MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 47, 140' Jaargang. 1897. Donderdag 25 Februari. Deze courant verechijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prij per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlyke nummers kosten 5 cent. Vhernometer. Middelburg 24 Febr. 8 u. vm. 42 gr., m. 12 u. I 46 gr., av. 4u. 45 gr. F. Verw. tam.kr. Z.W.w., b. IJ I Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór téém uur aan het bureau bezorgd zjj*. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andeTe familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters natfr de plaats die zij innemen. AdvertentiSn bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjj* gratis nan het bureau te bekomen. Agenten, Te Terneuzen: M. de Jonge; te Rotterdam Nugh Sc van Ditmab. Middelburg 24 Februari. Toestond der opleiding van het onderwijzend personeel in bewaarscholen. II. (Slot.) Wat betreit de opleiding voor het diploma als helpster in bewaarsoholen acht de com missie zeer wenscheljjt, dat deze, zooveel mogeljjk en noodig, geschiede in elke plaats waar een of meer bewaarscholen zjjn. Dit geschiede in cursussen, geljjk zjj door de Maatschapp\tot Nut van 't Algemeen zg» en worden opgericht. Maar deze moeten geleid worden door geschikte leerkrachten, die beloond worden voor hun moeite; toe gankelijk zijn voor kweekelingen, die, zoo wel door het onderwgs, dat zjj genoten hebben, alB door aanleg en karakter, voor het geven van onderwjjs in bewaarsoholen geschiktheid doen vermoeden uniform inge- richt zjjn naar éen zorgvuldig opgesteld leer plan, dat wordt uitgevoerd naar de methode, welke ook in een voor de bewaarschool zelve op te stellen leerplan duideljjk is aangegeven eindigen met een examen voor het diploma als helpster, dat voor alle kweekelingen van curBussen wordt afgenomen door eene centrale commissie, die de theoretische en practische eieohem voor dit examen te voren bekend maakt. Zoolang het voor de candidaten, ook om financieele redenen, te bezwarend is, zich aan het centrale examen te onderwerpen, zal ten overstaan van eene plaataeljjke commissie het bewjjs moeten gegeven worden, dat aan deze eisohen wordt voldaan. De kweekelingen dezer cursussen ontvangen hare practische opleiding in de bewaarscholen van de plaats, waar de oursussen gevestigd zgn. Dat zjj in die bewaarsoholen tevens als leerkrachten in de laagste klasse werkzaam zjjn, is aanvankelijk niet te vermjjden, zoolang men met de bestaande middelen werken moet maar dit moet toch zóo geregeld worden, dat de opleiding der kweekelingen zoowel als hare werkzaamheid in de bewaarschool zoc weinig mogeljjk schade ondervindt en ver oorzaakt. Wat aangaat de opleiding van bewaorschool- houderesien en van onderwijzeressen in de voorbereidende klassen der lagere schooldt gelegenheden daartoe moeten worden vermeer derd. In elke provinoiè van ons land moet allengs ten minste éene kweekschool voor hoofden van bewaarsoholen bestaan. Tot deze soholeh moeten geen andere kweekelinger worden toegelaten, dan die het diploma als helpster kunnen overleggen, aanvankelijk dat, hetwelk door de bestaande vormscholen en oursnssen wordt uitgereikt; na een tjjdperk van overgang, alléén dat, hetwelk door de bovengenoemde Centrale Commissie wordt gegeven. Aan deze kweekscholen moeten leerscholen zjjn verbonden, waarin de kwee kelingen alleen voor eigen practische vorming, onder toezicht, werkzaam zjj». Het leerplan voor deze kweekscholen moet uniform zjj» ingericht, op den grondslag der eischen voor het diploma als helpster en overal naar dezelfde methode worden ingevoerd door leeraren en leerareBsen, welke, zoo?eel moge lijk, doordrongen ijjn van de groote beteekenis van het aanvangsonderwijs