MIDDELBURGSCHE COURANT.
I
N°. 116,
140s Jaargang.
1897.
Dinsdag
18 Mei.
Losse irepen op politiet gebied.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- es Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p-m 2.—*,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Middelburg 17 Mei 8 n. vm. 56 gr, m. 12 u.
72 gr., ar. 4 u. 68 gr. F. Verw. tam. kr. N. W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één
uur aan het bureau bezorgd ijjn.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan qjn gratis
aan het burean te bekomen.
A ff e n i e n*
Te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW.
A. van Nieuwenhuijzen.
Middelburg 17 Mei.
V.
Mr K. rOKHEH.
Nu dus mr E. Fokker de candidaat is
van de Centrale liberale kiesvereeniging in
het district Middelburg, en dit wel met
een zeer aanzienlijk aantal stemmen, zij
hier vooral in het licht gesteld, dat wij met
ingenomenheid den strijd met hem aanvaar
den, omdat wij in hem hebben
een man van algemeen erkende bekwaam
heid
een man, die door het gansche land in
vooruitstrevend liberale kringen zeer wordt
gewaardeerd
een man, wiens naam by al wat vrij zin
nig heet in ons land een uitmuntenden klank
heeft
een man nit één stuk
een man, die op het gebied van tal van
vraagstukken, welke thans op den voorgrond
zijn getreden, zijn sporen reeds verdiende;
een man van groote werkkracht en ijver
voor de publieke zaak
een beslist tegenstander van protectie
een man, die zich voor de behartiging der
volksbelangen met toewijding op de bres
stelde
een man, met wien men in opvatting kan
verschillen, maar wien niemand mag en zal
ontzeggen de geschiktheid om volksverte
genwoordiger te zijn
wat nog meer zegt, een man wien een
plaats in de Tweede kamer toekomt
een vertegenwoordiger voor Zeeland b ij
uitnemendheid, bekend als hij is, door
zijn vroegeren werkkring als griffier der
Staten, met al wat de aangelegenheden van
onze provincie betreft; en die den Zeeuwschen
belangen steeds een warm hart toedraagt.
Ons dankt, men moet al hoogst ernstige,
principieele bezwaren hebben, bedenkingen
die zeer zwaar wegen, om, als liberaal, met
de Candida tuur van zulk een man niet mee
te gaan.
KEI LICHTZIJDE.
Een zeer groote lichtzijde van het tegen
woordig kiesstelsel daar zijn er anders
waarlijk niet veel is wel dat de weg is
afgesneden voor allerlei geheimzinnige can
didatures
Zij baten nu in het geheel niet.
Wie op den verkiezingsdag, Dinsdag 1
Jnni, tU88chen negen en vier uur, niet schrif
telijk door minstens veertig personen, bevoegd
tot deelneming aan de verkiezing, als can
didaat is opgegeveD, blijft geheel buiten
den strijd.
De wijze van stemmen belet zelfs op den
stemmingsdag (15 Juni) het noemen of aan
wijzen van andere personen.
Dat bevordert een loyalen, een eerlijken
strijd, althans op dit punt.
Men kan tevens nu daidelijk zien uit
welken hoek de wind waait.
Tegen zulk een beginselstrijd mag en kan
niemand bezwaar hebben; het karakter er
van zal daardoor zuiver worden, de strijd
behoeft nu niet in een personenkwestie
ontaarden.
Als het nn bij de kiezers maar niet ont
breekt aan ijver en zij om persoonlijke rede'
nen zich niet laten leiden tot onthouding of
mindere voortvarendheid!
KIERIHZBE.
De wijze, waarop door de Liberale kies
vereeniging, aangesloten bij de Liberale Unie
te Zierikzee de heer J. J. van Kerkwijk als
de uitverkoren candidaat werd aangewezen,
heeft ook onze verbazing opgewekt en onze
ergernis tevens.
Waardiger hadden wij het gevonden
die vereeniging, waar zjj zoo flink en beslist
de Unie-partij koos, zich had verzet tegen
eene candidatuur van den hnidigen afge
vaardigde.
