MIDDELBIRGSCHE COURANT.
N°. 144.
139° Jaargang.
1896
Zaterdag
20 Juni.
Deze courant verschijnt d a g e I ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prge, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatse» in Nederlaad franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Vheraoneter.
Middelburg 19 Juni 8 u. vm. 63 gr,
68 gr., av. 4 u. 69 gr. F. Verw. W. wind.
12 u. I
nd. I
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór éém
uur aan het bureau bezorgd zjj&.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel.'
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agentes.
Te 's Gravenhago de Gbbk. Belinfante f te
Amsterdam r A. de La Mak Azn.
Voor zoo ver de voorraad strekt, worden
de tot heden verschenen platen gezonden
aan hen, die zich tegen 1 Juli op ons blad
abonneeren.
Zij ontvangen tevens kosteloos de deze
maand nog ^verschijnende nummers.
Fraude en controle.
IL
(Slot)
Wat zullen bij de door ons in ons vorig
n mmer geschetste toestanden allerlei aan
schrijvingen uitwerken
Onzes inziens weinig of niets meer dan
hoogstens een oogeablikkelijken ijver om iets
meer en beter te doen dan anders.
Een gebeurtenis als te Alkmaar plaats
heeft, werkt hoogst waarschijnlijk nog meer
uit, doch als de indruk daarvan voorbij is,
vervalt men opnieuw in de oude gewoonte
van het laisser fairelaisser aller.
Geen afdoende verbetering zal er plaats
hebben tenzij van hooger hand, door hen
die geheel staan buiten het alledaagsche
kringetje, waarin de te controleeren personen
zich bewegen, steeds meer en strenger toe
zicht wordt gehouden.
Volgens art. 116 der gemeentewet kunneD
Gedeputeerde Staten opneming der gemeente-
.kas van hunnentwege gelasten; terwijl, wat
de calamiteuse polders betreft, de secretaris-
ontvanger telkens, wanneer dit gevorderd
wordt, inzage van zijne boeken en zijne
kas en van de stukken en bescheiden, onder
zijne bewaring, moet geven o.a. aan Gede
puteerde Staten, aan een daartoe door hen
aante wijzen ambtenaar of te be
noemen commissie
Nu is er door Gedeputeerde staten van
Zeeland in dien geest al menige stap gezet.
Wij spreken niet over het onderzoek,namens
hen gedaan, wanneer er geruchten omtrent
fraudes liepen, noch over het nazien der
administratie bij het vijf jaarlijksch bezoek
van een commissaris der koningin. De korte
tijd, die bij dit laatste besteed wordt aaD
zulk een onderzoek; de wijze waarop dit
vooraf wordt aangekondigd, doet veel van
de waarde daarvan verloren gaan.
Wij hebben nu meer het oog op de maat
regelen, in die richting door het Gedeputeerde
college genomen, waaruit bleek dat telkens
verscherping van zulk een onderzoek noo-
dig werd.
Voor ons ligt een circulaire dt. 14 Febru
ari 1862, waarbij Gedeputeerde staten burge
meester en wethouders der verschillende
gemeeuteu in kennis stelden van hun voor
nemen om, krachtens de bevoegdheid, bij
het 2e lid van genoemd art. 116 der ge
meentewet hun toegekend, opneming der
gemeentekas te gelasten of door eene com
missie uit hun midden te doen bewerkstel
ligen. Zij wezen er daarbij uitdrukkelijk
op dat uit zoodanigen maatregel geenss
eenig mistrouwen van hunne zijde mocht
worden afgeleid „omtrent het bestuur of den
ontvanger der gemeente, die wellicht bij
keuze en zonder eenige bijzondere aanleiding
aan dien maatregel zoude worden onder
worpen
Aan diezelfde circulaire, waarin hoofdza
kelijk werd gewezen op de belangrijke geld
sommen, in sommige gemeentekassen aan
wezig, werd dt. 27 Jan. 1871 nog eens
herinnerd.
