MIDDELBIRGSGHE COURANT. 21 April. N°. 93, 140" Jaargang. 1897. Woensdag Deze courant veracbynt dagelijks, met nitzondering van Zon- en Feestdagen; Prïj per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p^ 2.- Afzonderlyke nummers kosten 5 cent. ■bermoneter. Middelburg 20 April 8 u. vm. 40 gr., m. 12 u. 48 gr., av. 4 n. 46 gr. F. Verw. kr. W. wind. I Advertentiën voor het eeratvolgen nummer moeten des middaga vóór H uur aan het bureau besorgd zjjn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeelige Agenten. voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis I Te Yliaaingen P. G. de VeyMestdaghA Zoon, aam het bureau te bekomen. I te Goes: A. 0. Boluit, firma wed, A. C. de Jonge. Middelburg 20 April. Gottperatle en *9faa<seliappelijk belang." Naar aanleiding van onse jo-jgste be- achouwiag, onder het opschriftMaatsohap- p e 1 jj k belang, schrjjft men ons van seer bevoegde en geachte zjjde het volgende: Cc Operatie is de beweging, die ten doe! heeft door vereeniging kapitaal bjjee» te bren gen, versameid uit veipliohte periodieke bij dragen der leden der vereeniging, teneinde met behulp van dat kapitaal den gebruiker en voortbrenger dicbter bjj elkander te brengen en den leden zoodoende bet voordeel te ver schaffen, verbonden aaa bet aanwenden van meer of minder groot kapitaal in bedrjjf. Gevolg van welgeslaagde coöperatie ia ver mindering van tussohenpersonen, en vandaar de oppositie der daardoor benadeelde*. Die oppositie, op zich zelve verdedigbaar, verdient afkeuring zoodra zg middelen bezigt, zeoals o. a. Algemeen Belangom de names der leden van verbruiksvereenigingen bekend te maken, teneinde de vreesachtigen of poli tieke eerzuohtigen onder ben af te schrikken van deelneming aan coöperatie, door vrees voor benadeeling in hun bedrgf of in eene mogeljjke politieke carrière. Toch vind ik den weerzin der cc öperatieve vexeenigingen tegen openbaarheid der names hunner leden belachelijk, omdat zjj, die door vrees voor die bekendmaking afgeschrikt wor den van ccöpereeren, geen timmerhout zjjn voor flinke oc Operators, terwijl bescherming van politieke eerzuohtigen niet aanbevelens waard ichjjnt. Coöperatie in algemeenen zin is soo oud als de wereld, en eene poging om die ook in byzonderen zin tegen te gaan, zal wel altjjd schipbreuk ljjden, omdat zjj een uitvloeisel is van onze menscheljjke natuur. De trust?, syndicate n en pools zjjn een vorm van cc operatie van bet grootkapitaal, die door het misbruiken van een kunstmatig of natuurljjk monopolie het aantal tusschen- personen in veel grootere mate beperkt dan de gewone cc öperatie, en bovendien de nadee- len heeft van opeenhooping van kapitaal in enkele handen ten nadeele van het algemeen, met vernietiging van kapitaal van niet aan geslotenen, en die groote sobokken in de industrie teweegbrengt, waardoor vele njjvere werklieden werkloos worden gemaakt, en daartegenover de kans vermeerdert, dat bet getal rjjke nietsdoeners in de toekomst ver meerderd wordt. Tegenover deze cc öperatie te réageerenzou misschien even vruohteloos zjjn als tegenover de eigenlijke cc öperatie, maar vereenigingen als Algemeen Belang zouden van baar stand punt wjjzer doen daaraan hare kriohten te beproeven, omdat, indien ze daarin slaagde*, de resultaten van veel grooter afmeting zou den zjjn. De poging van Algemeen Belang sohjjnt mjj te vergeijjken met de poging van iemand, die, bezig te verdrinken, zjjn hand naar boven steekt om die droog te houder. Hat nut der coöperatie in eigenljjken sin is groot, in zoover zjj bare leden en hunne vrouwen oefent in het verenigingsleven, har spaarzaamheid, orde en