Geen wonder dat het bestuur der Liberale
Unie nn zijn stem verhief tegen znlk een
transigeeren. Dat was het aan de eer der
Unie vellicht.
En het verheugt ons dat dit ook rondweg
wordt erkend door het Handelsbladeen
orgaan dat niet de voetstappen der Unie
drukt. Dit blad motiveert zijn oordeel in
deze als volgt
„Evenals bij de bespreking van het pro
gram der Liberale Unie vragen wij ook weêr
1°. Is het punt in quaestie een hoofdzaak, en
2°. Is het van actueel belang? De kies
recht paragraaf is wel een hoofdzaak, maar
niet meer van actueel belang en daarom
hebben wij het in de Liberale Unie afgekeurd,
dat zij de candidaten daarop wilde toetsen.
De protectie-vraag echter is eene hoofd
zaak en van het allergrootste actueele belang.
Meer dan om eenig ander punt, zal om
de protectie-quaestie de verkiezing draaien.
Dus mocht men zelfs een zoo verdienste
lijk veteraan als den heer Van Kerkwijk
niet candideeren waar hij op de hoofdzaak,
op de actueele quaestie bij uitnemendheid,
niet wil handhaven wat de liberalen onont
beerlijk voor den voorspoed van het vader
land achten.
Men moet soms veel voor een beginsel
over hebbenzelfs oude vrienden. Wij
hebben het by de laatste groote verkiezingen
te Amsterdam ook wel moeten doen.
En daarom meenen wij dat de Liberale
Unie in deze volkomen gelijk heeft."
Wij gaan tegenover den heer J. J. van
Kerkwijk natuurlijk nog verder.
Noch hij, noch de heer mr P. C, J. Hen-
nequin in het district Oostburg kunnen onze
candidaten zijn.
Niet alleen om hunne gevoelens omtrent
bescherming waaromtrent laatstgenoemde
zich nog een bekende reserve voorbehoudt
maar ook om het standpunt, door hen
aangenomen tegenover de Liberale Unie
waarbij wij ons van begin af beslist hebben
aangesloten, kunnen wij hen niet aan
bevelen,
«EMiHHKLIJK OP TH LOMEI.
De Standaard wijst er op, dat er gebrek
aan overeenstemming bestaat tusschen art. 51
der kieswet en het daarbij voorgeschreven,
nu gepubliceerde model.
Genoemd artikel schrijft voor, dat de op
gave van candidaten moet inhouden „den
naam, de voorletters en de woonplaats van
den candidaat", terwijl het model eischt op
gave van de voornamen.
Welnu, de kwestie is gemakkelijk op te
3sen. Laat men zich zooveel mogelijk hou
den aan het model en de voornamen opgeven.
Het overtollige schaadt hierbij nietintegen
deel, het blad wijster zelf op, dat door het
opgeven der voornamen veel misverstand
wordt voorkomen.
Maar laat tevens de burgemeester, die een
opgave ontvangt waarbij niet voldaan is aan
het model doch de wet is gevolgd, geen op
merking maken. Hij zou zich zeiven anders
in de vingers snijden en gaan buiten zijne
bevoegdheid. Bovendien art. 54, 2e al., ver
plicht hem ook slechts de voor letters der
candidaten in alphabetische volgorde op eene
lijst te brengen.
In elk geval getuigt deae vergissing weer
van gebrek aan nauwkeurigheid!
BeKoemlagei enz.
De St. Ct. bevat de wet van den 2en Mei
1897, tot regeling van1#. de* reohtstoeBtand
van het reserve-personeel bg de landmaoht,
niet behoorende tot het personeel van den
geneeskundigen dienst2°. de bevordering en
het ontslag der offioieren, alsmede het op
pensioen stellen der officieren, onderofficieren
en minderen, behoorende tot het onder 1®.
bedoelde personeelen 3°. het verleenen van
pensioen of onderstand aan weduwen en kin
deren van officieren, onderofficieren en min-
deram der reserve bg de landmaoht, niet be
hoorende tot het personeel van den genees
kundigen dienst.
De gewone andientie van den minister vai
oorlog zal op Donderdag 20 Mei niet plaats
hebben.
