MIDDELRIRGSCHE COURANT.
N". 50,
140' Jaargang.
1897.
Maandag
1 Maart.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen^
Prij per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Theraionieter»
Middelburg 27 Febr. 8 tu vm. 48 gr., m. 12 u.
51 gr., 4 a. 50 gr. F. Verw. zw. W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór éém
uur aan het bureau besorgd >jn.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige I
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjn gratis I
aan het bureau te bekomen.
AgeateB.
Te Terneuzen: M. de Jonge; te Rotterdam
Nugh VAN Ditkab.
By de» oonrant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 27 Februari.
Een gedenkwaardig feit.
Maandag 1 Maart zal het reeds vroe
ger deelden wij dit in 't kort meê vijf
en twintig jaren geleden zijn dat Middelburg
aan het spoorwegnet verbonden werd.
Ruim acht jaar te voren, 24 December
1863, werd het baanvak RoosendaalBergen
op Zoom, het begin der lijn, geopend1 Juli
1868 volgde de opening van het gedeelte
Bergen op ZoomGoes, terwijl 1 November
1872 het vak MiddelburgVlissingen ge
opend werd, waarmee de gansche lijn Roosen
daalYlissingen voltooid was.
1897 is dus voor ons gewest in 't alge
meen, en voor een groot deel ervan meer
in het bijzonder, op dit gebied een merk
waardig jaar. Want niemand zal het looche
nen de gansche provincie heeft de vruchleD
geplakt van die aansluiting aan den spoor
weg. Eu al zijn niet vervuld alle verwach
tingen, die gekoesterd werden en aanleiding
gaven tot opgewekte feesten, zoowel bij ge
legenheid van de tijding dat tot den aanleg
van de lijn was besloten, als op den dag dat
de eerste officieele trein reed, een feit blijft
het dat die verbinding velen en velerlei tot
zegen is geweeBt.
Menigeen kan het zich nn niet voorstellen
met welke moeilijkheden men te kampen
had wanneer men vóór vijf en twintig jaren
een reis naar Holland wilde maken of van
uit Beveland naar Middelburg wilde gaan.
Zelfs, al denken wij aan Schouwen, bet
meeat geïsoleerde deel van onze provincie,
dan is die toestand ook daar door die lijn
veel verbeterd, vergeleken bij weleer.
Nn is nog altijd, enkele zeer zeldzame
dagen, bij harde vorst, uitgezonderd, de
spoorboot er, die de verbinding met het
Goesche Sas zoo lang mogelijk volhoudt en
den bewoners van Zierikzee en omstreken
gelegenheid geeft van de spoorlijn gebruik
te maken. Natuurlijk zal de tram, die
met verlangen wordt tegemoet gezien, aan
de thans nog bestaande bezwaren, zooveel
dit mogelijk is, tegemoet komen, maar wij
wezen met opzet op dit deel van Zeeland,
omdat ook zelfs voor het zoo weinig gunstig
gelegen eiland Schouwen de lijn Vlissingen-
Roosendaal haar voordeelen heeft.
En hoeveel te meer is dit het geval met
andere deelen van onze provincie
Walcheren en Zuid-Beveland genieten
daarvan natuurlijk bet meest. De verbinding
met het binnen- en bet buitenland, maai
ook die van Beveland met de hoofdstad van
Zeeland, is thans zoo gemakkelijk mogelijk
Die voordeelen, wij waardeeren ze bijna niet
meer, omdat het oudere geslacht er nu reeds
zoo lang aan gewend is, dat óe vroegere
ongemakken vergeten zijn, en het jongere
geslacht, van het verleden niets wetend, die
bezwaren nooit beeft gekend en bet
wuordige eenvoudig beschouwt als een toe
stand die zoo is en niet anders mag zijn.
Pruttelen is velen eigen, loven en prijzeD
en dankbaar zijn voor velen als 't ware niet
geschreven.
