FEUILLETQU.
De heks van Haarlem.
BIJVOEGSEL
vak db
Dinsdag 19 Mei 1896, no- 117.
Middelburg 18 Mei.
Vermoedelijke gevolgen voor ZEE-
Llin van liet aanhangig
kiesrecht-ontwerp.
Spoedig nadat bet kiesrecht-ontwerp van het
huidige ministerie was verschenen, zjjn, zooals
men weet, de besturen van het Algem. Nederl.
Werklieden verbond, het Comité voor kiesrecht-
uitbreiding, de Liberale Unie, de Nederl. Volks
partij, de Radicale bond en de Sociaal-de
mocratische arbeiderspartij overeengekomen
om samen een onderzoek in te stellen naar de
vermoedelijke gevolgen van het ontwerp, welk
onderzoek ten doel had na te gaan tot welke
maatschappelijke kringen het kiesrecht door
dit ontwerp zal worden uitgebreid en in welke
mate.
Hoewel de commissie tot haar leedwezen
geen algemeens medewerking heeft mogen
vinden, heeft zjj echter een aantal gegevens
verkregen, welke zg heeft gemeend openbaar
te moeten maken, zooals ze bg haar zjjn in
gekomen.
Het resultaat moge beneden de verwachting
zjjn gebleven, onbelangrjjk is het stellig niet.
Er bljjkt immers uit:
dat er groepen van werklieden zjjn, welke
bjjna geheel van het kiesrecht verstoken bljjvon,
en dat van de andere groepen, zelfs van de
meest welvarende, een belangrjjk deel het
kiesrecht bljjft missen.
De gezeten werklieden, die men reeds jaren
geleden voor het kiesrecht rjjp achtte, zelfs
zjj worden door het ontwerp-Van Houten slechts
voor een deel tot het kiesrecht geroepen.
En tevens bljjkt dat het kiesrecht aan onder
geljjke omstandigheden verkeerende werklieden
zoo ongelijkmatig wordt toegekend (nu eens
aan haast allen, soms aan haast geen, meestal
aan slechts een bescheiden deel), dat van een
stelsel of beginsel geen sprake kan zjjn.
De commissie is van oordeel dat de resul
taten van haar onderzoek een hooger cjjfer
van kiesgerechtigden opleveren dan de werke
lijkheid doen zal.
En wel om de volgende redenen
lo. Omdat geen rekening kon gehoudon
worden met de steeds veelvuldig voorkomende
gevallen van onvermogen tot betaling van de
personeele en de bedrijfsbelasting
2o. Omdat aanslag in de personeele belas
ting is aangenomen overal waar een huur
bedrag is opgegeven, dat in de tabel der
belastingwet aan aanslag is onderworpen.
Toch zal in vele gevallen dat bedrag moeten
verminderd worden en dan buiten den aanslag
vallen, n.l. waar in de huursom begrepen is
de huur van een lapje grond bjj de woning,
dat gebezigd wordt voor moes- en teelgrond,
of de huur van een schuur of bergplaats,
welke niet rechtstreeks voor woninggebruik
dient. Op het platte land, waar dat regel is,
zal deze factor van beteekenis zjjn en het
aantal kiezers dus minder worden dan hieris
opgegeven.
3o. Omdat ten aanzien van het kenteeken
loon geen rekening gehouden kon worden
met de omstandigheid, dat velen, welke in
deze categorie vallen, niet elk jaar de moeite
zullen nemen om zich aan te meldenhetzjj
dan dat zjj öf niet elk jaar den patroon lastig
willen vallen om een verklaring, öf hun de
lust vergaat, indien zjj, bjj wisseling van pa
troon of bedrjjf, het eene jaar kiezer zjjn en
het andere niet, öf bezigheden, vergeetachtig
heid of traagheid hun niet geringen invloed
doen gelden op het verzuimen der aangifte.
Uit het voorgaande bljjkt genoegzaam, dat
de uitkomsten der opgaven veel ongunstiger
zullen worden dan de cjjfers, welke hier zjjn
verkregen. Hierbjj zjjn dan nog niet in reke
Uit het Duitsch.
vak
PAUL SCHÖNTAN.
