MIDDELRIRGSCHE COGRMT.
v
139° Jaargang.
Zaterdag
21 November.
one stad en provincie
N°. 276.
1896
Djxe courant verschijnt da gel y fes, met uitzondering vaa Zon- ea Feeatdagsal
PrQe, per kwartaal, aoowel voor Middelburg als voor alle plaataea in Nederland fraaeo p.p^ 2*^j
Afzonderlijke aammers kostea 5 ceat.
Middelburg 20 Nov. 8 n. vm. 44 gr., m. 12 n.
48 gr., av. 4 o. 49 gz. F. Verw. vry kr. W. wind.
AdverteatiSa voor het eeratvolgeai
mummer moeten dei middags vóer rScé»
uur aan het bureau bezorgd sfn.
Advertestiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen vaa 1—7 regels 1.50*, elke regel meer 20 cent, Reclames 40 ceat per regelt
Groote letters aaar de plaats die zij ianemea.
Advertentiën by abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospeotussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Afenteai.
Te '8 Gravenbage de Gebr. Belinfantb te
Amsterdam: A. de La Mar Azw.
By i
i courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 20 November.
Ken nieawe vorm voor een
bekende zaak.
Een achttal leden van de Prov. Staten va»
Noord-Brabant, beboerende tot de verschillende
sectie», had in de zomervergadering dier
Staten eene motie ingediend, verzoekende «de
Hooge Regeering uit te noodige», onverwjjld
ter band te nemen eene matige uitbreiding
vau ons (bestaand) tarief van invoerrechte»
en zoo mogelyk te willen bevorderen de op
heffing der belemmerende bepalingen van in
voer in het buitenland." Deze motie werd
ter fine van onderzoek aan de afdeelinge»
gezonden.
Uit het rapport in de zitting der State», de
vorige week ingekomen, bleek o. a. dat alge
meen werd uitgesproken, dat de materieele
depressie op agrarisch gebied voortdurend
grooter werd, dat onderscheidene takken va»
vaderlandsche njjverheid door den overstel
penden invoer van buitenlandsohe overpro
ductie van een groot deel hunner cliëntèle
werden beroofd, en dat de nationale arbeid
door den ongeljjken strjjd van landbouw en
industrie tegen den bevoorrechten, zich zelf
verschansenden buitenlandschen mededinger
groote schade leed. Schier algemeen werd
aangenomen, dat aan dien ongeljjken strjjd
een einde komen moest door eene matige,
goed geregelde, goed voorbereide uitbreiding
van het tarief van invoerrechten, en met na
druk werd betoogd, dat-alleen een spoedige
voorziening de verdere desorganisatie van
landbouw en njjverheid kon tegengaan.
Men bedoelde niet de invoering van alge
meen beschermende rechten, doch slechts rech
ten van verweer. Internationale vrijhandel was
ook voor de meeste leden het ideaal. Doch nu
dit onbereikbaar wbb, achtten zjj >een hande
len naar omstandigheden" dringend noodig en
huldigden zjj als het ware »een protectionisme
>uit noodzakelijkheid".
De oommissie van rapporteurs was het ten
Blotte met deze opvatting der overgroote meer
derheid der leden in de afdeelingen volkome»
eens en noodigde daarom de Staten van Noord-
Brabant uit de boven medegedeelde motie aar
te nemen eu >heeren Gedeputeerden uit te
noodigen haar ter kennis te brengen van Bare
Majesteit de Koningin Weduwe-RegenteB en
van de beide KamerB der Staten Generaal".
Het voorstel werd bestreden door de heeren
Pollet en JanBBen, die meenden dat bescher
mende rechten hier eigenaardig «rechten
van verweer" genoemd nadeelig zoude»
zjjn voor de nyverheid van Tilburg.
Deze meening werd bestreden door de heeren
Smits van Oyen en jhr Van der Does de Wil-
leboia. De eerste betoogde, dat de Tilbnrgsche
industrie zich ontwikkelde in den tjjd, toen
er wel beschermende rechten bestonden, er
Tilburg juist aan deze zjjn bloei te danken
heeft. De heer Van der Dobb toonde aan,
dat de motie geen speciale eiscben stelde,
maar beoogde, dat het geheele land de gele
genheid zou hebben zich over de zaak te kun
nen uitspreken.
Na repliek werd de motie met 48 tegen 4
stemmen (de heeren Pollet, JanBsen, Van de
Steen en Jos. de la Court) aangenomen.