als eerBte periode in het geheel van het lager osderwjjs, geljjk het boven is omschreven. E-nigen dezer leer krachten kunnen ook aan andere instellingen van onderwjjs ter plaatse W6tkzaam zjjn. De directeur of directrice viude echter in deze betrekking eene bezoldiging, voldoende om daarvan te kunnen leven. Dat deze kweekscholen, althans voor een deel, zóó ingericht zjjn, dat daaraan, onder dezelfde directie, een cursus voor het diploma alB helpster voorafga, geljjk nu in de bestaande scholen het geval is, is wensoheljjk, indien maar gezorgd wordt, dat het leerplan voor de opleiding tot hoofd volkomen aansluit aas dat voor de vorming van de helpsters, zooals het, ook in kleinere plaatsen, wordt gevolgd, met het centrale examen als proefsteen van deug- deljjkheid, zoowel wat omvang als metbode betreft. ff Uniformiteit te brengen in de deugdeljjke opleiding van hoofden en helpsters der waarBoholen is allereerst noodig. Welnu, Maatschappjj besluite dan ook, aan een com missie van deskundigen op te dragenhet ontwerpen van een leerplan voor de opleiding a. van helpsters, b. van hoofden van bewaar scholen, tegelijk met het ontwerpen van de eiscTten voor een examen tot verkrijging van het diploma a. van helpster, b. van hoofd tener bewaarschool. hoofdbestuur riohte zich voorts tot de bestaande cursussen en vormsoholen, met het verzoek, de vast te stellen leerplannen te volgen en naar de eischen voor beide examens hun onderwjjs in te richten. Maar, de bestaande instellingen zullen zich niet kunnen inrichten naar de hoogere eisohen, omdat haar de middelen ontbreken 1 Deze bloot voorlichtende arbeid der Maatschappij zal derhalve weinig practische gevolgen kun nen hebben 1 Volkomen juist. Daarom zegge de Maatschappij toe jaar- lijkschenfinancieelen steun aan alle bestaande of op te richten cursussen voor helpsters en kweekscholen voor beicaarschoolhouderessen, wier leerplan en rooster van lesuren en voor dracht van leeraren en leeraressen zullen zijn goedgekeurd door het hoofdbestuur dier Maat schappij, na advies van eene door dit hoofd bestuur aan te wijzen commissie voor de be vordering van het voorbereidend onderwijs in Nederland. Maar de begrootirg der Maatschappjj wjjst voor dit veelomvattend werk geen post aas en de algemeene kas is, zonder schade te doen aan de andere werkzaamheden der Maatschap- jj, niet bjj machte voor dit doel een voldoend bedrag jaarljjks af te zonderen 1 Wederom volkomen in overeenstemming met de werkelijkheid is ook deze opmerking. Daarom bresge de Maatschappij hier in too- passing het advies, indertjjd dopr mr G. A. van Hamel in zjjn openingsrede in de 107de algemeene vergadering gegeven, dat het raad zaam is, voor belangrijke bijzondere doeleinden welke de Maatschappij kan bevorderen, een afzonderlijk fonds te vormen en tot het bijeen brengen daarvan de hulp van particulieren in te roepen. Die wenk is reeds door het hoofdbestuur opgevolgd in zjjn door de algemeene ver gadering van 1892 aangenomen voorstel, in zake de doelmatige bestrjjding der werkloos heid in ons land. Evenwel, te dier zake is tet heden de oproeping tot medewerking van particulieren niet noodig geweest, aange zien tot heden weinig degeljjke voorstellen tot wering van werkloosheid, door het ver schaffen van productieven arbeid, het hoofd bestuur hebben bereikt. Maar hier zal de krachtige medewerking van particulieren noodig zjjn, opdat de Maat- sahappjj haar taak indien deze door de algemeene vergadering haar wordt opgedra gen naar eisoh zal kunnen vervullen. Ingeval de geldmiddelen onvoldoende big ken om met de zedeljjke en financieele hulp van provincie en gemeente allengs een voldoende aantal dezer goed-ingerichte kweekscholen op te richten, dan zal op