MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 11. 140° Jaargang. 1897. Donderdag 14 Januari. Verschillende Berichten. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburg 13 Jan. 8 n. vm. 34 gr., m. 12 u. 37 gr., av. 4 u. 32 gr. F. Veiw. Zw. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zjjn. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bp abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan sjjn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te ZierikzeeA. C. de Moou, te TholenW. A. vam Nieuwenhui/zek. Middelburg 13 Januari Het ia niet anders in alle politieke paitjjen in Óns land heerscht op dit oogenblik stijjd. Bjj de katholieken oogenscbjjnljjk het minst want die hebben slag en macht, om de weer- spannigen onder bedwang te houden. Eehe aanschrijving van hoogerhand is vol doende om de >goede" katholieken, die soms uit den band willen springen, te beduiden dat dit niet mag en kan. Daarom is thans dr Schaepman, de democra tische leider, zoo ijverig in de weer, om alle katholieken wtêr saam te brengen. Trouwe zoon der kerk, ïb bjj opgetreden als pleitbezorger voor eenheid en samenwerking. Of daarom allen zjjn voorbeeld zullen volgen Of er van de zjjde der werklieden geen verzet zal komenen of een deel daarvan niet zgn eigen weg zal gaan, zich onttrekkende aan den invloed der geestelijkheid, dit zal wel big ken bjj de a. verkiezingen in Juni. Bjj de liberalen is echter wel het versohil van inzicht duideljjk merkbaar; maar dat levert geen bezwaar op. De zuivering, lang te wachten, was noodzakelijk; en als de nood aan den man komt en men staat tegenover een gemeenschappelgken vjjand clericalisme, zul len de beide deelen der partjj zich wel aan eensluiten. Het is hierbjj een kwestie van meer of min der, en aan die zgde is de strjjd zuiver van alle persoonlijkheden. Aldus niet bjj de radicale partjj, waar nu twee leiderB elkaar in het haar zitten. Doch soherper dan bjj de anti-revolution- nairem is de strjjd nergens. Zelfs bjj tegenstanders van de 'partjj moet het een onaangenamen indruk maken, dat twee bekwame mannen als dr A. Kuyper en jhr mr A. F. de Savornin Lohman elkaar zoo fel en zoo persoonlijk aanvallen als nu geschiedt. Vooral in De Nederlander wordt eerstge noemde in den laatsten tjjd heftig bestreden. Ea tooh heeft die strjjd ook weer zgn goede zgde. Mem kent het gezegdeals kok en bottelier kjjven Dit zou men gewjjzigd kannen toepassen op dien strjjdmen boort daardoor een en ander dat de aandacht verdient. In ons vorig nommer gaven wjj onzen lezers een ijjkje op de beweringen van het blad van jhr De Savornin Lohman. Dcch er ie ■og eene herinnering, die wjj wel mogen aanhalen. Aan dr Kuyper wordt ml. verweten, dat hg niets tot stand bracht. >Als Kamerlid stemde hg," zoo schrgft het blad, >tegen de wetten- Van Houten op den kinderarbeid, de eerste, thans door ied6r toegejuiohte poging om het lot der fabriekskinderen te verbeteren omdat principieel die wet hem niet beviel. Hg was gekant tegen ons tegenwoordig strafwetboek, niettegenstaande dit aan de eiachen der rechtvaardigheid oneindig beter voldoet dan de Code Ptnal. Hg verzette zich tegen bjj- kats elkun maatregel van de tegenwoordige regeering, al zal die cok ten goede komen van het volk. Evenzoo tegen de voorgestelde Kamers van arbeid. En daar bjj thans ook de leiding der Ka merclub van 1878—1888 afkeurt, en zich, zjj 't ook op andere gronden, bjj de door mr Keuohenius gevoerde oppositie aansluit, mogen