MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
N°. 118.
140' Jaargang.
1897.
Donderdag
20 Mei.
Losse penen op politie! plied.
FEUILLETON.
Vader en Zoon.
Deze courant verachynt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prga, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p^ 2.—J
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Middelburg 19 Mei 8 u. rm. 58 gr. m12 u.
P3 gr., av. 4 u. 54 gr. F. Verw. zwakke N. wind.
Advertentië» voor bet eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór ééa
uur aan het bureau bexorgd zgn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zfj innemen.
Advertentië» bg abonnement op vootdeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan tg» gratis
aan het bureau te bekomen.
Af enten.
Te ZierikzeeA. C. de Mooü, te TholenW.
A. VAK NmrWKNKUWZBU.
Middelburg 19 Mei.
VI.
nieehte politiek.
Opnieuw sluiten Rome en Dordt zich aan
een, zegt het Hbld.
In Engeland heeft men Katholieken zoo
wel onder de liberalen als onder de con
servatieven, en dat zoo ongeveer in gelijken
getale.
Waarom bg ons de katholieken één partij
moeten vormenwaarom ze geacht wor
den allen vóór protectie en tegen algemée-
nen dienstplicht te zijn is ons een raadsel.
Maar het is een onheil tevens.
Wat een eerste gevolg is van de afspraak
en overeenkomst tusschen dr Knyper en de
hoofden der kerkelijke katholieke partij is, dat,
zoo de geallieerden winnen, het in orde bren
gen onzer landsverdediging weder onbepaald
wordt uitgesteld.
De geschiedenis der wereld leert dat
helaasmaar het is niet anders I de rijken
nog altijd door militaire macht geregeerd
worden en dat het volk, dat zich nietorga-
niseeren en oefenen wil, met het oog hierop,
vroeg of laat ten onder gaat, cijnsbaar en
onderworpen wordende door andere mogend
heden, in dienst van welke het dan den
plicht mag vervullen die het ter ver
dediging van eigen eer en toekomst ver
waarloosde
Ofschoon Griekenland met vlammend
schrift, met bloedroode letters nog eens in
herinnering brengt, wat het gevolg is van
gebrek aan organisatie, gebrek aan oefening,
gebrek aan tucht, wordt bij de voorbereiding
dezer verkiezing geen woord gehoord over
dit levensbelang van ons volk.
En ofschoon de katholieke kerk zich in
ons land verklaart tegen den algemeenen
dienstplicht welke in de katholieke lan
den bestaat sluit dr Kuyper zich toch
bij haar aan en beveelt by protectie aan-
welke de dubbeltjes van enkelen ten goede
komt, in plaats van persoonlijk dienen van
de jongens van alle standen in het leger ter
wille van het vaderland
Een trenrig verschijnsel J
Wat kost een nederlaag aan een volk
Wat kost het een natie van onden naam
en goed ras om ingepalmd te worden in
oorlogstijd, omdat ze haar onzijdigheid niet
stipt kan handhaven
Wat kost het een volk, dat zich eer
biedigt dat in Indië een weldoende vlag
omboog beeft te honden.... dat aan het
leven van zijn kinderen niet alle zont en
frischheid wil ontnemen, door het geen
vaderland over te laten, waarop het fier
Vit liet Duitich.
TA*
HERMINE YILLINGER.
Onder het loopea merkte ik eensklaps, dat
ik mijn hoed nog ia de hand bield en wilde
hem opzetten, doch voelde dat ik reeds iets
op het hoofd had en wie beseft mg» verbazing
Ik bad al een hoed op dat wil zeggen
een pet en wat ik in de hand had was
ook een pet, zeker de hoofddeksels der beide
mannen, in het wagentje, die ik mg in mga
verstrooidheid toegeëigend had.