OOIT'IIDIK.
l)e jongste mail uit Indië loopt tot 20 April.
Aan dr C. Snonck Hargronje, adviseur voor
Ooaterscha talen en Mohammedaansch reobt,
eal andermaal voor den tgd van twee jaren
f 180 's maands worden uitbetaald, ter bestrjj-
diig van uitgaven in het belang «jjnerwerk-
saamheden.
Te Batavia ia een beroep gedaan op de
menaohlievendheid onzer lasdganoote* in Indië
om mede te werken tot verzachting van het
lot, dat de nagelaten betrekkinges der door
het vergaan van de Utrecht omgekomen be
manning heeft getroffen.
Den 12en April ia te Bsnjoe-Biroe bg
het houden van theorie, oader leiding van den
i-luit. der artillerie R. van Eek, een gra-
aaatskartets gespronfeB, waardoor genoemde
officier lioht en zes Europeesohe kanonniers
niet levensgevaarlijk gewond werden.
ATJBH.
Het laatst ontvangen verslag omtrent de
oornaamste gebeurtenissen in het gouverne
ment Atjeh en onderhoorighede* loopt van 28
Maart tot es met 10 April.
Wg ontleenen er het volgende aan
Nadat T. Osmar zich eesigen tgd ia Lhong
had opgehouden, is hg naar Daja teruggekeerd,
met welk doel is niet bekend. Tjoet Nj* Din
is achtergebleven, zoodat ook Oemar's terug
keer wel mag worden verwacht. Ook ver
scheidene zijner panglima's bevinden zich in
Lhoeg en zgn bg voortduring eene bedreiging
voor de personen, die ons indertgd diensten
bewezen. Vcrscheidenen onder hen achten
zich d&ir niet veilig en de oudetè zoon van
den Iaiam van Blang Meh kwam daarom naar
Kotarsdja over.
In Leposg zwerven nog verscheidene kleine
benden van Oemar rond. Een zgner pangli-
ma's Pang Den Het zekeren Ma' Asan, uit de
VI Moekims afkomstig, ombrengen en moet
gedreigd hebben op gelgke wgze met iederen
van de IV en VI Moekims afkomstigen per
soon te zullen handelen.
In den nacht van 30 op 31 Maart werd eene
poging gedaan om de benden onder Panglima
Bin tang en T. Amat te Saramaneh op te vat
ten, hetgeen mislukte, omdat de brug over
de Eroeng Lepong bleek verdwenen te zgn
en de rivier oadoorwaadbaar was.
Eene van Eroeng Baba cp lBatgenoemdeu
datum derwaarts gezonde i patrouille bevond
de bevolking in Dea Mamplsn en Binassa
Bahoea bezig met het opbouwen van huizen.
Bg den terugkeer kreeg de troep eenige scho
ten, evenals bg eene op den 6an April naar
Mesdjid Lepong ondernomen patrouille. Ver
liezen leden wg daarbg niet.
Met betrekking tot de weergesteldheid wordt
gemeld dat het drukkend warm was, met wis.
selenden. wind en at en toe regen.
In het militair hospitaal te Pantei Perak
kwamen de volgende gevallen van cholera
voorreBtant op 28 Maart 2, bijgekomen 4,
overleden 1, hersteld 4, restant op 9 April 1
Earopeaan.
In de kampementen te Samahaii en Indra-
poeri kwamen enkele nieuwe gevallen voor.
Op Groot-Atjeh moeten vooral nog in het
Selimoensche gevalle* dezer ziekte voorkomen.
Van de Noord- en Oostkust werd berioht
dat zg zich in Ajer Leboe en Gigiëng uitbreidde
ter Westkust heerschte zg nog in Lam Besi.
Onder eene lading van Penang aangevoerd
slaohtvee brak kort na de ontsoheping run
derpest uit. Terstond daarop werden krachtige
maatregelen ter beatrgding dier ziekte geno
men, e» na verkregen machtiging der regee
ring de invoer van vee uit de Straits verbo
den. Tot nog toe deden zich onder het
inheemsohe vee geene gevallen dier gevreesde
ziekte voor.