de bovengenoemde eisohen moeten afgedongen worden, zooveel als in het belang der zaak mogeljjk is. Maar, tot bevordering van dit doel zal het vormen van een fonds, naar bet oordeel der oommiSBie, mogeljjk zjjn. De Maatsohappjj storte daaris jaarljjks een bedragde veree- nigiig VolJcsonderwijs, indien zjj bljjft be staan, onthoude zich nietde vereenigingen en personen, die indertjjd hun Bteun hebben toegezegd aan de voorgenomen kweekschool- stichting voor bewaarBchool-houderessen te Utrecht en die nog bjjdragen aan hel School fonds, zullen zioh in deze hoogst belangrjjke volksaangelegenheid zeker niet onttrekken. Het fonds zal er dus wel komen. En de doelmatige aanwending van de gel den uit dit fonds is o. i. verzekerd, aangezien de ervaring tot heden heeft geleerd, dat ge meentebesturen provinciale besturen en het Rjjk niet ongezind zjjn de pogingen, van par ticuliere zjjde ondernomen, om het voorberei dend onderwjjs in ons land op doelmatige wjjze te bevorderen, te steunen. steun vanwege de gemeente, de pro vincie, het Rjjk, van particulieren ter plaatse fce eischen, als voorwaarde voor den geldelijken steun, uit het fonds der Maatschsppjj te ver strekken, komt uwe commissie dan ook doel matig voor. De oommissie meent hiermede hare taak te hebben volbracht. Zg heeft ernBtig de vraag overwogen, of bet op haren weg lag, een leer plan voor de cursussen tot het vormen van belpBters en een voor de kweekscholen voor bewaarBchoolhouderessen te ontwerpen en op te stellen een programma va* eisohen voor het examen als helpster in en als hoofd van bewaarschole*. Zjj heeft gemeend, zioh daarvan te moeten onthouden. Vooreerst, omdat dit niet aan haar was opgedragen. En voorts, omdat zg zioh, als zoodanig, daarvoor niet berekend aoht. Aan een commissie van deskundigen ware dit het beBt toevertrouwd. Ook onthoudt zg zioh van het doen van een bepaald voorstel, dat in deze aangelegenheid door het hoofdbestuur aan de algemeene ver gadering van 1897 ion kunne* worden ge- daa*. Zjj aoht zich daartoe, zonder nadere opdracht van het hoofdbestuur, niet gerechtigd. Het hoofdbestuur moge beoordeelen, of in dit rapport voor het doen van een voorstel aan de algemeene vergadering voldoende ge gevens zjjn bijeengebracht en of het daarvoor nu het juiste tjjdstip is. De commissie brengt haren harteljjken dank voor de medewerking en de voorlichting, van de verschillende instellingen tot het vormen van het onderwjjzend personeel voor bewaar scholen ondervonden, en zjj eindigt met den wensch, dat haar arbeid aan het volksonder wijs in Nederland bevorderljjk zjj. Bjj kon. besluit zjjn benoemd tot inspec teur der posterijen en telegraphie, standplaats Amsterdam, F. H. de Meester, thanB directeur van het post- en telegraafkantoor te Apel doorn, en tot inspecteur der posterjjen en tele graphie, standplaats Utrecht, J. D. Doorman, thans directeur van het pOBt- en telegraafkan toor te Bolsward. De gewone andientie van den minister van koloniën zal Vrjjdag a. niet plaats hebben. Te 's Gravenhage is, in den ouderdom van ruim 74 jaren, overleden de gep. generaal- majoor G. P. Booms, die ook gedurende een korten tjjd, van 4 Jan. tot 28 Jan. 1871, in het kabinet Van Bosse-BIuseé het ambt van minister van oorlog bekleedde, doch om ge zondheidsredenen zjjn portefeuille kort na zjjn optreden weder ter beschikking stelde. De heer Booms klom, na in militairen dienst te zjjn getreden, snel in rang op. Uit de mili taire loopbaan van den nu overledene valt o. a. te vermelden, dat bjj omstreeks 1851 in Algerië met de Franschen deelnam aan den veldtocht tegen Klein-Kabylië. Ook door zjjn militaire geschriften is ge neraal Booms bekend geworden. O. a. schreef bjj in het Fransch een werk over den oorlog