MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 128, 140' Jaargang. 1897. Woensdag 2 Juni. Losse pp 05 politiek ptiiei. Deze «ramt verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen? Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland firaneo p.m 2.-=Ü Afzonderlijke nummers kosten 5 cent Vkemoaeter. Middelburg 1 Juai 8 u. Tm. 75 gr. m.12 u. 84 gr., av. 4 u. 83 gr. F. Yerw. aw. Z. wind. I AdvertentiSn Toor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór ééa uur aam het bureau besorgd sgn. Advertentiëa: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bQ abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospeotuuen daarvan afin gratis aan kot bureau te bekomen. Ageaten. Te Terneuzen: M. db Jom&e te Rotterdam Nïion VAK DBMAA. By dsn oourant behoort een Bijvoegsel Middelburg 1 Juni. IX. WIK HAD OOIW GEDICHT dat in de stad Middelburg, waar eenmaal alle liberalen hunne krachten inspanden om een bekwaam man als mr J. P. R. Tak van Poortvliet tot lid der Tweede kamer geko zen te krijgen, en waar men zich algemeen beijverde voor personen als Bateux en Arie Smit, men thans, en dat nog wel onder li berale vlag, een oud-lid van een ministerie- Heemskerk wil doen kiezen? Jhr Van Karnebeek was toch in dat kabinet minister van bnitenlandscbe zaken. Welk een zonderlinge omkeer Een zaak is zeker: als men het oude, aristocratische conservatisme wil doen her leven, is er geen beter weg te vinden. Maar dan vare men niet onder liberale vlag AAK HET ADRES VAK Da TALHA maakten wij een opmerking over zijn blijven als predikant in de Nederduitseh Her vormde kerk. Het Nederlandsche Dagbladorgaan van den Christelijk-Historiachen kiezersbondnam haar over, blijkbaar met instemming, althans zonder commentaar. De Standaard deed hetzelfde, maar noemt dit een klein, o zoo klein middel. Eilieve, wij zonden eerder zeggende houding van den heer Talma is kiein. Laat hij ferm en flink dr Kuyper's partij kiezen; dat past geheel in zijn kader. Hij is een chriatelQk democraat, een man van de uiterste linkerzijde, die er met ons prijs op stellen moest, dat er klare wijn werd ge schonken. De Standaard meent dat wij dit opmerk ten „om de leden der Ned. Hervormde kerk van ds Talma, en in hem van mr Lucasse, afkeerig te maken". Wezenlijk, dat behoeven wij stel dat de leden dier kerk aan ons advies eenige waarde hechten niet te doen. Dat zij reeds afkeerig zijn, bewees de afwezigheid van de corypheeën dier kerk bQ de voordracht van den heer Talma en nog sterker het stellen van een eigen can- didaat, baron Van Hardenbroek, tegenover den heer Lucasse, door de aideeling Mid delburg van den Christelijk-Bistorischen-kie- xersbond. VJLIBBIKQKK.MIDDEIJ1UR«, „Te Vlissingen is het brood veelal een cent hooger in prijs dan te Middelburg. Dat komt, zegt de Middelburgsche Courant door de stedelijke heffing aldaar. Nu, we laten het in 't midden. Maar te Amsterdam is het brood meest 2 h 3 cent duurder dan te Leiden. Vrageis er dan te Amsterdam soms ook stedelijke heffing?" Aldus hetzelfde blad. Eilieve, wQ weten dat zelfs in Middelburg sommige bakkers het brood duurder honden dan de gewone prijs is. Maar daarom is hun prijs nog niet de broodprijs. Zoo zal het in Amsterdam ook wel zQn. Laat De Standaard eens goed onderzoeken hoe in de hoofdstad de toestand op dit punt in het algemeen is; zulk een onderzoek is in een stad als Amsterdam niet zoo ge- makkelQk. Daarbij dient ook nagegaan te worden de qualiteit van het brood en onderzocht of ook, zooals in Middelburg, een bakkersbond bestaat die den prQs hooger houdt en daarin gesteund wordt door een deel van het publiek. Het verschil tusschen Amsterdam eu Leiden kan een gevolg zijn van locale toestanden, waarmee wel degelijk