MIDDELRIRGSCHE COURANT. N°. 85. 140° Jaargang. 1897. Zaterdag 10 April. Het Tooneel. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prij per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Vhernionetcr. Middelburg 9 April 8 n. vm. 42 gr., m. 12 u. 60 gr., av. 4 n. 57 gr. F. Verw. tam. kr. Z. W. wiad. Advertentie* voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór ééa uur aan het bureau bezorgd zjjn. AdvertentiSn20 cent per regel. Qeboorte- dood- en alle Andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 eent per regel Groote letters naar de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bnreau te bekomen. ifresten. Te Vli88ingen P. G. de Vet Mestdagb Zoon, te Goes: A. C. Boldit, firma wed. A. G. de Johgb. Middelburg 9 April. middelen legen z.g. „flesschen- trekken." Ter jaarvergadering, d.d. 18 Aug. van bet vorig jaar door den Nederlandochen Bond Maat- schappelijk Belang gehouden, werd aan ee*e commissie de opdracht gedaan na te gaan wat tegen de e.g. »flasschentrekkerjj" in Nederland sou kunnen worde* gedaa*. Die commissie, bestaande uit de heeren J. Nienhuis, Delft; mr B. L. Pb. va* Lier, Dtreoht en W. Riaglever te Rotterdam, heeft nu rapport uitgebracht. Zg meent in het algemeen en vaag »flesschen- ttekkerjj" te moeten qualifioeete* als dit soort bedrog, dat het meest overeenkomt met oplioh- ting in den sin van Art. 326 van het W. v. S doch het volgens die strafwet meestal niet is. Op de vraag: waaraan hebben de bedrogenen hun verlies te wjjten?" antwoordt de com missie Meest aan eigen sohuld. Informeeren is in decen tjjd een eerste plicht. De inlichtingen omtrent personen ot firma's, die crediet vragen, mogen ook niet alleen worden ingewonnen bjj de referenties, door den oredietvrager opge geven. Zelfs al berust desè opgave niet op kwade trouw, dan nog mag worden aangeno men, dat degene, die crediet noodig heeft, sioh slechts beroept op hen, die meèaen of zullen verklaren, dat hg het crediet waardig is. De commissie meende eobter middelen te moeten zoeken ten einde tegen te gaan, dat in het algemeen veel firma's of personen, het- eg dan met of zonder eigen schuld, door fles- schentrekkers bedrogen werden. Zg meende dit noodig, niet alleen met het oog op de bedrogenen zelf, dooh ook in het belang van den handel en vooral van den middenstand. Immers goederen, door flesschentrekkers ver kregen, zjjn in den regel slechts te verkoopen ver beneden de feitelgke waarde en aan op- koopers (wjj zouden hen helers noemen), die daardoor ook gosdkooper kunnen leveren dam fatsoenljjke lieden en dus in de gelegenheid zgn oneerljjk te oonourreeren- Dit laatste is vooral niet te licht te aohte* als kan worden aangetoond dat soms de markt in enkele artikelen, als vanille, saffraan en schuurpapier, gedurende geruimen tjjd gedrukt werd enkel en alleen door de aanbiedingen van opkoopers (en dus helpers) va* flessohen- trekkers, die va* bedoelde artikelen toevallig een wat groote hoeveelheid hadden binnen gekregen. De Nederlandsche flesschentrekkers »werken" vooral in koloniale waren en boter, manufac turen en maobinerieën, artikelen, waarin de meeste oonourrentie is. Hoe kan nu de fatsoenlijke kleine ma* big ven bestaan als een ander, wat grooter en met meer contanten, in staat is en zich ge rechtigd acht inkoope* te doen tegen prgzen, die eenvoudig bespottelijk zgn Gaarne zou de commissie ook willen aangeven wat tegen de opkoopers, de helers, en hunne lage handelingea, kan worden gedaan, doch het is hare opdracht niet. Volgens het werk va* dr E. Toulouse, ge neesheer van bet aryl Sainte Anne te Parjjs, Enquête médico-psyrhologique sur les