MIDDELRIRGSCHE OOIRAM.
N°. 125.
139e Jaargang.
1896
Vrijdai
29 Mei.
C. J.J.JLvanTeylingeïi»
Middelburg 28 Mei.
FEUILLETON
DE ZUCHTENDE BOOM.
Verschillende Berichten.
v0
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- e» Feestdagen.
PrQe, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tkermometeir.
Middelburg 28 Mei 8 u. vm. 60 gr., m. 12 u.
*0 gr., »v. 4 n. 57 gr. F. Verw. N. O. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór éém
nur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel;
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agentes.
Te TerneuzenM. de Jongs te Rotterdam
Nijgh van Ditmar.
Voor de verkiezing op Dinsdag 2 Juni,
in het kiesdistrict Middelburg, voor een lid
der Provinciale Staten, bevelen wij ten drin
gendste aan den heer
gewezen lid van Gedeputeerde Staten.
uit te brengen, wanneer zjj kunnen
bewjjzen trouw bg alle verkiezingen hun
stem te hebben uitgebracht, met uitbreiding
van dat recht bjj nog hoogeren leeftjjd, zoo
dat b. v. de honderdjarige vjjf en twintig
stemmen zou uitbrengen.
Men v jrkrggt dan oen soort premie oi' be
looning-stelsel voor trouwe kiezers.
Wjj zouden haast zeggendergeljjke voor
stellen zjjn het wetsontwerp-Van Houten
waardig.
Een eigenaardig amendement op het kies-
rechtontwerp diende de heer De Savornin
Lohman in. Hg wil nl. aan art. 78 toevoe
gen eene bepaling om kiesbevoegden, die den
leeftijd van 45 jaren hebben bereikt, het recht
te geven twee stemmen uit te brengen.
Hoe groot de invloed, daardoor aan de
ouderen van dagen op het stemmen-aantal
gegeven, kan wezen, bljjkt uit de volgende
aan de laatste volkstelling ontleende cjjferB.
Op 31 Dec. 1889 bedroeg de mannelijke be
volking van 25 tot 45 jaren 24.52 procent van
de geheele mannelijke bevolking; die van 45
jaren en daarboven 21.92 procent.
In zgn toelichting zegt de voorsteller verder
»In het voorloopig verslag is het denkbeeld
om aan de kiezers van zekeren leeftjjd eene
dubbele stem toe te kennen, reeds besproken,
De regeering heeft tot dusver hare aandacht
aan dit denkbeeld niet geschonken. Dat daarop
niet van toepassing is hetgeen zjj van »de
correctieven" zegt, die »de waarde van het
den nieuwen kiezers toegezegd recht zouden
kunnen verminderen", is duidelijk. De waarde
van dat recht wordt voor een deel hunner,
onverschillig of zjj oude dan wel nieuwe kiezers
zgn, zelfs verdubbeld. De vraag is alleen of>
als de politieke invloed uitsluitend door het
stemmen aantal bepaald wordt, het niet raad
zaam iB aan de ouderen van dagen, wier aan
tal gedund is, eenigen meerderen invloed toe
te kennen, zonder nochtans van dezen een
afzonderlijk kiezerskorps te maken."
Een zonderling voorstel mag dit zeker heeten.
Het doet ons denken aan de taktiek om
door de achterdeur binnen te komen, waar
men de voordeur gesloten vindt.
Zelfs de 25jarigen echjjnen niet rjjp ge
noeg te zgn om te kiezen; om hunne stem
men te overvleugelen en hen in bedwang te
houden, zal men den ouderen meer rechten
toekennen.
Alsof die vjjt en veertigjarigen en ouderen
zooveel verstandiger, practischer en beter op
de hoogte van 's lands zaken zgn!
Wjj begrjjpen niet, hoe een verstandig man
als de heer Lohman zulk een zonderling voor
stel kan doen.
Wjj vermoeden echter dat hg een loopje heeft
willen nemen met den minister, die aan den
25-jarigen leeftgd zoo gehecht blgkt te zjjn.