wjj aannemen, dat, waren zgn adviezen ge volgd, nooh grondwetsherziening, noch dien tengevolge de kiesrechtuitbreiding, noch de schoolwet-Mackay zou zgn tot stand gekomen." Het is goed van die zgde dit alles eens te hooren I Vroeger hebben wjj meermalen op een en ander gewezen, maar wat de booze Midd. Crt. in verkiezingsdagen sohreef, was nooit waar. Nu hebben wjj een onverdachten getuige gekregen, die in anti-revolutionnaire kringen gezag heeft. En heevele partggenooten van dr Kuyper, ja zelfs hoeveel volgelirgen van jhr Lohman deden precies hetzelfde 1 En is hg zelf op dit pant geheel zonder schuld? Hunne z. g. liefde voor de volksbelangen ging niet verder dan tot eene platonische betuiging. Als het op daden aankwam, had men honderd en een redenen om dit niet te doen, omdat een voorstel niet ver genoeg ging, of een anderen te nemen maatregel tegen te werken, daar hg niet geheel in den geest was van den leider. En middelerwijl bleven slechte toestanden bestendigd. Wat heeft men aan zoo'n leider? vraagt De Nederlander. Wat heeft men, vragen wjj voor de zooveelste maal, aan een partjj, die langen tjjd alleen dr Kuyper als leider erkende, hem in alles volgde en niets hielp tot stand brengenen wier hoofdmannen ten slotte elkaar persoonlijk verwjjtem doen, waardoor de goede volgelin gen, die eenigszins doordenken, wel tot de overtuiging moeten komen, dat zjj dupe zgn geweest van een akelig komediespel. Als men daarom nu slechtB denken wil bjj den aanstaanden strjjd In elk geval zullen wjj niet nalaten daar aan nog eens te herinneren, als men ons de anti-revolutionnaire partjj wat wel zal ge schieden -- zal voorstellen als de volkspartjj jj uitnemendheid. Bjj kon. besluit zgn benoemd tot ontvanger der directe bel. enz. te Steenwjjk c. a. H. C. Berends, ontvanger te Marrum o. a., en tot ontvanger der directe bel. enz. te Texel P. J. L. Baumann. ontvanger te Rjjp c. a. De officier van adm. 2e kl. T. Akkerman, uit Oost-Indië in Nederland teruggekeerd, is op nonaotiviteit gesteld. Bjj kon. besluit iB bepaald, dat de omslagen met aangiften en Btukken, welke ingevolge de kieswet, kosteloos per post aan den burge meester kunnen worden toegezonden, moeten dragen boven aan de voorzjjde het opschrift: >Vrjjdom van briefport, ingevolge artikel 50 der kieswet" en in den linkerbenedenhoek de vermelding van den naam en de woonplaats van den afzender, gewaarmerkt door zgn handteekening. Voor den burgerljjken veeartsen jj dienst in Nederlandsch-Indië worden gevraagd veeartsen, die aan de rjjks-veeartsenjjsohool het diploma van veearts hebben verkregen. Zjj, die daarvoor in aanmerking wenschen te komen, moeten zioh vóór 1 Maart 1897 bjj een gezegeld adres aanmelden bjj het Dep. van Koloniën. Voor de over te leggen stukken en nadere bjj zonderheden verwjjzen wjj naar de St. Ct. van Woensdag. Ons Hof zal voor drie dagen den liohtes rouw aannemen wegens het overigden van Z. D. H. prins Albrecht van W aldeck en Pyrmont. ülï STAD EN PROVINCIE De St. Ct. van Woensdag 13 Jan. bevat de wet van den Sisten December 1896, tot be krachtiging van provinciale belastingen in Zeeland. De eerste-luitenant Gr. P. Janssen, van het 2e bataljon 3e regiment infanterie te iddelburg, wordt op zgn verzoek over plaatst bjj een der bataljons van het korps te Bergen op Zoom. Heden middag geraakte in de Sr. Pie terstraat alhier een voor een rjjtuig ge- pannen paard cp bol. Het dier rende met het voertuig, waarin de bestuurder gezeten was, den Langendelft