HMmiséb Corant
BIJVOEGSEL
VAK DB
TA»
Maandag 7 Juni 1897, no. 132.
Middelburg 5 Juni.
Mr H. Smeenge te Middelburg.
Niet zoo goed gevuld ala wg gedacht had-
de* dat zij wezon zou, was Trgdag de groote
Schuttershof'zaal, waar toen de beer or H.
Smeenge, een goede bekende hier, als
apreber optrad.
Nadat de heer J. J. S. Doorenboa den heer
Smeenge bg diens gehoor had ingeleid, begon
deze met te zegge» dat bp, waar het hier een
bespreking gold van de belangrgkste kwestie
van den dag, tot zij» genoegen ook een paar
dames onder zgne hoorders zag. Dat pleit
voor hare belangstelling in de publieke zaak,
maar kan baar ook de overtuiging geven, dat
de tjjd, dien de hoeren aan vergaderingen en
de voorbereiding van de verkiezing wjj den,
niet nutteloos verloren is.
Daarna wees de spreker erop, dat wg staan
voor de beslissing over 6ene hoogst gewich
tige zaak en dat het daarom gewenscht ie
dat daarover zooveel licht opga als maar
eenigezina mogelijk is, opdat ieder zich reken
schap geven kunne wat hem den derden
Dinsdag van Juni te doen staat.
Wjj staan, zeide bjj, aan den vooravond
van ease hoogst gewichtige periode, waarin
beslist zal worden in welke richting in de
eerstvolgende jaren op politiek gebied zsl
worden gestuurd en daarom achtte hg het
gewenscht, na een korte historische herinne
ring, de vraag te bespreken onder welke strijd
leus de libei alen ter stembuB zullen optrekken.
Het antwoord op die vraag ligt opgesloten
in dat op eene anderewat was de aanleiding
tot de kiosrechtuitbreïding
Daarom zette hg uiteen, dat de drang tot
uitbreiding van kiesrecht ontstond, omdat men
geen vertrouwen meer stelde in de wetgevende
macht. In de onderste lagen der samenleving
ontstonden gr'.even tegen de maatschappelijke
toestanden, grieven die niet genoeg werden
gevoeld door de vertegenwoordigers der natie
en ook in den middenstand was mes verre
van tevreden over de bevoorreohtiig der be
zittende klassen.
De bestaande kiezers, de bestaande verte
genwoordiging beiden waren er van overtuigd,
dat herziening van het kiesrecht dringend
noodig was en dat aan de noodon en beboet
ten van de lagere standen meer aandaoht
diende geschonken, dan tot nu toe het ge
val was.
Spreker sohetste de gesohiedenis en het
werk van het kabinet-Mackay en bssprak de
verwerping van het wetsontwerp op de leger-
organisatie van den minister Bergansins, om
zoo te komen tot de stelling, dat in 1891 de
leus, waaronder men ter stembus ging, herzie
ning van het kiesrecht zjj* moest. Het resul
taat is geweest dat een liberale meerderheid
in de kamers werd verkregen en het kabinet,
dat optrad, herzieni*g van het kiesrecht in
uitgebreider geest moest ter hand nemen.
Terwgl het ministerie die voorbereidde, werd
ook de herziening van het belastingstelsel ter
hand genomen, in dien zin dat de minder
bedeelden zouden worden ontlast, de midden
stand niet zwaarder belast, dooh de bezitters
van volle buidels meer dan tot dusver zouden
getroffen worden. De bedrgfs- en vermogens
belastingen waren er het gevolg van.
Spreker herinnerde aan de gesohiedenis van
het wetsontwerp-Tak, inzake het kiesreoht,
de» strgd daartegen en de intrekking ervan.
Toen dit geschied was, moest een nieuwe
Btrgd gestreden en weder werd de leus in het
vaandel geBohreven«herziening van het kies
reoht", en daarnaast«voortgaan met de plan
nen tot belastinghervorming."
