MIDRELRURGSCHE COURANT.
139" Jaargang.
1896 i
Vrijdag
23 October.
Een feestavond
K°. 251.
Deze courant verschelt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
PrQa, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p^ 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Vhemoncter.
Middelburg 22 Oct. 8 u. vm, 45 jr., m. 12 u.
51 gr., ar. 4 u. 48 gr. F. Verw. tam. kr. wind.
Advertentie* voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór Ma
uur aan het bureau bezorgd xjja.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regeU
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
AdvortentiSn bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratiB
aan het bureau te bekomen.
Aiesles.
Te Terneuzen: M. de Jonge; te Rotterdam
Nijgh van Ditmas.
Middelburg 22 October.
De vernieuwde Noordweg bewjjst nu goede
diensten.
Bjj kon. besluit
is benoemd- tot opziener der i^ome'nen op
Texel, tevens belast met bet toezicht op de
domeinen op Vlieland en Terschelling, N. Min,
te Bergen
zgn benoemd bg den generalen staf tot
luit.-kol. de maj. J. M. Campbell, van dien
staf; bg het wapen der inf. tot le-luit. de
2e-luits J. van Greuningen en C. Webb, beiden
gedetacheerd bg het leger in Ned.-Indie, als
mede P. ten Bruggen Cate, gedetacheerd bg
de landmacht in West-Iudië; bg den staf van
het wapen tot luit.-kol. de maj. J. J. Wierts,
van dien staf, directeur van den boofdoursus;
bg het le reg. tot maj. de kapt. A. F. A.
Huberts, van het 2e reg.tot le luit. de 2e-
luit. J. S. Metz, van het korpsbg het 2e
reg. tot luit.-kol. de maj. jhr A. C. J. Wit-
tert; tot kapt. de le-luit. F. C. G. A. A.
Schwarz, en tot le-luit. de 2e-luit. J. P. Du-
mont, allen van het korpsbg het 3e reg.
tot kapt. de le-luit. J. G. A. Frommann, van
het 4e reg,; tot le-luit. de 2e-luit. K. W.
Bouwensch, van het korpsbg het 4e reg.
tot le-luit. de 2e-luits. jhr F. A. G. Beelaerts
van Blokland en J. J. 0. van Djjk, beiden
van het korps; bg het 5e reg. tot le-luit. de
2e-luit. P. M. Oversluys, van het korps; bg
het 6e reg. tot le-luit. de 2e-luit. H. C. C.
Clockener Brousson, van het korps, gedeta
cheerd bg het leger in Ned.-Indië; bg het 7e
reg. tot le-luit. de 2e-luit. J. F. E. A. R. von
Römer, van het korps en bg het 8e reg. tot
le-luit. de 2e-luit. N. A. C. Pennink, van het
korps
de luitenant ter zee der 1ste klasse J. M.
Noorduyn en die der 2de klasse J. A. van
Hooff en C. C. A. van Burg worden met
October a. b. op non-activiteit gesteld, evenals
de offioier tvaa gezondheid der lste klasse J.
A. Rademaker en de officier van administratie
der 2de klasse O. W. J. Immink, uit Oost-
Indië in Nederland teruggekeerd
de officier van gezondheid der 2de klasse
H. O. C. Bloemink wordt 30 Oct. geplaatst bg
het hospitaal der marine te Willemsoord.
Morgen (Vrjjdag) geen audiëntie bg den
minister van koloniën.
Heden nacht, omstreeks t waalf uur, brak te
H u 1 8 t in eene photographie-inriohting brand
uit, dia in een half uur tg de heel het houten
gebouwtje, met al wat er zich in bevond, in
den a8ch legde. Het huisje was wel maar
de inboedel niet verzekerd. Oorzaak onbekend.
EvenalB in andere deelen der provincie
o. a. ook op Walcheren, heeft het te Gro ede
Dinsdagavond en een deel van den daarop-
volgenden nacht geregend zooals in de laat
ste jaren niet is waargenomen. De regenmeter
wees zoo schrjjft men ons Woensdag
morgen te 8 uren aan 54,5 mM., terwjjl alle
laag gelegen landen blank staan en in de
meeste bouwlanden de greppels en slooten tot
aan den rand vol zgn. Om zich een denkbeeld te
vormen van de enorme massa water, die in
tjjd van ongeveer 5 uren is gevallen,
dient men te weten dat over de geheele
maand September jongstleden, '"'.de gevallen
regen bedroeg 100 mM., zoodat nu in 5 uren
de helft is gevallen van het totaal over 22
dagen in die maand.