Is het hem echter ernst, dan zouden wg hem
in overweging willen geven zgn voorstel zoo
danig te wjjzigen dat alleen hun, die boven
de 45 jaar zgn, het recht gegeven werd t
Verschillende bladen maken zich terecht
vrooljjk over het bericht uit Padua dat van
het ljjk van den Prins van Oranje, dat naar
Delft zou worden overgebracht, niets terug te
vinden is.
Misschien was dit wel de oorzaak, zegt de
Arnh. Crt., dat het kerkbestuur te Padua be
zwaar maakte om het af te staan. Maar de
vraag ligt voor de handhoe is men er toe
gekomen om over de overbrenging van het
stoffel jjt overschot van een overledene onder
handelingen te voeren zonder zich eerst te
overtuigen, dat het ergens te vinden was. Met
allen eerbied voor de nagedachtenis van den
betrokken persoon zou men kunnen spreken
het beschikken over de haid van den beer
vóór die gevangen was.
In andere landen zou men, minder consciën
tieus dan ons volk, wellicht bonne mine d
mauvais jeu maken en de kist met iets anders
gevuld, naar Delft hebben gezonden en daar
begraven. Dan ware althans in sohjjn het
afscheidswoord van den Prins vervuld: »ik
kom weerom".
Uit het Fransch,
van Fr. G. W.
Op een mooien voorjaarsavond zaten de
dorpelingen in de ouderwetsche gelagkamer
van de Klok, de eenige herberg van Alberton.
Buiten stond een bank onder een dikken
eik, in wiens schaduw reeds verschillende
geslachten uitgerust hadden, en daartegenover
stond een water trog, waar eenige paarden,
die van het veld kwamen, hun dorst leschten,
terwjjl de arbeiders op de bank bier zaten te
drinken, al luisterende naar de gesprekken,
die in de herberg 'gevoerd werden, daar de
ramen wjjd open stonden.
Het gezelschap daarbinnen was voornamer
dan de boerenarbeiders en welbespraakter,
maar de algemeene opvattingen en de praatjes
waren al zoo wat geljjk.
»Ik weet niet wat ik er van denken
moet", zei Barton, de kastelein van de Klok,
als zoodanig en als pachter een man van ge
wicht. »'t Is een gek ding met dien boom
want ik heb mjjn vader altgd hooren ver
tellen dat, toen hg een kind was, de bosch
haas van den landheer daar vermoord was
door stroopers. Daar vlak bjj dien olm. En
nog een paar oude lieden konden het zich
Volgens de Javabode was tot het ontslag
van generaal Dejjkerhoff ale gouverneur van
Atjeh reeds besloten, voordat deze de hem ge
vraagde opheldering van den afval van Toekoe
Oemar had kunnen geven. De regeerings-
commissaris nam het besluit niet mede, omdat
het nog niet gereed T'as, doch kreeg het tele-
graphisch te Oleh-leh, waar het, zooals teeds
gemeld is, door hem aan boord van bet stoom
schip aan generaal Dejjkerhoff, die hem kwam
afhalen, werd medegedeeld. Terstond na de
landing werd toen het bestuur overgegeven
aan den kolonel Stemfoort en den resident
Van Langen, die het voeren onder de bevelen
van den regeeringscommissaris.
A's reden van het ontslag is opgegeven het
verbloemen yan de waarheid in de rapporten.
ATJE «I.
Binnen den tjjd van vier dagen hebben onze
zegevierende troepen dus zegt het N. v. d. D.
naar aanleiding der Woensdag ontvangen be
richten het krjjgsplan volvoerd, het geheele
gebied der VI Moekims schoongeveegd en den
vjjand ook uit de zuideljjk daarvan gelegen
IV Moekims verdreven.
Lepong is het landschap aan de Westkust
ten Z. van de Kroeng Raba baai, waarover
Toekoe Djohan reeds vroeger als belooning
voor goede diensten tot hoeloebalang werd
aangesteld door het Ned.-Ind. gouvernement.