Het kabinet-Van Houten kwam en bracht
de nieuwe kieswet, die minder kiezers beeft
geteeld dan menigeen, had gewenscht, maar
die er zeker meer had kunnen brengen dan
zg deed, indien er meer belangstelling voor
ware betoond.
De belastinghervorming werd voortgezet;
de nieuwe personeele belasting kwam en de
regeling tusschen de rgks- en gemeente-fiaan-
oiè'n greep plaats.
Ba nu weder moet men ter stembus.
Wat moeBt thanB de leuszg*?
«De sociale wetgeving moet worden ter
ha*d genomen."
Dat zou de zaak zuiver doen zg», doch uien
heeft er een andere leus aan toegevoegd door
protectie tegenover vrjjen handel te stellen.
Maar nooh het een nooh het ander heeft
feitelijk met de politiek iets te maken. Pro
teose wordt gevraagd door de veelbezittenden,
door een deel der burgerjj en ook, naar men
beweert, door een klein deel van hen, die deel
uitmaken va* de onderste lagen der samen
leving; van dat laatste is spreker evenwel
nooit iets gebleken.
Ben zuivere partgleu» is het niet, want in
alle partgen vindt men voorstanders van pro
tectie zoowel ftls van vrghandel.
De heer Smeenge besprak vervolgens enkele
hoofdpunten van het programma der Liberale
Unie. In de eerste plaats de verbetering der
woningtoestanden. Hg herinnerde eraan hoe
in de kamer gepoogd is daarvoor de gelden
va* de rijkspostspaarbank te benuttigen, maar
dat die poging is afgestuit op verzet. Daar
mede moet bjj de keuze van een afgevaardigde
rekening gehouden worden, ook hoe de oan-
didaat denkt over onteigening tegen billgken
prjja van gronden nabjj de kom der gemeente
en hoe hg oordeelt over onteigening van
onbruikbare krotten.
Dit vraagstuk komt voor op bjj na alle pro
gramma's, maar men dient de meening van
den candidaat precies omlgnd te kennen.
Een tweede punt is bescherming der ver
waardeloosde kinderen. Velen van dezen,
welke door een betere opvoeding daar nooit
gekomen zouden zjjn, slgtenee* deel van hun
leven in de gevangenis. In dien toestand
dient verandering gebracht door, waar dit noo
dig is, de ouderijjke zorg in te korten. Waar
de opvoeding te wenaohen overlaat, moet de
overheid tuBsohenbeide treden.
Een ander punt is verbetering van den
reohtstoeatand der vrouw. De vrouw moet
voor 't minst het reoht hebben te beschikken
over hetgeen zg zelf verdient. Beschermd
moet eg worde», die door eigen verdiensten
eenigszins tracht aan te vullen, wat door het
slechte levensgedrag van den man wordt ver
waarloosd.
Een andere wensch is de kwestie van vak
onderwijs. De samenleving heeft zich dat
onderwgs aan te trekken en dat voor iedereen
toegankeljjk te maken, opdat de toekomstige
werkman, 't zjj landbouwer of vakman, in
staat is op den manneljjken leeftijd den kost
te verdienen.
Toen alles bjj den landbouwer ging als van
een leien dak, beerschte algemeen de gedachte
dat voor 't landbouwbedrijf kennis onsoodig
was, dat men eenvoudig volstaan kon met te
doen wat vader en grootvader vroeger deden.
Thans echter wint meer en meer de meening
veld, dat men door de minste uitgaven de
meeste opbrengst moet trachten te verkrggen.
Bet aanwenden van kunstmeststoffen bv. wordt
steeds meer toegepast, ofsohoon er nog velen
zjjn die beweren dat het geld weggooien is,
omdat sjj eens toegepast werden en geen
resultaat gaven. Maar om met vrucht va*
kunstmest gebruik te kunnen maken, moet men
er kennis van hebben.
