MIDDELBIRGSCHE COURANT.
N°. 241.
139' Jaargang.
1896
Maandag
12 October.
Vergoeding.
Middelburg 10 October.
De*e courant verschelt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zoa- ea Feestdagen:
Prgs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsea ia Nederland franco p.p., 2.-=J
Afzonderlijke anmmera kosten 5 cent.
VfeenoBetev.
Middelburg 10 Oct. 8 a. ym, 57 jr., m. 12 a.
64 gr., av. 4 u. 58 gr. F. \erw. |Zwind.
Advertentiëa voor het eeritvolfead
na mm er moeten dei middag» vóór Aén
aar aan het bareaa besorgd zgn.
Advertestiën20 ceat per regel. Geboorte- dood- ea alle andere familieberichten ea
Dankbetuigingen vaa 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regelt
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bg abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis
aan het bareaa te bekomen.
iieslest
Te TerneazenM. de Jonge te Rotterdam
Nijgh VAN Ditmab.
Bij deze oonraut behoort een Bijvoegsel.
bij, na vier en een halve maand van zijne
vrijheid beroofd geweest te zijn, werd vrij-
Door enkele katholieke bladen wordt in
den laatsten tijd een pleidooi geleverd voor
het verleenen van vergoeding aan miliciens,
die nit hun werkkring worden gerukt om
hun plichten tegenover den staat te vervullen.
Hun plichten, en daarop vooral wenschen
wij het licht te laten vallen.
Zoolang het dienen onder de wapenen,
ter verdediging van het vaderland, zooals
men dit noemt als een plicht wordt be
schouwd, moet elk daartoe geroepene zich
hiervan kwijten, en kan, dunkt ons, in deze
geen sprake zgn van eene vergoedi
zooals die wordt gewenscht. En dat te
minder, daar reeds door soldij, kleeding en
voeding, in 't kort, door onderhoud van den
tot den dienst geroepenen, het rijk zicb
kwijt van zijn plicht tegenover hen.
Dat het vervullen van zgn dienst op deze
zwaarder drukt dan op gene, valt niet
ontkennen en is een natuurlijk gevolg van de
verschillende levensomstandigheden, waarin
de miliciens verkeeren.
Dat er onrechtvaardigheden plaats hebben
is al reeds herhaaldelijk gezegden zoolang
er geen persoonlijke dienstplicht bestaat, zal
een der grootste onbillijkheden op dit punt
blijven voortduren.
Maar juist zij, die thans een lans breken
voor de hierboven genoemde vergoeding, uit
rechtvaardigheids oogpunt, zgn oorzaak dat
er op dit punt nog steeds een der grofste
ongelijkheden blijft voortduren.
De katholieke minister van oorlog Bergan-
sius, een der knapste mannen, die wij gehad
hebben aan het hoofd van dat departement,
heeft zijne politieke loopbaan zien afbreken,
juist omdat hij zich beijveren wilde die
kwestie in goeden zin op te lossen.
Eigenaardig dat nu door zijne bestrijders
een vraagstuk op het tapijt wordt gebracht,
dat voor de verdediging van ons land van
geen belang is, het algemeen hoogere finan-
cieele lasten zou opleggen, en juist de grootste
onrechtvaardigheid, die in deze bestaat, nief
nit den weg zou ruimen.
Zelfs voor ons, die, geen militair in
't hart, toch de noodzakelijkheid beamen
van een goed leger in de tegenwoordige
omstandighedendie soms ons wel
afvragen of het niet beter ware een 1<
van vrijwilligers te nemen, zoolang wij niet
een volksleger kunnen verkrijgen; voor ons
is het niet recht duidelijk hoe men, juist
van katholieke zijde, dit vraagstuk op dit
oogenblik met zooveel g ver op den voorgrond
kan plaatsen.
Zijn daar bijzondere redenen voor
Is het soms de bedoeling daardoor de
aandacht af te leiden van de veel belang
rijker en veel meer noodige regeling vau
den persoonlijken dienstplicht?
Wie wezenlijk belang stelt in ons leger,
in een goede verdediging van ons land, hij
vestige daarop vooral zijne aandacht; al is
het niet te verwachten, dat in de eerste jaren
die regeling tot stand zal komen.
