MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 266. 139" Jaargang. 1896 Dinsdag 10 November. FEUILLETON. Het yeriipen van Georp Drill. Oase courant verschat d a g 1 ij k smet uitzondering va* Zo*- m Faeatdsf9*ï Prgi, per kwartul, soowel voor Middelburg als voor alle plaatse* in Nederlaad frnaeo p.p., f 2.^1 Afzonderlijke nummers koste* 5 cent. VhnaoMct Middelburg 9 Nov 8 u. to 39 gr., m. 12 n. 45 gr., 4 n. 42 gr. F. Verw. tam. kr. N. wind. Advertentiën voor het eeratvolgesi mummer moetem des middag» vdor étém uur aam het bureau bezorgd *§sf Adverteïtië*20 ce*t per regel. Geboorte- dood- e* alle andere familieberichte* e* Daakbetoigiagea vu 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 ceat per regtfy Groote letters naar de plaats die zy innemen. Adverte*ti6* bjj abonnement op voordeel voorwaarde*. Prospectussen daarvan zjjn aa* het bureau te bekomen. IgeafcB. b Gravenhagede Gebr. Belinfantb te ïBterdam: A. de La Mar Azn. Middelburg 9 November. ProR'Bmmn Liberale IJaie. De redactie van de vooruitr.trevend-iiberale Nederlander levert een pleidooi voor het brengen der kiesrechtquaestie op het program van urgentie. Zjj herinnert, dat dit ook het standpunt was der Mei-circulaire en ziet niet in, op welken grond thans een ander stand punt is ingenomen. Tegen dit voorstel hopen wjj dat de alge meens vergadering der Unie zich zal verzetten. Dit is een noodeloos opwekken van agitatie over een punt, dat toch de eerste vier jaren wel kan big ven rusten. Ons dunkt dat het bestuur nu juist den goeden middenweg in deze wil bewandelen. Door de liberale kiesvereeniging Vooruit gang te Haarlem is èn het Hervormingspro gramma èn het program van urgentie goed gekeurd. In het laatste werd echter nog pa ragraaf 6 van het andere programma over gebracht deze luidt«Behartiging van de ontwikkeling van landbouw, vee teelt, handel en ngverheid, niet door beschermende rechten, maar door andere maatregelen, o. a. door verbetering van ver- keers- en gemeenschapsmiddelen, ook tusschen afgelegen streken en de centra van bevolking en, wat den landbouw aangaat, o. a. door verbreiding van landbouwonderwijs, door sa mentrekking van de bestuurstaak ten aanzien der landbouwbelangen bg éen der departe menten van algemeen bestuur, door herziening van de bepalingen op het stuk van de jacht". Door verschillende andere liberale kiesver- eenigingen, o. a. die te Meppol en Algemeen Belang te Utrecht, is ook volkomen instem ming betuigd met beide programma's en de vereenigingen. ATOFKII. Een heden uit Batavia, dt. Zondag, ontvan gen officieel telegram luidt »In de afgeloopen week maakte eene colonne uit Mesdjid Indrapoeri en Selimoen tochten naar den omtrek. Licht gewond werden twee offioieren en gewond zes militairen beneden dien rang." In het Bat. Nbld. schreef Mokumer onlange Nu de heer Prujjs van der Hoeven hier en in Nederland op zgn plaats is gezet om zgr brutale insinuatie, en hg, zooak het Nieuwe blad schreef, bakzeil" heeft gehaald: nu ei dus in dien zin niets ot niemand meer tegen die insinuatie behoeft verdedigd te worden, nu aoht ik het moment niet ongeschikt om te publiceeren, wat mg reeds voor lang werd medegedeeld door iemand, die tengevolge zjjner posite in patria het weten kon. Het is nl. dat de tegenwoordige Gouver neur-generaal reeds bg zgn benoeming een tegenstander was van het stelsel-Deykerhoff- Oemar, en ronduit den minister Yan Dedem te kennen gaf, dat hg het een slecht stelsel achtte, dat nog wel door minder betrouw bare personen werd in practjjk gebracht. Dat maakte de heeren op het Plein eenigszins ongerust, en de minister drong er op aan, dat de nieuwe landvoogd althans beloven