MIDDELRIRGSCHE COURANT.
N°. 113,
1897.
Vrijdag
14 Mei.
140' Jaargang.
Deze courant verschijnt d a g e 1 k smet uitzondering van Zon- ei Feestdagen.
PrFn, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Middelburg 13 Mei 8 u. ra, 50 gr., m. 12 u.
55 gr., av. 4 u. 44 gr. F. Verw. zw. N. W. wind.
Advertentie* voor bet eerstvolgend
nummer moetea des middag» vóór iiu
uur aan het bureau bezorgd zgn.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentië* bg abonnement op vootdeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis I
aan het bureau te bekomen.
Te Zierikzee: A. C. db Mooij, te Tholen: W.
A. VAN Nibüwbnhüxjzkn.
Middelburg 13 Mei.
Dr Ichaepmaa onder lianden
genomen.
Door den lnitenaet-adjndant W. C. Schös-
■tedt te Gravenhage is in de Avondpost
een open brief gerioht aan dr Sohaepman,
waarin hg den parsoonlgke* dienstplicht,
waartegen dr Sohaepman te Utrecht te velde
trok, met overtuiging verdedigt. Hg wjjstop
den heilzamen invloed, dien het dragen va»
de wapenen voor de milioieisteigevolge heeft,
en vraagt of aai den heer Sohaepman uit de
laatste jaren ook maar éen Nederlandecb
milicien bekend is, die naar lichaam en ziel
slechter uit de gelederen trad dan hg daarin
had plaats genomen. De heer Scköastedt
herinnert aan hetgeen de ministers Sfyffardt
en Schneider voor het pbysiek en moreel be
lang der minderen gedaan hebben en hoe bg
het graf van Van der Sohrieok de machtige
stem van dr Schaepm&n donderde, toen hg
verklaarde: »Hg was een stigder voor al wat
reoht was en billgk". »Is dan", vraagt hg,
>het beginsel van peraooalgken dienstplicht
een onbillgk beginsel?"
Be»oeali|ea eu.
Bg kon. besluit: is 1*e«oemd tot direoteur
van het post- en telegraafkantoor te Gorredgk
E. van der Wal, thans direoteur van het post
kantoor te Sohiedam, en tot directeur van
het post- en telegraafkantoor te Elburg C.
M. Engelenburg, thans oommies der po»terg en
2e klasse.
Bg den dienst van den waterstaat en de
burgexlgke openbare werken inNederl&ndaoh-
Iadië kunnen worden geplaatst eenige aspi
rant-is genieurs.
Zg, die voor plaatsing ia aanmerking wen-
schen te komen, behooren zich <5or 1 Augus
tus 1897, bg gezegeld adres, te wenden tot
het departement van koloniën.
Yoor verdere inlichtingen verwjjzen wg
naar de St. Ct. van heden.
Door den oonsul te Taloahuano wordt de
aandacht gevestigd op het feit dat Nederlan
ders, vóór eenigen tgd naar de provinoie
Chiloë (Chili) vertrokken, zeer teleurgesteld
die streek weder hebben verlaten.
Yoor hen, die voornemens mochten tga ziob
naar Chiloë te begeven, is deze mededeeling
wellicht van belang.
ATJK H.
Bg het departement van koloniën is Woens
dagnamiddag ontvangen het volgende tele
gram van den gouverneur-generaal van Neder-
laadsoh-Indië, betreffende de krggsverrich-
tingen in Atjeh
In Lohong had gisteren een vuurgeveoht
plaats in het gebergte op de grens van Kloe-
wang, waarbg een officier en drie militairen
beneden dien rang gewond werden. De troe
pen keeren morgen terug. De boete is groo-
tendeel» voldaan."
EERSTE HAMEI*.
Flnaneleele verhouding Isuchen
Byk en gemeente.
Blgkens het Bectieverslag der kamer omtrent
Leoko-gedachten op oil na
een concert.
fieerlfjk, heerlgk
Zg klinken nog bg mg na, die woorden
Verleihuns Stürk1 und Muth
Dann tingen toir,
Venn geh'n wir ein,
In deines Seiches Herrlichket.
Die kracht en die moed waren koor en so
listen Dinsdag avond verleend; want zg hadden
verrukkelijk gezongen.