huishoudelijkheid leert, het borgen afleert (de verbruiksvereenigingen) en in de andere vormen der cc operatie kleinen ng veren orediet versohaft, den strjjd tegen het groot kapitaal vergemakkelijkt (men denke aan volksbanken en magazjjnver- eenigingea, inkoopen van zaaigranen enmest stoffen), bare leden geschikt maakt voor een hoogeren coöperatieven vorm en eindelgk in den hoogsten vorm (productieve oc öperatie) de voordeelen van arbeiders en onderneming»- winst vereenigt,en zoodoende eene midden klasse vormt, wier bestaan in het algemeen belang der maatschappij is. Ook kan de zoogenaamde consumptieve coöperatie de conourrentie, gevoerd doorleve ring van minderwaardige of schadelijke levens middelen, en het misbruik van orediet in ac tieven en passieven zin tegengaan. Dat enkelen of meerderen van de consump tieve vereenigingen profiteeren, voor wie, om dat zjj vermogend zjjn, die oc öperatie geene behoefte is, bevordert wel den bloei dier ver eenigingen, doch dit gevolg, dat Algemeen Belang voornamelijk wensoht te bestrijden, heft wederom voor een deel het bezwaar (weg vallen van tussohenpersonen) op, omdat de kolossale uitbreiding dier verbruiksvereeni gingen weer een tal van betrekkingen in bel leven roept van winkelhouders, boekhouders ene., die daarin een voldoend en zeker bestaan vinden. (tweede kantos), mr A. J. Carster, thans rechter in de arr.-rechtbank te Winsohoten is benoemd tot notaris binnen hetarr. Bot terdam, ter standplaats Gouda, J. J.A.Montjjn oandidaat-netaria aldaar is de hoer A. A. de Boevé, arta, benoemd tot offioier van gezondheid 2e kl. bjj de zeemaoht is aan E. T. Posthumus, op zjjn verzoek, eervol ontslag verleend als ontvanger der registratie voor de B. A. en der successierech ten te Groningen. is de kapitein A. van Hille, van het 6 Je reg. inf., op pensioen gesteld ad f 1495 's jaars is aan den heer mr W. A. Eagelbrecht, lid van den raad van N.-I., op zjjn verzoek eer vol ontslag verleend nit 's lands dienst, onder dankbetuiging. H. M. de Koningin-Regentes zal Maandag 26 April a. in het Paleis te Amsterdam audiëntie geven, 's voor middags aan militaire en civiele autoriteiten en 's namiddags aan oommissiën. Dinsdag voormiddag verleent H. M. particuliere audiëntie. door de internationale sooiaal-demooratie op het Londen che congres behaald. De paitgkas verkeert, in vergelijking met bet vorig jaar, in goeden staatwaar men op het vorig congres kon aanwjjzen een saldo van f 48, bedraagt dit thans f 825. Het voorgestelde verkietings-program werd, na enkele wgzigingen en aanvullingen, goed gekeurd. Er is een commissie benoemd om te over wegen, of het noodig is op den eersten Zondag in September een landelijk oongres uit te schrijven van alle vereenigingen, die voorstan ders zjjn eener zelfstandige arbeiderspolitiek, ten einde een gemeenschappelijk werkprogram voor de gemeenteraden op te stellen. Die commissie zal z'ch een program ont werpen en tjjdig aan de medewerkende ver eenigingen toezenden. Verder werden verschillende besluiten ge nome», waarop wjj wellicht nader terugkomen. Algemeen lederlandish Werklie denverbond. Op de met Pasohen te Amsterdam door dien Bond gehouden algemeens vergadering is, met het oog op de a. s. verkiezingen voor de Tweede kamer, met algsmeene stemmen aan genomen besluit II van de vorige vergadering, luidende •Samenwerking met andere vereenigingen voor het stellen en steunen van eandidaten is aan te bevelen. Geen eandidaten mogen bjj eerste stemming worden gesteld of gesteund, wanneer zjj niet verklaren ziob te kunnen vereenigen met de hoofdpunten van het pro gram des verbonds, omschreven in