rapports de la supériorité intellectuelle avec la neuro pathie is Zola, de door vele* zoo fel be streden Fransche schrgver, binnen de grenze», welke men bg de begrippen van ziek en ge zond altgd stellen moet, een liobameljjk en geesteljjk normaal menrch, met gewone, voor een deel beneden, voor een deel boven de middelmaat te stellen begaafdheden of talen ten. Zg* geestelgk complex ka* geka rakteriseerd worde* als*Cavantage d'un développement égal, harmonique entre ses diverse» facultés, et un pouvoir merveilleux d'utilisation." Fjjnheid en nauwkeurigheid van waarneming, krachtig gefixeerde opmerkzaam heid, helderheid van denkbeelden, juist oor deel, orde bg den arbeid en het vermogen va* zeer versoheiden zaken onder Sen gezichtspunt te brengen dat zg* de faculteiten welke hoofdkenmerken va* Zola's intelligentie mogen genoemd worden, welke est composée santé, de solidité et d'equilibre. Bg de vele avereohtsche oordeelvellingen over Zola, is dit getuigenis zeker overwaard onder de oogen van bet algemeen gebracht te worden. Zg, die werken van den Fraaschen Men zie Weie—eUfptVjle bladen van Februari ,1897, De vraag: Wat vermag het kwaad der fles- schentrekkerg in Nederland te bestrgden beantwoordt de eommissie als volgt 1. De kennisgevingen der commissarissen of hoofdcommissarissen van politie aan de be heerders va* vervoermiddelen en expediteurs, behelzende het bericht dat A of B., een min* der goed bekend staand persoon, tracht goe deren te bekomen. (De beheerders zullen dan afzenders kunnen waarschuwen, in geval de leveringen niet op rembours ot tegen contante betaling geschieden.) 2o. Het optreden van betrouwbare informatie- bureaux. Het bekend maken van bedrog, zooals door meerdere bladen geschiedt. Ook >lgsten van kooplieden, waarop de aandacht wordt gevestigd", zooals de Amsterdamsohe politie uitgeeft, zgn nuttig. Zg kunnen echter sleohts helpen als zg niet nit Amsterdam alleen wor den verstrekt, doch bgv. zgn opgemaakt door een oentraal-burqau (aa* het ministerie van justitie te 's-Gravenhage en naar aanleiding van gegevens, verstrekt uit alle oorden des lande. 4°. De instelling van een handelsregister. Yan dezen maatregel verwaobt de oommissie slechts weinig heil, in het minst niet als de insohrjjving niet verplichtend wordt gesteld. 5°. Zeker niet het minsteeene wetswjj- ziging. In het wetboek van strafrecht moeten bepa lingen komen, betzjj nieuwe, betzg door wgzi- gi»g van art. 326 en missohie* ook va* art. 340, 341 en 346, die den reohter machtige* tot het straffen van hen, die door onware voorstellingen of middelen iemand bewege* tot afgifte of verkoop van eenig goed, dus het strafbaar stellen van leugens, desnoods van éen leugen. (Eau vereenvoudiging van art. H6.) Hoe zullen nu de genoemde middelen wor den verkregen 1 Hiervoor heeft de commissie geraadpleegd ean aantal tot oordeeïeh bevoegden (officieren en substituut-officieren van justitie en hoof den van politie in die plaatsen waar de fles- schentrekkerjj het meest voorkwam, kamerle den, expediteurs enz.) Op een na zgn zg, wier raad gevraagd werd, het er over eens, dat wetswijziging noodig is en de enkele uitzondering wenschte nog eene vrjjere uitlegging der bestaande wet dan vol gens het oordeel der jurisprudentie in het algemeen mag. Immers, al is er eens een hof, dat de wet vrjjer uitlegt, dan iB dat nog tengevolge eener opvatting van personen; eene opvatting, die andaag of morgen kan vallen, kan verande ren, bgv. door wisseling der leden van het hof. Eindigt eene klacht met vrjjspraak, da* is de rechtzitting sleohts een gratis-les geweest voor de toehoorders op de tribune, die er be lang