O IT STAD EN PROVINCIE
Naar aanleiding van een Bobrgven in
een looaal advertentieblad in Zeeuwcch Vlaan
deren over een berioht in onze courant, vraagt
P. V. ons plaats voor een wederwoord.
Dit geeft ons aanleiding tot een opmerking,
die ook, vooral in de naderende verkiezingsda
gen, voor anderen haar nut kaa hebben.
Het is onmogelgk voor een blad, dat, zoo
als het onze, nog al eens aan bestrgding
bloot staat, om in deze tot allerlei kleinig
heden af te dalen. Bovendien zou het voo*
onze lezers ten slotte een vrg onaangename
en oabegrgpelgke leoluur opleveren, wanneer
wg hun onder de oogen brachten antwoorden
op stukken die hu* onbekend zgn.
Dien w?g gaan wg dus niet op.
Wie meent ernstige bedenkingen te hebber
tegen het een of andere b9rioht of tegen deze
of geae beschouwing i* de Midd. Crt. vindt
in hare kolommen, zooveel dit mogelgk is en
daarbg niet al te veel gevergd wordt va*
onze gastvrijheid, gelegenheid om zgne bezwa
ren te opperen.
En dan eerst heeft repliek haar nut en kan
zg voor onze lezers genietbaar zgn.
Wg moeten ons dus aan deze gedragslijn
houden. E* wg wesschten daarop in dezen
tgd vooral nog eens de aandacht te vestigen.
Bg kon. besluit is, zooals Zaterdag nog
aan een deel onzer lezers in de stad is bekend
gemaakt, met ingang van 1 Juni, benoemd
tot inspeoteur der postergen en telegrapbie,
ter standpkats Middelburg, J. A. A.
Sohwaa, thans directeur van het poet- en
telegraafkantoor te Sittard, worde*de hg voor-
loopig uitsluitend belast met het toezicht op
den telegraafdienst in de tegenwoordige a<-
deeling Breda.
Bg beschikking van den minister van
waterstaat is benoemd tot buitengewoon op
zichter van den waterstaat bg het herstellen
der Bluizen te V e e r e J. Teuthof te Zwolle.
In den naoht van Zaterdag op Zondag
heiben eenige baldadige jongelui ruiten is
de Eorenbeurs alhier vernield. Drie der
deelnemers aan dezen moedwil zgn bg de
politie bekead.
Uit Goes sohrgft me* ons:
Met onwederlegbare ogfers h9effc mr J. G.
de Witt Hamer aangetoond, dat Goes wel
tegen een stootje kan- Moge al door een
samenloop va* omstandigheden het belastbaar
inkomen der ingezetenen belangrgk vermin
derd zgn, in de laatste jaren is weer eenige
toeneming merkbaar. De opbrengst der haven-
èn sasgelden is, op weinig na, even groot al»
toen de meelfabriek hier eene vrg drukke
scheepvaart noodig maakte.
Volkome* waar maar er zgn verliezen,
welk bedrag niet in ogferj is uit te drukken.
Het vertrek uit de gemeente van een stipt
eerlgk, bekwaam en tot in kleinigheden zgn
plichten vervullend burgemeester wordt niet
cpgewogen door eene vermeerdering van het
belastbaar inkomen met f 40.000. Het geld
vermag veel, maar gelukkig niet alles
Nog zgn er mensoben genoeg, die toewgding,
rechtvaardigheid, behulpzaamheid, voorbeeld
van plichtsbetrachting stellen boven een
handvol rgksdaalders.
En dezulken uit de Goesenaars betreuren
diep het aanstaande vertrek van mr J. G. de
Witt Hamer.
Niet zgn aandeel in den hoofdelgken om
slag of ander geldelgk belang woog hier
het zwaarst, maar het intelleotaeele en moreele
verlies.
Een groot deel der burgerg begrgpt dit
maar al te goed.
Was het voor den heer De W. H. niet ge-
makkelgk de opvolger te worden van mr
BLaaubeende komende burgemeester zal
moeite hebben de voetstappen te drnkken
van zgn voorganger.