door, waar het in bot sing kwam met een goederenwagen der firma Van Gend en Loos. Door den schok viel de bestuurder uit het rjjtuig en geraakte het paard van bet vehikel bevrjjd. De man kwam met den schrik vrjj en het paard op de Groote Markt, door dien het viel, tot staan, zonder ongelukken te verooi zaken. De heer J. A. Blok te Waarde is door den minister van waterstaat enz. aangewezen als buitengewoon opzichter bjj het maken va& eene uitwateringssluis met grondduiker in het kanaal 's HertogenboschDrongelen. Naar verschillende beetwortelsuiker fabrie ken zgn van Waarde weggevoerd om trent drie en een half millioen K. G. suiker bieten, waarvan 3.314.600 K. G. niet op ge halte waren gecontracteerd. Aangezien het tegenwoordige gebouw, waarin de vrjje Evangelische gemeente te Bath bare godsdienstoefening houdt, te klein is, zal door den heer W. van Strien aldaar voor rjjne rekening een kerkje daarvoor wor den gebouwd. Dit zal, voorzien van toren met bel, door den aannemer J. Panny van Krab- bendjjke zoodra mogeljjk worden gezet. - Te Coljjnsplaat is brand uitgebro ken in een huis achter de kerk, waarin een winkeltje in galanterieën wordt gebonden. Daar de brand op den zolder ontstaan was, kon men veel uit het benedenhuis in veilig heid brengen. De brandspuit moest zich hoofdzakeljjk bepalen tot het nathouden van de belendende gebouwen. Juist de arbeiders, die daarin wonen, hebben nog al sohade be- loopen, door het breken van hun huisraad, dat zjj in allerjjl traohtten te redden. Daar er geen wind was, bleef de brand tot het perceel bepaald, dat voor een groot gedeelte is uitgebrand. Het huis is verzekerd bjj de Middelburgsohe en de inboedel bjj de Zierikzeeache Bcand- waarborgmaatachappjj. Oorzaak van den brand onbekend. De politie doet onderzoek. Van het voorgevallene te Axel, waar van wjj in ons nommer van Dinsdag i< het kort melding maakten, geelt de Aas. Ct het volgende relaas. Wachthuis no 9ë van de spoorljjn Mechelen— Terneuzen, staande onder deze gemeente, ia zeer eenzaam gelegen en bewoond door E. Gossianx, een alleen wonend weduwnaar, aan wien de zorg voor het openen en sluiten der barrières aldaar is opgedragen. In den loop van het vorige jaar heeft aldaar eene poging tot inbraak plaats gehad, welk feit den man sedert dien tjjd zeer op zgn hoede deed zgn. Vandaar dan ook, dat hg, als hg den trein moest afwachten, zich bjj avond steeds met een sabel wapende, ten einde zich bjj een onverhoedschen aanval te kunnen verdedigen. Nog zjj hier vermeld, dat G. een gezellig prater is en gaarne iemand op bezoek ont vangt, om eenige afwisseling in zgn eenzaam en eentonig leven te brengen, kortom, hjj houdt de menschen graag aan de praat. Donderdagavond nu, toen de trein, die om 26 (8poortjjd) te Axel aankomt, wachthuis 96 moest passeeren, begaf G. zich op zgn post, toen eensklaps iemand op zgn rug sprong. G., denkende dat een zjjner bekenden een grapje met hem wilde uithalen, verzocht van zgn rug te gaan, daar hjj den trein moest be dienen. In plaats vat los te laten, begon de ander hem in den nek te knjjpen, waardoor G. begreepdat er allerminst grappenma kerij in het spel was en hjj zioh das van zgn sabel begon te bedienen, waarbjj hjj waar- schjjnljjk zgn aanvaller verwondde. Inmiddels was een tweede persoon, die zioh tot nog toe schuil had gehouden, te voorsohjjn gekomen en deze moet G. aan het been hebben ver wond met een of ander scherp voorwerp. Hoe het zjj, zeker is het, dat de aangevallene