Hadt gg daarom bg het afscheid zoo ge-
laohen Aoh, hadt gg mg maar op mgn
dwalisg gewezen, hoeveel beter zou dat voor
mg geweest eg»! Daar ik in het gedrang
bg bet binnenkomen in de komedie mgn hoed
verloren had en dus bg het uitgaan bloots
hoofds naast n liep, zeidet gg dat ik er zoo
raar uitzag, en wg maar zoo spoedig mogelgk
die verliobte straten 'meesten verlaten. Nu
ik twee petten had, kwam ik mg zeiven al
heel raar voor en durfde ze niet opzetten,
maar hield beiden in de hand. Daar ik den
weg in de residentie heel goed bestudeerd had
dei plattegrond, viel, het mjj .nietmoeilgk
kan zijnwat kost het een volk op
minachtende wijze door de een of andere
mogendheid te worden geassimileerd?
Geen land dat zoo goed verdedigd kan
worden als het onze zoo het volk
oefend is en weet wat tucht is maar
toch wordt die heilzame, gezonde, manne
lijke tucht niet ingevoerd.
Geen land zon krachtiger zijn neutraliteit
kunnen handhaven indien het slechts
bijtijds zich wilde organiseeren op methodi'
sche en wetenschappelijke manier.
De partijen organiseeren zich maar
de landsverdediging organiseeren ze niet.
Het deel wordt voor het geheel verkozen.
Geen volkswapening geen rhethoriek,
die vrijwilligers oproept geen zelfop
offering van duizenden nobele jongens helpen
in dagen van strijd.
Het eenige wat baat, wat zelfvertrouwen,
wat vertrouwen in officieren en van deze in
hun generaals wekt, is organisatie, is oele-
ning, is tucht, is voorbereiding van een
stelsel van verdediging.
Kan ons volk, wil ons volk dat niet bij
tijds inzien
Moeten alle burgers, die vrijwillig hun
jongens laten dienen, die hnn zonen officier
laten worden en dus aan het vaderland wg-
den, dan tot het eind toezien, dat sleur,
zucht tot uitstel, indolentie en partyzucht alle
krachtsontwikkeling beletten, alle voorbe
reiding verhinderen
Een zeer uitgebreid kiesrecht 1
Maar geen der partijen stelt als eer aten,
als voornaamaten eisch„alle jongensvan
eiken stand, naast elkaar geoefend en ge
disciplineerd I"
Een zeer uitgebreid kiesrecht!
Maar protectie vóóraan als strydvraag.
Protectie van wat
Van het vaderland?
Neen!
Van de dubbeltjes van grondeigenaars die
graaulaud hebben I
In de St. Ct. ia opgenomen de wet van den
2en Mei tot oprichting van Kamera van arbeid.
A. Zaterdag verleent de minister van
binnenlandsohe zaken geen audiëntie.
KKRSTK HAMER.
Deze Kamer kwam Dinsdagavond weer bgeen.
De heer Bergama vroeg verlof tot de regee
ring, en meer bepaald tot den miniiter van
waterataat en juatitie, de vraag te mogen
riobtenwelke de plannen zgn omtrent het
wetsontwerp tot aanvulling en wijziging van
eenige artikelen der wet van 1889, houdende
bepalingen tot voorkoming van bedrog in den
boter haidel.
Het verlof werd verleend op een nader te
bepalen dag.
De Kamer ia daarna verdaagd tot heden
het hotel De Moor te vinden. Het waz reeda
elf uur en er heeraohte een doodaohe stilte
op straat, toen ik op het Academieplein eon
heer in zgn volle lengte over het trottoir zag
allen, waarbjj zgn hoed een heel eind vooruit
>loog. Ik raapte dien terstond op, hielp den
heer overeind en bood hem mgn arm aan.
Hg beklaagde zich, terwgl bg, op mg steunende,
voortging, dat bg zioh erg bezeerd had en
heel dankbaar was dat zioh nog iemand zoo
laat op straat bevond, daar hg gewoonlgk,
ala bjj naar buia ging, niemand meer ont
moette. Daarop begon bg weer te brouwen
dat tegenwoordig geen menaoh in Karlaruhe
zgn leven meer zeker was, daar men elk
oogenblik ieta nieuw» verzon, zooalz nu weer
met die verhoogde trottoirs, waarover men
telkens gevaar liep armen en beenen te breken.
>Ik heb mg zeker erg bezeerdwant ik
kan haast niét loopen en zal u zeer dankbaar
zgn als gg mg naar mgn woning, Stephanie-
straat 9, wilt begeleiden."
