MIDDELBURGSCHE COSJRANT.
N°. 269.
139s Jaargang.
1896
Vrijdag
13 November.
D«se coarast verechfjifc dagelijks, met uitzondering vu Zoa- ea Feestdagsa.
Frjji, per kwartaal, aoowel voor Middelburg als voor alle plaatse» ia Nederlaad fraaoo p«m
Afzonderlijke aummers koste» 5 ceat.
ffkemoaeter.
Middelburg 12 Nov. 8 u. m 42
48 gr., at. 4 u. 47 gr, F. Verw, tam.
rr.. m. 12 u. I
i. kr. Z.W.wind. I
Advsrteatiëa voor het eeratvolfesi
mummer moeten de» middag» v6er één
uur aam het bureau bezorgd sga,
AdverteaÜë»20 ceat per regel. Geboorte- dood- ea alle aadere familleberiohtea ea
Dankbetuigingen vaa 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 ceat per regt)(
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Adrerteafciëa bjj abonnement op
voorwaarden. ProBpeotuBBea daarvan zjjn
aam het bureau te bekomen.
voordeelige I
n zjjn gratis I
Te
Ageatei.
'b Gravenhagedb Gbbb. Beltnvastb te
nsterdamA. de La. Ma.b. Azn.
Bjj dese oourant behoort een BijvoegseJ.
De gemeente-flnanciën.
VI.
Be sevol^é» voor Zeeland van J»e<
ontwerp,
Van geachte zijde is 0113 gevraagd, of het
mogelijk zou zijn te berekenen, welke resul
taten het door de Regeering ingediende
ontwerp voor de gemeenten in Zeeland
hebben zou. De vrager was van oordeel,
dat die berekening verrassende uitkomsten
zou opleveren, vooreerst voor die gemeenten
in het bijzonder, maar in de tweede plaats
voor de provincie en voor hare belasting
schuldigen in het algemeen, uitkomsten, die
deze hoogstwaarschijnlijk niet aangenaam
zouden vinden.
Ook wjj waren dat oordeel toegedaan.
Maar de onmogelijkheid, om de berekeningen
zuiver te maken, in verband met het
lijk omslachtige dier berekeningen, weerhield
ons er aan te beginnen.
Intusschen vinden wij in de bedoelde
vraag aanleiding om nog even op het onder
werp terug te komen, ook omdat wij daar
door gelegenheid hebben, een in onze vorige
artikelen geslopen schrijffout te herstellen
en eene opmerking te rescontreeren, die naar
aanleiding dier artikelen gemaakt is.
De fout is deze, datVlissingen
woordig wegens de rijksuitkeering, vervan
gende het vier vijfde der personeele belasting,
en de belastingen op het verbruik geniet
f 74.400 en niet 84.400, zooals wij in ons
derde artikel opgaven. Daar de nieuwe
rijksuitkeering f 42.300 bedragen zal, zou
V1 i 8 s i n g e n staan voor een tekort van
f 32.000, in plaats van f 42.000.
De opmerking is die van den persover
zicht-schrijver in de Haarlemsche Courant van
3 November jl., waarin deze beweert, dat
wij geen notitie genomen hebben van de
bepaling, dat de nitkeering aan de gemeenten
niet mag dalen beneden hetgeen zij thans
krijgen.
Wanneer de schrijver het nommer der
Middelb. Courant van 31 October jl. opslaat,
dan zal hij daar in de derde kolom in het
midden de mededeeling van de bepaling
vinden, die wij heeten over het hoofd gezien
te hebben.
Als wij niettemin in het nummer van 2
November geconstateerd hebben, dat Ier
ge ke 400, Koewacht ƒ2500, Nisae
f 800 en Veere f 1500 minder zullen
krijgen dan thans, dan is dit, omdat wij by
de thans genoten vaste uitkeeringen tot
vanging van het vier vijfde gett
de sommen, die deze gemeenten als subsidie
voor de kosten van haar onderwijs en van
hare huishouding van het Rijk hebben
gekregen.
Immers, de bedoeling van het ontwerp is
ook om een einde te maken aan den tinan-
ciëelen nood der gemeenten. Of in die»
nood voorzien werd door een subsidie voor
de onderwijskosten of voor de kosten der
huishouding, doet minder ter zake, wanneer
men weet, dat de eerstbedoelde snbsidiën
reeds lang in mime mate verleend zijn,
voordat van laatstbedoelde snbsidiën spraki
was, en dat art. 49 der onderwijswet op
vele gemeenten in vrygevigen zin wordt
toegepast om subsidie voor de kosten der
huishouding onnoodig te maken.