Wat voor den landbouw noodig is, is dat
ook op ander gebied. Op goed lager onderwjjs
dient goed vak-onderwijs te volgen.
Doch om goed lager onderwijs te doen ge
nieten, is leerplioht een vereischte. Die dient
te worden ingevoerd.
Verder besprak de heer Smeenge nog de
plaatsvervanging. Hjj acht die immoreel en
gevaarljjk voor ons landde gesohiedenis van
Griekenland is daar om ons het voorbeeld te
gevea. Als de ure van 't gevaar komt, zal de
vaderlandsliefde wel blaken, maar vaderlands
liefde is niet genoeg; men moet van het soi-
datenvak evengoed verstand hebben als van
elk ander handwerk; wie ten strjjde trekt
moet strenge tucht en gehoorzaamheid kennen
en vooral zjjn wapens kuinen hanteeren.
Plaatsvervanging dient afgeschaft en eene
nieuwe legerorganisatie in het leven geroepen.
Va* aatirevolutioanaire» en katholieken is'
in dezen geest niets te verwachten en dus,
komen zg in de meerderheid van de dan optre
dende regeering ook niet.
Spreker verklaarde zich ten slotte een te
genstander van proteotie.
De leus proteotie wordt, zooals hjj reeds
zeide, aangeheven door vogels van diverse
pluimage, zoowel door liberalen als door anti-
revolutioanairen, door katholieke* als door
Ghristelgk-Historisohen, zoowel door hen die
veel, ala door hen die niets voelen voor de
nooden der lagere kringen der maatschappij.
Spreker is tegenstander van proteotie, omdat
dat zal zjj» een bescherming in omgekeerden
zin.
Er is een gftep die meent dat proteotie
noodig is voor den landbouw, eene andere
die de ag verheid wil besehermen en nog een
derde die beide wil helpen. Sommigen wil
len op bewerkte, andere* op onbewerkte
stoffen eea invoerreoht leggen.
Dat bescherming van den landbouw door
graanrechten te heffen de» landbouwer zou
ten goede komen, spreekt de heer Smeenge
tegen.
Zeker zou zjj den eigenaren van land en de
eigengeërfden ten goede komen, maar beslist
niet den pachter.
Deze zal eenig voordeel genieten, zoolang
zjjn oud pachtcontraot geldig is. Daarna zal
zjjn pacht echter verhoogd worde», tenzjj de
eigenaar het hart op eea bijzonder rechte
plaats heeft zitten, wat wel tot de zeldzaam
heden zal behooren. En geen wonder, want
de omstandigheden van den eigenaar zjjn er
in den laateten tjjd niet beter op geworden,
terwgl de weelde is verhoogd. Ware'teen
voordeel tengevolge der meerdere productivi
teit van den bodem, da* zou de verhooging
een onbillijkheid zjjnbjj meerdere opbrengst
door beioherming zjjn aanspraken van den
eigenaar rechtmatig. Er bestaan da* ook pacht-
contraoten, waarin vermeld staat, dat zjj ver
vallen, wanneer er proteotie ingevoerd wordt.
Gaat het den huurboer niet beter, dan kan
zgn arbeider zulks ook niet verwachten.
Zullen de producten van zuivelbereider en
fokker door protectie in waarde stjjgen Neen.
't Tegendeel is waarsohgnlgker. Wat is hun
grootste afnemer? Wat bepaalt den markt
prijs Het buitenland. En moet er nu xeede
geld bjj, als een boer zjj* varken verkoopt,
waar moet het heen, als da prjjs dezelfde bljjtt
en het voer, dat hjj daarvoor koopen moet, in
prgs stggt
Ook betwistte spreker de zekerheid, die som
mige* verkondigen, dat de werkman, de arbei
der door beschermende reohten in betere con
ditie zou komen door verhooging van loon en
meerder werk. Gebleken toch is het, dat bjj
duurdere graanprijzen het loon niet hooger
en het werk niet meer werd.
