MIDDELRURGSCHE COURANT.
m
B
D
B
B
B
B
N°. 138,
140° Jaargang.
1897.
Dinsdag
15 Jnni.
fl
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k amet uitzondering vaa Zon- ea Feestdagen
Prijs, per kwartaal, aoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen ia Nederlaad fraaoo p.p., 2.-ag
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Middelburg 14 Juni 8 u. to. 78 gr. m. 12 u.
83 gr., av. 4 u. 76 gr. F. Verw. zw. Z. W. wind.
AdverteatiSa voor het eerstvolgend
nummer moeten de* middag* vóór éém
uur aan het bureau beiorgd zjjn.
AdverteatiSa t 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regeT
Groote letters naar de plaats die sij innemen.
AdverteatiSa bg abonaemeat op voordeelige
voorwaarden. Proapeotuuen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Afeilea
Te Terneuzen: M. de Jonge; te Rotterdam!
Nwgh van Ditmak.
Wij moeten slagen!
Met die gedachte doe ieder morgen
(Dinsdag) tusscben 8 en 5 uren zijn plicht
Niemand late zich weerhouden door het
ontmoedigend: „het lukt toch niet"; want
dit mag en kan men op geen enkelen grond
beweren.
Wij staan voor nieuwe toestanden, nieuwe
kiezers, nieuwe verhoudingen!
Geen sterveling kan zeggen hoe de uit
slag wezen zal.
Daarom beijvere ieder kiezer, die belang
stelt in de algemeene zaak, zich morgen
om den man zijner keuze „zwart te maken."
Men denke er vooral om zijn
oproepingskaart mee te nemen
naar het stembureau.
Zonder vertoon van die kaart wordt men
niet tot de stemming toegelaten. Wie er
geen heeft ontvangen of de ontvangene heeft
verloren, dien moet op zijn aanvraag nog
door of vanwege den burgemeester een kaart
worden uitgereikt, mits hij voldoende vaneijn
identiteit doe blijken. Dat wil zeggen dat
hij aantoont een persoon te zijn wiens naam
op de kiezersiyst voorkomt. Hij moet dan,
blijkens de woorden der wet, zelf die kaart
halenaan een gemachtigde mag zy niet
worden afgegeven.
Zy, die in de districten Middelburg,
Goes en HonteniSSO, willen handelen in
onzen geest, maken op de stembriefjes, die
zy dan op de stembureau* zullen ontvangen,
de eerste witte puntjes zwarten wel in
het district:
Middelburg.
weerde mr E. Fokker dat de voordeelea vaa
graanrechte» ook te» deele te» goede va»
het bnitealaad zouden kome», daar meer
da* 4 pCt. der oagebouwde eigendom-
ia oas laad aan niet-inge».tenen
behoort. De heer De Boer betwistte dit cjjfer,
ea daagde den heer Fokker uit i.jjse op
gave te bewjjzen, op wederzjjdsche verbeu-
riag vaa f 100. Orer die» zonderlinge» eisoh
haalde de heer Fokker eerBt de sohouders op,
maar toe» de heer De Boer voor «telde die
f 100 aaa de armea vaa den Wieringerwaard
geven, nam de heer Fokker ten slotte de
uitdaging aaa, omdat daa de armea ia elk
geval eea voordeel vaa f 100 zoude» hebbea.
De »fl. Sohagea vaa de Liberale Unie zou
ia deze als arbiter optrede» en heeft thans
de volgende officieels cjjfer» bekend gemaakt.
Provinciën.
Totaal
belastbare
opbrengst
ongebouwd.
Belastbare opbr.
van ongebouwde
rigeadommen be-
hoorendeaanniet-
ingezetenen des
rjjks.
Noord-Brabant,
10,628,741
660 279
6.2
Gelderland
12,371 248
446 192
3.6
Zuid-Holland.
16,257,528
359,769
2.2
Noord-Holland.
11,992,785
122,713
10
Zeeland
6 915 662
1,645,080
23.8
Utrecht.
5,137,338
124,834
2.4
Friesland
13,077,710
83,005
0.6
Overjjsel
5,420,658
46,504
0.9
Groningen
8,459,826
24,118
0.3
Drente
1,813,883
9,816
0.5
Limburg
4,230,329
573,411
13.5
Totaal
96,305,708
4,095,721
4.2
M
a u
S
<1
NAMEN.
voor
letters.