rekening gehouden moet worden. In elk geval raakt dit de kwestie niet, waarover het geschil liep. WQ hadden tegenover De Standaard te JwwQsea dat inkomende rechten, hetzQ ste delijke of algemeene, invloed hebben op den broodprijs en op het gehalte van het brood; ts wat trouwens voor de hand ligt. Eu dit hebben wij, naar onze meeuing, voldoende aangetoond en kan door de redactie van De Standaard niet worden weerlegd; allerminst door, zooals zij doet, de kwestie door allerlei bijzaken onzuiver te maken. AI* EEK BOERE1XOOW, iemand die van kindsbeen af het boerenvak van nabij heeft gadegeslagen, het van ouder tot ouder kent, iets zegt, dan mag dit zeker wel door de boeren gehoord worden. Eu daarom verdient zoo zeer de aandacht wat de heer K. de Boer Cz., het lid der Tweede kamer voor Zaandam, een Assendelver boe renzoon van geboorte, nog eens dnidelQk heeft gezegd, om toch vooral tegen bescher ming te waarschuwen. Die geheele bescherming komt volgens hem hierop neer dat de wetgever alle inge zetenen dwingt, om hun levensbehoeften te koopen van de Nederlandsche grondbezitters en voor een prijs, hooger dan waarvoor het buitenland ze ons wil leveren. HAAR HEER WERK zullen die graanrechten ons brengen! Zoo beweren de protectionisten en zoo zeide ook de heer Talma. Niets is minder waar, zegt de heer De Boerniets is er waarbij men meer bedrogen zal uitkomen dan in die voorspiegeling van dit meerdere werk. Men grondt dat beweren op een viertal stellingen, die de heer De Boer achtereen volgens bestrijdt. In de eerste plaats zegt menDoor Brhooging van den graanprijs il de graanbouw zich uitbrei den, ook door omzetting van weiland in bouwland. Ten tweede beweert men Thans on- ebruikte gronden zullen in cultuur worden gebracht. Ten derde luidt de verzekering der pro tectionisten De veehouders zullen door het mindere weiland, hun producten op minder overvoerde markten kunnen plaatsen. En ten vierde trachten zij het algemeen te doen gelooven, dat de gr00 tere ont vangsten van den bouwboer aan de algemeene welvaart bevor- ilij k zullen zQ n. WAT MEK KK WEL EK WAT MEK KIKT beschermen wil, weten wij nooit precies, zegt de heer De Boer. En bij het bespre ken der vier genoemde stellingen levert dit juist nog al moeilQkheid op. Maar in ieder geval zal men zich moeten beperken tot die artikelen, waarvan meer wordt in- dan uit gevoerd en dan is de lyst niet lang. Het tarwe, rogge, gerst, haver, boekweit, lijn zaad en koolzaad en de stoutste wenschen der protectionisten moeten vervuld zijn, wanneer de prijzen van al deze artikelen naar boven worden gedreven. Wat zal van deze prQsverhooging het gevolg zijn? WaarschQnlijk een uitbreiding ven de teelt van tarwe en haver, maar zoo zeker is dit nog niet, omdat dit natuurlijk afhangt van den prijs van andere landbouw producten. Maar aangenomen, dat dit zoo waar zal die meerdere tarwe en haver op geteeld worden „Op land, dat tegen woordig voor het telen van andere gewassen gebruikt wordt, op tegenwoordig weiland, dat dan omgeploegd zal worden en op thans ongebruikte gronden," zeggen de protecti onisten. En waar zit nu dat meerdere werk, dat het brood van de arbeiders eoosmakelQk zal maken? Waar die meerdere tarwe en haver ge teeld zal worden op het tegenwoordige bouwland, moet het zelfs-voor nietdeskun- digen duidelijk zijn, dat een groote vermin dering van arbeid van die uitbreiding het gevolg zal zQn. Van alles wat de bouwboereu tegenwoordig telen, is geen enkel prodnct, dat minder arbeidsloon vereiscbt, dan juist stapelpro ducten als deze, vooral sinds machinaal wordt gedorscht. Mosterdzaad, karweizaad, erwten, boonen, suikerbieten, aardappelen, alles vereischt meer handenarbeid en wie zal toch ontkennen, dat een uitbreiding