een snede of steek ontving, die door de broek tot in het been is gedrongen, hoewel niet ernstig. De aanvallers, in hun voornemen verjjdeld, hebben daarna het hazenpad gekozen. Hoogst waarschijnlijk was hun voornemen G. te over rompelen en daarna in zgn woning diefstal te plegen. De politie stelde den volgenden dag dadeljjk een onderzoek in en legde de hand op twee verdachte personen, van welke een bjj con frontatie door G. werd herkend als de man, die zich bjj den aanval eerst had schuil ge houden. Er schjjnt echter geen aanleiding ge weest te zgn om den verdachte te arresteeren. Het onderzoek wordt nog steeds met jjver voortgezet en het is te hopen, dat de daders worden ontdekt. Tot zoover het genöemde blad. Op ons maakt het verhaal den indruk nogal overdre ven te zgn. In het afgeloopen jaar werden in de haven te Philippine 74.245 balen mos selen gelost. Ten nadeele van een visscher aldaar zgn een tiental tonnen mosselen ontvreemd. Zon dag jl. bemerkte nl. een opziener der viesohe- rjjen in het WeBtgat (Brakman) twee Belgisohe visschers, die, in jagersbootjes gezeten, mosse len ontveeemdden van een bank, toebehoorende aan een visscher uit Philippine. Een der dieven wist, al roeiende, te ontkomen, terwjj) de andere zgn bootje in den ateek liet eE zwemmende den anderen kant bereikte. Dit bootje werd later in beslag genomen. Teger de beide daders is proces-ver baal opgemaakt. Door den heer M. Lucieer, plaatsver vangend di8tricts-veearts te Oostburg, is mond- en klauwzeer geconstateerd onder het rundvee, de schapen en varkenB op de hof- steae, bewoond door A. de Milliano in den Isabella-polder, benoorden Aardenbnrg. hoeven artiatsn, die hier optreden, nu niet direct goed bekend te zgn, of oude brieven te hebben, geheel onbekenden zullen, bjj het vele wat hier te zien en te hooren wordt ge geven, zich hun gang naar Zeelands hoofd plaats beklagen. Te meer reden was daarvoor, omdat de strooi en aanplakbiljetten, namens dit gezelschap verspreid en op de aanplakborden gehecht, niet veel verwachting wekten er werd daarin tooh gesproken van voorstellingen, waar er maar éen bedoeld werd, en het bleef een raadsel, voor wie 't niet beter wist, of het te geven kluohtspel Robert en Bertram- of Bertrand de lustige vagebonden, uit vier of uit vjjf bedrjjven bestond, om van andere kleine vergissingen, tooh een gevolg van wei nige zorg, niet te spreken. En zoo ooit, sloegen wjj Dinsdagavond den bal geheel mis. Onze schouwburg was de loges niet medegerekend van boven tot beneden ge vuld, en velen die op de hoogere rangen een plaats wenBohten en wat laat kwamen zonder nog beneden een zetel te vinden, moesten, bjj gebrek aan een stoel, zioh spenen van de voorstelling der Rotterdamsche dames en heeren. Zjj zullen zioh teleurgesteld gevoeld hebben en voelen die telen retelling misschien nog meer als vrienden en kennissen hun mede- deelen wat er te hooren en te zien gegeven werd, want wat waar is moet waar heeten met belangstelling, wezenljjk met een belang stelling die menig kunstwerk niet ten deel valt, werd de farce, die Dinsdag avond werd nu ja gespeeld, gevolgd. De heele en halveengelen hingen half over de balustrades om toch maar geen woord, geen gebaar te ver liezen, niet een van de deuntjes, geaccompag neerd door een volg verig pianiBt die, allerminst zgn instrument ontzag, te missen. Het kluchtspel, algemeen bekend als het is, te bespreken, mogen wjj onnoodig achten; en we zouden ook over de wjjze, waarop het voor