De berekeningen der Regeering betreffende
Ierseke, Koewacht, Niss
Veere(met Middelburg enVlisein-
g e n de eenige Zeeuwsche gemeenten, die
in den toelichtenden staat bij het regeerings-
ontwerp voorkomen) doen zien, dat ook bij
aanneming van haar stelsel in deze ge
meenten die buitengewone hulp noodig zal
blijven. Hoe is het te dien aanzien met de
andere noodlijdende gemeenten in Zeeland
geschapen
Zekere berekeningen zijn daarvoor niet
te maken. Het ontwerp wil, dat zij zulleD
gebaseerd zijn op de gemeente-rekeningen
over 1896, welke nog loopen. De Regeering
heeft nu in haar toelichtenden staat de in
komsten over 1895 genomenmaar deze
zjjn nog niet voor alle gemeenten openbaar
gemaakt. Bovendien is ten eenenmale onbe
kend, welke verhouding bestaat tusschen de
totalen der huurwaarden van de voor de
personeele belasting met-aangeslagen per-
ceelen en van alle perceelen in de gemeenten.
Eene berekening van de eventueel© ge
volgen der wet moet dan altijd eenigermate
blij ven a leap in the dark. Intusschen, wan
neer we de cijfers nemen der rekeningen
oyer 1P94 (zocals die in het provinciaal
verslag over 1895 zijn medegedeeld) en voor
de bedoelde verhouding eene aannemen van
25 °/0 (voor dc gemeenten Ierseke, Koe
wacht, Middelburg, Nisse, Veere
en Vlissingen bedroeg die resp. 26,
26, 22, 29, 20 en 24 pet.) dan zullen onze
berekeningen, al zijn ze niet correct, toch
wel niet zoo heel ver van de waarheid zijn.
Voor zooveel nu de in 1894 noodlijdende
gemeenten in Zeeland betreft, zijn we
dan gekomen tot den navolgenden staat,
waarin voorstelt:
A de tegenwoordige vaste uitkeering van
het Rijk
B de in 1894 genoten Rijks-subsidie voor
onderwijs of kosten huishouding;
0 het gezamenlijk bedrag van A en B;
D de nieuwe uitkeering in rond cijferen
E het bedrag in rond cijfer, dat volgens
de voorgestelde regeling minder zal wor
den uitgekeerd dan in 1894 genoten is.
GEMEENTEN: A B C D E
Bosehkapelle 1103 650 1750 1400 350
Burgh 903 1150 2053 1020 1030
Glinge 20144800 6814 3570 3240
Golijnsplaat 2818 450 3268 2850 420
Eede 1207 565 1772 1400 370
Ellewoutsdijk 1272 900 2172 1310 860
Graauw 2071 500 2571 2220 350
Hengstdijk 773 750 1523 1000 520
Kapelle 3240 2760 6000 3380 2620
Koewacht 2311 3100 5411 2939 2472
Krabbendijke 19371800 3737 2930 810
Nieuwvliet 959 700 1659 1130 530
Nisse 10371350 2387 1603 784
Oudelande 917 900 1817 1200 620
Oveislag 575 300 875 570 300
Philippine 6881200 1888 1280 610
Retranchement 971 700 1671 1150 520
Rilland-Bath 2108 2000 4108 2800 1310
Schore 1021 440 1461 1020 440
Serooskerke (S.) 479 500 979 510 470
St Janeteen 2004 800 2804 2500 300
Stoppeldijk 19711950 3921 2480 1440
Terneuzen 9083 1680 10763 12100
Veere 14991550 3049 1533 1516
Waarde 917 1300 2217 1340 870
meldinge 20601800 3860 2810 1050
Westdorpe 2433 1450 3883 2560 1320
Westkapelle 1667 1600 3267 2150 1120
Ierseke 3053 3000 6053 5609 444
Zuiddorpe 14501030 2483 1440 1040
Totaal 27726
We constateeren nogmaals, dat onze cijfers
slechts globaal zijn. Maar op een paar dui
zend gulden meer of minder komt het niet
aan. Het resultaat is, dat we wel niet ver
van de waarheid zullen zijn, als we beweren
dat de noodlijdende gemeenten in Zeeland
door den nieuwen maatregel een 25 a 30
duizend gulden minder zullen ontvangen dan
ze tot dusver genoten aan vaste rijksuit
keering en aan rijkssubsidie.
Vlissingen zal een tekort van onge
veer 32.000 krijgen. Globaal berekend,
mag dus worden aangenomen, dat na de
invoering van den nieuwen maatregel de
noodlijdende gemeenten in Zeeland en
Vlissingen nog een zestig duizend gul
den zulien te kort komen!