Wanneer men de belangstelling van het
Nederlandsche volk wil opwekken voor een
kwestie van vergoeding, dat men dan eens
een andere richting uitzie en zijne oogen
vestige op hen, die in het belang van de
algemeene veiligheid een tijd lang van hunne
■vrijheid werden beroofd, om daarna weêi
aan de maatschappij te worden teruggegeven
In den laatsten tijd vallen op dit gebied
weêr eenige droeve staaltjes te vermelden,
die telkens en telkens weêr ons herinneren
aan eene groote leemte in onze wetgeving
De moordgeschiedenis te Rotterdam met
den kleinen Hoogsteden verkeert nog altijd
in 't duister. Her en der heeft de justitie
een slag geslagen, doch zonder resultaat.
Maar de slachtoffers van dat rondtasten
in den blinde ondervonden daarvan natuur
lijk^ ernstige gevolgen. Materieel en moreel
zijn zij benadeeld. Een samenloop van omstan
digheden heeft men weet het den laatst
aangehoudene Vos in aanraking met de jus
titie gebracht. Telkens en telkens weêr werd
zijne preventieve hechtenis verlengd totdat
Verdiensten zal de man in dien tijd wel
niet gehad hebbenvergoeding voor dat
gemis krijgt bij stellig niet.
Maar ock de tnoreole knak, Lem toege
bracht, is niet gering.
Wie eenmaal met de justitie in aanraking
komt, onder verdenking van zulk een ern
stig feit gepleegd te hebben, blijft lang met
eene zwarte kool aangeschreven bij het, voor
het meerendeel onverstandige, onrechtvaar
ge en bevooroordeelde publiek.
Wij weten het uit een feit in onze naaste
omgeving.
De dader van den moord te Meliskerke
is nog altijd niet gevonden, evenmin als die
van zoovele andere misdaden in ons land.
Destijds werd een persoon gegrepen, doch
door de justitie weer vrij gelaten, niet uit
gebrek aan bewijs, maar uit volle over
tuiging dat hij onschuldig was.
Over de materieele schade, hem berokkend
gedurende den tijd, in hechtenis doorge
bracht, zullen wij niet eens spreken. Maar
wel over het feit dat, toen hij daarna vroeg
om werk, geen mensch de hand hem bood.
Het kostte heel wat moeite, om hem weer
in 't zaal te helpen, trots de goede pogingen
van den dienaar der justitie zei ven, die zijne
belangen zich aantrok. En of hij ooit weer
stevig in 't zadel gezeten heeft, weten wij
niet.
Zoo ging het hem, zoo zal het meer dan
waarschijnlijk ook Vos te Rotterdam en tal
van andereu gaan, wien de justitie en zij
heeft daartoe het recht als zij vermoedt dat
het algemeen belang dit vordert meent
te moeten arresteeren, om duistere zaken tot
klaarheid te brengen.
Wij maken haar geen verwijt van haar
mistastenwie het doolhof kent, waarin
soms moet ronddwalen, zal dit evenmin do
Maar in datzelfde algemeen belang dient
rechtvaardigheid betracht te wordenanders
kweekt men ontevredenen, misnoegden en
nog erger ongelukkigen, wier bestaan
is vernietigd en die de maatschappij tot
ballast worden.
Veel belangrijker dan tal van andere
kwesties, die heden ten dage op den voor
grond worden geschoven en waarover met
veel ophef wordt geschreven, is die van het
verleenen van vergoeding aan onschuldigen,
die preventief in hechtenis zijn gehouden.
Aan onze wetgeving op dit punt ontbreekt
te veel om die leemte niet zoo spoedig aan
te vullen.
Wij, die ons gaarne leek verklaren, waar
het de vraag geldt hoe zulk een verbe
tering het best is te regelen, wij kunnen ons
toch beroepen op tal van mannen der wet,
die het evenzeer erkennen, dat zulk eene
verbetering dringend noodig is.
Nog dezer dagen schreef mr D. S. in het
Paleis van Justitie een pleidooi in dien geest.