De rjjzing der arbeidsloonen ligt niet in de
macht der protectionisme» getuigde ee*
onverdacht anti-revolutioxiaiï de heer Van
Alphe* e* bjj voegde er ook bjj, meer werk
zal de protectie niet medebrengen.
I* het rapport va* het landbouw-comitó te*
opzichte va* het meerdere werk, dat me* va*
proteotie in uitzicht stelt, wordt in geljjken
geest gesproken en in den vreemde is het ook
gebleken dat niettegenstaande protectie in
den landbouw, het aantal werklieden niet ge
stegen is.
Maar wat proteotie zeker tengevolge hebben
zal, is dat het brood voor ieder,zonderonder
scheid, duurder worden zal. Dat idee onder-
schrjjfb ook de heer ~Van Earnebeek, ook de
heer Pjjnappe), ook de heer 't Hooft, een anti-
revolutioanair vertegenwoordiger, en eveneens
de heer J an Trnjjen, een katholiek afgevaardigde.
Tal van uitspraken van mannen va* gezag
bewjjze», dat het brood duurder worden zal.
Dat zal het dan ook wel worden zoowel
voor de klein bezoldigde ambtenaren, voor
de werklieden bjj den landbouw als voor de
werklieden in de ng verheid. I* de laatste
zal, om iets te noemen, de Twentsche industrie
getroffen worden. De fabrikant in Twente
kan nu nog de oonourrentie op de buiten-
landsche markt volhouden, maar, als hg zjjn
arbeiders een verhooging wegens duurdere
levensmiddelen zou toestaan, dan ging dit niet.
Duurder brood zal verder den levenslast
verzwaren voor weduwen, gepen-
sionneerden en voor allen die
met een klein jaarljjks inkomen
rond moeten komen.
Proteotie zal geen voordeel geven voor den
zuivelboer e* de* varkensmester, omdat deze
beiden in het land zelve een te kleinen kring
va» afnemers vinden om hu* product af te
zetten. Men moet naar het buitenland, dat
de prjjzen zelf maakt.
Kunstmatig in het leven gehouden bedrg ven
kunnen niet tierenen begint men met éen
bedrgf te beschermen dan komt weldra een
tweede, later door nog vele andere bedrg ven
gevolgd. Men weet wel waar men begint,
maar wie kan zeggen waar men eindigen zal.
Spreker besloot met de* kiezers aa» ta raden
bjj de aanstaande verkiezing den heer Fokker
te steunen, die het programma der Liberale
Unie onderschrift, die een open oog heeft
voor de nooden der lagere klassen en een
warm hart voor sociale hervormingen, die
allerwege erkend worden noodig te zjj*.
Wilt ge waarborgen, dat tot stand komt,
waarvoor de kieswet is herzien, zeide spreker,
stemt da* den heer
9fr. E. FOHHER.
Van de gelegenheid om met den spreker in
debat te treden werd gebruik gemaakt door
den heer G. Th. W. Kotte uit Vlissingen, die,
na een aanloop, walka ter zake niet afdeed, zgne
bezwaren opperde tegen de liberale en de anti-
revolutionnaire partgen. De eerste had zjjn
inziens ook zoo weinig gedaan o. a. de plaats
vervanging niet afgeschaft, terwgl het kabinet
Tan Houten evenmin de organisatie der
levende strgdkraohten ter band nam.
De belasting-hervorming is tot stand ge
komen en men beloofde de rjjken flink te doen
betalen, den middenstand en de neringdoenden
niet zwaarder te treffen, dan reeds geschiedde
e* de werklieden bjjaa geheel vrjj te stellen.
Dat die belofte niet is verwezenlgkt, traohtte
spreker aan te toone* door te wjjzen op een
neringdoende te Middelburg, wiens personeele
belasting met f 80 gestegen en tot f 230 ge
klommen is.