van den graanbouw met een bijna evenredige inkrimping van deze producten zal gepaard gaan? De tarweteelt is door de lagere prijzen in verhouding tot de andere vruchten 50.000 hectaren ingekrompen. Maar van die heet is geen weiland gemaakt; hier en daar is dat het gevai, maar daartegenover staat weer, dat op andere plaatsen weiland is om geploegd, zoodat de verhouding weinig is veranderd. Wanneer nu tarwe duurder wordt gemaakt en die andere artikelen niet, die wij niet kunnen beschermen, omdat wij meer uit- dan invoeren, dan begrQpt toch ieder, dat meer tarwe zal worden geteeld en minder van die andere artikelen. Om hierbij tot een groot verlies aan werk besluiten, behoeven wij nog niet eens in rekening te brengen, dat de suiker- en aardappelmeelfabrieken zeker zullen ten ondergaan, wanneer de boeren doorhoogere tarweprijzen ook voor suikerbieten en aard appelen hooger prijzen zullen willen afdwin gen, hooger dan de fabrikanten thans bij de lage prQzen hunner producten kunnen geven, met het gevolg, dat deze fabrieken zullen vervallen, tenzij men nog een millioen of wat nit de schatkist meer wil geven, om ze op de been te houden. De uitbreiding van den graan bouw in deze richting geeft het teerdere werk niet, maar wel en enorm verlies. DE VERAVOKnnVC) WAV GRAILA1ID in bouwland, dat zal echter de winst geven. Zoo luidt eene andere bewering. Hier heeft, zegt de heer De Boer, de fantasie vrij spel van ieder, die blind is voor de eenvoudige werkelijkheid. Voor ieder, die onbevooroordeeld de zaken wil beschouwen, zal het blQken, dat de verhou ding tnaacben wel- en bouwland onder alle omstandigheden vrQwel constant is gebleven of zich slechts zeer langzaam wijzigt. Wie hierin een groote verandering wil provoceeren, zal moeten beginnen met een invoerrecht te heffen, zoo hoog, als de meest verwoede protectionist niet durft noemen. Wie de moeilQkheid kent, verbonden aan een wijziging op groote schaal van een land- bouwcnltnnr, waarbij grasland in bouwland moet worden veranderd en weet hoevele bezwaren aan een dergelijke verandering in den weg staan, zal hieromtrent geen groote verwachtingen koesteren. Verreweg het meeste weiland is voor ver andering ongeschikt, de boeren hebben er geen verstand van, het noodige kapitaal ontbreekt hun, het gebruiksrecht van den grond is veel te onzeker, de boerderijen zQn er niet voor ingericht en al die bezwaren, die nog met verscheidene andere kunnen worden aangevuld, worden niet aan kant gezet door een matige verhooging van den graanprQs. En „matig" moet immers het invoerrecht zijn! En wat is nu in hoofdzaak dat meerdere werk op het bouwland? vraagt de heer De Boer. „Een tijdelQke vraag bij het wieden en oogsten, een oproeping van arbeiders als de oogst begint, om hen, als het laatste voer is binnengereden, de straat op te jagen, vooral nu machinaal wordt gedorscht. In de veehouderQ is de arbeid veel ge- lQkmatiger over bet geheele jaar verdeeld en dat verklaart de over het algemeen betere arbeiderBtoestanden in veebouderijstreken. Nieti werkt slechter op het moreel gehalte der arbeiders, dan die ongelijke vraag naar arbeid, die in den eenen tQd vrouwen en kinderen op de akkers haalt, om een korten tQd later den man tot kaailooper te promo- veeren. „Wie de hatelijkste van alle belastingen wil goedpraten met het argument, dat wei land in bouwland zal worden veranderd, dien inviteer ik tot een bezoek aan het bouwland in den tijd van het wieden, waar men mannen en vrouwen, knapen en meisjes bQ elkander ziet hokken iu de schuren van de bouwboeren. Was het waar, dat het duurdere brood ten gevolge zou hebben een belangrijke wQziging in de verhouding van graB- en bouwland, dan zou ik het voor dien prQs al heel duur gekocht