Het gewicht van dit besluit mag zeker niet
worden onderschat, zegt het Rbld. Maar
evenmin dat de minderheid, hoe klein ook,
op den keper beschouwd van zeer groote be
teekenis was. De tegenstand kwam uit de
belangrjjkste fabrieksstad van Brabant, uit
Tilburg, welks burgemeester geen heil ziet ii
beschermende rechten en verzekerde dat de
toestand in zyn gemeente thans zóó is, dat
wie werken wil ook werken kan. Van ver
andering in het tarief van inkomsten vreest
hjj eer achteruitgang voor zjjn gemeente en
eveneens voor de omliggende plaatsen die be
lang hebben by den bloei van Tilburg.
Door de voorstanders van hoogere invoer
rechten werd beweerd, dat Tilburg zelf dar
toch door protectie groot is geworden.
Dit was een beroep op een verleden, dat ver
achter ons ligt en voor bet tegenwoordige geen
waarde heeft. Men staat juist voor het ge
wichtig feit, dat onder het vrjjhandelstelsel
hier te lande en by een sterk protectionism!
in Duitschland en Frankryk, de Tilburgscbe
nyverheid, evenals die in Twente, toch niet
alleen het hoofd boven water heeft gehouden,
maar in bloei verkeert. En daarnaast kan men
er op wjjaen, dat in Duitschland en Frankryk,
trots de niet «matige" maar zeer hooge in
voerrechten, vooral de landbouw nog voort
varend klaagt
Wat beteekent dan de luohtige verzekering
dat, al mocht Tilburg een weinig achteruit
gaan, dit ruimschoots zal worden opgewogen
door het meerder belang van geheel Nederland.
Of dit belang door een hooger tarief zal wor
den bevorderd, is zacht uitgedrukt
hoogst twjjfelachtig, als men op de ervaring
iu andere landen let; maar zeker is het
dat de fabriekssteden door het duurder worden
harer grondstoffen zouden benadeeld worden,
izoo de landeljjke gemeenten, die van
die steden in groote mate afhankeljjk zjjn.
Een ander voorstander van protectie be
weerde, dat de vrjje handel den middenstand
ernietigt en de fortuinen laat aangroeien in
enkele handen. Is het niet merkwaardig, dat
ook graaf Kanitz, de protectionistische leider
in den Duitscheu Rjjksdag, in 1895 klaagde
over het «verval van de kleine neringdoen
den" en toch huldigt Duitschland zeker niet
het vrjjhandelstelselEn men denfee aan te
groote opeenhooping- der fortuinen in enkele
handen, o. a. in de Yereenigde Staten, waar
de protectie eveneens haar hoogtjjd viertDa
ervaring daarentegen in Engeland, onder het
vryhandelstelsel by de inkomstenbelasting opge
daan, is juist dat de middenklasse vooruitgaat.
De Br&bantBche motie berust dan ook op zoo
zwakke gronden, dat de voorspelling gewettigd
is van een der voorstanders, dat zjj wel niet
spoedig zal helpen.
Het Centrum noemt het in de Staten van
Noord-Brabant gevoerde debat een leerzaam
debat, waarbjj opnieuw bloot zjjn gekomen de
wonden van het systeem, dat men in de plaats
wil stellen van het bestaande, en waarby dan
toch nog industrieën bloeien kunnen, mits
gedreven door ondernemers met energie en
werkkracht. Zulke wonden verbergt men niet
door het met klem uitspreken van phrase»
als deze: dat de vrybandel «de fortuinen doet
aangroeien in enkele handen, ten nadeele van
algemeen". Want een ongewenschte ver
deeling van de loon-aandeelen tasschen fabri
kanten en arbeiders, tusschen handels-onder
nemers en hun personeel, heeft volstrekt niets
te maken met welk stelsel van grenstarief ook,
zelfs niet te Tilburg;
Het katholieke blad zou het dan ook veel
beter vinden zulk een discussie niet te houden.
Waarom, als men toch iets van dien aard
doen wil, het zoo goed begonnen werk van
den Gelderlander niet ter hand genomen en
gearbeid aan tariefmodel Daar steekt meer
1 in dan in alle afgetrokken bespiege
lingen over een algemeene uitspraak des landB,
terwjjl men zeker is, dat men by het uitwer
ken in bijzonderheden en daarop komt toch
alles aan - uit eigenbelang weer tegen elkaar
zal gaan proteBteeren.
