit te keeren, waarvan
wordt gerekend dat 6.500 voor den wagendienst
HulstWalzoorden bestemd is, met welk bedrag dan de
subsidie van 11.500 zou kunnen verminderen, indien
de stoomtram HulstWalzoorden tot stand komt.
In verband hiermede is nog in het oog te houden dat
de stoomtram vrij is van het tol (Provinciaal blad no. 16
van 1889,) en dat de wagendieDst HulstWalzoorden een
niet onbeduidend bedrag aan tolgeld jaarlijks betaalt.
Er worden toch gedurende bet geheele jaar vier
reizen per dag heen een weer gemaakt, dus, daar er
3 tollen zijn, 24 tollen per dag gepasseerd, dus in het
jaar 8760 tollen, wat gerekend tegeu 0.265 per tol
een bedrag aan tolgeld vormt van 2.321.40 per jaar.
Indien de wagendienst wordt opgeheven, zullen dus
de tolpachten sterk dalen.
Deze daling, in ronde cijfers stellende op 2.300
per jaar, en de door de provincie verleende jaarlijk-
sche subsidie aan den wagendienst houdende op ƒ6500,
dan zou, bij vervanging van den wagendienst door een
stoomtram, de provincie gedurende de eerste 10 jaren jaar
lijks aan subsidie meer betalen 7.500 6.500'
1.000 en minder ontvangen 2.300 aan tolpachten.
alzoo een nadeelig verschil van 3.300 per jaar.
In bet volgende 10-jarig tijdvak zou dan jaarlijks
aan subsidie minder behoeven te worden betaald
ƒ6.500 ƒ2.500 ƒ4.000,daarentegen ƒ2.300,—
minder worden ontvangen aan tolpacht, alzoo een
voordeelig verschil van f 1.709,per jaar.
Hieruit volgt, dat na 20 jaar de meerdere kosten
voor de Provincie, voortvloeiende uit de vervanging van
den wagendienst door den stoomtramweg, zullen bedra
gen 16.000,—, gelijk uit onderstaande rekening blijkt
10 jaar subsidie aan den stoomtramweg
ad 7.500,— per jaar75.000,
10 jaar subsidis aan den stoomtramweg
ad 2.500,-25.000,—
gemis aan tolopbrengst gedurende 20 jaar,
ad 2.300,—46.000,—
samen f 146.000,
van welk bedrag in mindering komt de
uitgaaf voor het subsidie ad 6.500,
per jaar aan den op te heff.n wagen
dienst, gedurende 20 jaar130.000,—
Alzoo meerdere uitgaaff 16.000.—