Terwijl men een halve eeuw geleden eer
dag, en meermalen bij mist nog langer, noo-
dig had om Rotterdam te bereiken, heeft
men nu daarvoor slechts nren noodig. Een
overtocht aan het Sloe was, vooral
winterdag, een allesbehalve aangename
tocht; thans vliegt men in een goed ver
warmden coupé in enkele tellen over den
Sloedam.
En toch is menigeen niet tevreden wan
neer hij niet in een sneltrein rijdt en gaat
ook deze sommigen nog niet bard genoeg.
Biedt uit het oogpunt van het reizen in
de provincie en op ons land de lijn hare
groote voordeelen aan, nog belangrijker zijn
die wanneer men let op het internationaal
verkeer.
Het sierlijk station te Vlissingen, de maat
schappij Zeeland met hare uitstekende ver
binding tusschen Nederland en Engeland
getuigen van de vlucht, die het verkeer op
4e Zeeuwsche lijn, in haar geheel 75 K.M.
11.208 en 9.523
12.031 en 8.297.
52.034 en 42.102
10.001 en 12.120.
11.834 en 17.777
lang, in deze vijf en twintig jaren heeft
genomen.
En het is zeker interessant onder cijfers
gebracht te tien hoe groot dit verkeer is
geworden.
Aan het jongst verschenen verslag der
Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoor
wegendat over 1895, ontleenen wij dat in
genoemd jaar te Middelburg niet minder
dan 80.247 personen in- of uitstapten, terwijl
het goederenvervoer 43.904 tonnen bedroeg.
In 1895 vertrokken van het station Mid
delburg 1907 reizigers eerste5746
tweede en 13.088 derde klasse met gewone
en 1374 eerste, 4254 tweede en 11.559 derde
klasse met retour kaarten, terwijl daar aan
kwamen 1827 reizigers eerste, 5620 tweede
en 13.106 derde met gewone en 1383 eer
ste, 5173 tweede en 15.210 derde klasse
met retourkaarten.
Aangevoerd werden 17.527 tonnen en ver
voerd 26.377 tonnen goederen.
Van Vlissingen vertrokken in het
zelfde jaar 28.451 personen en daar kwa
men er 27.212 aan.
Het aantal vervoerde tonnen goederen be
droeg 16.804 en dat der aangevoerde 89.915
onder dat laatste cijfer zijn 39,581 tonnen
steenkolen of coaks begrepen.
Aan de andere stations in onze provincie
bedroegen die cijfers der aangekomen
vertrokken passagiers in 1895
ïctievelijk voor:
Arnemniden
i-Heer Arendskerk
Go e 8
Kapelle-Brezelinge
Vlak e
Kruiningen-Ierseke 10.310 en 12.457.
Krabbe*^ dijke 6.519 en 10.134.
Rilland-i\ath 5.886 en 7.536.
Dat hht alantal treinen, loopende tusschen
tissingen en Roosendaal, in die vijf en
twintig jaar aanzienlijk is toegenomen, ligt
voor de hand. Toen de lijn geopend werd,
vertrokken eiken dag vier treinen van Roo
sendaal naar Middelburg en een alleen van
Goes naar Middelburg, terwijl thans alhier
zevenmaal per dag gelegenheid is om per
spoor te vertrekken en er acht treinen daags
aankomen.
Te Vlissingen bedraagt het aantal
vertrekkende treinen drie en dat der aan
komenden twee meer, in verband met het
internationaal verkeer, waarop de dienst
tegenwoordig hoofdzakelijk is ingericht. Dit
laat zich begrijpen, omdat jnist voor den
Staatsspoor de Vlissingsche stoomvaartlijn
op Queenboro een voorname bron van toe
voer is.
Levert dit vervoer van reizigers voor
Zeeland geen groote directe baten op, de
indirecte voordeelen daarvan zijn niet gering
te achten.
Onze streek is daardoor meer bekend ge
worden en het toenemend bezoek van vreem
delingen getuigt van de meerdere belang
stelling, welke zij ondervindt. Tal van
vorstelijke personen nemen hun weg naar
Engeland over Vlissingen', en de bezoeken
van de Engelscbe jachten aan die gemeente
brengen hunne niet te verwerpen voor
deelen mee.
