MIDDELBURGSCHE COURANT.
N°. 149,
140° Jaargang.
1897.
Maandag
28 Juni.
Middelburg 26 Juni.
Rumor in Casa Militari.
HERSTEMMINGEN.
Deze courant verschoot d a g e 19 k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Pr§8, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland fraaoo p.p^ 2^31
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Middelbnzg 26 Juni 8 u. vm. 67 gr. m. 12 ui
74 gr., av. 4 u. 75 gr. F. Verw. tam. kr. Z. wind.
AdvertentiSn voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór ééa
uur aam het bureau bezorgd zjja.
jAdverteatidttt 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regel]
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
AdvertentiSn bg abonnement op voordeelige I Agsstti.
voorwaarden. Prospectussen daarvansgngratis I Te Terneuzen: M. de Jonge; te Rotterdam
aan bet bureau te bekomen. I Nijgh van Ditmab.
B(| dera courant behoort een Bijvoegsel
In 1896, den 21sten Maart, bij Staatsblad
no 50, werd, in navolging van den burger
lijken, een militaire pensioenraad in het
leven geroepen. Deze trad op het laatst
van het vorig jaar in werking en heeft tot
zeer veel ongenoegen aanleiding gegeven.
De zaak is van groot belang en verdient
ook in onze courant eenige verklaring en
toelichting, niet alleen voor onze militaire
lezers, maar voor allen die belangstellen in de
toekomst onzer tegenwoordige en toekomstige
landsverdedigers.
De interpretatie der pensioenwetten van
1851, waarop ook de wijziging van de be
dragen bij de wet van 1877 gebaseerd was,
wordt niet meer gevolgd.
Ministers van oorlog van 1851 af en
hunne officieele adviseurs, de inspecteurs
van den geneeskundigen dienst bij de land
macht, hebben naar die interpretatie steeds
beschikt op pensioenen, die door belangheb
benden waren aangevraagd of door hen die,
na voorafgaande peneioneering, niet op hun
verzoek, verhooging van pensioen verkregen,
indien door hen het bewijs geleverd werd
dat zij behebt waren met lichaamsgebreken,
door den dienst ontstaan, of door hen die
vópr hun pensioneeriug geneeskundig werden
onderzocht. Altijd zijn er officieren afge
keurd en gepensioneerd wegens gebreken
niet door den dienst, zooals bij klimaat-,
zenuw- en zielsziekten, waarvan het gestel
of omstandigheden van den officier, onaf
hankelijk van den dienst, de oorzaak waren.
De wet van 1851 [Stbl. 128) maakt in art.
42 onderscheid tusschen lichaamsgebreken,
in en dooren in doch niet door den dienst
verkregen.
Bij accidenten is de oorzaak door of niet
door te conBtateeren. Soms is die moeilijk
of niet te bepalen by die gebreken, welke
evengoed bniten als in den militairen dienst
ontstaan.
De regel gold, en werd, zooals wij zeiden,
vóór de werking van den pensioenraad door
de ministers aangenomen, dat bij twijfel oi
de gebreken door den dienst ontstaan waren,
dit geacht werd het geval te zijn indien het
tegenovergestelde evenmin onomstootelijk be
wezen kon worden. Deze opvatting was bil
lijk en vrijgevig, en werd 46 jaren gevolgd.
Wjj mogen dus van traditie spreken.
Alleen bestond er twijfel omtrent de oor
zaak by rhenmatiek, vroegtydige ouderdoms
gebreken en dergeiyken. Burgers, zoowel
als militairen zyn daaraan blootgesteld, doch
door den aard der betrekking de laatsten
eer dan de eersten. Logies in kazematten
van fortenomstandigheden als stilstaan of
liggen soms onder regen na verhitting door
«en marsch of rit, kampeeren, bivouakeeren
«tc. maken het begtypelijk dat de betrek
king van officier het ontstaan van lichaams
gebreken kan bevorderen en doen verergeren
by voortzetting van den dienst tot de per
sonen daarvoor ongeschikt zijn.
