MIDDELRIJRGSCHE COURANT.
I
J
N°. 257.
139e Jaargang,
1896
Vrijdag
30 October.
De gemeente-flnanoiëa.
Deio ooor**t verachgmt dagelijks, met oiteoedering vu Zoi- ei Fewtdagaa.
Prge, per kwartaal, aoowel voor Middelburg als voor «He plaatse» ie Nederland famco p.p,,/2.-ii
Afzonderlijke summers koste* 5 ce»U
Vkcmoaeter.
Middelburg 29 Oct^ 8 u. m 43 gr., m. 12 u. I nummer moeten de» middag» v6er"
48 gr., av. 4 u. 44 gr. F. Yerw. tam. kr. wind.
AdvertentiSn voor het eeritrolgeii
u m m e r moeten de» mid
uur aan het bureau besorgd s
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte» dood- en nlle andere familieberichten en
Dankbetuiging» van 17 regela 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regtll
Groote lettere naar de plaats die zij innemen.
AdvertentiSn bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Axentnn.
Te Terneuzen: M. de Jonge; te Rotterdam
Nxjgh van Ditmar.
Overzicht der wetgeving.
Ruim vijf ea veertig jaren reeds bestaat
6e wer, die de samenstelling, imK-btiug en
bevoegdheid der gemeentebesturen in ons
land regelt. Dankbaar moet worden erkend,
dat de groote staatsman, die aan hare tot
standkoming den grootsten stoot gegeven
heeft, mr J. R. Thorbecke, op gelukkige
wijze een werk geleverd heeft, dat in de
meeste opzichten getoond heeft te voldoen
aan het verlangen, de wenschen en de be
hoeften zijner laudgenooten.
Autonomie, d. w. z. zelfstandige regeering
op het eigen terrein der gemeente, vereenigd
met zelfbestuur, de uitvoering der rijkswet
ten door mannen, door de ingezetenen zeiven
gekozen, een en ander onder controle van
hooger autoriteit ziedaar het stelselhet
welk de wet voor het bestuur der gemeenten
aangenomen heeft, en dat, het wordt alge
meen erkend, iu overeenstemming is met
den aard en de gezindheid der bewoners
van het land en gegrond op de traditie.
Het ligt voor de band, dat die wet, wilde
zij in overeenstemming blijven met den steeds
voortschrijdenden geest des tijds, in enkele
onderdeelen wijziging heeft moeten onder
gaan. Niet de minst belangrijke wijzigin
gen zijn die, aangebracht in de bepalingen
betreffende de gemeentelijke financiën, en
wel bepaaldeiyk in die, aanwijzende waar
de gemeenten de middelen moeten vinden
om in hare behoeften te voorzien.
Ook thans weder is door de regeering een
wetsontwerp ingediend om in die bepalingen
wijziging, ingrijpende wijziging zelfs, te
brengen. OnZO lOBOrO Bulleu het ono aolrar
niet euvel duiden, wanneer wij voor de be
spreking van een zoo belangrijk ontwerp
hunne aandacht vragen. Tea einde geheel
en al de strekking en de bedoeling van het
ontwerp te kunnen vatten, komt ons echter
een terugblik op de desbetreffende bepalin
gen, die in de gemeentewet voorkwamen en
thans voorkomen, wenschelijk voor-
Hoe was de toestand vóór de invoering
onzer gemeentewet in 1851 In krachtige
trekken schetst prof. Oppenheim, de bekende
autoriteit op het gebied van het Neder-
landsch gemeenterecht, in zijn Handboek voor
de beoefening van dat recht (bl. 75) dien
aldus
„Gemeente-accijnzen werden op het oogen-
blik der indiening van de gemeentewet In
drie vierde van de gemeenten geheven
geheven door deu invloed van het gouver
nement, dat de invoering op alle mogelijk*
wijzen had aangemoedigd, in lijnrechten
strijd met het voorschrift der derde alinea
van art. 142 (thans 147) der grondwet, dat
bij het invoeren van belastingen de vrije
in- en doorvoer moest geëerbiedigd worden
in strijd met het Kon. besluit van 4 Oc
tober 1816 Staatsblad no 54), waarbij aan
fie accijnzen de laatste plaats in het kader
der plaatselijke belastingen was ingeruimd.