Het opnemen van verbetering in de sooiale
toestanden ia de programma's va* liberale*
e» anti-revolutioinairen zou doe* vermoede*
dat es* luilekkerland te wachten is, maar wat
zal de ervaring leeren
Beter is het weinig te beloven en veel te
doen dan omgekeerd te handelen.
Uit het verder door de* heer Kotte gezegde
zou men kunnen afliiden dat hg voor alge
meen stemrecht is, voor openzetting der gren
zen van alle landen, voor inkrimping der uit
gaven voor militaire doeleinden, voor wereld
vrede, voor invoering van leerplicht ea eene
verbetering van de pensioenregeling.
I» tegenspraak daarmede echter was zg*
bewering, dat de vrouw geen stemreoht be
hoeft, wjjl zg thuis al genoeg stem i* het
kapittel heeft; dat de arme ouders hu* kinde
ren boven de 12 jaar niet ter school kunnen
zenden, omdat zjj, als er werk is, mede moeten
helpen om de verdiensten van het gezin te
vermeerderen; dat geen protectie moet ver
leend en ook geen vrghandels-Bysteem gevolgd
moet worde*, maar verandering va* pacht-
contraote* noodig is.
Terder zou spreker wenschen dat een eind
werd gemaakt aan den strgd in Atjeh. Een
mooi huldebljjk aan de Koningin-Regentes zou
het zjjn haar in 1898 de pacificatie van Atjeh
te kunnen aanbieden.
Terder beBprak de heer Kotte nog de pen-
sioenkwestie. Ministers en andere «hoogen"
krjjgen na korte* tjjd dienst groote pensioenen,
maar de lagere* krjjgen heel weinig of worden
met ee* kluitje, in den vorm van een grati
ficatie, in het riet gestuurd.
De arbeiderswetgeving is niet goed en moet
verbeterenevenzoo moet algemeen minimum
loo* en maximum arbeidsduur worden voor
geschreven.
Spreker adviseerde zjjn hoorders niet te
kiezen een liberaal of een anti-revolutionnair;
daar gingen zg aiet mede vooruit. Als ge
Dit behoort dan toch wel tot de uitzonderingen,
want over het geheel heeft de nieuwe personeele be
lasting velen verlichting gebracht. De vraag blijft
echter of later, wanneer in werking treedt de nu aan
genomen nieuwe regeling der finanoieele verhouding
tusschen het Rijk en de gemeenten enz., welke rege
ling voor vele plaatsen, o. a. in Zeeland, zoo nadeelig
is, het voordeel weer niet wordt weggenomen door ver
hooging van den hoofdelijken omslag. Dan zon te
meer blijken dat mr E. Fokker gelijk had toen hij
iegett de nieuwe personeele belasting stemde, omdat
hij deze aan de gemeenten zeiven wilde overdragen!
Eed,
kiest, zoo besloot hg kies dan mg. Men
leze echter het ingezonden stuk van den heer
Kotte in dit nommer.)
De heer Smeenge verklaarde het wel heel
geBohikt te vinden, dat een candidaat zioh
zelf reoommaadeert, maar wees erop dat dan
van zulk een candidaat geëisoht mag worden,
dat hg verklaart ia welke richting hg werken
wil, wat er van hem is te verwachten.
Naar aanleiding va» de verschillende punten,
door de* heer Kotte genoemd, wees de spreker
erop, dat, om een belastingaanslag te kunnen
beoordeelen, me* de motievea ervoor kennen
moet; over het algemeen is bjj de herziening
der personeele belasting aa» de belofte* vol
daan.
Wat vermindering va» uitgave* voor leger
en vloot betreft, wees de spreker erop, dat
ook hg daarna steeds streefde, dat ook hjj een
voorstander is va* het vrede op aarde, maar
dat de toestaad nu eenmaal zoo is, dat de sol
datenstand nog niet is weg te cgferen.