sou, zoolang het met Oemar goed ging, op Uit het van JAMES PA-YN. EERSTE DEEL. Het onderwerp dat de heer Driffel besprak, was voor mg nog vreemder dan voor Lonrene, maar ik begreep er toch uit,dat de eigendommen, van den heer Driffell volstrekt niet heelemaal in zgn eigen handen waren en dat, wanneer Lourens vgf-en-twintig jaar oud was, er door vader en zoon een akte moest gepasseerd worden, om een belangrgke som gelda los te krggen, die thans nog vaststond. Het was erg lastig, zei de heer Driffell ofschoon de. advocaat dit niet geheel met hem eens sob te zgn daar het hem voor het oogenblik belette zgn zaak onder de gunstigste omstan digheden uit te breiden. Doch zelfs nu scheen hg er over te denken een groote uitgave te doen om een zeker patent te nemen,dat den aankoop van verscheiden nieuwe werktuigen zon noo- dig maken. Het was geen onderwerp dat met genoegen in eenig salon zou begroet zgn en het was erg pgnljjk, om mevrouw Drillfellbg die gelegenheid gade te slaan. Ik verbeeld anfj dat *jj zoo big zou geweest zgn, indien geneerlei wjjze tnsschenbeide te komen. De r Yan der Wyck wilde dit wel beloven, doch voegde erbjj, dat, indien het verkeerd mocht uitloopen, bg, als gouverneur-gene raal, krachtig te Atjeh zou doen optreden. Blgkoaar heeft een en ander ook H. M. de Koningin-Regentes ongerust gemaakt, want ook tegenover fl. M. heeft de nieuwe Landvoogd zijne belofte moeten herhalen en Z. E. moet dat geheel op dezelde wgze heb- hen gedaan. Is het, in dit licht beschouwd, nu niet de allernatuurlijkste zaak ter wereld, dat, toen het verraad van Oemar op zóu afdoende wjjze het wantrouwen van den gouverneur-generaal rechtvaardigde, er met kracht is opgetreden en nog wordt geageerd Het zou niet kwaad zgn, wanneer van regeeringBwege iu Nederland bg bepaalde gele genheden wat meer open kaart werd gespeeld. Geen enkel belang zou erdoor zgn geschaad, indien harerzjjds gezorgd werd, dat de natie het weinige wist, wat hier te weten viel. Het is niet te verwonderen, dat, als een oud-lid in den Raad van Indië insinueert, zooals de heer Prugs van der Hoeven heeft gedaan, het publiek ook het beschaafde en bemiddelde door een leeljjk wantrouwen wordt beheeracht, en nu mag men zeggen, dat dit de regeering niet kan raken, de waarheid is, dat men niet aarzelen moet zulke soort van laster te fnui ken, wanneer men de middelen daartoe zoo gemakkelijk kan verstrekken. Een verstandige politiek brengt dat meê. De Ichnfterijen» In de meeste afdeelingen der Tweede Ka mer is dit jaar nogal uitvoerig gesproken over den toestand der schutterjj. Yelen, en vooral achutterplichtigen, zullen zeker gaarne van deze gedachtenwisseling kennis nemen. Men was het er over eens, dat de toestand nagenoeg onhoudbaar is geworden. Feiten, in het verstreken jaar nog veelvuldiger voor gekomen dan in de laatste jaren toch reeds het geval was, dreigen bet weinige prestige, dat de schutterjj nog bezat, geheel te vernie tigen. De manschappen toonen geen eerbied voor hunne officieren, en dezen hebben geen voldoende macht, hun gezag te doen eerbie- digan. Het strafstelsel der schutterg is geheel onvoldoende. De vermogende lieden kunnen zich aan hunne verplichtingen onttrekken door de boete te betalen. Bg nietbetaling der boete wordt provoost-arrest opgelegd, doch hier uit kan de Jinarrest gestelde zich onmiddellijk doen ontslaan door het leveren van een bewjj* van onvermogen. Het gevolg is, dat de dienstplichten slecht worden waargenomen en men geen ot bjjn: geen strafmiddel heeft jegens degenen, die zich in de gelederen aan verstoring der orde en wangedrag schuldig maken. Verwijdering uit de gelederen en zelfs dagvaarding