Dat de gemeentebesturen gaarne het oor
leenden aan den vriendelijken drang van
het gouvernement, behoeft geene verwonde
ring te wekken bij de gemakkelijke wijze
om geld te maken, die de verbruiksbelasting
bood. Ter wille daarvan sloot men het oog
voor de verderfelijke werking der accijnzen
bekommerde men zich niet om den druk,
dien zij legden op de
die voor dezen weinig merkbaar wasachtte
men niet op het aanzienlijk verlies aan
nationaal vermogen, dat geleden werd door
het hoog bedrag, dat bij de invordering aan
den strijkstok bleef hangenzag men hel
zwijgend aan, dat de accijnzen de voort
brenging, het vertier, het vrije verkeer
fnuikten, dat zij binnenlandsche slagboomen
opwierpen, tolliniën trokken om
ten, die niet konden worden overschreden
dan met grooten last en noemenswaardig
tyd verlies."
Reeds in 1851 zat de toeleg voor om te
geraken tot uitroeiing der gemeentelijke
verbruiksbelastingen en tot heffing van ge-
meenteiyke belastingen direct op grootere
schaal.
„Uitroeiing der gemeente-accijnzen," zegt
prof.Oppenheim,(blz. 76) „was daarom belide-
streven moest, met het oog op de bepaling
der derde alinea van artikel 142 der grond
wet. Toch stelde de ontwerper der ge
meentewet niet dadeiyk algeheele afschaffing
voor. Hij achtte daarvoor den tyd niet
gekomen. Het mocht met de grondwet
zijn ïe rijden, in 1861 werd aan de
verbruiksbelasting nog eene plaats inge
ruimd in het stelsel van gemeentebelastingen.
Eene zeer bescheidene plaats. Men duldde
haarniets meer."
In overeenstemming met dit beginsel be
paalde de gemeentewet, dat de gemeente
mocht heffenopcenten op de hoofdsom der
grondbelasting, en wel ten hoogste 15 op
die op gebouwde en 10 op die op onge
bouwde eigendommen opcenten op de per-
soneele belasting, ten hoogste 25opcenten
op de hoofdsom van andere daarvoor vat
bare rijksbelastingenhoofdelijke omslagen,
en eerst daarna: belastingen op voorwerpen
van verbruik. Verder belasting op de hon
den, op openbare vermakelijkheden en voorts
weg-, straat-, brug-, kaai-, haven- en andere
gelden enz.
Zoo bleef de wet tot 1865, in welk jaar
Thorbecke andermaal aan het hoofd van het
kabinet stond. Toen werd, op het voor
beeld van België, voor goed gebroken met
de heffing van belastingen op voorwerpen
van verbruikwerd de laatste hand gelegd
aan het gebouw, dat de gemeentewetgever
van 1851 „wel met zijne gedachten, maar
nog niet met zyn voorschrift" optrekken
kon
Het plan," zegt prof. Oppenheim, (bl. 270)
„op dat oogenblik onmogelijk volledig door
te voeren en daarom aanvankelijk slechts
zoover het in de gegeven omstandigheden
voor uitvoering ryp was tot verwezenlijking
£ul/J. A»I»t, r> *JjO. J.OOt „lAwX-?, «Iw.
opneming, in art. 241, van het verbod tot
het belasten van voorwerpen van verbruik,
behoudens de mogelijkheid, aan den wetge
ver gelaten, om van dit verbod, gelyk vaD
het gebod van art. 254, le zinsnede, afwij
king toe te staan, als bijzondere omstandig
heden krachtig voor haar pleiten, f)
„De uitroeiing der gemeentelijke accijnzen
schoot in de gemeentekassen een diepe bres.
De wet van 7 Juli 1865 (Staatsblad no 79),
die ze deed verdwynen, bepaalde daarom
niet zich er toe het belastinggebied voor de
gemeonten te verruimen zij bracht boven
dien aan de gemeentebesturen de beschik
king over vier vijfde gedeelten, als maxi
mum, van de opbrengst der rijksbelasting
op het personeel, in hunne gemeenten gehe
ven, een afkoop van het recht om accijnzen
te heffen, op welken ook niet éene gemeente
zich liet afdingen, onverschillig of de nood
dan neen tot volledige aanvaarding van
het aanbod dwong."