Fokker.
E.
Goes.
Heijge.
I. H. C.
Hontenisse-
Yan Deinge.
3. G.
filT ItembvleQci, waarop meer dan
éen wit paatje la- zwart gemaakt,
asljn ongeldig,
Deze cjjfars zjj* te vinden in Handelingen
Eerste kamer 1895/96 pg. 197 en ook in de
Jaarcjjfers."
De heer Fokker won dus het pleit.
Men lette eens op het cjjfer 23.8 voor Zee
land
HOK OMJITIHI?
beweriag is, dat bet vrjjhandelstelsel oas
«Misschien zal mea hiertegen aanvoeren" -
ea ultimo 1894 bedroeg
het aantal spaarbanken 283.
het aantal inleggers 786.000,
het saldo, aan inleggers schuldig, i 107.684.000,
dus in eea tjjdvak van 34 jaar een verdub
beling van het aantal spaarbanken, bgna 15
maal zooveel inleggers en ruim 19 maal zoo
veel kapitaal.
Alleen ia de laatste vjjf jaren werd 25 mil-
lioen meer ingebracht daa uitgehaald.
Bjj koa besluit
is aaa jhr. J. W. May, eervol ontslagen
consul generaal der Nederlanden te Londen,
een pensioen toegekend ten bedrage van
f 3000 'sjaars;
is aaa de luits. t./z. 2de kl. Gr. L d'Abo en
jhr. W. C. vaaPaahuys verguaning verleend
tot het waarnemen vaa eene betrekking bui
ten het zeewezen, voor den tjjd van éét jaar,
onder stilstand vaa aoa-aotiviteitstraktemeat
ea zonder opklimming in de rangljjstea zjjn
adelborsten der lste kl. J. H. Tours ea F.
A. Smit Kleine bevorderd tot luit. t./z. 2de kl.
is in zjjaea raag overgeplaatst bjj den game
raten staf de majoor F. N. Thiange, van het
3de reg. huzaren.
Middelburg 14 Juni.
Ten bate der buitenlanders.
la het debat met den heer De Boer, predi
kant, Zondag jl. te Wieriagerwaard, be-
(JIT STAD EH PROVINCIE
DE HEER JOH. WAM BAALTE,
directeur vaa de maatschappij De Schelde
te Y 1 i b i n g e a, is eea der voorvechters
voor de candidatuur van mr E. Fokker.
Met warmte wekte bjj Vrjjdagavond in de
openbare bijeenkomst van de kiesvereenigiag
Algemeen belang aldaar de kiezer* op om den
heer Fokker te stemmen.
Ea dat is de man, die aan het hoofd staat
van de grootste inriohting in Zeeland, een
der voornaamste werven in Nederland, waarop
bjj de duizend man werken.
Zulk eea kan dus oordeelea over het arbei
dersvraagstuk; bettr dan >1 vaa personen,
die sioh daarover eea oordeel aanmatigen, ter-
wjjl sjj met arbeiders aooit anders in aanra
king kome», dan wanneer enkelen soms eea
nietig karweitje bjj hen ia huis moeten ver
richten en die aioh dan op groid van zulk
eea enkele aanraking een ongunstige meeniag
vormen ea, wat erger is, ook uitspreken.
Personen die de arbeiders vaak beschouwen
als verre beneden hen staande.
Nu bljjkt dus uit de houding van den heer
Yan Raalte tegenover den heer Fokker, dat
bjj diens werkzaamheid op het gebied vaa
het arbeidersvraagstuk waardeert ea niet
vreest voor al de gevolgen, die sommigen uit
het zoogenaamd hard vooruit willen van de
Liberale Unie-mannen durven voorspellen.
Deze voorspellingen zjjn ook te dwaas om
aaa te boorea.
Wat is trouwens het geleideljjh, het om
zichtig bewaadelea van den weg tot oploBiiag
der sociale vraagstukken?
Het tjjt gemoedelijke maar tevens ook niets
beduidende woorden.
Geen enkel vrjjzinnig liberaal sal dolzinnig
willen iagrjjpem in het maatsohappeljjk rader
werk om betere verhoudiagea en toestanden
te verkrjjgen.
Maar tussohen de treksohnit-politiek en die
van den bliksemtreia is nog een gnlden
middenweg.