»Op het groote historiestuk van X., waar al
die Poolsche edellieden op den voorgrond staan,
heeft Friedel", zoo vervolgde de professor, «de
voeten geschilderd. Zestien paar kaplaarzen
gepoetst en voor den paardenschilder N. maakt
hg de landschappen op den achtergrond. Op
het oogenblik werkt hg bg mg op het atelier
ik heb het portret onderhanden van een
groot geleerde en daar moet natuurljjk een
bibliotheek bg zjjn. Zoo'n ding is voor ons
zoo vervelend, en ik heb er ook geen tjjd
voor en dua vermaakt hg zich den heelen
dag met ruggen van boeken te schilderen
een grappige vent, die Friedel
Stephanie voelde elk woord als een dolk
steek, zjj keek verlegen voor zich en had wel
in tranen kunnen uitbarsten. Gelukkig werd
de professor weldra door eenige vrienden aan
gesproken en keerde zich weer van haar af.
Onderwjjl had zich in hare nabjjheid een an
dere groep gevormd, in welks midden een
breede hooge rug stond.
- >Mjjne heeven" riep de coubuI er tusschen
doorgaande «samenscholingen zjjn niet
veroorloofd, gjj verwaarloost de dames hier
ning gebracht de uitsluitingen, welke het ge
volg zullen zjjn van het genieten of genoten
hebben van onderstand, waarover door de com
missie kwaljjk vragen konden worden gesteld.
Wellicht echter wordt deze invloed opgewogen
deels door hen, die bezitters zjjn van een in-
schrjjving op het grootboek of van een spaar
bankboekje en toch uit anderen hoofde geen
kiesrecht kunnen erlangen, en deels door hen,
die op grond van hun loon kiezer worden, al
voldoen ze niet aan de vereisohte dienstbe
trekking, nl. tengevolge van aanslag in do
bedrjjfsbelasting.
De opgaven der commissie betreffende onder
scheidene plaatsen in Zeeland zjjn als volgt:
Middelburg.
De aanslag in de personeele belasting be
gint in deze gemeente boven een huurbedrag
van f 1.50 per week of f 75 per jaar. Wie
juist f 1.50 verwoont kan wegens huur kies
recht krjjgen. Het minste loonbedrag, dat be
houdens vaste dienstbetrekking, aanspraak op
kiesrecht geeft, is f 8 per week of f 400 per
jaar.
Opgave A.
Deze opgave bevat 75 personen, leden der
Werkmansvereeniging (hoofdzakeljjk zieken
en ondersteuningsfonds). Zjj wordt geacht
een juist beeld te geven van den algemeenen
toestand der werklieden in deze gemeente.
Velen der opgegevenen zjjn winkeliers en
kleine patroons, van één wordt vermeld, dat
hg thans reeds kiezer is, met eenige anderen
moet dat eveneenB het geval zjjn.
Van de 75 zjjn 8 eigenaars van vast goed,
sommigen betalen f 30 en f 40 grondlasten,
een er van prjjkt op de ljjst met de benaming
«huisjesmelker"; 7 zjjn inwonend.
Van GO is het huurbedrag opgegeven. Van 11
bedraagt dat méér dan f 1.50 en van 8 juist
f 1.50 per week.
33 verdienen meer dan, 8 juist f8 per week.
Van deze erlangen 24 vermoedeljjk kiesrecht
wegens grondeigendom, aanslag in de P. B. of
omdat het huurbedrag juist f 1.50 is, resten
17, van welke echter 6 niet in vaste dienst
betrekking zjjn.
15 hebben verdiensten van vrouw enkinde-
ren werd deze bjjgeteld dan zou zjj van 8,
wier huurprjjs minder dan f 1.50 bedraagt, het
loonbedrag boven f 8 per week doen klimmen.
Résumé: Van de 75 zouden kiezer worden:
Wegens: grondeigendom 8, aanslag P. B. 11,
huurbedrag (f 1.50) 8, loon en diensttgd 11,
samen 38verhuisd 1, big ft 37.
Opgave B.
Deze bevat 49 personen, leden der afdeeling
Middelburg van het Ned. Werkliedenverbond
Patrimonium. De opgave wordt geacht te zjjn
een juist beeld van den gezeten werkman
in deze gemeente (sjouwers of loaae werklieden
niet mede gerekend.)
Onder de opgegevenen komen 6 onder de
benaming arbeider en 1 onder die van sjouwer
man voor de overige zjjn ambachtslieden enz.'
waaronder die voor eigen rekening werken.
Van de 49 verwonen 18 meer dan f 1.50 per
week en 8 juist dat bedrag.