Bg een lantaren komende, zag hg mg ver
baasd aan en zei»Gg hebt twee petten".
Zeker wel wat veel-voor iemand die
het hoofd verloren heeft" antwoordde ik.
»Teteel gedronken?"
Volstrekt niet; maar ik beu op zulk
een onverklaarbare wjjze aan die twee hoofd
bedekkingen gekomen, die mg geen van beide
behooren, dat gg mg zeker niet zoudt geloo-
ven als ik u wilde vertellen boe ik in ftlle
morgen, ter behandeling van de versohillende
aanhangige wetsontwerpen.
(Men zie Laattte berichten.)
DIT STAD EN PROVINCIE
Blgkens des staat van besmettelijke
veeziekten in Nederland, voorgekomen ge
durende de maand April, opgenomen in de
St. Crt. van heden, kwamen in Zeeland
twee gevallen van vlekziekte der varkens (in
Oud-Vosmeer en Zierikzee) en een geval van
miltvuur (in Middelburg) voor.
Maandag avond viel P. V., die op een
vliegende stelling werkzaam was aan een der
toren» van het kasteel Westhove onder O o s t-
k a p e 11 e, met eenig gereedschap, een bak
en een paar planken in den vgver. Zgn.
makker P. G., dit ziende, liet zieh oogenblik-
keljjk langs de ladders gigden, maakte de
boot loz en bracht den drenkeling, die aan
hoofd en handen gewond was, gelnkkig op
het droge.
Overal dringt toch de oouourrentie in
door. Maandag hielden zioh bg laag water
niet minder dan 100 personen onledig met het
mg den van zeekraal op het sohor vóór de
polder» Van Citters- en Zuidkraaiert, oader
's-H e e r-A rendskerke. Door dien groote»
toevloed wordt het voor velen niet gemakke-
ljjk een broodje te ver dienen en behooren de
vroegere voordeelen, welke het beperkt getal
snijders en venters van voorheen behaalde, tot
de geschiedenis.
Goedkoops boter. Op de Goesohe
markt werd Dinidag boter verkookt voor 25
oent per half kilo; een prgs waarvoor in
de laatste drie en vjjftig jaren het artikel
daar nimmer werd verkooht. Eenige jaren
vóór dien werd echter de boter wel eenivoor
18 a 19 oent verkooht.
Ditmaal waren er landbouwers, die voor
geen kwartje af*tand van de boter wilden
doen; dan gebruikten 53 as liever voor wagen
smeer, beweerden eg.
TeTerneuzenis eiadelgk de nieuwe
stationsweg geheel gereed en wacht men nog
sleohts op de toestemming der autoriteiten om
hem voor het publiek open te stellen, hoezeer
er thans reeds veel gebruik van wordt gemaakt.
De weg beeft eene breedte van ruim 9 M.,
waarvan het middelste 5 M. bestraat is met
keien. Beginnende onmiddellijk aan de spoor
brug bg den Zuidbeer, bereikt hg met een
boog op ongeveer 3/4 der lengte den tegen»
woordigen stationsweg nabg het kantoor van
de firma Van IJsselstegn en Go.
Hoeeeer de afstand niet korter wordt, zal
tooh de passage veel veiliger zgn dan tegen
woordig op den Kanaaldgk, waaroverheen zich
gedurig maneuvreerende treinen bewegen.
Te Sohoondgke is Dinsdag middag
aan den Rgksweg naar Oostburg in een ar-
beidershuiB ingebroken en met een pook een
kast geopend, waaruit ontvreemd is een rgks-
daalder en drie pak kleederen.
Gelukkig beeft de inbreker het meerdere
geld niet kannen vinden. De vermoedelgke
dader is, zegt men, des namiddags omstreeks
zes uren met het goed op zgn rug door het
dorp gegaan in de lichting van IJzendgke-,
dus zoo brutaal mogelgk.
onschuld diefstal gepleegd heb".