Bovendien, hoeveel drukker wordt Dom
burg bezocht, juist als gevolg van het ge
makkelijk bezoeken per spoor van Middelburg!
En danwelk eene groote verbetering had
er plaats in het postverkeer
Hoe wachte men vroeger dikwijls in winter
tijd te vergeefs op brieven en couranten
terwijl thans, zelfs bij vermeerderd aantal
bestellingen, het eene groote uitzondering
mag heeten, wanneer men een en ander niet
op tijd ontvangt.
Dit is zeker wel een der grootste voor
deelen van de lijn, vooral voor den handel;
die ontegenzeggelijk de meeste vruchten van
de nieuwe verbinding per spoor heeft geplukt.
De nadeelen, die anderen belangen daar
door werden toegebracht zooals indertijd
de trekschuiten ondervonden van de stoom-
booten geraken op den achtergrond by
het zeer groote voordeel, dat handel en in-
dnstrie ondervinden.
Maar niet uit materieel oogpunt alleen
valt met dankbaarheid bet nut te boeksta
ven, dat het gedenkwa&xüg feit, waarop wij
meenden te moeten wijzei, heeft gesticht
ook moreel en intellectueel is de aanslui
ting aan het groote spoorwegnet Zeeland
ten goede gekomen.
Daar is, bij de meerdere bekendheid die
onze provincie in die jaren heeft gekregen,
menig vooroordeel jegens haar verdwenen,
maar ook tegelijkertijd de blik vantalharer
inwoners verruimd
In haar isolement lag allerminst haar
kracht, waar het gold de kwestie van ont
wikkeling, van breeder en ruimer opvatting
der wereldsche zaken.
Hoe gemakkelijker het verkeer met an
dere deelen van Nederland en het buiten
land is, hoe meer de strooming der nieuwe
ideè'n baar weg tot ons zal vinden.
Zeker, de optimist heeft recht te beweren
dat die overwinning van het nieuwe op bet
oude vrij langzaam gaat; dat er nog tal van
kleinzielige vooroordeelen zijn gebleven
dat de bekrompenheid nog zoo vaak triom
feert.
Maar wij merken hem op dat een tijdvak
van een kwart eeuw zoo kleine spanne tijds
is en het doordringen van nieuwe, ruimere
ideè'n, ozoo langzaam gaat.
Wat moet er, de ervaring leert het da
gelijks, niet gestreden worden, wil men op
geestesgebied de overwinning behalen 1
De oude zuurdeesem, die jaren lang heeft
gewerkt, verliest niet zoo spoedig zijn kracht.
Dat komt door den invloed, die heersch-
zuchtigen nog hebben op de groote menigte;
door hnn heilloos werken om met hand en
tand de kleinzieligen te stijven in hnnne
vooroordeelen en ideë'eo. Wat zon er van
hnn macht, van hun voordeel, van bun
broodwinning worden, wanneer die leiders
niet, vaak trots beter weten in, alles tegen
hielden wat naar rnimer opvatting, verstan
diger denken leiden kan..
Maar al gaat het langzaam, voorwaarts
gaan wij toch. De nieuwe ideeën kan men
niet tegengaanreeds nu wordt van de mo
derne middelen, ook op bet gebied van het
verkeer, gebruik gemaakt dóór hen, die vroeger
zich daar tegen zouden hebben verzet.
In deze hebben wij een krachtigen bond-
ook in de spoorlijn, die vijf-en-twintig
jaar geleden ons werd geschonken.
Zij bracht nieuwe bronnen van bestaan,
eene gemakkelijke wijze om zich te ver
plaatsen zij wekte de menschen op uit
hunne rustige rust en dreef ben naar elders
waar een andere, een frisscber lucht voor
mensehen geest waait, waar zij nieuwe
leeën knnnen hooren en zich onttrekken
aan den dagelijkschen sleur.
Dat stemt ons tot erkentelijkheid.
En daarom meenden wij dat het feit van
de geboorte dier lijn gewichtig genoeg was
om beden door ons te worden herdacht.