Wanneer een officier, die geen 40 dienst
jaren heeft, gepensioneerd wordt, verkrijgt
bij toch het volle pensioen voor 40 dienst
jaren wanneer hij afgekeurd wordt voor
gebreken, door den dienst. Zoo niet, dan
ontvangt hy pensioen naar het aantal jaren.
Dit is bepaald by de tweede wet van '51.
Zonder veel drukte of gezeur te maken, werd
deze regel vrijgevig toegepast.
En wat blijkt nu, na 46 jaren dezen weg
bewandeld te hebben Dat het volle pen
sioen tot de uitzonderingen gaat behooren
voorheen was niet vol pensioen exceptie. In
de enkele maanden, waarin de pensioenraad
werkt, zijn de volgende pensioenen vastge
steld een lnitenant-kolonel, die vroeger
f 1800 zon gekregen hebben, ontvangt nu
f 1744een majoor, in plaats van f 1600,
i 1484een kapitein f 1134 voor f 1474
«en andere kapitein f 1461 voor f 1560
enz. enz. De oorzaak van deze teleurstel
lingen ligt in den Militairen pensioenraad,
4ie ip twyfelachtige gevallen aanneemt dat
de gebreken niet door den dienst ontstaan
zijn.
Deze raad, die zijn leven te danken heeft
n de bezwaren, welke de Algemeene
Rekenkamer maakte tegen vereveningen van
pensioenen, geeft eene andere interpretatie
aan lichaamsgebreken door den dienst.
Hij is blykens de wet van '96 in het
leven geroepen tol het geven van adviezen,
die natuurlijk gevolgd worden door de
ministers van oorlog en marine; daardoor
worden er nu bij de landmacht pensioenen
verleend niet overeenkomstig de traditie;
teleurstelling derhalve van hen die pensioen
vragen of ongevraagd verkregen, wijl de
raad zich niet houdt aan de geneeskundige
verklaring.
En toch bij de wet van den M. P. R. werd
geene verandering gebracht in die van '51,
welker bepalingen dus nog ten volle van
kracht zijn; ook het sprekend artikel 22,
waarin bepaald wordt dat de oorzaak let
wel de aard en de gevolgen van de
lichaamsgebreken bij militair geneeskundig
onderzoek erkend moeten zyn.
By elke voordracht voor pensioen van
officieren, die geen 40 dienstjaren tellen,
dient als hoofdpunt van uitgang een genees
kundige verklaring, opgemaakt door den
militairen geneeskundigen dienst.
Deze verklaring is het authentieke stuk
dat met anderen, als geboorte-extract en
extract stamboek, tot grondslag dient van
de bepaling van het pensioensbedrag. Deze
verklaring wordt na het geneeskundig onder
zoek door eene commissie van officieren van
gezondheid, afgegeven door den inspecteur
van den geneeskundigen dienstzij houdt
in en moet bevatten de oorzaak, den aard
en de gevolgen van de lichaamsgebreken.
Nn zou men zoo oppervlakkig zeggen, dat
deze verklaring de grondslag is der pensioens
regeling en dat de Raad zich daaraan moet
houden. De Raad denkt er anders over
hij verwerpt de mogelijkheid van zulke ge
breken door den dienst, die geen accidenten
zyn, en laat de geneeskundige verklaring,
wat de oorzaak der lichaamsgebreken betreft,
voor hetgeen zij is; hij accepteert haar niet
Voorgelicht door den burger geneesheer,
die lid van den Raad is, schijnt de medische
kennis niet in oppositie te komen met den
aard en de gevolgenIn den Raad zijn drie
burgerleden, die natuurlijk geene militaire
ondervinding hebben, 2 leden van de land
macht, die niets van den zeedienst weten,
2 leden van de marine, die niet kunnen
oordeelen over de gebreken in den dienst
by de landmacht. Waarom juist in den
militairen pensioenraad drie burgerleden
zitting moeten hebben, is ons niet duidelijk
bestond de Raad uit drie gepens. hoofd
officieren van de landmacht en drie van de
zeemacht met één rechtsgeleerd adviseur,
dan zonden er zeker niet zulke bloedraads-
beslniten genomen worden als thans het
geval is geweest. Zedelyke invloed van de
rechtsgeleerden en onbekendheid kunnen in
den Raad eene meerderheid geven van
stemmen om af te wijken van de genees
kundige verklaringen van den inspecteur
van den geneeskundigen dienst.