Dato 31 Maart7 April 1876 ging nog
maals een circulaire uit, waarin gewezen
werd op het feit dat in sommige gemeenten
de boeken en kas alleen werden opgenomen
door den gemeente-ontvanger zeiven;
dat burgemeester en wethouders zich be
paalden tot het onderteekenen van bet proces
verbaal der kasopneming note bene gedaan
door den persoon zeiven die moest gecon
troleerd worden en tot de mededeeling
van dit verbaal aan den Raad en aan Gede-
Als sprekend bewys van onze bewering
dat bet vaak moeilyb valt een man van invloed
en positie in eigen kring, bjj vermoeden van
fraude, onder handen te nemen, kan wel dienen
de bewering van het O. M. in de Alkmaarscbe
zaak dat, toen bleek hoe de ex-secretaris J. N.
v. d. V. een ontrouw penningmeester was van
de kas van bet gasthuis, geen der regenten
hem aandurfde en geloot moest worden, wie
iiem tot verantwoording zou roepen.
pateerde Staten. Dat college gaf toen tevens
aan, hqe het opnemen der boeken en kas van
de gemeente-ontvangers moest geschieden,
wilde het voldoen aan de eischen der wet en
de waarborgen opleveren, welke de wetgever
in het belang der gemeente heeft noodig
geacht
Al die goede wenken schenen nog niet
het gewensebte resultaat op te leveren.
In 1888, den 2en November, toch schreven
Gedeputeerde Staten aan de colleges van
burgemeester en wethouders het volgende
Kasopneming van onzentwege had tot
dusver slechts bij uitzondering plaats in deze
of gene gemeente, en alleen wanneer eene
bijzondere omstandigheid daartoe aanleiding
,f.
Wij achten het wenschelijk, voortaan van
onze bevoegdheid ten deze meer dan tot
dusver gebruik te maken, en hebben daarom
besloten dat jaarlijks ten minste in vijf
gemeenten, door het lot aan te wijzen, de
kas zal worden opgenomen, hetzij door eene
commissie uit ons midden, hetzij van onzent
wege door een ambtenaar ter provinciale griffie.
Die loting zal plaats hebben telkens nadat
een dag voor het bezoeken eener gemeente
zal zijn bepaald.
De mogelijkheid bestaat derhalve dat
dezelfde gemeente meer dan eens zal worden
bezocht, voordat in alle overige een eerste
maal die kasopneming zal hebben plaats gehad.
Een eventueel bezoek van onze commii
of van een onzer ambtenaren is derhalve in
geenen deele aan te merken als een bewijs
van wantrouwen, doch als een voor alle
gemeenten gelijkelijk geldende maatregel
van orde.
Wij behouden ons echter voor, behalve de
door loting aangewezen gemeenten, ook andere
te doen hezoekbn wanneer bijzondere om
standigheden hiertoe onverhoopt aanleiding
mochten geven.
Wij noodigen U uit, aan onze commissie
of onzen gecommitteerde de inlichtingen te
verschaffen, welke naar aanleiding der kas
opneming mochten blijken noodig te zijn, of
wel zoodanige inlichtingen eventueel te vor
deren van den ontvanger, den secretaris of
andere gemeente-ambtenaren."
Gedeputeerde staten gingen toen dus tot
een flinken maatregel over, waaruit maar
al te zeer bleek, hoe noodig het was
worden krasser op te treden en het toezicht
te verscherpen.
Maar de verschijning van de uitvoerige
circulaire dt. 23 Mei van dit jaar, door ous
in exienso meegedeeld, bewijst maar al te
zeer hoe hardleersch de gemeentebesturen
zijn, hoe juist onze bewering is dat alle
goede bedoelingen van Gedeputeerde staten,
neergelegd in aanschrijvingen, afstuiten op
den onwil of de onmacht van de betrokken
personeneen onmacht voortkomende uit
gebrek aan kennis en uit omstandigheden,
in ons vorig opstel aangegeven.
Hoe goed de maatregel, in 1888 genomen,
moge zijn, geheel aan het doel beantwoord
schijnt hij niet te hebben, getuige de her
haalde waarschuwing dit jaar en de bewe
ring dat vroegere circulaires niet in acht
genomen worden, en de wijze van kasop
neming bii vele gemeenten nog altijd te
wenschen overlaat.