DIT STAD Elf PROVINCIE
't Gaat hier al even als overal elders
Wanneer er iets buitengewoons gebeurd is,
worden de mensoben zenuwachtig en breken
zich bet hoofd over dingen die niets beteeke-
nen. Nn er eenmaal op een paar plaatsen inge
broken is, kan er geen spjker krom geslagen
worden, geen glasruit gebroken of »de inbre-
bars" zjjn doende geweest.
Zelfs een af te keuren balddadigheid, die
dezer dagen geconstateerd werd, wordt tot een
verhaal uitgebreid dat aan Schinderhannes en
oonsorten zon doen denken.
Zoo erg is het echter gelnkkig in onze ge
meente nog niet en er is nog volstrekt geen
reden om, zooals een paar lieden die we kennen,
e* geladen geweer op de slaapkamer neer te
zetten, om zoo noodig ljf en goed te verde
digen.
De bovenbedoelde balddadigheid moet, naar
men ons verzekert, alleen bestaan hebben in
het ergens in de Koepoortstraat openmaken
van een kelderraampje en dieven doen dat
gewoonlijk niet het in den kelder werpen
van eenige stukken brood.
Met dat al was het natuurljjk te wensohen
dat de personen, die op een paar, meestal
niet bewoonde plaatsen, zooals consisto
ries van kerken, pakhuizen en kantoren, in
gebroken hebben, gesnapt en onschadelijk
gemaakt werden.
- Heden herdacht W. H. Voets den dag
waarop hg vóór veertig jaren in dienst trad
bjj den heer J. P. van Dierendonck, kleerma
ker alhier. De patroon schonk den onden
getrouwen een stoffeljk bewjjs van belang
stelling en waardeering.
Bljjkens het veertiende jaarverslag van
de inriohtiag voor ziekenverpleging alhier
werden in 1896 de volgende diensten verricht
dagdiensten 551, nachtdiensten 46, tu<schea-
diensten 340, etmalen 1, doorloopende week-
diensten 142, gratisdienaten 693. Van de laat
•te werden 92 door de pleegzusters verricht.
Twintig malen werd haar hulp ingeroepen
bjj ernstige operaties. Het bestuur waardeert
dit feit, daar de pleegiusters de belangrjjk
operaties in het gaithuis niet mogen bjwonen.
Het aantal verplegingen bjj kraamvrouwen
was vrjj belangrjjkook buiten Z -eland werd
hiervoor de hulp der Inrichting gevraagd,
dooh alleen in een bjsonder geval werd hier
aan gevolg gegeven.
De ontvangsten en uitgaven bedroegen
t 5828.82 en de rekening sluit met een saldo
van f 11088.
Onder dé ontvangsten is aan giften f 1860
uitgetrokken, voor oontributiea f 1014 95 en
voor verpleeggelden f 2582.70.
De spaarbank te Middelburg, in
1819 opgericht door het departement Middel
burg der Maatschappij tot Nut van t Alge
meen, vergoedde in 1896, bljjkens haar jaar'
-erslag, aan de inbrengers 3Va, 3, 2 M/ioo en 5
pot. rente.
In dat jaar werd ingebracht een kapitaal
van f 127.835.97s en werd nan rente f 22.829.86'
bjjgeschreven.
Terugbetaald werd f 133.833.88 en aan kapi
taal was op 31 December f 730.166 50s aan de
inbrengers verschuldigd, terwjjl de bezittingen
f 887.218.12s waard waren.
Aan renten werd ontvangen f28.774.32*de
kosten van administratie en lokaal bedroegen
f 2408.72' en het waarborgfonds f 157.051.62,
tjndè over het kapitaal, aan de inbrengers
verschuldigd, 21,51 pCt.
Ingebracht werden 4189 posten en terug
betaald 2711; het aantal nieuwe inbrengers
was 506 en dat der afgeloste rekeaisgen 393
Het getal inbrengers op 31 Deoember was 5975
Het tegoed der ialeggera op 31 Deoember
was verdeeld als volgt.* van f 5 en minder
870, van f 5 tot f 20863, van f 20 tot f 50
900, van f 50 tot f 100859, van f 100 tot
f 500: 2285, van f 500 tot i 1000: 189, boven
f 1000: 9.