Men moet in elk geval dergeljjke gewich
tige vraagstukken niet beschouwen van een
peuterig standpunt,uit bet oogpunt van het
kleine kringetje waarin men zich dageljjks
beweegt.
Ruimer blik moet men hebben; een blik
die het gansohe land met al zjjae industrieele
ondernemingen omvat.
Ea dan lette men eens op hetgeen de be
kende enquête heeft geleerd volgens welke
er ten hemel schreiende toestanden bestaan,
die verbeterd moeten worden.
Hoe kan men dan nog spreken van het
«rekening houden met den geest van beza
digdheid van ons volk om niet te komen met
het eisohen van dinge», waarvan de uitvoer
baarheid nog onzeker is". Bittere ironie, waar
dis «bezadigden" een lid van het ministerie-
Heemskerk oandidaat stellen.
Waar aadere middelen niet baten kunnen,
moet de Staat meehelpen; de goedgewiliigen
hebben aan wettelijke voorschriften van die
zjj de geen behoefte, maar de kwaljjk gezinden
hebben ze aoodig, willen zjj het voorbeeld der
goedgezinden volgen
Het oordeel van een man als de direotenr
der Schelde legt in deze zooveel gewicht in
de schaal, dat wjj meenden daarop vooral te
moeten wjjzem tegenover kleingeestige be-
strjjding, gebaseerd op de oude vrees voor
groote bewegingen een vrees tegenover
mr K. FOHHER geheel ongegrond.
,DH1I VAM DB VIJF
Zseuwsche distrioten zjjn oas geweestMid
delburg, Goes en Oostburg.
«Dat Middelburg en Goes de aftredende
leden herkiezen zullen, mag dan ook ver
wacht; maar de vraag is, of Oostburg tal
heiwoaaea worden."
Aldus De Standaard.
Bout gesproken, ten opsiohte van Middel
burg en Goes.
En over Goes aldus te gewagen is bovendien
gevaarljjk.
Waar mr De Savoraia Lobman wordt ge
kozen heeft dr Kuyper uitgepraat.
Maar zoo gemakkelijk als De Standaard
het voorstelt, zal, naar wjj hopen, de over->
winning niet behaald worden.
Men zal onzerzjjds de vesting niet zoo
spoedig overgeven.
En mocht de Kuyper-partjj toch overwinnen,
dan zal het eenvoudig zjjn door de hulp van
eea deel der katholieken, die aan den leiband
loopea.
Wat Oostburg betreftlaat dtar bewaarheid
worden dat, wie het oiderste uit de kan wit
hebben, het deksel op den neus krjjgt.
MIKT BKMH
tot de conservatief-liberalen, ja zelfs in het
geheel niet tot de liberalen mag jhr Yan
Kamebeek gerekend worden.
Het Utr. Prov. en Sted. Dagblad een
orgaan dat niet tot de voorstanders van de
kieswet-Tak ea van de Liberale Unie behoort
wjjst daarop nog eens nadrukkeljjk.
Het herinnert daarbjj aan de houding van
dea heer Yan Kamebeek bjj versohillende
gelegenheden in de Tweede kamer, om ten
slotte te verklaren dat er geen twjjfel behoeft
te bestaan of genoemde heer behoort niet tot
de liberalen, en den liberalen medestanders
van het blad vooral op het hart te binden
■temt in geen geval de hoeren
Basterten Yan Kamebeek.
Geheel dus in den geest van ons beweren.
De heer Yan Kamebeek is aristocratisch
oonservatief.
Wil mea hem als zoodanig waardeere» en
een mandaat opdragen, goed, ieder zjjn vrjj
heid, maar men presenteer e hem dan ook als
zoodanig den kiezers en predike geenvalsohe
leuze.
De liberalen in het distriot Middelburg
weten dan wat zjj aan kern hebbenen sjj
zullea dsn stellig, naar wjj meenea,aiet hem
kiezen, maar eea zuiver, onverdaoht, trouw
liberaal als nar. B. FOHHER.
zeker veel te verheven, om het mooi te vinden
of naar waarde te kunnen schatten.
Afgaande op de bijvalsbetuigingen, die
kenner», na de uitvoering van Sonate op
24 voor viool en piano van E. Sjöjren door
genoemde boeien, of M»x Bruch*» Concert no 2
door den heer Deatau, lieten volgen, zal hun
•pel wel meesterljjk zy» geweest.