Daarin zal natuurlijk moeten voorzien
worden. Wat de noodlijdende gemeenten
betreft, zal de Regeering, die door het tot
dusver verleenen van subsidie erkend heeft,
dat de belastingen in die gemeenten de
grens der draagkracht hebben bereikt, op
verhooging daarvan niet kunnen aandringen.
Wat Vlissingen aangaat, behoeven
we maar even te herinneren aan de klachten
over den hoogen druk der belastingen, die
bij de jongste begrooting aldaar in den Raad
aangeheven zijn. Is het bovendien niet een
zedeljjke plicht der Regeering om, waar zij
door de wet der gemeente feitelijk het leven
onmogelijk zou maken, haar anderzijds
schadeloos te stellen
Vanwaar moeten nu die (globaal geraamde)
60.000 komen
Twee gevallen zijn mogelijk.
De Regeering kan de tekorten dekken
door eene matige toepassing van art
der wet op het lager onderwijs, zooals het
in de memorie van toelichting heet. Wij
zouden willen vragen: als dan toch op die
;e voor de tot dusver noodlijdende
gemeenten in Zeeland op den totnogtoe
olgden weg van subaidiëering moet worden
voortgegaan en die weg ook ,.w Vlis
singen moet worden ingeslagen, waarom
is dan wijziging der wet met al haar om-
slachtigen omhaal noodig?
Maar al is de Regeering thans van
plan, aldus te handelen, zij kan van ziens
wijze veranderen. Of er kan een ander
ministerie komen, dat niet deze wijze van
Handelen volgen wil. En dan dreigt der
provincie Zeeland een groot gevaar.
Immers, dan zal in de tekorten kunnen
worden voorzien door snbsidiën, waarvan
Rijk en Provincie ieder de helft
zullen betalen.
Van de inzichten eener wisselende Regee
ring hangt het dus af, of de pro vinei
Zeeland zal worden gesteldvoor
eenjaarlijks terugkeereude uit
gaaf, die globaal op dertigdui-
nd gulden kan worden gesteld.
Niet alleen zullen de hoogere uitgaven, die
het nieuwe ontwerp aan het Rijk oplegt en
die door de Regeering op twee en een kwart
millioen zijn geraamd, voor Zeeland
volstrekt geen effect hebben,
maar bovendien zullen de Zeeuwen staan
voor de mogelijkheid van bel a s ting-
verhooging tot een bedrag van
dertig duizend gulden!!
We haalden in ons derde opstel reeds
enkele voorbeelden aan van de ongerijmde
algen, waartoe de wet aanleiding geven
zal. De bovenbedoelde persoverzicht-!
Haarlemsche Courant schijnt zich aan dat woord
.ongerijmde gevolgen" te hebben gestooten.
Welnu, cijfers spreken. We zullen er daarom
nog enkele geven en vestigen de aandacht
op onderstaand staatje, waarin alleen
meenten voorkomen, die tot dusver
niet gesuhsidiëerd
tri H n M
O g fT
<r? g. S a. 8.
3 g 8 g-
S S B 1 8- I
to C* «J; ST tt
Coos,?».—2.2®®
illliiili *ii|
to cn o* w co «q
co co
8 8 8 8
8 8 8
S 3-2
2
to W -5
CO OS tO
f to OS to
888888888
cd m o
W O C*
b m to O w
888888
Uit dit staatje blijkt, dat, als het ontwerp
der Regeering doorgaat, men den hoofdelijhn
omslag zal kunnen verminderen te
Amsterdam met 18 pet.
Gouda 31
Schiedam 34
Zaandam 40 B
Rotterdam 41
Hoogeveen 43
Enschedé 48
Haarlemmermeer 91
terwijl zelfs te Tilburg de hoofdei ij ke
omslag geheel kan verdwijnen
n de gemeente bovendien nog
3000 zal profiteered!