Het gemiddeld tegoed per inbrenger was
f 122.20s.
Naar wjj vernemen zal de Ccöperatieve
Winkelvereeniging Eigen Hulp te V 1 i b b i s
gen, behoudens nadere goedkeuring der in
Maart a. a. te houden vergadering, over het
jaar 1896 een dividend van nrgen peroent
(teruggave op het bedrag van hnn gebruik)
aan de leden uitkeerea.
Vrjdag avond gaf de rederjjkersvereeni-
ging Van Zeggelen te Nieuw- en Sint
Jooaland, voor een propvolle aaal een
goed geslaagde uitvoering.
Dat het programma naar den zin van het
publiek was, bleek wel uit het applaus.
Vooral het bijspel, Men kan geen boer wij»
maken, hoe een soldaat aan den kost komt,
viel zeer in den smaak.
Na ateop bleef men nog eenigen tjjd gezellig
bjeen.
Donderdag is te Goes eene centrale
aati-revolutionnaire kiesvereeniging tot stand
gekomen, waarbj zich voorloopig slechts de
anti-revolutionnaire kiesvereenigingen Voor
Nederland en Oranje te Goes, en Voor Tholen
en St. Philipsland te Tholen hebben aange
sloten.
Nederland en Oranje te Col jnsplaat bad be
richt niet te kunnen toetreden, dewjl sj
vreesde zich te veel te sullen binden. Tot
samenwerking bljft sj echter bereid.
Vreest God eert den koning te Wemcldiage
had eene wjtiging voorgesteld in artikel 11,
nameljk om, ia plaats van sbealuiten der
deputatenvergadering", te lezen Ons Program
van beginselen van 1878. Na lange bespreking
werd deze wjjziging verworpen, waarop We-
meldinge verklaarde zich niet bj de centrale
kiesvereeniging te kunnen aansluiten.
Van de Centrale kiesvereeniging, welke voor
uitbreiding vatbaar is, is de heer J. Donner
voorzitter, de heer A. S. J. Dekker, secretaris.
(De Z.)
De rederjkers-vereeniging Oefening en
Uitspanning te Goes gaf Donderdag avond
ia het Slot Ostende een liefdadigheids-soirée
ten behoeve der oeconomische spjsaitdeeling
aldaar. De zaal was geheel bezet, zoodat het
doel volkomen bereikt ie.
- De gemeenteraad van Wolfaartsdjk
benoemde tot gemeente-ontvanger en tot secre
taris-ontvanger van het burgerljk armbestuur
den heer J. de Kater, oaderwjzer.
Bj een verhuisboeltje, dat Vrjdag per
wagen van N i s s e naar Kruiningen reed
was een wiegje met een kind van v jf maan
den erin. Te Schore bad de kleine nog ge
dronken bj aankomst te Kruiningen echter
wat het gestikte Nog kort geleden verloren
dezelfde outers een kind van vjf jaar tenge
volge van branden met kokend water.
Volgens de G. Crt. heeft een der groote
bezitters van gronden in Zeeland zich bereid
verklaard aan zjne pachters uitstel van pacht-
betaling of.op eenige andere wjj te hulp toe te
zeggen om hen in staat te stellen weerstand
te kunnen bieden aan onrechtmatige eischen
van suikerfabrikanten.
Volgens bericht uit Coljnsplaat
hebben zich ook daar 43 landbonwere met
185 H. A. land aang-sloten bj de bekende
beweging inzake het oontracteeren voor sui
kerbieten.
De Vereeniging tot bevordering der be
langen van de Zeeuwsche oester industrie
heeft besloten rich nogmaals met een adres
tot den minister van finaucëa te wenden,
waarin verzooht wordt, om, in afwaohting van
een reeds vroeger gezonden adres, uitstel van
pachtbetaling voot de oesterpeicielen, tot 15
Juni, te verkrjjgm, maar ditmaal renteloos.