Men heeft thans officieren, die gepensio
neerd zijn, nadat zy door eene commissie
onderzocht en door den inspecteur voor
noemd afgekeurd waren wegens lichaams
gebreken, in en door den dienst ontstaan, die
het volle pensioen missen, aangezien de raad
verandering bracht in dien zin, dat de oor
zaak niet werd toegeschreven aan den dienst.
De bedragen verminderden dus, tot heil
misschien van de schatkist, tot nadeel van
de gepensioneerden. Hnn billykheidagevoel
komt in opstand, dat zij niet behandeld wor
den als hunne kameraden voorheende
pecunieele bezwaren, met het oog op het
toch al geringe maximnm, zijn toegenomen
men acht dit resultaat verkregen door afwy-
king van de wet; men wraakt het dat de
M. P. R., zonder de te pensioneeren officieren
te hooren, de beslissing van de deskundigen
heeft gewijzigdart. 22 van de wet van '51
wordt geschonden; men kent aan de zeven
leden van den M. P. R. niet de bevoegdheid
toe als medische deskundigen tegenover de
wettelijk aangewezenen op te treden en de
conclusiën van hnn rapport te wijzigen.
Officieren, gepensioneerd tot een geringer
bedrag dan hnn in verband met de genees
kundige verklaring toekomt, hebben den
wettigen weg ingeslagen door zich te wen
den tot den Raad van State.
Aan dezen raad, die, in afwyking van den
M. P. -R. belanghebbenden hoort, zal nu
vooreerst de beslissing zijn of pensioenen,
berekend door den M. P. R. voor 't geval
dat officieren ongeschikt zyn geworden niet
door den dienst, niettegenstaande de genees
kundige verklaring inhoudt dat die gebreken
ontstaan zyn door den dienst, al dan niet
zijn verleend volgens de wet. Met verlangen
zien wy een uitspraak van den Raad van
State tegemoet. II y a encore desjuges
la Haye
De rumor in militaire kringen is groot et
pour cause I Be Militaire Gids van Mei be
vat een waardig artikel over deze kwestie,
door een in '95 gepensioneerd hoofdofficier
der artillerie geschreven, die dns als onpar
tijdige opkomt voor het recht aijner vroegere
kameraden. Ook de groote bladen in ons land
zyn begonnen deze question bruiante aan te
pakken; redenen te meer om onze lezers er
niet onkundig van te laten.
J.
DIT STAD EN PROVINCIE
besluit va» Gedeputeerde staten
van Zeeland is bepaald, dat de ver kie-
ng van een lid der Proviaoiale staten
in het kiesdistriot Middelburg, noodig
door het overlijden van het lid dier Staten,
den heer dr J. van der Beke Callenfels, sal
plaats hebben op Dinsdag 3 Augustus en de
stemming en herstemming, zoo
noodig, op Dinsdag 17 en op Vrjjdag 27
Augustus 1897.
Naar wjj vernemen is de politie op het
spoor van hen, die Donderdag middag rozen
van het rozenperk op het SsiBbolwerk alhier
hebben afgernkt. V-r -lit feit worden ver
dacht een paar kwajongens alhier, die niet
te best bekend staan en die reeds eeze voor-
ioopige bekentenis sfiegden.
Volgens bericht uit Veere ia men he-,
den nacht begonnen met de lading der Eng.
barge Princes May over te laden in een tjalk.
Men hoopt het schip begin der volgende week
vlot te krjjgen het zal dsn naar Vlitiingen
worden gesleept ter reparatie.
Vrjjdag avond vergaderden te Goes de
a. r. kies ver eenigin gen Voor Nederland en
Oranje en Groen van Prinsterer, ten einde
een definitieve keuze te doen van eandidaten
voor de a. s. gemeenteraadsverkiezing.
De vereeniging Groen van Prinsterer had
vroeger besloten vier oandidaten te stellen,
maar het bestuur was tot andere gedaohten
gekomen het besluit werd vernietigd en nu
besloten slechts drie oandidaten te proola-
meeren en in overeenstemming met Nederland
en Oranje tegenover den heer J. J. Oohtman
ook geen eandidaat te stellen.