Voor onze gemeente hopen we natuurlgk
het beste. Wie de opvolger zgn zal? Ver-
Boheidene personen worden genoemd. Het
eenige is natuurlgk afwachten; wie weet of
het nog niet meevalt.
Van de gelegenheid om het Igk te zien van
wglen den eerw. pastoor-deken Eversteys, dat
Zondag in de kerk was tentoongesteld, werd
door honderden, waaronder vele niet R. E.,
gebruik gemaakt. De kerk was sierlgk met
zwart gedrapeerd.
Heden, Maandag, heeft de pleohtige ter-
aarde-bestelling plaats, ter bgwoning waarvan
o. a. het dagelgksch bestuur is uitgenoodigd.
Euphonia had aangeboden met een marche
funèbre het lgk grafwaarts te geleiden, maar
daarvoor is vriendelgk bedankt.
Het verscheiden va* pastoor Eversteyn doet
eveneens een leegte ontstaan, die niet ge
makkei gk aangevuld zal kunnen worden.
Zölfr Roomsob-Katholieken voorzien 'veran
deringen" tengevolge van het overigden van
den vereerden pastoor. Ea men weet het:
hierbg vooral zgn alle veranderingen geen
verbeteringen.
Jl. Zaterdag heeft te Heinkenszand
een zesjarig jongentje zich met eene sngmolen,
waarmee hg met andere kinderen speelde, den
middenvinger van de rechterhand afgesneden.
Denzelfden dag had een schoenmaker aldaar
het ongeluk een bloedader in zgn been door te
sngden, waardoor veel bloedverlies ontstond.
Ia beide gevallen werd onmiddellijk genees
kundige hulp verleend.
In den naoht va* Zaterdag op Zondag
werd de gemeente E a p e 11 e gealarmeerd door
brandgeruoht. In de gedeeltelgk van steen ge
bouwde, aan het waschhuis annex?, schuur van
den winkelier J. v. d. L. bleek brand uitge
broken te zgn, die echter door het vlug op
treden der brandweer spoedig gebluscht was.
Sohuur en wat er in was is verzekerd en
de oorzaak nog onbekend.
Door ingelanden van het watersohsp
Kruiningen werd het salaris van den heer
8. Blok, waterbouwkundig ambtenaar aldaar,
met f 150 verhoogd en op f 950 gebracht.
Door ingelanden «gn benoemd tot dgk-
graaf van den polder Rip de heer Jao. Mar-
ouBse Mz. en tot plaatsvervangend djjkgrasf
de heer H. J. Leandertse; tot gelgke betrek
king in den polder Anna Friso de heer P.
v. d. Moero, en tot lede* van den dgks nad i»
den oalamiteusen polder Vliete de heeren L.
J. Leendertse, J»e. van Leeuwen en H. Roelof.
- In de Zaterdag namiddag door ingelan
den van den Isabellapolder benoorden Aar
denburg gehouden vergadering waren 24 stem
gerechtigden .vertegenwoordigd. Naar aanlei
ding va* eene samensp^ekisg, gehouden door
de besturen van polders in Wostelgk Zeeuwsch
Vlaanderen, welke met het onderhoud va*
grintwegen zg* belast, werd besloten een
adres te lichten aan Gedeputeerde staten, om
bet daarheen te leiden, dat het vervoer op die
wegen worde beperkt.
Een plan tot her aanleggen van een set van
grintwegen in den polder weyd, bg noodzake
lijke verhindering van dan ontwerpe-, niet ?n
behandeling genomes, maar aangehouden tot
in ee*e te houdea buitengewone vergadering
va* ingelanden.
Rekening en begroeting werden goedgekeurd
en het geschot bepaald op f 2.10 per Ha.
- Volgens bat Wkbld. voor Z. VI. W.D
bestaat het drietal voor d8 betrekking va*
ontvangar-griffiir vaa het waterschap Qroedi
en Baamt, opengevallen door het bedanken
van den heer A. Ie Clercq. uit de heeren H.
G. Hammacher en J. G. M?jjer Jr te G.-oede
en den heet J. ,Ph. Salomé te Bteskena. Da
benoeming zal geschieden 26 M.ei e. k.