Als eene bijzonderheid verdient vermelding
dat, volgens waarneming door verschillende
personen, het water bezwangerd was met
zwarte deeltjes, bg sommigen zoo sterk dat
het daardoor zwart gekleurd was. Dit herinnert
ons aan de voor jaren hier gevallen »zwarte
sneeuw"witte goederen, die toen, 't was in
Maart, te bleken lagen, waren na het smelten
der sneeuw geheel verontreinigd door een
soort zwarte koolstof.
UIT STAD EN PROVINCIE
Naar aanleiding van het bericht, dat het
in deze maand juist 100 jaar is geleden, dat
Berljjn het eerst van alle steden der wereld
de huizen van iedere straat doorloopend be
gon te nummeren en dit voorbeeld in 1803 en
1805 door Weenen en Parjjs werd gevolgdj
herinnert de Q. Ct., dat het 15 Juli 1897 100 jaar
wordt dat iu Goes de huizen werden ge-
nommerd.
In hetzelfde blad herinnert Z., dat Zondag
25 October eene nuttige inrichting aldaar, de
Oeconomische spijauitdeeling 80 jaar bestaat.
Dinsdag 11. werden teKrabbendjj kt
op de weegbrug 250 wagenvrachten suikerbie
ten gewogen.
Gedurende den tjjd, dat die weegbrug al
daar in gebruik is, zgn er per dag nog nooit
zooveel aangevoerd.
ONDERWIJS
Benoemd tot hoofd der school te Oud-
Vosmeer de heer G. M, van den Ende,
no 4 der voordracht.
- Wegens het heerschen der mazelen bg
de kinderen van het hoofd der school en van
den onderwgzer te Kerkwerve is de school
aldaar moeten gesloten worden.
Gemeenteraad van Middelburg.
Zitting van Woensdag middag te l1/» uur.
Voorzitter de heer jhr mr L. Schorer.
Afwezig de heeren mr W. A. van Hoek, jhr
mr E. P. Schorer en jhr mr W. H. Snouok Hnr-
gr on je.
De lezing der notulen van het verhandelde
de ochtend zitting wordt aangehouden.
De voorzitter stelt aan de orde het voorstel
van den heer Van Dunné tot verhooging van
art. 2 van afd. 1 van Hfdst. I der uitgaven,
jaarwedde van de wethouders, met f 600,
waarover in de morgenzitting de stemmen
staakten.
De heer Van Dunné geeft in overweging
het voorstel van 's morgens te doen ver
vallen en het zoo te wjjzigen, dat de raad be
sluite Ged. Staten te verzoeken de jaarwedde
der wethouders te verhoogen met f 300 elk.
Nadat voorlezing is gedaan van de jurispru
dentie voor wat betreft het medestemmen der
wethouders ten opzichte van dezen post, waar
over de meeningen uiteen loopen, geeft
voorzitter de wethouders in overweging zich
van stemming te onthouden.
De heer W. J. Sprenger vindt dit, met het
oog op de stemming van 's morgens, wel
bezwaarlijk, omdat door het niet medestem
men der wethouders de aanneming van het
voorstel verzekerd is. Hjj wenseht liever dat
de raad hierover beslisse.
l)e heer A. P. Snouck Hnrgronje geeft in
overweging de stemming '^»t-et einde der
zitting aan te houden, iujïnet oog op de
afwezige leden, die missohien later ter verga
dering komen.
De heer Van Dunné heeft daartegen geen
bezwaar evenmin als de overige leden van
den raad.
De heer Brevet vraagt of art. 2 nu niet op
f 1400 behoort te worden vastgesteld.
De raad keurt dit goed.
Thans konft in behandeling art. 6 van afd.
III van Hfdst. III vernieuwing der beschoeiing
van den Korendijk.