het voetlicht werd gebracht, het z wjj gen in acht nemen, indien niet een groot deel van het publiek zioh herhaaldeljjk dankbaar had betoond voor wat werd gegeven. Middelburg staat er voor bekend, dat de lohoawborgbesoekers niet licht tevreden zgn en misschien zondeH de vertooners van het ge noemde kluchtspel uit het applaudissement eene conclusie trekken die niet juist is. Wjj achten aan den kunstsmaak onzer etadgenooten verplicht te zgn te verklaren, dat de goedkoope aardigheden, waarvan het >stnk" wemelt, wel opgeld deden, maar dat, op eene enkele uitzondering na, van al degenen die in een of ander costnom op de planken kwamen, er niet een was die eenig begrip had van >oomediespelen." Dat oordeel ljjkt zeker hard tegenover de vertooners van het kluohtspel met zang en dans (over die twee erbjj behoorende zaken spreken wjj maar liever in 't geheel niet) maar 't is volkomen waar; het minste onzer liefhebberjjgezelscbappen zou het beter, meer oonventionneel voor het voet licht brengen. En toch vermoeden wjj dat, wanneer dezelfde menschen weder eens hier ia Middelburg komen met een »stnk", door een sprekenden titel aantrekkeljjk gemaakt, zjj van een volle zaal bijvalsbetuigingen ontvangen zullen. Dat klinkt wel eenigszins vreemd, maar tooh meenen wjj goed te raden. De Bmaken verschillen en zelfs wansmaak vindt onder een deel van het pnbliek bewon deraars. In den regel wordt rekening gehonden met hen, die fijnproevers zgn of zoo willen heeten, maar, vragen wjj, was het misschien niet gewensoht nu en dan eens, zooals dat met kermis somwjjlen het geval is, een volkestuk te geven, dooh dan door hen die dat kunnen spelen Want wat opgediend wordt moet goedzjjn. Eenmaal aan een goede keuken gewend, be tert de smaak wel. la «Ie Homedie* We hadden z,o'n stil vermoeden, dat het gezelschap zich noemende >de Yereenigde Tooneelisten der N. R. schouwburg" dat Dinsdagavond in onzen schouwburg een voor stelling geven zou, grootendeels voor stoelen en banken zou optreden. Wg dachten: de Middelburgers stellen tame- ljjk hooge eiachen op kunstgebied en nl be- VERKOOPINGEN ENZ Kerkvoogden der Ned. hervormde gemeente te Sas van Gent hebben Dinsdag, ie pastorie dier gemeente, bjj enkele insohrjj- ving aanbesteed het bon wen van een kerk met toren, portaal, consistorie-kamer en berg plaats, op bestaande fundeering. Minste inaohrjjver was, zooals gemeld, de heer Frans de Mejjer te Gent voor f 10.937. Hem is het werk gegund. Verder werd ingeschreven door de heeren W. P. Nieuwelink en A. J. de Korte te Ter- neuzen voor f 14.000; J. M. van Ditmars te Middelburg vdor f 13.839J. A. van der Hel te Middelburg voor f 13.700M. Baokeren te Prinaenhage voor f 12.835; Johs. van der Velde te Terneuzen voor f 11.475A. J. Cornelissen en H. van Lujjk te Axel voor f 11.240; E. Claesieni en M. Dootjea te Sm van Gent voor j 11.168 en G. de Mejjer en H. Gouwy teSel- zaete voor f 10. Teleiruf. Aan het telegraafkantoor te IJzendjjke werden in 1896 behandeld 5116 telegrammen, ea wel verzonden 825, ontvangen 894 en opgenomen eh verder geseind 3397. Aan de telephoonkantoren te Biervliet, Hoofdplaat en Philippine werden respectievelijk verzonden 282, 525 en 544, ontvangen 369, 573 en 1372, alzoo in 't ge heel behandeld 652,1098 en 1917 telegrammen. Bevolhlng. De bevolking van Terneuzen, die op 31 Deo. 1895 3677 mannen en 3918 vronwen bedroeg en dus uit 7595 personen bestond, vermeerderde in 1896 met 53 m. en 47 yr. en telde op 31 Deo. 1896 7695 personen. In