bjj hebben te weten, hoever men gaan kan, zonder zioh eene veroordeeling op den hals te halen. Wetswijziging is dus noodig. De commissie acht zioh niet bevoegd om de verandering in bepaalde woorden aan te geven, doch meent genoeg te doen door aan te dringen op eene wjjziging, deze zelf aan het wgs beleid der regeering overlatende. Ten slotte behandelt de commissie de vraag »Hoe te verklaren, dat bjj een zeer groote over schrijver kennen, bewonderen zgn opmerkings- gave, zjjn helderheid van denkbeelden, zgn kunst om natuurgetrouw te sohetsenmaar bet algemeen staat nog ver vau eene juiste be- oordeeliag, en oritiseert met een half woord dien schrgver op vaak erbarmelijke wjjze. Yelen begrjjpe* hem niet. E* wg houden oma overtuigd, dat onder het kleine clubje toeschouwers, dat Donderdag avond onzen schouwburg lang niet vulde, er ook velen waren die, alleen lettend op het akelige van Zola'B Thérèse Baquin, voor de schoon heden daarvan, de juiste karakterteekening en de natuurgetrouwe schets van feiten en toe standen geen oog hadden. Het bleek dikwgls genoeg, dat me* het stuk niet begreep, al willen wg niet ontkennen dat menig gesprek, vooral in het laatste bedrjjf tusschen Lourent en Thérèse, te veel vorderde van de aandacht der hoorders. Maar toch: hoe juist was dit tweetal ge hekeld, gebukt als bet ging oader de mis daad, die het bedreefHoe goed was de greep uit het leve* om hen, op het oogenblik dat zg hun wensch zagen bevredigd, de volle zwaarte te doe* gevoelen van hunne afschu welijke daad, die door oude herinneringen, ver schillende alledaagsche gesprekken niet kon worden weggevaagd. Loodzwaar rustte op hen de hand van hun misdrjjf. En zooals het meer gaat: toen ontstond de ellendige strjjd tusschen twee personen, die elkaar iets seer ernstigs hadden eenstemming bg hen, die uit den aard hunner betrekking met flessohentrekkers te maken hebben, de wetswijziging al niet lang tet stand is gekomen?" En haar antwoord luidt Zg, die niet in den baidel zgn, zien, ook al bezielen hen de beste bedoelingen, de ba- hoeften van dien handel moeiljjk in, als hg zelf den mond niet opent. Eerst na klachten over slechte toestanden komt verbetering. Klaagt men laag en algemeen over dit soort bedrog, dan komt er verbetering in het kwaad der flessohentrekkerg. Men klage dus bg de justitie en wekke an dere», die bedrogen werde*, tot klagen op. Zooveel mogelijk sende me* klaohtea, die tot eeae veroordeeling leiden. Dikwerf vergist een flassohentrekker zioh en doet hg bet een of ander, dat hem bianen het bereik der jus titie brengt. Is hg zeer handig, zoo kan hg elke klip vermgden. De klachten, bjj de justitie ingediend, moe ten dus óf kans hebben tot eene veroordeel» g te leiden, óf duidelijk aantoonen hoe verkeerd het is, dat een zeker geval door een te e*ge wetsbepaling ongestraft moet bljjvea. Yan vele klachten zullen er Blechts weinige goed zg*. Te meer is schifting noodig. De bedrogene zal dus goed doen, alvorens klagea, een rechtsgeleerde te raadplegen. Verkiezing Alkmaar. Volgens een mededeeliag in Eet Vad. wordt bet stellen van een oandidaat voor de Tweede kamer door de Centrale oud-liberale kies vereniging in het distriot Alkmaar met be- belangstelling tegemoet gezien, omdat men reeds hoort verluiden, dat het overnemen der candidatuur-Fokker aiet waatecbjjnljjk is. Men noemt de namen van mr Yan der Kaay e* jhr Van Foreest te Heiloo, de laatste staande aan de uiterste grens der reohter-liberale zjjde. Maandag a. houdt die vereniging hare ver gadering. Ü6t Hbld. verklaart uen üeec ü'okker, »ee* zeer bekwaam man, die door zg* geschriften op sociaal e* economisch gebied