Is het goed en rechtvaardig" zoo
schreef hij o. a. en met die woorden ein
digen wij ons pleidooi, omdat ze zoo geheel
in onzen geest zijn „is het goed en recht
vaardig dat, indien eindelijk na eene vaak
langdurige hechtenis de justitie haren ver
dachte vrijlaat, omdat zij geen voldoende
aanwijzingen voor zijne onderstelde schuld
heeft gevonden, misschien zelfs, omdat hare
opgevatte vermoedens onjuist bleken, de in
vrijheid gestelde naar huis wordt ges
zonder eenige vergoeding voor de groote
moreele en materieele nadeelen, die zijne
gevangenneming voor hem moeten hebben
zonder dat de gemeenschap ook maar
eenigermate poogt de gevolgen van den in
haar belang getroffen maatregel zooveel
mogelijk op te heffen En indien dit alles
niet goed en niet rechtvaardig is, indien onze
wetgeving omtrent de preventieve hechtenis
niet voldoet aan de eischen van recht en
billijkheid, indien zg individueele rech
ten meer krenkt dan de rechten der
gemeenschap vorderen, mag dan niet aan
regeering en volksvertegenwoordiging de
dringende eisch worden gesteld omverbete
ring aan te brengen, voorzoover dit mogelijk
i- zal blijken en de eischen van het recht niet
langer te miskennen En indien de minister
en de Staten-generaal het dringende der
hervorming niet schijnen te beseffen, laat
dan uit het volk eene stem opgaan, zoo
krachtig en zoo beslist, dat de wetgever zal
moeten luisteren. Het geldt hier meer dan
geld en goed, het geldt de eer en de vrijheid
van het individu. Tegenover dergelijke be
en betaamt geene afwachtende houding.
Handelen, spoedig handelen is ;JicM. Her
ziening van onze wetgeving* ^trent de
preventieve hechtenis is een eisch der meest
dringende urgentie."
Volgens een Ren ter-bericht nit San Sebas
tiaan van Vrjjdagavond, zou het Nederland
sche oorlogs-tranBportschip Paramaribo op de
Noordkust van Spanje vergaan zgn.
Het nieuw gebouwde schip, bestemd voor
den dienst in West-Indië, was den 26en der
vorige maand uit IJmniden vertrokken.
Naar men ons heden uit Den Haag seint, is
bg de regeering geen officieele bevestiging van
dit bericht ontvangen.
Wel is vernomen, dat in Spanje eenig
wrakhout en een deel van een scheepsbrug is
aangespoeld, maar de herkomst dier wrak
stukken kon niet worden bepaald.
UW STAD EN PROVINCIE
kon. besluit is met ingang van 1
Januari 1897 aan N. W. Hocke, op zgn ver
zoek, eervol ontslag verleend als burgemeester
van Kerkwerve.
Dit bericht werd nog in een deel der op
laag van ons vorig nommer opgenomen.
Aan W. M. Janssen, muzikant bg de dd-
schutterg te M i d d e 1 b u r g, is het eereteeken
tot belooning van eervollen langdurigen wer-
kelgken dienst bg de schuttergen toegekend.
In de St. Crt. zgn opgenomen de statu
ten van de schermvereenigirg Jfonjngin Wil-
helmina te Middelburg.
Zg stelt zicb ten doel de schermkunst te
bevorderen, zoowel door oefening in eigen
kring, als door het geven van openbare uit
voeringen, en wordt aangegaan voor een tgd
van 29 jaren.
Te Ylissingen hebben zich voor de
betrekking van onderwgzeres aan school D,
tegen een aanvankelgk salaris van f 550, 12
sollicitanten en voor de betrekking van
klerk ter gemeente-secretarie, op een salaris
van f 300, 8 sollicitanten aangemeld.
De machinisten le klasse v. k. der Ma
ne J. Verschoor, en H. J. A. Lagaag wor
den met 1 November a. s. aan de fabriek der
Koninklijke Maafcsohappg de Schelde te V1 i s-
s i n g e n gedetacheerd, en belast met het da-
gelgksohe toezicht, op den bouw der Flotieljf
vaartuigen Edi en Serdang en de verder in
aanbouw zgnde werktuigen en ketels, voor
rekening van de departementen van koloniën
en marine.