Nu zou het nuttig kunnen zijn dat men
het getal gemeenten, door het lot voor
kasopneming aan te wijzen, vermeerderde
de circulaire van 1888 spreekt dan ook slechts
van ten minste vijf maar waar het van
het lot afhangt, is menigeen in zijne zorge
loosheid nog geneigd te hopen de dans van
een onderzoek te ontspringen.
Wij verwachten dan ook alleen heil van
een verderen stap in de richting, door die
circulaire aangewezen.
Er moest, dunkt ons, een permanent
controle gehouden worden. In elke provincie
moest een vast ambtenaar worden aange
steld, een inspecteur, wiens uitsluitende taak
het moest zijn het controleeren namens Ge
deputeerde Staten der gemeente-ontvangers
en der secretaris-ontvangers of ontvanger-grif
fiers van polders, voor zoover die onder het
toezicht van Gedeputeerden vallen, of met
het oog op kasopneming daaronder later ge
bracht mochten worden.
Zulk een inspecteur, die tevens de leden
van het dagelijksch bestuur zou kunnen voor
lichten over de wijze van nazien der kas,
moest, zonder voorafgaande aankondiging,
zijn onderzoek instellenzoodat de ontvangers
geheel in den geest van de meergenoemde
circulaire van 1888 nooit wisten op welk
tijdstip zij een dergelijk bezoek konden ont
vangen. Het idee alleen, dat die persoon
elk oogenblik voor hauoe oogen kan staaii>
zou een heilzamen invloed kunnen uitoefeneD
ook in hun eigen belang en in dat der
gemeenten of polders wezen. Zij zouden min
der zorgeloos of lichtvaardig handelenen
degenen, die hen dagelijks moeten controlee
ren, zouden meer op hun hoede wezen.
Bleek er eenig verzuim of eenige onre
gelmatigheid, te goeder trouw gepleegd, dan
behoefde nog niet dadelijk de justitie daarin
lengd te worden, maar bij herhaling, bij
fraude, zouden niet alleen zij, die haar
pleegden, moeten gestraft worden maar ook
de personen die, met het dagelijksch toe
zicht belast, in deze geruimen tijd hun plicht
verzaakten.
Het salaris, dat zulk een persoon zou
moeten ontvangen, zou ruimschoots rente
opbrengeD, omdat bij allen, die'by dergelijke
administratiën betrokken zijn, het bewustzijn
levendiger zou wezen hun plicht te moeten
doen, wat het algemeen ten nutte zou komen.
Zijn optreden zou allerlei aanschrijvingen
onnoodig en de taak van Gedeputeerde
staten gemakkelijker maken.
Middelburg 19 Juni.
Door wiens Bcherpzinnig brein zou nu wel
de nieuwe bepaling zyn uitgedacht, dat voor
taan de post quitanties niet langer mogen zjjn
dan 25 cM, aldus schrjjft B. Y. in het Hbld.
Ik lieb alle quitau^es, die ik aan buiten-
landsche huizen per post betaald heb, eene
nagemeten en allen meten 27 a 28 cM. (ook de
meeste binnenlandsche). Ik kan my voorstellen
dat men te kleine quitanfeies omdat ze kunnen
wegraken, zou willen weren, doch de post is.
voor 't publiek, niet 't publiek voor de post,
en men diende zich dus te regelen naar de
praktjjk, en waar 't formaat van wissels en
quitanties doorgaans 27 a 28 cM. is, zich ook
daarnaar te regelen.
Indien men zich bovendien aparte quitanties
voor de post zou moeten aanschaffen, zou dit
ten slotte ook wel eens tegen 't belang der
schatkist kunnen zyn.
Men wordt er moe van onnoodig belemmerd
te worden.
de helft der bevolking geen rekening is ge
houden.