Nu ja, er zullen wel vlekjes geweest zgn
maar in sommige opzichten ben ik big geen
muziekkenner te
Alleen pretendeer ik is die pretentie te
groot gevoel te hebben voor muziek. Daar
door geniet ik miBichien veel meer dan zg die,
met een partituur gewapend, alles volgen met
eene angstvalligheid, die vaak het genot be
derft.
Jammer dat niet op een oogenblik bloemen
en kransen te kust en te keur te vinden zg».
Ik had aaders zoo gaarne lauweren en bloe
men gereikt aam den direoteur, de solisten en
het koor. Niet van die vooruit bestelde, die
moeten geschonken wordei, al loopt het ge
heel niet goed van Btapelal zgn er zelfs tal
van vlekken.
Neen, getuigen van eene spontane uiting
verrukking en waardeering van de ngde
het wetsontwerp betreffende die regeling werd
bezwaar gemaakt tegen de samenvoeging van
deze regeling met die betreffende de plaatse
lijke belastingen.
Men vroeg welke, na de in het ontwerp ge-
braohte wijzigingen, vermoedelijk de iinancieele
gevolgen voor bet Rjjk zullen zgn.
In verband met de fieaicieele gevolgen voor
het Rjjk kwam de toestand der Rgktfinanoië» i
eenigszins weder ter sprake, waarbg de mee
ting werd uitgesproken, dat de financieels
toestand zich op het oogenblik minder gunstig
liet aanzien dan eenigen tgd geleden en men
vroeg van de regeering een vergelijkend over
zicht van den fiaanoieelen toestand, zooals die
was in September bg de indiening der jongste
begrooting, en den toestand zooals die zich
thans laat aanzien. Er werd toch twjjfel ge
opperd ot, indien het ontwerp tot nadere
regeling van het reoht van successie en van
overgang bg overigden niet tot stand kwam,
en als de bate, voor de sohatkist te wachten
uit de nadere regeling van het zegelrecht op
effjcten, tot afschfiflUg der Rjjkstollen wordt
aangewend, de toestand der schatkist wel zal
toelaten de gemeenten te hulp te komen op
de wjjte als bjj dit ontwerp wordt voorgesteld,
zonder bestaande belastingen te verhoogen of
nieuwe belastingen in te voeren.
Wat betreft de fiaancieele gevolgen voor de
gemeenten bestond er bjj verschillende leden
reden tot teleurstelling, ofschoon de finanoieele
toestand van verreweg de meeste gemeenten
ten gevolge van dit ontwerp ia meerdere of
mindere mate zal verbeteren. Men schreef
het verschijnsel dat de lasten in de eene ge
meente zwaarder zullen big ren dan in de
andere toe aan de wet, die geen voldoend
equivalent stelde tegenover de oplegging van
lasten aan de gemeenten. Men dacht hierbjj
aan de wetten op het hooger- en middelbaar
onderwjjs. Bg het gymnasiaal onderwga valt,
zg het ook in mindere mate, evenzeer bevoor
deeling van de eene gemeente boven de andere
op te merken als bg het hooger- en middel
baar onderwjjs, wat betreft het op zich nemen
door het rjjk, van de kosten der inrichtingen
van onderwjjs enz.
Men had gaarne gezien dat een grooter
deel der kosten van het lager onderwjjs ten
laste van het rjjk waren gebracht.
Yele leden zagen zioh teleurgesteld in hunne
verwachting van eene regeling, die meer al
gemeen, maar vcoral die in een onderling meer
billgke verhouding aan de gemeenten steun
had gebrachtde groote koopsteden o.a. gaan
onevenredig meer ontvangen dan andere aan
zienlijke gemeenten. De werking van het
wetsontwerp zal ook in Friesland, waar in de
eerste plaats de toestand dwong tot verbete-
rings maatregelen, de grieven en klachten
■iet doen vervallen.
Yerschillende leden twgfelen dan ook aan
de duurzaamheid van deze wet.
Men vroeg hoe de regeering denkt over de
wjjze va* subsidieering van noodlgdende ge
meenten en of de provinoi Ca daartoe mede
zullen moeten bgdragen.