art. 1 e» der statuten.1' In zjjn openingsrede bad de voorzitter, de heer B. H. Heldt, gezinspeeld op eene samex- werking met de Liberale Unie of den Radi calen Bond. Dit idee vond algemeen bestrgdingmen wilde, ook de heer Heldt zelf, geen slippen- drager zjjn van de eene of andere partjj. Hg meende ccbter dat, waar men zelf te zwak is, men zich wel bjj anderen diende aan te sluiten. Deze anderen kunnen nooit zjjn de sociaal- demooiaten, want bjj dezen staat tooh altjjd opheffing van bet privaatbezit op den voorgrond. Ter voorbereiding van verschillende onder werpen van belang voor den werkman werden commisBiëA benoemd of besloten samenwerking met andere bonden te zoeken. Tot leden van het centraal bestnur werden gekozen de heeren Heldt, Plakké, Nanning, Van der Hurk en Hejjdenrjjk. Het voorzit terschap werd opnieuw aan den heer Heldt opgedragen. O. a. werd de volgende motie, gesteld door de heeren De Klerk en Middelkoop, aange- tomen. >De vergadeting enz., spreekt de noodzake- Ijjkheid uit, dat alle middelen worden aan gewend tot opheffing van de werkloosheid en tegemoetkoming van hen die daaroider Ijjdev, waartoe o. m. behoort invoering van een msx'mum-arbeidstjjd en minimumloon, verzekering tegen werkloosheid, uitbreiding der onteigeningswet, bet doen droogleggen van de Zuiderzee, het stennen van pogingen die landnationalisatie voorstaan, het nemen van maatregelen door de wetge vende maoht tot het in het leven roepen van onteigeningswet, waarbjj aan gemeenten het recht wordt gegeven gronden te ontginnen en tegen matige paoht te vast uit te geven aan arbeiders." Omtrent het Algemeen Nederlandsch Begra fenisfonds werd aan de vergadering medege deeld, dat het aantal leden in de drie kwar talen van 1 April tot 31 December is toege nomen met 332. In dien tjjd is in het geheel 4501 gld. uitgekeerd. Op het grootboek werd 6000 gld. vastgezet, waardoor het kapitaal gestegen is tot 48 000 gld. Bjj kon. besluit: j« benoemd tot kamtoireohter te Amsterdam De •oclawl-democratlsehe atbefdeH-party hield met Pasohen te Arnhem haar jaarljjksch congres, na geopend te zjjn door den heer mr P. J. Troelstra, onder leiding van den heer Vliegen. Volgens bet jaarverslag nemen de afdee- litgen steeds in ledental toe. In verechillende plaatsen des lands werden arbeiderskiesver- eenigingen opgericht, zoodat de partjj thans telt 25 afdeelingen met 6 aangesloten veree nigingen, tellende 1500 leden tegen 1000 in het vorig jaar. Tn het verslag werd voorts herianerd aan den te Maastricht gestreden strjjd; aan de werkstaking te Rotterdam; aan den strjjd der diamantbewerkers te Amsterdam; aan de verschillende werkstakingen, die in het bui tenland plaats haddenaan de overwinning OOIT-IXDIE, Wjj ontvingen uitvoerige stukken omtrent een plan, dat te Semars-ng ia op touw gezet tot het stichten van een ontepanningalokaal voor Eurr peesche militairen beneden den rang van offioier. Men wil een soldaten-tehuis openen, vijj van elke kerkelijke of oonfessio- neele kleur, waar de soldaat ook het een en ander tegen den billjjksten prjjs kan bekomen, natuurljjk sterken drank uitgezonderd. Eene oommissie, bestaande uit de heeren A. S. Carpentier Alting, president, W. van den Bos, penningmeester, L. van der Hout, secre taris, D. J. Ruitenbaoh, F. J. H. Soesman en Chs. C. Trousset, leden, bejjvert z'ch om dat' idee te verwezenlijken en hoop op Bteun, ook uit Nederland. ATI! H. Volgens telegram aan de N. R. Crt. is een j mobiele kolonne van Penaja te Ampenan aangekomen en sp'osg te Banjoebiroe een bom, waardoor luitensirt Van Eok en zes kanonniers lioht gewond zjjn. Aan het verslag omtrent