voor den schuttersraad leidt niet zelden tot publie ke schandalen, door onruststokers juist beoogd Moedeloos geworden, verlaten vele officieren dienst, en de aanvulling der opengevallen plaatsen bljjkt dikwgls niet mogelgk. Het incompleet in het officierenkader, dat toch reeds groot was, neemt voortdurend toe. Zooals toestand is, moet deze niet alleen uitloopen op den ondergang d?r schutterg, deel van onze wapenmacht en onze eenige legerreserve, maar wordt bovendien afbreuk gedaan aandeneer- zjj eenig begrip en belangstelling had kunnen toonen, maar dat was haar eenvoudig onmo gelijk en het was duidelgk dat haar zoon dit ook niet van haar verwachtte, maar in plaats van haar leed te verzachten, verergerde dit bewustzjjn het nog. »Hjj geeft het", soheen zjj te denken, >om mjj te doen deelen in hetgeen hem meest ter harte gaathjj schikt er zich in, maar als iemand die een slechten koop ge sloten heeft." Deze gedachte is mogeljjk achterna bjj m| opgewekt door de later volgende gebeurte nissen, mg door ouderen aan het verstand ge bracht maar als jongen had ik zulk een hooge» dunk van den heer Driffell, van wien ik voort durend de grootste welwillendheid onder vond, dat ik meende hare gevoelens te kunnen deelen. Iemand met wien men zou gedacht hebber, dat de heer Driffell liever zjjn zaken besprak dan met den heer Sanderman, was de heer Baird, zgn opzichter aan den molen, die daar ook geldeljjk belang bg had, ofschoon tot een zeer gering bedrag. Doch, alhoewel dit een man was in wien hg het grootste vertrouwen stelde, waren zg in hun karakters de grootste contrasten; Baird was atkeerig van elk waag stuk, tevreden met de tegenwoordige winst, die dan ook vrjj aanzienlijk was, en door en door behoudend. Yoor hem waren de werk tuigen, waarmede de mole* eedert jaren zoo bied voor het gezag en de openbare instellin gen in het algemeen. Yrjj algemeen achtte men urgent, aan dezen toestand een eiBde te maken. Verschillend werd intusschen geoordeeld omtrent hetgeen behoort te worden gedaan. Sommige leden waren van oordeel, dat de schutterg te zeer verouderd en te zeer door het jarenlang voortbesta?-«Jaarer inaerljjke gebreken ondermjjnd is, dan dat pogingen tot verbetering hier meer iets zouden kunnen uit- riohten. Afschaffing der schutterg achtten zjj het beste; 'alands weerbaarheid zou hierbjj, huns inziens, weinig schade Ijjden, en aan het nutteloos verspillen van t-jjd en geld der natie zou een einde komen. Andere leden konden zioh met deze zienB- wjjze geenszins vereenigen. Zg wezen er op, dat, zoolang niet op andere wgze in de be hoefte aan voldoende levende strgdkrachten is voorzien, bg eventseele noodzakelijkheid, om onze onafhankelijkheid te verdedigen, de schut terg niet kan worden gemist. Voor de be zetting der liniën kan van verscheiden batal jons der infanterie-schutterjj en van de artil- lerie-schufterg buiten fwgfei worden parfg ge trokken. Bovendien achtten zg het in begin- zeer verkeerd, van de handhaving eener wet af te zien, omdat eenige onruststokers het er op toeleggen, de uitvoering dier wet belacheljjk en onmogeljjk te maken. Naar het gevoelen van deze leden behoort zonder verwjjl eene wet tot stand te komen, die het karakter zou kannen hebben eener zoogenaamde nood wet, en waarbjj in de voornaamste bezwaren, die zich thans bg de schutterg doen gevoelen, tjjdeljjk zou kunnen worden voorzien. In eene afdeeling traden enkele leden in eene uiteenzetting van de voornaamste punten, waarop die wet zou moeten betrekking hebben. Sommige der aanbevolen hervormingen werden ook in andere afdeelingen bepleit. Hetgeen dienaangaangaande in het midden werd ge bracht, kwam op het