Op de voorloopige eandidaten-1 jjsten werden,
■adat de heer M. de Jonge Ja. door beide
kiesvereenigingea met aoolamatie was geko
zen, en dus nog twee oandidaten te stellen
waren, geplaatst de heeren B. M. den Boer, J.
Adam, J. Fabery de Josge, G. Oraaje, O. E. van
Koetsveld, J. Bujjse, J. Plazier, A. S. J. Dek
ker, M. de Bcx, W. Duvekot Cz., P. C. van
Melle, M. H. Hariaok, J. Joagepier en meer
anderen.
Vóór den aanvang der vergadering hadden
zich teruggetrokken de heeren J. Adam, Fabery
de Jonge, B. M. den Boer en Hariaok.
Er werd beBlotea dat iedere vereeniging
een oandidaat zou stellen, die beiden op beide
vergaderingen werden besproken en overge-
aomen. Door Nederland en Oranje werd de
heer J. Boy se, door Groen van Prinsterer de
heer C. E. van Koetsveld geoandideerd, die
beiden de benoeming aannamen.
Te N i s s e is Donderdag een koe ia de
weide van de hitte gestorven.
Ook onder de melkkoeiea.van den land
bouwer M. van Damme te 's-H e e r-A rends-
kerke is het mond- en klauwzeer uitge
broken.
District Dlddelbavg,
Heden oohtend werd ten raadhuize alhier
door het hoofdstembureau in dit distriot een
zitting gehouden tot het vaststellen van den
uitslag der herstemming.
Het bleek dat waren uitgebracht 6377 stem
men, waarvan 117 van onwaarde, zoodat het
aaatal geldige stemmen 6260 bedraagt.
Verder bleek dat op den heer mr C. Luoasse
3137 stemmen waren uitgebraoht en op den
heer mr E. Fokker 3123.
De uitslag was dus woals door ons is gemeld.
Hierop had het volgende
1 n 1 d n I
plaats.
Aangezien door de stembureaux te Oost
en West-Souburg en te R i 11 h e m in
de processen-verbanl niet is gemotiveerd,
waarom respcetieveljjk 6 én 3 stembriefjes
van onwnarde zjjn verklaard en door beide
stembureaux al cao niet is voldaan nan de be
paling van art. 89 der kieswet, laatste lid en
laatste zinsaede, werd door het hoofdstem-
bureau met algemeene stemmen beloten over
te gaan tot de opening der betrokken pakket
ten en onderzoek der van onwaarde verklaarde
briefjes.
Uit het onderzoek bleek, wat Oost- en
West-Souburg betreft, dat het pakket
zes biljetten bevatte, waarvaa 4, w|l geen
der witte stipjes zwart gemaakt wat,, geen
oandidaat aanwjjzen en dat op twee andere
biljetten bjjvoegingen achter of bjj denamen
der oandidaten waren geplantst.
Het hoofdstembureau verklaarde daarop, dat
die 6 briefjes terecht van onwaarde verklaard
zjja.
Het pakket van R i 11 h e m bleek 3 briefjes
bevatte* op 2 daarvan waren de witte
puntjes beiden blank en was dus geen oandi
daat aangewezen, ter wjj 1 op het derde briefje
een bjjvoegiig bjj den nnam van een der oan
didaten voorkwam.
Ook deze drie briefjes achtte het stemburean
terecht van oawaarde verklaard.
Na voorlezing van den uitslag der stem
ming, werd door de heeren J. J. H. Dooren-
bos en Herman Snjjders aan het hoofdstem
bureau verzooht de toepassing van art. 95 der
kieswet, op grond van het feit, dat het aantal
van onwaarde verklaarde biljetten in do ver
schillende atemdistrioten naar verhouding
belangrjjk verschilt, zoodat de mogeljjkheid
bestaat, dat men niet overal volgens den
zelfden mantstsf heeft gehandeld by het van
oawaarde verklaren der biljetten.