achten en het zou allerminst het verlies aan werk aanvallen, dat op het bouw land reeds zou worden geleden. Maar ik blijf bovendien die groote ver andering betwisten". OlfiKBBDIKTH GROKDEK zullen in cultuur worden gebracht Zoo luidt een ander argnment. Het is zeker waar dat de grens, waarop de bebouwing van zeer magere gronden, die aan de heidestreken naderen, loonend wordt, zich eenigermate verplaatst, naarmate de granen, die er geteeld kunnen worden, rijzen of dalen in prijs. Zoo zal bij hoogen graanprQs het be bouwen van sommige gronden nog even loo nend zijn, terwijl dit bij lagen prijs de kosten niet vergoedt en hier en daar zullen dus gronden ongebruikt liggen, die misschien vroeger een schraal beschot gaven. Of er nu niet een weinig protectionistische overdrQving in is, wanneer men spreekt van duizenden en duizenden hectaren," wil de heer De Boer maar daar laten. Maar enfin, hier is iets te winnen, al zal men dan ook verstandig doen met zich geen groote ver wachtingen voor te spiegelen van de daaruit volgende welvaart. En nu wensch ik toch te vragen, of dat bescheiden doel in eenige verhouding staat tot het brntale middel en of wQ hierbij niet komen op het terrein van de beide-ontginning Op dit gebied is nog veel te verrichten misschien, maar de weelde, om graan van onzen eigen bodem te eten, zon toch al te groot zijn, wanneer dat graan ons te staan kwam op een prijs, tweemaal hooger, dan waarvoor wQ het in het buiten land kunnen koopen. TERLIEI AAK WERK is, volgens den afgevaardigde van Zaandam, het eenige, wat graanrechten ons brengen zullen. Verlies, waar die uitbreiding der graan- cultuur, wanneer zQ komt, alleen zal gaan ten koste van andere cultuurgewaasen, die meer werk vereischen. Verlies, waar zij het bestaan van suiker fabrieken en andere industrieën In groote moeilijkheid zal brengen. Verlies voor onze uitbreidende scheepvaart en handel en daartegenover een zeer betwist bare bewering, dat weiland in boawlandzal worden veranderd, wat, gesteld dat het waar is, een zeer twijfelachtig voordeel zal zijn; een gefantaseerde uitbreiding van onze gecultiveerde gronden, die niet zal komen zonder een prQsverhooging van de granen, zoo groot, dat niemand die voor zijn ver antwoording zal nemen. DK ZUIVEL. KV VLEEICH- PBIJZEK zullen door de wQziging in de verhouding tusschen wei- en bonwland naar boven gaan. Ook hiertegen komt de heer De Boer op. WQ zullen hiervan altijd meer produceeren dan op de binnenlandsche markt kan worden geplaatst en op de buitenlandsche markt zullen wij moeten concurreeren met de reus achtige aanvoeren nit andere landen. Wie nu denkt, dat iets meer of minder, door ons geproduceerd, op den wereldprQs van invloed zal zijn, zal bitter bedrogen uitkomen. Hoe veel weiland, uitstekend geschikt voor zQn tegenwoordige bestemming, hebben wQ niet, dat nooit voor bouwland kan worden gebruikt. Er bestaat bovendien een verband tusschen den omvang der veehouderQ en graanbouw, die misschien aan een geleidelQke wQziging dezer verhouding niet in den weg staat, maar die een plotselinge groote verandering onmogelQk maakt. Het vee, dat de bouw boeren in den winter noodig hebben voor hun stalmest, wordt door de veebonders ge leverd en, voor zoover bet niet in den winter is gemest, in het voorjaar weer ternggeno- mende prQsverhoudingen van het vee in het najaar en het voorjaar zQn hierop ge- baseerd, dat dit veehoudeo is den regel voor den bouwboer niet onvoordeelig is en de noodige stalmest op niet te boogen prijs komt. Maar verander nu eens plotseling die ver houding. Het gevolg zou zijn, dat de vraag naar vee in het najaar grooter en het aan bod in het voorjaar grooter werd. Dat wil zeggen, dat duur vee moest worden gekocht, om in 