«Een leerzaam debat 1"
«Wjj hebben zegt het blad ten slotte
eds ontzsgljjk veel vergaderingenbygewoond
en motiën opgeteekend bjj dozijnen maar tot
dusver hebben wjj er zelden genoteerd, waari»
ernstige mannen, zooals provinciale statenle-
i, aan de regeering verlangens te kennen
gaven, die onverwjjld moesten worden
ingewilligd, terwjjl ay-zelf inzagen, dat dit
ioc'a onmogeljjk en onuitvoerbaar zou zjjn.
Indien zoo iets in volksvergaderingen en onder
weinig doordenkende mensehen gebeurt, dan
men geneigd, zulks onbekookt te noemen,
ar indien dit woord tegenover statenlede»
zeker te oneerbiedig zou klinken, welke term
past er dan voor?
Men denke tocb eens na, boe het mogelyk
zou zjjn, dat H. M. de Koningin-Regentes aan
huidige Regeering het samenstellen van
protectionistische tariefwstten zou kunne»
opdragen en nog wel onverwijld t
Weet men wat er misschien allee» gebenret
kan? Dat deze of een volgende regeering het
ontwerpen van een beschermend handelstarief
opdraagt aan een Staatscommissie.
als deze dan op het «speciaal terrein"
d. w. z. met de artikelen en met de cjjfei
van de tabel gereed gekomen is, zullen alle
Staten er nog eens van nieuw af over kannen
debatteere», en zullen allerlei industrieën en
ondernemingen bare belangen van nieuws af
aan moeten toetsen.
Eerst wanneer men het over de practyk van
het beschermend stelsel eens is en niet
eerder kan aan een algemeene protectio
nistische beweging worden gedacht. Debatten
en moties als in de Noordbrabantsche Staten
scbjjnen ons totaal onvruchtbaar.
TWEEDE KAMER.
gemeente-fioanciën tot stand te brengen. In
middels bljjft zjj het haar plioht achten tv
bevorderen, dat die voorstellen van wet bjj de
Staten-Generaal worden aanhangig gemaakt,
welke, naar haar oordeel, moeten gerekend
worden in 's lands belang te *.jjn, en er sohynt
geen grond te bestaan om voorstellen, 's lands
defensie betreffende, welke strekken niet tot
uitbreiding, maar tot instandhouding van de
vloot en tot uitvoering der bestaande vesting
wet, wegens den staatkundigen toestand van
het oogenblik daarbjj in beginsel uit te sluiten.
Waar de Staten-Generaal bereids hunne
medewerking hebben willan vetleeuen tot de
tot standbrenging van zoo menige belangrjjke
wet, niet behoorende tot de bovenomschreven
taak der regeering in engeren zin, meent deze
zich te mogen vleien met de verwachting, dat
hetzelfde alsnog ten opzichte van meerdere
der aanhangige wetsontwerpen waaronder
ook dat tot instelling van Kamers van Arbeid
moge bljjkeu het geval te zjjn.
Aan de leden, die van oordeel waren dat het
kabinet een woord van hulde verdient wegens
wjj ze, waarop het de taak, die hetzioh ge
steld heeft, vervulde, en die zich bereid ver
klaarden tot afdoening der aanhangige wets
ontwerpen mede te werken, betuigt de regee
ring haren dank.
Terecht werd er op gewezen, dat reeds uit
het redeverband, waarin dein het verslag san-
gehaalde woorden van den minister van binnenl.
zaken over den stryd tegen protectionisme en
clericalisme voorkomen, voldoende is op te
maken, dat die woorden niet werden gesproken
namens het geheele kabinet.
Omtrent den financieelen toestand geeft de
min. van financiën nog eenige nadere becjjfe-
ringen.
Zoodra de fiuancieele toestand het toelaat,
zal een voorstel tot afschaffing van de rjjks-
tollen op land- en waterwegen worden gedaan.
Ten aanzien van het landbouwkrediet meent
de regeering het resultaat van bet onderzoek
,n het landbouwcomité te moeten afwachten.
De vraag of ten behoeve van H. M. de
koningin eenige afwjjking van het algemeen
geldend privaatrecht, bepaaldelijk van het
huwelijksrecht, behoort te worden vastgesteld,
is door de regeering overwogen en ontkennend
beantwoord.
De reg. bljjft bezwaar maken op officieele
wjjze deel te nemen aan de wereldtentoon
stelling te Parjjs door benoeming eener offi
cieele commissie of bet tot stand brengen
eener Nederlandsche afdeeling. Ingevolge door
Fransche regeering vastgestelde bepalingen
is het evenwel noodig, dat de reg. maatregelen
ie om Nederl. fabrikanten, die wenschen
deel te nemen, daartoe de gelegenheid te ope-
By het waterstaatshoofdstuk zal hierop
nader worden teruggekomen.