Dit art. wordt zonder beraadslaging of hoof
delijke stemming goedgekeurd.
Bg Hfdst. V afd. III art. 5, overige kosten
van de brandweer, wordt behandeld het voor
stel van de financieele commissie om dit arti
kel met f 1600 te verminderen, waarmede
burg. en weth. zich niet kannen vereenigen.
De heer Den Bouwmeester verdedigt het
voorstel van het bestuur der brandweer, met
het oog daarop dat in de buitenwijken geen
brandkranen zgn, terwjjl langzamerhand
schillende buurten meer bebouwd zgn ge
worden. Eén spuithujpje bg den zgn. Post-
ital was wenscheljjk. Bg de slecht gebouwd»
huisjes, vooral in dat deel der stad, is spoedige
hulp een dringende eisch en elke minuut,
die een spuit eerder op de plaats van den
brand kan zijn, is van belang.
De heer W. J. Sprenger zegt, namens de
commissie van financiën, dat, naar hare mee
ning, het nut van den aanbouw van spuit-
huisjes op de aangewezen plaatsen niet in
verhouding staat tot de kosten.
Waar de heer Den Bouwmeester erop wees,
dat niet meer dan twee spuiten de bruggen,
die buiten de kom der gemeente leiden, mo
gen passeeren, vraagt de heer Koole of dit
wel juist is in verband met brand in de
buiten wjj ken.
De heer Den Bouwmeester zegt dat zgn
meening juist is. Mocht men geen twee
spuithui8jes wenschen, dan geeft bg toch in
overweging een nieuw huisje te stichten bui
ten de Dampoort.
De heer Gratama vraagt, wat met het vrij
komende huisje ende ruimtekan gedaan worden.
De heer Den Bouwmeester zegt dat dit
misschien benuttigd kan worden voor andere
zaken of verkocht. Veel opbrengst moet men
er zich echter niet van voorstellen.
De voorzitter stelt voor eerst te stemme»
over eene vermindering van den post met f
waardoor eene meer vrjje stemming wordt
verkregen.
De heer Van de Ree vraagt, of er geen
kwestie zgn kan van de aanschaffing van
nieuwe spuiten, waarop de heer Den Bouw
meester ontkennend antwoordt.
Het voorstel van den voorzitter wordt niet
voldoende ondersteund, waarop dat van de
commissie van financiën in stemming gebracht
en aangenomen wordt met 9 tegc
in de geschiedenis van het muzikale leven te
Middelburg mag met recht de avond va»
Woensdag genoemd worden.
Siert nu de wanden met frissche festoenen
heette het in het Wijdingslied, door J. A.
L. zoo kort en krachtig, zoo goed gedacht en
kernachtig gedicht. En die wenk was opgevolgd
Het orkest was getooid met heerljjk groen
de bustes van Bach en Handel waren gelau
werd enkele eenvoudige, groene rankenrin het
begin van de zaal maakten een hoogst aange
namen indruk.
Op het orkest de dames in het schoonste
kleed, de heeren met witte das, allen opgewekt
en onder den indruk dat er hoogtjj werd ge
vierd.
En in de zaal geen plaats onbezet; stoelen
moesten zelfs nog worden bjjgezet.
Ieder, die, al was het ook slechts eenigszins,
meeleeft met de muziek en daarvoor iets ge
voelt, moest in de gewenschte stemming komen.
Vóór den aanvang van het concert betrad
de heer mr J. A. van Hoek, voorzitter der zang-
vereeniging Tot Oefening en Uitspanning,
het podium om een kort, maar flink woord j
van dank te spreken.
•Alvorens de muze der tonen het woord
heeft, wil ik zeide hg gevolg geven aan
£eae mg door de zangvereniging gegeven
opdracht om namens haar, bg den aanvang
van dit inwijdingsfeest een woord van dank
uit te spreken.
Dat aan onze zangvereeniging de eer te
beurt valt dit gebouw te mogen inwijden,
meenen wg daaraan te mogen toeschrijven,
dat onze vereeniging is de oudste en, wat het
ledental, betreft de grootste is.