In den afgeloopen nacht werden door een
kommies bg de plaatselgke belastingen achter
den Nieuwen weg,!;in het zoogenaamde laantje,
te V li s s in gen, twee bemande flesschen, die
door een nog onbekend persoon in een zak
gedragen, aangehaald. Bg onderzoek
bleken de flesschen 20 en 10 liters jenever
te bevatten ter sterkte van 40.8% en
welke jenever niet gedekt was door geleide-
of ver voer biljet.
De persoon, die de flesschen droeg, was ver
gezeld door zekeren V., te Vlissingen woon
achtig, die beweert den drager niet te kennen
en ook niet te weten van wien de goederen
afkomstig waren, evenmin als voor wien zg
bestemd waren.
De jenever is in beslag genomen en tegen
V. werd proces verbaal opgemaakt.
Door den minister van fl«ancien is de
verplaatsing van den kommies der le klasse P.
C. A. van der Loef met 1 November a. s. van
Hansweert naarHeinkenszandingetrokken.
Te O v e z a n d is tot lid van den raad
gekozen de heer Laurens G oen se met
de 40 uitgebrachte geldige stemmen.
De heer W. N. van Liere had er 7.
Het aantal kiezers bedraagt 101.
In WestelgkZuid-Beveland is
men druk aan het zaaien van tarwe. De
akkers laten zich goed bewerken. Of het dooi
de hoogere markt van de tarwe komt of aan
de voorspelling van minderen prgs der suiker
bieten is toe te schrgven, in elk geval wordt,
er meer tarwe uitgezaaid dan verleden jaar.
Voor de rechtbank te Zierikzee zal
Vrijdag 16 October worden behandeld de zaak
tegen M. K., ontvanger-griffier en secretaris-
ontvanger der gemeente Soherpeniiie, beklaagd
van verduistering.
Voor beklaagde zal als verdediger optreden
de heer mr A. J. F. Fokker.
Op verzoek van de vrouw, zal de justitie
trachten den gemeente-veldwachter A. v. d. V.
Noordg ouwe, van wienB verdwgning
wg bereids melding maakten, op te sporen.
In de V r g d a g te Stavenisse gehouden
ergadering van den gemeenteraad werd vast
gesteld de gemeentebegrooting voor 1897, in
ontvangst en uitgaaf op f 10.860.47s. Onder
inkomsten komen o. a. voor van vroegere
diensten f878.566; van gemeente-eigendommen
f 180; van opcenten op 'srgks direote belas
tingen f 1874.60(de opcenten op het perso
neel zgn met 10 verminderd en nu gebracht,
op 60); hoofdelgke omslag f 2600; haven-
kadegeld f 1200 schoolgelden f 370; vergoe
ding */t personeel 11954.06, bgdrage eh koBten
lager onderwgs f 1300. Onder de uitgaven
komen voor: kosten huishoudelgk beheer
f 1760; onderhoud gemeente-eigendommen
f 1191.50; politie, schutterg, brandweer en
verlichting f 738.92; geneeskundige dienst en
armwezen f 395 lager onderwgs f 4254.23
rente en aflossingen f 1703, en onvoorziene
uitgaven f 429.19s.
De begrooiing voor het plaatselgk armbe
stuur werd vastgesteld op f 798.32.
Op verzoek werd eervol ontslag verleend
als onderwgzer met hoofdactc aan den heer
L. B. v. d. Slikke, wegens zgne benoeming
tot hoofd der Bchool te O u d e 1 a n d e, in te
gaan 15 November a. s.
ONDERWIJS
De heer G. Rekkers, geb. te Vlissin
gen, slaagde heden te Amsterdam voor het
eerste natuurkundig examen.
In de heden te Oostburg door de
onderwgzersvereeniging in 't arrondissement
Oostburg gehouden vergadering, deelde de
voorzitter, de heer J. G. Gerritsen,Jaede dat
bg hem is aangedrongen op het bevorderen
der deelneming van de onderwgzers aan den
op te richten landbouwcursus.
Waar de regeering aan die cursussen hulp
verleent, mag aan de zgde der onderwgzers
ook wel iets gedaan worden.