In zjjn rede had de heer Kotte, sprekende
over de staats-commissle inzake het pecBioen-
vraagstmk, o. a. gezegd dat men nu en dan
eens in de courant laa, dat die commissie ver
gaderd was geweest, maar nooit dat zg iets
bad uitgevoerd. Daartegen kwam de heer
Smeenge op. Hg zelf maakt deel uit va* die
commissie en hjj gaf de verklaring, dat daarin
veel gewerkt wordt en veel gegevens zgnbg-
een verzameld, die het mogelgk maken zulle»
dat vraagstuk tot een oplossing te brengen.
Daarna bestreed bjj het door den heer
Kotte gezegde omtrent de pensioenen der
«hoogen". Alle bnrgerljjke en militaire amb
tenaren hebben aandeel in een pemsioenfoids,
waarvoor zjj een deel van hun traotement
storten en waaruit sjj bg ontslag trekken
naarmate zjj daarop reoht hebben. Hoogen en
lage* staan daarbjj geljjk; ieders reohten worden
aan de wet getoetst.
De heer Smeenge eindigde met te bljjven
adviseerenstemt in dit district de* heer mi
E. Fokker.
De heer Kotte dankte den Bpreker voor zgn
antwoord en hjj zou daarop gaarne van re
pliek dieneu,indien daarvoor tjjd was.
Dit gaf den heer Smeenge aanleiding om te
verklaren dat, waar hg voor de a. s. stemming
bezet was, hjj, indien herstemming noodig
worde* mocht, gaarne in den Ijjd tusschen
de stemming en herstemming naar Tlissingen
komen zal, om met den heer Kotte van ge
dachten te wisselen.
INT ME® TOSISMbAO
der vergadering, Donderdagavond te Koude
kerks gehouden, waarbg de heer Herman
Sngders als spreker optrad, was eene zinsnede
niet duideljjk.
Me* gelieve die als volgt te lezen; het
verbeterde lieten wjj oursief drukken.
Ten slotte besprak de heer Sngdesa nog
evea het samen gaa* va* de anti-revolution-
a&iren en katholieken, om als zgne meening
uit te spreken, dat de christelijke beginselen
wel iemand persoonlijk kunnen leiden, zijn
consciëntie kunnen besturen, maar geen prak
tische oplossing geven voor tal van politieke
en sociale vraagstukken. Ee* basis hebben
beiden tot op zekere hoogte in het geloof, maar
die basis is ia staatsbeleid va* geeagewioht.
De beer Heijse te Domburg.
Ook de Domburgsche kiezers ware* Vrg-
dagavoad in de gelegenheid gesteld, door den
heer I. H. C. Hejjse te worde* ingelicht over
de politieke programma's, welke in deze da
ge* worde* verspreid, e* over het belang dat
er voor het vaderland in gelegen is, dat het
verbond van Rome en Dordt aan de stembus
niet zegeprale.
De rede van den spreker, welke overeen
stemde met hetgeen door den heer Hejjse den vo
rige* avond te Cortgene werd medegedeeld,
is onze* lezerB in hoofdzaak bekend uit het
verslag, in het vorig nommer van ons blad
opgenomen, zoodat wjj heden kunnen volstaan
met eskele punten nader aan te stippen.
I* het door hem gegeven overzicht va* de<
programma's der beide partgen, de anti-revo-
lutionnairen e* de katholieken, vestigde hjj
er de aandaoht op, dat het katholiek program
het recht va* den arbeider op pensioen ont
kent, maar in plaats daarvan andere zege
ningen biedt, zooala de bjjzondere sohool, de
wederinvoering va» de doodstraf, de schade
loosstelling aan de miliciens, en het herstel
va» het gezantschap bjj den paus.