Toen voor ongeveer zestig jaren er behoefte
bestond aan een concertzaal, sloegen eenige
wakkere mannen de handen in elkaar en
stichtten zjj de concertzaal op de Groenmarkt
waar wg zooveel kunstgenot hebben gesmaakt,
dat wg wel met erkentelijkheid mogen
En toen wjj nu gedwongen werden die
woning te verlaten, werkten weer tal van per
sonen in en om Middelburg samen om het
tot stand komen van deze zaal mogeljjk te
Tegen stemmen de heeren Gratama, Van
de Ree, Den Bouwmeester, Koole en Van Dunné.
De heer Den Bouwmeester stelt nu voor den
post met f 800 voor een spuithuisje te verhoogen
De heer A. P, Snouck Hurgronje bestrjjdt
En nu past het aan onze zangvereeniging
in de eerste plaats om, dewjjl het voor haar
hier gold eene levenskwestie, dank te zeggen
aan allen, die hebben medegewerkt om het
gebouw, waarin wg thans vereenigd zgn, op te
richten.
Maar nog veel beter dan ik doen kan, is de j
muze der tin en in staat, die gevoelens van
dankbaarheid, welke onze zangvereeniging be
zielen, te vertolken.
Die muze, die allen thais verlangen te hoo-
ren, welnu aan haar zjj thans het woord."
Na dit woord van den voorzitter der zang
vereeniging begon het concert.
Het eerst weerklonk het Wijdingslied,
waarna door den heer mr J. A. van Hoek,
namens de zangvereeniging, een zeer fraaie
lier van bloemen werd overhandigd aan den
heer Joh. Cleuver, den directeur, onder betui
ging dat die hulde hem werd geboden uit
erkentelijkheid voor zgn ijver en toewgding
bg al wat hg voor de vereeniging doet.
Een dergeljjke hulde werd den directeu
nog tweemaal gebrachteens na de uitvoering
van deSymphonie no 5 C-moll van Van Beet
hoven, toen de heer A. W. Berdenis van Ber-
lekom hem namens de Instrumentale muziek-
vereeniging een schoonen krans bood en ten
slotte na afloop van het concert, toen den heer
Cleuver, namens eenige dames werkende leden,
nog een krans werd overhandigd, een krans,
die eigenlijk, zooals hg te kennen gaf, allen
medewerkenden toekwam.
Die allen hadden deze betuiging van waar
deering van hun directeur zeker verdiend
met groote toewgding hadden zg zich vanj
hun taak gekweten.
Dat al die bewjjzen van waardeering van
den directeur de sympathie van het publiek
wegdroegen, bleek uit de zeer luide toejuichin
gen, waarmede zg bezegeld werden.
Het ligt natuurlgk «iet op onzen weg evey
dit denkbeeld, dat door den heer Van Dunné
wordt verdedigd. De eerste meent dat dit een
terugkomen zou wezen op het eerste besluit;
de heer Van Dunné was het hiermede niet eens.
De heer Tak wjjster op dat, wordt het
voorstel van den heer Den Bouwmeester aan
genomen, een deel der bewoners in de stad
van bluschmiddelen wordt verstoken.
Wat betreft het uitrukken van slechts twee
spuiten bg brand in de buitenwgken, vraagt
deze spreker of dit wel juist isbg verzoekt
voorlezing van het desbetreffend artikel van
de verordening op de brandweer.
De heer Den Bouwmeester meent, in verband
met Nde duinwaterleiding, dat de spuit bg de
Oostkerk wel kan gemist worden, te meer
omdat bg de Heerenbeurs een spuit geplaatst is.
Alsnu geschiedt voorlezing van het artikel
der brandweer, slaande op het uitrukken van
spuiten bg brand in de buitenwgken. Hieruit
bljjkt dat de meening van den heer Den
Bouwmeester juist iB.
De heer Tak meent dat het uitrukken der
spuiten geen bezwaar is, wjjl de burgemeester
in den regel eerder aan de brug zal zgn dan
de spuitgasten met de spuit.
Deze spreker deelt ook niet de meening van
den beer Den Bouwmeester dat de spuit aan
de Heeranbeurs voldoende veiligheid geeft voor
het deel der stad, waarvoor de spuit aan de
Oostkerk hoofdzakelijk bestemd is.