de voornaamste gebeurtenissen in het gouvernement Atjeh en Onderhoorigheden, loopende van Februari tot en met 15 Maart, is het vol gende ontleend De colonne, die naar Lepon (Groot-Atjeb) vertrok, heeft daar verschillende versterkingen doorzooht, die allen bleken verlaten te zjjn. Bjj Blang Melo werd de colonne beschoten. Een marechaussee werd levensgevaarlijk ge wond en overleed later. De vjjand liet een doode achter. Bjj een verkenning van den bovenloop der Kroeng Lepong en een tooht naar de XXII Moekims werden vier mareohaassees gewond verschillende vestingen werden verbrand. Tegen Lam Lcö', dat als een der voor naamste brandpunten van het verzet is te beschouwen, is den 10an Maart een troepen macht afgezonden, om dat verzet aldaar te breken. Op de Noordkust werd onze verster king te Segli herhaaldelijk beschoten. Wat de weersgesteldheid betreft, wordt ge meld dat het drukkend warm weder was met donderbuien en af en toe zwaren regen. De oholeia het ft zich weder onder de troe pen te Samahani en Indrapoeri vertoond. Ter eerstgenoemde plastB werden drie Euro- peeeche fuseliers aangetast, die allen over leden te Indrapoeri twaalf Earopeeeche fuse liers en een Amboneesoh fuselier, van wie zeven Europeanen overleden. In het militair hospitaal te Pantei Perak kwamen de navolgende gevallen voor bjjge- komen 10 Europeanen, waarvan 8 overleden en 2 herstelden. Ia het Selimoeasohe en de VII Moekims Pedir moet deze ziekte nog in hevigen graad heersohen. In de kampong Mesaleh (V Moe kims Montassik) kwamen ook vele geval len voor. Te Segli werd bericht ontvangen, dat in het gebied van T. Bintara Tjoemboek en de VII Moekims Pedir deze ziekte vele slacht offers maakte. UIT STAD EN PROVINCIE De beide Paasohdagen hebben zioh boven verwachting gekenmerkt door goed weder. In onze stad gingen zjj rustig voorbjj. Men zag slecht» eenige personen die te veel aan Bacchus hadden geofferd; maar straat- ichamdalen vielen niet voor. Alleen werden de bewoners van Kinderdgk, Korendjjk, Rou- aaneche en Bierkade heden nacht, tussohem vier uur en half vgf, in hun ruBt stoord door gesohreeuw van een vrouw, nu- nende op eerstgenoemden djjk, die buiten de deur was gezet en met alle macht om hulp der politie riep. Na eenigen tjjd verschenen dan ook drie agente», die verder dit seer ensfa'chfcejjjk hui selijk tooneel hielpen afspelen en tegen dt hoofdpereone proces-verbaal opmaakten we gens nachteljjk burengerucht. Zondagavond omstreek» half negen ver- eenigden zich op de Groote Markt a 1 h i e i eenige scoialiste», die al zingende door di Gortstraat trokken em aan de aohterzjjde va» het hui» van arrest en bewaring een ovatie brachten aan hun daar ia provoostarrest zit- tenden partijgenoot Van der Veer, waarbjj eenige liederen werden aangeheven. Omstuwd door vele nieuwsgierigen, trokken de betoogers nu naar de woning van den heer Eggel, den bodi van den schuttersraad, op den Kinderdgk, waar door een der betoogers een toespraak gehouden werd. Va» daar ging de stoet, w&axbjj zich steeds meer nieuwsgierigen aansloten, naar het monu ment bjj de ligplaats der stoom booten op Rotterdam, waar ook georeerd weid. Hierna gingen de betoogers uiteen. De gemeenteraad van Ylissingen houdt morgen (W o e n s d a g) eene vergadering ter benoeming van een binnenvader en moeder van het burger weeshuis. Naar aanleiding van een plan van het be- ■tuur der sooieteit Unitas om een nieuw ge bouw te zetten op het Da Rujjterpleia circuleert een adres aan den gemeenteraad, met dringend verzoek om op een eventueel door dat bestuur bjj den raad in te dienen request om aankoop van grond aaa genoemd plein afwjjsead