Trots haar min of meer demooratisoh pro
gramma, bljjkt echter uit de punten betreffende
de plaatsvervanging e* de protectie, dat deze
party niet ka* of wil optreden voor de «kleine
luydea" en dat zg door de beide genoemde
punten, als volkspartij onmogeljjk is geworden.
Over het bondgenootschap zelve merkte de
spreker op, dat me* officieel wel niet wil
weten dat er afspraken zgn gemaakt, maar
dat uit de woorden, welke de heer Sohaepman
te Utrecht sprak, voldoende bleek boe de zake*
stoade», en waarom de anti-revolntionnairen
twee punten va* hu* vroeger program e* hun
isolement hebben prjjsgegeven.
Thans liggea de bondgenooten samen op de*
loer, maar als de buit binnea is, zulle* zg
trachten elkander dupe te maken, waar bjj wel
blgken zal dat de volgelingen va* Loyola de
sterkste zgn; wait Rome verandert niet.
Toch kan spreker niet ontkennen, dat Rome
en zgn dienaren wel wat goeds deden, maar
vóór men daar aan politiek deed. Behaalt
de firma Kuyper-Sohaepman de overwinning,
da* gaat het vaderland verloren; de heer
Heyse zegt dit niet, als iemand, die in ver
kiezingsdagen wel iets meer zegt dan bg ver
antwoorden kan, want zgn woorden mogen
a la lettre worden genomen.
Verder wees hg er nog op, hoe de sohoolwet-
Maokay werd aanbevolen, als middel tot
I pacificatie, maat hoe dit boerenbedrog is ge
bleken-
Met betrekking tot de antirevolutionnairen
merkte spreker op, dat men wel zegt dat er
twee fracties zgn, die ieder een eigen leider
en een eigen orgaan hebben, die elkander fel
bestoken en daarbg een in een ohristelgke
maatsohappg niet aanbevelenswaardig voor
beeld geven. Maar de veeten zullen zwggen
als het om de regeermaoht gaat. Dan wordt
de maatsohappg onderworpen aan de kerk*
Door wie, dat zal later wel worden uitgemaakt,
als de andere partgen maar eerst onder den
voet zgn. Want er is geen verzoening tusschen
beide fraoties. De voortzetting van den strgd
waoht alleen op de nederlaag der liberalen.
De Bpreker wees daarna op hetgeen het
aati-revolutioanair program zegt met betrek
king tot het arbeiders-pensioei, het woning
vraagstuk, het paobtcontraoht, het ambaohts-
o*derwgs, en de besohermïng van het ver
waarloosde kind. Maar daarnaast staat de
paragraaf betreffende den graanbouw en de
andere invoerrechten, terwgl de plaatsvervan
ging tgdelgk is opgeborgen, alles terwille van
de katholieken. Ja, dr Sohaepman zelf ging mee
en kuste in deze deemoedig de voetzooien van
de Hetz-kapelaana.
De anti-revolutionnairen handelen door bun
houding op deze beide punten in het nadeel
va* hen, wier belangen me* juist op den
voorgrond zou brengen.
Daarna op de liberale partg komende, erkende
de heer Hegse dat deze niet altgd op haar
post was, en niet altgd haar plicht heeft
gedaan. Maar dat was het gevolg van valsche
theorieën over de perBoonlgke vrgheid en va*
de behoudende elementen.
Ook deze hebben hunne verdiensten, al ware
het maar, omdat zg tot zelfonderzoek dwingen.
Maar het behoud mag niet oppermaohtig wor
den, en men heeft te waken dat zg, die het
goede willen, niet te veel worden omringd
door hen, die remmen, en steeds zegge* «te
ver" of »te veel".
De liberalen willen ieder zgn plaats aan den
levenBdisch bieden, al is het geen gelgke plaats,
want er kan geen gelgkheid ontBtaa* door
niveüeeren, daar zulk een gelgkheid blgvend
onbestaanbaar ie. De schreeuwende ongelijk
heid moet weg, maar niet de ongelgkheid,
welke uit de natuur voortspruit.