op Bali, terwjjl ia verschillende tjjdschriften militaire opstellen van sya hand verschenen. Wegens zjjn grooie verci.csren voor de mili taire wetenschap werd b£ door de Vereeniging ter beoefening van de krijgswetenschap be noemd tot haar eerelid, in welke hoedanig heid de generaal verleden jaar, ter gelegen heid van het 25-jarig bestaan dier instelliig, de feestrede hield. De overledene was ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw, commandeur groot-officier van de Eikekroonridder en commandeur van het Legioen van Eer. Eetjik van Lampoe'oe in de IY Moekim* en than* Panglima van T. O a mar, die zich in die kampong zou bevinden, te vatte*, had geen suoces. I* de XXVI Moekims bleef de toestand rustig. Ter Noordkust viel niet veel belang rijks voor en omtrent de W estkust valt alleen al* belangrjjk te melden dat twee zen delingen van T. Oemar naar Lagen, die in opdracht hadden strjjdera aan te wervel, on- verriobterzake moesten vertrekken. Omtrent de weersgesteldheid valt alleen te melden dat na eenigen tjjd van droogte zware regens vielen, tengevolge waarvan bet patrouil leeren zeer bemoeiljjkt werd. In den nacht van 28 op 29 December 1896 werd omstreeks 1 uur te Segli eene horizon tale aardbeving waargenomen, waarvan de riebting wa* Oost-West In bet militair hospitaal kwamen op 16 Januari geen choleragevallen voor. Onder de Atjehsohe bevolking beersohte de cholera te Lam Beng en Tjot Preh (XXVI Moekims), in de V Moekims Mont»sik en te Rakih, Sermo, Lam Ilir, Lam Loeboeh en Lam Betong. Volgens bericht van den 19den waren ge zondheidstoestand en de weersgesteldheid goed. In den nacht van 23 op 24 Januari rukten zes brigades maiéohauscéas uit, om ia het ge bergte, in bet Zuiden der IX Moekims, eenige bendehoofde» op te lichten. De verrassing gelukte volkome*. De nieuwbenoemde commissaris der koningin in Noord-Holland opende Dinsdag de buiten gewone zitting der Provinciale staten dier provincie met een lange redevoering, waarin hg zioh aanbeval in den steun van de leden, belovende alles te zullen in het werk stellea om den bloei van Noord-Holland te bevorde ren. Ean bjj zjjn aftreden misschien van hem niet gezegd worden, dat hjj had voldaan sis zjjn voorgangers, jhr Schorer en baron Röell, niet gezegd zou van hem kunnen wor den, dat hjj in liefde tot het gewest bjj dezen had aohtergestaan. ATIKH. Da mail, dt. 26 Januari uit Oost-Indië ver zonden, brengt weer uitvoerige berichten om trent reeds bekende voorvallen. Bljjkens het verslag omtrent de voornaamste gebeurtenissen in het gouvernement Atjeh en Qnderhoorigheden, loopsnde van l tot en met 16 Januari, was op Groot-At- j e h de poging om door eene verrassing T. Oemar te Gentoet in handen te krjjgen, mis lukt, omdat de daarvoor aangewezen troepen op een verkeerden weg waren geleid en Gentoet eerst bjj het aanbreken van den dag bereikten. De kampong was geheel leegge- dragen, maar de vjjand bevond zioh in de daarachter gelegen heuvels, van waar uit hjj onze troepen hevig beschoot, tengevolge waar van wjj een verlies leden van 5 dooden en 9 gewonden. Eenige verdachte lieden werden gearresteerd. Het bivak werd te Blang Mej betrokken, waar zich al spoedig de Imam, T. Mahmoed, en later ook de Eedjoeroean van Lohong meldden, die echter beiden slechts schaarsohe berichten gaven, waarscbjjnljjk uit angst voor T. Oemar. Later is, toen de tjjding kwam dat Toekoe Oemar zuidwaarts naar Lo Bakar was gegaan, een verkenning in die richting gedaan, waar- bjj de le luitenant H. van Hennekeler sneu velde en 17 minderen gewond werden, terwjjl de commandant der oolonne, de majoor der infanterie J. Beets, tengevolge van een zon nesteek overleed. Later is Toekoe Oemar daar uit verdreven, waarna hg naar den