Ook met het oog op verbetering der jaar
wedden achtte de voorzitter de toetreding in
hun eigen belang. In landbouwende gemeenten
zal eerder verhooging gegeven worden aan
hen die een akte landbouw bezitten. Hg
wekte de onderwgzers op aan dien cursus,
die eenmaal 's weeks te Oostburg of Schoon-
dgke kosteloos gegeven zal worden, deel te
In den loop dezer maand zal te Oost
burg een samenkomst van de afgevaardig
den der tooneelvereenigingen inWestelgk
Zeeuwsch Vlaanderen plaats hebben,
met het doel een bond van rederg kerskamers
in het leven te roepen.
Dit plan, uitgaande van Jacob van Lennep
te Biervliet, vond bg alle kamerB een enkele
uitgezonderd instemming.
Ben vroeger bestaande bond ging na zeer
korten tgd uiteen, doch droeg een gansch
ander karakter dan die, welke nu zou gevormd
moeten worden.
Uit de aan de leden der Vereeniging tot
onderlinge verzekering tegen hagelschade in
't voormalig 4e district van Zeeland, toege
zonden borderellen blgkt dat de toestand
dier vereeniging allergunstigst is. Het maat-
schappelgk kapitaal bedroeg op 1 Oct. 11.
f 35.000, bestaande in inschrgvingen op hel
Grootboek der N. W. S-
De vereeniging telt 173 leden, vertegenwoor
digende eene oppervlakte van 5610,0265 H.A.
Het afgeloopen jaar van 1 Oct. 1895 tot Uit.
Sept. 1896 was zeer voordeelig daar aan ver
goeding van hagelschade slechts moest betaald
worden f 305.86. De ontvangsten beliepen dat
jaar f 6114.83, de uitgaven f 5921.67 (waai
onder begrepen f 5300 voor aanleg kapitaal),
zoodat het batig slot bedraagt f 193.16.
Het bestuur stelt voor, met afwgking van
het bepaalde in art. 3 letter a van het re
glement, de bgdrage voor 1896/97 vast te stel
len op 50 cent in plaats van 75 cent per H. A.,
wat de betaling der premie veel zal verge-
makkelgken. Het reglement zal in handen
gesteld worden van «en rechtsgeleerd advi
seur, om daarin wijzigingen te brengen, opdat
de vereeniging wettelgk erkend kunne worden.
De instructie voor de toepassing van bet
tarief voor kilometerboekjes van de Maat
schappij tot exploitatie van staatsspoorwegen
aangevuld met de volgende bepaling: >1
verrekening van een overschot van onge
bruikte kilometers mag op geen andere
wijze plaats hebben dan door overbrenging in
een nieuw boekjede geldswaarde van eer>
zoodanig overschot mag dus niet aan den
houder van het boekje uitbetaald, evenmin
mag die geldswaarde b. v. bg het nemen van
een gewone plaatskaart in mindering worden
gebracht, noch mag bgpassing in geld voor
ontbrekende kilometers worden toegestaan"
Verder is bepaald dat het vervoer op den
zelfden dag heen en terug in de derde klasse
van gezelschappen, schoolkinde
ren, reizende onder geleide van onder
wgzers of onderwgzeressen, geschiedt onaf-
hankelgk van den leeftgd der kinderen
tegen betaling van eenmaal de enkele reis
vracht voor twee kinderen of éen geleider.
Ook is bepaald dat bg bevrachting
van rgwielen als bagage, pakjes, die aan
het rgwiel zgn gehecht en die tot de uitrus
ting van het wiel behooren, als regenjas es
gereedachappentaschje, worden begrepen on
der het aangenomen gewicht, dienende tot
grondslag van de bagagevracht.
Voor andere dan de hierboven genoemdi
voorwerpen, welke eventueel aan een rgwiel
mochten zgn gehecht, wordt afzonderlgk
vracht berekend.
Reeds dadelgk meldden zich 13 deelnemers
aan, terwgl de voorzitter de hoop uitsprak,
dat nog meerderen zullen volgen.
De heer Ter Laan leidde in •Schoolverzuim"
en in verband daarmede »Leérplioht."