Spreker ziet bezwaar in het ontblooten van
m deel der gemeente van de noodige brand-
bluschmiddelen en zal tegen het voorstel
stemmen.
De heer Van de Ree gelooft dat, indien de
spuit buiten de Dampoort geplaatst werd, die
daar beter plaats zou krjjgen dan aan de
Oostkerk. Ook al stond die spuit buiten, dan
kon hg tg dig te werk gesteld worden bg
brand op de Punt of in den omtrek van de
Oostkerk.
Het voorstel van den heer Den Bouwmeester
alsnu in stemming gebracht, wordt verwor
pen met 8 tegen 6 stemmen.
Voor stemmen de heeren Van der Swalme,
Gratama, Van der Ree, Den Bouwmeester,
Koole en Van Dunné.
Bg HfdBt. Vil aid. I art. 2, onderhoud van
gebouwen en meubelen, wordt het voorstel der
commissie van fabricage, om dien post met
f 45 te verminderen, waarmede burg. en wetb.
zich vereenigen, aangenomen.
Bg afd. Ill art. 1, jaarwedde der onder
wijzers, vraagt de heer Tak of, waar mej.
Tichelaar, hoofd van school J, geruimen tgd
ziek is en het niet te voorzien is dat spoedig
betersohap zal intreden, het onderwjjs vol
doende geregeld is. Hg vraagt ook of het
burg. en weth. bekend is hoe de commissit-
van toezicht hierover denkt.
De voorzitter zegt dat burg. en weth. het
wenschelgk achten, dat bedoeld schoolhoofd
spoedig hare taak zal kannen opvatten. Hun
inziens kan de toestand niet zoo big ven
voortduren, maar eene oplossing in deze iB
zeer moeiljjk.
Het is een langdurig verloop van een ziekte,
die alleen door rust en afzondering kan ge
nezen. Een ingrjjpen in den toestand is wel
mogeljjk, maar bg de vraag of het gewenscht
is stuit men op bezwaren en onbillijkheden.
De heer Tak dankt voor de gegeven inlich
tingen. Hjj meent dat de zaak van zoo over
wegend belang is, dat die hier ter sprake
behoort gebracht te worden. Zgn de resul
taten van het onderwgs dezelfde als toen het
hoofd in functie was vraagt bjj, meenende
dat dit wel bljjken kan uit de examens voor
de school op de Haringplaats.
Gaarne zou spreker de meening van de
commissie van toezicht vernemen.
£>e voorzitter zegt d§t een hard en ruw
in gr jjpen door die commissie niet wenschelgk
wordt geacht, wanneer het niet onvermjjdeljjk
is. In elk geval zal op deze zaak het oog
worden gehouden.
Bjj art. 8 derzelfde afdeeling, kosten van
het aanschaffen en onderhouden van school
boeken enz., zegt de heer jhrmrE.P. Schorer,
die intus8chen ter vergadering is gekomen,
dat de toestand der banken van school G,
waarover door burg. en weth. geklaagd wordt,
hem voldoende voorkomt. Hjj vindt de voor
gestelde som van f 600 voor den aanmaak
van 48 stuks nieuwe banken niet voldoende
gemotiveerd. En door persoonljjk onderzoek
én na ingewonnen inlichtingen bjj hen die
vroeger op die banken zaten, is hem gebleken
dat de banken wel kunnen behouden big ven.
De heer Van Dunné verdedigt het voorstel
van burg. en weth. Bjj een persoonljjk onder
zoek is hem gebleken, dat de banken voor
iemand, die wat forsch gebouwd is, niet bruik
baar zgn.
De heer Yan der Swalme zegt dat door de
verbetering der banken de toestand niet beter
geworden. Het hoofd der school beweert
dat alle banken onbruikbaar zgn.
De heer jhr mr E. P. Schorer bljjft bg zgne
de uitvoering der verschillende nommers va»
het programma te schrjjven.
Wjj bepalen ons meer tot het uiterljjk, e»
dan mogen wg zeker wel verklaren, dat het
nieuwe gebouw dezen eerBten avond den
gunstigen indruk, aanvankelgk op ons ge
maakt, versterkt heeft.