den loop des jaara werden geboren 153 j. en 157 m. en vestigden zioh 191 m. en 174 vr., terwjj l overleden 53 m. en 53 vr. en ver trokken 238 m. en 231 vr. 57 huweljjken werden voltrokken, t. w. tusBohen jongmans ea jonge dochters 47, jongmans ea weduwen 2, weduwnaars en jonge dochters 6, weduwnaar en wednwe 1, gescheiden man en weduwe 1. Er werden geboren 3 tweelingen, waarvan m. en 4 vr. Onder de 16 als levenloos aangegeven kin deren waren 11 m. en 5 vr. De bevolking van Koewacht die op 31 Deo. 1895 nit 1220 m. en 1103 vr. bestond, vermeerderde in den loop van 1896 met 23 personen en was toen verdeeld in 1228 m. en 1118 vr. Daar weiden in 1896 geberen 39 j. en 42 m., er vestigden zioh 39 m. en 46 vr., terwjjl over leden 22 m. en 12 vr. en naar elders ver trokken 48 m. en 61 vr. Er werden 15 hnwelgken voltrokken, waar van 12 tussohen jongm. en jongedoebters, 1 tusschen jongm. en weduwe en 2 tussohen weduwnaars en jongedoohters. St. Jansteen, dat op 31 Deo. 1895 2487 bewoners telde, nl. 1289 m. en 1198 vr., zag dat getal in 1896 met 77 toenemen, zoodat het op 31 Dec. 1896 1335 m. en 1229 vr. of 2564 personen bedroeg. Geboren werden 57 j. en 49 m. en er ves tigden zioh 66 m. en 66 vr.; het aantal over ledenen was 32 m. en 26 vr. en dat der naar elders vertrokkenen 45 m. en 58 vr. In de gemeente werden 16 hnwelgken voltrokken, als: 14 tussonen jongmans en jongedochters, 1 tusschen jongman en weduwe en 1 tussohen weduwnaar en jongedoohter. Ouder gewoonte ontvingen wg ook ntt het jaarboekje van den Algemeenen Neder- landtchen Vredebond, dat reeda zjjn vier-en- cwintigoten jaargang beleven mag. Het bevat de gewone mededeelingen, op den bond betrekking hebbende, en onderscheidene bjjdragen ter aanbeveling van wat hjj zich voorstelt te bereiken. Bljjkens het jaarverslag over 1895-96 van de Vereeniging van voorstanders eener Néder' landscht octrooiwet bedraagt het aantal con- tribueerende leden thans 74, hetgeen voldoende is met het eog op de gewone uitgaven. De stand der kas is voldoende; de ontvangsten en nitgaven bedroegen f 394.25" met een saldo van f 282.13. Volgens de N. RCt. zal de heer A. van den Braadeler, adjunct-inspecteur bjj de staats spoorwegen te Breda, op zgn verzoek, nit die oetrekking ontslagen worden. Het N. v. d. D. verneemt, dat door eenige Leiders der demooratisohe politiek ernstige po gingen in het werk worden gesteld, om een nieuw solksblad, vrjj van sooiaai-demooratisohe in vloeden, te stichten. Verschillende bestuurders /an werkliedenverenigingen en bekende woordvoerders van de radicale partjj, de Liberale Unie en de Nederlandsche Volkspartij moeten hunne medewerking reeds hebben toegezegd. Onze koninginnen woonden Dinsdagavond m het Qebouw voor kunsten en wetenschap pen te 'sHage bet concert van het Amsier- damsoh vooaal quartet (de dames Noordewier- Reddingius, Cato Loman en de heeren Rog- mans en Messohaert) van het begin tot het einde bjj. In de Haagsohe Sprokkelingen van het Utr. Dgbl. wordt er de aandacht op gevestigd, dat jaarljjks ongeveer f 300.000 wordt uitge geven door hen, die zich per tram van Den Haag naar Scheveningen of omgekeerd bege ven. Met 5 pet. minder van dat vervoermiddel gebruik te maken zou ruim voorzien worden m de kosten van kinderkleeding voor onver mogende scholieren, die daaraan de grootste behoefte hebben, en zeker zon dit niet ten nadeele zjjn van de gezondheid dergenei, dit

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1897 | | pagina 1