Omtrent de uitkeeringen in onderling ver
band werden enkele opmerkingen gemaakt.
O. a. meende men, dat de rjjksuitkeering schade
toebrengt aan de autonomie der gemeente.
Waar bet wetsontwerp niet met veranderde
toestanden rekening houdt, zag men in de
vootgedragen regeling minder een definitieve
oplossing van het vraagetuk der gemeente-
finant;ën, dan wel een voorloopige.
Andere leden meenden echter, dat de groot-
aohe idee van de eenheid van het vaderland
te bevorderen, aan deze wet ten grondslag ligt.
Men had zelfs gewenscht, dat de regeering
nog verder ware gegaan, met nam9 in de
riohting van oentralisatie der armenzorg.
Bg de bespreking van de verschillende
uitkeeringen werd betwijfeld of de aange
brachte verandering in de berekening voor
de kleinere gemeenten wel ten koste der
grootere had behooren te gesohiedenoor
deelde men de wjjze, waarop berekend wordt
hoeveel het Rjjk voor hen, die ten opzichte
der gemeente als finanoieele non valeurs kun
nen worden beschouwd, aan de gemeente
zal uitkeeren, niet vrjj van willekeurmeende
men dat het verleenen van vergoeding voor
bg dragen der gemeente ten behoeve van ar-:
menzorg geheel buiten het kader dézer wet
ligt.
der hoordereseen en hoorders hadden ze moeten
zgnuit het hart voortkomende en tot het
hart sprekende. Boden van waardeering en
gevoel.
Zco had ik ze gaarne gewenscht.
Maar zelfs, zonder bloemen en kransen had
ik heel wat meer warmte, meer bewgzenvan
ingenomenheid verlangd.
Het publiek was me te koel.
Ik bedoel daarmee geen verstorend hand
geklap, dat meestal op zeer ongelegen oogen-
blikken zioh doet hooren, maar bewjjzen van
waardeerirg op geschikte momenten; zelfs
van de zjjde der vrouwen.
Mogen zg dan niet getuigenis sleggen van
haar ingenomenheid met het schoone, het heer-
ljjke, het vermkkeljjke
Als een solist een praohtige aria op uitste
kende wjjze had gezongen, dan weerklonk
een luid, een kraohtig applaus. Maar dan
hielp het orkest ook mee om die hulde te
brengen.
Alleen voor de koren, die toch ditmaal
vooral zoo flink zioh van hun taak kweten,
zoo zelfs dat de direoteur niet kon nalaten
daarvoor nu en dan hun hulde te brengen,
deed zioh sleohts een zeer flauw applaus
hooren.
Zoo was het o. a. na het wjjnlied aan het
einde der derde afdeeling, toen het toch wel
eene goede gelegenheid was, om eens uiting
te geven aan een innerljjk gevoel van dank-
UIT STAD EK PROVINCIE
Bjj Prov. blad no. 46 wordt aan de
ooileges van burg. en weth. in Zeeland
kennis gegeven, dat, volgens besluit va» den
gemeenteraad van T h o 1 e n, aldaar voor
taan op den eerBten Ytjjdag der maand Juni
eene paardenmarkt zal worden gehouden.
Mocht tegen dat besluit bezwaar beBtaan,
dam verzoeken Gedep. Staten hun dit vóór 25
dezer mede te deelen.
De gemeentebesturen, van welke op dat
tjjdstip geen bericht ie ingekomen, zullen ge-
aoht worden geen bezwaren te hebben.
In de St. Crt zgn opgenomen de gewjj-
zigde statuten van de nasmlooze vennootschap
Zierikziesche Stoombootmaatschappij te Zie
rikzee.
Woensdag is te Nieuw- en St. Jooi-
1 a n d op uitnoodiging van den burgemeester
door den gemeente-geneesheer, den heer B.
Catz, de eerste steen gelegd voor de te
bouwen dootorswoning. Het hoofd der ge
meente hield daarbg -.e;aë toespraak.
Ook te Goes is Woensdag een gouden
bruiloft gevierd, wsarin de buren van hunne
belangstelling bljjk gaven. In de Stoofstraat,
waar het paar woonde, wapperden de vlaggen
en eene commissie bood den oudjes een gift
aan, waardoor zg zioh een aangenamen dsg
konden bezorgen. Hosanna en Euphonla
brachten het echtpaar een serenade.