Tegelijk hiermede werden nog enkele wij
zigingen aaBgebraebt, voornamelijk betrek
king hebbende op het getal opcenten, dat
de gemeenten konden heffen, waarop
straks nog even terugkomen.
Zoo bleef de wet tot 1885, toen, onder
het tweede ministerie-Heemskerk (het mini
sterie der „kleine middelen") opnieuw eene
wijziging tot stand kwam.
De verhouding tusschen de geldmiddelen
van Rijk en gemeente had de wet van 1865
al te innig gemaakt. Staat en gemeente
werden daarvan in gelyke mate de dupe.
Zij hield de hervorming van het personeel
tegen en suste menige gemeente in
Daartegen is de fixeering van het bedrag,
door den tijdelijken maatregel van 1885 be
reikt, het geneesmiddel" (Oppenheim blz. 273).
Waarin bestond die fixeering In plaats
van de bijna ieder jaar veranderende op
brengst van het vier vijfde gedeelte der
rijksbelasting op het personeel (hoofdsomen
centen), zou voortaan aan elke
meente worden uitgekeerd ten hoogste eene
vaste som, gelijkstaande met vier vijfde
deelte van de zuivere opbrengst der hoofd
som en ryksopcenten op de personeel e be
lasting, gemiddeld over de belastingjaren
1882/3, 1883/4 en 1884/5 in die gemeente
1865 vastgestelde redactie, mogen worden ge
heven opcenten op de hoofdsom-der grond
belasting (en wel 40 op gebouwde, 10 op
ongebouwde eigendommen)opcenten op de
personeele belasting (tot obeperkt getal,
doeh onder die voorwaar.iyjt i de opcenten
op de grondbelasting 40 èu 10 bedragen
en dat een hoofdelijke omslag worde gehe
ven, die ten minste evenveel opbrenge als
de opcenten op het personeel) en op
andere daarvoor vatbare rijksbelastingen
hoofdelijke omslagen belastingen op honden
en op openbare vermakelijkheden, en verder
straks bedoelde weggelden en andere
rechten en loonen.
Zoo luidt tot op dit oogenblik de wet.
Drieërlei belastingen staat zij der gemeente
toe zakelijke van het vaste goed verterings
belastingen belastingen naar den maatstaf
van het inkomen (Pierson, Gids 1881, blz.
27). Als vrij algemeen mag erkend worden,
dat deze drie rubrieken van belastingen
ïen worden gehandhaafd (Oppenheim,
blz. 79.)
Intusschen bleek reeds vrij spoedig, dat
i in 1865 ingevoerde en in 1885 gewyzigde
geling de steeds toenemende behoeften
der gemeenten niet in alle opzichten bevre
digen kon. Verschillende takken van be
stuur eischten meer van haar, en vooral de
groote uitgaven, door de Friesche gemeenten
voor het armwezen gedaan, trokken de bij
zondere aandacht. Het was voornamelijk
met het oog op deze gemeenten, dat by de
wet van 18 Juni 1892 (Stbl. no. 141) voor
het eerst op de staatsbegrooting die van
1892 een post werd gebracht van f 250.000
voor onderstand aan gemeenten, die buiten
zijn in alle of sommige kosten harer
huishouding behoorlijk te voorzien.
af aan slechts als beschouwd
de tegenwoordige regeering beeft zich tot
taak gesteld, eene definitieve regeling der
gemeente-financiën voor te bereiden.
Zien wij in een volgend opstel, hoe zij
zich van die taak wil kwijteu.
Daarnevens zouden, volgens de reeds iu
vaat geatationneerde loodsvaartnig aan te tref
fan, wanneer zjj door mist of andere oorzaken
reeds westelijker geen loodsvaartnig gezien
hebben.
De loodavaartnigen van Gosree, Maas en
Brouwershaven en van Texel hebben in het
Engelsoh kanaal uitsi\itend hunnen krojspos»
bjj Dnngeness, even zuo een Vlimngsche loods-
schoener, doch die mag zich nimmer »van daar
om de West begeven om naar de Sohelde be
stemde schepen op te zoeken."