»Hm, hm", zei hg, zgn arm weg trek
kende, »ik zal u niet langer ophouden. Daar,
neem het maar dit zeggende drukte bg
mg een beurB in de hand, die eohter op den
grond viel en terwgl ik er naar bukte, liep de
man zoo gauw weg, dat ik hem dadelgk uit
het oog verloor. Mgn roepen»Ik wil uw
geld niet, wat denkt gg wel van mg
boorde hg niet en dus bleef mg niets anders
over dan naar mgn logement te gaan, waar
ik doodmoede in mgn bad neerviel.
Yoor het eerst in mgn leven sliep ik
tot acht uur en zag bg mgn ontwaken
met sohrik die beurs en de twee petten op
tafel liggen. Ik mooht dus niet terstond naar
u toesnellenwant mgn eerste plicht was
dien zonderlingen heer zgn geld terug te
brengen en hem uit te leggen dat sgn ver
moeden ongegrond was en hg met geen dief
te doen had gehad.
Ik sloeg dus den hoek om en bevond mg
in de Stephanie-straat waar ik aan no 9 aan
schelde. De meid zei, dat mgnheer nog te bed
lag en nooit voor tien uur opstond. Ik gif
dus de beurs af, met de boodsohap dat mgn
heer zich gisterenavond vergist had, en ik
hem beteriohap liet wenschen. Toen ik het
huis verliet, bleef mgn mantel tusschen de
deur zitten en wel zoo dat ik niet bg de sohel
kon. Daar stond ik dus te wachten Of er
iemand laags kwam, met de twee petten» die
Door de oentrale anti-revolutionaaire
kieavereeniging in het district G 0 es is, in
overleg met de samenwerkende kiesvereni
gingen, met algemeens stemmen tot oan-
didaat gesteld voor de a. s. verkiezing jhr mr
A. F. de Savornin Lohman.
Voorts werd nog tot lid der centrale kiea
vereeniging gekozen de heer C. Oranje Li.,
Goes.
Men sohrgft ons uit Terneuzen:
Een veertigtal kiezers was Dinsdagavond
opgekomen naar eeae vergadering, met het
doel het oprichten van eene kieavereeniging
te bevorderen.
Daar de heer Smeenge verhinderd was om
voor dit doel eene lezing te komen houden,
zooals eerst het plan was, werd door den heer
H. C. E. van IJsselstegn, daartoe door eenige
heeten uitgenoodigd, het doel der bgeenkomat
uiteengezet en stelde bg voor op te richten
eene liberaal-demooratische kiesvereenigimg.
Drie en dertig der aanwezigen gaven door
het plaatsen van hunne bandteekening blgk
aan de opriohting te willen medewerken.
Daarna werd overgegaan tot het vaststellen
van een voorloopig reglement, waarin 0. m.
is bepaald, dat de werkzaamheden der veree-
niging zioh zullen uitstrekken tot de verkie
zingen voor de Tweede kamer, Provinciale
staten en Gemeenteraad.
Tot leden van het voorloopig bestuur wer
den gekozen de heeten M. van den Hoek, J.
de Fegter Ps. en P. J. Verslag», terwgl aan
de vereeniging de naam van Vrijheid werd
gegeven.
Met het oog op den korten tgd, die nog
vóór den verkiezingsdag rest, werd ook over
gegaan tot het stellen van een candidaat en
werd genoemd het aftredend lid mr. P. C. J.
Henneqain.
Over hem ontspon zioh eenige discussie.
Enkelen vonden in diens meening over leer
plicht en het proteotievraagstuk aanleiding
om hem te bestrgden en noemden den heer
Van Deinse, die meer vooruitstrevend is en
meer de beginselen der vereeniging toegedaan.
Anderen, hoewel erkennende dat de heer
Hennequin niet strikt de man vaar hun hart
was, meenden dat men ter wille van de een
heid tegenover de verbonden clericalen ver
plicht was die candidatuur te steunen, te meer
omdat de tgd te kort is om nog een anderea
oaz didaat te Btellen.
Ten slotte werd de heer Henntquin met
algemeene stemmen op twee na tot oandidaat
verkozen.
De strgd in ons district zal dus over twee
personen loopen, daar, naar men verneemt,
de katholieken geen eigen oandidaat zullen
stellen, maar den heer Glindermnn zullen
steunen.