Tot onderwjjzer aan de O. L. school te
Coljjnsplaat zgn benoemd de heeren A.
Willeboer van Kruimingem en M. Nieuwen-
hujjze van Goes.
Dinsdag herdacht de stoomtrammaat-
tehappg Breskens—Maldeghem te Oostburg
haar tienjarig bestaan. Ruim oen zeventigtal
genoodigden uit Nederland en België kwamen
tusschen half twaalf en half een des middags,
met de gewone of extra-treinen, aan en wer
den ontvangen in de tot feestzaal ingerichte
graanbeurs, waar hun een dejeuner- dinatoire
werd aangeboden.
Wjj moeten ons tot deae mededeeling be
palen. Waar wjj geen cffioieele uitnoodiging
tot hjjwonimg ontvingen en ons bekend is dat
pers als zoodanig Biet werd gfïaviteerd,
zouden wg het onheusoh vinden het ons ge
zonden verslag op te nemen.
Hot ligt bh toch voor de hand, dat dè
feestviering een intiem karakter droeg en de
diréotie geen openbaarheid wenschte gegeven
të zien aan hetgeen bg die gelegenheid ge
sproken is.
Daaióm was voor de pers zwggen plicht,
ook omdat zg hare waardigheid niet verhoogt
door ongevraagd zioh bg dergelgkë gelegen
heden op tè dringen en door op clandestine
wg«e te verspreiden wat zg, die stmenzgn,
misschien niet of anders gezegd zouden hebbes
als zg wisten dat de pers gereed stond het
gesprokene te verspreiden.
In de Woensdag te Aardenburg ge
houden geoombineeida vergadering van den
raad met regenten van het burger-gasthuis werd
besloten aan den hèer Li A. J. Dfger op
diené verzoek, wegeas zgne benoeming tot
gemeentegeneebheer te Hóek eervol ont
slag uit zgne betrekking'te verleenen als ge
neesheer van het gesticht.
In de daarop gevolgde zitting van den raad
werd goedgekeurd een besluit van genoemde
regenten om de jaarwedde van een op te roe
pen geneesheer vast te stellen op f 1200 en
vrge woning.
Als stemlokaal bg de aanstaande stemming
voor een lid der Tweede kamer werd aange
wezen de bovenzaal van het raadhuis.
baarheid.
Wie of wat hierbg ons parten heeft gespeeld
de deftigheid, de,angstvalligheid, de gegeneerd
heid ik wil mg daarin niet verdiepen. Ik
boekstaaf sleohts het feit dat daardoor der waar
deering zeker te kort wordt gedaan en de band
tussohen hen, die zich begveren om ens genot
te verschaffen, en hen die daarvan genieten,
verre van hartelgk wordt.
Gelukkig als de eersten toch nog de liefde
voor de kunst en het feu sacré behouden oia
voort te gaan.
Een directeur, als de zangvereeniging Tot
Oefening en Uitspanning het voorrecht heeft
te bezitten, zal die liefde en toewgding wel
levendig houden; maar, mg dunkt, zgn lang
niet gemakkelgke taak zou veel verlioht, veel
veraangenaamd worden, wanneer er aan zgn
wakker corps ook eens wat meer blgken van
waardeering werden geschonken.
Tgdens de uitvoering had ik ook geen
andere gedaohten dan voor hetgeen ik hoorde;
opdat me toch niets zou ontgaan van al bet
schoone, het harmonieuss van de muziek en
den zang.
Alleen in de pauze dwaalde ik eenigszinB
af. Ik overzag de nieuwe zaal, waarin ik
mg meer en meer thuis gevoelen die telkens
mg beter bevalt.
Eenvoudig en stemmig is zg.
Men kan overal goed hooren.
VKBKIBZlSGEff.
Eendrasht maakt maeht.
Woensdagavond vergaderde op de bovenzaal
der sociëteit de Vergenoeging op de Groote
Markt alhier de bovengenoemde liberale
kiesvereeniging.