zioh aaam heeft gemaakt", eve*alB den heer PierBoa, zeer gaarne niet alleen in de welhaast ver dwijnende, maar ook in de aieuwe kamer gekozen te zullen zien." De heer mr E. Fokker zal Maandag 12 dezer, 's-middags te Schagen en des avonds aan den Laagedjjk e* Dinsdag de* 18en des avonds te Alkmaar voor de kiezers optreden. Verder verwjjzen wij onze lezers naar de rubriek Ingezonden stukken. De Zondagswet te Haarlem, Door een lid van den raad van Haarlem was een motie voorgesteld, Btrekkende om de* ministers van binnenlandsohe zaken en van justitie te verzoeken al zulke maatregelen te aemea, als strekken kunnen om de gelijkmatige toepassing der Zondagswet te verzekeren e* om te voorkomen, dat hetgeen in een ge meente openljjk wordt toegelaten, in een andere ten strengste wordt tegengegaan; e» ten tweede, om den burgemeester te verzoeken met de uitvoering va* de wet te waohtea, totdat antwoord op het ver soek is ingekomen. Deze motie werd met op 2 na algemeene stemmen aangenomen. ver wg ten. Realistisch, zooals Zola dit bg voorkeur is, wanneer hg maatschap pelgke wonden bloot legt, werd toen de verhouding tusschen man en vrouw teruggegeven. Akelig, gruweljjk, ons al te erg voor een uitbeelding op de planken maar tooh waar. En de overige figuren, wat waren die goed geteekend! De verwende, ziekeljjke Camille, de typische Grivet, het egoïstische, zwaar-op- de-hamd zjjnde oude heertje dat van zgn ge woonten niet afwjjkt en kleinigheden, die hem raken, opblaast tot buitengewone dingen de goedhartige Michoudl En dan de lieve Suzanne, het naïeve, on schuldige kind, het zonneschijntje in dien somberen kringwat was dit allerbekoor lijkst ia den bruidsnacht, met haar gekeuvel, waardoor zg liet hooren hoe zg zioh zulk een nacht voorstelde, met haar prins; alles als 't ware om licht tegenover duisternis te stellen; om Thérèse te doe* gevoelen hoe het had kun nen zgn, als daar niet een afeohuwelgk spook tusschen haar en haar geluk stond. Ten slotte de zorgzame, al te goede moeder, juffrouw Baquin, die uit liefde en zwakheid haar zoon bedierf; later door zjjn dood zoo diep getroffen werd, maar nog erger werd geknakt, toen zg onverwachts hoorde dat geen ongeluk hem het leven had gekost, maar dat bg in het water was geworpen vol gens een vooraf door Thérèse en Lourent be raamd plag, omdat CamiUe hui ji den wei In een Donderdagavond gehouden algemeene vergadering van de Haarlemsehe Handelsver- eeniging werd door den rechtsgeleerden adviseur, den beer mr F. Willekes Macdonald, met be trekking tot de bekende publioatie van den burgemeester omtrent de Zondagswet, betoogd dat de wet van 1815 ongrondwettig ie, omdat ze alleen bedoelt bescherming van den Gereformeerden godsdienst, terwjji de Grond wet zegt, dat alle godsdiensten voor de wet geljjksjja. Hg betoogde voorts, dat uitstal ling volgens Bilderdgk datgene iB wat men brengt uit (buiten) den stal, den winkel, de werkplaats vandaar ook het verbod om de deuren opon te houden. Die uitstalling op ■toepen, onder InifelB aan haken bestaat nu niet meer. Spreker vreesde niet voor veroor deeling en raadde dus aan de gordjjaen niet te laten zakken. Onder daverend applaus bracht de vootz. dank aan het raadslid voor diens hierboven bedoeld voorstel in den raad. Besloten werd er (nog meer) openbaarheid aa* te geven, dat het Zondags in Haarlem werkelpk niet »zoo'n dooie boel" is, als men buiten Haarlem wel denkt. Een bestuursvoorstel om een afwachtende houding aan te nemen, werd daarna goedge keurd. Met betrekking tot het optreden van den Bsariemsohen burgemeester in deze zegt de Tyd Was jhr. Boreel van Hogelanden, op grond van zgn