Kort geleden werd de kampong aan zee reeds
door de marine in brand gestoken. Thans
schjjnt zjj dat werk voort te zetten door ook
d8 overige bezittingen van Oemar te vernielen
't Is nog niet zeker, of alle troepen reeds
zgn teruggetrokken; onwaarschjjnljjk is't niet
dat een bezetting te Boekit Seboen en te
Kroeng Raba zgn gebleven, ook met het doel
om, van deze laatste plaats uit, een demon
stratie te doen naar Lepong, dat langs hef
strand in ongeveer anderhalf uur te bereiken
is. Van daar voert een bergpad in de richting
van de XXII Moekims, waar het verzet zeker
nog niet geheel iB onderdrukt.
'tis waarschjjnJgk te achten, dat nu binnen
kort een operatie zal worden begonnen tegen
Lamkrah en de overige streken ten Z. O. van
de geconcentreerde linie.
De Atjehers voeren gewoonljjk hunne gesneu
velden mede. Het bericht van het vinden van
zoovele ljjken is dus wel het beste bewjjs, dat
.jj na zware verliezen met overhaasting de
vlucht hebben genomen.
O IT STAD EN PROVINCIE
Tor verdnidelgking van het in ons ver
slag, betreffende het verhandelde in de verga
dering van den Geneeskundigen raad van
Woensdag, gemelde aangaande de opruiming
van het sljjk uit den boezem bg Veere diene
dat door den heer dr J. P. Berdenis van Ber-
lekom werd medegedeeld, dat door burge
meester en wethouders van M i d d elb u r g
was voorgesteld »tot de opruiming over te
gaan, zoodra de gemeeniefinanciën zulks ge-
doogen, tenzij intusschen de noodzakelijkheid
mocht big ken, om in het belang onzer ge-
ite tot onverwjjlde opruiming over te
gaan"; doch dat na beraadslaging door den
gemeenteraad in zjjne vergadering van 25 Febr.
1896 is besloten »tot de opruiming over
gaan, zoodra aan den raad de volstrekte nood
zakelijkheid mocht bljjken."
De heer L. van Vessem, zooals
benoemd tot secretaris-ontvanger van 's-Heer
rendskerke, is ambtenaar ter secretarie
aldaar.
Bjj de stemming kreeg hg, die niet op de
aanbeveling stond,. 4 en 5 van de 7 stemmen.
De heeren Slegt te Goes en De Hoogh te
Middelburg, door burg. en weth. aanbevolen,
verkregen bg de stemming voor secretaris
resp. 2 en 1 stem, en bjj die voor ontvanger
elk 1 stem.
heel goed herinneren toen ik jong was."
- >Maar ik heb nooit vroeger van dat
zuchten gehoord", merkte de wagenmaker aan.
•Jack Hiblett woont er vlak bg. Hebt gjj
het wel eens gehoord, Jack
Jack was een knappe, jonge man, wiens huis
en tuin tot de netste on best onderhouden in
de buurt behoorden. Hg was een welgesteld
timmerman, degeljjk en knap in zgn werk.
In zgn vrjje uren hield bg veel van lezen en
als hg niet aan het werk was, gaf hg zich
gaarne over aan droomerjjen. Hjj antwoordde
dus met meer belangstelling dan de anderen:
»Ik heb zelf den boom nooit hooren zuch
ten, maar daarom zeg ik niet dat bg het niet
doet. Anderen hebben het wel gehoord".
»Of zeggen dat zg het gehoord hebben'
viel een honende stem uit den hoek der kamer
in. »Uw boekengeleerdheid, Jack, maakt dat
gjj aan allerlei oudewjjvenpraatjes gelooft'
Jack zag den spreker bedaard aan het
was Toon Miller, de schoenmaker, een jong
mensch met een donker uiterljjk, die altgd
vrjjuit zgn meening zei en aan niets geloofde.
Hg had een groote minachting voor alle let
terkunde, die niet practisch was, en voor
den die met poëzie of verbeeldingBgeschrjjf
op hadden. Hg en Jack Hiblett waren groote
contrasten. De blonde, jonge timmerman, met
zgn Saksisch gelaat, hield van geschiedenis
lezen zooals bg het noemde, van legenden en
volksliederen. Dat die twee jongelieden beide
goschot te houden ais in het vorige jaar, t. w.
op f 5.50. De heer Hammacher stelde voor het
geschot te br6agcn op f 5met 43 tegen 20
stemmen werd het voorstel van het bestuur
verworpen, waardoor geacht werd dat van den
heer Hammacher te zgn aangenomen. De be
grooting bedraagt nu in ontvang en uitgaaf
18 178 36*.