Aan het slot zgaer rede wees de spr. erop,
dat 's menschen waarde in het innerlgke moet
liggen, afgesobeiden van het geloof en afge
scheiden van het uiterlgk voorrecht. Dat was
altgd het ideaal, en door de uitbreiding van
het kiesrecht kon men verwachten, dat een
meer nauwlettend toezicht zal waarborgen, dat
men trouw naar dit ideaal zal big ven Btreven.
Deze rede, welke door omstreeks 40 kiezers
was aangehoord, werd luide toegejuicht.
Tan de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt.
De vergadering werd daarop door den heer
Kesieloo met een dankbetuiging aan den heer
Hegse gesloten.
De Bfedevlandsclie maallndiutrfe.
Zooals wg in 't kort meldden, heeft de
Nederlandsche vereeniging van Meelfabri
kanten, naar aanleiding "van de nota van in
lichtingen van den minister van financiën op
het door haar tot de Tweede kamer gerioht
adres, een nieuw adres aan de kamer gezon
den, waarin adressanten op breed gemotiveerde
gronden meenen te hebben aangetoond
lo. dat de toestand hunner industrie reeds
nu dringend hulp van de regeering eischt;
2o. dat de premie, voortspruitende uit bet
verschil in percentage, bedraagt f 1,03, zonder
eenigen aftrek en dus ongeveer het dubbele
bedraagt van de vracht naar Nederland.
3o. dat onze berekening van de premie,
voortspruitende uit de depreciatie der Franscbe
tarwe, door den minister wordt beaam f; dat
van deze premie moeten worden afgetrokken
de kosten van het acquit en de extra vervoer
kosten vaa het meel naar de zone waar het
acquit werd gecreëerddat echter, zoodra de
zones worden afgeschaft, die laatste kosten
niet meer in mindering komen va* de premie
4o. dat de zones zeer vermoedelgk binnea
kort zullen worden afgeschaftdat de daarbg
gemaakte bepalingen voor de instandhouding
onzer industrie niet de minste waarborgen
opleveren, daar toch het eenige doel van de
afschaffing der zones is: het ontlaste* van de
binne*landsche tarwemarkt in Frankrgk, door
de bevordering van den meeluitvoer.
Om die redenen handhaven adressanten tot
in alle deelen onveranderd de ogfers en be
schouwingen, in hun adres van 1 Maart jl.
vervat, en persisteeren ten krachtigste bg bet
daarin tot de kamer gericht verzoek.
ATJlffi.
Zooals *og in een deel der oplaag van o*8
vorig nommer werd medegedeeld, is Trgdsg
bg het dep. va* koloniën het volgende van 4
dezer gedateerde telegram van den gouver
neur-generaal van Ned. Indië ontvangen;
«Gisteren bg opmarsoh *aar Lepong bende
verdreven uit beating nabg Ritieng waarbg
een officier gewond."
Hond- en klanwzeer.
Hiertegen worde* veel middelen aanbevolen,
alstgm, mosterd, azga, enz., tot zuivering
van da* mond en vele andere middelen tot
reiniging va* de hoeve*. Zelfs faeoaliën, vooral
mensohelgke/worden tot genezing aangewend
(ook bg vele kwalen va* menschen, o. a. tand-
pgu). Hierbg moet worden opgemerkt, dat
dit middel alles behalve onschuldig is. Zoo
wel uit- als inwendig kan 't bloed- of gewone
vergiftiging veroorzaken door de bacillus ooli
commune en de faeoes daarvan, waarmee men
een kongn doodtnatuurlgk worden geen
proeven op menschen genomen.
Uitwasichen va* de* bek met lauw water
en azgn verdient altgd aanbeveling, alsook
het reinigen en ontsmette* van de hoeven met
oreolix. Toch zg* dit gee* middele* tot het