22 verdienen f 8 per week en meer (hierbjj
zjjn niet geteld 7 van wie opgegeven is «f 7
a f 8"; wèl zjjn bjjgeteld 6 van wie opgege
ven is «omstreeks f 8")van deze 22 erlangen
20 vermoedeljjk kiesrecht wegens aanslag in
de P. B. of wegens huurbedrag, resten 2; of
deze in vaBte dienstbetrekking zjjn bljjkt niet
duideljjk, wjj rekenen ze als kiezer.
Résumé. Van de 49 zouden kiesrecht
erlangenWegens aanslag P. B. 18, wegens
huurbedrag (f 1.50) 8, wegens loon en dienst
tgd 2, samen 28.
Opgave C.
Deze bevat 50 personen, leden eener coöpe
ratieve bouwvereeniging.
Verklaard wordt dat de opgegevenen in
beter doen verkeeren dan in 't algemeen met
de werklieden te Middelburg het geval is. Dit
bljjkt trouwens ook uit het opgegeven loon
bedrag. Van 22 loopt dit van f 10 tot f 18;
7, bljjkbaar winkelier en ambachtslieden die
voor eigen rekening werken, hebben voor het
looncgfer een geplaatst, zoodat het voor hen
waarschgnlgk niet minder bedragen zal.
Van de 50 zjjn 5 grondeigenaar, 39 verwonen
meer dan f 1.50 en 2 juist f 1.50 per week.
De 4 overigen verdienen minder dan f 8
per week.
mgnheer Von Döbeling, vergun mg", dit
zeggende haalde hjj den breedgeschouderde
uit den groep, «laat ik u aanbeen dame voor
stellen" en zich tot Stephanie wendende zei
hjj met een deftige buiging «wilt gjj mg ver
oorloven u den heer Von Döbeling voor te
stellen, een geliefden doch zeldzamen gast in
ons huis".
Stephanie zag op en ontwaarde tot haar
groote verbazing den blonden schilder uit het
museum. Hg stak haar de hand toe en zei
«O, dat is een verrassing',1"
«Zoo, kent gjj elkaar, dan behoef ik er
het tweede gedeelte mjjner voorstelling niet
bg te voegen", zei de consul lachend en snel
de met een buiging voor de gravin naar een
andere groep. Stsphanie had de begroeting
deftig beantwoord en vroeg toen met neerge
slagen oogen «Wat moet dat beteekenen
In de andere kamer werd op de piano ge
preludeerd en iedereen begaf zich daarheen
want een beroemde opera-zangeres zou een
aria uit Faust zingen. Toen het stil om hen
heen was geworden, vroeg de blonde reus: «Wilt
gjj mg thans aanhooren, juffrouw Fanny
In plaats van te antwoorden, liet Stephanie
zich neervallen op de sofa, waarvoor zjj stond,
en zei: «In de eerste plaats verlang ik te
weten wanneer gjj een rol gespeeld hebt, zjjt
gjj de schilder Friedel, of
«Walter van Döbeling, dat is het juist,''
riep hg uit. «Het was een dwaze streek, dat
geef ik toe maar tot nog toe de gelukkigste
Résumé: Van de 50 zouden kiezer wor
den Wegens grondeigendom 5, aanslag P. B.
39, huurbedrag (f 1.50) 2, samen 46. Verhuisd
1, bljjft 45.
Kondekerke.
De aanslag in de P. B. begint in deze
gemeente boven een huurbedrag van f 0.75 of
f 37.50 in het jaar. Het minste loonbedrag
dat, behoudens vaste dienstbetrekking, op
kiesrecht aanspraak heeft, bedraagt f 300.
De opgave loopt over 9 personen, bewoners
van buurt E., het noordeljjk gedeelte der ge
meente. Zg wordt geacht een juist beeld te
zgn van den algemeenen toestand der werk
lieden in die gemeente.
Van de 9 zgn 3 grondeigenaar. Van dezen
en éen inwonende is geen huurbedrag opge
geven.
Van de overige 5 verwoont niet ésn een
huurbedrag van meer dan f 0.75 per week of
f 37.50 in 'tjaar; van een is 't juist f 0.75
per weekmaar doordien het minst gevorderde
huurbedrag voor deze gemeente f 1 is kan
deze uit dien hoofde geen kiesrecht erlangen.