De opkomst der leden was zeer bevredigend;
in persoon waren er 78 en bg volmacht 20
vertegenwoor dig d
Da voorzitter, de heer J. J. H. Doorenbos,
de vergadering openende, deelde mede dat de
heer mr E. Fokker gemeend heeft beter te
doen, met op deze vergadering niet tegen
woordig te zgn. Hg behoeft dat trouwens
niet om kenbaar te maken hoe hg over de
zaken denkt; dat weet men hier meer dan
voldoende.
Hierna werden de notulen vai het verhan
delde in de vorige vergadering gelezen ën
goedgekeurd.
Yervolgens werd mededeeliig gedaan van
de verzamellgst der voorloopige oandidaten
in de versohillende aangesloten kiesver-
eenigingen.
Deze lgst wees aan dat op dan heer mr. E.
Fokker te Middelburg 63 en te Ylissingen44
stemmen waren uitgebraoht; op den heer
Herm. Sngders te Middelburg 9, op den heer
I. H. O. Heg sa te Middelburg 4, op den beer
jhr C. J. J. A. van Teylingen te Yeere 15, op
den heer W. J. Snouok Hurgronje te Vlissin-
gen 34 en op den heer H. J. Smidt te Ylis-
singen 32.
De voorzitter wees er daarbg op, dat te
Vliflsingen een andere wgze van stemmen
gevolgd is dan in de andere vereenigingen.
Daar zgn drie personen gestemd en in de
anderen slechts Óen candidaat.
Yerder herinnerde hg eraan, dat de heer
jhr Yan Tvylingem by advertentie in de cou
rant heeft bekend gemaakt, dat bg geen
candidataur wensoht aan te nemen en deelde
hg mede dat de heer Saouok Hurgronje aan
het bestuur heeft bericht dat, hoeseer hg
De aoooustiek is uitmuntend.
En tooh, tooh is er iets dat mg aiet aanstaat.
Ik daoht een oogenblik nan Pargsaan het
droevig feit van den dag.
Wie zou dat niet doen als hg metzoovelen
ia een gebouw vereeaigd isl
tel eens: er gebeurde iets; er werd eenB
een sprankje vuur ontdekt in een buffet, in
de keuken, boven.
Het gebouw is van steenvoor spoedig ver
breiden van vlammen behoeft men niet on
gerust te zgnals ieder kalm blgft, is er
ruimschoots gelegenheid om het gebouw te
verlate».
Maar blgft ieder rustig
Dat is de groote vraag.
Als elk mensoh zgn zenuwen in bedwang
heeft en in moeilgke oogenblik ken »zgn hoofd
bg elkaar", dan ontstond er nooit een paniek.
Ik daohtstel eens het geval dat een
zénuwaohtige dame of een opgewonden heer
heel voorzichtig iets fluistert, maar ia haar of
zgn agitatie dat wat al te luid doet, zoodat
hun naaste buren iets hooren dat hen angstig
maakt, tien tegen een dat eenigen op
staan en in haast traohten te vertrekken. Op
hen volgen anderen.
Waarheen
Het, laten wg aamemen zeer denkbeeldige,
gevaar dreigt van den voorkant, waar, om
iets te noemen, een ongelukje ontstond met
Ml petroleum* ei (Ukomfoor. Dwrbee. gut
veel tympathie heeft voor het meeste, dat
voorkomt op het program der Liberale Un'e,
hg tooh niet ia alle opziohten kan medegaa*
met het program van urgentie en het program
van beginselen. Yerder dat hg zioh ook niét
kan verëenigen met de bindende eiechen, die
daarbg aan da oandidaten gesteld worden.
Naar de voorzitter meent, kan dus over den
heer Saouok Hurgronje als Candidas»1. in deze
kiesvereeniging niet gedacht worden.
Yan de daarop geboden gelegenheid om
over de voorloopige candidaten het woord te
voeren, werd door niemand gebru'k gemaakt,
zoodat tot stemming werd overgegaan.
ingeleverd bleken te zgn 98 stembriefjes.
Uitgebracht waren: op den heer mr E. Fok
ker 86 stemmen; op den hear I. H. C. Hryte
6, op den hésr H. Sagders 2, terwgtl briefje
blanco was en drie biljetten van onwaarde
aren.