volgende neer. Onderscheiden werd tusschen tweeërlei categorie van wijzigingen r a. in het belang der dienstplichtigen. b. in het belang van de handhaving en versterking der tucht. Deze beide punten worden aldus toegelicht Ad a. Aangedrongen werd op wjjziging en uitbreiding der vrijstellingen (art. 3 der wet van 11 April 1827 Staatsblad no 17), die, zooals zg thans luiden, tot ontduiking en mis bruiken en daardoor tot gegrond ongenoegen aanleiding geven. Men meende, dat de vrij stelling, opgenomen in art. 3, sub. m, lo „Ijjf- en huisbedienden," behoorde te vervallen, waar daarvoor toch inderdaad geen redelgke grond bestaat. Daarentegen zonden moeten worden vrjjgesteld het vaste personeel van den post- en rjjkstelegraafdienst, dat der spoor-en tramwegen, de hoogere en lagere politie beambten, de vaste beambten van het gevange niswezen, die verbonden aan ziekeninrichtingen en krankzinnigengestichten, de zeevarenden en zg, die bg de visscherg en de binnenachip- perjj werkzaam zgn. In de tweede plaats wenschte men uitbrei ding der talrjjke koninklgke besluiten, rege lende de uniformkleeding, waardoor het geheele equipement van den schutter, met inbegrip van hoofddeksel en schoeisel, zou vaststaan. Ook het schoeisel zou bg onvermogen door het goed gewerkt had, zeer voldoende. Baird was altjjd, zooals zgn oudere compagnon het min achtend uitdrukte, voor het oplappenin een woord zg werkten heel vriendschap pelijk samen, maar hadden geen enkel denkbeeld gemeen. "Waarsobjjnljjfc had de heer Driffell hem niet geraadpleegd over zgn plan om het nieuwe patent te koopen of schoon de opzichter wel niet onkundig zal gebleven zgn van iets dat zoo openlgk be sproken werd toen hg op zekeren avond zgn voornemen te kennen gaf, om den vol genden dag met dat doel naar de stad te gaan, en eenige dagen weg te bljjven. Er was dien avond een groot gezelschap ten eten op het Huis mjjn voogd, die mg meebracht, als iets dat van zelf sprak, en daar ik toen al zestien jaar was, werd ik bjj- aa tot de «volwassenen" gerekend de heer en mevrouw Sanderman en dr Garden met zgn echtgenoot. De domité, die niet rookte, volgde de dames naar het salon; maar de drie an dere heereu begaven zich als gewoonlijk naar de biljartkamer, waar wg, jongens, alweer de ballen heen en weer stietten. Het was een eigenaardigheid van den gastheer, dat wg mochten voortgaan met ons spel, terwjjl hjj met zjjne vrienden over zjjne geopperde I plannen sprak. Nooit wsb iemand zoo vrjj van terughoudendheid op dat punt; niet dat hg het hart altjjd op de tong droeg, volstrekt niet, Zjjne baren ronden op enkele ait- gemeentebeBtuur moeten worden verstrekt. Ad b. In het belang van de handhaving der tucht werd aangedrongen op de volgende nieuwe voorschriften lo. een nieuw art. 53 a. luidende>Een lid der schutterg wordt geacht in dienst te zgn en is aan de tucht onderworpen, wanneer hjj in uniform gekleed is 2o. Aanvulling van art. 69, 2de lid, met de bepaling, dat, indien de overtreders of be schuldigden, voor den raad ontboden zjjndè, zonder voldoende reden niet in uniform ver- sebgnen, zg door den raad, staande de terecht zitting, zullen worden verwezen in eene geld boete van ten hoogste f 3hierdoor zou het verschjjnen in ongepaste kleeding worde» voorkomen 3o. aanvulling van art. 59, ten einde den bevelvoerder de bevoegdheid te verleenen, bg wanordelijkheden zgn onderhoorigen te doen ontwapenen en in verzekerde bewaring te doen stellen tot na afloop van den dienst of de dienstverrichting. Op de mededeeling van het gevoelen der regeering omtrent deze denkbeelden werd prjjsgesteld. Yoorts werd nog betoogd, dat het gemis van schadeloosstelling voor