4 van de 5 hebben grond in gebruik. Kon
het kiesbedrag hiervan worden bggeteld, dan
zou dit voor éen het totaal huurbedrag tot
boven de f 50 doen klimmen.
Van éen (rgksveldwachter) gaat het loon de
f 300 te boven. Deze is echter grondeigenaar.
2 hebben inkomsten van vrouw en kinderen;
konden deze worden bggeteld, dan zou het
loonbedrag dientengevolge f 400 en f 3.20
worden. Deze beiden behooren echter weder
tot de 7, die niet in vaste dienstbetrekking zgn.
Résumé: Van de 9 zouden alleen de 3
grondeigenaars kiezer worden.
Sevooskerbe. W.
Voor den aanslag in de P. B. en het mini
mum loonbedrag gelden dezelfde cgfers als
voor Koudekerke.
De opgave loopt over 41 personen. Zg bevat
1/7 deel van de geheele gemeente en wordt
verzekerd te zgn een zoo betrouwbaar doen-
lgk type dier gemeente.
Van de opgegevenen zgn 5 jonger dan 25
jaar, 17 zgn grondeigenaar doch van een is het
bedrag der belasting minder dan f 1twee zgn
inwonend.
Van de overige 23 betalen 14 een huurbe
drag van meer dan f 37.50, zoodat zg ver-
moedelgb zullen worden aangeslagen in de
P. B.
17 hebben grond in gebruik. Van twee, die
vermoedelgk niet in de P. B. zullen worden
aangeslagen, zou, kon bgbetaling plaats vin
den, het huurbedrag hierdoor boven de f 50
gaan.
Van de 41 verdienen 22 f 300 en meer per
jaarmaar die allen zgn grondeigenaar of
zullen getroffen worden door de P. B.
14 hebben verdienste van vrouw en kinde
ren. Van 4, die niet uit anderen hoofde
kiezer worden, zoude door die verdienste het
inkomen van het gezin boven de f 300 stggen;
3 hunner doelen echter weder het lot van 21,
dat zg in geen vaste dienstbetrekking zgn.
Résumé: Van de 41 zouden kiezer wor
den Wegens grondbelasting 16, wegens aan
slag P. B. 14, wegens loon en diensttgd 1.
Samen 31.
Opgemerkt wordt nog, dat slechts 8 van de
31 arbeiders zgn.
Giij psheike.
Voor den aanslag in de P. B. én het minu-
mum loonbedrag gelden dezelfde cgfers als
voor Koudekerke.
De opgave bevat 16 personen, onder welke
het hoofd der school, een onderwgzer enz. ;9
zgn veldarbeider. Zg wordt geacht te zgn
een juist beeld van den algemeenen toestand
in deze gemeente.
Van de 16 hebben 4 grondeigendom. Het
sohoolhoofd en de onderwgzer hebben een
vrge woning.
Van de 9, wier huurbedrag is opgegeven,
beloopt dit van 2 meer dan f 37.50.
Van de 8, die niet uit andere hoofde kiezer
worden, hebben 6 een loonbedrag van méér
dan f 300; van dezen zgn 2 niet in vaste
dienstbetrekking.
Résumé: Van de 16 zouden kiezer wor
den Wegens grondbelasting 4, aanslag P. B. 2,
capaciteit 2, loon en diensttgd 4.
Opgemerkt wordt dat Grgpskerke thans 100
kiezers telt en met de nieuwe wet er waar
schgnlgk 140 zal tellen.
inval, dien ik ooit gehad heb. Zeg juffrouw
Fanny dat gg mg wilt aanhooren en zet niet
zulk een streng gezicht, dat ik volstrekt niet
van u ken. Luister danvader was juist weer
eens in Berlgnhet was gloeiend warm, wg
wisten 's middags niet wat wg doen zouden
en gingen naar het museum. De hemel weet
hoe wg bg de Nederlanders kwamen. Daar
betraden wg het kamertje, waar gg de Heks
van Haarlem schilderde ik zag u voor
het eerst 1 Augustus" dit zeggende
haalde hg een zwart lederen portefeuille uit
zgn zak en liet Fanny zien dat hg een rooden
streep in den kalender onder dien datum ge
maakt had «het was 1 Augustus. Gg
weet er niets meer van ik keerde mg om,
gg zaagt het niet; toen gg het museum ver
liet, zag ik u nog eens met uwe schilderdoos
in de hand."