te beschikken. Adreuanten meenen dat een gebouw op dat plein niet alleen de stad zou ontsieren, maar dat daardoor aan de bewoner» van den Nieuwendjjk en het Beursplein groot nadeel zou worden toegebracht door het benemen van hun uitiioht; en dat de huizen aldaar in waarde veel zouden verminderen. Zaterdagavond hield wjj hebben het reeds in het kort aaa een deel onzer lezers in Middelburg en Ylissingen medegedeeld de vrijzinnige kiesvereenigimg Algemeen belang te Ylissingen eene vergaderiag. Het bestuur had. aan een lOOOtal kiezer» (oude en nieuw») circulaires doen zeiden, met uitaoodiging tegeawoordig te zjja ia de ver gaderiag ea toe te t-edea tot de vereenigiag. Asn die uitaoodigiag had een honderdtal gehoor gegevea. De voorzitter, de heer Jos. vaa Raalte, opende de vergadering en dankte de aanwe zigen voor hunne opkomst. Daarna weid de rekening en de verant woording over bet afgeloopen jaar gedaan en in orde bevoaden, sluitende met een voor- deelig slot van f 28 62. De drie aftredende bestuursleden, de heeren mr F. N. van der Bilt, J. A. van Ookenburg en A. Loekemejjer, werden bjj acclamatie herkozen. De benoemden namen die betrek- kiag weder san. Nadat het reglement herzien ea goedge keurd was, waarbij o. m. is bepaald dat de contributie minstens f 0.25 ia het jaar zal bedragen ea dat elk jaar twee ea om de drie jaren drie bestuursleden zullen aftreden, die eohter niet herkiesbaar zjja, werd overgegaan tot het aannemen vaa nieuwe leden. 52 per sonen werden als lid aangenomen. De voor zitter «prak daarna tot de nieuwe leden een hartelijk opwekkend woord, dat met applaus werd begroet. Vervolgen» werd overgegaan tot bet stellen van voorloopige eandidaten voor het lidmaatsohsp der Tweede kamer. Tengevolge van het late uur, hadden reeds eenige personen de vergadering vt risten. Uit gebracht werden 57 stemmen, waarvan ver kregen de heeren mr E. Fokker 44, mr W. J. Snouok Hurgrovje ('s- Gravenhage) 34 en mr H. J. Smidt 32 stemmen. Nadat de voorzitter had medegedeeld dat aaa het einde van deze maand eene tweede vergadering zal gehouden worden tot het stel len van een definitief oandidaat en dat van dezen uitslag kennis zal worden gegeven aan de oemtrale vrjjcinnige kiesvereeaiging in het hoofdkie8distriot Middelburg, werd de verga dering gesloten. De bootsman te Ylissingen, die de vorige week bjj werkzaamheden aan het stoom schip Koningin Regentes van de Mjj Xeeland, tussohen de raderkasten is gevallen en zioh ernstig bezeerde, ia thans aan de gevolgen van dien val overleden. In den nacht van Zondag op Maandag is weder ingebroken, thans in de consistorie der gereformeerde kerk te M e 1 i k e r k e buit gemaakt werd het bedrag der Zondag 11. ge houden collecte en een 1 soh avoadmaahwgn. De opbrengst eener buitengewone collecte was door een der kerkeraadsleden mede ge nomen. Reeds geruime» tjjd werd door den kerke- raad niets meer in de consistorie gelaten, maar nu meende mea dat dit wél tot den tweedes paaiohdftg kon. In den laaf sten tjjd is te Goes zoo schrjjft men ons weer gebrek aan wonin gen, voor alle standen. Kort geleden ware» er nog eenige heerenhuizen onbewoond, mant deze zjjn nu alle bezet, en zelfs van elders naar zulke woningen uitziende» slaagden niet. Aan werkmans- cf arbeiders woni»gen is bepaald behoefte, maar geschikt bouwterrein is riet too dirrct gevonden. Binnen eenigen tgd wordt de oude mestvaalt opgeruimd, en reeds heeft een bonwoommissie dezer dagen een adres aan den Raad ingediend, met verzoek op genoemd terreia een rjj arbeiderswoningen te mogen zette*. Is er aan hu'zen gebrek, aan broodbakkers zeker niet. In den laatsten tgd zjjn weer een tweetal nieuwe bakketgen verrezen en nog worden pogingen aangewend, om m de Voor stad en aan de Antionides van der Goeskade dergeljjke inrichtingen te vestigen. Met ingang van 1 Mei a.s. is benoemd tot bewaarder in het huis van nrrest te Z i e- r i k z e e Joh. Nagelkerke, wonende te Goes. Door de nrr.