De aanbeveling voor djjkgraaf ten gevolge
van het eervol ontslag, verleend aan den heer
A. Lombaard, werd opgemaakt als volgtle
candidaat de heer A. de Roo Pz. te Groede
met 36 stemmen tegen 13 op W. Salomé, 8
stemmen op verschillende personen en 6 in
blanco; 2e candidaat de heer W. Salomé met
47 stemmen, 3e candidaat de heer Adr. Salomé
met 42 stemmen.
De voordracht voor gezworen ter voorziening
in de vacature door periodiek aftreden van
den heer J. de Vlieger, die wegens hoogen
leeftgd wenschte niet meer in aanmerking te
komen, bestaat uit de heeren J. A. Risseeuw Az
te Groede met 38, Adr. Salomé met 47, en
J. J. Aalbregtse met 32 stemmen.
Aan het slot der vergadering werd doot
ingelanden, bg monde van den heer Hamma
cher, dank gebracht aan den afgetreden djjk
graaf Lombaard, die gedurende zgn betrekkelijk
kort bestuur van 9 jaren zich rea eerezuil
heeft gesticht door de radicale verbetering der
waterleidingen en de begrinting van verschil
lende wegen, en aan den gezworen De Vlieger
voor de toewjjding gedurende lange reeks van
jaren aan de belangen van het waterschap
betoond. Het applaus der vergadering bewees
hoezeer het heengaan van beiden wordt be
treurd en hunne verdiensten worden erkend.
Woensdag werd te Groede de jaar-
Ijjksche algemeene vergadering van ingelanden
gehouden van het waterschap Groede en Baanst,
waarop tegenwoordig of vertegenwoordigd wa
ren 63 ingelanden.
Op een adres van A. Verhage c. s om over-
tegaan tot begrinting van het laatste gedeel
te Torenweg werd gunstig beschikt met 58
tegen 5 stemmen.
Een voorstel van den heer H. G. Hammacher,
ondersteund door den heer W. C. de Smidtt
om het bestuur uittenoodigen het volgend jaar
overtegaan tot begrinting van de overige we
gen in het waterschap, waarvan de voorsteller
de kosten begrootte op ongeveer f 15.000, en
daarvoor eene geldleening te sluiten, aftelossen
in 30 jaren, werd bg acclamatie aangenomen.
De rekening over het afgeloopen dienstjaar
bedroeg f 22.656.58' in ontvangst en f 18.285.94'
in uitgaaf, en sloot dus met een batig slot van
f 4370.64.
Bjj de begrooting werd oorspronkelijk door
het bestuur voorgesteld te heffen f 4.50
schot per hectare, doch na het gevallen besluit
omtrent de wegen stelde het bestuur voor het
bewonderaars waren van Rosa, de mooie
dochter van de wed. Jarvis, een welgestelde
kippenfokster en bjjenhoudster en vroegere
dienstbode op het kasteel, deed het verschil
tusschen hun nog des te meer uitkomen.
Het gesprek over den zuchtenden boom werd
levendig. Het was inderdaad het belangwek
kende van het dorp. Een halve mjjl van Al
berton af was een slingerlaan, die uitliep op
een mooi bosch, vol welig kreupelhoutmaar
daar was niets bjjzonders aan. De boom, die
aller aandacht trok, was een statige olm,
hoog en lommerrjjk, vlak bg de haag staande.
In dien boom bad men sedert eenigen tjjd af
en toe een geheimzinnig gezucht en gekreun
gehoord, vooral des avonds. Er was niets aan
te ontdekken van scheuren in den stam, doo>
ouderdom of eenig gebrek aan den boom, dat
het geluid kon verklaren. En nu vermeden de
dorpelingen om er langs te gaan, vooral als ze
alleen waren en 's avonds deden zg het ook
liever niet bjj troepjes. De landheer was een
groot vereerder van boomen en beriep er zich
op dat hg er nog nooit een gekapt had, die
hem toebehoorde, en ook niet kappen zou. De
bewering dat dit het geheim zou ophelderen
of ten minste het gezucht doen staken, had
den anders zoo kalmen man zóo boos gemaakt
dat niemand er ooit meer over durfde gewa
gen. De plaatselijke overlevering wees die
plaats aan als het tooneel van den moord op
den boBohbaas, waarop de kastelein gezin-
RECHTSZAKEN.