Yan den nitslag dezer stemming zal aan
het voorzittend bestuur der centrale kiesver
eeniging mededeeling worden gedaan.
Hierna werd de vergadering door den voor
zitter gesloten.
t. BI. no 144 bevat het besluit van den
83ten Mei 1897, tot uitvoering van de artt. 51»
54, 55, 68, 69, 72, 81, 91, 96 en 13J der kies
wet, ten opzichte van de verkiezingen van
leden der Provimoiale staten en van den ge
meenteraad.
De bepalingen van het koninklgk besluit
van 26 Februari 1897 (Staatsblad no 69) gei
den ook voor de verkiezingen van leden der
Provinoiale staten en van den gemeenteraad,
behoudens de afwgkingen en aanvullingen,
bg dit besluit vastgesteld.
Het aieuwe beBluit treedt in werking op het
tgdatip, waarop de wet van den 4 Juli 1850
(Stbl. no. 39), laatatelgk gewgzigd bg da wat
van 11 Ja». 1894 (Stbl. no. 5) ophoudt voor
de verkiezing van leden der Provizciale Staten
en van den gemeenteraad van toepassing te zgn.
Te Utreoht is eene vergadering gehouden
van leden van den ChristeHjk-HWoHschen
Kiezerebonddie zioh niet kunnen vereenigen
met de oandidatuur van den heer Yan Knrne-
beek.
Na versohillende discussion werd de vol
gende motie aangenomen »De vergadering
benoemt eene oommissie van vgf leden om in
overleg te treden met het districtsbestaur 1
over de mogelgkheid en wensohelgkheid, die
zg zeer nadrukkelgk uitspreekt, om alsnog de
candidntuur van den heet Van Katnebeek te
doen vervallen.
Onderzoek van verlofgangers.
Door den commissaris der Koningin ia
Zeelnnd is bepaald dat het in de maand
Jani te houden onderzoek der In de provincie
zich bevindende verlofgangers van de militie
te land tal plaats hebben in de gemeenten
en op de dagen en uren als hieronder zgn
aangewezen.
Terneuze», Woensdag 2 Juni, vm. 9a.
voor Hoek, Philippine, Ter neuzen en Zaamslag,
Axel, Donderdag 3 Juni, vm. 9 u. voor
Axel, Overslag, Sas van Gent, Westdorpe en
Zuiddorpe.
Hulst, Vrjjdag 4 Juni, vm. 9 u. voot
Clinge,Graauw,Hulst, Koewacht en St. Janeteen.
Hontenisse, Zaterdag 5 Juni, vm. 9 u<
voor Bosohkapelle, Hengstdgk, Honteaiase,
Ossenisse en Stoppeldgk.
men dus bg voorkeur niet of zoo gehaast dat
men elkaar verdringt.
Over het orkest heen zgn twee zeer goede
nooddeuren en noodtrappen te bereiken. Maar
lieve hemel 1, hoe komt men daar als het orkest
bezet is met meneohen, stoelen, banken en
muziekinstrumenten
In zenuwschtige opgewondenheid worden
allicht stoelen omgeworpen die den doorgas g
versperren. Deze of gene strnikelt, een daar
opvolgende valt over zulke beletsels en men
krggt allicht ongelukken.
Dit allei is denkbaar.
Wanneer, zooals bg het einde van een con
cert of bg het uitgaan van een kerk, alles
geregeld gaat, dan is er geen gavaar te
duchten. Evenmin wanneer eenigen de macht
hebben het publiek in bedwang te houden.
Maar dat is een heele toer, zou ik zeggen.
Hoe mooi dus in theorie de voorschriften
van het bestuur over de brandweer ook zgn;
hoe uitstekend de nooduitgangen ia de Yer-
wergstraat ook mogen wezen voor hen, die
zioh op het orkest bevinden voor het pu
bliek in de zaal hebben zg geen waarde.
En dan, laat ons, wat ook mogelgk is, eens
aannemen dat er ik de pauze iets in de kof
fiekamer der heeren, op het bovenportaal, of
in de woning van den conoierga gebeurt,
dan krggt men, met den stroom uit de saa',
de heeren van boven, die allen haast hebben
os lick e. de ksuei te berge, doer-