«Sapperloot" zei mgn vader, «dat is een
aardig meisje." Gg ziet, ik doe mgn best om
alles zoo goed mogelgk weer te geven; die
uitdrukking van mgn vader gaf den doorslag
aan mgn besluit om kennis met u te maken.
En nu kom ik aan een teer punt en ik vrees
bgna dat mgn onhandigheid in het vertellen
den schgn mgner schuld zal vergrooten.
Maar ik dacht: Walter von Döbeling...
en een Bchilderes, dan loopt gg zeker een
blauwtjedus dat leidt tot niets en daarom
nam ik mgn toevluoht tot een middel dat
mg thans even gek toeschgnt als u zeker ook.
Ik bracht mgn nietsvermoedenden vader weg
DrouwersltaveH.
Voor den aanslag in de P. B. en het mini
mum loonbedrag, gelden dezelfde cgfers als
voor Koudekerke.
Opgave A.
Deze opgave bevat 21 personen, wonende in
de Poortdgkstraatzg wordt geacht een juist
beeld te zgn van den algemeenen toestand in
die gemeente.
Van de 21 hebben 10 grondeigendom.
Van 1 der 21 gaat het huurbedrag boven
f 37.50.
Van de 10, die niet door grondbelasting of
P. B. zouden worden getroffen, hebben 8,
grond in gebruikde huurprgs daarvan zou
voor allen het huurbedrag tot boven de f 50
doen klimmen.
Van slechts 3 van de 21 is het loonbedrag
f 300 of meer per jaarvan de overige is het
f 250 en minder.
Twee dergeneD, die niet uit anderen hoofde
kiesrecht zouden erlangen, hebben inkomsten
van vrouw en kinderen, waardoor de inkom
sten van het gezin f 325 worden. Deze en
de drie, welke voor het loonbedrag in aan
merking zouden kunnen komen, zgn in vaste
dienstbetrekking.
R 8 u m Van de 21 zouden kiesrecht
erlangenWegens grondeigendom 10, aanslag
P..B. 1, loon en diensttgd 3, samen 14.
Opgave B.
Deze betreft buurt C. Noordelgk gedeelte
Molenstraat en bevat 9 personen.
3 zgn grondeigenaar, éen is inwonend.
Van 5 overige verwoont éen een huurbe
drag van f 0.75.
6 hebben grond in gebruik; in 2 gevallen
zou met de huur daarvan, werd zg bggeteld,
het huurbedrag tot boven de f 50 per jaar
worden opgevoerd.
Van één (de rgksveldwachter) gaat de ver
dienste boven f 300, deze is echter een der
grondeigenaars; van de overige bedraagt zg
f 200 en minder.
2 hebben verdienste van vrouw en kinderen
kon deze worden bggeteld, dan zou zg in beide
gevallen het loonbedrag ver boven de f 300
doen stjjgen.
Résumé: van de 9 zullen alleen de 3
grondeigenaars kiesrecht erlangen.
IttelielseKlte.
Voor den aanslag in de P. B. en het mini
mum loonbedrag, gelden dezelfde cgfers als
voor Koudekerke.
De opgave bevat 8 personen, onder welke
een onderwgzer, do veldwachter enz.
Van de 8 heeft één (de onderwgzer) een
huurbedrag van meer dan f 37.50.
Van de overige 7 hebben 4 een loonbedrag
van f 300 en meer en deze zgn in vaste
dienstbetrekking.
Résumé: Van de 8 zullen vermoedeljjk
kiesrecht erlangen: Wegens aanslag P. B. 1,
loon en diensttgd 4, samen 5
119 ui ven (lij be.
De aanslag in de personeele belasting begint
voor Duivendgke boven een huurbedrag van
f 0.75 per week.
Als minimum inkomen voor het erlangen
van kiesrecht wordt gevorderd een loonbedrag
van f 6 per week.
De groep, bevattende 14 personen, is geno
men in de buurt Looperskapellezg wordt
verzekerd een beeld te zgn van den algemeenen
toestand in de gemeente.
7 van de 16 hebben grond in eigendom,
waardoor zg aanspraak erlangen op kiesrecht.
Geen van allen verwoont f 0.75 per week;
slechts een verwoont f 0.70, de overige f 0.50
en f 0.60. Drie hebben een vrge woning.
Het loonbedrag van 6, onder welke zgn be
grepen wie een vrge woning hebben, is f 300
per jaar en meer. Van deze hebben 2 grond
eigendom.