boven loop der Lohongrivier aftrok. Hevige regens bemoeiljjkten later de troe penbewegingen. Een poging em Panglima Abas? eertjjds UIT STAD EN PROVINCIE Zooals onzen lezers uit een advertentie in een vorig nommer bekend kan sjjn, wordt morgen (Donderdag) middag te vier uren ten raadhuize vanwege het muziekfonds der dd. ecbutterjj alhier rekening en verantwoor ding gedaan. Jc den regel maakt niemand der contribuan ten van de uitnoodiging, om die rekening bjj te wonen, gebruik; zou men daar ditmaal niet eens een uitzondering op willen maken Dat zou aangenaam wezen voor de rendanten en tevens hen, die hun bjjdrage offeren voor een zoo goed doel, waardoor tal van ingezetenen meermalen prettige uren doorbrengen, de over tuiging geven dat wat zjj besohikbaar stellen, zuinig en voortreffelijk beheerd wordt. Elke week nemen wjj met genoegen kennis van het bjj den uitgever C. Misset te Doetinohem verschijnend geïllustreerd volks blad De Nederlandsche werkman, dat zich met jjver op de bres stelt, om aan de steeds aanwassende maoht der olerioalen paal en perk te stellen. In het laatste nommer komt een goed ge- teekende plaat voor, met den titel >De Goede richting", aanwjjsende den weg, dien de partgen bjj den aanstaanden kieswedstrgd moeten inslaan. Daarop komen voor de portretten van de heeren Goeman Borgesius, Eerdjjk, Van Houten, De Beaufort, Eoyper en Schaepman, allen op rg wielen gezeten, den weg der demo cratie inslaande. De meeste menschen, die een pleitierreisje maken naar grooter of kleiner plaatsen en te voren hun programma samenstellen, zullen daarin de bezienswaardigheden van de te be zoeken steden opnemen en, eenmaal het doel der reis bereikt hebbend, voor zooveel de tgd het toelaat, in musea en andere verzamelin gen een kjjkje nemen. Later wordt dan met meer of minder ingenomenheid melding ge maakt van wat men in den vreemde heeft gezien. Maar zeer velen van hen, die weten te spre ken van de museums in de hoofd- of de hof stad, zelfs van kunstverzamelingen in het buitenland, weten nauweljjks wat in hun "igen stad op kunstgebied aanwezig is en waaraan tal van vreemden den tol hunner bewondering gaarne betalen. Speciaal hebben wjj hier het oog op de oudheidkundige verzameling ten stadhuize van Middelburg, die meer en meer toeneemt ia belangrjjkheid en in den laatsten tgd zulk eene uitbreiding ontving, dat een nieuwe schikking noodig was en van den catalogus weder een vervolg moest verschjjne*. Bovendien is thans, ten gemakke van de bezoekers, elk voorwerp, elke schilderjj voor zien van eene etiquette, bevattende een uit treksel uit den catalogus, waardoor het ver velende raadplegen van dat boek voor elke kleinigheid overbodig gemaakt wordt. Van deze nieuwigheid melding makende, achten wjj het eene ongezochte gelegenheid om de aandacht onzer stadgenooten eens te vestigen op deze voor de geschiedenis van Middelburg zoo belangrjjke verzameling, die voor een kleine entree te bezichtigen is. Wjj hopen dat onze mededeeling het gevolg moge hebben, dat het register van bezoekers, waarin zoo1* aantal vreemde* hunne handteekening gezet hebben, ook aangevuld moge worden met die van vele stadgenooten. Bjj kon. besluit is, zooals Dinsdagavond aan een deel onzer lezers is medegedeeld, benoemd tot substituut-officier van justitie bjj de arr. rechtbank te Rotterdam de heer mr J. Z. Mazel, thans substituut-officier van justi tie bjj de arr. rechtbank te Middelburg. De kapitein M., van de Engelsche bark Cumbrian, van Antwerpen naar Portland Or, liggende ter reede van Vlissingen, was sedert een paar dagen ljjdende aan delirium. In dien toestand mishandelde bjj zjjne vrouw. Deze begaf zich daarom naar den wal en rirp de hulp in van het Britsch vioe-consnlaat