Hetgeen de heer Dessau na de pauze ten
beste gaf, was vaa meer melodieusen aard.
Het door hem gecomponeerde Arioso cp 16
en Ungarlsche Hhapsodie van M. Hauser,
vielen al bjj tonder ia den smaak. Zeersobooa
kloak Cbopia's Ballade (As-dur), door den
bekenden heer Schnitzler op de piano ten
beste gegeven.
Mea was er op bedacht geweest de deuren
aan de zeezjjde open te zettenzeker een
puike maatregel om fl.uw vallei te voorkomen,
maar wat bepaald vaa iavloed was op spel en
zang.
Daaraan zullen we 't dan ook maar toe-
«ohrjjven, dat we van het stemgeluid, waarover
Mej. L. Jeltes besohikt, geen hoogen dunk
kregen. Later werd dat beter, toen ze *t
Minnelied van Spoel, of Bloemken en Venster -
liedeken van Nicolai heel aardig voordroeg.
Heden ochtend heeft de rnim zestigjarige
opperman G. H., werkzaam bjj de firma P.
Krjjger en Za. alhier, het ongeluk gehad,
dat bjj het plaatsen tam eea met kalk ge-
vulden emmer op eea wagen, een deel van
den inhoud spatte en hem in de oogen kwam.
Ongelukkig heeft de maa, die uit den aard
vreeieljjk veel pjja leed, gepoogd door koud
water de kalk te verwjjderen, wat niet gelukte
desh intogcadeel de pjjn vermeerderde en
de wonden nog verergerde.
De man is, nadat door den oogarts Bylsma
de eerste hulp verleend was, naar het gasthuiB
overgebraeht.
Men hoopt dat de man, die gehuwd is, voor
blindheid behoed zal kunnen worden.
Bjj de mededeeliag van dit treurig onge
val meenea wjj goed te doen een paar wen
ken te geven.
In de eerBte plaats dezeHet is eene
algemeese gewoonte om, zooals ook hier ge
schiedde, wanneer men kalk ia de oogen
krjjgt, die te willen verwjjderen met water.
Niets is verkeerder dan ditwant door water
maakt mem den toestand nog veel ernstiger.
Het best is in sulke gevallen zoete olie of
melk te gebruiken. Dit zjjn twee uitstekende
middelen, die bovendien meestal in elk huis
gezin voorhanden sjjn.
la de tweede plaats hebben er zeer dikwjjls
kwetsuren in de oogen plaats bjj ben, die in
het «midsvak ot bjj dea scheepsbouw werk
zaam zjjn.
Een eenvoudig middel om zich daartegen
te beschermen is het dragen van sohutbrillen;
een middel dat nog veel te weinig wordt ge
bruikt en dat toch in vele opzichten zoo zeer
is aan te bevelen.
Zondagavond had in den tuin van het
schuttershof de Edele Handboog a 1 h i e r het
eerste der Zondsgavondcoaoerten plaats.
De oommissie, die deze volkscoaoerten ia het
leven riep, kan hoogeljjk tevreden zjjn over
den uitslag. Een zeer talrjjk publiek maakte
gebruik van de gelegenheid, om voor een
kleine uitgaaf een aangename» avond door te
brengen, want het stedeljjk muziekkorps, onder
leiding van den heer Jan Morks, voerde het
programma op uitstekende wjjze uit, wat
bljjkbaar zeer gewaardeerd werd.
Naar het huis van bewaring te Mid
delburg is gevaakeljj k overgebrsoht zekere
H. V., leurder te Oostburg, verdaoht van
poging tot doodslag op zjjae vrouw, wie hjj
Zaterdag met eea stoel op bet hoofd trachtte
dood te slaan en haar daardoor eeaige ver
wondingen toebracht. Deze wist evenwel uit
de woning te vluchten, doch werd achter
volgd door haren man, die zich iatussohen
met een knuppel gewapend had. Zjjn voor
nemen werd echter gestuit, doordien zjj in
eene woning vluohtte en sioh daar verborg.