Deze keurige improvisatie werd met de
eeste aandacht gevolgd en een welverdiend
applaus viel den spreker bg het einde ten deel.
- Onder de nagiften voor de collecten der
Scholen met den Bgbel komen voor Axel met
f 26.01 en Goes met f 5.85.
VEREOOPINGEN ENZ
Vrgdag namiddag had te Vlissingen
de aanbesteding plaats van de levering van
75.000 trottoir Waalklinkers.
Ingeschreven werd door de heeren E. van
Holst te Arnhem ad f 20.40, H. Wolff en Co
Amsterdam ad f 19.74 en Gebrs Terwindt
Ngmegen ad f 18.65, alle per 1000 stuks.
Aan de laagste inschrg vers werd de levering
gegund.
De steenkolen werden niet aanbesteed.
Daarvan zal eene herbestading plaats hebben.
P*IJXE* TA» EFFECTE*
Kuan
Gisteren, Hedaa
Per telegraaf. 9 io
Oct. Oct.
Itaatsleralngu,
NEDERLAND. pCt, lUdrjij itakkea
Curt. N. W. 8oh. *1/, 1000 9U/g IlS/i*
dito OblS r 1000 100% 1001/g
üto Cart8 1000 991S/j. 9913/M
HONG. dito gondL 5 100 -
ITALIË. las. 68/81 6 Lir. 100-100000 8«/«
OOSTENRIJK. ObL
fl. 1000 845/ig 847/jj
1000 85 8415/tf
*00-1000 10S1/8
ZJL 500
dito Jia.-Jnli 5
dito dito Goad. 4
POLEN. Obl. 8. '44 4
PORT. O. B. 58/84.
mot ticket 5
dito dito 1888/89
«et ticket 41/b Ir.
aUSLAND. Ce*.
Du. 5e 8. 1854 6
dito '80 wc. dito 4
1883 dito 4
95 961/tf
88 885/,
Z.R.
dito
6e 1
4 G R.
1*5-8*6
195
1*5
98
- «W/S
*0-100 1016/s 1011/,
1000
195-1000 104
500-9600 Slty,
dito
ON. L. 1887/89 4
C»rt. t. B. Asjra. 8
UI» 1884 «wd 5
SPANJE. O. B. Per. 4 Pee. 1000-84000 67
dito bia. Perpet. 4 Pr. 500-95000
TURKIJE. Gapriv. 4 Ir,
Geeonv. eerie D. f
dito dito C. w
EGYPTE. O. L. 78 4 e
dito sp. dito 1878 81/.
8RAZILIE. Obl.
Loaden 1883 4
dito Oblig. 188» 4
VENEZUELA. *81 4 e
90-9000
10-100
90-100
90-100
1000
191/,
191%
1031%
671/4
478/4
81V«
78 -
- 871/»
100-600 491/,
IniaitrlNla «n Plaaaslaal*
•■isvismlua»,
NEDERLAND. „Ot
N W «iPse.Pbr. 5
Ned. H»nd.-H«ch,
A. iMooutra 5
N.-I. Hsitd. A.
Z**ln«e A»t-d.
600-1000 481/, 487/j»
1000
dito dito Pr. dito
dito OW. 1888 8
OU(T8C.aiAND.
Ccrt, Rtksbank
Aand. Amsterdam
OOSTENRIJK. A.
O. H, B
500
16
1000
68
«00
1347/g
>fswrw«flMaIngu
NEDERLAND. pCt
Noll. Spoor, 109
Mg tot EipL *»a
8t.-8pw. As ad.. 860 99U987/e
N«d. Ctr.Spw.A. 8S0 -
dito Obligatie 8 1000
N.-3. 8pw. Aaad.
N.-B. Bolt. Obl.
geitemp. 1875/80
ITALIË» bpo«r%
Leening 1887/89
Vict. Em. S». O. 8
Znid-Ital Sp. O. 8
008TENRIJK. I.
O. 8pw. ObL 8
POLEN. W. W. A.
RUSLAND. Gr. Sp.
Maats. Obliffati». 41/,
950-1000
5016/j, BOS/,
500
B81/g 531/8
fr.
Z3.
600
100 -
98 9%