overigens alleszins te eerbiedigen ge hoorzaamheid aan 's lands wetten, van oordeel dat een wet, al is zg oud en verouderd, moet worden uitgevoerd en gehandhaafd zoolang zjj niet is opgeheven of gewijzigd, dan had hg reeds terstond na het aanvaarden van zgn bar ge meesterlijk ambt behooren te doen, waar toe hjj thans, eerst na een viertal jaren sedert zjjne benoeming, is overgegaan. Nu hjj dit niet deed, mag men hem vragen, of hetgeen nu zgn overtuiging is vóó- eeaige Weke* nog ■{in overtuiging niet was £oo neen, dn moet dit minstens zonderling scbjjnea, en zoo ja, heeft hjj die overtuiging altgd bezeten, dan zou zgn optreden tevens een zelfveroordeeling zgn, e* diende hg te beginnen met ziohzelven te bekeuren wegens verzuim van toepassing eener bestaande wet. Benoemingen esu. >jj kon. besluit zgn benoemd tot ontv. der dir. bel. enz.: te Hilversum o. a. A. Bruist, ontvanger te Meppel; te Leeuwarden A. J. Lamoraal Wichers, ontvanger te Ylaardingen a.; te Goriaobem o. a. J. H. H. Elsingh, ontvanger te Hoogezand; te Amersfoort c. a. N. J. M. Schelfhout, ontvanger te Dordrecht e. a.te Marram c. a. (residentie Hallum) H. Yeltman, ontvanger te Termuaterzjjl o. a. Tweede Hamer. Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer is medegedeeld, werd ia de Donderdag gehouden zitting het wetsontwerp betrekkelijk de organisatie van den rechtstoe stand van het reservepersoneel bjj de land macht, met de amendementen der commissie van rapporteurs, goedgekeurd. Hierna kwam in bebandeliig het ontwerp tot wijziging van bet wetboek van koophandel betrekkelijk los-en ligdagen van binnenschepen. stond voor een verbintenis tusschen hen beide* Die moeder, die later als Nemesis optrad; toen zjj, liobamelgk gebroken, maar alles tooh nog kunnende hooren en waarnemen, nog een oogenblik de kracht en de maoht herkreeg om aan haar gemoed lucht te geven. En toch, hoeveel sohoons ea waars er ge teekend is door Zola in zgn Thétèse Baquin wjj herhaleaop het tooneel aanschouwen wjj liefst zulke vreeselgke dingen niet. Het is ons te maohtig om meer dan een uur lang de gevolgen der wroeging te aansohouwen van een misdaad en twee mnnsohen tegen elkaar te hooren uitvaren op een wjjze, die, als wg het in het dageljjkeohe leven bg toeval boor den, ons zou nopen zoo spoedig mogeljjk rechtsomkeer te maken. Of het leerzaam kan wezen zulke tooaeelen te aanschouwen te geve* 1 Het zou een goed onderwerp zgn ter bespreking in een deba- ting-club. Maar wjj kunnen ons tooh niet voorstellen, dat velen zioh aangetrokken zullen gevoelen om dergeljjke tooaeelen te aan schouwen. En waar geen hoorders zgn, valt het nut van zelf weg. Welke ernstige bedenkingen wg echter ook hebben tegen betgeen ons Donderdag is vertoond in den schouwburg, voor de wjjze, waarop dit geschiedde, hebben wjj niets dan lof. Er is met bewonderenswaardig talent ge speeld, Door de kamer if Woensdag nog, zooals in 't kort werd gemeld, aangenomen een ont- werpje om te voorzien in het mogelijke ge val, dat na 15 Mei een plaats openvalt in een der tot nog toe meervoudige, daarna enkel voudige kiesdistricten, of in de beide kiesdis tricten, die van naam veranderen. Wat deze twee betreft, was, naar Het Vadopmerkt, de weg aangewezen en is het zelfs twijfel achtig, of wetteljjke voorziening in deze naamquaestie eigenljjk noodig was. Wat de andere betreft, is tot loting de toevlueht genomen om de afgevaardigden der groote steden over kiesdistricten te verdeelen. De wjjze waarop de commissie van rapporteurs daarbjj te werk wilde gaan, verdiende, naar verschillende bladen aanmerken, zeker de voor keur boven het voorstel der regeering, wat