den tjjd, door schuttersdienst in beslag genomen, een der grootste grieven tegen den bestaanden toe stand iB, hetgeen tot verzet prikkelt. Eu eindeljjk deden sommige leden uitkomen, dat ook de officieren niet altjjd de tot com- mandeeren meest geschikte personen zgn te achten, hetgeen een allemadeeligsten invloed uitoefent. Met betrekking tot dit laatste punt werd er aan herinnerd, dat in België de offi cieren door de manschap zelve worden ge kozen, waardoor, zoo werd gezegd, de Bchutter daar te lande meer eerbied voor zjjnen officier heeft dan ten onzent. Uit de door de centrale commissie voor de statistiek opgemaakte verzamelcjjfers blgkt, dat het aantal kiezers voor de Provinciale staten (nagenoeg overeenkomende met de nog niet volledig verzamelde cjjfere voor de Tweede kamer) van 81.497 in 1850 steeg tot 134..r~" in 1887, waarna, door de herziening der Grond wet, het aantal klom tot 301.802 in 1896. Op elke 10.000 volwassen mannen bedroeg hei kiezerBaantal in de tienjarige tijdvakken 1850 tot 1890 respectievelijk 1070, 1091, 1131, 1225 en 2673. Voor de gemeenteraden klom het getal van 137.709 in 1851 tot 221,682 in 1887 en 301.443 thans. Yeel gewicht is er aan die cjjferB niet te hechten, want door de toepassing der kieswet, die op 1 Jan. 1897 in werking treedt, zullen die weldra geheel anders worden. DIT STAD EN PROVINCIE Zooals uit eene, in het vorig nommer van ons blad opgenomen, advertentie blgkt, geeft a. 8. Woensdag de gymnastiek- en scherm- vereeniging Achilles alhier in het Schut tershof eene introductie-soirée. Het programma belooft: oefeningen aan ver schillende werktuigen, schermen, vrjje oefe ningen door de adspiranten-afdeeling, staaf - oefeningen en voorstelling van groepsn. Ter afwisseling zullen een paar intermezzo's te» geboore gebracht worden. Natuurljjk ia er bal na. ;onderingen na, dat het moeiljjk was omver der met hem te komen. Maar over de zaken die zg, naar het mg voorkwam, altjjd met een zekere geheimzinnigheid, als iets heilige behandelden, was hg zoo open als de dag. Hjj sprak ook luid, zoodat het onmogeljjk was om tusschen het getik der ballen door niet te hooren wat hjj zei (al was het niet beta- meljjk geweest om te luisteren). Het koopen van dat patent zou een beeleboel geld kosten en moest eonigszins in het geheim behandeld worden. Yoor het oogenblik wenschte de heer Driffel nog niet bekend te zgn als de eige naar en nog minder verlangde bjj dat zjjne concurrenten zonden weten, wat bjj voornemens was te doen, voordat hjj zgn doel bereikt had. Daarom wilde hg zgn wisselboek niet meene men, maar liever het patent en de werktuigen, die er voor noodig waren, in banknoten betalen om verkenning te voorkomen. «Het doet er niet veel toe dunkt mjj", zei de dokter, «hoe er over de zaakinLuxtow gedacht wordt, maar het inwisselen van zulk een groote som aan de bank zal zeker wel opzien baren". >Dat ongeluk is reeds geschied", hernam de heer Driffell droog, «want ik heb die som al ingewisseld en het geld is in huis". »Dan is het maar beter, om er zoo min mogeljjk over te zeggen", merkte de advocaat aan. «Misschien was het onvoorzichtig van Zondagavond omstreeks zes ure* hadden aan de Seisstraat bg de Seisbrug alhier een drietal jongens de baldadigheid om een oud man, die slecht van gezicht is, toe te roepen dat hg >rechts moest uitwgken". Aan die», naar zgn meening wel wil lenden, wenk voldoende, geraakte de man daardoor van bet goede pad en te water. Gelukkig kon bjj zich zeiven nog redden, maar daarbjj verloor hjj stok en pet. De door het hoofdbestuur der Maatschap pij tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland gehoaden vergadering, waarin