Over de inrichting hebben wjj thans niet
veel meer te schrjjven.
De zaal trof ons ook op dezen avond door
baar eenvoudig, rustig karakter; het overige
deel van het gebouw door zgn practische in
richting.
Hoe aangenaam is het b. v. om in de pauze
in de kleine zaal te vertoevenhoe schoon
is de aanblik van daar in de groote zaal en
op het orkesthoe gemakkelijk was het na
afloop zich te kleeden en het gebouw te ver
laten I
Hoe gezellig was de damesfoyer!
Dat echter alles nog niet volmaakt is,
ligt voor de hand; maar men zal natuurlgk
zich beg veren te verbeteren wat verbetering
eischt.
Op een drukken avond als Woensdag is de
koffiekamer voor de heeren te kleinmaar
men zal daaraan wel tegemoet komen door
de ruime kamer hoven aan de achterzijde,
waar de zanglessen worden gegeven, bg zulke
gelegenheden ook beschikbaar te stellen voor
de heeren-
De heer Gratama zal voor den post stem
men, omdat de banken niet bruikbaar en niet
in het belang der gezondheid zgn. Het is
hem bekend dat een der vroegere leerlingen
daarvan last heeft gehad.
De heer Brevet vraagt inlichting of onder
de nieuwe banken ook loketten voor berging
van boeken zullen worden aangebracht. Zoo
ja, dan gelooft hg dat de toestand niet ver
beterd zal worden en zal daarom tegen stemmen.
De voorzitter acht die rüMeneering voorba
rig waar de heer Brevet niet weet hoe de
banken zullen ingericht worden.
De toestand, zooais die nu is, ïb onhoudbaar
voor de leerlingen, die uren op die banken
moeten zitten.
De heer Brevet antwoordt dat geen model
is aangewezen en zal tot zoolang daaromtrent
niet is beslist tegen stemmen.
De heer De Stoppelaar vraagt of de 43
banken voor de geheele school voldoende zgn,
dan wel of er ook nog andere noodig zgn.
Is een deel dier banken niet bruikbaar voor
andere klassen of andere soholen
De voorzitter antwoordt dat 48 banken voor
de school voldoende zgn en de tegenwoordige
niet meer ergens anders kunnen gebrnikt
worden.
De heer jhr mr E. P. Schorer vraagt stem»
ming over den post van f 600.
Deze post wordt met 9 tegen 6 stemmen
goedgekeurd.
Tegen stemmen de heeren Brevet, Tak, Koole,
F. G. Sprenger, A. P. Snouck Hurgronje en
Schorer.
Bg art. 5 van afd. VI subsidie aan het dep
Middelburg van Nut voor bewaarscholen
adviseert de commissie van financiën nasr
aanleiding van een adres van bet bestunr van
het departement Middelburg der Maatschappij
tot Nut van 't algemeen, houdende verzoek
Dat er maatregelen zullen genomen worden
in het belang der veiligheid bg brand, ligt
voor de hand en dit alles laten wg gerust
over aan den jjver van het bestuur der zaal,
dat zeker wel, zooveel als dit in zgn ver
mogen is, daaraan bevotderlgk zal zgn.
En hiermee iB onze taak afgeloopen en
geven wjj het woord aan onzen muzikalen
verslaggever.
Deze schrgft
Nu hiervoren is gewezen op het feesteljjk
karakter van het concert, Woensdagavond
gegeven, rust op mjj nog de taak de uitvoe
ring der verschillende nomm8rs van het pro
gramma te besprekenen wel in de eerste
plaats de Wijdingscantate Van den heer
Cleuver.
Daar deze cantate niet in druk bestaat, en
ik op een der repetilies Blechts een gedeelte
daarvan kon hooren, was ik natuurlgk niet in
staat mjjn meening over dit werk in de vooraf
door mg gegeven beschouwing uit te spreken.
Het is mjj bekend dat de heer Cleuver niet
veel gevoelt voor hot componeeren van gele-
Naar wij vernemen is deze canfate door den
heer Cleuver opgedragen aan jhr mr L. Schorer, uit
erkentelijkheid voor de moeite, die deze zich heeft ge«
troost voor de oprichting ven de concert- en gehoor»