Wanneer we nu, even resumeerende, ten
aanzien van dit ontwerp van wet, hetwelk
geroepen heet te zjjn om in den fiuaucieelen
nood der gemeenten te voorzien, constateeren
lo. dat het de noodlijdende gemeenten in
Zeeland niet afdoende baat
2o. dat de hoogere uitgaaf van twee en
een kwart millioen, die uit het ontwerp
voortvloeit, voor de provincie Zeeland geen
effect zal hebben;
3o. dat het ontwerp daarentegen aanlei
ding kan geven om de Zeeuwen, die toch
ook al wel weten wat belasting betalen is
nog met dertig duizend gulden te bezwaren
4o. dat dit alles gebeurt om de inwoners
van de meer of minder welvarende, althans
niet-noodlydende gemeenten Gouda, Schiedam
enz. te ontlasten voor een derde of grooter
deel of zelfs voor het geheele bedrag van
hunnen hoofdelijken omslag,
dan durven we gerust vragen, of we onge
lijk hadden met onze bewering, dat het
wetsontwerp tot ongerijmde gevolgen zou
leiden
En dan durven we ook vertrouwen, dat
de Zeeuwsche afgevaardigden in de volks
vertegenwoordiging daarop het volle licht
zullen laten vallen.
H. J. G. H.
De provinciate'opcenten op de rijksbe
lastingen zjjn ongeveer even hoog als die in
Friesland, Groningen en Drenthe, maar drie
k viermaal hooger dan die in Gelder
land, Zuid-Holland, Noord-Hollanden Utrecht.
Middelburg 12 November.
Een verstandig woord
laat de Arnh. Crt die zich ten opziohte
van de Liberale Unie op hetzelfde standpunt
plaatst als wjj hooren.
Wjjzende op de motie, voorgesteld door de
Leidsche Vrijzinnige Mesvereeniging, verklaart
het blad, dat het doel van de daarbjj op de»
voorgrond gestelde wjjziging is te bewerken
dat ook zjj, die vaa de in het oatwerp gefor
muleerde meeningen afwijken, eene plaats in
het Unie-verband kunnen innemen. Dit ma?,
zegt de redactie, met de beste bedoelingen
worden beoogd, maar het verraadt weinig
politiek inzicht. Welk vaandel men opsteke,
welk programma men vaststelle, de eerste
eiech der praotjjk ia dat alle aangeslotenen
volgen, zoodra de gewenschte hervormingen
een concreeten vorm gaan aannemen. Maar
wanneer nu door de afgevaardigden het ont-
werp-programma aldus wordt gewjjzigé, dal
het geheele gemengde gezelschap van halve
en heels liberalen, die zich volkomen te goe-
derfcronw voor waarlijk vrijzinnige, voor her
vorming warm gestemde" staatslieden houden,
en die tot nogtoe in de liberale partjj gevon
den worden, in het Unie-verband kunnen
worden opgenomen, dan zal de aansluiting en
samenwerking slechts zoolang duren als men
elkander met groote woorden en algemeene
termen sticht en bezig houdt. Zoodra de
maatregelen, welke verlangd worden juist op
het gebied van de sociale wetgeving, waar de
grootBte urgentie gevonden wordt, aan de orde
komen, zal het verschil van meening es
opvatting zich onvermjjdeljjk voordoen, en de
scheiding zeer zeker volgen.
De Liberale Unie heeft dus Zaterdag niet
te kiezen tuseohen scheiding of samenwerking,
maar tusschen scheiding en scheiding. Schei
ding, uitééngaan nu, vóórdat het gemeenschap
pelijk werkprogramma, waarvoor eenstemmig
heid het eerate vereischte is, wordt opgemaakt,
of scheiding later, wanneer het gebied vat
de woorden verlaten, dat van de daden be
treden moet worden. De laatste scheiding is
onvermijdelijkdie onvermjjdeljjkheid wordt
niet geschapen door moedwil noch opzet vat
de Liberale Unie, de kettermeesteres en Bcheur-
maahster, zooals ze al gescholden is, zjj is een
gevolg van het onder hen, die zich onder de
liberale vlag hebben geschaard, bestaand mee-
ningverBchil. Op zichzelf reeds een afdoend,
een uit een politiek oogpunt onwederlegbaar
argument om te scheiden vóórdat de veldtocht
aanvangt. Moet de scheiding later plaats
hebben, dan zjjn de nadeelige gevolgen voor
beide partgen niet te overzien.
Het blad noemt de Leidsohe motie geen
welwillende motie. Dit bljjkt uit de daarover
gehouden beraadslaging.
»Een liberaal duldt niet dat hem ietB wordt
opgedrongen", ziedaar de grondtoon van de
verdediging dier motie. Wjj kennen dat in
den vorm zoo fier, maar in het wezen der zaak
zoo verlammend woord, dat al zoo dikwgla tot
teleurstelling van het naar hervormingen hun
kerend land heeft geleid, aa de liberale par
ty in de schatting der natie geduoht heeft
doen dalen. Dat individualisme, dat vasthou
den aan eigen meeuinhjea, die meestal nega
tieve, afkeurende, nooit opbouwende meeninkje»
zjjn, is een ware ramp. Het zou eene groote
verdienste van de Liberale Unie zjjn, indien
ze ons daarvan afhielp en eene groep voor
uitstrevende vereenigingen vormde, die politiek
inzicht en plichtsbesef jegens de natie genoeg
hebben om door overleg tot eene gemeen
schappelijke overtuiging te geraken, waarin
de indmdueele meeningen zich kunnen op
lossen.