alhier. Dientengevolge begaven zioh Dinsdag avond per Bleepboot naar die bark genoemde vrouw, dr Dagvis, de vertegenwoordiger va* den Britsohen vice-consul, een waarnemend kapitein en twee agenten. Zonder veel moeite werd de kapitein die in een abnormalen toestand verkeerde van boord gehaald, naar Vlissingen overgebracht en in het gasthuis opgenomen, alwaar ook zjjn vrouw verbljjft. Te Goes is heden ochtend een aan epilepsie ljjdend persoon in de waterleiding by het Nissepadje te water geraakt en ver dronken. Twee mannen, die op een afstand ongeluk zagen en direct den man te hulp kwamen, konden hem niet redden. De ver dronkene was ruim dertig jaar en ongehnwd. Den heer P. Loog Az. te E11 e w o u fc s- d jj k, die onlangs metgoed gevolg het examen voor oommies bjj 'a rjjks belastingen aflegde, is tegen 1 Maart a. s. Reuver, gemeente Beesel (Limburg), als standplaats aangewezen. Te Heinkenszand bedraagt het aan tal kiezers thans 274 tegen 199 kiezers in het vorige jaar. Het zielental bedraagt ruim 1600. Te Wolf aar tad jj k hebben zich 7 personen als kiezer aangemeld en wel 4 in wonende zoons, 2 examen-kiezers en 1 wegens onverdeeld mede-bezi*. Op de ljjst van den ontvanger komen 380 namen voor, zoodat hoogstens 387 kiezers op de ljjst kunnen voor komen. De thans nog geldende ljjst bevat 196 namen. In de Dinsdag te Stavenisse gehou den vergadering van den djjkraad der water- keering van het calamiteuse waterschap Stavenisse werd rekening en verantwoording gedaan over 1895/96. De ontvangsten bedroe gen f 27984.95, de uitgaven f 18488.22, zoodat de rekening sloot met een saldo van f 9496.73. Op de missive va» Gedep. Staten van Zee land, 25 April 1896, werd besloten mede te deelen, dat het den djjkraad wensohelgk en aanbevelenswaardig voorkomt, de vaste arbei ders voortaan rechtstreeks uit de kas der waterkeering te betalen en niet meer door den aannemer. De begrooting voor 1897/98 werd vastge steld in ontvangst en uitgaaf op f 22,914.91. De gewone werken, dienst 1897/98 bedra gen in raming f 1386.40 en de buitengewone f 4761.70. Het djjkgeschot werd vastgesteld op f 14.556.91, zjjnde dezelfde som als het vorige dienstjaar. Maandag avond ontstond brand in een stal van De Vriete, op het Belgische gedeelte van de Posthoorn bjj Philippine. D« brandweer uit die gemeente wist het vuur} dat zioh in den beginne dreigend liet aanzien, tot den stal te beperken. Het daarin aanwe zige vee was bjj het uitbreken van den brand m veiligheid gebracht. Alles is verzekerd. Het was Dinsdag juist 7 waken geleden, dat op dezelfde plaats eveneens brand uitbrak* Later op den avond ontdekte men dat een der slangen der spuit, benevens een tweetal riemen, met een mes stuk gesneden warm. RECHTSZAKEN. Arrondissements-rechtbank te Middelburg. Vonnis tegen E. W, <eHo*deherhö« De overwegingen van het Dinsdag door de rpohtbank geweten vonnis intake E. W., oud 55 jaren, timmerman te Eoudekerke, walk vonnis in ons vorig nommer is vermeld, zjju le volgende: O. dat W. H. de Brujjn van Melis- en Mariekerke, burgemeester van Eoudekerke, ter terechttitting als getuige onder eede heeft verklaard, in overeenstemming met zjjn ter terechtzitting voorgelezen ambtseedige ver- daring, dat E. Wisse, bjj besluit van bur gemeester en wethouders zjjner gemeente van 27 Maart 1896, is ontslagen als brandmeester met ingang van 1 April d. a. v.; dat van dat ontslag op zjjn last aan den ontslagene is kennis geven door toezending van een afsohrift van voormeld besluit, welk afschrift, zooals bera bjj inzage ter terechtzitting bljjkt, alleen geteekend is door den secretaris zjjner ge meentedat hjj dén gemeeente-veldwaobter Dp Rejj heeft opgedragen Wisse aan to aeg-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1