12 hebben verdienste van vrouw en kinde
ren; in twee gevallen, waarin het loon van
den man minder bedraagt dan f 300, stggt
het inkomen van het gezin daardoor tot res
pectievelijk f 450 en f 500 per jaar.
9 zgn in vaste dienstbetrekking, 5 niet;
van deze erlangen 2 kiesrecht als grondeige
naar.
Résumé: Van de 14 erlangen kiesrecht
wegens grondbelasting 7, diensttgd en loon
(vrge woning inbegrepen) (f 300) 4, samen 11.
Wanneer het verdiende door de vrouw en
de kinderen gerekend werd bg dat van den
en keerde naar het museum terug onder den
naam van een schilder, een armen drommel,
dien ik toevallig kende en die er zich gewillig
toe leende, in de meening dat ik aan kun-
stenaarsgrootheidwaanzin leed om dagelgks
een stuk op mgn doek te schilderen, natuurlgk
eer gg kwaamt. Ik wist zelf te nauwxernood
met welken kant van het penseel men schil
dert. Hg gehoorzaamde mg op mgne wenken
en als ik zei: Mgnheer Friedel, van daag
schilder ik niet, bleef bg weg; zei ik:
mgnheer Friedel, van daag wil ik heel vlgtig
zgn, nam bg zgn grootste penseel en schil
derde er dapper op los. Gg gaaft mjj echter
terstond een andere opinie over u zeiven en
genaast mg van mgn dwaasheid. Men is jong
en dan vooral als vader er niet bg is, juf
frouw Fanny. Wat er nu volgde, behoef ik u
niet te vertellen tot op het oogenblik toen
wjj elkaar vaarwel zeiden bg de tram. Gg
hebt niet gedoogd dat ik uw spoor volgde
gg wildet het bg éen hoofdstuk van den
roman laten big ven. fk kan niet ontkennen
dat ik alles in het werk gesteld heb om u
te ontdekken ik heb Berlgn in alle rich
tingen doorkruist maar alles te vergeefs.
Gg lacht, juffrouw Fanny maar gelukkig
heb ik zoo iets van een bewgs, dat ik het
ernstig gemeend heb, bg mg. Wederom
haalde hg zgn portefeuille uit en zocht onder
de papieren en brieven die er in waren. Ein-
delgk legde hg een briefkaart en een brief
op zgn claquehoed. Kgk, deze briefkaart is
man, zou het voor de drie overige respectie-
velgk f 450 en f 300 bedragen. Deze drie
zgn echter niet in vaste dienstbetrekking.
Zonaemaire.
De aanslag in de P. B. begint voor Zonne-
maire boven een huurbedrag van f 0.75 per
week. Als minimum-inkomen voor het erlan
gen van kiesrecht wordt gevorderd een loon
bedrag van f 6 per week.
De groep, bevattende 20 personen, betreft
op éen uitzondering na, een smidsknecht, land-
bouwarbeiders zg is eenomen in wgk A der
gemeente en wordt verklaard te zgn een juist
beeld van den algemeenen toestand der werk
lieden in deze gemeente.
Niet éen verwoont f 0.75 per week of f37.50
per jaar. Het hoogste huurbedrag is f 35
van 12 is het f 30 per jaar.
17 hebben grond in gebruik; voor 9 ervan
zou de huurprgs van den grond, werd het me-
degeteld, het huurbedrag totflen daarboven,
in een geval zelfs tot f 80 per jaar doen stggen.
2 verdienen meer dan f 300 per jaar, 2 juist
f 300, de overigen minder.
17 hebben inkomen van vrouw en kinderen;
in alle gevallen zouden daardoor de inkomsten
van het gezin stggen boven de f 300 per jaar,
ia sommige gevallen stggt het tot f 400 a.
f 560 per jaar.
Een heeft f 156 pensioen met zjjn verdienste
a f 160, wordt zgn inkomen f 316. De be
trokkene is echter niet in vaste dienstbetrek
king.
Resumé. Yan de 20 erlangen kiesrecht:
Wegens aanslag personeel geen, huurbedrag
f 1 geen, loonbedrag 4.
Kon de huurprgs van den grond bg het
huurbedrag van de woning worden opgeteld,
dan zouden dientengevolge 7 en konden de
inkomsten van de vrouw en de kinderen bjj
het loon van den man werden opgeteld, dan
zouden bovendien nog 6 kiesrecht erlangen
kunnen.