Het hoofdbestuur voornoemd kwam nog eens
met eene herhaling van zyn verzoek van Sep
tember jl., omdat het meende niets te moeten
verzuimen om de aandacht der kamerleden te
vestigen op de groote onrechtvaardigheid, die
voortdurend gepleegd'wordt jegesr ^ien, di?
niet vertegenwoordigd zyn in de Wetgevende
Macht en wier stem dus niet van gewicht is
by de verkiezing der afgevaardigden, noch by
de samenstelling der wetten ofschoon ook zjj
behooren tot het volk, door de Kamer ver
tegenwoordigd en ofschoon ook zjj gedwongen
zyn te leven naar wetten, door de Kamer
gemaak
De Tweede kamer verwierp Don
derdag het is in ons vorig nommer aan een
groot deel onzer lezers nog meegedeeld met
53 tegen 16 stemmen het voorstel van den
voorzitter om vöor het uiteengaan het wets
ontwerp betreffende den suikeracoyns te be
handelen.
Aangenomen werden de ontwerpen betref
fende eene regeling der pensioenen van ma
chinisten en stokers der marine en tot aanleg
van een Bpoorweg Batavia—Anjer.
Daarna werd het debat aangevangen over
het ontwerp tot verandering van de grens tus-
schen Leiden en Leiderdorp, Oegstgeest en
Zoeterwoude.
Door de commissie van rapporteurs zyn een
achttiental amendementen voorgesteld op het
ontwerp der kieswet, zooals het by
eerste lezing was vastgesteld. Zy betreffen
hoofdzakelyk verbeteringen van redactie en
om enkele artikelen meer met elkaar inover
eenstemming te brengen.
Naar het Vad. meldt zyn tot de nieuwe
club van de vooruitstrevende liberale party
voorloopig toegetreden de heeren Cremer,
Drucker, Kerdyk, Goeman Borgesius, Lieftincb,
Lèly, Heldt, Farccombe Sanders, Hartogh, Rink,
De Kanter, E. Smidt, A. Smit, Smeenge,
Pynacker Hordyfe, Schaafsma en Yeegens.
Hetzelfde blad verzekert dat bet uittreden
van de heeren Borgesius en Kerdyk als mede
werkers van het weekblad De Nederlander,
een feit waarop sommige bladen uitdrukbelyk
hebben gewezen, geen politieke beteekenis
hoegenaamd heelt.
Het bestuur van de Nederlandsche Juris-
tenvereeniging heeft voor de dezen zomer te
honden vergadering aan de orde gesteld de
volgende onderwerpen
lo In hoever is het met inachtneming
van de voorschriften der bestaande Grondwet
wetenschappelijk en mogeljjk om te komen
tot eenvoudiger en sneller berechting van
kleine strafzaken, vooral van die, welke tot de
bevoegdheid behooren van den kantonrechter?
2o Zyn de wetteljjke bepalingen omtrent
de rivier- en binnenvaart voldoende Zoo
neen, welke aanvullingen en wjjzigingen zyn
nood'g
De praeadviezen, over deze onderwerpen uit
gebracht, zyn thans in de handelingen der
Juristenvereniging verschenen. Over de eer
ste vraag hebben, op uitnoodiging van het be
stuur, gepraeadviseerd de heeren mr S. J. M.
van Geuns te Zieribzee, en prof. mr G. A. van
Hamel, te Amsterdam, over de tweede vraag
mr E. N. Rahusen, te Amsterdam; mr Hi
Smeengemede nitgenoodigdheeft kennis
gegeven door verschillende omstandigheden
verhinderd te wezen zyn praeadvies te geven.
Het hoofdbestuur der Vereeniging voor
vrouwenkiesrecht, gevestigd te Amsterdam,
verzond nog heden een dringend verzoek aan
de Tweede kamer om het kieswet-ontwerp te
verwerpen, nu by de stemming over de artikelen
gebleken isf dat ten voordeele der vrouw geen
enkele verandering is aangebracht en er met
hare belangen, dat is: met de belangen van
By kon. besluit:
is benoemd tot notaris binnen het arr.-
Groningen, ter standplaats de, gemeente Gro
ningen, D. Lelsz, candidaat-notaris aldaar;
is benoemd tot commandant van het 3de
reg. veld-aft., de luit.-kol. H. H. Ramf.er, van
het 2de reg. veld-art.
zyn in het college voor de zeevisscheryen
herbenoemd, tot leden, de heeren P. F. baron
van Heerdt, A. Hoogenraad, H. Kikkert, mr
G. J. Goekoop en H. Dirkzwager Mzn.
is de O.-I. ambtenaar met verlof A. J.