Zeer toevallig is het zeker, in verband met
de beschouwing van J. in ons nommer van Dor-
derdag, dat, volgens mededeeling in enkele
bladen, de directeur der zaken van weldadig
heid va» H. M. de Koningin weder aan de
burgemeesters heelt bericht, dat door het steeds
toenemend aantal adreBBan en de onmoge
lijkheid, aan alle behoeftigen, die zich aan
melden, tegemoet te komen, alleen in weriie-
ljjk dringende gevallen ondersteuning kan
worden voorgedragen.
Volgens telegram aan de N. Rott. Crt. uit
Batavia is de bekende Rus Maligan wegens
hoogverraad tot 20 jaar gevangeniBBtraf ver
oordeeld.
In antwoord op het afdeelingsverslag der
Kamer omtrent het le hoofdstuk der Staats-
begrooting zegt de regeering o. a.
D8 hoogst gewichtige, ofschoon beperkte
taak, waaraan de in Mei 1894 opgetreden re
geering in het byzonder hare krachten wenachte
te wjjden, sal zjjn volbracht indien het haar
mag gelukken -ook do nadere regeling des
Zouden de ouders, wier kinderen het
voorrecht hebben een speelgoedkast erop na
te houde», niet eens wille» denken om de
minder bevoorrechte kindertjes? Zjj kunne»
hun kleinen dan leeren met St. Nicolaas va»
hun overvloed naluurgenootjes een genoege»
te verschaffen I Elk heeft toch wel een be
kend gezin, waarin zulke gaven goed geplaatst
zjjn en geluk en vreugde brengen.
Wy nemen de vrjjheid de lezers van om
blad hierop nog eens te wjjzen. Wjj deden
het al meermalen.
Heden middag had ten raadhuize de
opening plaats van de gednrende den morge»
ingeleverde stembriefjes ter verkiezing van zes
leden van de Kamer van Koophandel er
Fabrieken alhier.
Ingeleverd bleken te zjjn 27 briefjes, terwjjl a1
de aan beurt van aftreding zjjede heeren wer
den herkozen en wel mr. G. N. de Stoppelaar
met 26, J. H. Suyders, J. Borsius en G. Alberts
ieder met 25, P. A. Verhulst met 24 en P. F.
J. van Burg met 19 stemmen.
Verder verkregen nog de heeren C. J. Rek
kers 5 en G. Verhage 2 stemmen, terwjjl op
enkele personen eene stem was uitgebracht.
Het aantal kiezers bedraagt 3191»
—De tamboer en de soldaat, di*, zooals ge
meld, Zondag avond uit de kazerne van het
algemeen depö1; van discipline te Vlissin-
g e n zjjn weggeloopen, hebben zioh Dinsdag
avond woar aangemeld.
Bjj gelegenheid van baar vjjfjarig bestaan
gaf de gymnastiek vereeniging Volharding
te Goes Dinsdagavond in de concertzaal der
sociëteit Van Ongenuchten Vrij een voor de
leden en ook voor het publiek toegankeljjke
uitvoering. Een vjjftal nummers, aan de gym
nastiek gewjjd, twee tableaux-vivants en een
paar tooneelstnkjesAltijd te Laat en de
Weerbaarheid van Heidorp vormden het pro
gramma. Het publieR, dat de zaal goed vulde
waaronder ook leden van zustervereni
gingen nit de omgeving zich bevonden, was
bljjkbaar ingenomen met het vertoonden. Met
een geanimeerd bal werd de feestviering be
sloten.
- In de Donderdag te I e r s e k e ge
houden raadszitting was o. a. ingekomen
het bekende verzoek van het hoofdbestuur der
Vereeniging tot afschaffing van sterken drank,
om het schenken van sterken drank op van
wege de gemeente aanbestede publieke wer
ken te verbieden. Op voorstel van den heer
Sinke werd daarop gunstig beschikt.
an verzoek van eenige leerlingen van den
heer M. A. de Man, om dien onderwjjzer tot
hoofd der school te benoemen, gaf den beer
Sinke aanleiding, om zjjn teleurstelling te
kennen te geven, dat de heer De Man niet
op de voordracht voorkomt.