De beide liberale kiesvereenigingen te
Rotterdam, Vooruitgang en Rotterdam, hebben
eene overeenkomst aangegaan voor de a. ver
kiezingen. In twee aangewezen kiesdistricten
(I en IV) zal eerstgenoemde vereeniging, in
twee andere, (II en Y) zal Rotterdam oan-
didaten stellen; de twee candidaten van
Vooruitgang zullen door Rotterdamdie van
Rotterdam door Vooruitgang worden gesteund,
en voor het overblgvende distriot (lil) zal een
gemeensohappelgke oandidaat gesteld worden,
ik zeo gaarne terug wilde brengen, en vol
'erlangen naar u. Maar eerst moest ik een
nieuwen hoed koopen en dan wilde ik in een
winkel een japonstof, die, zooals ik gezien had,
Jeney Lind heette, voor u koopen en mg da»
zoo gauw mogelgk naar Durlaoh begeven. Maar
boa ik ook reohts en links keek, er kwam nie
mand door de strsat en mgn tgd was zoo be
perkt Om vier moest ik alweer in Rastadt zgn
voor de zangles en om twaalf uur reed de post
naar Ettlingen af, waar een boer dien ik
kende op mg zen wachten, om mg op zgn
wagen te laten meergden. En daar stond ik
nu, terwgl de tgd onbarmhartig voortsnelde.
Aoh! hoe vreeselgk is toch vcor ons klein
stedeling zoo'm groote stad 1 Wat voelt me»
zioh hulpeloos, als men geen memoh in al
die straten kent. Anders spelen er tooh al-
tgd kinderen op atrnat, maar hier was zelfs
geen bond te zien. Het was al lang tien uur
geslagen en het denkbeeld dat gg mg voor
trouweloos zoudt houden en aw vnder in mg
e?n pettendief zou zien, maaktej mg zAï wan
hopig, dat ik net zoolang met mgn parapluie
op da buisdeur sloeg, tot dat die brak, maar
daar stond eensklaps een politieagent voer
mg, die op barschen toon zei>Hoe heet gg
Wie zgt ge?"
Hg schreef mgn naam op. >Gg zult u we
gens rustverstoring te verantwoorden hebben.
Kom medeZiende dat ik mg niet verroerde
werd hg driftig en snauwde mg toe»Gg
over wien de beatnren het reeds eens waren
geworden.
Te Amsterdam is door bet centraal
oomité der vrg zinnige kiesvereenigingen
Vooruitgang besloten, in compromis met de
Radicale Kieavereeniging en de afd. Amster
dam der Liberale Unie de volgezde candida-
tnren krachtig te bevorderen, in district I mr
A. Kerdgk, II H. F. Groen van Waarder, III
mr A. F. K. Hsrtogh, 1Y mr J. G. Gleiohman, Y
Th. M. Ketelaar, YI J. T Cremer, YII B.
H. Heldt, VIII P. Noliiag, IK mr J. P. R.
Tak van Poortvliet.
VERKOOPINGEN ENZ
Bg de Diasdag door het bestuur van den
Coegortgolder te Axel gehouden aanbeste
ding van bet vervangen van de grintbaan door
eene keibestrating in de Blikstraat e» Coegors-
polderstraat, ter gezamenlgke lengte van 2070
meters, was, zooals wg in ons vorig nummer
meldden, minste insohtg ver de heer Jao. Jansen
te Terneuzen voor 112 390 aan wien het werk
is geguzd.
Nog werd ingesohreven door de heeren
Jac. Meertens te Hoek voor f 13.655C. van
der Hooft voor f 13.100; B. va» Eok voor
f 12.970; K. de Vos voor f 12.950; L. F.
Willems te Seizaete voor f 12.800 en D. de
Doelder voor f 12.640.
De meeste inaobrgvezs wonen te Terneuzen.
RECHTSZAKEN.
Kantongerecht te Middelburg.