Plyum, laatstelyb 3de commies by het depar
tement der burgerl. openb. werken in N.-I.,
op zyn verzoek, wegens pbysieke ongeschikt
heid, eervol uit 's lands dienst ontslagen, met
toekenning van pensioeB
is, wegens bewezen buitengewone dieneten
j de krijgsverrichtingen tegen Lombok in
1894, alsnog benoemd tot ridder 4de kl. der
Militaire Willemsorde, de fuselier van het
leger in N.-I; E. E. J. Speiser.
UIT STAD EN PROVINCIE
Het is eigenaardig, hoe allerlei vermaken
toenemen onder allen, die zich zoo gaarne het
epitheton »christelyk" toeëigenen.
Wjj herinneren ons nog den tyd dat men
van die zjjde b.v. al wat in dien geest voor de
leerlingen der openbare school geschiedde af
keurde boe men zich daartegen verzette, even
goed als tegen ambachtsscholenmuziekgezel
schappen, waarvan men niets wilde weten.
Het toenmalige orgaan van de anti-revolu-
tionnaire party in onze provincie bestreed al
die dingen.
Thans, nadat men heeft ingezien, hoe men
het langs den toen gevolgden weg niet kor
winnen, is men de huik naar den wind gaan
hangen. De consequentie, want consequenter
was men vroeger in zyn Btjjlbeiö, offerde men
op aan het Btreven om toch, nu langs een
omweg, zyn doel te bereiken. Men versmaadt
de moderne, vroeger zoo verfoeide middelen
niet meer; men gebrnikt ze nu hier om de
openbare school »leeg te pompen", als het kan.
ginds om zich een air van belangstelling te
geven voor zaken, waartegen men vroeger zich
verzette.
En tegelykertyd tracht men door het devies
>christelyk" de göe gemeente zand in de
oogen te strooien, zooals men dit den >goe-
den boertjes," by voorbeur doet, wanneer
men ze gebruiken wil in dagen van verkie
zingen, maar wien men geen genoegelyk sa-
menzjjn ter bespreking van hunne belangen,
ter verruiming van hun blik gunt.
Met eene variatie op het bekende leeke-
dichtje van De Genestet zouden wy kunnen
zeggen
Myn politiek ea mjjn geloof
Die leven saam en stoeien!
Het ia je een ln»t om aan te zien,
Zoo'n recht geloovig knoeien-
De boven neergeschreven gedachten kwamen
by ons op, toen wy heden middag voor de
brug over het kanaal de stoomboot Admiraal
de Rurjter zagen ligger, die, met vlaggen
versierd, een paar honderd leerlingen der
byzondere scholen uit Goes naar Ylissingen
voeren moest om, na een paar uur toevens
aan 't strand, de jeugdige excursioniBten weder
huiswaarts te brengen.
Het jonge volkje gelukkig nog niet in
het nauwe keurslijf van het style kerkgeloof
gekneldde heinel behoede het daarvoor
auiuseerd j zich goed, hoewel bet- gedwongen
stilliggen voor dé brug, de trein van twaalf
uren was nog niet aangekomen, inaar half
beviel, ook al trachtte het muziekgezelschap
Hosanna, dat de kinderen vergezelt, door een
nommer ten beste te geven, eenige afleiding
te bezorgen en bracht het overboord waaien
van een hoofddeksel en het oppikken ervan
wat afwisseling.
De komst van den spoortrein werd dan ook
met gejuich en hoerageroep begroet, evenals
het spoedig daarna openen van de brug.