De kwestie tusschen de medici uit Zuid
zande en Aardenburg en den apotheker uit
Oostburg zal niet, zooals eerst was bepaald,
en gisteren in de zitting van den geneesk
digen raad werd medegedeeld, den 2enJani&.
s. voor het kantongerecht te Oostburg behan
deld worden, maar ia, in verband met de
noeming van den tegenwoordigen ambtenaar
van het O. M. naar Haarlem, tot later uitge
steld.
- in de WoenBdag gehouden openbare
vergadering van den Raad van State, afdee-
ling voor de geschillen van bestuur, werd
o. a. rapport uitgebracht door staatsraad mr
Hubrecht, in zake het beroep van C. L.
Cook, te Hulst, tegen het besluit van burg.
weth. aldaar, waarbjj hem vergunning is
geweigerd tot oprichting eener leerlooiei jj.
De koninklijke beslissing volgt later.
VERKOOPINGEN ENZ.
Te Terneuzen werd Woensdag door
den eerstaanwezend ingenieur der genie
Bergen op Zoom, onder nadere goedkeuring
van den minister van oorlog, aanbesteedhet
herstellen van de bruggen voor front 4—5 en
op de Oost- en Westbeeren te Terneuzen;
onder beheer der genie te Bergen op Zoom.
(Raming f 1350.)
Hiervoor was slechts éen inschrjjvingsbiljet
ingekomen, zjjnde van den heer H. van der
Velden te Terneuzen voor f 1480.
ONDERWIJS
Aan het verslag van den rentmeester der
schoolonderwjjzers-wsduwenoeurs in Zeeland
over 1895 is het volgende ontleend
De inkomsten bedroegen f 3927,50} de uit
gaven f 4085.25* en het nadeelig saldo alzoo
f 157,75'.
Sr waren 92 leden. 'Aan 42 weduwen ot
hare erven werd uitbetaald f 3861,50 met een
subsidie uit de provinciale fondsen a f942.50.
De begrooting voor 1896 sluit in ontvang en
uitgaaf met f 4110. Er zgn thans 92 ledenen
40 weduwen, wier pensioenen tot een bedrag
van f 3746 zgn uitgetrokken en waartoe uit
provinciale fondsen f 1139 wordt bjjgedragen.
De deelneming aan het fonds bljjft steeds
o pen voor alle openbare en bijzondere onder
wijzers in de provincie, mits zg zich aanmelden
binnen den tjjd, bjj artikel 4 van het reglement
bepaald.
In eene te Arnhem gehouden vergadering
van christelijke hulponderwijzers in Nederland
is eene Unie opgericht, die ten doel heeft de
algemeene belangen van die hulponderwijzers
te bevorderen en hun rechtstoestand te ver
beteren.
Letteren en Kunst.
Op den Veldhorsteen buitengoed achter
Zutphen, is Woensdag prof. Allard Pierson,
aan een nier- en hersenziekte overleden.
De heer Pierson, den 8 April 1831 te Am
sterdam geboren, studeerde te Utrecht in de
theologie en werd eerst predikant bjj de Evan
gelische gemeente te Leuven en daarna Waalsch
predikant te Rotterdam, welke betrekking hg
in 1865 neerlegde. Te Heidelberg was hg
eenigen tjjd buitengewoon hoogleeraar om later
tot hoogleeraar in de aesthetica en de kunstge-
scheidenis benoemd te worden aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam. Een jaar ge
leden ongeveer bedankte hg daatvoor.
De Ijjst der werken van prof. Pierson is
verbazend lang en weinig menschen hebben
met zoo groote veelzijdigheid over zooveel en
velerlei geschreven. Zjjn hoofdwerk zal wel
bljjven zgn Geestelijke Voorouders, dateohter
niet voltooid is.