De Kamer van Koophandel te Amsterdam
heeft dus blijkbaar niet gelet op den van el
kander verschillenden dienst der Vlissingsche
loods vaartuigen.
Middelburg 29 October.
Thorbecke, Parlementaire redevoeringen
1864/5 blz. 805.
f) Men denke aan Vlissingen, waarvoor nu
#al waarnaar de gemeente-wetgever streefdeweder afwgking is voorgedragen.
Iioodagelden*
Men schrijft ons:
In het adres der Kamer van koophandel te
Amsterdam aan den minister van marine, in
zake de herziening der tarieven van loodsgel
den, waarvan verkort de inhoud is opgenomen
in uw blad van heden (Donderdag), komt eene
groote vergissing voor betreffende den dienst
der loodsvaartuigen van het 6a district (Mon
den der Schelde) in hetEogelsch kanaal.
De loodsvaartuigen van gemeld district die.
volgenB de Kamer van koophandel dikwjjlsbjj
Bsachy Head, bjj de Royal Sovereigns, bjj
Wicht en zelfs ten westen daarvan worden aan
getroffen, om, in concurrentie met do Belgi
sche loodsvaartuigen, reeds daar denaar Vlis
singen bestemde ach*pen van loodsen te kun
nen voorzien, behooren niet tot den vasten
post bjj Dnngeness.
»Het aldaar gestationeerde loodsvaartnig van
het 6s district moet, ingevolge art. 8 alinea 5
en volgenden van het bjjzonder reglement op
den loodsdienst in dat district, bjj dag, zoo
il de gelegenheid slechts eenigszins toelaat,
steeds binnen twee Duitsche mjjlen afstand
van den lichttoren der Singels (Dnagenes»)
kruisen en bjj nacht in de nabjjheid van dien
lichttoren zich ophouden, of in buitengenwone
omstandigheden ankeren, onverminderd
verplichting om, bg het ontdekken van sein
van schepen om een loods, deze zoodra moge
ljjk daarvan te voorzien.
Het in het kanaal kruisende loodsvaartnig
mag dezen kruispost niet verlaten, alvoren
al tjjne loodsen in schepen te hebben overge
geven," enz.
Afgescheiden van den hierboven bedoelden
vasten kruispost bg Dnngeness, bevindt zicb
nog minstens éen loodsvaartnig van het
district in het Engelsch kanaal, dat met op
zicht tot zjjne bewegingen aan geene voor
schriften gebonden is en dat, naar gelang vac
omstandigheden en steeds concurreerende met
de Belgische loodsvaartuigen, verder op of
dicbterbjj in het Engelsche kanaal kruisende
is. Gezagvoerders, naar de Wester-Schelde be
stemd, zjjn dus in de gelegenheid om ziob,
dikwerf bjjkans aan den ingang van het Eng.
kanaal, van loodsen te voorzien, doch zjjn in
ieder geval, bjjzonder# omstandigheden uitge
zonderd, verzekerd bjj Dnngeness het aldaar
Zooals in een deel der oplaag van ons vorig
nommer werd gemeld, ia te Zurich overleden
de heer mr E. J. J. B. Gremers, Minister van
Staat, lid der Eerste kamer.