Tot toelichting hiervan wees de heer Dooren-
bos erop dat ia Middelburg tegenover 1876 inge
leverde geldige biljettea er 67 vaa onwaarde
verklaard ajjn, in het 3e distriot tegenover
559 alleen 41, in Ylissingen by 1539 geldige 19
en in nl de buitengemeenten bjj 2846 geldige
biljetten 31.
Uit de beraadslaging van de leden van het
hoofdstembureau, bestaande uit de heeren jhr,
L. Soborer voorzitter, dr. A. van der
Swalme en mr. S. Gratama, bleek het volgende.
De heer Van der Swalme was vanmeening
dat er geen grond bestaat om aan het ver
langen der protesteereade kiezers te voldoen.
Dit is niet te rangschikken onder de bepa
lingen der wet, wamrbjj aan het hoofdbureau
de opening der pakketten wordt toegestaan.
Hier wordt slechts een vermoeden uitge
sproken, maar geen bepaald feit aangevoerd.
De bewering der twee kiezers is niets meet
dan een veronderstelling. Wat betreft het
groote verschil, dat er bestaat tusschen het
aantal van onwaarde verklaarde briefjes in
distriot 1 ea III vaa Middelburgdit klemt,
■aar spreker meeat, aiet, omdat ia het laatste
distriot vele kiezers der buitenwjjkea vallen,
van wie eene mindere mate van ontwikkeling
te verwaohten is.
Hetzelfde geldt van de distrioten Ylissingen
11 tegenover I.
Naar spreker meent, gaat het niet aan de
maeht van het hoofdstembureau soover uit te
strekken, als voor inwilliging van het verlan
gen der protesteereade kiezers het gevai
zou zjjn.
De heer Gratama wees er op, dat ia art. 95
der kieswet gezegd wordt, dat het hoofdbureau
een nadere opeaiag kan bevelea. Hjj stelde
in het lioht, dat de kiezers nooit met juistheid
iemand of een bepaald feitkuanen aanwjjzen,
wjjl de ztemming geheim is.
Z. i. zyn de opgegeven redenen te biliykei
en zal bjj sioh verklaren voor inwilliging van
het verzoek, dat, naar hjj meeat, als het ware
in de wet zelve ligt.
De voorzitter, ae neer jhr mr L. Sohorer,
verklaarde van meeaiag te zjjn dat, volgens
de bepalingen van art. 95 der kieswet, niet
mag worden overgegaan tot de opening der
biljetten, dan wanneer uit het proces-verbaal
aaa het hoofditembureau bljjkt, dat aiet is
voldaan aan da wet. Dat was het geval met
de prooessen-verbaal van Oost- en West-Sou
burg en Ritthem.
Waar het hoofditembureau de reden cm de
biljetten te openen alleen kan patten uit de
prooeisen-verbnal, nl. uit de onwettige samen
stelling ervan en die hier niet bljjkt, ka»
spreker niet medegaan met het verzoek der
heeren Doorenbos en Snjjders.
Met 2 tegen 1 stem besliste het hoofdstem
bureau alsnu, dat de biljettea aiet sullen
worden geopend.
Door den heer M. S. de Zeeuw werd het
beswaar geopperd, dat ia bet proces-verbaal
van het le stembureau (Groenmarkt) geen
melding is gemaakt van de informaliteit, ge
pleegd door twee kieier», die aan het stem
hokje ruggespraak hebben gehouden door dat
de een, die zjja biljet had gereed gemaakt
om in de stembus te werpen, het heeft laten
tien aaa dea naderen kiezer, die zjjn biljet
aog moest gereed maken ea toen iets heeft
gesproken.
Met den heer De Zeeuw was de heer VC.
van Karssen van deze informaliteit getuige.
Het hoofditembureau besloot van dit be
swaar melding te maken in zjjn proees-verbaal.
Volgens heden ontvangen telegrammen ver-
eisohen de in ons buitengewoon nommer ge
melde ojjfers van een paar di» trio tea aanvul
ling ea verbetering, hoofdzakelijk omdat Vrij
dagavond vaa eea drietal hieronder genoemde
de opgaven vaa eakele gemeenten nog ont
braken.