Hoewel de bedoeling gemakkeijk te
begrjpen was, willen wj ten overvloede nog
wel melden dat in het bericht uit Noord-
gouwe over eene beslissing van den raad in
zake de tram, in ons nommer van Vrjdag,
overal waar sprake is van het rjjden van dit
vervoermiddel door de gemeente bedoeld wordt
de kom der gemeente.
Voor een lid van den raad te One*
a i s s e moet eene herstemming plaats hebben
tusschen de heeren P. Bogaart en P. Ver
dunnen.
- De heer R. W. de Jong te Holten,Over-
jsel, hetfc het ten tweedemale op hem uit
gebrachte beroep naar de Gerefo-meerde kerk
te Terneuzen aangenomen.
Vertrokken en aangekomen schenen.
WllMlmgeD. 27 Febr. Vertrokken de
Eng. barge Eric, get. Ketl-y, naar Tern uztn.
burger!jke Stand.
Van 20-27 Februari.
Vlm8ingen. OndertrouwdJ. C. Ligtvoet,
wedr 37 j. met J. Boon, jd, 30 j. H. B. Wol
tering, jm. 23 j. met M. E. Loeder, jd. 22 j.
W. Bekker, wedr 74 j. met J. P. de Brakke,
jd. 52 j.
GetrouwdA. Laport, jm. 21 j. met P. J.
Koolwjk, jd. 21 j.
Bevallen M. A. van Rose velt, geb. Salomo,
d. A. M. Demmers, geb. Va* der Wejde, d. G.
de Zwart, geb. Van Noordenne, d. L. F. M.
JaassenB, geb. Proot, z. T. de Rjcke, g'b.
Meulenberg, z. C. Rorjs, geb. De Witte, z.
H. Caljé, geb. Van Dalen, z. N. Nonnekes,
geb. Rêjnhout, z. A. M. Kopmels, geb. Blaas,
z. D. de Nieuwe, geb. De Winter, d. S. Fanoj,
geb. Boogaard, z. M. Moens, geb. Lonwerse, z.
A. C. M. Klompenhouwer, geb. Broekhuizen,
s. (levenl.)
Overleden: J. Visser, vrouw van J. Otte,
44 j. M. C. Verhoek, vrouw van J. Braber, 61
j. A. M. van der Steen, d. 6 m.
Gobs. OndertrouwdW. VerhulBt, jm. 26
j. met H. M. Jan son, ji. 22 j.
BevallenL. van der Klooster, geb. Kriekaard,
t. K. J. Sandee, geb. Sche fiers, d. J. H. WeBsel,
geb. Van Gorgel, d. P. S. Mol, geb. Schippers, z.
OverledenJ. M. de Kok, wedr van C.
Roggeband, 86 j. C. A. Versee, ongeh. z. 36 j.
M. Hogesteger, man van F. de Winter, 61 j.
Ijieidad igheid.
Ontvangen, door tussohenkomst van den heer
M, van Boven te Middelburg, een couvert-, met
het opschrift: Voor de armen te Veere, van
S. A., inhoudende een bankbiljet ad f 40
D. Q. 5630.
BEOLAMES,
-AO sent por regel.
Cijfer: Q THOMSON'S THEE.
HANDELSBERICHTE!*.
IJzendijxe, 27 Febr. Ter graanmarkt van
heden was de aanvoer ruim, met vrj goeden
omzet. De hoogste noteering van boonen was
voor den zaai.
Men besteedde voorjarige tarwe f
f—,a nieuwe f 6.— a f 6.25 a
f rogge f—.—, a f—.— nieuwe
dito f a wintergerst
a fper 100 K.G.nieuwe dito
f 6.80, 7.— a J 7.25; zomergerst
t a nieuwe dito f
a f haver 6.—, f 6.10 a f
paardenboonen 5.20 f 5.40 a f per H.L.;
groene erwten f—.— a per HL.s
koolzaad t a f
PRUZEM VAN EFFECIEN.
•taatileeningea*
Koer» van:
Per Telegraaf. GUtaren EM-n
28 21
Feb. Febr<
NEDERLAND. pCt. Bedrag Stokken
Csrt, N. W. Sch. f 1000 8813/j» 8818/jf