De overledene, die den ouderdom van 73
jaar bereikte, had, zegt JHet Vad., een lange
politieke loopbaan achter zich. In het tweede
miniBterie-Thorbecke trad hg na den val van
den heer Yan der Maesen al» minister van bui-
tenlandsche zaken op, welken post hg bekleedde
van 15 Maart 1864 tot het aftreden van het
miniaterie-Goertsema-Van de Putte, waarin hg
overging, op 1 Juni 1866. Drie jaren later
koos het kiesdistrict Zuidhorn hem tot lid der
Tweede kamer, waarin bjj onafgebroken
zitting had tot 1891, toen de Staten van
Zuid-Holland hem tot lid der Eerste kamer
kozen. De heer Cremers was toen oud en zjjn
gezondheid was niet sterk meer, zoodat hg in
dat staatslichaam zich zelden meer hooren liet,
maar in de Tweede kamer heeft hg steeds
een belangrjjk aandeel aan de werkzaamheden
genomen. Na de benoeming van den heer Van
Rees tot gouverneur-generaal in 1883, heeft
bjj eenige jaren als voorzitter met veel talent
en onpartjjdigheid de werkzaamheden der
kamer geleid, o. a. gedurende de debatten
over de grondwetsherziening, die hem den
"kamer te brengen, van net voorzitterschap
onthief. Voor en na dien tjjd mengde hjj zich
meermalen in het debat, niet met schitterende,
maar altjjd met doorwroohte redevoeringen. De
heer Cremers was een historisch en philoso-
phisch ontwikkeld politicus, die helder dacht,
al drukte hg zich niet gemakkeljjk uitschoon
katholiek, deed hg zich steeds als onvervalscht
liberaal kennen, nimmer in de strikken van
het ultramontanisme gevangen. In hem ver
liest de oud-liberale party een man, die in
haar bloeitjjd tot haar invloedrjjkste leden be
hoorde, een man om zjjn kunde en rechtscha
penheid algemeen geaoht.
De weersgesteldheid kenmerkte zich door
zuidwesten winden, gepaard met groote droogte.
De gezondheidstoestand bleef stationnai-.
UIT STAD EN PROVINCIE
Door don heer M. Buisman, van wiens
arbeid' op botanisch gebied wjj al-meermalen
melding maakten, is thans eene verzameling
planten tentoongesteld bg den heer R. M.
Smits, boekhandelaar alhier.
Van geachte zjjde verzoekt men ons daarop
i aandacht te vestigen, omdat deze uitstalling
die werkeljjk verdient.
De verzameling, deels buiten, deels binnen
den winkel te zien, bestaat uit keurig gedroogde
en tusschen papier bevestigde bladeren, bloe
men, zaden, wortelen van meestal uitheemsche
planten, waarvoor de heer Buisman éan en
andermaal is bekroond en waarvoor hjj vele
certificaten van geleerden ontvangen heeft.
Men ziet er de vruchten, bloemen en bladeren
van den Cacaoboom, van de Coca, waaruit men
de cocaïne maakt, de Rjjstplant, de bladeren
van den bekenden Eucalyptusde vruchten
in natura van de Katoenplant, keurige bloemen
van een Dahlia en zoo meer.
Een en ander iB voor verzamelaars van
natuur-producten dus eene uitmuntende gele
genheid om tegen matigen prjjs fraaie bloem
planten te erlangen, voor bezitters van herbaria
of voor botanici eene geschikte kans om
hun veizameling te verrjjken.
Op de vergadering van den Nederland-
schen protestantendag te Rotterdam is besloten
in 1897 de jaarigksohe bgeenkomst te Mid
delburg te houden.
Op de Woensdag door de kolenvereeni-
ging Ons maatschappelijk belang te Mid
delburg gehouden jaarljjkrche algemeene
vergadering bleek uit het verslag dat de
vereeniging thans telt 623 leden en dat in
het afgeloopen jaar de inkomsten bedroegen
f 10.404.67* en de uitgaven f 10.396.09y3.
Door het bestuur zjjn aan de leden geleverd
On£.\ de uitgaven is oegrepen het loon, dat
het bestuur en de penningmeester volgens het
reglement en besluit der leden mogen genie-
Er is dus een goed Blot van f 8.58. Had
het bestuur, met verkrachting van het regle
ment, gratis zjjne diensten verleend, dan zou
natuur)gk, zegt het verslag, het goed slot
nerkeljjk hooger zjjn, ten voordeele van
de kas der vereeniging. Maar men meende
dat dit niet mocht gesohieden.
Den off. van adm. 2e kl. T. Akkerman
is, wegens langdurig verbljjf in de tropen,
vergunning verleend uit Oost-Indië naar
Nederland terug te keeren.
Bjj kon. besluit
is aan H. C. Boelhouwer, op zjjn daartoe
gedaan verzoek, ontslag verleend als notaris
te Watergraafsmeer;
is tegen 1 Nov. benoemd tot eersten klerk
bjj het kabinet der koningin, jhr J. E. C. van
der Willige von Schmidt auf Altenstadt, thans
tweede klerk bg dat kabinet;
is eervol ontslag verleend aan jhr O. J. A.