Zjj betrtffdn de distrioten
Den Helder. Uitgebracht 5874: Staal
man 2918, Lelj 2456 stemmen.
Rotterdam II. Uttgebraoht 2843: De
Kleik 1649, V. Asoh van Wjjck 1194.
Sohoterland. Uttgebraoht 3592: Van
der Zwaag 1941, Fyttersen 1651 Btcmmen.
Tietjerksteradeel. Uitgebracht 5104
Troelstra 2672, De Vries 2432.
Verhlezlngsvavla.
Algemeen was ia den lande de belangstel
ling in de herstemmingen. Ook in ons distriot
was dit het geval en dit bleek Vrjjd&gavoid
in het bjjzoader voor ons bureau waar wjj, aaar
mate de telegrammen bjj or b inkwamen, dea
uitslag in al de distriotea, waar herstemmiag
was gehouden, publiceerden. Steeds stond een
dichte drom voor de plakkaten en dat het
aiet alleen nieuwsgierigheid was maar groote
belangstelling, was at te leiden uit de opge
wondenheid die heersohte, wanneer de keuze
in een of ander distriot ia liberalen geest
uitviel.
Omstreeks kwart voor elven ontvingen wjj
het laatste bericht en was de totaal opgaaf
gepubliceerd. Ook ditmaal werkte daartoe
zeer mee bet personeel van de telegraphic.
Onder de verkiezi» ga varia verdient een
plaatsje het feit dat te K r u in i n g e n vier
kiezers gestemd hebben, waarvan een opzet-
eljjk uit Amsterdam, een uit Den Haag, een
uit Rotterdam en een uit Doidreoht overkwam.
Da polderjongens van Saeftingen werden,
aaar men oas meldt, per stoomboot afgehaald,
terwjjl te lerseke de werklieden per rjjtuig
van de hotsteden gehaald werden en zelfs
zieken gestemd hebben.
Hoezwaar het kan wegen, of men al of
aiet zjja stem uitbrengt, bljjkt wel uit de
herstemmiag te Sneek waar de heer Vaa
Gilse met één stem meerderheid gekozen werd.
Op die stemming heelt dus invloed gehad,
dat een der te Middelburg aaawezige
leden vaa de Vereeniging van gasfubrikanten
in Nederland zjjn stempuoht zoo ernstig op
vatte, dat bjj expres daarvcor zyn vertrek ver
vroegde en zich Donderdag avond per rjjtuig
naar Ylissingen liet brengen om üaar te lo
geeree, ten einde Vry dag morgen vroeg per
saeltreim te kunnen vertrekken.
De Residentiebode, het aog zoo jorge
katholieke Haagsche orgaaa, gat de vorige
week bljjk vaa de onbezonnenheid der jeugd,
welke nog vnn geen kieBohheid weet. Naar
aanleiding van de nederlaag van een tegen
stander sohreef dit blad het is om over
den grond te rollen van pret."
Wat zal de ledaotie nu Vrijdagavond wfll
nebben gedaaa?
Overal hand- een spandienst geleverd aaa
de anti-revolution*»iiettalrjjke zetels voof
dese party veroverd, en zelf overal door die
bondgenooten verlaten ea door hun afval arie
zetels verloren.
Waarljjk, 'tis voor de redaotie om weef
eeas over dea grond te zoUea, maar ditmaal
aiet van pret 1
lialilisn gemeenteraad vm
Middelburg-
Ia de heden door oas ontv sagen Eat délin
gen van den gemeenteraad, eerste afdeeliag,
is opgenomen het advies van bu'g. ea weth.
aangaande het voorstel der heeren Tak, Van
der Harst, Gratama ea Brevet, om het gevoe
len ia te winnen van een ingenieur omtrent
het plan van den gemeente-bouwmeester tot
wjjsiging der rioleering.
Burg. en weth. hebben tot de genoemde
heeren de vraag gericht, of ijj by hun vcor
■tel na de inlichtingen, in de vergaderiag van
19 Mei jl. gegeven, wentchen te volharden
en zoo ja, welke hunne bedoeling is ten aan
zien van den omvang van het dcor den inge
nieur in te stellen onderzoek en aan welk
soort va» ingenieur dat onderzoek naar hun