Het door het bestuur der Unie voorgesteld
programma geeft aangevuld, gewjjzigd of
onveranderd de gelegenheid aan de afge
vaardigden van vrjj zinnige kies vereenigingen,
uit veraohillende oorden des lands Zaterdag
bijeengekomen, om de beginselen vast te
stellen, waarvoor zjj bg de verkiezingen van
1897 adhaesie van de kameroandidaten ver
langen.
De Leidsohe motie daarentegen voert terug
op den kwaden weg, die verlaten moet wor
den, en handhaaft tot schade van het land de
oude verwarring, onmiddellijk gevolg vanmee-
ningsverschil over de uitvoering, bjj beweerde
eenstemmigheid over beginselen.
Met éen stem meerderheid 19 tegen
18 heeft de liberale kiesvereeniging te
Leeuwarden de motie van het bestuur om
instemming te betuigen met de algemeene
strekking van het programma, door het be
stuur der Liberale Unie voorgesteld, verworpen
en besloten instemming te betuigen met de
motie-Leiden.
Hetzelfde besluit namen Vrijheid en Orde
te Harlingen en de Liberale kiesvereeniging
te Zutphen.
De kiesvereeniging Arnhem sloot zich ge
heel bjj het bestuur der Unie aan.
Door de Vereeniging van burgemeesters eti
secretarissen in Noord-Holland is aan H. M.
de koningin een adres gezonden, waarin het
verzoek wordt gedaan, om de >wet, houdende
voorschriften ter viering der dagen, aan den
openbaren Christeljjken Godsdienst toegewjjd",
gearresteerd den ln Maart 1815, in te trekken.
De vereeniging grondt haar verzoek op de
omstandigheid, dat het hoofd der gemeente
wordt geplaatst voor de keuze om óf met de
handhaving der Zondagswet de hand te lich
ten en toe te zien, dat zjj voortdurend wordt
overtreden, óf krachtens den eed bjj de aan
vaarding zjjner betrekking afgelegd, zjjn plicht
doende en de wet gestrengeljjk handhavende,
in de gemeente moeilijkheden in het leven te
roepen, waarvan de gevolgen welliobt niet te
overzien zgn.
Dat dit verzoek onze volle instemming weg
draagt, weet ieder die gevolgd heeft al wat
wg zoo nu en dan over die dwaze wet schreven.
Bjj kon. be8l.:
is benoemd tot ontvanger der dir. belast,
enz. en van den waarborg te Schoonhoven
o. a. J. G. Lobiy van Troostenburg de Bruyn,
ontvanger te Appingedam c. a.
is benoemd voor den tjjd van vjjf jaren bjj
bet pers. van den geneeak. dienst der land"
macht, tot reserve-officier van gez. 2de kl.,de
beer K. H. J. Barendrecht, arts
is benoemd bjj het pers. van den geneeak.
dienst der landmacht, tot officier van gezondh.
Ie kl., de offioier van gezondh.2e kl. R. C. E.
Heken, van dat personeel
is de eer8te-luitenant K. F. Collard, van
het 3de reg. inf., op petsioen gesteld ad
f 1365 'sjaars.
UIT STAD EN PROVINCIE-
Bjj kon. besluit is, zooals nog io een
leel der oplaag van obb vorig nommer gemeld
is, benoemd tot burgemeester van Driewe
gen, van Nisse en van OvezandeD.
Mulder, secretaris van Driewegen en van
Nisseen tot burgemeester van W e m e I-
d i n g e F. Dekker Jz.
De St. Ct. van heden bevat degewjjzigde
statuten van de nsamlooze vennootschap
Beetworteleuikerfabriek Sas van Gent te
Sas van Gent.
De gymnastiek- en sohermvereeniging
Achilles alhier heeft zich Woensdagavond
de belangstelling van het M.ddelburgKche
publiek ten volle waardig getoond. Want wjj
geloovea niet, dat een van de talrjjke toe
schouwers, die de geheele zaal van het Schut
tershof vulden, onvoldaan is huiswaarts gekeerd,
of niet heeft medegewerkt aan de toejuichingen,
welke den jongelui telkenB ten deel vielen.
Achilles toch heeft het beste vertoond, wn|