Repelaer van Driel als rjjksingenieur voor
de spoorwegen, en aan B. P. Bilheimer als
districts-inBpecteur der spoorwegdiensten, en
benoemd tot rgksiegenieui voor de spoor
wegen B. P. Bilheimer voornoemd
is de officier van gezondheid 2e kl. op non
activiteit, dr H. C. WierB, van het personeel
van den geneeskundigen dienst der landmacht,
op pensioen gesteld ad f 1125 'sjaars; en is
aan den commies der telegraphie Sj kl. F. J
Gentis, tegen 1 Jan., op zjjn verzoek, eervol
ontslag verleend uit 'arjjks dienst.
De adelborst der 3de klaRae by hetKonink-
ljjk Instituut voor de Marine te Willemsoord,
A. C. Nanning, is tegen 1 Nov., op verzoek,
eervol van die inrichting ontslagen.
Tot commies ter direotie der registratie er»
domeinen te Leeuwarden is benoemd J. A.
van der Scheer, thans Burnumerair der regi
stratie en domeinen te Deventor.
De mail uit Oosl-Iudië, Woensdag ontvangen,
loopt tot 29 September.
Hot verslag omtrent de voornaamste ge
beurtenissen in het gouvernement Atjeh en
Onderhoorigheden, loopende van 13
tot en met 19 Sept., bevat de mededeeling
dat de patrouilles voortdurend de verschil
lende Moekims bezochten, zonder ernstig be
schoten te worden.
Verschillende hoofden boden hunne onder
werping aan.
Ter Westkust kwamen de vroeger
medegedeelde voornemens van de familieleden
van den vermoorden roover Nja Dalam om
zich te wreken tot uitvoering bjj gelegenheid
van een huwelijksfeest van T. Angkoep, hoe-
loebalang van Laboean Hadji, met het gevolg
dat vjji lieden van Tampat Toean werden
verwond.
Bjj kon. beslnit is goedgekeurd dat dn
er A. Bruggeman, burgemeester van de ge.
meente Baarland, ia benoemd tot secretaris
dier gemeente.
In de Woensdag middag te Coljj ns«
plaat gehouden raadsvergadering is het
subsidie van het burgerljjk armbestuur voor
1897 nader vastgesteld op f 275.
Verder werd de gemeentebegrootirg vastge
steld op f 13.781.39 met een post voor onvoor
ziene uitgaven van f 254.57. Hoofdstuk
onderwijs bedraagt f 5080.
Besloten werd eene oproeping te doen voor
een onderwjjzer ter voorziening in de vacature,
die ontstaan zal doordien de heer J. Verhuist
wgens voortdurende ongesteldheid tegen 1
November eervol ontslag heeft aangevraagd
uit zjjne betrekking.
De begrooting der gemeente ZierikzeO
is in ontvang en uitgaaf vastgesteld op
f 133.028.03.
de laatst gehouden examens voor
kommies bjj 's rjjks directe belastingen is o.
geslaagd de heer Corn, de CouBemaeker te
Philippine.
Burg. en weth. van Philippine heb
ben Woensdag publiek verpacht het recht tot
het heffen van tolgeld in de kom der ge
meente over 1897. De heer Ph. van Hurok,
herbergier aldaar, is voor de som van f 260
pachter geworden. Dit jaar bracht het 215
gulden op.
In de jl. Maandag te IJzendjjke ge»
houden raadsvergadering werd naar men
ons meldt door den voorzitter het eerst
aan de orde geBteld de onlangs reeds behan
delde herziening der instructie van den ge
meente-geneesheer, waarover destjjds in som
mige bladen nog al ophef is gemaakt. Ditmaal
werd daarover heel kalm gediscussieerd. De
heer Hendrikse vond het onnoodig artikel 1,
.bepalende dat de Raad den geneesheer be
noemt en ontslaat, te veranderen.
De voorzitter vond de inlasscbingdat de
Raad niet ontslaat dan op verzoek en in ge
val van plichtverzuim, gewensebt ter voor
koming van willekeur, niet omdat bg willekeur