Heden (Woensdag) z6» veroordeeld: wegens
rumoerF. M., J. J. K., Middelburg, W. N.,
M. v. D., P. v. M., Vlusingen, tot f 2 b. s. 2
d. h., C. D.,A. M., Meliskerke, tot f 3 b. 2 d. b.,
J. B., O. en W. Souba'g, A. v. d. B., Vlissin-
gen, tot f 10 b. s. 3 d. h. zonder daartoe
gerechtigd te zgn loopen op bezaaiden grond:
D. 8., K. M., C. v. B., J. M., Arnemuide», tot
f 1 b. s. 1 d. h; verkoopem van sterke*drank
in het klein, tonder vergunning: J. M. Cz.,
Ritthem, tot f 5 b. s. 3 d. b., J. O., wed. van
J. v. G., Ylissingen, tot f 12 b. s. 4 d. h., het
beschadigen van een krammatP. H., D. D.,
P. B., Westkapelle, tot f 1 b. s. 1 d. h.be-
vissohen van de Zeeuwsohe etroome», niet
vertoonem van zgn consent aan den Bmbte-
tenaar, met het toezicht op die visscherg be
last: C. L. E, Philippine, tot f 3 b. s. 1 d.
h.; rgden op een wandelweg te Middelburg:
J. K. E., Middelburg, tot f 0.50 b. s. 1 d. b.
villen van een stuk rundvee op eene van de
straat zichtbare wgze te Middelburg: A. L.,
Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d. h.
Verder wegens het als marktkramer, niet
te Middelburg woonachtig, in die gemeente
zgg, waren ten verkoop aanbieden, zonder
vergunningG. M., Utreoht, tot f 1 b. s. 1 d.
h.wateren buiten de bakken te Middelburg
M. F. G., Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d. h
noodeloos zich vastklemmen aan een voort-
rgdend rgtuig te Ylissingen: J. A. v. G., Ylis
singen, tot f 0.50 b. s. 1 d. b.noodeloos aan
de bellen trekken der woonhuizen te Ylissin
gen B. H. K., Ylissingen, tot f 1 b. s. 1 d. h.
werpen van modder in een gemeentehoven te
Ylissingen A. M. V., Ylissingen, tol f 0.50 b.
s. 1 d. b.wateren buiten de bakken te Ylissin
gen W. K., VliBringen, tot f 0.50 b. b. 1 d.b.
zonder volstrekte noodcakelgkheid rgden met
een voertuig, op een voetpad te Vli*sin-
genJ. M. v. d. W., Ylissingen, tot f 1 b.
1 d. h.rondventen van versohe visob te Ylis
singen, zonder dat daarvan eene keuring heeft
plaats gebadC. v. B., vrouw van A. M., At-
nemuiden, tot i 1 b. 1. 1 d. h.plaatsnemen
op een door honden getrokken voertuig op den
suit die deur verlaten
»Aohmgn beste agent, dat wil ik al
van half negen af, maar ik zit vast, en sou
u zeer dankbaar zgn als gg mg uit dien pgn-
igken toestand wilde bevrgden".
Dit deed bg Goddank, maar vroeg toen i
»Gg hebt daar zeker gebedeld".
»Wel neen!" riep ik verontwaardigd uit.
»Maar wat beduidt dan die pet, die gg
in de band hebt?"
»Die is wel is waar niet van mg, even
min als die welke ik op het hoofd heb. Gg
begrgpt dus hoe akelig het voor mg was daar
vastgeklemd te staan, terwgl ik niets liever
wil dan die petten terug gaan brengen. MiB-
acbien als ik mg erg haast kan ik nog net.'4
>Neen, neen, gg zgt mg zeer verdacht
met uwe petten, kom mee naar de politie.''
>Maar lieve hemel! Ik ben de onder-
wgzer, Johan Ka.vier Streicher uit Rastadt."
>Dat kan iedereen zeggen, kom nu."
Dus liep ik beschaamd naast den agent,
naar het Aoademieplein en bedaoht mg of ik
in die groote stad dan niemand wist, die voor
mg sou willen instaan totdat ik, den neer
geslagen blik een weinig ophiffande, mgn
Thereesje zag aankomen, als een reddende
engel, naast een druk met de armen zwaaien-
den man.
»Ik heb het wel gedenkt" (ik nam mg
in stilte voor u in mgae vrge uren taalles
te geven), nept gg mg toe, >ik heb het wel