-reohtbank te Zierikzee ie, ter vervulling van eene vacature vanreoh- ter in dat ooilege, opgemaakt de navolgende alphabetisobe ljjst van aanbevelingjhr. mr. W. H. Hoenffc-, gr ffiar bjj het kantongerecht te Zierikzee; mr. L. J. A. van Lidthde Jeude, en mr. J. W. Mulder, substituut-griffier bjj de arr.-rechtbank te Amsterdam. Van de vier millioe» Zeeuwtohe ea 200000 Fransobe oesters, die in 1896te Brui- tissa geplant werden, konden respectievelijk twee millioen en 150000 stuks in den handel gebracht en verkocht worden. De aanplant voor 1897, die reeds g< ëin- digd is, bepaalde zioh ditmaal enkel tot Zeeuwsohe plantoesters. Zaterdagnacht hebben te Koewacht onbekende dieven ingebroken in de sohuur van B. v. A. ea daaruit drie sohoone konjjnen be nevens eenig landbouwgereedschap ontvreemd. In eene Zondag te Oostburg gehou den vergadering van de liberale kiesvereeni- ging ia het voormalig 4e district van Zeeland kwam in behandeling het voorstel van den heer Neeteson, om deze vereeniging los te maken van de Liberale Unie. Na discussie werd eene motie, om instem ming te betuigen met de beginselen, bei eden door de Unie, aan genomen mei 32 stemmen tegen 1. De heer Neeteson trok daarop zjj» voorstel in. Plaatsgebrek noopt ons een overzioht van gevoerde beraadslagingen te lat( n liggen tot een volgend nommer. Het tienjarig bestaan van de stoomtram Breskeis-Ma 1 degbem zal 10Meifeeste- ijjk herdacht worden. In de giaanbeurs te Oostburg zal een feestmaaltijd gehouden worden. Door den gemeente-veldwaohter van Sohoondjjke is, op laat van den cffioier van justitie, pre coe-verbaal opgemaakt tegen de IJzendijksche stoomtramweg maatschappij, daar de tram, die des namiddags 6.15 uur van daar moet vertrekken naar IJzendgke, dit eerst deed om 8 uur. Dit sehjjnt te wezen om dat daarvan wel afkondiging isgedasnin de nieuwsbladen, doch geene kennisgeving is geschied. De pogingen, te Zuidzande aange wend om ook daar een ziekenfonds op te richten, zjjn aanvankelijk met goeden uitslag bekroond. Ingevolge eene daartoe gedane op roeping waren ji. Zaterdag avond een groot aantal belangstellenden en belangheb benden in de school samengekomen om de werking en het doel van een dergeljjk fonds te vernemen. Staande de vergadering traden reeds toe 22 begunstigers en 38 ieder. Tegen den volgenden Zaterdag zal door een daartoe benoemde oommiBiie, waaraan ook eenige werklieden zjjn toegevoegd, een regle ment worden ontworpen. Men verwacht dat het aantal begunstigers ea leden zeer zal «tjjge», ■takken fiemeenferaad van MiddelbarK, Het sohrjjven van den gemeenteboewmees- ter, gerioht aan burg. en weth. naar aanlei ding van een door dat ooilege gevraagde op* gaaf der kosten van fxploitatie der door hem ontworpen wgziging m het r i o o 1 s t e 1 s e 1, luidt alB volgt: Ten einde de gegevens te verkrijgen om de mjj gestelde vragen te kannen beantwoorden, heb ik verschillende waarnemingen moeten doen, waarbjj mjj dan ook is gebleken: lo dat de hoeveelheid rioolstcffen, welke door de rioleering in den Sleperssingel op de vest loost per etmaal, b|j regen- ea op tv&soh- dagen van 20 tot 25 M* bedraagt 2o dat voor eene bedieniag der handluoht* pomp 4 arbeiderB noodig zjjn; en 3o dat dit aantal arbeiders mot de alhier

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1