Het dag. bestuur antwoordde dat het zioh
door het raadsbesluit, hetwelk meerdere taai
akten als aanbeveling stelde, gebonden achtte,
om personen met 3 taaiakten, van wie er
onder de sollicitanten 9 waren, voor te dragen.
enoemd werd, om met 1 Januari in functie
te treden, de heer D. Rietveld de Hondt te
Gorinchem, no 4 der voordracht.
Tot klokkenist en klokluider werd benoemd
J. Steenblok en tot lid van het Algemeen
Armbestuur de heer A. Sandee.
Ü8 rekening 1895 en de begrooting 1897 van
dit Armbestuur werden ongewjjzigd goedge
keurd, de laatste met een eindcyfer van f8221,94.
Aan mejuff\ J. J. Andriessen, onderwjjzeres
aan school 2 en als zoodanig benoemd te
Vlissingeu, werd op haar vetzoek eervol ont-
ag verleend tegen 1 Febr.
Ter tafel kwam opnieuw een contract be
treffende de van dan Staat in erfpacht te nemen
slikken, benoodigd voor de vergrooting der
haven. Een poging om art. 3 daarvan, dat
aan de gemsente de verplichting oplegt om
een strook slik, buiten de haven en niet voor
het publiek gebruik bestemd, op vaardiepte
te houden, is niet met gnnstigen uitslag be
kroond. Dus werd het contract nu ongewjj
zigd door den raad geaccepteerd.
In het heffingsbesluit voor den hoofdelyke»
omslag komt de bepaling voor, dat de nood-
;akeljjke kosten voor de opvoeding van kin
deren boven de tien jaar tot mindering van
het belastbaar inkomen mogen gebracht
worden.
Dit artikel werd, op voorstel van het dag.
bestuur, gesohrapt omdat het begrip nood-
zakeljjk te onbepaald is.
Op de Donderdagavond door de Zierik-
zeesche IJsvereeniging, ten huize van mej
wed. Kanaar, gehouden algemeene vergadering
werd de rekening over het afgeloopen dienst
jaar goedgekeurd met een goed slot van
f 135.67. Vjjf aandeelon in de geldleening
voor de patent werden uitgeloot; twee heeren
gaven hnnne uitgelote aandeelen aan de Veree
niging ten geschenke, een beleefdheid die met
applaus werd begroet en waarvoor de voor
zitter, de heer J. van Schelven, hun harteljjk
dank betuigde. Tot bestuursleden werden her
kozen de heeren C. W. Bal en Z. J. van de»
Bout, terwjjl in plaats van den beer Koning,
naar elders vertrokken, en van den heer J.H.
Ochtman Sz., die bedankt bad, werden gekozer
de heeren A. Frelier en J. Wiebols.
In den nacht van Woensdag op Donder
dag voer schipper C. Kojjff, van Oudenbosch
met zjjn tjalk, groot 80 ton, beladen met sui
kerbieten, op den steenen strekdam, ten N. W.
van Stavenisae, omboog. De lading,onge
veer 43 last, is overboord geworpen. De tjalk
maakt veel water en kan met pompen niet
boven worden gehouden. De lading, bestemd
naar OudenboBcb, was verzekerd; het vaar
tuig evenwel niet.
In de Donderdag te Axel gehouden
vergadering van den gemeenteraad, waarin f
leden tegenwoordig waren en afwezig was d-
heer P. van Hoeve, kwamen o. a. ter tafel eei
kennisgeving van den heer A. van der Hooft,
dat hjj wegens vergevorderden leeftjjd ontsla*
neemt als lid van het algemeen burgerlyk
armbestuur, en een brief van den heer F. van
Dixhoornhoofd «ener school te Ter neuten,
waarbjj deze kennis geeft van het overlyden
van zjjn broeder, den heer P. van Dixhoorn,
lid van den raad dezer gemeente.
De voorzitter stelde voor den heer Van der
Hooft dank te betuigen voor de vele diensten,
gedurende tal van jaren aan de gemeente b9-
weze», en deelde verder mede, dat aan de
wednwe van den heer P. van Dixhoorn namens
den raad reeds een brief van rouwbeklag was
gezonden.
Op eenige rekwesten tot afkoop van cjjm
en tot het verkrjjgen van gemeentegrond in
erfpacht werd gunstig beschikt.
De raad benoemde tot lid van het algemeen
burgerlyk armbestuur, in plaats van den heer
A. van der Hooft, den heer Jac. Dregmans, en
tot leden van de Nieuwjaarscommissie de
heeren G. Wejjns, A. W. van de Bilt, A. van
Wjjck, F. van Tatenhove, A. A. Ramondt, J.