Het 73ste Nederrjjnsche muziekfeest, dit
jaar te Dusseldorp gegeven, heeft als altgd
een zeer overladen doch volgens den verslag
gever der N. R. Crt. niet altgd oordeelkun
dig gekozen programma gegeven. Zeer ge
waardeerd werd de medewerking van onzen
landgenoot MeBschaert.
-- Bjj de begrafenis van Clara Schumann
te Bonn waren alle leeraren van het Hoch'sche
Conservatorium te Frankfort, verder o. a. Bar-
giel, Scholz, Bramhs, Wüllner aanwezig. De
Keizer zond een telegram van rouwbeklag aan
de familie.
Clara Schumann moet een dagboek met
belangrjjke aanteekeningen over bekende per
soonlijkheden en de muziekgeschiedenis der
laatste veertig jaren hebben nagelaten.
ipeeld had, en er werden heel wat
trekkingen uit gemaakt. Alberton werd be
zocht door allerlei onderzoekers, maar er werd
geen verklaring gevonden en daar die bezoeken
op verschillende wjjzen tot de welvaart van
Te 'sGravenhage is Dinsdag overleden
de heer R. J. Verschoor van Nisse, in leven
gep. kapitein der infanterie, lid van het col
lege der zeevisschergen en het bestnur op de
in spanning te houden. Menig meisje komt
tusschen twee stoelen op den grond te zitten.
Het zjjn allebei knappe jongensmaar éen
ding moet gjj in het oog houden; Jack heeft
een goed humeur en Tom niet. Dat is heel
het dorp bjjdroegen, waren de zuchten toch veel en als gjj zoo oud zjjt als ik zult gjj
voor iets goed", zooals Barton opmerkte. Hjj begrjjpen dat het bjjna alles is",
zelf profiteerde er in de eerste plaats bg.
Rosa Jarvis was een aardig levendig meisje,
dat het naaistersvak bjj haar moeder thuis
uitoefende. Die bedrjjvige vrouw verdiende
geld op hare bescheiden wjjze met hare
eieren, kippen en honig en hield daarbjj een
wakend oog op de talrjjke bewonderaars
Rosa lachte en bloosde en liep den tuin in
haar moeder met den wagenmaker alleen
latende om zich over die »rare" meisjes te
verwonderen. Intusschen dacht Tom Miller
veel over Rosa, en voor zoover zgn zelfzuchtig
karakter dit gedoogde was hg wel verliefd
op haar. Hjj was overtuigd dat zjjne kansen
harer dochter. Maar Jack Hiblett en Tom beter stonden dan die van den veel beschei-
Miller waren de uitverkorenen en beide in dener Hiblett, terwgl zgn practiache aard
hun soort een goede partij. Beiden hadden J veel meer weerklank vond bg moeder Jarvis,
volop werk, een spaarduitje en van den land-die een verouderde minachting koesterde voor
heer een goed huis met tuin in pacht boeken, en lezen, behalve in prijscouranten,
beiden bezaten een koe en varkens, 't geen tjjdverlieB noemde. Tom was altgd op zgn
in Alberton een zekeren welstand beduidde.voordeeligst in tegenwoordigheid van juffrouw
Zjj hadden Rosa al eenigen tjjd het hof ge- Jarvis en zjjne schrandere opmerkingen over
maakt, maar zg was wel een beetje coquet kuikens en eieren en de hoogste prjjzen, die
en kon zich niet decideeren. Haar moeder men er voor kon krjjgen, namen haar zeer
praatte er gedurig met haar over, maar Rosa voor hem in en niemand wist beter dan hg
stelde het beslissende antwoord steeds uit en partjj te trekken van de stuivers, die tot gul-
inderdaad helde haar genegenheid nu eens dens konden aangroeien.
tot den timmerman, das weer tot den schoen
maker over.
>Mjjn kind", placht Batley, de wagen
maker, die haar van jongsaf gekend had, te
Jack was te droomerig om iets anders te
doen dan Rosa in zjjne weinige vrjje uren
aan te starenhg bracht haar bloemen en nu
en dan een boek. Moeder Jarvis zei niets,
zeggen»gjj doet verkeerd met hen zoo lang maar haar gezicht verried duideljjk dat zjj