De werkstaking; te llotterdam
verkeert nog in hetzelfde stadium als de vorige
week. Hoewel de financieele steun, dien de
stakers ondervinden, niet zóó groot is, dat het
comité eenige vergoeding aan de kameraden
kan geven, komen er zoo nu en dan bedragen
in, die althans in staat stellen de noodzakelgk
te maken onkosten, die heel groot zgn, te
bestrgden. Volgens den Zaterdag verschenen
Bootwerker zegden de Amsterdamsche brillant-
verstellers per telegram f200 toeYan Marken
te Delft zond f 100 met betuiging van sym
pathie; een bekend werkmansvriend te Mid
delburg eveneens f 100.
Zondag werd weer een druk bezochte ver
gadering van de bootwerkers gehouden.
's Morgens kwam men bgeen, maar daar De
Jonge, de voorzitter, niet verscheen, werd de
vergadering verdaagd tot halfzea uur. Toen
was bet nog voller dan 's morgensvelen moes
ten zelfs buiten het lokaal blgven staan.
De Jonge deelde o.a. mee dat de nieuwe
bond van bootwerkers nu 4000 leden telt.
Daarna liet hg, volgens het verslag in het
Hbld., het bekende voorstel-Müller nog eens
voorlezen en deelde mede, dat dit nog gun
stiger was gemaakt door de bepaling, dat bg
eventueel ontslag van een werkman van het
vaste korps dezen zgn te goed boven en be
halve het betaalde voorschot van f 15 per
week wordt uitbetaald, zoodat iedere werk
man onder alle omstandigheden, bg ontslag
of niet, zgn 5 cent per last van de firma
Müller uitbetaald krggt. Voorts had de firma
besloten, dat ook over het tegoed ten behoeve
van den werkman 5 proc. rente zou worden
bggeschreven.
Eenige riepen toen, dat doen wjj niet
Do Jonge vervolgde dat men tevreden kon
zgn dat de eisch van betaling van 5 cent per
last is ingewilligd. Hg wees er verder op
dat de vaste werklieden der firma Müller met
al die voorwaarden genoegen nemen. Dit zgn
de belanghebbendenwaarom zal de verga
dering er zich dan tegen verzetten zoo vroeg
hg. De heer Kröller had hem zgn beweegre
denen voor zgn handelwgze uiteengezet, die
thans niet zoo in den breede konden worden
vermeld. Alleen was te vermelden dat de
heer Kiöller gedwongen besparing wilde, ter-
wgl de bootwerker er alleen de wenschelgk-
heid van inzag. Alles in alles had De Jonge
van den heer Kröller den indruk gekregen
van gisteren gedagteeltend «Beste Walli.Hoa
lang zult gg mg nog het antwoord op mgn be-
langrgken brief van 5 Sept. schuldig blgven
En dit is die bewuste brief, maar ik kan niet
van u vergen dat gg dat fijne, beverige schrift
leest. Laat ik u dus de hoofdzaak voorlezen.
Hg begon onder aan de eerste bladzgde
«Daar ik de overtaiging koester dat gg,
evenmin als uw vader dat kon, in staat zult
zgn om een beslissende stap te doen in een
der hoofdkwesties van het leven wil ik u
heden op uw dertigsten verjaardag den raad
geven om u in het onvermgdelgke te schik
ken. Het moet Walli, ieder onzer, een paar
oude vrggezellen uitgezonderd, moet er aan
gelooven. Ik weet dat gg u nog aan geen
een hart gebonden hebt en kan u dus des te
openhartiger schrgven. De oude baron X.,
die sedert acht dagen bg mg logeert, vertelde
mg van de veranderingen, die er op Röhling-
hausen hebben plaats gehad, sedert de oude
graaf overleden is. Het mooie landgoed is onder
zeer ongunstige omstandigheden verkocht, de
familie is verspreid en de goede engel van
Rohlinghausen, gravin Stephanie, een zeer
mooi, lief meisje, heeft haar intrek genomen bg
een bloedverwante te Berlgn, wier adres ik
hierbg voeg, waar zg wel is waar een onafhan-
kelgfe doch vrg karig bestaan gevonden heeft.
De oude graaf stond bg de dragonders en was
in 1870/71 mgn overste ik heb u zeker wel
van hem verteld; maar dat zult gg vergeten
zgnwat ik u eohter nooit verteld heb is dat