K. Vink, J. A. van Hoeve, Lev. van Gadeand,
F. Dieleman Jacz., Dirk de Blaajj, Ferd. van
Driel en C. de Putter.
Ten slotte werd behandeld een verzoek van
den heer L. B. A. Rol ff, onderwjjzer aan de
O. L. school, om zjjne jaarwedde zoodanig te
veranderen, dat deze geljjkgeateld worde met
die der overige onderwjjzers zonder hoofdakte.
Dit verzoek werd met 6 tegen 3 stemmen ge
wezen van de hand. Voor inwilliging stemden
de heeren P. Koster, C. N. Jansen van Rosea-
daal en L. Lamaïtre; tegen de heeren J. Wol-
fert, M. A. Smies, G. Wejjns, P. Dregmans,
P. Dieleman en D. J. Oggel, voorzitter. De
voornaamste reden waarom dit verzoek werd
verworpen, was dat de heer Rolff nog te kort
in functie is.
Bjj de gewone rondvraag verklaarde de heer
Jansen van Rosendaal het wenscheljjk te
achten, dat in de Oude Stad een rjj olmen*
boomen werd geplant. De voorzitter beloofde
de eerstvolgende raadsvergadering een
daartoe strekkend voorstel te zullen doen.
De heer J. A. Fremouw van G r o e d e
die, zooals wjj onlangs mededeelde», geslaagd
is als surnumerair bjj de Mij t. Exp.van SS.,
is geplaatst te Helmond.
Door de gemeentepolitie te Sluis werd
Woensdag cp heeterdaad betrapt de bjj de
justitie en politie welbekende K. van den B. uit
de Wjjk Heille, die bjj den landbouwer A.
Coene aldaar ongevraagd een bezoek bracht
aan het graan, opgeborgen in de schuur.
Gedurende de maand October kwamen
in de provincie Zeeland 48 gevallen van
vlekziekte bjj varkens voor in 13 gemeenten
i bjj 43 eigenaars.
Inrafilletlache weezen.
Het uit een zeetal heeren bestaand comité,
dat de lezing had voorbereid, op Donderdag
avond door den weleerwaarden heer T. Tal,
opper-rabbjjn te Gravenhagp, alhier gehou
den, heeft, wat de opkomst van belangstel
lenden betreft, zeker reden tot tevredenheid*
De groote bovenvoorzaal van de sociëteit.^ Joris
was maar net groot genoeg om allen te be
vatten, die waren opgekomen.
De heer J. Meyers, de tolk van het comité,
heette de aanwezigen welkom, om daarna het
woord te geven aan den heer Tal, die zich
ten doel gesteld bad te spreken over «Ver-**
zot-ging van onvermogende Israëlietische weezen
in Zeeland."
De zeer begaafde spreker begon met et aan
te herinneren, hoe hjj een vjjftal jaren geleden
op een zonnige» Juüdag te Leiden de inwy-
dingstoespraak hield van het toen pas geopende
centraal Israëlietisch kinder-, wees- en dooE-
gangsweeshuis aldasr, eene stichting, aan de
liefdadigheid van wjjlen mevr. Spyer te
danken en met een 12 tal kinderen aangevangen*
Hjj zette uiteen wat die stichting wilde zjj*
en toonde aan hoeveel zjj, die aan het hoofd
er van stondenhebben moeten leeren alvorens
de stichting kon geacht worden te wezen wat
zjj zjjn moest.
Met wegslppende woorden schetste de heer
Tal wat de plicht is van den menscb, van de*
natuurgenoot ten opzichte van het verlaten
kind en zette hjj uiteen wat ten dezen op
zichte door het huis te Leiden gedaan is. Hjj
liet uitkomen hoe het et trachtte te komen met
giften, met contributies, met dotaties en hoe
bet daarin niet slaagde en zjjn toevlucht
nemen moest tot collectes die, niettegenstaande
de financieele bate vrjjwel woog, toch de zaak
moreel benadeeldenomdat de geefgrage
menschen te veel kregen van die beroepscol
lectanten die, hoe goed zjj zich ook weerden,
al meer en meer toonden dat het vragen
hun een beroep geworden was.
Men is daarom ermede geëindigd en wil
een anderen weg inslaan, om tot steunen op
te wekken.
Het gaat niet aan om uit de giften en oou-
tributies de kosten te visden om de 25 kinderen,
die thans in het buis te Leiden zjjn, op te
voeden. Dat aal men gaarne gelooven, wan»