Voor het personeel aan de tramB.cskens—
Maldeghem was de herdenking van haar tien
jarig bestaan zeer genoegeljjk, daar hun door
de commissarissen eene goede geldelgke gra
tificatie werd geschonken. Voor de oudsten
beliep deze tot f 50 en f 60.
VHRHIBaiMGHM.
In de Zaterdagavond te Vlissingen door
de kiesvereeniging Algemeen belang gehouden
vergadering werden voor candidaat b{j de a.
verkiezing voor een lid der Tweede kamer van
de 43 stemmen er 42 uitgebracht op den heer
mr E. Fokker.
Ia de kiesvereeniging te "V e e r e verwierf
genoemde heer er 5.
De verzamelstaat wjjst dus aan dat door
de Centrale liberale kiesvereeniging is het
distriot Middelburg de heer mr E. Fokker
definitief candidaat is geBteld met 133 stemmen.
Verder waren uitgebracht op de heeren
I. H. C. Hegae 6 en Herman SnjjderB 2 stemmen.
In de vergadering van de vrjjzinnige kies
vereeniging Algemem Belang te Vlissin
gen, waarin bovengenoemde stemming plaats
had, deelde de voorzitter,do heer 3os van Kaalte,
mee, dat 63 nieuwe leden waren toegetreden,
zoodat de vereeniging thans 143 leden teit.
Hg spoorde de leden aan om krachtig mede
te werken tot het welslagen vaa onzen candi
daat mr E. Fokker e* betreurde het, dat er
verdeeldheid heersoht onder de liberalen in
Walcheren; maar bg hield zioh overtuigd dat
bg eene herstemming, die hg Btellig ver
wachtte, tusschen hen samenwerking zou zgn.
Ten slotte deelde de voorzitter nog mede
dat tusschen 1 en 15 Juni a. b. te Vlissingen
eene der coiypheeën der liberale partg eene
politieke lezing zal houdes, welke mededee-
ling met genoegen werd vernomen.
De heer mr J. G. van Deinse, candidaat
voor hot lidmaatsohap der Tweede Earner m
het district Hoatenisse, trad Vrgdagavoad ook
voor de kiezers te Baarland op. Zjjne vooi -
dracht was van dezelfde strekking als die,
door hem te Eapelle gehouden, welke
door oas uitvoerig is medegedeeld. De zaal
was goed bezet ea van de gelegenheid tot
debat werd weinig gebruik gemaakt.
- De vrijzinnige kiesvereeniging Algemeen
belang te Colgnsplaat stelde ook met
algemeene stemmen tot voorioopig kandidaat
voor de Tweede kamer den heer 1. H. O.
Hejjse te Middelburg.
Uit Noordgomwe Bchrjjft men ons
Ongeveer 60 van de 143 kiezers in deze
gemeente hadden gevolg gegeven aan de uit
nodiging om Zaterdagavond in de dorpsherberg
er vergadering te komen.
De voorzitter der liberale kiesvereeniging
alhier, de heer C. Groeneveld de Eater, opende
de bijeenkomst met eene toespraak, waarin
ajj erop wees, dat het een voorreoht is kierer
te zg», maar dat dit ook ernstige verplich
tingen oplegt en onverschilligheid in dezen
ongeoorloofd is, terwijl bg daarna het doel
der bijeenkomst uiteenzette e* opwekte tot
aansluiting bg de liberale partg.
Hierop bield de seoretaris, de heer A. Prinse,
eene voordracht, waarin op duidelgke wgze
de volgende vier pusten behandeld werden
1° Wie waren en wie zgn nu kiezers 2° Hoe
moeten wg kiezen 3° De staatkundige par
tgen in o*a land; en 4° Wien moeten wg
kiezen
Natuurlgk werd bg het dorde punt de
vooruitstrevende liberale partg warm aanbe
volen met weerlegging van de beschuldigingen
der tegenpartijen en bg het vierde de heer
J. J. van Kerkwjjk sIb de gewensobte man
voor ons district aangeduid,