de minister door overneming erkende. Wilde bjj a&nvankeljjk aan elk lid een kiesdistrict aanwij zen, thans is bepaald, dat alleen de volgorde der kiesdistricten wordt aangewezen, voor bet geval er vacatures komen. Het gevolg is, dat niet door het lot een bepaald persoon aan een district wordt vastgeklonken, terwjjl hjj missohien in éen ander district meer sym pathieën of kans heeftmaar alleen dat, nis een lid uitvalt, bet district aangewezen is, waarin een nieuwe verkiezing moet p'aats hebben. Het denkbeeld der rapporteurs, om de loting »ter wille van het decorum" te doen plaats hebben in tegenwoordigheid van vjjf leden der Kamer, door den minister uit te noodigen, werd door den minister met ons staatsrecht strjjdig geaoht. Yoor het amende ment stemden maar elf leden. Niet zoozeer omdat de meerderheid in die staatsrechterlijke bedenkingen deelde, dan omdat men die ver- tooning onaoodig achtte. TKLBPHOOX. Bljjkens mededeeling van den minister van waterstaat, handel en ngverheid ia eene nota aan de Tweede kamer, bestaat het voornemen bg het verleenen van vergunningen tot aansluiting van perceelen aan plaatselijke tele- phoonnette», voor zooveel deze perceelen ge legen zgn buiten den kring van 5 KM., in hoofdzaak te vorderei a. aanleg en onderhoud van eene ljjn naar het Rgksbureel, alsmede inrichting van het betrokken perceel voor rekening van den aan vrager b. betaling van een vast jaarljjksch uniform- recht van f 50; e. betaling van 5 cents per gesprek. De vergunningen zouden alleen te verleenen zjjn voor zooveel er geene intercommunale verbinding bestaat tusschen de gemeente of het deel der gemeente, waarin het perceel van den aanvrager is gelegen, en de gemeente waar de aansluiting wordt verlangd. Het komt den minister voor, dat de beste wjjze van voorziening in de behoefte aan intercommunale aansluiting van plaatselijke telephoonnetten ligt in eene soortgelijke re geling als getroffen is met opzicht tot de vestiging van Rijkstelegraaf- en telephoon- kantoor. Het uitvoering geven aan verzoeken tot aan sluiting aan het intercommunale net zal ech ter altgd afhankelijk, moet#* bljjven van de ommen, die tot dit einde telken jare op de staatsbegrooting worden beschikbaar gesteld. Jammer dat het geheel eenigszins verbroken werd door ongesteldheid van de* beer D» Holkers, in wiens plaats de heer Y. d. Does optrad. Hjj deed dit goed, maar bjj zulk een klein geheel is elk gemis een groote leemte. En wie den heer Holkers kent, weet wat hg uteeds van zjjn rollen maakt. Yoor de andere personen niets dan lof. De hoogst moeiljjke rollen van Lourent, Thèrése en juffrouw Baquin werden door den heer Erfmann en de dames Mulder—Roelofsen en De Heer uitstekend vervuld. Hun zware taak eisohte inspanning, talent en dnidelgk begrip van de juiste maat. Ea van dit alles legde hun spel getuigenis af. Vooral ook het stille spel van mevrouw De Heer in het laatste bedrjjf was een kunststuk. De heer Va* Warmelo bad weer een zeld zame type gemaakt van Grivet. Telkens en telkens wear wekt deze heer onze bewondering door zjjn juiste karakterteekening en zgn goed spel. Mej. Sasbsch had een eenvoudige en lieve rol, geheel voor haar persoontje geknipten de heer Joh. Mulder speelde de zjjne, die verre van sympathiek was, zeer goed. Jammer dat aan dit verdienstelijk gezelschap zoo'a slechte ontvangst te beurt viel. Maar wg hebben bet gevreesd. Er is veel te veel te doen. Ean in de tooneelwereld onbekend troepje uit Rotterdam liet -zelfs begin dezer week zgn plan om te Middelburg en te Goes tf «pelen varen, toen bleek dat er bjj het pa*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1