Weldra werd de machine in werking ge-
Bteld en zette de stoomboot, terwyl Hosanna
het Wilhelmus naar de oude toonzetting
speelde en de kinderen het lied medezongen
daarby dapper met doeken en hoeden wui
vende, den tocht naar Ylissingen voort.
De kinderen werden vergezeld door de
feestcommissie en een aantal belan.stellenden.
Zy zullen in Vlissingen zich zeker wel uit
stekend vermaakt hebben, vooral nu het wêar
zoo meewerkt.
het vertrek uit Goes, heden morgen te
acht uren, trokken de kinderen, vrooljjk en
wel, in optocht, voorafgegaan door het muziek
gezelschap eenige straten door, naar de kade,
wat heel wat nieuwsgierigen en belangstel
lenden op de been bracht. By het vertrek
werd Eere zij God gespeeld.
Hoe herhaaldelijk voorgelicht, hoe dik-
wjjlB gewaarschuwd, hardleersch is en bljjffc
het publiek. Dat bleek Woensdag alweder op
overtuigende wyae.
Op de gewone manier, met behulp van een
compère, werd de tallooze malen in toepassing
gebrachte truc om bedrog in den aard der
koopwaar te plsg6n geprobeerd en door succes
gevolgd.
Een koopman, vergezeld van een ander per
soon, bood aan een woning onder Middel-
g aan de vrouw des huizes eenige stukken
stof te koop en vroeg daarvoor eene som van f 45.
De vrouw ging daarop echter niet in, waarop
j koopman zich ver wy derde.
De persoon, die by hem was, beduidde nu
echter de vrouw dat zy een koopje doen kon,
en als zy f 35 bood het goed wel in hare banden
zou overgaan.
De koopman kwam daarop nog eens terug,
verklaarde de stukken voor f 40 te willen
geven, er op wjjzende dat de stof zuiver wol
as.
De vrouw, anders wezenlijk niet iemand
die gemakkelijk by den neus te nemen is,
liep er in, kocht de stof en betaalde f 40.
Weldra bleek zy »bekocht" te zyn eu werd
zaak in handen der politie gesteld.
Deze stelde een onderzoek in en door iemand
derzakebundig werd verklaard dat de stoffen
volstrekt geen wol bevatten en met f 10 goed
betaald zouden zyn geweest.
De politie hoorde daarop den koopman, uit
Groningen afkomstig, en vond termen om tegen
hem procesverbaal op te maken wegens be
drog in den aard van koopwaar.
Dezelfde koopman heeft ook in andere ge
meenten van ons gewest gepoogd zyn bjjna
waardelooze waar tot hoogen prjjs aan
den man te brengen o. a. ook te Yeere,
waar hem dit echter niet gelukte en zal
zeker nog wel meer menschen in deze streek
een »koopje" willen bezorgen.
Men zjj nu op zjjn hoede
De in de binnenhaven te Vlissingen
liggende mailboot Prinses Marie van de Maat
schappij Zeeland wordt dezer dagen in dienst
gesteld ter vervanging van de nachtboot Prins
Hendrikdie Zaterdag a. s. naar Glasgow ver
trekt om aan de werf van de Fairfield Ship
building and Engineering Comp. van nieuwe
wielen te worden voorzien. De twee andere
nieuwe mailbooten zullen later tot dat doel
derwaarts vertrekken.
Donderdag is te Vlissingen overleden
de heer J. J. Krüg, oud 84 jaar, gerechtigd
tot het dragen van het Metalen Kruis.
De 2e luit. J. M; C. G. Majoie, van het
4e bat. 3e regt. infanterie te VlisBingen,
wordt op 1 Juli a. a. gedetacheerd bjj het
koloniaal werfdepöt.
Te Borssele ontdekte Woensdag een
kippenhouder dat een booze hand mnizentarwe
had gestrooid in de ren der dieren.
Van nog een paard, loopende in eene weide
onder Coudorpe, en eveneens .eigendom van
een landbouwer te Borssele, is de Btaartafge-
Bfl gelegenheid dat Donderdag te Cats
Ambachtsheeren hunne jaarljjksche bjjeenkomafc