Uit Ylissingen schijjft men ons
Misschien wel tengevolge van de tropische
hitte, die Zondag hier heeriohte, was het
bjjzoader stil, dat wil zeggen wat *t bezoek
van vreemdelingen betreft Ea of de warmte
de mensohen ook daarvan weerhield, ook aan
't badhuis, waar avonds het 2e ooaoert van
dit seizoen gegeven werd, was 't niet zoo
druk als gewoonlijk. Yoor het grootste deel
van het daar aanwezige publiek was hetgeen
vóer de pauze door de hoeren B. Dessau ea
h. Schnitzler op viool on piano gespeeld werd,
Twee leerlingen der christelijke school te
G o e 8 verwondden Yrjjdagijjdeas het uitstapje
te Ylissingen hunne voeten zoodang aan het
strand in glassoherven, dat geneeskundige
hulp moest ingeroepen worden.
Een waarsohuwiag voor vele ouders, om te
beletten dat kinderen op bloote voeten loopen
en voetjes wassohen, iets, waartegen door
menig geneeskundige ai dikwjjls is gewaar
schuwd.
Bjj den landbouwer W. v. d. Linde te
Kloetinge is ook het mond- en klauw
zeer uitgebroken. Eene koe wordt op stal
verpleegd, terwjjl er nog twee in een naaatbjj
gelegen weide zjjn aangetastzoodat beide
plaatsen besmet zjjn.
Bjj koa. besluit «jja benoemd tot dijk
graaf voor den polder Stads A. O. Daaokaerts
ia het bestuur van dea polder van Citters toe
djjkgraaf M. van 't Westeiade Jza. en tot
plaatsvervangend djjkgrasf O. Mol Aza.
Te Sohoondjjke is, met ingang van
1 Juli a.s., benoemd tot postbode (gedeeltelijke
bestelling) J. de Koene wonende aldaar.
TB WEIVHAPBLLK
trad Zaterdagavond te aoht uur in het lokaal
van A. Joosse de heer Hermzn Sjjjdeis uit
Middelburg als spreker op.
Yoor eea stampvolle zaal ontvouwde bjj in
den breede de voornaamste punten uit het
programma der Liberale Unie.
Ean daverend applaus beloonde den spreker
voor zjjne boeiende voordracht.
Aan het einde daarvan wensohte de beer
Snjjders nog enkele punten te bespreken, even
te voren door den heer Littooy op een aa
dere plaats gereleveerd. Liever had hjj dit
gedaan in diens tegenwoordigheid, maar daar-'
toe was geen gelegenheid wgl de heer Szg-
ders te aoht uur zelf moest spreken, zoodat
hjj de lezing van den heer Littooy niet ge
heel tot het eind had kunnen bjj wonen, laat
staan beantwoorden, terwjjl de heer Littooy
om voor hem geldige redenen de voordracht
van den heer Snijders niet kon bgwonen en
dus thans niet met hem in debat kon treden*
De heer Littooy dan had beweerd dat de
liberalen beschermende rechten zouden geniete»
door de openbare Bohool en door de Kamers
van koophandel. De openbare sohool krjjgt
volgens hem per schoolgaand kind t 0.25
vergoed, de bjjtoadere f 0.04 of f 0.05.
Tegen deze dwaze releneering merkte de
heer Snjjders op dat die vergoeding, wat de
openbare sohool betreft, niet komt in een kas
van liberalen maar in de gemeentekas,
Op de openbare sohool gaan bovendien lang
niet alleen kinderen van liberalen. Bovendien
is deze vergoeding geregeld bjj een wet, g e-
maakt door bet anti-revolution-
aire en katholieke kabinet-Mac-
kay met behulp van vele libera
len in de Tweede kamer en de
liberale meerderheid in deEerite
kamer.
Na de aanneming dier wet werd uitdruk
kelijk door de leiders der anti-rev. partjj ver
klaard, dat de schoolstrijd uit was. Wil echter
het onderwjjs op den duur vruchten dragen,
dan is leerplicht noodig maar leerplicht
is niet hetzelfde als sohoolplioht. Immers het
is meermalen gebleken, dat leerlingen van het
onderwjjs op vakscholen niet genoeg profiteer
den, omdat ze niet voldoende voorbereidend
onderwjjs hadden genoten.
Wat de proteotie der liberalen betrefe door
de kamers van koophandel, ter wjj Idaaren tegen
kamers van arbeid ontbreken, de heer Snjj
ders verklaarde werkeljjk niet te beg>jj pen, boe
iemand dit kan beweren, la de eerste piaatf