de heer mr P. C. J. Henntquin tot voorzitter werd herbenoemd, had niet te Aardenburg maar te Middelburg plaats. Doordien de Zaterdag middag van V1 i s- singen vertrokken dagboot Engeland Zon dag morgen nog niet te Queensboro was aan gekomen, werd de Nederland ter opsporing uitgezonden. De Engeland, die wegenB mist aan de Engelaohe kust aan den grond had gezeten, was intusschen ter bestemder plaatse aangekomen. De Prins Hendrik verrichtte Zondag den dagdienst. Door den minister van financiën zgn met ingang van den lsten December a. b. benoemd tot deurwaarder der directe belastingen te Goes J. L. Teljer, thans in diezelfde betrek king te Onderdendam, en tot deurwaarder der directe belastingen te Assen E. H. H. Scheffer» thans in diezelfde betrekking te Hans weer t* Toen Vrjjdagavond bg den landbouwer C. Bal in den Palkemsse-polder, onder Waarde, de jonge paarden werden gestald, kreeg een bgna zestienjarige jongen, die zich achter de dieren bevond, van een hunner een trap in het aangezicht. De neus werd geheel verbrjjzeld, zoodat de arts van Krabbendjjke Zaterdag het neusbeen kon verwijderen. Behalve een zeer gesohonden gelaat zal de jonge», naar men vreesr, in het vervolg ook slechts éen oog hebban. Men vermoedt nl. dat het andere verloren zal zgn. Te Koewacht hebben de vorige week op een avond eenige baldadigen, komende van eene Belgische jaarmarkt, de omheining ver nield van het erf, toebehoorende aan Ch. d. S. te Koewacht. De politie is de daders waar» eebgnlgk op het spoor. Dezelfde baldadigheid is bjj d. S. reeds een paar maal gepleegd. Aldaar zouden Zaterdag morgen een deur waarder uit Hulst, en de politie der gemeente op verzoek van den eigenaar, de woning ont ruimen van B. d. B. Toen zg aan het be wuste huis kwamen, vonden zg dit gesloten de vroegere bewoner ervan had hun de moeite willen sparen zgn boeltje op straat te zetten; een half uur te voren had hg alles bg elkaar gepakt en was hg de grens overgetrokken. Ter naturalisatie is aan de Tweede kamer o. a. voorgedragen de heer C. A. A. F. Pohlma», koopman te Hulst. Na ver wg dering van tuigage en masten van de in de WeBterhaven te Terneuzen omgeslagen Zweedsche bark Antoinette is de vaart in zoover vrjj, dat met hoog water de zeeschepen kunnen op- en afschutten. Naar men zegt, wordt een lichterscbip uit Zweden verwacht, tot verwjjdering van schip en lading. mg om er over te spreken tegenover u beiden en de twee jongens", zei de heer Driffeii glimlachend. >Het zal veel onvoorzichtiger zgn om door Londen te wandelen bekleed met bank noten, gelgk de knecht van Jerold Douglas", zei de dokter. »Ik zou het niet gaarne doen" beweerde de advocaat, »en ik zal heel big zgn als ik hoor dat het geld goed en wel is waar het wezen moet". «Denkt gjj dan dat ik dronken zal wor den of in slecht gezelschap geraken vroeg de heer Driffell lachend. »Na voor een kwartjesvinder ben ik in alle geval een goede prooi." Ik had hem in lang niet zoo opgewekt ge zien. Hg hield altjjd van Bpeculeeren en het vooraitzicht om een denkbeeld, dat hem reeds lang vervuld had, verwezenlijkt te zien,wond hem op. Het patent zou niet gemakkeljjk te krggen zgn, naar hg ons gezegd hadhet was geen gewone zaakde verkooper zou er niet happig op zgn, zooals gewoonlgk, om het te verkoope»; de zaak zon zoowel overleg en slimheid als een goede beurs vereiscben en al die moeilgkheden waren een soort van aantrekkelijkheid voor hem. Het boRchje, dat het buiten omheinde, bad een poortje dat in dan tuin der pastorie uit kwam en mjja voogd gicg den volgende* morgen aog eye* oasen buurman vaarwel «eg*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1896 | | pagina 1