't voorjaar goedkoop weer te verkoo- pen en het getal bouwboeren, dat het voor- deeliger vond, om hun stroo eenvoudig te verkoopen, in plaats van het aan den grond terug te geven in den vorm van mest, een getal, dat toch al veel te groot is, zou op bedenkelQke wQze toenemen. De zaak komt eenvoudig hierop neer, dat wQ allen arbeidersgezinnen in ons land de verplichting opleggen om, met een belasting van ongeveer 25 per gezin, hun minder gelukkige standgenooten aan den kost te helpen. DUUR BROOD, MEERDERE WELVAART. Nu men dit beweert, dient toch gevraagd wanneer het waar was, dat graanrechten de werklooze arbeiders van de straat zouden brengen en zQ, die werkzaam zijn, in een verhoogd loon vergoeding vinden voor de meerdere uitgaaf aan brood, gelooft men dan niet, dat zeer veel industrieën, die thans een moeilQken strijd hebbeD vol te honden, zoudeu ondergaan Gelooft men dan, dat elke werkgever, hetzij in industrie of am bachten, dadelijk geueigd en in staat zou ziju, dat hoogere loon nit te betalen En zouden hier de arbeiders niet bet kind van de reke ning zQn, wanneer zij zich gedachteloos hadden laten meeBleepen door de protectio nistische visioenen, die tegen een critisch onderzoek niet bestand «Jjn 9 Wie dien maatregel wil aanbevelen op zoo zwakke gronden als de meeste protectionisten doen, maakt zich schuldig aan zelfbedrog of onderschat de scherpzinnigheid vau het volk. Meer dan vroeger is dit volk thans de be schikker van zQn eigen lot, en de eerstvol gende verkiezing zal uitspraak doen over de vraag, of die beslissing in zijn handen vei lig is. Het kan zijn, dat het zich laat ver leiden, maar dan zegt de heer De Boer met den heer De Beaufortwanneer deze ver kiezing is de zegepraal van het protectio nisme, dan zal later nog wel eens een onpar tijdig geschiedschrijver opstaan, die zal ge tuigen, dat de Tweede kamer, voortgekomen uit een beperkt kiesrecht, de belangen van bet volk beter heeft weten te behartigen dan die, welke het uitgebreide kiesrecht ons gaf. Bg kon. besluit s is aan H. J. G. M01, op xgn verzoek eervol ontslag verleend als aotaris te Rhenen j ia aan mrP. A. van Battingha Wicher», op sjjn verzoek eervol ontslag verleend als sub. officier van justitie bg de arr.-reobtbank te 'b Of ave» ha ge zQn benoemd tot substituut-offioier van justi- tie bQ die reohtbank, jhr mr P. A, J. van den B ra» deler, thans lubstitaat officier van justitie bQ de arr.-reohtbask teZutphentot sabat- offioier vnn justitie bg de arr.-reohtbaa* te Zatphenmr A. A. baron van der Felts, thans substituut officier van justi tie bg de arr.-reohtbank te Heerenveen, en tot substituut-officier van justitie bg de arr.-reohtbank te Heerenveenmr F. W. van Riemsdgk, thans ambtenaar van het O. M. bg de kantongerechten in het arr. Rotterdam, voor de kantons Schiedam, Brielle en Som- melsdgke, ter standplaats Schiedam is benoemd tot president der arr.-reohtbank te Dordrecht mr S. Q-ratama We., thans rech ter in de arr.-reohtbaak te Alkmaar; is de kap.-luit. t./s. J. H. Strootman op pensioen gesteld, onder toekenning van een pensioen van f 1800 's jaars en eene verhooging van f 900 'sjaars; tg» bevorderd tot ksp.-lnit. t./s. de luit. t./t. 1ste kl. jbr J. A. G. van der Staaltot luit. t./s. 1ste kl. de luit. t./z. 2de kl. E. W. Pfeiffar, en tot luit. t./z. 2ie kl. de adelborst lste kl. M. C. Koning is de kapitein L. Balliatjja, van het 8>fce reg., op pensioen gesteld ad f 1495jaars en dien kapitein de rang verleend van majoor is voor den tgd van vgf jaren benoemd bg het pers. van den geneesk. dieast der land macht, tot reserve-offi. van geaondh. 2de kl. de beer H. Klein, arts; ii de E; A, R?yeri, laatsfelgk lid vff

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1